Geweld laait op
in
kieVP
Italiaanse toestanden in Frankrijk
Wéér problemen
over haringvangst
Dode en gewonden bij aanslagen
Duitser krijgt
5V2 jaar voor
aandeel in
holocaust
a a
Akkoord in
zicht over
scheiding
milities
in Libanon
Pertini wil aftocht
Italianen uit Libanon
Jonge straatrovers gelyncht
Paus rechtvaardigt
zorg over raketten
BRAND IN RESTAURANT: VIJF DODEN
Ook banken
staken in
Suriname
Hongerdood in
Zaïrese cellen
Proces-Paribas stelt lachwekkende feiten aan de kaak
ZATERDAG 24 DECEMBER 1983
Buitenland
SANTIAGO (AFP) - In de
Chileense hoofdstad San
tiago zijn gisteren twee
politieagenten gewond ge
raakt toen zij door onbe
kenden werden bescho
ten. Uit officiële bron is
verder vernomen dat een
deel van de spoorweg tus
sen de hoofdstad en het
zuiden van het land bij
een aanslag is vernield.
Ter gelegenheid van kerst
heeft president Augusto
Pinochet een gedeeltelij
ke amnestie afgekondigd.
In de hoofdstedelijke wijk San Mi
guel is de beheerder van een po
likliniek door onbekenden dood
geschoten toen hij doktersbrief
jes uitdeelde, zo heeft het plaat
selijke persbureau Orbe meege-
MEMMINGEN (DPA/UPI) -
Een 70-jarige Westduitser is
gisteren in Memmingen
(Beieren) tot vijfenhalf jaar
gevangenisstraf veroordeeld
wegens het meedoen aan een
massamoord op joden in de
toen door de Duitsers bezette
Oekraine. De rechtbank twij
felde er niet aan dat Josef Ja-
rosch heeft deelgenomen aan
het doodschieten van zeker
70 joodse dwangarbeiders die
in een wapenfabriek in Brosj-
nev-Osada werkten. De in
Galicië geboren verdachte,
die volgens de stukken als
hulppolitieman het doods-
commando had geholpen,
werd veroordeeld wegens het
helpen bij moord. De be
klaagde heeft tijdens het pro
ces geen mond opengedaan.
De uitspraak ligt een halfjaar
hoger dan de eis van de open
bare aanklager.
Op de executieplaats werden
de arbeiders in groepen van
vijf doodgeschoten. Enkele
mensen die niet meteen dood
waren, werden levend ver
brand, zo vertelden getuigen.
Psychiaters hebben Jarosch
omschreven als een "zeer ser
viele, kritiekloze meeloper".
Toen de straf werd uitgespro
ken, protesteerden enkele
aanwezigen in de volle
rechtszaal boos op het "te
Als de zaak sneller zou zijn be
handeld, had verdachte we
gens doodslag veroordeeld
kunnen worden. De recht
bank verwees naar het getui
genis van een treinmachinist,
die gezien zou hebben dat de
vroegere politieman een bij
een vluchtpoging gewond ge
raakte jodin met zijn laars
dood had getrapt. Deze han
deling veijaarde in 1980, ze
ven jaar nadat een uitleve
ringsverzoek door de Sowjet-
Unie de aandacht had geves
tigd op de tot dan onbekende
massamoord.
aaauBKh H iBQOJEIGB
B' Hl O IB
0QC 3E»i-. Q
a ar laHamar u
a ar^aw jBr"H
Hl ianiaiiDkiD a
a I3DBDV1SEJDS S3
Bk ar a ia ab
i' rri11 uit
De prijs van 25,- werd toege
kend aan mevr. Van Leuveren,
Herenweg 65, 2361 EG War
mond.
ADVERTENTIE
Papoea'sin Nood
31 I I I 1 J
deeld. Het persbureau meldde
dat het slachtoffer door "linkse
extremisten" met de dood was
bedreigd.
Bommen
De twee politieagenten werden ge
wond door kogels in het noorden
van Santiago. De politie heeft
meteen een grote zoekactie on
dernomen naar de daders, van
wie er een gewond zou zijn ge
raakt. Op twintig kilometer ten
zuiden van Santiago zijn gister
morgen twee bommen ontploft.
Hierdoor werd de spoorverbin
ding tussen de hoofdstad en het
zuiden van Chili verbroken, ter
wijl de treinen vanuit de hoofd
stad extra bezet waren in ver
band met het naderende kerst
feest.
Verscheidene Chileense kranten
meldden dat acht bommen, die
een brug hadden moeten opbla
zen, tijdig onschadelijk zijn ge
maakt. In de afgelopen drie
maanden zijn vier politiemensen
omgekomen bij aanslagen die
volgens de militaire regering zijn
gepleegd door (verboden) linkse
organisaties. In het land heerst
sinds ruime een week flinke
spanning. Op 14 december wer
den verscheidene elektriciteits
centrales opgeblazen, waardoor
Santiago in het duister kwam te
zitten.
Amnestie
President Pinochet heeft ter gele
genheid van kerst een amnestie
afgekondigd voor de meeste
mensen die verbannen waren
naar afgelegen dorpen in het
noorden en zuiden van Chili. Dit
heeft het ministerie van binnen
landse zaken meegedeeld. Het
zei er niet bij hoeveel mensen
van deze maatregel zullen profi
teren, maar deelde wel mee dat
drie ballingen in het zuidelijke
BEIROET (AFP) - In de Libanese
crisis is onder Saoedische be
middeling een akkoord op han
den over scheiding van de strij
dende christenen en moslims en
het stationeren van Italiaanse en
Griekse militairen in Beiroet en
het Chouf-gebergte als waarne
mers van een bestand.
De door Syrië gesteunde PLO-re-
bellen die leider Arafat en 4000
van zijn aanhangers uit de
Noordlibanese havenstad heb
ben verdreven beginnen zich nu
ook uit Tripoli en omgeving te
rug te trekken. Verschillende
kranten en radiozenders in Bei
roet meldden gisteren dat de Sa
oedische gezant Rarik Hariri erin
is geslaagd een troepenschei
dingsakkoord uit te werken,
waarmee zowel christenen als
moslims kunnen instemmen. Als
dat gebeurt is de weg vrij voor
hervatting van de nationale ver
zoeningsconferentie in Genève.
Deze werd enkele weken gele
den afgebroken om president
Gemayel de gelegenheid te ge
ven tot een diplomatieke rond
reis langs de bij het Libanese
conflict betrokken landen. Wan
neer het bestands- en troepen
scheidingsakkoord door de mili
ties van Sjiietische moslims en
katholieke Maronieten is uitge
voerd zal de regering Italië en
Griekenland verzoeken 400
waarnemers te sturen naar de ge
bieden waar de milities der strij
dende partijen zijn gescheiden.
Zowel Griekenland als Italië zijn in
principe bereid om de waarne
mers te sturen. Afhankelijk van
het welslagen van het scheiden
van de strijdende milities in de
frontgebieden zullen de minis
ters van buitenlandse zaken van
Libanon, Syrië en Saoedi-Arabië
14 tijdens een geplande ontmoeting
die zij op 8 januari met elkaar in
Riad hebben besluiten om het
verzoeningsberaad in Genève te
hervatten.
ROME (RTR/AP) - President
Sandro Pertini van Italië heeft
gisteren in een eindejaarsont-
moeting met de pers aangedron
gen op terugtrekking van het Ita
liaanse contingent in de interna
tionale vredesmacht in Libanon.
Pertini noemde de Italiaanse
aanwezigheid in dat land
meer echt nodig" na het vertrek
van de Palestijnse leider Arafat
en zijn mannen.
De 87-jarige president zei dat hel
contingent van ongeveer 2.200
strijders betrokken dreigde te
ken bij een oorlog die niet de zij
ne is. „Laten we er geen doekjes
om winden. Amerika is in Liba
non ter verdediging van Israël er
niet om de vrede. Het gooit ton
nen bommen op Libanon. Waar
gebied Porvenir, op 2000 kilome
ter ten zuiden van Santiago moe
ten blijven.
De katholieke kerk schat dat 73
vrouwen en mannen door de mi
litaire regering zijn veroordeeld
tot een binnenlandse verbanning
gedurende drie maanden.
BRUSSEL (RTR) - Hoewel er vorige week binnen de Europese
Gemeenschap een akkoord is bereikt over de verdeling van de
haringvangst in de Noordzee dreigen er toch weer problemen te
ontstaan als gevolg van het resultaat van onderhandelingen tus
sen de Europese Commissie en Noorwegen. Nederland, Dene
marken en Groot-Brittannië vinden dat de commissie de Noren
een veel te groot aandeel in de vangst heeft gelaten, zo is giste
ren vernomen van diplomaten in Brussel.
De visstand in het noordelijke en het centrale deel van de Noord
zee wordt gezamenlijk beheerd door de EG en Noorwegen. Bij
de onderhandelingen tussen deze twee partijen is uit de bus
gekomen dat de gemeenschap in de eerste vijf maanden van
volgend jaar 35.000 ton haring mag vangen en Noorwegen 15.000
ton. De genoemde drie EG-landen vinden dat de commissie de
Noren niet meer had moeten toestaan dan ongeveer vijf procent
van de beschikbare vangst en hebben daarom opdracht gegeven
tot geropening van de onderhandelingen aan het begin van het
komend jaar, zo is vernomen.
De EG-landen zijn het vorige week eens geworden over de verde
ling van een totale vangst van 52.000 ton in de eerste vijf maan
den van het jaar, waarvan 35.000 ton in de noordelijke en centra
le wateren en 17.000 ton in het zuidelijke deel van de Noordzee.
In EG-kringen in Brussel wordt verwacht dat er geen haringvis
serij in het noorden en het centrale deel zal worden toegestaan
zolang de problemen met Noorwegen niet zijn opgelost. Dit zou
ertoe kunnen leiden dat in het zuiden zal worden gevist zonder
acht te slaan op de overeengekomen verdeling. Zolang het maxi
mum van 17.000 ton niet wordt overschreden valt daartegen wei
nig te beginnen, zo werd gezegd.
SAO PAULO (AP) - Een woeden
de menigte heeft in een arme
buitenwijk van de Braziliaanse
stad Sao Paulo drie jonge straat
rovers gelyncht, onder wie een
jongen van 13 jaar, aldus de poli
tie.
Volgens een woordvoerder pro
beerde het drietal een wandelaar
te beroven. Deze zette het op een
schreeuwen en een van de drie
schoot hem in de linkerknie.
Vrijwel onmiddellijk kwamen
ongeveer 40 man, gewapend met
messen en ijzeren pijpen aanren
nen en werden alle drie gedood.
Terwijl paus Johannes Paulus II gisteren voor het Vaticaanpersoneel
zijn traditionele kersttoespraak hield, gaf dit meisje haar pop de fles.
Even traditioneel. (Foto api
ROME (Rtr/UPI/DPA) - Paus Johannes Paulus II heeft gisteren
verklaard dat de aanwezigheid van nieuwe kernraketten in
West-Europa heeft geleid tot een gerechtvaardigde bezorgd
heid onder de bevolking, waarvoor hij begrip kon opbrengen.
In een 16 pagina's tellende boodschap ter gelegenheid van de
Wereldvrededag op 1 januari sprak de paus ook zijn veroorde
ling uit over wereldleiders die "de levens van hun medeburgers
opofferen in gevaarlijke avonturen". Een wereldomvattende en
gecontroleerde ontwapening is van vitaal belang voor de mens
heid, aldus Johannes Paulus II.
Volgens het hoofd van de rooms- Erger dan het Oost-Westconflict
katholieke kerk moet de r
lijkheid een mentaliteitsverande
ring ondergaan wil de wereldvre
de worden bereikt. Niettemin
verwerpt de paus een pacifisme
dat stoelt op "lafhartigheid" of
slechts uit is op het "bewaren
van de rust".
MILAAN (AFPIAP) - Bij een snel om zich heen grijpende brand in een tjokvol restaurant in het centrum van
Milaan zijn gisteren vijf doden en zes gewonden gevallen, aldus de politie. De brand is vermoedelijk ontstaan
na de ontploffing van een gasfles. In het restaurant bevonden zich bijna tachtig bezoekers. Een van de gewon
den is er ernstig aan toe. (Foto api
Hij betreurt "de toenemende te
genstellingen tussen de landen
die de kans gehad hebben hun
ontwikkeling te versnellen en
hun rijkdom te vermeerderen, en
de landen die gevangen zitten in
hun onderontwikkeling".
Thatcher verrast
Ulster met bezoek
BELFAST (AFP/AP) - Temidden
van scherpe veiligheidsmaatre
gelen heeft de Britse premier
Margaret Thatcher gisteren een
zes uur durend kerstbezoek aan
Noord-Ierland gebracht om te
verklaren dat Groot-Brittannië
niet zal buigen voor de "bommen
en kogels" van de Ierse nationa
listische guerrilla-organisatie
IRA.
Thatcher maakte de uit veilig
heidsoverwegingen onaange
kondigde reis naar Noord-Ier
land zes dagen nadat een IRA-
bom voor het Londense waren
huis Harrods aan vijf levens een
einde maakte en 95 gewonden
veroorzaakte.
Terwijl Thatcher op weg was naar
een Britse legerbasis in "bandie-
tenland" Armagh, publiceerde
de Sinn Fein, de legale politieke
vleugel van de verboden IRA een
kerstboodschap, waarin de eis
tot ontruiming van de provincie
door de Britten werd herhaald.
Sin Fein-voorzitter Gerry Adams
zei in de boodschap te hopen dat
er vrede zou heersen tijdens
kerstmis, maar waarschuwde dat
deze niet tot in het nieuwe jaar
zal voortduren tenzij de Britten
hun "koloniale wurggreep" los
laten.
DEN HAAG (GPD) - In navolging
van de bauxiet-arbeiders van Su-
ralco en Billiton zijn gisteren ook
de werknemers van de particule-
re banken en verzekeringsmaat
schappijen in Paramaribo in sta
king gegaan. De stakers proteste
ren tegen de belastingverhoging
die met ingang van 1 januari a.s.
door de regering-Alibux zijn af
gekondigd.
Naar in Paramaribo wordt verno
men duren de stakingen bij Su-
ralco en Billiton nog steeds
voort. Achter de schermen wordt
er druk onderhandeld tussen
vertegenwoordigers van de sta
kers en minister Lothar Bok-
steen. Deze heeft inmiddels op
de Surinaamse televisie ver
klaard wel mogelijkheden te zien
om tot een compromis met de
stakers te komen. Onduidelijk is
nog steeds de rol van Fred Derby
van de grootste Surinaamse vak
bond C 47. Volgens sommige
bronnen zou hij geen actieve rol
spelen bij de onderhandelingen
omdat hij voor de stakers onaan
vaardbaar is.
In Paramaribo, Moengo en Para-
nam zelf is het rustig. De bevol
king heeft nauwelijks gerea
geerd op de sluiting van de ban
ken en de acties van de bauxiet-
arbeiders. Vele Surinamers heb
ben de afgelopen maanden hun
geld al van de bank gehaald en
daarvoor buitenlandse deviezen
en andere waardevolle goederen
aangeschaft.
De door de stakingsactie verbro
ken energieverbinding tussen
Afobaka en Paramaribo is vol
gens eerder genoemde bronnen
weer hersteld. In Paramaribo
zelf verwacht men dat de sta
kingsacties zullen verlopen tij
dens de kerstdagen. In ieder ge
val zijn de wilde acties in de par-
ticulere sector niet gevolgd door
stakingsacties van ambtenaren.
Poolse agenten
beschuldigd van
moord op jongen
WARSCHAU (DPA) - Twee Pool
se agenten moeten zich voor de
rechtbank verantwoorden voor
de dood van de scholier Grzegorz
Przemyk. Twee ziekenbroeders
van een ziekenwagen en twee
artsen van een eerste-hulppost
zijn eveneens in staat van be
schuldiging gesteld. Dit is giste
ren in de Poolse hoofdstad War
schau bekend gemaakt.
De scholier werd in mei na een
schoolfeest door de politie opge
pakt. De familie van Przemyk
heeft gezegd dat de scholier eerst
op een politiepost en later in een
ziekenauto ze ernstig werd gesla
gen dat hij een dag later aan zijn
verwondingen overleed. De poli-
tie-agenten verklaarden dat de
scholier zich agressief gedroeg.
BRUSSEL (Rtr/AFP) - Het Belgi
sche Zaïre-comité heeft gisteren
bekend gemaakt dat sinds sep
tember ten minste 30 Zairesen in
Kinshasa in de gevangenis van
de honger zijn omgekomen.
Tientallen gevangenen zouden er
slecht aan toe zijn.
De gevangenissen hebben na de
grote devaluatie van de Zaïrese
munt in september geen extra
geld van de regering gekregen
met het gevolg dat de gevange
nissen onvoldoende voedsel
voor de gevangenen kunnen ko
pen, aldus het Zaïre-comité.
Pertini (Foto api.
om moeten onze soldaten ster
ven, zelfs al zijn zij vrijwilli
gers?"
PARIJS - „Belastingontduiker
beeft: de douane handelt uit
sluitend via zijn boekje", zo
schreef een dezer dagen ver
baasd de links-onafhankelijke
Libération in verband met het
proces-Paribas, dat in zijn
traagheid de gemoederen nog
tot zeker februari zal bezighou
den. Nadat socialisten en com
munisten in mei '81 de macht
door
Rudolph Bakker
hadden overgenomen, behoor
de de bank Paribas tot de grote
bedrijven die werden genatio
naliseerd.
Hoewel dezelfde gezaghebbers
daar nu al spijt van hebben,
meende men in die eerste da
gen van de overwinning het
feest nog eens extra te moeten
vieren door de toenmalige pre
sident van Paribas, Moussa, tot
kop van Jut uit te roepen.
Moussa werd verantwoordelijk
gesteld voor illegaal geldver
keer tussen zijn cliënten en
Zwitserse banken. Het proces
dat nu op gang gekomen is
dompelt niet alleen het huidige
regime in een koud bad van
lachwekkendheid; het is
symptomatisch voor de in dit
land - onder alle regeringen -
wijd verspreide en Latijnse
kwaal die wordt opgewekt
door het virus van jk wisten
dat ze hun geld niet ongemerkt
naar Zwitserland mochten
brengen.
En dan is er nog het geval-Mous-
sa zelf, de internationaal be
kend naar de naam Adam en ze
weet absoluut niet waar men
het over heeft. Ze had ooit Bel
gische franken van haar moe
der geërfd, die ze op een Zwit
serse bank had gezet als appel
tje voor de dorst. Het geheel
kwam op iets van omgerekend
veertigduizend Nederlandse
guldens. Toen Madame Adam
inderdaad ziek werd, liet ze het
geld bij stukjes en beetjes
overkomen om er de dokter
van te betalen, via Paribas.
Hiermee was ze in overtreding:
niet alleen had ze aan interna
tionale geldhandel gedaan en
had ze de bedragen moeten op
geven aan de douane, boven
dien had ze nog eens dezelfde
bedragen als inkomen aan de
belasting moeten melden.
Voor straf moet ze nu 70.000
gulden betalen en god weet
waar madame Adam dat met
haar 92 jaar vandaan moet ha
len.
Het geval-Adam is een van de
meest typische in dit proces,
want er zijn natuurlijk ook
slimme vossen in de beklaag
denbank die wel degelijk wis
ten dat ze hun geld niet onge
merkt naar Zwitserland moch
ten brengen.
En dan is er nog het geval-Mous-
sa zelf, de internationaal be
kende en in zijn wereld geach
te bankier, die heel legaal kort
voor de dreigende nationalisa
tie zijn bank had geprobeerd
los te koppelen van de neder
zettingen in Brummel en Ge
nève, om die van de staats
greep te redden. De toenmali
ge minister voor de begroting
Fabius - zoon van een welge
stelde antiquair - meende ech
ter een tweede stembusover
winning te behalen door Mous
sa - als vroeger de aristocrati
sche vluchtelingen van de re
volutie - op het schavot te
brengenn.
Dat was een individuele beslis
sing en - hoewel gebaseerd op
een geldend wettenstelsel - on
juist. Dë oude deviezenwetge-
ving, die niet-gedeclareerde
geldhandel met een land als
Zwitserland als overtreding
zag, was al lang vergeten dan
wel nauwelijks meer toegepast
(ook de al vroeger genationali
seerde banken maakten zich
aan deze handel 'schuldig'). En
in het geval dat ze het wèl
werd, was er altijd een akkoord
met de douane mogelijk dat tot
een redelijke oplossing onder
de tafel leidde.
Frankrijk doet in zijn verwarde,
trage en niet zelden partijdige
rechtspraak denken aan derge
lijke toestanden in Italië. In dat
land is de rechtsstaat opge
trokken op basis van een on
ontwarbaar aantal wetten en
wetjes, vergeten en verstoft,
waarvan er enkele honderden
nog uit de fascistentijd stam
men. Niemand past deze wet
ten toe dan alleen soms de
slimme advocaat die ze te hulp
roept om politieke belangen of
persoonlijke vendetta's te steu
nen. Dan slaat het gezag toe
volgens het boekje. En het
slachtoffer hoort het in Keulen
donderen.
In dezelfde trant als het geval-
Paribas kwam enige weken ge
leden het geval op gang van
een in alle eetgidsen met lof
vermelde keukenprins. Hij had
de belasting ontdoken door
achtergelaten en met baar geld
betaalde rekeningen van zijn
cliënten onder de tafel te
werken. Nu is dit een van de
meest gangbare methoden om
de zwarte spaarkous te spek
ken, en de belastingrecherche
kan in zo goed als elk willekeu
rig restaurant in Frankrijk na
enig speurwerk hetzelfde ont
dekken. Waarom de keuken
prins van de eetgidsen gepakt?
Hij wordt nu met gevangenis
straf van vier jaar bedreigd, en
geen wonder dat het slachtof
fer, bij wijze van spreken door
het lot (of erger) aangewezen,
niet meteen het gevoel heeft
dat hij in een rechtsstaat leeft.
In zijn boek „Het Franse kwaad"
van '76 heeft Alain Peyrefitte
(vele malen minister onder de
presidenten Giscard en Pom
pidou) uiteengezet hoe in zijn
ogen de Franse mentaliteit (het
Franse kwaad) onder meer
werd gevormd onder de in
vloed van het katholicisme.
Niet alleen werd het land pas
veel later handelsnatie dan bij
voorbeeld de calvinistische
Verenigde Nederlanden, om
dat de paus het uitzetten van
geld tegen rente verbood. Op
talloze manieren bovendien
lokte de kathoüeke mentaliteit
gesmoezel onder de tafel uit,
en loste de biecht alle proble
men op.
Zo ontstond een land dat gebukt
gaat onder de taboes, zoals
kortgleden de economische
journalist Francois De Closets
uiteenzette in zyn „Altijd
meer", een boek over de corpo
ratieve neiging van de Fran
sen, waar nooit genoemde be
langengroepen tegen de regels
van algemeen belang in voor
hun eigen cliëntele uitstekend
weten te zorgen. Het is opval
lend dat zowel Peyrefïttes
boek indertijd als nu de studie
van De Closets een fenomenaal
succes hadden. Ze stonden
beiden maanden nummer een
op de bestsellerslijst.
„Frankrijk en zijn leugens",
heette een eerder boek van De
Closets. President Mitterrand
schreef zijn ministers De Clo
sets als verplichte lectuur •*^or.
Of het helpt is een and' «e za*
