BUDETUD
De ETA en een fout van de VARA
'Eerst rooms, toen links, nu Veronica'
TV-rubriek
Tussen 't avondeten en het
nieuws van 8 uur kunt u nu
óók uw Sleuteltje opgeven.
Volgende week hebt u 't in huis.
Tenminste: als u abonnee bent van
de grootste krant in onze regio:
Het Leidsch Dagblad
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 24 DECEMBER 1983
Radio - tv
De Spaanse socialistische rege
ring is woedend op de VARA.
Sterker nog, ook de PvdA
heeft bij monde van internatio
naal secretaris Maarten van
Traa laten weten 'met verba
zing en verwondering' te heb
ben gekeken naar de VARA-
documentaire over Basken
land van René Roelofs (redac
tie Frank Diamand en Harry
Prins), die maandagavond
werd uitgezonden. „Deze do
cumentaire belicht in het bij
zonder de achtergronden van
de strijd van de radicale Baski-
sche bevrijdingsbeweging
ETA", las ik in de gids. De
Spaanse protesten kwamen
van de fractievoorzitter van de
Spaanse regeringspartij en van
de secretaris-generaal van de
Baskische socialisten. Van be
vriende zijde dus, als we even
aannemen dat de VARA met
Marcel van Dam als verbin
dingsstuk tussen VARA en
PvdA nog altijd socialistisch
is. En dat mogen we aanne
men, omdat ons omroepbestel,
waar de VARA zo'n warm
voorstander van is, gegrond
vest is op de verscheidenheid
in opvattingen en leerstellin
gen van de verschillende zend
gemachtigden, en het dus de
'heilige taak' van de VARA is
om socialistisch te zijn. 'Geef
mij maar rood!', zei Sonja Ba
rend dinsdagavond dan ook ad
rem toen een casino-gokker
die de roulette voordeed haar
vroeg of ze op zwart of rood
wilde zetten...
Wat waren de bezwaren bij voor
baat van de Spaanse socialis
ten, die op het ogenblik regc-
rings verantwoordelij kheid
dragen in het gedemocratiseer
de Spanje? „Zij stellen ons,
hun eigen bondgenoten in de
Socialistische Internationale,
voor als fascisten, terwijl ze de
terroristen van ETA presente
ren als lieve jongens die voor
de bevrijding van hun land
vechten", was het klemmend
ste bezwaar.
De documentaire bleek inder
daad eenzijdig te zijn en alleen
de visie van de Basken van de
ETA te vertegenwoordigen
(„in Baskenland zijn grote be
togingen tegen de ETA gehou
den, waarvan niets in het pro
gramma naar voren komt",
was de klacht van Maarten van
Traa achteraf), maar daar is op
zichzelf niets tegen, vind ik. Je
zou dat zelfs een voornaam
programmapunt van ons om
roepbestel kunnen noemen,
waarin het zich gunstig onder
scheidt van de televisie in de
meeste andere landen, bijvoor
beeld België, waar elke actuali
teitenrubriek zeer huiverig is
om snel op een actuele gebeur
tenis te reageren als niet alle
bijbehorende partijen bijtijds
opgetrommeld kunnen wor
den om hun zegje te zeggen.
Want alles moet altijd van alle
kanten belicht worden, anders
is het niet 'neutraal' of 'objec
tief meer, en dat moet bij een
staatsomroep.
Het aardige van ons bestel is nu
juist, dat je de ene dag de ka
tholieke visie, de andere dag
de socialistische, en de derde
dag de liberale of conservatie
ve of protestantse visie op een
bepaalde situatie of gebeurte
nis te zien kan krijgen, zodat je
een optelsom van subjectieve
meningen krijgt die bij elkaar
toch een gevarieerd en objec
tief beeld geven. In de praktijk
loopt dat bij afzonderlijke on
derwerpen natuurlijk wel eens
spaak, maar 'im grossen Gan
zen' gaat het ongetwijfeld op.
heus wel de andere partij ho
ren en aan het woord laten,
maar omdat we altijd weten uit
welke hoek de wind precies
waait, hoeft een omroep niet
per se objectief of onpartijdig
te zijn. Er is dus in principe
niets tegen als de VARA een
eenzijdige reportage over Bas
kenland of Nicaragua maakt,
of als de TROS een eenzijdige
reportage over Nicaragua of
Zuid-Afrika maakt, want par
tijdigheid en subjectiviteit zijn
de hoekstenen van ons om
roepbestel. Alleen moet je je
natuurlijk wel afvragen, in wel
ke richting je partijdigheid
gaat. Als de KRO een docu
mentaire maakt over de prag
matische aanpak van Jaruzels-
ki en de kortzichtige houding
van Solidariteit en de katholie
ke kerk in Polen zal ik wel
hoogst verbaasd zijn, net zo
verbaasd als wanneer de TROS
een kritiekloze reportage zou
door
Nico Scheepmaker
maken over de Sandinistische
regering in Nicaragua.
Je moet, als je jezelf partijdig
heid, subjectiviteit en sympa
thie dank zij ons omroepbestel
kunt veroorloven, natuurlijk
wel even vijf minuten gaan zit
ten en nadenken alvorens je
jouw subjectieve sympathie
aan een bepaalde partij of rich
ting toebedeelt. En het lijkt mij
daarom dat de VARA, als so
cialistische omroep los van de
PvdA, een beetje onnaden
kend voor de ETA heeft geko
zen, blijkbaar voortgestuwd
door het al jarenlang rond
draaiende Grote Vliegwiel van
de Solidariteit met alle bevrij
dingsbewegingen ter wereld.
Maar er zijn omstandigheden,
en methodes, die de ene bevrij
dingsbeweging doen verschil
len van de andere, zoals de ene
socialistische regering ook ver
schilt van de andere, en ga zo
maar door.
Omdat de VARA partijdig en
subjectief mag zijn, heeft zij nu
de schijn op zich geladen een
lans te hebben willen breken
voor een terreurorganisatie als
de ETA, die toch eerder met de
IRA vergeleken mag worden
dan met, bijvoorbeeld, Solida
riteit. 'C'est pire qu'un crime,
c'est une faute', zei Antoine
Boulay de la Mourthe al bij de
executie van de Due d'Eng-
hien: „Het is erger dan een
misdaad, het is een fout".
Presentator Jan Lenferink van 'RUR', morgenavond op televisie
AMSTERDAM (GPD) - „Goed
leven is goed eten", zegt Jan
Lenferink (35), en hij steekt
een lepel yoghurt in zijn
mond. Zijn slanke in snel col
bert gehulde torso verraadt
duidelijk dat hij het lijf op
peil wenst te houden. Zijn ge
zicht staat er wat minder
bloeiend bij: een bleke ge
laatskleur, vermoeide trek
ken rond de afwezige ogen.
Jan peigert zich af sinds hij
met 'RUR' langs het vader
landse televisie-scherm trekt.
„O yes, het gaat prima, de kijkcij
fers schieten omhoog", aldus Jan
in de werkkamer van zijn forse
topflat aan de Waldeck Pyrmont-
laan, schuin tegenover de Am
sterdamse Christelijke Detail
handelsschool, in het betrekke
lijk welvarende zuidelijk deel
van de hoofdstad. Hij woont er
alleen, „nog maar net", hoewel cr
twee naambordjes op de deur
staan.
Zes afleveringen van 'RUR' zijn nu
afgewerkt. Volgens Jan Lenfe
rink is het aardige van zijn „talk
show" dat er ook mensen naar
kijken die anders niet op Veroni
ca zouden afstemmen. Hij ge
looft dat de tijd een beetje voor
bij is dat er alleen maar „kleine,
domme, rechtse boys" naar de
verrichtingen van Rob Outs
jeugdzuil kijken. Hij vindt dat
Veronica zich op een ouderwetse
manier onafhankelijk en stimu
lerend opstelt. Ook tegenover
programmamamakers, die iets
nieuws willen doen.
Wie heeft hij zoal in 'RUR' (gewoon
van: rechtstreeks uit Richter)
aan de praat gekregen? Karei
van het Reve, Maarten 't Hart,
Jan Wolkers, personen vallende
onder het hoofdstuk „bekende
Nederlanders". Maar ook men
sen, die wat minder op de voor
grond treden, zoals kleinkunste-
nares Karin Bloemen en de 75-
jarige journalist Frits van der
Molen. „Dat vind ik leuk, beken
de en wat minder bekende gas
ten die met elkaar van gedachten
wisselen".
Hoe minder hij zelf aan de gesprek
ken te pas hoeft te komen, hoe
beter. Als het moet, dan graag
met een snaakse, naar jongen
sachtige brutaliteit zwemende
opmerking of met een lichtelijk
verwarring stichtende vraag. Jan
zit dan achter zijn tafeltje, in zijn
overhemd met stropdas, het
soort discussieleider te wezen,
dat zich op de kijkbuis nog niet
eerder vertoonde. "Héél gees
tig!" of „Ooooh...jaaaa!", roept
hij de ondervraagden regelmatig
toe, als om zijn de slachtoffers tot
verdere confidenties te active
ren, maar nimmer op een kleffe
manier.
door
Peter Huysman
„In de vallei der liefde dus", is zijn
samenvatting van de wijze waar
op Karin Bloemen uitlegt hoe zij
een geluidszendertje op haar li
chaam verbergt. Een andere keer
luidt de vraag: „Waren die man
nen well-to-do?" Of:„Meneer
Frits, kan er nog eentje door mis
schien?", als hij nog graag een
leuke mop wil horen. En voort
durend dat lacherige toontje te
gen zijn gasten dat zich het best
als licht misleidend laat om
schrijven. Hij vindt dat zijn rol
vooral „achteloos" moet zijn
Het accent waarmee Jan praat
heeft trouwens ook iets bijzon
ders. Het is hem zelf nooit opge
vallen, maar zijn jeugd in het
Overijsselse Dalfsen moet er iets
mee te maken hebben. „Yes, ik
stam uit een keurig roomskatho-
liek veehandelaarsgezin". Jan
heeft even het internaat voor
moeilijk opvoedbare jongens
moeten bezoeken, maar dat mag
niet op rekening van zijn kinder
jaren worden geschreven. „Ja
hoor, ik kom nog veel in Dalfsen.
Dan zie ik een boel familie. Trots
op mij? Nee, ik ben trots op
hen..."
Na het gymnasium studeerde Jan
Lenferink enige tijd Nederlands
en psychologie in Nijmegen. Di
ploma's vergaarde hij niet, maar
wel een hoop grafische ervaring
met het enthousiast redigeren
van het universiteitsblad. Van
daaruit rolde hij de journalistiek
in. Hij werkte mee aan de Haagse
Post, de VARA („Dit is het be
gin") en de VPRO („Piet Pons
kaart" en „Het gat van Neder
land"). Een progressief-kritische
free-lancer.
„Ja, rooms, toen links en nou zit ik
bij Veronica. Hoe kan dat nou?
Nou, dat kan! Ik heb er de beste
condities die je je kunt voorstel
len. Veronica legt me geen stro
breed in de weg. Wat wil je nog
meer? Ook de VARA zat achter
me aan. Maar daar had ik wat an
ders moeten doen.
Jan Lenferink, die voor zijn praat
show van Veronica zoveel geld
krijgt dat hij „niet mag klagen",
had wel voorzien dat zijn over
stap naar de concurrentie (Vero
nica nog wel!) het nodige geloei
zou veroorzaken. Maar langzaam
maar zeker verdwijnen de
kwaadaardige reacties. Hij her
haalt nog eens:„Ik wórd bij Vero
nica niet gemanipuleerd. Vooraf
heb ik de nodige garanties gekre
gen. En verder maakt het me
geen reet uit. Ze wilden mijn pro
gramma dat ik met liefde en hard
werken bij Richter had opge
bouwd. Nou, verstandig van ze
om met iets nieuws te komen, zo
als ze ook Keiler, Verhagen en
Planken hebben gestrikt".
En dat ze wat aan de oppervlakte
zouden blijven, die gesprekken
in 'RUR', nou, dat wéét Jan.
Voor diepzinnige beschouwin
gen en discussies moeten we
maar op 'Het Capitool' afstem
men. Of op Adriaan van Dis van
de VPRO. „Die doet het uitste
kend, vind ik, maar ik heb een
andere aanpak. Ik draai er in kor
te tijd een groot aantal onderwer
pen doorheen. De stijl van het
programma is: vrolijkheid en
spanning. Ik hou van stemming
bij een gesprek. En dan mag je
hopen dat er wat leuks uitrolt en
er wat gelachen wordt".
Tot RUR.
Op werkdagen kunt u ons bellen van 8.30 tot
17.00 uur én van 19.00 tot 20.00 uur.
Sleuteltjes nieuwe stijl
nu 2,75 per regel
(van 4 cm breed, excl. 4% BTW)
advertentie-afdeling, Postbus 54, 2300 AB Lelden
Deze advertentie plaatsen op de volgende data
in de rubriek
o 1 kolom 40 mm
breedte van de advertentie An mm
uit een giro-betaalkaart of betaalcheque bij vo<
jurl mi| een rekening, welke ik direct na ontvangst zal
il deze advertentie onder nummer laten plaatsen ik bi
i gevraagd, woningruil
S.v.p. Invullen In blokletters (per vakje één cijfer, letter, punt of
komma).'Tussen de woorden telkens een vakje open laten.
Een SLEUTELTJE geeft u op per regel.
Zo'n regel kost u 2,75, excl. 4% BTW.
Voor 3 regels Is dat 8,58 (Incl. BTW).
(Tevens het minimum dat u voor een SLEUTELTJE betaalt).
Heeft u Vragen of speciale
wensen? Wilt u regels groot
of extra groot gezet?
Belt u ons dan gerust.
Naam
Adres
Woonplaats
Datum
Postcode
Telefoon nr.
Handtekening
Oproepen
en Mede
delingen
Vrede zonder vrijheid bestaat niet.
Verzoeken om de volledige tekst
van de verklaring, alle correspon
dentie en bijdragen te richten aan:
mrs. France de Nicolay Secretaris
van het Internationaal Comitié ter
ondersteuning van Charta 77. 5,
Rue de Medici. 75006 Parijs.
Jan. Marga. Renzo en Kim
SLOOS
wensen alle familie vrienden en b
kenden een vrolijk kerstfeest i
een gelukkig nieuwjaar
VERLOOFD
Angélique Kruit en Ton de Wa
25 december 1983.
Timmerwinkel De Witt wenst
prettige
KERSTDAGEN
en een voorspoedig 1984.
Gepens. leraar opent unieke gele
genheid door juiste Engelse lectuur
tot zelfverwezenlijking te komen.
Ook voor beginners. Tel. 071-
890997
Schaakclub VTL wenst al zijn le
den een voorspoedig schaakjaar
toe in 1984 en nodigt nieuwe leden
uit de club te bezoeken. Iedere
maandag om half acht. Kantine
Verto Staalkabel. Zijldijk 22.
JAAP
we wensen je een gelukkig e
cesvol 1984 Flesjema.
Sorry amices, geen kaarten van
het jaar, (iedereen moet een stapje
terug), maar toch allen die kerst
toegewenst die jullie toekomt en
volgend jaar beter maar hé. Henk-
Wim de Mooy.
Jan-Cobi-Dennis en Svintha van
Dijk wensen familie en alle beken
den prettige kerstdagen en een
heel gelukkig nieuwjaar)
Prettige kerstdagen en een voor
spoedig 1984 gewenst aan alle fa
milieleden. vrienden en kennissen
van de Fam. P.H. Kamps, Noord-
wijkerhout.
Hartelijk gefeliciteerd
OMA
Mariëlle Onderwater.
DEZE KRANT HOUDT U OP DE HOOGTE.
WANNEER U NU ZORGT DAT ÓÓK EEN ANDER
BIJ DE TIJD BLIJFT. KRIJGT U VAN ONS DIT
LCD HERENHORLOGE UITGEVOERD IN BRUIN,
MET INGEBOUWDE VERLICHTING, OF EEN
DIGITAAL DAMESHORLOGE, NAAR KEUZE IN
WIT, GRIJS OF ZWART.
- Als nieuwe abonnee'meld ik aan;
Naam
Voor een maand 20,50
(autom. betalipg)
Voor een kwartaalabonnement 61.25
Voor een jaarabonnement 233,50
Als beloning krijg ik het herenhorloge, kleur bruin, of
het dameshorloge in de kleur: wit grijs zwart.
Stuur de bon op
Antwoordnummer 10050, 2300 VB Leiden. U kunt ook bellen 071-144941.
I EEN ÉCHT COMPLETE KRANT. OMR WERELD, STAD EN LAND.
