Prijsbeleid nog
meer versoepeld
c
'Wat moet die
man dan doen?'
Taiwan-order: kabinet
niet erg overtuigend
Van Aardenne: markt doet het goed
Brokx: minder harde
aanpak huursubsidie
Twijfel over nut conducteur
Ontvoerder Freddy
Heineken heeft spijt
FNV wil landelijk
gezinsblad starten
Kabinet ziet
af van heffen
tol op wegen
ZATERDAG 24 DECEMBER 1983
DEN HAAG (GPD/ANP) Minister Van Aardenne (economische zaken) zal het prijsbe
leid volgend jaar verder versoepelen. Van de economische omstandigheden gaat een
voldoende drukkende werking op de prijzen uit, aldus de bewindsman in een gisteren
aan de Kamer gezonden brief.
Binnenland.
Slechts voor een beperkt aantal
sectoren zullen voorschriften ge-
handhaaft blijven of worden af
gekondigd. De overige beschik
kingen zullen per 1 januari wor
den ingetrokken. Dit jaar was het
grootste deel van de industrie en
de handel al niet meer aan de for
mele prijs voorschriften gebon
den.
Bovendien bleek regelmatig dat
toegestane verhogingen onder
druk van marktomstandigheden
(concurrentie) niet of niet geheel
konden worden waargemaakt.
Overtredingen waren er nauwe
lijks.
Prijsvoorschriften blijven in eik
geval gelden voor de verblijfsre-
creatie en de particuliere ziekte
kostenverzekering. Voor het ove
rige zal het toezicht achteraf
(prijsbewaking) worden voortge
zet met behulp van de prijsin
dexcijfers en onderzoekingen
van de Economische Controle
Dienst.
In zijn brief wijst de minister erop
dat verwacht wordt dat in 1984
de loonkosten per eenheid pro-
dukt zullen dalen in het bedrijfs
leven. Die beweging zal dan een
matigende invloed op de prijs
ontwikkeling moeten hebben.
Voor de industrie zal de (even
tuele) prijsbeweging van de
grondstoffen in 1984 bepalend
zijn. Voor de dienstverlening kan
een een gemiddelde prijsstijging
van 1,5 tot 2 procent worden ver
wacht. Wat de handel betreft ver
wacht Van Aardenne verwacht
dat handhaving van procentuele
marges op (licht) stijgende in
koopprijzen voldoende zijn om
kostenstijgingen te dekken.
Van Aardenne herinnert eraan dat
het overheidstarievenbeleid
wordt gehandhaafd. Dit bete
kent dat kostendekkende tarie
ven van gemeenten niet ver
hoogd mogen worden. Voor ove
rige tarieven geldt een maximum
van 3 procent.
DEN HAAG (GPD) - „De conduc
teur weer op de tram? Wat moet
die man dan doen? Het lijkt me
een weinig bevredigende func
tie". Aldus reageert de woord
voerder van de HTM in Den
Haag op het oordeel van de
Tweede Kamer dat de 500 trams
in de drie grootste steden op
nieuw met conducteurs moeten
worden bemand.
Donderdag nam de Kamer een
PvdA-motie aan waarin de mi
nister wordt gevraagd over een
half jaar een rapport uit te bren
gen over de voor- en nadelen van
een conducteur, na overleg met
de vervoersbedrijven en de bon
den. De Kamer wil conducteurs
terug om vandalisme, zwart- en
grijsrijden terug te dringen, de
veiligheid van passagiers te ver
groten en om de passagiers bete
re service te geven.
Minister Smit-Kroes (verkeer en
waterstaat) wil geen conduc
teurs. Voor de 500 trams in Am
sterdam, Den Haag en Rotter
dam (over die van Utrecht naar
Nieuwegein is niet gesproken)
zijn ongeveer 2000 conducteurs
nodig. Dat kost jaarlijks 100 mil
joen gulden, boven de grote te
korten die er al zijn. Zwart- en
grijsrijders slokken jaarlijks acht
procent, of wel slechts acht mil
joen gulden van de inkomsten
op. Herinvoering van de conduc
teur geeft dus een extra tekort
van 92 miljoen gulden.
Directeur Ossewaarde van het
GVB in Amsterdam onthoudt
zich voorlopig van commentaar,
maar zegt wel dat het ministerie
het benodigde geld voor deze
conducteurs op tafel zal moeten
brengen. Hij wijst er verder op
dat Amsterdam aan het eind van
de jaren zestig de conducteurs-
functie voornamelijk heeft afge
schaft omdat er geen mensen
meer voor te krijgen waren. Maar
hij geeft toe dat dat op dit mo
ment anders kan liggen.
„Fijn, als het betaalbaar is" luidt
ook het commentaar van de
HTM, want het percentage
zwart- en grijsrijders op de trams
loopt in Den Haag op tot 12. In
Den Haag bestaat zelfs een bond
van zwartrijders; voor een tientje
per maand worden alle boetes
betaald. Minister Smit-Kroes
heeft onlangs gezegd zich op
maatregelen te bezinnen om de
ze bond te ontbinden.
Maar waarmee moet de conduc
teur zich bezighouden? vraagt de
HTM zich af. Vandalisme voor
komen? „Vorig jaar leden we een
totale schade van 800.000 gulden,
schade aan wachthokjes en der
gelijke inbegrepen. Dat weegt
niet op tegen de kosten van een
conducteurscorps". Kaartjes ver
kopen is er ook haast niet meer
bij, want het beleid is gericht op
voorverkoop van strippenkaar
ten.
De vervoersbonden zien het an
ders. De FNV acht het van be
lang dat het publiek „een aan
spreekpunt" heeft, waarbij
woordvoerder Duijm vooral
wijst op de vele vreemdelingen
die in tram en bus rijden. Me
vrouw Van der Heem van de
RET in Rotterdam onderschrijft
dat. ,,'t Is waar, regelmatige pas
sagiers hebben geen conducteur
nodig. Maar na negen uur komt
de mevrouw in de tram die naar
tante Marie moet die pas is ver
huisd. Het openbaar vervoer,
met zijn strippenkaarten, zone
indeling enzovoort is voor velen
zo ingewikkeld geworden dat ve
len er op eigen kennis niet uitko-
Rotterdam heeft voor dit doel
sinds enige tijd 150 „vervoers-as-
sistenten". De RET kan daar nog
weinig over zeggen. „De oplei
ding is in september begonnen,
daarna kregen we de stakingen
en eigenlijk zijn ze pas sinds be
gin deze maand in vol bedrijf'.
Over een jaar moet de RET rap
port uitbrengen aan B en W.
De vervoers-assistenten, die niet
de bevoegdheden hebben die
conducteurs vroeger hadden,
worden ingezet op het hele lij-
nennet van de RET, dat twee me
tro-, 10 tram-, 13 nachtbus- en 31
dagbuslijnen omvat. „Ze worden
ingezet waar de behoefte het
grootst is en dat kan wisselen.
Dat houdt verband met de veilig
heid van de passagiers. We doen
dat dan ook in overleg met de
Rotterdamse politie".
Veiligheid van passagiers zou ook
in Amsterdam een sterk argu
ment zijn, maar AbvaKabo-be-
stuurder A. Regeer haalt in een
opsomming daarvan tegelijk een
aantal argumenten onderuit om
de conducteur weer op de tram
te krijgen. „Voor de veiligheid
van passagiers zijn zij vooral van
belang op de lijnen die over de
Dam rijden, zoals 16, 24 en 25".
Er rijden nog meer trams over de
Dam. „Jawel, maar op de andere
zijn de berovingen, zakkenrolle
rijen en zo in de laatste jaren bij
na weggeëbd. Het zijn op het
ogenblik vooral de nachtbuslij
nen waar inzittenden kans lopen
te worden beroofd, al moet ik
zeggen dat het de laatste tijd ook
daar wat aan het wegzakken is".
Wat voor de AbvaKabo overeind
blijft, is dat de conducteur een
betere serviceverlening aan het
publiek inhoudt, al moet „het
ministerie er wel het geld bij le-
Met de conducteur weer op de
tram wordt de tram volgens de
meeste woordvoerders (en ka
merleden) ook weer gezelliger.
Het is niet duidelijk wat dat met
de vervoersfunctie van een tram
te maken heeft. Maar wat is een
gezellige tram dankzij een con
ducteur?
DEN HAAG (ANP) - Staatssecre
taris Brokx (volkshuisvesting)
zal niet met de botte bijl maar
met een ontleedmes snijden in
de huursubsidie. In zijn huur-
brief, die komende week zal uit
komen, stelt Brokx voor om de
praktijk dat alle inkomens achter
één deur meetellen voor de bepa
ling van de huursubsidie iets te
verzachten. Van het inkomen
van inwonende kinderen zal vijf
duizend zevenduizend gulden
worden vrijgelaten.
Verder zullen alleenstaanden bo
ven de 23 jaar er enkele tientjes
op vooruitgaan in vergelijking
met de oorspronkelijke plannen.
Dat gebeurt door 2400 gulden
van het inkomen bij de bepaling
van de huursubsidie buiten be
schouwing te laten.
De legesheffing voor het inschake
len van huurcommissies wordt
niet, zoals eerder werd beweerd
50 gulden voor een huurgeschil
en 75 gulden voor een huurad
vies, maar 25 gulden.
ADVERTENTIE
UTRECHT (ANP) - Er bestaat een goede kans dat er medio 1984 een
nieuw groot FNV-blad komt voor het hele gezin. Dat blad zal met een
oplage van 870.000 en een lezersbereik van circa twee miljoenen men
sen een van de grootste uitgaven in ons land worden.
Het nieuwe vakbondsblad zal een aantrekkelijk jasje krijgen, met tips
voor vrije tijdsbesteding en advertenties, naast het gebruikelijke vak
bondsnieuws en veel sociale en consumenteninformatie. Dit alles op
het populaire magazine-formaat.
De FNV en de zeven grootste aangesloten bonden hebben deze week
besloten dat het plan voor het grote FNV-blad de komende twee maan
den nader wordt uitgewerkt, nadat een representatieve steekproef on
der de leden had uitgewezen dat meer dan tachtig procent wel voor het
nieuwe blad voelt. Uiterlijk februari zal definitief worden besloten of
het er komt, aldus een FNV-woordvoerder.
LOSSER (GPD) De ambassa
deur van de Sow jet-Unie, Viktor
Beletsky, wordt 'belaagd' met
spandoeken die protesteren tegen
de oorlog in Afghanistan. Dat ge
beurde gisteren in Losser, waar
de Russische diplomaat burge
meester Peters persoonlijk kwam
berichten dat Sowjet-leider And
ropov wegens drukke omstandig
heden niet een vakantie kan
doorbrengen in het Twentse
dorp.
Beletsky sprak een uur met het ge
meentebestuur dat als bekend
ook de Amerikaanse president
Reagan heeft uitgenodigd, opdat
de twee leiders de wereldvrede
met elkaar kunnen bespreken.
De persattaché van de Amerikaan
se ambassade in Den Haag, Sam
Wunder, liet gisteren weten dat
de Amerikanen de uitnodiging
van Losser erg serieus nemen.
(foto ANP)
AMSTERDAM - De Amsterdamse
politie verwacht dat de 30-jarige
Frans M., een van de nog voort
vluchtige hoofdverdachten in de
ontvoeringszaak-Heineken, zich
binnen afzienbare tijd zal mel
den. Hoofdinspecteur Sietsma
van het Amsterdamse korps
maakt dit op uit signalen die de
man heeft uitgestuurd en waar
uit blijkt dat hij „geen raad meer
weet en met zichzelf behoorlijk
overhoop ligt". Donderdagavond
liet M. een brief afgeven bij het
dagblad Het Parool. Eerder deze
week schreef hij de Amsterdam
se politie. Om de echtheid van
zijn schrijven te bewijzen sloot
hij bij zijn brief aan de krant zijn
rijbewijs in. De politie ontving
zijn paspoort
In zijn brie!" aan Het Parool zegt
Frans M. de ontvoering van Hei
neken en zijn chauffeur Doderer
een „onmenselijke daad" te vin
den. Hij betuigt spijt en vindt dat
hij een strenge straf verdient.
Geldnood, belastingschulden en
het feit dat hij zichzelf wilde be
wijzen hebben hem ertoe ge
bracht aan de ontvoering mee te
werken. „Ik vind mij een flodder.
Ik ben gewoon versleten. Alle
mensen die me vertrouwden
hebben nu de gruwel aan mij",
schrijft hij. In zijn brief waarin
hij rept van doodsangst, richt M.
zich tot zijn vrouw met de woor
den „het einde is nu toch echt
zeer nabii".
De politie neemt aan dat Frans M.
zich in de buurt van Amsterdam
ophoudt. Van de twee andere
nog voortvluchtige hoofverdach-
ten, de 25-jarige Wil H. en de 26-
jarige Cor v. H., heeft de politie
nog geen spoor. Aangenomen
wordt dat zij nog in het bezit zijn
van ongeveer een kwart van het
losgeld. Het zou daarbij gaan om
een bedrag van circa zeven mil
joen gulden. Het overgrcte deel
van het losgeld werd ge zonden
in de bossen rond Zeist.
Op dit moment zitten in a erband
met de ontvoering van Heineken
en Doderer nog twee mensen
vast. Met de nog drie gezochte
mannen worden zij als hoofdver
dachten beschouwd.
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet
heeft gisteren besloten af te zien
van tolheffing op bestaande en
nieuwe wegverbindingen. Het
zou niet realistisch zijn op de 170
miljoen gulden die de tolheffing
volgens het regeerakkoord zou
opleveren, te rekenen, aldus pre
mier Lubbers tijdens zijn weke
lijkse persconferentie.
Bij de uitwerking van dit plan zijn
bezwaren van allerlei aard aan
het licht gekomen. Zodoende
moest men vaststellen dat tolhef
fing geen reële mogelijkheden
biedt om de algemene middelen
aan te vullen. Dit betekent dat de
tijdelijke verhoging van de ben-
zine-accijns per 1 april van dit
jaar blijvend in de plaats komt
van de voorgenomen tolheffing.
Het kabinet vindt wel dat tolhef
fing als mogelijkheid open moet
blijven om ad hoe projecten ver
sneld aan te leggen.
Drie geleden balanceerde het ka
binet-Van Agt-Wiegel een tijd
je op de rand van een crisis,
toen het een vergunning wilde
verlenen voor de levering van
twee onderzeeboten aan Tai
wan. Hoewel de meerderheid
van de Tweede Kamer er ei
genlijk tegen was, kreeg het
kabinet - dankzij stevige poli
tieke druk op de CDA-fractie -
toch zijn zin.
Deze week heeft het kabinet-
Lubbers (en daarmee de CDA-
fractie) de omgekeerde beslis
sing genomen, maar dat bete
kent niet dat dit besluit gladjes
tot stand gekomen is. Er vallen
vooral bij de argumentatie van
het kabinet nogal wat vraagte
kens te zetten.
door
Hans de Bruijn
In 1981 zei premier Van Agt,
daarin gesteund door het CDA,
dat het „eens maar nooit weer"
was. Maar de waarde van zo'n
uitlating is slechts betrekke
lijk, zeker als we weten dat zij
vooral was bedoeld om de aar
zelende CDA-fractie over de
drempel te trekken. Dat stelt
ook de opmerking van premier
Lubbers dat levering „woord
breuk" zou zijn in een ander
daglicht.
Het kabinet stelt voorts dat Chi
na een prominente plaats in de
wereld inneemt, daarmee de
indruk wekkend dat het min
der erg is een klein land voor
het hoofd te stoten. Die opvat
ting opent voor de grote lan
den weer tal van mogelijkhe
den in de wereld om hun zin
door te drijven.
Het enig zinvolle argument is,
dat men het er internationaal
over eens is dat aan Taiwan
geen wapens meer geleverd
moeten worden. De Verenigde
Staten zijn daar dit jaar mee
gestopt, de rest van de wester
se wereld (op Nederland na) al
in 1980. Rijst dan de vraag
waarom dat argument ook al
niet in 1980 gold.
Mager
Al deze argumenten zijn volgens
het kabinet afgewogen tégen
die andere: de werkgelegen
heid in de Nederlandse
scheepsbouw en de niet gerin
ge handelsbelangen met Tai
wan. Maar die afweging valt in
de argumentatie van het kabi
net erg mager uit. De brief aan
de Tweede Kamer bevat er
zelfs geen letter over. Hij is ge
schreven door minister Van
Aardenne van economische za
ken, terwijl hij vol staat met
buitenlands-politieke argu
menten. Van Aardenne's eco
nomische overwegingen blij
ven onvermeld.
Ook premier Lubbers ging daar
woensdag nauwelijks serieus
op in. Hij zei wel dat de Twee
de Kamer met met heel andere,
nog niet door het kabinet be
dachte argumenten moet ko
men, wil het kabinet zijn be
sluit heroverwegen. Maar op
de overwegingen van het kabi
net zullen we nog tot het debat
van vorige week woensdag
moeten wachten.
Dan moet minister Van Aarden
ne als voorstander van levering
de afwijzende beslissing van
het kabinet verdedigen. Het
kabinet zal dan ook hevig aan
de tand worden gevoeld over
de consequenties die zijn be
slissing voor de scheepsbouw
in Rotterdam in het algemeen
en bij Wilton Fijenoord in het
bijzonder heeft.
Premier Lubbers deed alsof zijn
neus bloedde. Die kwestie is
niet in het kabinet aan de orde
geweest; dat is een zaak die op
zijn eigen merites beoordeeld
moet worden, zei hij. Terwijl
dat toch de kern van de proble
men in het kabinet was.
Toespelingen
Van Aardenne wilde onder het
motto „beter een vogel in de
hand..." werkgelegenheid en
zekere Taiwanese orders, lie
ver dan de vage toespelingin-
gen van Chinese zijde op meer
handelscontacten. Van Aar
denne legde het echter af tegen
minister Van den Broek (bui
tenlandse zaken), die daarmee
meer succes boekte dan zijn
voor-voorganger Van der
Klaauw (WD) die tegenover
dezelfde minister van econo
mische zaken het onderspit
delfde.
In het kabinet werd Van Aarden
ne, tot irritatie van de WD-
fractie, overigens niet eens
door alle WD-ministers ge
steund. Maar de fractie koos
unaniem zijn kant. Dat kon
ook moeilijk anders omdat Ed
Nijpels deed alsof de nieuwe
orders te danken waren aan
zijn huwelijksreis op Taiwan.
Dit levert de opmerkelijke situa
tie op dat het kabinet wordt ge
steund door de oppositie, ter
wijl de fractie die zich als de
De WD heeft al tevoren gezegd
over deze zaak geen crisis te
willen en probeert nu het ge
zichtsverlies te beperken door
op hoge toon steun voor Wilton
Fijenoord te eisen. Maar de
VVD staat daarin niet alleen.
Ook de PvdA heeft een aantal
leden dat de order liever wel
had zien doorgaan. Dat ver
klaart de wat tweeslachtige
reactie van de socialisten:
steun voor het kabinet, maar
ook felle kritiek op het ontbre
ken van enige economische
onderbouwing van het besluit.
Veel geld
grootste steun en toeverlaat
van het kabinet ziet, dat kabi
net het felst bekritiseert. Daar
mee tekent de nederlaag voor
de WD zich duidelijk af.
De WD wijst daarbij met de be
schuldigende vinger naar het
CDA dat pas op het allerlaatste
moment akkoord ging met het
kabinetsstandpunt, nadat was
gebleken dat ook de PvdA het
kabinet steunde. Premier Lub
bers bezocht zelfs oppositielei
der Den Uyl om daar de steun
veilig te stellen, en dat heeft bij
de WD veel kwaad bloed ge
zet.
Het debat van volgende week
lijkt dus uit te lopen op een
strijd om wie er het meest voor
de werkgelegenheid wil doen.
Maar hoe harder de WD om
steun voor Wilton Fijenoord
roept, hoe groter straks de (fi
nanciële) problemen worden.
Het redden van Wilton Fijenoord
kost immers geld, veel geld.
Dat is een direct gevolg van de
RSV-problematiek. Nadat Tai
wan in 1981 de order bij de
Schiedamse werf had ge
plaatst, hebben de Taiwanezen
al zo'n 350 miljoen gulden (van
de totale 900 miljoen) aan voor
uitbetalingen gedaan.
Maar er is nog niets gebeurd. De
kiel voor de eerste onderzee
boot moet nog worden gelegd.
Dat komt (mede) omdat Wilton
Fijenoord het geld niet meer
heeft om met de bouw te be
ginnen. De 200 miljoen zijn na
melijk geheel opgegaan in de
ondergang van het RSV-con-
cern.
Dat is ook een van de hoofdrede
nen voor de vervolgorder van
Taiwan. Alleen door de werf
nog meer onderzeeboten te la
ten bouwen konden de Taiwa
nezen zeker stellen dat zij de in
1981 bestelde schepen ook
echt afgeleverd krijgen. Zon
der steun is de kans groot dat
Taiwan ze helemaal niet meer
krijgt.
Voor het kabinet zou dat mis
schien niet eens zo'n onwelko
me „oplossing" van deze situa
tie zijn, maar het is de vraag of
de toch al wankele Nederland
se scheepsbouw als geheel
daar mee gediend is. Geen van
de fracties in de Kamer wil die
verantwoording dragen.
Daarom moet het kabinet nu
over de brug komen. Het pro
bleem is echter waar 200 mil
joen voor de afbouw van dë
twee onderzeeboten vandaan
te halen en de honderden mil
joenen die daarna nodig zijn
om de werf in leven te houden,
wat zonder de order nauwe
lijks mogelyk is.
Het hoett niet te verbazen waar
om minister Ruding als enige
CDA'er in het kabinet vóór de
levering was. En daarmee is te
vens het probleem voor de
WD helder. Nog afgezien van
het politiek aardige feit dat het
de WD was die als eerste riep
om beëindiging van de steun
aan het noodlijdende RSV, is
er het probleem dat de bodem
van de schatkist allang leeg is.
Tekorten
moeilijk Ruding heeft gedaan
over de verlaging van de kor
ting op de ambtenarenalaris-
sen met enkele tienden van
procenten (dat kostte ook ruim
200 miljoen), mag verwachten
dat hij u niet zonder slag of
stoot bereid zal zijn de tekor
ten verder te verhogen. En ook
de WD kan nu moeilijk gaan
pleiten voor verhoging van het
financieringstekort.
Een mogelijkheid lijkt dat de re
gering de in de Defensienota
aangekondigde bestelling van
nieuwe onderzeeboten voor de
Nederlandse marine bij Wilton
Fijenoord plaatst. Waarmee de
verweving van de Nederlandse
defensie met de Nederlandse
industrie steeds groter wordt.
Bovendien blijft ook dan een
schadepost van enkele honder
den miljoenen over waarvoor
het kabinet zou moeten op
draaien. Het besluit levert voor
het kabinet de minste politieke
problemen op. Maar de gevol
gen ervan vallen voorlopig al
leen in verliescijfers uit te
drukken.
PROFITEER ER VAN! Koop uw verse kipspccialiteiten
rechtstreeks run tie groothandel.
Uw voordeel: - Uitsluitend kersvers
- De beste kwaliteit
- Natuurlijk de laagste prijs.
Iedere dinsdag *anaf 7.30 uur tot 13.00 uur in de
Grocnoordhallen (tijdens de Veemarkt)
Kuikenpotcn per 5 kg 25.-
Kuikenfilet per kg 13.-
Braad-grill kuikens (pim. 950 gr.ip.st. 5.50
Kiprollade per kg 13.-
T.V. Hapjes heerlijk gekruid per kg 5.-
Drumsticks per kg 8.-
Kipkarbonade per kg 7.-
Kuikenlevertjes botermuk
per 500 gram 2.50
Hb. Met Groeneveld
Jv fvfvjK 'tef oudejaar uit.
1 'SBk A.s. dinsdag 27-12 normale
7 verkoop.
EXTRA AANBIEDING:
K K 2 kilogram heerlijk q en
J \J N gekruide tv hapjes
Tevens wensen wij u een
\voorspoedig nieuwjaar.
f P. Groeneveld en Zn.
Tel. 010-739755
Minister Van Aardenne: beter
één vogel in de hand. (foto anp>
