c
c
D
c
c
Minder priesters, meer pastorale werkers
3
Di
(DuftiSicutog
DE NATUUR ALS BUUR
WOENSDAG 28 DECEMBER 1983
Nu 39,5 procent rooms-katholieken in Nederland
Varia
Het aantal priesters in de zeven
rooms-katholieke bisdommen
van Nederland is in 1982 met 3,8
procent gedaald, naar 3150. Het
aantal pastorale werkers(sters)
is in dat jaar toegenomen met on
geveer 9 procent, naar 365. In het
bisdom Roermond (van bisschop
Gijsen) zijn geen pastorale
werkers aangesteld. Het aantal
rooms-katholieken nam toe,
maar op het geheel van de Neder
landse bevolking daalde het van
39,5 naar 39,3 procent.
Deze gegevens komen van het ker-
kelijk-sociologisch instituut Kas-
ki, dat ze verzamelde uit statistie
ken van parochies, priesters en
religieuzen.
Van de 3150 werkzame priesters
waren er 1754 seculier (wereld
lijk, niet tot een orde of congre
gatie behorend) en 1396 regulier
(wel lid van een orde of congre
gatie). De verhouding tussen bei
de groepen (ongeveer 55 tegen 45
procent) is in 1982 nagenoeg ge
lijk gebleven. In 1975 was de ver
houding nog 82 tegen 18 procent.
In 1982 werden 11 seculiere pries
ters gewijd, meer dan de helft in
het bisdom Roermond. In de bis
dommen Breda, Rotterdam en
Utrecht waren in dat jaar geen
priesterwijdingen. Zes priesters
legden hun ambt neer.
Van de werkzame priesters is 6,5
procent jonger dan 40 jaar. Ruim
40 procent zit tussen de 40 en 55,
terwijl ruim 52 procent 55 jaar of
ouder is. Meer dan 10 procent
van de werkzamen is de 65 al ge
passeerd.
Om het huidige bestand op peil te
houden, zullen er de komende tijd
jaarlijks ongeveer 90 seculiere en
75 reguliere priesters bij moeten
komen. In de afgelopen jaren
werden gemiddeld 11 seculieren
en 8 regulieren gewijd.
Beroepen
Gereformeerde Kerken: aange
nomen naar Blija (Fr.) kandidaat
mevr. M. van Leeuwen Mont-
foort, naar Bennebroek kandi
daat D. A. Bos Giessenburg, naar
Bleiswijk kandidaat A. D.
Noordam aldaar; bedankt voor
Emlichheim (West-Duitsland) L.
H. Kwast Kollum.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: bedankt voor Schildwol-
de (Gr.) H. A. Strating Droge-
ham, voor Nijverdal J. Bomhof
Ureterp.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: bedankt voor Vlaardingen
G. Bouw Den Haag-Schevenin-
gen, voor Doesburg-Doetinchem
J. van Amstel Ede.
Gereformeerde Gemeenten: be
roepen te Waarde (Z.) R. Boog
aard Leiden; bedankt voor St
Catharines (Canada) en voor Clif
ton (Ver. Staten) J. J. van Ecke
veld Zeist, voor Moerkapelle D.
Hakkenberg Lisse.
Baptistengemeenten: beroepen te
Stadskanaal P. Jager Harder
wijk; aangenomen naar Nieuw-
Weerdinge (Dr.) kandidaat J.
Paas aldaar.
Kerken. Tussen 1 januari en 1
april 1984 kunnen bij de rijks
dienst voor de monumentenzorg
in Zeist aanvragen worden inge
diend voor subsidie voor onder
houd aan o.a. kerken. Dat betreft
alleen werk dat in 1983 is uitge
voerd. Voor onderhoud in 1984
kunnen aanvragen pas begin
1985 worden ingediend. Men
moet dus eerst zelf het onder
houd laten uitvoeren en betalen.
(In 1981 is een regeling gemaakt,
die periodiek onderhoud aan be
paalde soorten monumenten
moet bevorderen. Daartoe beho
ren ook kerken en 'monument
waardige' orgels
Leraar als voorbeeld
Reformatorische scholen die ont
heffing hebben gevraagd van de
instelling van een medezeggen
schapsraad hebben verstandig
gehandeld. Die raad kan een in
strument van de overheid wor
den om afbreuk te doen aan het
karakter van het christelijk on
derwijs.
Dat zei ds. C. J. Meeuse gisteren in
Gouda op de jaarvergadering
van de Gereformeerde Onderwij
zers- en lerarenvereniging. Hij
sprak over de betekenis van de
belijdenisgeschriften voor op
voeding en onderwijs.
De helft van de reformatorische
scholen heeft ontheffing ge
vraagd, de andere helft kiest
voor een model waarbij de raad
slechts een adviserende be
voegdheid heeft.
Ds. Meeuse (van de gereformeerde
gemeente in Rotterdam-Zuid)
vond de handhaving van de belij
denisgeschriften bij het benoe
mingsbeleid van veel belang.
"Dit moet er duidelijk op gericht
zijn, mensen te benoemen die
onbeperkt vanuit de gerefor
meerde belijdenis willen werken
en leven, niet alleen binnen de
school maar ook in hun levens
wandel. Leerlingen zijn juist in
de puberteitsfase gevoelig voor
het voorbeeld van de leraar".
Ds. Meeuse zag een gevaarlijke
kant aan een al te meegaand 'ac-
ceptatiebeleid'. De gereformeer
de belijdenisgeschriften zijn, vol
gens hem, voor alle vakken func
tioneel, niet alleen voor het gods
dienstonderwijs, maar ook voor
gymnastiek. Bij een vak als Ne
derlands zouden teksten uit de
geschriften moeten worden be
studeerd. Bij economie zou de
ethiek van de geldbesteding aan
dacht moeten krijgen.
De predikant drong sterk aan op
het ontwerpen van een eigen
taalmethode voor het reformato
rische basisonderwijs. "Het is
niet voldoende, een lesje over de
kermis over te slaan. Ook in een
lesje over de boerderij kan een
niet-bijbelse geest naar voren ko-
Vrouwen
De abdij van Berne in Heeswijk-
Dinther (Abdijstraat 49, telefoon
04139-1755) heeft een thema
weekend georganiseerd voor
vrouwen "die vernieuwend in de
kerk willen staan". Het weekend
is op 28 en 29 januari. De leiding
hebben Annie Imbers-Fransen,
feministisch theologe, en Louise
Muller-Hafkemeyer, emancipa
torisch vormingwerkster.
Er zal dit weekend ook worden in
gegaan op de recente oproep van
de groep vernieuwingsgezinde
rooms-katholieken 'Mariênburg'.
Schorsing. De Afrikaanse Confe
rentie van Lutherse Kerken zal
de volgende zomer op de algeme
ne vergadering van de Lutherse
Wereldfederatie in Boedapest
voorstellen, de blanke lutherse
kerken van Zuidelijk Afrika te
schorsen.
De zwarte lutherse kerken vinden,
dat hun blanke zusters voldoen
de tijd hebben gehad om zich te
gen apartheid uit te spreken. Het
had allang tot een fusie kunnen
komen tussen blanke en zwarte
lutherse kerken in dat gebied. De
blanke lutheranen zijn hiermee
nog steeds doende.
Een blanke woordvoerder betreur
de het besluit van de conferentie.
Nog deze week brengt onze bezorg(st)er u,
als abonnee op het Leidsch Dagblad, een
waardevol geschenk.
Het Leidsch Dagblad
Voordeel Chequeboekje...
Korstmossen vertegenwoordi
gen een merkwaardige levens
vorm. Ze hebben bijvoorbeeld
niets met mossen te maken. En
lang niet alle soorten zijn
korstvormig.
Een korstmos is opgebouwd uit
twee geheel verschillende or
ganismen, nl. een schimmel en
een alg. De (ééncellige) algen
leven in het schimmelweefsel.
In de meeste gevallen wordt de
vorm van het geheel door de
schimmel bepaald. Aangezien
deze de belangrijkste compo
nent is, dienen korstmossen ei
genlijk tot het rijk der schim
mels gerekend te worden
Maar omdat ze een eigen, dui
delijk herkenbare vorm heb
ben, worden ze als een aparte
groep beschouwd.
De beide partners van deze vorm
van samenleven doen er hun
voordeel mee. De schimmel
neemt water en mineralen op
en biedt de alg bescherming te
gen uitdroging. De alg is in het
bezit van bladgroen en zodoen
de in staat om met behulp van
de kooldioxide uit de lucht
bouwstoffen tc vormen, die de
schimmel nodig heeft. Volgens
sommige onderzoekers ligt het
voordeel aan de kant van de
schimmel.
Dankzij deze onderlinge samen
werking kunnen korstmossen
onder de meest extreme om
standigheden groeien. Men
vindt ze in de droogste woestij
nen en de koudste poolgebie
den. (Van het zuidpoolgebied
zijn 450 soorten bekend, die al
leen déór voorkomen). In Ne
derland groeien korstmossen
vaak op boomstammen, mu
ren, zuidhellingen in de duinen
etc.
Helaas kunnen vele soorten niet
tegen luchtvervuiling. In ver
gelijking met een eeuw gele
den is het westen van ons land
bijzonder arm aan korstmos
sen. Vooral de fraaie blad- en
takvormige soorten die in bo
men groeien zijn in Nederland
vrijwel uitgestorven.
Er zijn echter een paar soorten
die juist zeer goed bestand zijn
tegen luchtvervuiling. Deze
soorten zijn doorgaans ook ni-
trofiel, hetgeen wil zeggen dat
ze voor hun groei (veel) stikstof
nodig hebben. Zij zijn in Lei
den op verscheidene plaatsen
aan te treffen. Zo vonden we
onlangs op de Zeemanlaan de
hierbij afgebeelde, fraaie, grijs
groene korstmossen. Ze
groeien er op de stoeptegels en
de trottoirband. U zult het on
getwijfeld met ons eens zijn
dat dit een extreem milieu is.
Zo zullen ze zeker last hebben
van uitlaatgassen van passe
rende auto's en bromfietsen.
Ook worden er hier zeer veel
honden uitgelaten, die het een
en ander op de stoep achterla
ten. Dit deert de korstmossen
blijkbaar in het geheel niet; in
tegendeel, de hondenpoep
vormt waarschijnlijk één van
hun belangrijkste voedings
bronnen.
Korstmossen groeien bijzonder
langzaam, sommige soorten
nog geen millimeter per jaar.
De exemplaren op de Zeeman
laan zijn misschien al verschei
dene jaren oud. U kunt het
grijsgroene korstmos op ver
scheidene plaatsen in de stad
aantreffen. Maar zulke mooie
exemplaren als op de Zeeman
laan hebben wij nog niet elders
gevonden.
Voor de verspreiding van het
korstmos is het noodzakelijk
dat de schimmel en de alg sa
men op een andere plaats te
recht komen. Hiertoe worden
op het oppervlak uitgroeisels
gevormd, die op een zeker mo
ment afbreken en dan door wa
ter en/of wind naar elders ver
voerd worden. (Zoals bijvoor
beeld de Lorentzkade en de
Zoeterwoudse Singel).
Het determineren van korstmos
sen is werjc voor specialisten.
Wij kunnen u helaas niet met
zekerheid de wetenschappelij
ke naam van deze soort geven.
Waarschijnlijk behoort hij tot
door J.P.H.M. Adema en H.A.J. in Den Bosch
In de serie 'De natuur als buur' beschrijven de Leidse biologen
J.P.H.M. Adema en H.A.J. in den Bosch allerlei natuurverschijn
selen die zij in de stad aantreffen. Verschijnselen waar de mees
ten onwetend aan voorbij gaan. Vandaag buigt het biologenduo
zich over de korstmossen.
De korstmossen die de twee biologen aantroffen op de Zeemanlaan.
(Foto H. In den Bosch)
het geslacht Lecanora, en mis
schien is het zelfs de soort Le
canora muralis. Deze komt al
gemeen voor in steden, en wel
op gebouwen, kademuren en
straatstenen.
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "De vier vuisten
slaan op hol", da. 14.30, 19.00 en
21.15 uur, zo. 14.15, 16.30, 19.00 en
21.15 uur. al.
LIDO 1 (124130): "Never say never
again", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur,
zo. ook 16.45 uur, 12 jaar.
LIDO 4: "The missionary", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur, ma ook 16.45
uur, 12 jr.
STUDIO (133210): "Trading places",
dag. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo.
ook 16.45 uur. al.
TRIANON (123875): "Flash Gordon",
da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo.
14.15,16.30,19.00 en 21.15 uur, 12 jr.
Bioscopen
REX (125414): "Een zwoele zon
trip", da. 14.30, 19.00 en 21.15 t
16 jr.
Bioscopen Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1 en 2: "Never say never
again", do. t/m zo. 13.30, 18.30 en
21.15 uur, ma. t/m woe. 13.00,15.45,
18.30 en 21.15 uur, 12 jr.
EURO 3: "De vier vuisten slaan op
hol", do. t/m zo. 14.00,19.00 en 21.30
uur, ma. t/m woe. 13.30,16.00,19.00
en 21.30 uur, al.
EURO 4: "Jaws 3", do. t/m zo. 13.45,
18.45 en 21.00 uur, ma. t/m woe.
13.45,16.15,18.45 en 21.00 uur, 12 jr.
Bioscoop Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: "Brandende liefde",
do. 20.15 uur, vr. en za. 21.15 uur,
ma. t/m woe. 21.15 uur, 16 jr.
"Flash Dance", vr. 19.00 uur, za., ma.
t/m woe. 15.45 en 19.00 uur, al.
Kindermatinee: "Als je begrijpt wat
ik bedoel", za., ma. t/m woe. 14.00
Bioscopen Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: "Porky's 2", dag. 14.45, 19.00
en 21.15 uur, ma. 14.30 en 16.45 uur,
16 jr.
CITY 2: "Highroad to China" zelfde
tijden als in City 1, 12 jr.
CITY 3: "Even en oneven", dag. 14.45
uur, beh. ma, al.
CITY 3: "Bronx warriors", dag. 19.00
en 21.15 uur, ma. 14.30 en 16.45 uur.
CITY 4: "Star wars/Empire strikes
back", dag. 19.00 uur, al.
Kinder matinee: "Heidi", dag. 14.45
uur, ma. 14.30 en 16.45 uur, al.
Leiden
Openbare Bibliotheek, filiaal Zuid-
West - tentoonstelling 'Boeken over
peuters', dec.; openingstijden bi
bliotheek.
Museum Boerhaave - Steenstraat la,
'Potten Kijken Pillen Draaien in
de oude apotheek', t/m 27/2; di t/m
za 10-17 uur, zo 13-16 uur.
Scarabee - Pieterskerkchoorsteeg 24,
10 nieuwe schilderijen van Willem
van Scheijndel, dec.
Werkplaats De Bange Duivel - Rijn
dijkstraat 4, overzichtstentoonstel
ling etsen en tekeningen Ab Steen-
voorden, Carla Feyen, studie naar
relatie tussen beeld en geluid, tot
3/1; di, woe, do, za 13-17 uur.
Openbare Bibliotheek - Nieuwstraat,
tentoonstelling gekleurde inktteke-
ningen van Keith Fountain, tot 9/1;
openingstijden bibliotheek.
Stedelijk Museum De Lakenhal: 'Le
ven in miniatuur', kijkkastjes van
de Fam. Bavelaar, t/m 12 februari,
zaterdag 24 dec. van 10 tot 16.00
uur, eerste kerstdag gesloten en
tweede kerstdag geopend.
Exposities
13-16 uur, daarna di, wo, do, vr. van
9.30-11.30 uur, ma, di. wo, do. van
19-21.30 uur.
Stedelijk Museum De Lakenhal -
'Echt vals?', namaak door de eeu
wen heen, t/m 31/12; di t/m za 10-17
uur, zo 13-17.
Galerie Denise Stephan - Bakker-
steeg 18, olieverfschilderijen van
Gerrit van der Ven, t/m 8/1; vr t/m
Holiday Inn - expositie van Elisabeth
van Haersolte en Monica Elias-van
Panthaleon van Eek, t/m 4/1.
Art-Tea House De Oude Rijn - Stille
Mare 4, olieverf en gouaches van
Dirk Breed, t/m 31/12; di t/m za 10-
19 uur, ma 12-18 uur, zo 11-17 uur.
Rijksmuseum van Oudheden - Ra
penburg 28, tentoonstelling 'Oud
Iran', t/m 6/5; di t/m za 10-17 uur, zo
13-17 uur.
Warmond
Galerie De Pomp - Dorpsstraat 38,
sneeuwlandschappen en porcelei-
nen kerstfiguren Annemarie Leo
pold en Lydie Beumer, t/m 5/1; di
19-21 uur, woe 10-12 en 14-16
do, za, zo 14-16 uur.
Het Oude Raadhuis - Dorpsstraat 36,
Iconen uit de nalatenschap van Ca-
rel Eysden, t/m 5/1; woe, do, zo 14-
Oegstgeest
Kunstcentrum Lange Voort - Lange
Voortplein 1, tentoonstelling van
de Noordwij kse Keramiek groep
o.l.v. mevr. Crauw; mevr. v.d. Kaay,
litho's; Barbara Laars, aquarellen
en «krijttekeningen; Wim de Boer,
olieverven en Hans Troost, aquarel
len, t/m 31/12; di t/m vr 13.30-17.30
uur, vr 19-21 uur, za 12-17 uur.
Art Gallery Gérard - Rijksstraatweg
358, jubileum-tentoonstelling 10-ja-
rig bestaan, t/m 31/12; dag. 11-17
uur, zo 13-17 uur.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch Ziekenhuis behalve van dins
dag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur
(Diaconessenhuis) èn van vrijdag
13.00 uur tot zaterdag 13.00 uur (Elisa-
beth-ziekenhuis).
Bezoekuren
ziekenhuizen
t)iaconessenhuis - Elke dag van
16.00 tot 17.00 uur en van 18.30 tot
19.30 uur.
- de kinder- en jongerenafdeling: da
gelijks van 14.00 uur tot 19.00 uur.
- de afdeling intesieve zorg: uitslui
tend na overleg met het hoofd van de
afdeling.
Sportmedisch Advies Centrum:
Blessurespreekuur: Elisabethzieken-
huis Leiderdorp, 's maandags van
19.30-20.30 uur
Bezoekuren St. Elisabeth-zieken-
tauis:
Volwassenen: dagelijks van 14.00-
Ziekenhuizen
14 45 en van 18.30-19.30 uur. Klasse
afd. dagelijks van 11.15-12.00 uur, van
14.00-14 45 uur en van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dagelijks van 11.15-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en
van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30
Kinderafdeling: dagelijks van 15.00-
18.30 uur.
Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage
lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Intensieve verpleging: dagelijks van
14.00-14.30 uur en van 19.00-19.30 uur.
Academisch ziekenhuis
Tel. 269111
Voor alle patiënten behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt:
18.30-
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde 18.00-19.00 uur.
Praematurenafdeling dagelijks van
doorlopend bezoek wordt toegestaan
kan de hoofdverpleegkundige hier
voor speciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30-
19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdelingen:
Elke dag: }4 15-15.00 uur en 18.30-
19.00 uur. (Alleen voor ouders van
kinderen kan er een afwijkende tijd
afgesproken worden met de hoofd
verpleegkundige).
Alphen aan den Rijn
Rijnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur, 's avonds 18.30-19.30 uur. Extra
bezoek voor de hartbewaking: 's och
tends 11.00-11.30 uur. Extra bezoek
voor vaders 6p de kraamafdeling: 's
avonds 19.30-20.30 uur. Kinderafde
ling 's middags 14.30-15.30 uu
middags alleen voor ouders 14.30-
het 16 traditie: dat de
be6r0ting on -
dan kg wat
kritiek in het
parlement-
©rjcwé£Aj
BA5JI &OEZOEK'
PlDKK! r\
ZEI GEEN
CENTJE PIJN
n lepel poe-
toe Breng
an de kook.
ns een lepel
doek goed uiU
imelt m een kc
en de damp v
:end water IOC
tukjes gebroker
e chocolade m.
nelk, 150 g sui
oer er, als de chc
jesmolten is. zee
bordjes en schep er d<
chocolade-crème over
Strooi er ten slotte noj»
wat fijngehakte geroos
terde hazelnootjes of
28 december 1983
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- In Brussel zijn de magazij
nen "Printemps Universel" op
den Boulevard du Nord door
een hevigen brand geheel en al
vernield. Slechts de buitenmu
ren zijn blijven staan. Het be
treft hier de vierde brand in één
maand in de Belgische hoofd
stad. Juist als bij den vorigen
brand, in het "Paleis der Na
tie", was men tegenover het
vuur machteloos, totdat de
stoomspuiten waren aangeko
men, daar de persing van het
water niet sterk genoeg was om
de eerste verdieping te berei
ken. Deze omstandigheden gaf
onder het toegestroomde ge
meen aanleiding Lot groot ver
haak en schaterlachend zag
men het aan, hoe de vlammen
steeds hooger ten hemel sloegen.
Omtrent de oorzaak van het on
heil is niets gebleken. Als door
een wonder is niemand omge
komen.
De dynamiet-visscherijals
gevolg van het vergaan van een
Engelsch met kruit en dynamiet
geladen schip voor de kust van
Scheveningen, levert niet alleen
gevaar op voor personen en
plaatsen aan het strand, maar
ook voor enkele plaatsen op
verren afstand, waar schulp-
kalkbranderijen zijn gevestigd
(schulp= schelp,Red Zoo zijn
onder Koudekerk en Oudshoorn
aan den Rijn patroonen of stuk
ken dynamiet gevonden in de
schulpen, welke onlangs uit
Katwijk en Noordwijk dódr
zijn aangevoerd. Dit heeft reeds
aanleiding gegeven tot het stil
leggen van fabrieken, omdat
sommige, uit vrees voor ontplof
fingen, hebben afgezien van het
aanschaffen der groeistoffen.
Anderen laten met de meeste
omzichtigheid hunne aange
voerde schulpen doorzoeken.
Vijftig jaar geleden:
In Frankrijk heeft zich we
derom een treinongeval voorge
daan: de sneltrein Vannes-Pa
rijs is op een groep spoorwegar
beiders ingereden. Drie arbei
ders werden gedood en één
zwaar gewond. Door den dich
ten mist, die nog altijd boven
Frankrijk hangt, hadden de ar
beiders den trein niet tijdig ge
noeg zien naderen. Slechts en
kelen hunner konden zich op
tijd Uit de voeten maken.
