Nieuwe stakingen
dreigen in haven
Fokker voorziet
F 27 van wapens
Texaco wint dans om erfenis
Getty
Kort zakelijk
C
Varkenspest in EG
scherper aangepakt
Beurs Amsterdam
DINSDAG 10 JANUARI 1984
Dollar
De koers van de Amerikaanse dol
lar is gisteren opnieuw gestegen.
Op de wisselmarkt in Amster
dam werd een officiële koers
vastgesteld van 3,18050 gulden,
ruim drie cent meer dan de koers
van 3,1500 gulden op vrijdag. Bij
aankoop van de Amerikaanse
munt moet nu 3,24 gulden wor
den betaald. De verkoopkoers
bedraagt 3,12 gulden. De koers
van het pond sterling zakte in
Londen voor het eerst in de ge
schiedenis tot onder de 1,40 dol
lar. In Frankfort werd een dollar
koers vastgesteld van 2,8332
mark. De Bundesbank verkocht
maandag 200 a 250 miljoen dollar
om de opmars van de dollar te
stuiten. De koers van de Franse
frank ten opzichte van de dollar
bereikte een nieuw historisch
dieptepunt met een notering van
8,6450 frank.
Unilever
De Amerikaanse dochter van Uni
lever zal van Beatrice Foods te
Chicago de margarinegroep
Shedd overnemen, zo heeft Uni
lever bekendgemaakt. De omzet
van Shedd bedraagt ruim f 600
miljoen en er werken ongeveer
900 mensen. De overnemings-
prijs is niet bekendgemaakt,
maar volgens Unilever is deze in
verhouding tot het eigen vermo
gen van Unilever van geringe be-
tekenis.Shedd - met hoofdkan
toor in Detroit - produceert mar
garine op zeven plaatsen in de
Verenigde Staten. De produktie-
kosten van Shedd behoren tot de
laagste in de VS.
Bouw
Ondanks de optimistische gelui
den van de rijksoverheid zal de
bouw in 1984 moeten rekenen op
een verdere daling van de pro-
duktie met 3,5 procent. Dat staat
in een rapport van het Econo
misch Instituut voor de Bouw
nijverheid. Volgens het instituut
zal de woningbouw met acht pro
cent dalen, maar is er een half
procent groei te verwachten in
de sector kantoren en bedrijfsge
bouwen. Op het gebied van
stadsvernieuwing voorspelt het
EIB een opleving met 6,5 pro
cent.
Schiphol
ROTTERDAM (ANP) Tussen de havenwerkgevers in Rotterdam en de Vervoersbond
FNV is een ernstig verschil van mening ontstaan over de afspraken die vorig jaar zijn
gemaakt over tien procent arbeidstijdverkorting. Wanneer het conflict niet op korte
termijn kan worden opgelost, zullen er in het stukgoed volgens een woordvoerder van
de Vervoersbond FNV stakingsacties kunnen uitbreken.
De bond heeft de havenwerkge
versorganisatie SVZ gisteren een
ultimatum gestuurd. Aanstaande
woensdagavond vergaderen ka
derleden van de bond over de si
tuatie. Op die bijeenkomst zal
definitief worden bepaald of en
zo ja welke acties er zullen ko
men.
Volgens de woordvoerder van de
Vervoersbond FNV is de actiebe
reidheid onder de leden in het
stukgoed zeer groot, omdat de
uitleg zoals de werkgevers die
geven aan het akkoord over de
arbeidstijdverkorting de gemid
delde stukgoedwerker 90 gulden
per maand gaat kosten.
Het verschil van mening gaat in
grote lijnen over het al of niet
werken op zaterdag. De werkge
vers zijn van oordeel dat een
stukgoedwerker die volgens
rooster aan de beurt is om op die
dag te werken maar dat wegens
ziekte of door het opnemen van
een vrije dag niet kan een deel
van zijn zaterdagtoeslag moet in
leveren. Dat kost de gemiddelde
man in het stukgoed ongeveer 90
gulden per maand, zo heeft de
Vervoersbond FNV uitgerekend.
Deze werknemersorganisatie vindt
de houding van de werkgevers
niet aanvaardbaar, omdat die te
gen de afspraken is. Bij de onder
handelingen over de arbeidstijd
verkorting (22 roostervrije dagen
voor vijf procent loon) is volgens
de bond onder andere afgespro
ken dat de werkweek zal worden
uitgebreid tot zes dagen (uitbrei
ding van de openstelling van de
bedrijven door opneming van de
zaterdag). De werknemers staan
op het standpunt dat de zaterdag
met ingang van 1 januari (de in
gangsdatum van de arbeidstijd
verkorting) een gewone werkdag
is geworden. De werkgevers
daarentegen vinden dat de werk
week tot en met vrijdagavond
loopt en dat de zaterdag onder de
oude overwerkregeling valt.
Vleesboycot treft Nederland
De nv Luchthaven Schiphol heeft
1983 kunnen afsluiten met een
bescheiden winst van vier mil
joen gulden. Dat heeft directeur
J.W. Wegstapel gisteren bekend
gemaakt. Ook vorig jaar boekte
de luchthaven een bescheiden
winst na het jaar daarvoor verlies
te hebben geleden. Vooral op
vrachtgebied ging het afgelopen
jaar goed met een omzetstijging
van zestien procent tot 367.500
ton. November was een record-
maand: 35 procent meer vracht
dan in 1982. December is nog
niet in de cijfers opgenomen.
Ging het goed met de vracht, op
passagiersgebied bleef Schiphol
in 1983 wat achter bij de concur
rentie met een totaal aantal reizi
gers van 9.950.000, een half pro
cent minder dan in 1982.
VEEMARKT LEIDEN - Slachtdieren:
extra kwal. dikbillen, f9,75 tot f 16,50
per kg. geslacht gewicht; stieren le
kwal. 8,75 tot 9,60; stieren 2e kwal.
8,00 tot 8,65; vaarzen le kwal. 7,85 tot
8,40; vaarzen 2e kwal. 6,40 tot 7,75;
koeien le kwal. 7,50 tot 8,70; koeien
2e kwal. 6,50 tot 7,40; koeien 3e kwal.
5,95 tot 6,40; worstkoeien 5,35 tot 6,25;
schapen 210 tot 270/6,50 tot 8,50 per
stuk/per kg. geslacht gewicht; lam
meren 2,00 tot 3,00/1050 tot 1175; var
kens 2,00 tot 3,00; zeugen le kwal.
2,50 tot 2,55; zeugen 2,35 tot 2,45.
Gebruiksdieren: melk- en kalfkoeien le
soort van f22.00,- tot f3000,- per stuk;
melk- en kalfkoeien 2e soort 1750 tot
2150; kalfvaarzen le soort 2250 tot
2900; kalfvaarzen 2e soort 1800 tot
2200; gustekoeien 1600 tot 2200; en
terstieren 1600 tot 2100; pinken 1300
tot 1800; gra^kalveren 550 tot 1150;
nuka's voor de mest r/b 300 tot 500;
z/b 160 tot 325; nuka's Amerikanen/
H.F. 100 tot 200; weidelammeren 180
tot 230; biggen 90 tot 95; bokken en
geiten 30 tot 125.
Toelichtingen: slachtvee, aanvoer deze
week 150, aanvoer vorige week 185,
handel slecht, prijzen iets lager; stie
ren, 21-15, rustig, lager; gebruiksvee,
100-131, rustig, gelijk; jongvee, 9-23,
slecht iets lager, nuka's, 2034-2157,
slecht, lager; slachtschapen/lamme
ren, 721-465; redelijk, gelijk; varkens,
639-148, slecht, lager; biggen, slecht,
gelijk; bokken en geiten, 42-68, goed,
gelijk; totaal 3742-3194; weekaanvoer:
5421.
BRUSSEL (GPD) De Europese
Gemeenschap gaat scherpere
maatregelen nemen om de ver
breiding van varkenspest tegen
te gaan. De Europese ministers
van landbouw zullen hiertoe
vandaag in Brussel naar ver
wachting besluiten. Varkenspest
komt momenteel in Nederland
voor. Andere landen, en vooral
Frankrijk, houden in verband
daarmee Nederlands varkens
vlees tegen. Dat levert op den
duur grote economische schade
op omdat de Nederlandse var
kensexport naar dit land een
kleine miljard gulden bedraagt.
Minister Braks van landbouw
hoopt dat de overeenstemming
in de Europese ministerraad
over scherpere maatregelen tot
een snel einde zal leiden van de
acties aan de Franse grenzen. Hij
meent dat de mond- en klauw-
zeergevallen die momenteel ook
in Nederland geconstateerd wor
den op enkele bedrijven, niet de
belangrijkste reden zijn voor het
Franse optreden. In elk geval
vindt hij dat er aan de boycot
snel een eind moet komen.
„Ik zal een ernstig beroep doen op
mijn Franse collega Rocard dat
hij dit soort maatregelen niet lan
ger kan tolereren", zei minister
Braks gisteravond in Brussel. Hij
benadrukte echter dat de boycot
maatregelen „ook het karakter
hebben van een politiek getinte
actie". Volgens waarnemers gaat
het erom dat de Europese prijzen
voor varkensvlees in alle landen
drastisch dalen door het te grote
aanbod en dat daarom de Franse
vleesproducenten graag zien dat
de import uit andere landen en
vooral uit Nederland afgeremd
wordt. Volgens Braks ligt de Ne
derlandse varkensexport naar
Frankrijk bijzonder gevoelig om
dat Nederland bijvoorbeeld de
vleesvoorziening van Parijs in
belangrijke mate in handen
heeft. T\vintig procent van de
Nederlandse varkensexport gaat
naar dat land.
De verscherpte maatregelen tegen
de verbreiding van de varkens
pest houden met name in dat het
gebied rond de besmettingsbron
waarin het vlees niet vervoerd
mag worden van twee naar vijf
kilometer wordt uitgebreid. Te
vens wordt de periode waarin
dat niet mag gebeuren verlengd
tot dertig dagen.
Franse slag
rond prijs
van sigaren
EINDHOVEN (ANP) - De si-
garenindustrie wil dat de
Franse overheid toestem
ming geeft voor een reële
prijsverhoging. Dat blijkt uit
een brief van de Association
des Fournisseurs de Cigares
en France aan H. Emmanuel-
li, staatssecretaris van finan
ciën. Dit is gistermiddag
meegedeeld door A. Weijers,
vorzitter van de association
en exportmanager van de Ne
derlandse sigarenfabrikant
Henri Wintermans. De Ne
derlandse vereniging voor de
sigarenindustrie ondersteunt
de eis van de association.
"We proberen al geruime tijd
de Franse overheid ervan te
overtuigen dat een verhoging
van de verkoopprijs nodig is
om de kostenstijging te com
penseren. Vorig jaar januari
mocht men de prijs met 5
procent verhogen. Daar
tegenover stond echter een
reële kostenstijging van 7 tot
8 procent. Bovendien zijn^ta-
baksartikelen vorig jaar 'zo
mer met 5 procent extra be
last en nu een paar dagen ge
leden met nog eens 5 pro
cent", aldus mr. Th. van Ber-
kum, voorzitter van de Ne
derlandse vereniging voor de
sigarenindustrie.
De weigering van Frankrijk om
prijsverhogingen toe te staan
zijn volgens hem en volgens
voorzitter Weijers van de as
sociation in flagrante strijd
met uitspraken van de Euro
pese Commissie en het Euro
pese Hof in Luxemburg. De
in Frankrijk importerende si-
garenindustrieën hebben het
volgens Van Berkum extra
moeilijk omdat de aandelen
van de (verliesgevende) Fran
se sigarenindustrie volledig
in handen zijn van de over
heid.
Frankrijk is voor Nederland
een uitermate belangrijk ex
portland. Eenvijfde van de
totale produktie wordt jaar
lijks in Frankrijk aan de man
gebracht. Dat zijn ruim 430
miljoen sigaren. De helft van
alle in Frankrijk verkochte si
garen komt uit het buiten
land. Ongeveer eenderde van
die import komt uit Neder
land.
AMSTERDAM - Ook de barkeeper ontkomt niet aan de automatisering.
Dat blijkt uit deze 'computap', waarmee zonder nadruppelen zo'n 250
glazen bier uit een vat gehaald kunnen worden. Hij is te bezichtigen op
de 28ste internationale vakbeurs Horecava, die gisteren in de RAI voor
vier dagen van stapel is gelopen. (Foto anp>
DEN HAAG (ANP) - Fokker is be
zig met het ontwikkelen van een
bewapende versie van de F27.
Een bewapense versie van de
F27 Maritime is inmiddels in pro
duktie genomen. Dat heeft
staatssecretaris Bolkestein (bui
tenlandse handel), mede namens
staatssecretaris van Houwelin-
gen van Defensie geantwoord op
schriftelijke vragen van het
Tweede-Kamerlid Van der Spek
(PSP).
Bolkestein wil niet zeggen welke
landen inmiddels belangstelling
hebben getoond voor de bewa
pende versie van de F27 Mariti
me. Bij het verlenen van een uit
voervergunning zullen het land
van bestemming en het al dan
niet bewapend zijn belangrijke
factoren vormen, aldus Bolke
stein. De mogelijkheid dat be
staande F27-vliegtuigen wordne
omgebouwd tot bewapende
vliegtuigen acht Bolkestein niet
realistisch, gezien de hoge kos
ten die daarmee gepaard gaan.
De koninklijke luchtmacht en de
marine luchtvaartdienst hebben
geen belangstelling voor het
nieuwe produkt van Fokker, al
dus de staatssecretaris.
Tussen Fokker en de regering van
Zuid-Korea zijn onderhandelin
gen gaande over de levering van
een Fokker F28-VIP en mogelijk
ook een F27-Maritiem. Dit is het
afgelopen weekeinde in Jakarta
bekend geworden. Een Fokker
F28 'Fellowship' kost in VIP-uit-
voering ruim 40 miljoen gulden.
Dit toestel wordt gebruikt voor
het vervoer van regeringsleden
en andere belangrijke personen.
De F27-Maritiem is een Friends
hip die speciaal is uitgevoerd
voor patrouilles boven zee.
De Zwitserse luchtvaartmaat
schappij Swissair praat met Fok
ker over de mogelijke aanschaf
van Fokker F-100-vliegtuigen.
Swissair wil op de middellange
termijn, tussen de drie en vijf
jaar, nieuwe vliegtuigen met een
capaciteit van 90 tot 100 zitplaat
sen gaan inzetten op Europese
routes met dunnere vervoerstro-
De directeur van Swissaair in Ne
derland, E. Keiser, wilde niet
zeggen hoeveel vliegtuigen Swis
sair zou willen bestellen. Wel zei
de Swissair-directeur dat het om
een aanzienlijke order zou gaan
voor een kleinere vliegtuigfabri
kant.
De Fokker-100 is een verlengde en
sterk gemoderniseerde versie
van de bestaande F-28 en bestaat
voorlopig alleen nog op de teken
tafel. Een maximale capaciteit is
voorzien van 107 zitplaatsen. Het
eerste vliegtuig zou in april 1987
kunnen worden geleverd. Met de
voorfinanciering van de F-50
(een gemoderniseerde versie van
de F-27) en de F-100 is in totaal
een kleine f 1 miljard gemoeid.
De staat neemt hiervan een ge
deelte voor zijn rekening.
Belang van
de 'grijze'
economie
neemt toe
AMSTERDAM (ANP) - Er is
de laatste jaren sprake van
een groei van de zogenaamde
grijze sector binnen de eco
nomie. Dit is vastgesteld bij
een onderzoek in het najaar
van 1983 door het onder-
zoeks- en adviesbureau voor
regionale economie en lokale
ontwikkeling, Regioplan, dat
nauw samenwerkt met het
economisch-geografisch in
stituut van de Universiteit
van Amsterdam.
De grijze sector bestaat uit acti
viteiten die buiten de officië
le structuren plaatsvinden en
daarom niet geregistreerd
kunnen worden. Als uitings
vorm van deze ontwikkeling
startte in 1980 in Beverwijk
de "zwarte markt". Binnen
deze markt concentreren zich
allerlei vormen van onofficië
le handel.
Het onderzoek richtte zich op
de achtergronden en motie
ven van de deelnemers en de
betekenis die de "zwarte
markt" voor hen heeft. De
deelnemers waren afkomstig
uit geheel Nederland, het me
rendeel uit het gebied binnen
een straal van 50 kilometer
rond Beverwijk.
Bij de organisatie van de han
del wordt volgens de onder
zoekers veelal gebruik ge
maakt van de informele con
tacten. Er bestaan echter ook
vele directe relaties tussen de
grijze sector en de formele,
gereguleerde sector. Regiop
lan heeft bü het onderzoek
een aantal functies van de
grijze sector waargenomen
die een gunstige invloed heb
ben op de economie als ge
heel. Daarbij worden ge
noemd het hergebruik van al
lerlei goederen en het verkrij
gen van vaardigheden die
van nut kunnen zijn binnen
het reguliere arbeidsbestel.
Onder de deelnemers van het
onderzoek waren zowel uit
keringsgerechtigden als een
groot aantal mensen met een
baan of een eigen zaak. Voor
beide groepen bleek de mo
gelijkheid sociale contacten
op te doen een minstens zo
belangrijk motief als de extra
inkomsten. Voor de groep
uitkeringsgerechtigden wa
ren die inkomsten wel een
noodzakelijke voorwaarde
voor het deelnemen aan de
"zwarte markt". Voor alle
deelnemers is het "eigen baas
zijn" en de zelfstandigheid
eveneens van groot belang.
De onderzoekers komen op
grond van hun bevindingen
tot de conclusie dat de "zwar
te markt" Beverwijk en wel
licht zelfs de gehele grijze
sector een gunstig verschijn
sel is in de Nederlandse sa
menleving. Het wordt vol
gens hen dan ook de hoogste
tijd dat de politiek dit ver
schijnsel vanuit het door de
onderzoekers aangegeven
perspectief gaat bekijken.
Moskou vreest macht nieuwe oliemoloch
Boeren uit Noord-Fr ankrijk houden een Nederlandse vrachtwagen aan
in Toutcoing. Zij willen voorkomen dat ondanks een verbod buitenlands
varkensvlees wordt ingevoerd. (Foto upi»
NEW YORK (DPA/AP) - De over
neming van Getty Oil, zestiende
op de ranglijst van Amerikaanse
oliemaatschappijen, door Texa
co Incorporated, de op twee na
grootste oliemaatschappij in de
VS, is zo goed als rond. Alleen
Pennzoil Company, de maat
schappij die de miljardendans
om Getty Oil is begonnen en
door Texaco is „afgetikt", kan de
transactie nog verhinderen via
de rechter.
Texaco kan van Sara Getty Trust
de 40,2 procent van de aandelen
Getty Oil overnemen. Van het J.
Paul Getty Museum is de toezeg
ging gekomen dat de 11,8 pro
cent van de aandelen die het mu
seum heeft ter beschikking
staan. Daarmee heeft Texaco dus
de vaste toezegging dat zij 52
procent van de 79,1 miljoen aan
delen Getty Oil mag kopen.
Het Amerikaanse kartelbureau zal
de komende vier weken de fusie
bezien, maar deskundigen gelo
ven niet dat de autoriteiten de fu
sie zullen verbieden. Als de
transactie eenmaal rond is is er
een gigantische onderneming
ontstaan met activiteiten over de
hele wereld en een omzet van on
geveer zestig miljard dollar. De
nieuwe onderneming hoort dan
tot de vijf grootste ter wereld en
kan met Mobil Corporation strij
den om de tweede plaats op de
ranglijst van Amerikaanse olie
maatschappijen.
Het Russische persbureau Tass
noemde de fusie gisteren een be
wijs voor de 'groeiende macht'
van Amerikaanse olieconcerns,
die bijdragen aan een steeds
agressievere buitenlandpolitiek
de VS. Het Sowjet-persbu-
reau bezigt in dit verband de
term 'olietiek'.
De verkoop van de aandelen van
Sara Getty Trust levert de diver
se familieleden overigens 3,98
miljard dollar op. Het J. Paul
Getty Museum kan rekenen op
1,16 miljard dollar. De snelheid
waarmee de transactie zich af
speelt vloeit voort uit het feit dat
de twee zoons van de legendari
sche Paul Getty, Gordon Getty
en J. Paul Getty Jr. elkaar het
licht in de ogen niet gunnen.
AANDELEN binnenland doorlopend
21500
16500
Noteringen van
dinsdag 10 januari 1984
(tot 12:30 uur)
nunbouwc
boeing 47.70
belegglngsinst.
leve* aged 154 00 156 0<
OBLIGATIES
staatsleningen
bng
bgllV48
bgiOha
bmh 9^63-93 102 X
nmö 7*4 63-92 97
rvnb 7V4 63-91 92
^0*4 63-93 1M
pandbrieven
Igh 11 01-M 103
parallelmarkt
officieel toegelaten
indices e.d.
indices (a.n.p.-c.b.s)
Al» tok aal 1576
Algemeen 1656
obl.lndex/eff.rend.(c.b.s.)
Staatsleningen 0 39
- nw3 langl. 854
Buitenlands geld
Spaanse peseta (100)
VERKLARING DER TEKENS
NG - crftoèle nol geschorst
a acMergestatoe lanng
ComOnaöes
C -X t»
Beursoverzlcht
Veel prijzen zijn op de Amsterdam
se Etlectenbeurs vanmorgen wat
weggezakt, al was men van de
grootte van de verliezen nog niet
zo onder de Indruk Hier en daar
viel ook nog wel een winstje te no-
Zo ging KLM na een matige start
ti|dens de handel naar een vooruit
gang van zon 13. waarmee het
goud en zilver
Goud (onbcw 37 440
a dollar kon ook Kon. Olie
er een gulden aantrek
de overige ir
wijl Amro enkele dubbelties
moest atstaan Bi| de
begon Amev tijdens d
Ook A hold moest gedurende de
Brocades en Heineken eveneens
moeite hadden om overeind te blij-
Bi| VNU ging weer een deel verlo
ren van de gisteren behaalde
winst Collega-uitgever Elsevier-
NOU zakte weg tot onder de 1 520
Oce van der Grinten moest bi|na
I 5 inleveren.
