Steeds
actief in I
vrije tijd I
Licht herstel bedrijven
Rijnland
stortplaats in Wallonië
Mogelijk kan afval ook
in toekomst naar
Coen mêï fcolmnü ïlarhtee/d
Restauratie van kelders onder
Hoogstraat kan in '84 beginnen
"Merendeel
ongevallen
door rijden
onder invloed"
Veel schade
bij botsing
Hoge Rijndijk
Uit enquête Kamer van Koophandel blijkt:
Redactie: Bart Jungmann Jaap Visser
de gehele linie zijn de verwach
tingen in ons regionaal bedrijfs
leven, zeker in vergelijking met
voorgaande jaren, aanzienlijk op
timistischer".
De omzetten in Rijnland namen
met twee procent toe. Landelijk
lag de omzetgroei op één pro
cent. Opmerkelijk gunstig stak
de omzetontwikkeling in Rijn
land af bij het gemiddelde in
Zuid-Holland, waar de omzetten
vorig jaar één procent daalden.
De ontwikkeling van de Rijnland
se export was relatief slecht: één
procent groei in 1983. De groei
was in de rest van Nederland
veel groter en in Rijnland was
het voorgaande jaar veel gunsti
ger. (In 1982 groeide de Rijnland
se export nog met zeven pro-
cent).
Wat betreft de bedrijfsresultaten
daalde in Rijnland het aantal be
drijven met verlies van 26 pro
cent tot 22 procent. Het rende
ment wordt door de helft van de
Rijnlandse ondernemers vol
doende geacht. De investeringen
door het bedrijfsleven steken in
Rijnland gunstig af bij de rest
van Nederland. Veertig procent
van de bedrijven investeerde, te
genover 36 procent in 1982. Daar-
LEIDEN - De restauratie van de monumentale ge
welven onder de Hoogstraat kan dit jaar beginnen.
De gemeente hoopt nog voor de bouwvak subsidie
te vergaren voor de opknapbeurt die ongeveer zes
miljoen gulden zal kosten. Kort geleden gaven bur
gemeester en wethouders bovendien een bouwver
gunning af. De winkeliers van de Hoogstraat, nu
nog de eigenaren, zullen de kelders voor de duur
van de restauratie aan de gemeente overdragen.
Het plan om de gewelven onder de Hoogstraat te res
taureren, stamt al van 35 jaar geleden. Telkens werd
het plan echter gedwarsboomd, zodat de gemeente
op een bepaald moment zelfs overwoog om de ge
welven maar met beton te laten volgooien. Op die
manier zou in elk geval een verzakking van de
Hoogstraat voorkohien worden. De rijksmonumen
tenzorg stak hier echter een stokje voor.
Het is de bedoeling om de vier eeuwen oude gewelven
-na restauratie voor het publiek open te stellen. Ho
reca erin vestigen, zoals sommige plannen wilden, is
onmogelijk vanwege de te geringe afmetingen van
de kelders. Wel kunnen er winkeltjes in de twaalf
kelders worden gevestigd. Het publiek zou die win
kels kunnen bereiken via een plankier dat langs de
Hoogstraat, onder de Visbrug door, naar de Nieuwe
Rijn gaat lopen.
Overigens zal ook de 'witte steen', die vroeger voor
Hoogstraat 1 heeft gelegen, na de restauratie in ere
worden hersteld. Een replica van de steen zal in de
straat worden gemetseld. De witte steen had vroe
ger overigens dezelfde functie als de blauwe steen
aan de Breestraat. Op die plek werd namelijk het
vonnis van misdadigers voorgelezen of zelfs wel vol
trokken.
'Herontdekker' Dick Bavelaar: "Ik kreeg die film zo mee".
(foto Holvast)
twee druppels water op het
broekkie dat in de bevrijdings
film aan het orgelwiel draait.
Socialist Piena, een belangrijk
man in het verzet, zien we in de
rol van officier van de Binnen
landse Strijdkrachten die vlak
na de bevrijding met houten
geweren soldaatje spelen in de
Hortus.
Filmer Langezaal was overigens
werkzaam in de Hortus. Bo
vendien bespeelde hij verschil
lende instrumenten in het mu
ziekkorps Werkmans Wils
kracht. En ook dat is in de film
goed te merken, want tijdens
de bevrijdingsfeesten en -op
tochten is er voor WW een ab
solute hoofdrol weggelegd.
Prachtige plaatjes hebben die
optochten- en festiviteiten
trouwens opgeleverd: hossen
de nonnen en rode kruis-ver-
pleegsters, een doldwaze da-
mes-voetbalwedstrijd op de
Kaasmarkt en uitbundige tafe
relen in de speeltuin van het
Westerkwartier (de voordeur
van Langezaal stond vlak naast
de speeltuinpoort).
Andere hoogtepunten in de film:
de intocht van de bevrijders,
gefilmd in de Korevaarstraat
en de Breestraat, het bezoek
aan Leiden van prinses Julia
na, de bomer\jacht langs de
Haagweg en het pontje dat
over het water voor de Mors-
poort voer omdat de brug daar
was vernield (Pontveer dage
lijks 7-19 uur, behalve zondags,
tarief 1 ets. p.p.).
Bernardo Guillen, die de film in
middels al tien keer heeft ge
zien maar nog steeds nieuwe
dingen ontdekt, noemt de her
ontdekking van 'Nederland
Bevrijd' een voltreffer. "Dit is
één van de allermooiste films
die we nu in het archief heb
ben, een regelrechte topper.
De kundigheid van Langezaal
op montagegebied was welis
waar niet zo groot, maar als do
cument is deze film echt pri
ma. Smulwerk voor de echte
Leidenaars".
Guillen verwacht in de toekomst
nog meer vondsten te doen.
"Het probleem is alleen dat
sommige mensen denken dat
wij alleen maar films willen in
pikken. Dat is beslist niet
waar. Wij inventariseren vooral
wat er aan filmmateriaal be
staat. Eventueel restaureren
we films. Maar als je aan mij
vraagt wat de beste plaats is
om een film te bewaren dan
antwoord ik natuurlijk: 'In de
kluis van het gemeente-ar
chief. En daar gaat deze film
van Langezaal zeker in".
J.V.
Voorzitter Koningsveld: "Leiden
is bezig een sterk imago te krijgen".
(foto Holvast)
entegen daalde de omvang van
de investeringen. De grote on
dernemingen vormden op dit
punt een uitzondering. Daar nam
het investeringsvolume juist op
merkelijk (25 procent) toe.
De werkgelegenheid nam in Rijn
land overeenkomstig de landelij
ke tendens met twee procent af.
Het verlies aan arbeidsplaatsen
kwam voor rekening van de gro
te bedrijven (5 procent minder
banen). Bij de kleinere bedrijven
(minder dan 50 werknemers)
bleef de werkgelegenheid nage
noeg gelijk.
Branche
De economische ontwikkelingen
verschilden sterk per branche. In
de land- en tuinbouw, de visserij,
de voedings- en genotmiddelen
industrie, de horeca, de textiel,»
de hout- en bouwmaterialenin-
dustrie, de metaal, de chemische
industrie en de bouwnijverheid
waren de ontwikkelingen min
der gunstig tot ronduit slecht. Bij
de groothandel, het publiekver-
zorgend ambacht, het transport,
de makelaardij en de zakelijke en
overige dienstverlening waren
de resultaten redelijk tot goed. In
de detailhandel steeg de totale
omzet met drie procent, vooral in
de dagelijkse goederensector. In
die groep kwamen echter meer
bedrijven in de rode cijfers te-
Orgeldraaier Van Putten achtendertig en een half jaar jonger.
(foto Holvast)
Geprolongeerd (1)
"Een film om kippevel van te
krijgen", vindt Dick Bavelaar.
Hij bedoelt 'Nederland Be
vrijd. Flitsen uit en na den Oor
log '40-'45' van de Leidse ama
teurfilmer F.J. Langezaal die
morgenavond tijdens de
nieuwjaarsreceptie op het
stadhuis twee keer wordt ver
toond.
Hoewel de montage te wensen
overlaat is dit drie kwartier du
rende document inderdaad
een juweeltje en iedere recht
geaarde Leidenaar doet er dan
ook goed aan om morgen
avond op kosten van de ge
meente Leiden het glas te hef
fen en één van de twee voor
stellingen in de raadszaal bij te
wonen. Stadgenoten die de
Tweede Wereldoorlog hebben
meegemaakt, lopen bovendien
grote kans zichzelf op het witte
doek na achtendertig en een
half jaar weer te ontmoeten.
Dick Bavelaar is medewerker
van de reinigingsdienst en
woont in de Da Costastraat
(Haagwegkwartier). Filmer
Langezaal was vroeger zijn
buurman en een goede vriend
van zijn ouders. Bavelaar wist
van het bestaan van de bevrij
dingsfilm en omdat hij zeer
geïnteresseerd is in het verle
den zocht hij onlangs de in
middels in Voorschoten wo
nende weduwe Langezaal op.
"Toen ik tegen mevrouw Lange
zaal zei dat ik haar oude buur
jongetje was, kreeg ik meteen
die film mee".
Bavelaar stapte met het unieke
document naar de Stichting
Centrum Leidse Stadsfilms.
Deze club inventariseert, be
waart en repareert filmmate
riaal over Leiden. Eén van de
medewerkers van de stichting
is Bernardo Guillen, die met
zijn eigen filmgroep Tiem al
heel wat Leids filmmateriaal
op zijn geweten heeft. Guillen,
een inmiddels tot op het bot
'verLeidste' Spanjaard, knapte
het celluloid van Langezaal op.
Volgende week wil hij de we
duwe Langezaal gaan intervie
wen en op de bandrecorder
vastleggen wat zy allemaal in
de film herkent.
Geprolongeerd (2)
Wij hebben tijdens de voorverto
ning in elk geval twee markan
te Leidenaars ontdekt: orgel
draaier Van Putten en de voor
malige en inmiddels overleden
PvdA-wethouder Piena. Van
Putten is weliswaar achtender
tig en een half jaar ouder ge
worden, maar hij lijkt nog als
LEIDEN - Bij een kettingbotsing op
de Hoge Rijndijk werd gister
avond grote materiële schade
aangericht, maar er raakte nie
mand gewond.
Drie automobilisten die in de rich
ting van het centrum reden stop
ten tijdig voor het rode stoplicht
op de kruising met de Meerbur
gerkade. Een 27-jarige autobe
stuurder uit Alphen aan den
Rijn bemerkte het rode licht te
laat en veroorzaakte een ketting
botsing. Een 34-jarige automobi
liste uit Zoeterwoude vergrootte
de ravage door op de vier op el
kaar geklapte auto's in te rijden.
Wandelsport
Wandelsportvereniging 'Zuid-
West' organiseert zaterdag een
wandeltocht door Leiden,
waarvan de afstanden varië
ren van vijf tot vijftien kilome
ter. Gestart wordt bij 't Parle
ment in de Nieuwstraat en dat
kan van 10.00 tot 14.30 uur. De
zelfde vereniging houdt vrij
dag een avond in 't Parlement
waar kan worden geklaverjast
en gesjoeld. Aanvang is 20.00
Twirl
In de Vijf Meihal aan de Boshui-
zerkade worden vrijdag de
Leidse Twirlkampioenschap-
pen gehouden. Er nemen onge
veer 125 majoretten deel aan
dit solo- en duoconcours. De so
lo's zijn verdeeld in vier leef
tijdsgroepen, terwijl de duo's
in twee verschillende leeftijds
categorieën zijn onderge
bracht. Alle deelnemers zijn af
komstig uit Leidse majorette
verenigingen. Het geheel wordt
georganiseerd door de VVZMG
(Vereniging van Zelfstandige
Majoretten Groepen in 'Lei
den). Het begin is om 9.30 uur
en omstreeks 16.00 uur is be
kend wie zich Leids kampioen
twirlen mogen noemen.
Film
De Lesbiese Vrouwen Leiden ver
toont vrijdag in haar onderko
men aan de Caeciliastraat 18
een film over de vorig jaar juni
in Leiden gehouden homo-de
monstratie. Aanvang is 21.00
uur, daarna wordt de film
'Leidse vrouwen in aktie' ge
bracht. Dat is een collage van
bepaalde activiteiten van de
vrouwenbeweging in de afgelo
pen jaren.
Muziek
In Aniba's Muziekkamer (Heren
straat) treedt vrijdag de Deen
se groep Folkstow op. De groep
speelt vrolijke dansmuziek uit
Scandinavië en beginnen om
21.00 uur.
Ruilbeurs
De ruilclub 'Koningskerk' houdt
vrijdag een ruilavond in de
Willem de Zwijgerschool. Ver
zamelaars van postzegels,
munten, lucifermerken, siga
renbandjes, bankbiljetten, an
sichtkaarten en dergelijke zijn
van zeven uur af welkom in de
school aan de Willem de Zwij
gerlaan 44.
LEIDEN - Rijden onder invloed is
de belangrijkste oorzaak van ver
keersongevallen. Alle bevol
kingsgroepen (jong en oud, man
en vrouw) zijn daarvan over
tuigd.
Dat blijkt uit een onderzoek van de
Dienst Sociaal Wetenschappelijk
Onderzoek (DSWO) van de Leid
se universiteit. Vijfhonderd vol
wassenen uit Leiden en omge
ving werden vragen gesteld over
verkeersveiligheid. Het autorij
den na alcoholgebruik werd door
de meerderheid van de onder
vraagden als oorzaak nummer
één van ongevallen beschouwd.
Over een eventuele verhoging
van de maximumsnelheid op au
tosnelwegen van 100 naar 120 ki
lometer zijn de meningen sterk
verdeeld.
Nog altijd worden niet verwerkbare afvalstoffen afgevoerd naar een stortplaats in Wallonië.
LEIDEN Het bedrijfsle
ven in Rijnland (Leidse re
gio, bollenstreek, Alphen)
heeft vorig jaar een licht
herstel doorgemaakt. De
omzetten namen gemid
deld met twee procent toe,
de export groeide één pro
cent, het percentage be
drijven dat verlies leed,
daalde en het aantal inves
teringen nam flink toe.
Dat maakte voorzitter A. Konings
veld van de Kamer van Koop
handel vanmiddag in zijn nieuw
jaarsrede bekend. Koningsveld
baseerde zich hierbij op de voor
lopige uitkomsten van de jaar
lijkse enquête onder onderne
mers in Rijnland.
"Samenvattend meen ik dat er aan
een aantal negatieve ontwikke
lingen een .einde schijnt te zijn
gekomen en dat er in menig op
zicht van een verbeterende ten
dens sprake is, zij het dat de gun
stiger resultaten daaruit zich
vooralsnog voorzichtig aandie
nen", aldus Koningsveld. "Over
LEIDEN - Op de Lammenschans-
weg hield de politie gistermid
dag tussen één en twee uur een
radar-snelheidscontrole. Er pas
seerden 437 automobilisten van
wie er 34 te hard bleken te rijden.
Negen automobilisten reden har
der dan tachtig kilometer per uur
terwijl de maximum toegestane
snelheid vijftig is.
De hoogst gemeten snelheid was
102 kilometer per uur.
LEIDEN - De regionale vuilver
branding in Leiden gaat nog
steeds door met het storten van
niet verwerkbare afvalstoffen op
een stortplaats in de Belgische
deelstaat Wallonië. Het besluit
van de gewestregering om de
grenzen voor het Nederlandse af
val te sluiten is op losse schroe
ven komen te staan omdat dit ten
koste zou gaan van Waalse werk
gelegenheid.
In november vorig jaar dreigde de
gewestregering in Walloniè om,
in navolging van Vlaanderen, het
storten van Nederlands afval niet
langer toe te staan. Een verzoek
van het provinciebestuur om
recht. De werkgelegenheid in de
detailhandel bleef op hetzelfde
peil.
Koningsveld zei in zijn nieuwjaar
stoespraak dat zeker duizenden
ondernemers knelpunten erva
ren als het gaat om bedrijfsruim
te, bereikbaarheid, personeel,
ruimtelijke ordening, milieu en
vergunningen. "In de gemeente
Leiden zelf zijn in het afgelopen
jaar in dat opzicht de uiterlijke
tekenen van een positieve ont
wikkeling duidelijk zichtbaar ge
worden. Leiden is bezig een
sterk imago te krijgen als ideale
vestigingsplaats voor kantoren".
"Maar waarom is in het centrum de
industriële bedrijvigheid in tien
jaar gehalveerd, waarom loopt
daar zowel het aantal winkels als
het niveau van het aanbod terug
en waarom is zelfs de bestaans
mogelijkheid in het centrum
voor een grootwinkelbedrijf in
discussie?" Koningsveld gaf zelf
antwoord op zijn vragen. Vol
gens de Kamervoorzitter is het
beleid van wethouder Waal van
ruimtelijke ordening econo
misch gezien negatief. Het beleid
borduurt stug voort op achter
haalde inzichten, aldus Konings
veld.
voor een beperkte tijd een uit
zondering te maken voor het
Zuidhollandse probleemafval
werd toen door de Waalse rege
ring geweigerd.
Intussen gaat het storten van afval
echter gewoon door. Dagelijks
rijden vier vrachtauto's, geladen
met zo'n 160 ton niet verwerkba
re stoffen, van de Leidse vuilver
branding naar de Belgische deel
staat. Per jaar produceert de re
gionale vuilverbranding zo'n
30.000 ton vliegas en slakken die
men bijna nergens anders kwijt
kan.
"Het moment dat men aan de
grens 'ho' roept hangt ons elke
dag als het zwaard van Damocles
boven het hoofd", aldus direc
teur Van Overmeire van de regio
nale vuilverbranding. De traag
heid waarmee het besluit, om de
grenzen definitief te sluiten,
wordt uitgevoerd wijt Van Over
meire aan de druk die op de ge
westregering wordt uitgeoefend
omdat het wegblijven van het
Zuidhollandse probleemafval
werkgelegenheid zou kosten.
Toewijzen
Niet officiële berichten wijzen er
op dat indien het provinciebe
stuur opnieuw een ontheffing
zou vragen om tijdelijk met het
storten van afval door te mogen
gaan, zo'n aanvraag dan zou wor
den toegewezen. De provincie
zou tot zo'n hernieuwd verzoek
echter niet bereid zijn omdat
sprake is van een officieel besluit
van de gewestregering om de
grenzen voor het Nederlandse af
val te sluiten. Buiten het officiële
Snelheidscontrole
Lammenschansweg
circuit wordt wel onderhandeld
om uit de impasse te komen.
Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland hebben de gewestrege
ring van Wallonië medio vorig
jaar al gevraagd om nog twee jaar
door te mogen gaan met het stor
ten van afvalstoffen. In die perio
de zou het provinciebestuur
trachten een stortplaats in Ne
derland tot stand te brengen.
Hoewel de Belgische gewestre
gering eigenlijk al een half jaar
geleden besloot geen uitzonde
ring te zullen maken voor het
Zuidhollandse afval is een stort
plaats in eigen land nog steeds
geen stap dichterbij gekomen.
Directeur Van Overmeire verklaar
de enkele maanden geleden dat
de Leidse vuilverbranding geslo
ten zou moeten worden indien
de provincie geen oplossing zou
vinden voor de opslag of verwer
king van het probleemafval. Die
dreiging lijkt intussen van de
baan. Mocht de Waalse regering
haar grenzen definitief sluiten
dan bestaat nog de mogelijkheid
de niet verwerkbare afvalstoffen
per schip naar Duitsland af te
voeren waar ze in een opwer-
kingsinstallatie kunnen worden
verwerkt.
"Dat wordt wel een dure zaak", al
dus Van Overmeire. "En de kos
ten van de vuilverwerking moe
ten uiteindelijk uit de reinigings
rechten worden betaald". Als het
provinciebestuur geen andere
oplossing vindt, hangt de consu
ment dus een verhoging van de
reinigingsrechten boven het
hoofd.
Winsemius
Om dat te voorkomen zou een
noodstortplaats in eigen land
moeten worden aangewezen. In
het verleden zijn terreinen in
Zoetermeer en Dordrecht als
mogelijke stortplaatsen ge
noemd. Tot dusver stuitte één en
ander op tal van problemen bij
genoemde gemeenten. De Zuid
hollandse gedeputeerde voor mi
lieuzaken, Hekkelman, sugge
reerde onlangs dat de noodsitua
tie het voor de minister van
volkshuisvesting, ruimtelijke or
dening en milieuhygiëne, Winse
mius, misschien gemakkelijker
maakt om een stortplaats aan te
wijzen desnoods zonder toestem
ming van een gemeente.
Leiden
