c
c
Druk op Indonesië om
moorden te beëindigen
3
J
Textiel moet brandveiliger
'Bond steeds meer in isolement'
Stichting Consument en veiligheid
'Moskou niet terug naar
rakettenoverleg Genève'
DONDERDAG 5 JANUARI 1984
Varia
PAGINA 15
JAKARTA (GPD) - Het Instituut voor de verdediging van mensenrechten in Indonesië
heeft in een brief een dringend beroep gedaan op president Soeharto om een eind te
maken aan de mysterieuze moorden. In de brief schrijft het instituut dat de standrech
telijke executies alleen al op Oost-Java honderden levens hebben gekost. Volgens het
instituut is het in dit gebied wijd en zijd bekend dat militairen betrokken zijn bij deze
'anti-misdaadcampagne'.
„Wij doen een beroep op u,
de president", schrijft het insti
tuut, „om aan de autoriteiten die
bij deze onwettige acties betrok
ken zijn het bevel te geven om
zich bij de strijd tegen de mis
daad te houden aan de wet". Een
afschrift van de brief werd ver
spreid onder de journalisten die
minister Van den Broek (buiten
landse zaken) op zijn bezoek aan
Indonesië volgen.
In het bestuur van het instituut dat
de brief opstelde, zitten twee
prominente juristen, die deskun
dig zijn op het gebied van de
mensenrechten in Indonesië.
Het zijn de nu in Nederland stu
derende jurist Buyung Nasution
en de door de Vrije Universiteit-
in Amsterdam met een ere-doc-
toraat onderscheiden Chinese
advocaat mr. Yap Thiam Hiem.
Minister Van den Broek had giste
ren een ontmoeting met presi
dent Soeharto. Tijdens dat ge
sprek werd met geen woord ge
rept over de mensenrechten. La
ter op de dag volgden uitvoerige
besprekingen met zijn Indonesi
sche collega dr. Mochtar Koesoe-
maatmadja, met wie hij wel over
de mensenrechten heeft gespro
ken, zoals wij gisteren al meld
den.
Nadat hij al eerder een gezelschap
van Indonesische journalisten
had geïnformeerd, liet Van den
Broek gisteren aan Nederlandse
journalisten weten dat de stand
rechtelijke executies 'in alle
openheid en vriendelijkheid' zijn
besproken tijdens het gesprek
met Mochtar. De Nederlandse
bewindsman weigerde de moor
den overigens te kwalificeren als
'een systematische schending
van de mensenrechten'. Volgens
de minister is er (dan ook) geen
relatie tussen de moorden en de
ontwikkelingshulp die Neder
land aan Indonesië verstrekt, te
meer omdat de standrechtelijke
excuties niet zouden passen in
het Indonesische rechtssysteem
noch in het staatsbestel.
Minister Van den Broek legde er
verder de nadruk op dat zijn be
zoek aan Indonesië niet tot doel
heeft de regering-Soeharto aan
de schandpaal te nagelen. „De
mensenrechtenkwestie neemt
een belangrijke plaats in in ons
buitenlands beleid, maar het
vormt een onderdeel van de on
derwerpen die wy met de Indo
nesische autoriteiten willen be
spreken", zo verklaarde Van den
Broek.
Morgen zou de bewindsman een
ontmoeting hebben met de leger
top, die door de mensenrechten
organisaties wordt gezien als het
brein van de mysterieuze moor
den. De bewindsman weigerde
te zeggen of hij de standrechtelij
ke executies ook bij de militaire
top aanhangig zou maken.
DEN HAAG (GPD) - De Stichting
Consument en Veiligheid heeft
er bij staatssecretaris Van der
Reijden (WVC) op aangedrongen
wettelijke eisen te stellen aan de
brandveiligheid van textielpro-
dukten. Daarbij zou hoge voor
rang moeten worden gegeven
aan brandveiligheidseisen voor
nachtkleding. „Textielbrand"
eist elk jaar veel levens.
Dit verzoek is gedaan op basis van
een onlangs afgerond onderzoek
naar de ernst en de omvang van
de brandbaarheid van textielpro-
dukten, dat mede op verzoek van
WVC werd uitgevoerd. Gebleken
is dat in ons land jaarlijks naar
schatting 115:000 mensen onder
medische behandeling komen
vanwege brandwonden die ze in
en om het huis oplopen. In dit
totaal zijn niet meegeteld ver
keersongevallen en ongelukken
tijdens beroepsuitoefening.
Van het totaal van 115.000 lopen
gentiddeld 110 gevallen per jaar
dodelijk af. In tenminste een op
de tien gevallen is sprake van
een textielprodukt dat als eerste
vlam vatte. Naast kledingtextiel
(vooral nachtkleding) blijkt wo
ningtextiel, vloerbedekking,
béddegoed en meubilair gemak
kelijk vlam te vatten. Ouderen
boven 65 jaar en kinderen zijn
vaker het slachtoffer van dit
soort ongevallen.
Vooral van kledingverbrandingen
is bekend dat zij zeer ernstig let
sels veroorzaken, die langdurige
behandelingen vergen. De ge
middelde verpleegduur is 28 da
gen voor een eerste behandeling,
waarna meestal nog regelmatige
heropnamen voor plastische chi
rurgische behandelingen moeten
geschieden.
Geconstateerd wordt dat in ons
land wettelijke eisen voor deze
categorieën van textielproduk-
ten geheel ontbreken. Daarom
wordt aangedrongen profijt te
trekken uit de ervaringen die op
het gebied van brandveiligheids
normen in landen als de VS, En
geland en West-Duitsland inmid
dels werden opgedaan. Op grond
daarvan kunnen brandveilig
heidseisen worden opgesteld
waaraan spoedig in de vorm van
Warenwetbesluiten bekrachti
ging kan wordn gegeven.
Voorzitter Geluk op predikantenvergadering:
De rechtervleugel van de Ne
derlandse Hervormde Kerk,
de Gereformeerde Bond, blijft
principieel tegen een samen
gaan met de gereformeerden.
Weliswaar zitten er enkele af
gevaardigden van de bond in
de gemeenschappelijke her-
vormd-gereformeerde raad
voor 'Samen op weg', maar
dat betekent nog niet, dat de
hervormde 'bonders' hun fun
damentele bezwaren hebben
laten vallen. De Bond zit
daar alleen om te weten,
waar het met de kerk naartoe
gaat.
De Woerdense predikant L. J.
Geluk, voorzitter van de
Bond, zei gisteren op de jaar
lijkse predikantenvergade
ring van de Bond in Zeist, dat
het proces van hereniging
van hervormd en gerefor
meerd in Nederland dreigt
uit te lopen op een eenheid,
"die verstoken is van een ge
meenschappelijk buigen
voor de Heilige Schrift". "De
ze eenheid dreigt de kerk nog
meer de weg op te drijven
van een "modieuze theologie,
met grote schade voor de ge
meenten en eeuwige schade
aan de zielen van mensen".
Ds. Geluk vreest, dat de Bond
steeds meer in een isolement
wordt gedrongen, "wat wij
niet begeren". "De gerefor
meerden in de Hervormde
Kerk komen met hun vast
houden aan de belijdenissen
steeds meer alleen te staan.
Er dringt zich een onschrif
tuurlijk en kerkontbindend
denken op".
Wetjes van mensen
verstrakking en verwettelij-
king in eigen kring'. "Hier
door dreigen alleen wetjes
van mensen over te blijven.
De Heere Jezus Christus
heeft van niemand zoveel
weerstand en haat ondervon
den als van de wetsgetrou-
wen, die er geen vermoeden
van hebben, dat een mens al
leen kan leven van genade.
Met hoeveel verkilling van de
liefde en verdachtmaking
gaat dit gepaard". Ds. Geluk
vermoedde, dat deze opmer
king hem wel weer enige bo
ze brieven zal opleveren
Hij noemde concreet een aantal
symptomen van die wetti
sche geest: er wordt hier en
daar langzamer gezongen
dan vroeger, psalmen rit
misch zingen is nog kwalij
ker dan het al was, er wordt
gekrakeeld over welke editie
van de Statenvertaling ge
bruikt moet worden, en voor
de kleinste meisjes worden
hoofddoekjes verplicht ge
steld als ze naar de kerk gaan.
"Dat alles kan ertoe leiden,
dat ook de hervormd-gerefor
meerden zich buiten de kerk
der eeuwen stellen", zei ds.
Geluk.
Later op de dag noemde de pre
dikant dr. W. Balke uit Den
Ham het samengaan met de
gereformeerden een 'geestdo
dende zaak' als niet de 'be
vinding' op de tafel van de
gereformeerden wordt ge
legd. Met dat woord 'bevin
ding' bedoelde hij de 'gehele
hervormde spiritualiteit',
Van Ruler, Noordmans en
Miskotte incluis. "Dat is geen
privébezit van de Gerefor
meerde Bond, maar de Bond
heeft hierin wel een sleutel
functie te vervullen".
Beroepen. Gereformeerde
Kerken: beroepen te Ens
(NOP) A. Buijs Silvolde-Gen-
dringen. Gereformeerde
Kerken Vrijgemaakt: aange
nomen naar Amersfoort-West
H. A. Strating Drogeham. Ne
derlands Gereformeerde
Kerken: beroepen te Rijswijk
(ZH) A. M. van Leeuwen
Vlaardingen.
Onkerkelij kheid
in Nederland
De ontkerkelijking in ons
land neemt snel toe. Ruim 44
procent van de bevolking ou
der dan 15 jaar rekent zich tot
geen enkel kerkgenootschap.
In 1960 was dat nog 18 pro
cent. Als hervormd be
schouwt zich nu 15,5 procent,
als katholiek 29,1 procent en
als gereformeerd 7,5 procent.
In 1960 was dat respectieve
lijk 26, 40 en 10 procent.
Deze cijfers komen van het bu
reau 'Inverview', dat tussen
juni 1982 en januari vorig jaar
20.000 mensen ondervroeg.
Hun cijfers zouden op één
lijn liggen met de schattingen
van het Centraal Bureau voor
de Statistiek over de periode
1960-1981.
De onderzoekers verwachten,
dat de Rooms-Katholieke
Kerk de 'grote verliezer'
wordt in de komende jaren.
De daling van het percentage
kerkelijken was in alle pro
vincies nagenoeg gelijk. Man
nen zijn meer buitenkerke
lijk dan vrouwen en jongeren
meer dan ouderen. Ook
werkende vrouwen meer dan
huisvrouwen en middelbaar
en hoger opgeleiden meer
dan anders opgeleiden.
Een ander cijfer dat uit dit on
derzoek rolde is. dat van de
totale bevolking 21,5 procent
minstens één keer per week
naar de kerk gaat.
De gegevens zijn uitgewerkt tot
een boek. getiteld 'Maar-
.men moet toch iets wezen'.
Leger des Heils. Het Leger
des Heils en het stadsbestuur
van New York voeren op het
ogenblik besprekingen over
een passage in het arbeids
contract van het Leger, waar
in, volgens het stadsbestuur,
homofielen worden gediscri
mineerd. Een gemeentelijk
voorschrift van 1980 verbiedt
dit aan particuliere organisa
ties die een overeenkomst
met de stad New York heb
ben. Het Leger des Heils
krijgt jaarlijks f. 15 miljoen
subsidie voor zijn dagverblij
ven en kindertehuizen.
Als de besprekingen niets ople
veren, kan het Leger deze
subsidie verliezen.
Commandant Roland
Schramm van het New York-
se Leger is er zeker van, dat
homofielen voor het Leger
werken, maar, zo verklaarde
hij, "wij zullen niet iets teke
nen of zeggen dat de indruk
wekt, dat wij homosexualiteit
goedkeuren".
MOSKOU (AFP/Reuter/DPA/
TASS) - Westerse leiders die
voorspeld hebben dat de Sowjet-
Unie zal terugkeren naar het ra
kettenoverleg in Genève, zijn on
oprecht. Dit heeft de minister
van buitenlandse zaken van de
Sowjet-Unie. Andrei Gromyko,
gisteren in Moskou verklaard.
n een toespraak ter gelegenheid
van het bezoek aan Moskou van
de minister van buitenlandse za
ken van de DDR, Oskar Fischer,
zei Gromyko dat het Sowjet-
standpunt over de raketten niet
veranderd is sinds Moskou in no
vember het overleg over raketten
voor de middellange afstand
(INF) en over de intercontinenta
le raketten (Start) verliet.
Hij verklaarde dat zowel de Ver
enigde Staten als de NAVO-lan-
den die op hun grondgebied
Amerikaanse raketten hebben
toegelaten (West-Duitsland,
Groot-Brittannië en Italië), pro
beren de volken van West-Euro
pa gerust te stellen. Zij proberen
de indruk te wekken dat er niets
speciaals is gebeurd en dringen
er bij de Sowjet-Unie op aan de
besprekingen in Genève te her
vatten. aldus Gromyko.
Gromyko herhaalde dat de Sowjet-
Unie alleen naar de onderhande
lingstafel in Genève terugkeert
als het Westen de bereidheid
toont "terug te keren naar de si
tuatie die bestond vóór de statio
nering van de Amerikaanse ra
ketten".
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "De vier vuisten
slaan op hol", da. 14.30,19.00 en 21.15
uur, zo. 14.30,16.45,19.00 en 21.15 uur,
LIDO 1 (124130): "Never say never
again", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur,
zo. ook 16.45 uur, 12 jr.
LIDO 2: Staying alive", da. 14.30,
LIDO 3: "Breathless", da. 14.30, 19.00
en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur. 16 jr.
LIDO 4: "The hunger", da. 19.00 en
da. 14.30, 19.00 en 21.15
16.45 uur, al.
TRIANON (123875): "Het spook
huis", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo.
14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur.
REX (125414): "De versierster", da.
14.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Koningin van het
liefdesspel", vr. en za. 23.30 uur, 18 jr.
Bioscopen J
Bioscopen Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "Never say never again", da-
.(beh. ma.) 18.30 en 21.15 uur.
Kindermatinee: "Walt Disney's festi
val van bekroonde tekenfilms", do. V
m zo. en woe. 14.00 uur, al.
Nachtvoorstelling: "Never say never
again", za. 24.00 uur, 16 jr.
EURO 2: "Never say never again", do.
t/m zo. en woe. 13.30 uur, 18.30 en
21.15 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Hoe vertel ik het
mijn zuster", za. 24.00 uur, 18 jr.
EURO 3: "De vier vuisten slaan op
hol", do. t/m zo. en woe. 13.45, 18.45
en 21.15 uur, ma. en di. 18.45 en 21.15
uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Spel der beko
ring", za. 24.00 uur, 18 jr.
EURO 4: "Jaws 3", do. t/m zo. en woe.
13.45, 18.45 en 21.00 uur. ma en di.
18.45 en 21.00 uur. 12 jr
Bioscopen Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
Greenway: "Annie", do. t/m zo. 14.00
uur, woe. 14.30 uur, al.
"Blue thunder", do. en vr. 19.00 uur,
za. 15.45 en 19.00 uur, zo. 15.45 uur, al.
"De illusionist", za. 21.15 uur, zo.
20.30 uur, ma. t/m woe. 20.15 uur. di.
14.00 uur, al.
CITY 1: "Return of the Jedi", do., vr.,
za., zo. 14.45, 19.00 uur en 21.15 uur,
ma. di.. 20.00 uur, woe. 14.45 en 20.00
uur, al.
CITY 2: "Puberty blues", zie tijden
als in City 1, al.
CITY 3: "Class of 1984", zie tijden als
in City 2, 16 jr.
CITY 4: "Hot bubblegum in het le
ger", zie tijden als in City 1, beh. za.-
en woe.-middag, 16 jr.
Kindermatinee: "Kuifje en de zonne
tempel", za., woe. 14.45 uur, al.
Museum Boerhaave - Steenstraat la,
'Potten Kijken Pillen Draaien in
de oude apotheek', t/m 27/2; di t/m
za 10-17 uur, zo 13-16 uur
Exposities
Openbare Bibliotheek - Nieuwstraat,
tentoonstelling gekleurde inktteke-
ningen van Keith Fountain, tot 9/1,
openingstijden bibliotheek.
Galerie Denise Stephan - Bakker-
steeg 18, olieverfschilderijen van
Gerrit van der Ven, t/m 8/1; vr t/m
zo 13.30-17.30 uur.
Stedelijk Museum De Lakenhal - 'Le
ven in miniatuur', kijkkastjes van
de familie Bavelaar: driedimensio
nale kijkkastjes in papier, hout en
been, t/m 12/2; di t/m za 10-17 uur,
zo 13-17 uur.
Holiday Inn - expositie
Reinhardt, etsen, litho's
riaaldrukken, t/m 1/2
Rijksmuseum van Oudheden - Ra
penburg 28. tentoonstelling 'Oud
Iran', t/m 6/5; di t/m za 10-17 uur, zo
13-17 uur.
Ars - Pieterskerkgracht 9, tentoon
stelling Kerst- en Nieuwjaarskaar
ten, za 7, zo 8 van 13-16 uur, daarna
di, woe, do, vr van 9.30-11.30 uur,
ma, di, woe. do van 19-21.30 uur.
Warmond
Galerie De Pomp - Dorpsstraat 38,
sneeuwlandschappen en porcelei-
nen kerstfiguren Annemarie Leo
pold en Lydie Beumer, t/m 5/1di
19-21 uur, woe 10-12 en 14-16 uur,
do, za, zo 14-16 uur.
Het Oude Raadhuis - Dorpsstraat 36,
Iconen uit de nalatenschap van Ca-
rel Eysden, t/m 5/1; woe, do, zo 14-
16 uur, za 10-16 uur.
Oegstgeest
Kunstcentrum Lange Voort - Lange
Voortplein 1, expositie van Jan van
Spronsen, olieverven en aquarel
len; Ans van der Drift, wandkleden
en andere tektiele werkvormen;
Wim Boer, olieverven; Marijke van
Polanen, gemengde technieken;
Benno Bink, keramiek, 6/1 t/m 4/2;
di t/m vr 13.30-17.30 uur, vr 19-21
uur, za 12-17 uur.
Wassenaar
Auberge de Kieviet - Stoeplaan 27,
expositie van olieverfschilderijen
van Jan van Muster, t/m 2/2; za t/m
zo van 9-12 en 15-17 uur.
Leythenrode - Hoogmadeseweg 55,
Jan van Zonneveld, zeefdrukken
en aquarellen, 6/1 t/m 15/2; dag. 10-
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch Ziekenhuis behalve van dins
dag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur
(Diaconessenhuis) en van vrijdag
13.00 uur tot zaterdag 13.00 uur (Elisa-
beth-ziekenhuis).
Bezoekuren
ziekenhuizen
'blaconessenhuis - Elke dag van
16.00 tot 17.00 uur en van 18.30 tot
19.30 uur.
- de kinder- en jongerenafdeling: da-
gelgks van 14.00 uur tot 19.00 uur
- de afdeling intesieve zorg uitslui
tend na overleg met het hoofd van de
afdeling.
Sportmedisch Advies Centrum:
Blessurespreekuur Elisabethzieken-
huis Leiderdorp, 's maandags van
19.30-20.30 uur
Bezoekuren St. Elisabeth-zieken-
V:.lwassenen: dagelijks van 14 00-
Ziekenhuizen
14 45 en van 18.30-19.30 uur Klasse
afd. dagelijks van 11.15-12.00 uur, van
14 00-14.45 uur en van 18.30-19.30 uur
Kraamafdeling. dagelijks van 11.15-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en
van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30
Kinderafdeling: dagelijks van 15.00-
18.30 uur
Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage
lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Intensieve verpleging: dagelijks vap
14.00-14.30 uur en van 19.00-19.30 uur
Academisch ziekenhuis
Tel. 269111
Voor alle patiënten (behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde 18.00-19 00 uur
Praematurenafdeling dagelijks van
14 30.-14 45 uur en van 18.30-18.45'
Bezoek aan ernstige patiënten
Wanneer voor ernstige patiënten
doorlopend bezoek wordt toegestaan
kan de hoofdverpleegkundige hier
voor speciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kmderkltniek:
Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18 30-
19.00 uur
Bezoektijden kinderafdelingen
Elke dag 14 15-15.00 uur en 18.30-
19.00 uur (Alleen voor ouders van
kinderen kan er een afwijkende tijd
afgesproken worden met de hoofd
verpleegkundige).
Alphen aan den Rijn
Rijnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur, 's avonds 18 30-19.30 uur. Extra
bezoek voor de hartbewaking 's och-
vonds 19.30-20.30 uur. Kinderafde
ling 's middags 14.30-15.30
middags alleen
ouders 14.30-
H-HOORDS UDAT9'
DAA9 3EULDE /ETS
KOLLE&A STAPP EAL
TOCH N/EV /N MOE/UL
HEDEN Z/JN 9
hoe ko/mt het toch, se
tarts, dat in de lift
altijd elk
6espfek
6TÜKT 2
16 dat dan zd
ik heb het nog n00i1
opge
merkt
Ik zal u ook eens mooi
rond snijden en in de
pot stekenI
la/acht daar nog wat
meeqa liever eerst
met ons naar Zwitserland
appel, parpes manda
ryn en sinaasappel, cvt
grapefruit en ook wat
vruchtjes uit blik, byv
ananas of perzik. Reken
bijvoorbeeld 2 spipes
r ook m
t bebo-
rum op druppelen Leg
elk spitje op eei
terd dubbclgc\
stuk folie en vo
er luchtig omhc
dat er geen sap
pakketje onts
I-og d.'
5 januari 1984
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
Een paar dagen geleden
werd er's nachts gescheld aan
een huis op de Keizersgracht te
Amsterdam, bewoond door een
dame en twee vrouwelijke
dienstboden. Allen waren naar
bed en eerst nadat het schellen
zich had herhaald, besloot een
der dienstboden te gaan zien,
wie nog zoo laat de rust in huis
kwam storen. Het was een
kruier, die een boodschap had
van mevrouws moeder, die plot
seling ongesteld was geworden
en gaarne hare dochter bij zich
zou zien. Mevrouw kleedde zich
aan en ging met een van de
dienstboden naar hare moeder,
die echter volstrekt niet onge
steld bleek te zijn en op hare
beurt niet begrepen had, wie er
midden in den nacht kwam
aanschellen. Men verdiepte zich
in allerbei gissingen en bleef al
pratende eenigen tijd bij elkan
der. Toen mevrouw en hare ge
leidster thuis kwamen, was de
andere dienstbode verdwenen
en met haar een koffer, eenig
zilveriverk en andere artikelen
van waarde. Zij had - dit bleek
later met een gewezen koet
sier van de tram het boeltje bij
eengepakt en was met hem ver
dwenen. Echter niet zoo spoor
loos, of de politie wist het twee
tal gisteren te Rotterdam te a
resteeren.
- (Adv.) Stoomboot "Prins Hen
drik". Diensten van Katwijk
aan Zee 6.45. 9.30 en 2.-. Van
Leiden 8.-, 11.30 en 3.45. Schaap
Verdoes.
Vijftig jaar geleden
- De overheden van Noord-Bo-
hemen hebben moeten besluiten
het reddingswerk in de ramp-
mijnen Nelson 3, 7 en 8 te sta
ken. Dit besluit is mede veroor
zaakt door nieuwe ontploffin
gen. Het kan weken en zelf
maanden duren alvorens de
door hedennacht gebouwde mu
ren omsloten brand zal zijn uit
gewoed. De opwinding onder
de mijnwerkers in Bohemen is
zeer groot. De oorzaak der
ramp wordt in mijnwerkers
kringen toegeschreven aan de
groole bezuinigingen en ratio
nalisatie. In Brux zijn gendar
mes samengetrokken en de be
waking van de mijnen is ver
sterkt.
