Stakingen gaan
door in Suriname
Winnaar Deense verkiezingen erft problemen
Hoessein vervangt minister-president
Gesprek over Tsjaad
één dag uitgesteld
'Bouterse moet nu aftreden'
'CIA achter
moord op
Mountbatten'
Misdaad in
China
afg'
enomen
Rio zeer gevaarlijke stad
Olieleiding
tussen Tunesië
en Algerije
opgeblazen
Grote schuldenlast noopt tot bezuinigingen
DINSDAG 10 JANUARI 1984
PARAMARIBO-AMSTERDAM (GPD/ANP) - De stakingen bij de Surinaamse bauxiet-
maatschappijen Suralco en Billiton duren nog altijd voort ondanks de oproep van leger
leider Bouterse aan de stakende arbeiders om het werk te hervatten. Aldus is maandag
door een woordvoerder van Suralco meegedeeld. De woordvoerder deelde tevens mee
niet te weten waarom de stakers het werk niet wensen te hervatten nu Bouterse een
aantal van hun eisen heeft ingewilligd.
Bronnen in Paramaribo, die ano
niem wensen te blijven, zeggen
dat niemand in Suriname meer
gelooft dat de stakingen bij de
voor de Surinaamse economie
vitale bauxietbedrijven, slechts
gericht zijn op het terugdraaien
van de belasting- en prijsverho
gingen. De algemene verwach
ting is dat de stakers met hun ac
ties zullen doorgaan totdat leger
leider Bouterse en de militaire
leiding zijn verdwenen.
De secretaris-generaal van de Raad
voor de Bevrijding van Surina
me, ingenieur Sewradsingh, zei
desgevraagd dat de acties van de
stakende arbeiders van Suralco
en Billiton passen in de strategie
van de raad om het militair be
wind in Suriname zowel extern
als intern te isoleren. „We heb
ben steeds gezegd geen voor
stander te zijn van een geweldda
dige optie om het moorddadige
bewind Bouterse te verdrijven.
We hebben het intern verzet ge
stimuleerd en ondersteunen dus
ook de acties van de arbeiders bij
Billiton en Suralco".
Sewradsingh sprak de hoop uit dat
Bouterse spoedig eieren voor z'n
geld zal kiezen en terug zal tre
den.
„Wij zien de ontwikkelingen in Su
riname als zeer zorgelijk. We vre
zen het ergste. In onze opvatting
is Bouterse voor de zoveelste
keer bezig het volk te bedrie-
gen". Dat zei de Surinaamse ex-
president, thans voorzitter van
de bevrijdingsraad, Chin A Sen
gisteren. Chin A Sen ziet in de
gebeurtenissen in Paramaribo
parallellen met het najaar van
1982 toen vakbondsleider Cyriel
Daal "in slaap werd gesust". Vol
gens Chin A Sen deed Bouterse
toen dezelfde beloften als nu.
Volgens de ex-president moeten
de stakers nu niet in dezelfde val
lopen als toen. "De enige concre
te oplossing is dat Bouterse zijn
belofte nakomt en de macht te
ruggeeft aan het volk".
Bronnen in Paramaribo signaleren
een toenemende spanning en
chaos in de stad. De poging van
het militair gezag om vrijdag
avond opnieuw over te gaan tot
het vervroegen van de avond
klok is mislukt omdat door het
uitvallen van de stroomvoorzie
ning de mededeling daarover via
de radio niet kon worden ge
daan. Inmiddels zijn wel alle prij
zen die met ingang van 1 januari
aanzienlijk waren verhoogd,
weer op het oude niveau terugge
bracht.
Hoewel het gisteren rustig was in
Paramaribo, werd er op de kan
toren en in de bedrijven amper
gewerkt. De gesprekken gingen
over het aftreden van de rege-
ring-Alibux en over de vraag of
de arbeiders van Billiton en Su
ralco al dan niet zouden door
gaan met staken. Inmiddels is
bekend geworden dat vakbonds
leider Fred Derby van de vak
bond C 47, waarbij de meeste
bauxietarbeiders zijn aangeslo
ten, gisterochtend tevergeefs ge
tracht heeft in contact te treden
- met de stakende arbeiders.
Derby die door zijn leden als een
collaborateur van Bouterse
wordt beschouwd, werd al enige
keren eerder gedurende de nu
drie weken durende staking door
zijn vakbondsleden uitgejouwd
en van het bedrijfsterrein ge
jaagd. Volgens geruchten in Pa
ramaribo zou Derby zondag ge
poogd hebben Suriname te ver
laten, maar werd hij door de mili
tairen bij de grensplaats Albina
opgepakt en weer naar Paramari
bo teruggebracht.
ADDIS ABEBA (AFP) - De vre
desonderhandelingen tussen de
elkaar bestrijdende partijen in
Tsjaad, die gisteren in Addis
Abeba zouden beginnen zijn uit
gesteld tot vandaag.
De afwezigheid van de Tsjadische
president, Hissene Habre, is de
voornaamste reden voor het uit
stel.
Het uitstel van de besprekingen
werd bevestigd door de woord
voerder van de Organisatie van
Afrikaanse Eenheid (OAE), Paul
Fuda.
Hissene Habre weigerde aan de
vredesconferentie deel te nemen
vanwege de officiële ontvangst
die zijn belangrijkste rivaal, de
oud-president Goukouni Oued-
dei, zondag in Addis Abeba ten
deel viel. Deze werd op het vlieg
veld verwelkomd dor de presi
dent van Ethiopië en van de
OAE, Mengistu Haile Mariam.
Habre had van te voren strikte
voorwaarden gesteld voor het
bijwonen van de conferentie om
te voorkomen dat zijn tegenstan
der zo een gelijke status zou wor
den verleend. De door Habre ver
dreven oud-president is leider
van de "voorlopige regering van
nationale eenheid" (Gunt).
In Tsjaad is al 18 jaar een burger
oorlog aan de gang als gevolg
van het conflict tussen verschil
lende elkaar bestrijdende groe
pen. Voor de conferentie waren
elf groepen uitgenodigd. Twee
daarvan maken deel uit van de
Tsjadische regering van Hissene
Habre. Oueddei arriveerde in
Addis Abeba als hoofd van zeker
zeven groepen. Een van de overi-
ADVERTENTIE
In Suriname wacht men nu ge
spannen af welke volgende stap
Bouterse zal zetten. Vooral nu
het aftreden van de regering-Ali-
bux en het terugdraaien van de
belasting- en prijsverhogingen
geen effect hebben gesorteerd.
Omdat de bauxietarbeiders goed
bewapend zijn en de bauxietbe
drijven ver buiten de stad Para
maribo liggen, verwacht men
niet dat Bouterse militairen te
gen de stakers zal durven inzet
ten.
Volgens de eerder genoemde bron
nen zouden ook bij andere be
drijven stakingen op het punt
staan uit te breken. Het succes
van de ééndagsstaking afgelopen
vrijdag bij het Suriname elektri
citeitsbedrijf EBS, toen geduren
de acht uur de stroomvoorzie
ning in Paramaribo uitviel, zou
hiervoor model staan.
MALBUN Een heel leger persfotografen was giste
ren op de been in Malbun (Lichtenstein). Was er een
belangrijke slalom op komst? In geen geval: kroon
prins Charles van Groot-Brittannië begaf zich met
zijn eega Diana op de lange latten. Recreatief skiën
dus. En in navolging van het Nederlandse koningshuis
was er een dagje plaatjesschieten ingelast. Vorig jaar
waren Charles en Diana gillend van ellende naar En
geland teruggekeerd, omdat ze geen afdaling konden
maken of er zat hun wel een persfotograaf op de hielen.
Met een fotosessie pogen ze herhaling van een verpeste
vakantie te voorkomen. Voor de goede orde: prins
Charles is degene met het witte skijack. Prinses Diana
is in het gewoel nauwelijks te onderscheiden. Zij ver
dwijnt achter een bontmuts. (Foto upp
LONDEN (AFP) - De CIA is
betrokken geweest bij de
moordaanslag in augustus
1979 op Lord Mountbatten,
neef van koningin Elizabeth
II en laatste onderkoning van
Brits Indië. Dit heeft Enoch
Powell, die namens de Unio
nistische partij van Noord -
Ierland in het Lagerhuis zit,
gisteren gezegd in de Britse
krant "The Guardian".
"De moord op Mountbatten
was een operatie op zeer
hoog niveau die samenhing
met de nucleaire strategie
van de Verenigde Staten", al
dus Powell, die minister is
geweest in een conservatief
kabinet.
Voor de aanslag op Lord
Mountbatten, oud-admiraal
van de Britse vloot en gewe
zen hoofd van de Britse
strijdkrachten, die op 27 au
gustus 1979 de dood vond
toen zijn vissersboot in Mul-
laghmore (in Ierland niet ver
van de grens met het Britse
Noord-Ierland) ontplofte,
had de voorlopige vleugel
van de IRA zich verantwoor
delijk gesteld. Het Ierse Re
publikeinse Leger streeft, zo
als bekend, naar aansluiting
van het in meerderheid pro-,
testantse Noord-Ierland bij
de rooms-katholieke Ierse re
publiek.
In 1981 had Powell verklaard
dat de moord "een toevals
treffer" vormde voor hen die
druk op de regering in Lon
den willen uitoefenen opdat
die instemt met een mogelij
ke hereniging van Ierland.
Volgens Powell zou zo'n her
eniging voordelig zijn voor
de Amerikanen omdat Ier
land zijn neutraliteitspolitiek
zou kunnen opgeven, tot de
NAVO toetreden en met
Groot-Brittannië samenwer
ken bij de verdediging van
het noordelijk deel van de At
lantische oceaan.
JERUZALEM (GPD) - Koning
Hoessein van Jordanië heeft zijn
minister-president, Moedar Ba-
dran, vervangen door de huidige
minister van binnenlandse za
ken, Obeidat. Beide functionaris
sen zijn oudgedienden van het
veiligheidsapparaat van de ko
ning, maar het verschil tussen de
oude en nieuwe premier is dat
Obeidat een Palestijn is. Met het
versterken van de posities van de
palestijnen in zijn regering wil
Hoessein PLO-leider Arafat dui
delijk maken dat hij haast moet
maken met zijn politieke plan
nen.
Voor het eerst in tien jaar is giste
ren het Jordaanse parlement bij
een geweest. Koning Hoessein
zette zijn parlement in 1974 op
non-actief, na de Arabische top
conferentie van Rabat. Daar
werd de PLO door de Arabische
wereld, inclusief Jordanië, tot de
enige vertegenwoordiger van het
Palestijnse volk uitgeroepen.
Aangezien het Jordaanse parle
ment voor de ene helft uit verte
genwoordigers van de Westoever
en voor de andere helft uit die
van de oostelijke oever bestaat,
besloot hij demonstratief het
parlement te schorsen teneinde
duidelijk te maken dat de parle
mentariërs van de Westoever
niet meer namens de bevolking
van de Westoever spreken.
Het parlement werd dus geschorst,
de grondwet werd niet gewij
zigd. Een maatregel van tijdelij
ke aard dus, want koning Hoes
sein is iemand die altijd zo veel
mogelijk opties open houdt.
Het ligt voor de hand dat het op- Daarnaast is het een onuitgespro-
r bijeenroepen van het par
lement een daad is die de koning
opnieuw formeel verantwoorde
lijkheidsbevoegdheid geeft ten
aanzien van de Westoever. Maar
dat is een conclusie die te ver
gaat in het uiterst subtiele poli
tieke spel van de koning.
Officieel is het bijeenroepen van
het parlement gepresenteerd als
een maatregel van binnenlandse
aard. Helemaal onwaar is dat
niet. Er is onder de politieke elite
in Jordanië een toenemende fru
stratie over het gebrek aan poli
tieke activiteiten, zoals het func
tioneren van het parlement en
politieke partijen. Door het bij
eenroepen van het parlement
vangt de koning zonder enige
twijfel die frustraties op.
ken waarschuwing aan het adres
van Arafat. Koning Hoessein
heeft weinig zin in een eindeloos
politiek spel dat uiteindelijk
niets oplevert. Ongetwijfeld
denkt hij daarbij aan april van
het vorig jaar, toen Arafat op het
laatste moment ervan afzag een
akkoord met de koning te onder
tekenen.
Deze vorm van pressie op Arafat
wordt op de westelijke Jordaan-
oever toegejuicht. Ook daar be
staat het gevoel dat Arafat nu
snel tot zaken moet komen. Juist
de aanhangers van de PLO zien
daarom paradoxaal genoeg het
reactiveren van hun politieke ri
valen - de parlementariërs - als
een stap die het politieke proces
waarin Arafat de hoofrol moet
spelen, kan versnellen.
ge twee groepen was niet aanwe
zig en van de andere was de sta
tus onduidelijk.
Mengistu had gisteren een onder
houd met Goukouni Oueddei in
Tahar Guinassou, minister van
binnenlandse zaken en vertegen
woordiger van Habre bij de con
ferentie. Door deze gesprekken
konden de onderhandelingen
vandaag beginnen.
De secretaris-generaal van de
OAE, Peter Onu, had volgens
functionarissen eerder gezegd
dat de afwezigheid van Hissene
Habre geen belemmering mocht
vormen voor de conferentie.
Geop; ma t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.30 uur
LAMAN - LEIDEN B.V.
ZIJLSINGEL 2, LEIDEN
Commissie in VS:
'Moeilijk vast
te stellen hoe
groot honger is'
WASHINGTON (DPA) - Er wordt
honger geleden in de Verenigde
Staten. Maar de omvang van het
probleem is niet vast te stellen en
beweringen dat de situatie de af
gelopen jaren is verslechterd
kunnen niet gestaafd worden.
Tot deze slotsom is een Ameri
kaanse commissie gekomen die
vorig jaar augustus door presi
dent Reagan in het leven werd
geroepen met de opdracht een
onderzoek in te stellen naar het
hongerprobleem. De Amerikaan
se pers berichtte dezer dagen
over de inhoud van het ontwerp-
slotrapport. De 13 leden van de
commissie - de meesten Republi
keinse partijgenoten van de pre
sident - kwamen gisteren bijeen
voor hun laatste zitting. Volgens
het stuk zijn er aanwijzingen dat
er honger is in de VS. Maar be
wijzen voor "ernstige ondervoe
ding of verhongering" zijn niet
gevonden, zo heet het in het ont-
werp-rapport.
De hulpprogramma's op het ni
veau van de federale regering, de
staten en de gemeenten zijn vol
gens de commissie voldoende.
De bezuinigingen die de rege-
ring-Reagan op dit gebied heeft
doorgevoerd sinds haar aantre
den hebben het hongerprobleem
naar de mening van de commis
sie niet verscherpt.
PEKING (AFP) - De misdaad
in China is sinds het begin
van de campagne ter "zuive
ring van de openbare orde"
vorig jaar augustus, sterk af
genomen. Volgens het offi
cièle persbureau Nieuw Chi
na is het aantal ernstige ver
grijpen in het hele land de af
gelopen maanden teruggelo
pen met 42,5 procent.
Tijdens de campagne, die was
opgezet om een halt toe te
roepen aan de flink om zich
heengrijpende misdaad, zijn'
volgens schattingen honder
den personen terechtgesteld.
Het aantal arrestaties zou in
de tienduizenden lopen.
Het afgelopen weekeinde wer
den in Peking weer veertien
misdadigers geëxecuteerd,
zo viel te lezen op de muur-
kranten in de hoofdstad. De
veroordeelden, mannen tus
sen de 19 en 63 jaar, werden
schuldig bevonden aan
moord, verkrachting en dief
stal.
Nieuw China meldde gisteren
verder dat de misdaad in de
twee grootste Chinese ste
den, Shanghai (12 miljoen in
woners) en Peking (9 miljoen
inwoners), tussen september
en november was vermin
derd met respectievelijk 45,4
en 44,9 procent.
RIO DE JANEIRO (AFP/ANP) De honderdduizenden toeristen die
zich opmaken tijdens het carnaval een vakantie in Rio de Janeiro door
te brengen, komen in een stad terecht waar de criminaliteit in één jaar
met 40 procent is gestegen.
In augustus vorig jaar sloeg de Braziliaanse stad haar eigen record: ge
middeld 55 gewapende overvallen en 8 moorden per dag, zo blijkt uit
betrouwbare gegevens. Rio de Janeiro, geliefd om haar stranden en
carnavalsfeesten, heeft inmiddels van de Colombiaanse hoofdstad Bo
gota de weinig begeerlijke titel overgenomen van gevaarlijkste stad in
Latiins-Amerika.
Het geweld, dat angstwekkende vormen heeft aangenomen, is onder
meer het gevolg van de enorme werkloosheid en honger onder grote
delen van de bevolking. Miljoenen Brazilianen, onder wie talloze kinde
ren, moeten in leven zien te blijven met de opbrengst van wat zy op
straat aan de man kunnen brengen of gewoon met wat zij op straat te
pakken kunnen krijgen. Plunderingen van winkels en warenhuizen
zijn geen uitzondering meer.
Dit jaar worden in Rio, waar de zomer afloopt, nog honderdduizenden
toeristen verwacht en de veiligheidsmaatregelen die door de autoritei
ten zijn genomen om de golf van geweld in te dammen, lijken nauwe
lijks enige vruchten af te werpen.
ALGIERS/TUNIS (AFP/Rtr) - Al
gerije heeft een oliepijpleiding
naar de Tunesische haven Skhira
buiten bereik gesteld. Dit is gis
teren bekend gemaakt door het
ministerie van energie in Algiers.
Het Algerijnse ministerie zei, dat
de maatregel een gevolg was van
een 'breuk' in de leiding op Tuni-
sisch gebied bij Hanchir el Bas-
sassa op twee kilometer van de
grens met Algerije. Het Tunesi
sche ministerie van defensie had
eerder op de dag verklaard, dat
de leiding was opgeblazen door
een gewapend commando uit Li
bië. Tunesiè heeft protest aange
tekend bij de Libische autoritei
ten.
De leiding van het Algerijnse olie
veld Ain Amenas naar Skhira is
500 kilometer lang. Zij wordt,
naar gisteren uit kringen in de
olie-industrie in Tunis werd ver
nomen, vooral gebruikt in het
najaar en de winter, wanneer
slecht weer laden van tanksche
pen in Noordalgerijnse havens
belemmert Voordat Algerije de
opschorting van de oliedoorvoer
bekend maakte was in dezelfde
kringen gezegd, dat de aanslag
slecht beperkte gevolgen had
voor de aflevering van olie.
Niet onmiddellijk duidelijk was of
de aanslag op enigerlei wijze in
verband stond met de voedsel-
rellen van vorige week in Tune
sië. Daarbij was het wel tot van
dalisme gekomen, maar niet tot
sabotage.
De aanslag op de leiding op Tuni-
sisch gebied werd volgens het
ministerie van defensie in Tunis
uitgevoerd in de nacht van 7 op 8
januari door een commando van
vier gewapende mannen, dat met
een landrover uit Libië kwam.
Tijdens de voedselrellen vorige
week belde de Libische leider,
kolonel Gaddafi. De Tunesische
premier, Mohamed Mzali, om
hem de verzekering te geven, dat
Libië niet achter de ongeregeld
heden zat.
Geheim adres
openbaar door
aanslaan van
verkeerde toets
WIESBADEN (DPA) - De
commissie voor binnenland
se zaken van de volksverte
genwoordiging van de West-
duitse deelstaat Hessen zal
zich binnenkort bezighouden
met een vergissing in een re
kencentrum waardoor bijna
duizend namen van personen
in een adressenboek open
baar gemaakt werden die op
afdoende gronden om ge
heimhouding hadden ver
zocht.
Onder die personen zijn mede
werkers van de Westduitse
federale recherche in Wiesba
den en de Westduitse televi
sie. Een ambtenaar van het
rekencentrum had by de
transmissie van gegevens aan
de uitgeverij op een verkeer
de computertoets gedrukt en
daardoor de vertrouwelijke
gegevens uit het stadsregis-
ter openbaar gemaakt.
De 4000 exemplaren van het
adressenboek, waarvan er
pas 500 waren bezorgd, zyn
vernietigd en er zyn nieuwe
gedrukt. De kosten van de
fout worden door het reken
centrum - dat tegen vergis
singen als bovenstaand is
verzekerd - gedragen.
KOPENHAGEN (Rtr) - Hoe ook
de uitslag van de vandaag ge
houden parlementsverkiezin
gen in Denemarken uitvalt,
één ding is zeker: het zal de
winnaars veel hoofdbrekens
kosten om oplossingen te vin
den voor de economische pro
blemen die ze van de onlangs
gevallen conservatieve min
derheidsregering erven. Welis
waar zijn er tekenen van een
economisch opleving, maar
daar staat tegenover dat Dene
marken tot de westerse landen
met de grootste schulden be
hoort.
Kort samengevat luidt de me
ning van financieel-economi-
sche deskundigen en politieke
waarnemers in Kopenhagen
die de afgelopen dagen naar
hun oordeel is gevraagd als
volgt: ook de socialisten, die de
regering-Schlüter ten val heb
ben gebracht door tegen haar
begroting voor 1984 te stem
men, zullen niet aan verklei
ning van het begrotingstekort
kunnen ontkomen. Daar zijn
ze het overigens zelf mee eens.
De vorige regering wilde het te
kort op de Deense begroting
voor 1983 met drie miljard
kroon (930 miljoen gulden) ver
minderen tot 63 miljard kroon
(19,5 miljard gulden). De oppo
sitie was daar tegen omdat er
vooral bezuinigd diende te
worden ten koste van de zwak
ste leden van de Deense sa
menleving en er geen maatre
gelen op komst waren tegen de
toeneming van de werkloos
heid, die nu 281.000 mensen
omvat, of 10,7 procent van de
beroepsbevolking.
De socialisten zijn eveneens
voorstander van vermindering
van het begrotingstekort maar
zijn er tegen dat op de sociale
voorzieningen wordt bezui
nigd en vinden dat er geld
moet worden gevonden door
belastingverhogingen voor het
bedrijfsleven en de afschaffing
van allerlei belastingvoorde
len. In het socialistische ver
kiezingsprogramma staat dat
het tekort op die manier gedu
rende de rest van de jaren tach
tig moeten worden gehalveerd.
Anders Andersen, minister van
economische zaken in de gaan
de regering, heeft in een com
mentaar hierop gezegd dat de
plannen van de oppositie als
twee druppels water op die van
het kabinet-Schlüter lijken.
Een woordvoerder van een
Deense spaarbank gaf dezer
dagen als zijn mening: "De
nieuwe regering heeft geen
keus; zij moet dezelfde rich
ting aanhouden als de gaande
centrum-rechtse regering".
Uit de uitslagen van de jongste
opiniepeilingen kan worden
opgemaakt dat de vier-partij-
encoalitie vanPoul Schlüter
een goede kans maakt om na
de verkiezingen terug te keren.
Dat zal ongetwijfeld betekenen
dat de bezuinigingen die haar
voor ogen stonden ook inder
daad zullen worden uitge
voerd.
Gedurende de eerste zestien
maanden van haar bewind is
de regering-Schlüter er in ge
slaagd de inflatie tot zes pro
cent terug te dringen, het te
kort op de Deense betalingsba
lans te halveren en de stijging
van de lonen te bedwingen.
Daardoor heeft zij weten te
voorkomen dat het tekort op
de nationale begroting volledig
uit de hand liep.
De economische vooruitzichten
zijn voor Denemarken niet
slechter dan voor de meeste
andere westerse industrielan
den. De opleving van de bedrij
vigheid die zich in de Verenig
de Staten en Japan en in min
dere mate in sommige Westeu-
ropese landen aftekent heeft
economische deskundigen en
politici in Kopenhagen opti
mistischer gemaakt dan ze in
lange tijd zyn geweest.
Over het algemeen is men in
bankkringen van mening dat
de omvangrijke overheids
schuld voorlopig maar moet
worden aanvaard en dat voor
zichtige bezuinigingen te ver
kiezen zijn boven drastische
maatregelen.
De Deense oppositieleider Anker J orgenson schenkt een kop koffie in
voor de afgetreden premier Poul Schlüter: wie van beiden de verkie
zingen ook wint, er wachten hem economische problemen. (Foto ap>
