LEIDSCH
DAGBLAD
1984
Fondsen in verzet
tegen eigen risico
21 21 44
vandaag
Bedrijven steunen Wilton-Fijenoord
TAXI
Schat aan juwelen
in woning ontdekt
Artsen wijzen ombuigingsplan af
Z-Afrika meldt doden
bij acties in Angola
PLO-leider
Arafat wil
regering in
ballingschap
"Ook andere orders op de tocht"
|ELTHK|
Kerstbijlage
Bomaanslag
in Parijs
Niet bezuinigd op vuurwerk
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 24 DECEMBER 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37277
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AS leden
Voor lel.nrs zie cotolon
DEN HAAG (ANP/GPD) - Ziekenfondsen en artsen verzetten zich fel tegen de plannen
de eerste twee verpleegdagen in het ziekenhuis en de tandartsenhulp voor volwassenen
uit het ziekenfondspakket te laten verdwijnen.
Zo zag een brandweerman in Chicago er gisteren uit tijdens het bltissen
van een brand. De Noordamerikaanse stad beleeft een koude-record
sinds 1872) met een temperatuur van 19 graden onder nul. (Foto upd
PRETORIA (AFP) - Bij Zuidafri-
kaanse acties in Angola zijn vijf
militairen van de Namibische
veiligheidstroepen (die onder
Zuidafrikaans bevel staan) ge
dood door het Angeolese leger,
zo heeft de Zuidafrikaanse op
perbevelhebber Viljoen bekend
gemaakt. Een zesde soldaat
wordt vermist.
Hij gaf geen bijzonderheden over
de Zuidafrikaanse operatie. Wel
was eerder bekendgemaakt dat
het Zuidafrikaanse leger een
"beperkte operatie" was begon
nen in Zuid-Angola, om te voor
komen dat strijders van de Na
mibische onafhankelijkheidsbe
weging Swapo in Namibië zou
den infiltreren.
Het Angolese persbureau Angop
had gisteren melding gemaakt
van gevechten tussen het Ango
lese regeringsleger en Zuidafri
kaanse troepen bij Caiundo in
Zuid-Angola. Eerder deze week
werd gemeld dat de Zuidafri
kaanse luchtmacht bombarde
menten uitvoerde op Zuid-Ango
la, waar tientallen doden waren
gevallen onder de burgerbevol
king.
Dit bleek gisteren op een perscon
ferentie van de Vereniging van
Nederlandse Ziekenfondsen
(VNZ) in Zeist. CDA en WD
hebben de regering donderdag
in een motie om deze maatrege
len gevraagd.
Volgens de gezamenlijke zieken
fondsen dreigt met dergelijke
maatregelen afbraak van het zie
kenfondsstelsel. Wel hebben, zij
laten weten mee te werken, in
dien de regering tot deze 'ombui
ging' besluit.
De bedoeling van CDA en WD is
dat degenen die verplicht in het
ziekenfonds zijn verzekerd zich
ook verplicht gaan herverzeke
ren voor die eerste twee dagen.
De VNZ is bereid, als zij toch aan
de plannen zal moeten meewer
ken, daarvoor de aanvullende
fondsen open te stellen. In afwij
king van de CDA- en WD-voor-
stellen bepleit zij ook verplichte
herverzekering voor de tandart
senhulp. "Je hebt in een verzeke
ring nu eenmaal mensen nodig
die wel betalen, maar geen hulp
ontvangen", aldus VNZ-secreta-
ris J. de Vries.
Koopkrachtverlies
De ziekenfondsen hebben bere
kend dat een koopkrachtverlies
van f 12,50 per maand netto
dreigt te ontstaan, zeker voor de
echte minima als er geen specia
le maatregelen worden geno
men. Die kunnen worden getrof
fen doordat een zogenaamde lan
delijke verevening wordt inge
steld. Maar dan moet men zich
via de ziekenfondsen aansluiten
bij de niet-winstmakende ziekte
kostenverzekeraars en niet bij
particuliere verzekeraars.
De artsenorganisatie KNMG signa
leert dat er een dubbele admini
stratie dreigt te ontstaan en dat
de patiënten eerder meer dan
minder moeten betalen door de
ze dreigende „bezuiniging".
Maar de kosten van de gezond
heidszorg in totaal blijven hier
mee dezelfde en de laagstbetaal
den worden het zwaarst belast,
zo vreest de organisatie, die de
voorstellen 'onzinnig' noemt.
In het gisteren verschenen artsen-
weekblad Medisch Contact
wordt de regeringspartijen ver
weten een 'wazig beeld van de
werkelijkheid' te hebben. Ze ver
binden ziekenhuisopneming
kennelijk met vrijwillige obser
vatie. Ze hebben niet het beeld
voor ogen van lijders aan chroni-
Opnieuw plan
voor sexboot
in Rotterdam
ROTTERDAM (ANP) - Enkele
sexclubeigenaren in Rotter
dam hebben nieuwe plannen
ontwikkeld voor de exploita
tie van sexschepen in de
Maasstad, nadat tal van po
gingen van collega's om in
Rotterdam een eroscentrum
van de grond te krijgen zijn
mislukt.
Een combinatie van sexbazen
heeft in Duitsland een schip
aangekocht en dat, omge
doopt in "De Deining", afge
meerd aan een steiger in de
Nieuwe Maas in de buurt van
het stadion Feyenoord. Het
schip wordt nu verbouwd.
Men wil het voor nieuwjaar
in gebruik nemen.
De initiatiefnemers verwach
ten dat hun plannen niet ge
torpedeerd zullen worden
door bewoners van Rotter
dam, omdat het schip een ki
lometer buiten de dichtstbij
zijnde woonwijk ligt afge
meerd en bovendien buiten
de gemeentegrens van Rot
terdam.
Plannen van de sexbazen Henk
Smol en Ger van Driel-Vis
om aan de Keilehaven een er
oscentrum op te richten le
den, ondanks bedekte steun
van de gemeente Rotterdam,
schipbreuk. De rechter ver
bood het eroscentrum nadat
enkele bedrijven aan de Kei-
leweg daarom hadden ge
vraagd wegens overlast.
Plannen voor sexcentra in
onder andere het pooortge-
bouw in de wijk Feyenoord-
Noordereiland strandden ja
ren geleden na protesten van
bewoners.
LISSE - Een grote vrachtwagen heeft gisteravond de voorgevel geramd van een woning aan de Heereweg in
het buurtschap 'De Engel' tussen Sassenheim en Lisse. De vrachtwagen moest uitwijken voor een personenwa
gen. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor. De bewoners van het pand, de familie F. van der Kraan,
kwamen met de schrik vrij. De gevel moest worden gestut om instorting te voorkomen. (Foto Nico Garstmai»
sche ziekten en van bejaarden
die zich bij herhaling wel moeten
laten opnemen, aldus het blad.
Tandartsen
Ook de tandartsen verzetten zich
fel tegen het eventuele schrap
pen van de fondsvergoeding
voor volwassenen, die naar het
oordeel van de tandartsenorgani
satie NMT eigenlijk al onvol
doende is uit het oogpunt van ge
zondheidszorg. Bovendien zijn
er eigen bijdragen gebleven: een
patiënt moet bijvoorbeeld zeker
f 400 neertellen om een kunstge
bit te krijgen.
Vooral bij kinderen is het succes
van de ziekenfondsverzekering
tegen tandheelkundige behande
ling merkbaar, aldus de tandart
sen. Landelijk steeg het aantal
kinderen met een gaaf gebit tus
sen 1973 en 1982 van 5 procent
tot bijna 45 procent. Afbouw van
hulpverleningsmogelijkheden
zal vooral kinderen uit de laagst
betaalde groepen treffen. Maar
dit geldt ook voor veel volwasse
nen, aldus de NMT.
RIAD (AFP) - PLO-leider Jasser
Arafat is voorstander van het uit
roepen van een Palestijnse rege
ring in ballingschap. Dit meldt
vandaag het Saoedische dagblad
Al Youm.
Arafat verklaarde tegenover het
blad na de gebeurtenissen in Bei
roet en Tripoli "meer dan ooit
overtuigd te zijn van de nood
zaak van een Palestijnse regering
in ballingschap om de politieke
en militaire Palestijnse strijd
voort te zetten". De PLO-leider
zei dit kort na zijn ontmoeting
met de Egyptische president
Hosni Moebarak.
Deze kwestie zal als eerste worden
onderzocht op de komende bij
eenkomst van de nationale Pale
stijnse Raad, die in februari in
Algiers moet worden gehouden,
aldus de PLO-leider. Die confe
rentie noemde Arafat een van de
belangrijkste Palestijnse bijeen
komsten sinds de oprichting van
de PLO.
Regen
Tijdens de kerstdagen half tot zwaar
bewolkt en af en toe regen. Mini
mumtemperatuur ongeveer 5 gra
den. Middagtemperatuur ongeveer 8
graden. Krachtige, aan de kust af en
toe hard^ wind, eerst zuidwestelijk,
later draaiend naar west.
In geheel west- en midden Europa zal
men het met een groene kerst moe
ten doen. Alleen de Scandinavische
landen kunnen op een witte kerst re
kenen.
25 december 1983
Zon op: 08.47 uur, zon onder: 16.32 uur
Maan op: 23.26 uur, maan onder: 12.36
26 december 1983
Zon op: 08.48 uur, zon onder: 16.33 uur
Maan op: uur, maan onder: 12.54
DEN HAAG (ANP) - Vijfgrote be
drijven hebben er gisteren bij het
kabinet op aangedrongen alsnog
een exportvergunning te verle
nen aan de werf Wilton Fij-
enoord voor de levering van nog
eens vijf duikboten aan Taiwan.
Zij vrezen een grote schadepost
door het wegvallen van andere,
civiele opdrachten uit Taiwan.
%a-i ii h h Kssy
Zodat U ook eens
zonder auto op stap
kunt.
Het betreft de bedrijven Holec-
Smit in Slikkerveer, de werven
De Schelde in Vlissingen en Van
der Giessen-de Noord in Krim
pen aan den IJssel en Philips-
dochter Hollandse Signaal. Zij
maakten gisteren gebruik van de
gelegenheid om in de Tweede
Kamer hun standpunt naar vo
ren te brengen.
Van de zijde van Holec-Smit werd
er op gewezen, dat het niet-verle-
nen van een exportvergunning
voor de duikboten de kansen op
deelname van het concern aan
een metroproject in de Taiwane
se hoofdstad Taipeh drastisch
kan verkleinen. Verlening van de
exportvergunning zou het nog
steeds in financiële zorgen ver
kerende Holec daarentegen "een
opstapje" naar deelname aan het.
metroproject kunnen geven.
De voormalige RSV-werf en ketel
bouwbedrijf De Schelde vreest
op haar beurt, dat civiele orders
betreffende de ombouw van een
elektriciteitscentrale, de bouw
van een lpg-opslaginstallatie en
de bouw van een vuilverbran
dingsinstallatie op de tocht ko
men te staan door een negatieve
duikboot-beslissing.
Namens Hollandse Signaal Appa
raten werd gesproken van een
strop van een half miljard. HSA
is als toeleverancier niet alleen
ten nauwste betrokken bij de
duikboot-order, maar is ook in
de markt voor andere orders op
het gebied van defensie-syste
men en lucht- en havenverkeers
regelingen in Taiwan.
Scheepswerf Van der Giessen-de
Noord tenslotte vreest voor een
zelfde lot als Wilton-Fijenoord.
De werf kan vier mijnenjagers le
veren aan Taiwan en heeft een
exportvergunning aangevraagd.
Afwijzing daarvan zou "bijzon
der triest en spijtig" zijn, aldus
het bedrijf.
Premier Lubbers wees gisteravond
de koppeling tussen het kabi
netsbesluit en de werkgelegen
heid bij Wilton-Fijenoord af. Tij
dens zijn wekelijkse persconfe
rentie wilde de premier beslist
niet de opvatting van WD-frac-
tievoorzitter Nij pels overnemen
als zou dit besluit "dus geld kos
ten".
Een prijs stellen tegenover het wei
geren van de exportvergunning
bij wijze van schadevergoeding
zou de positie van de overheid
benadelen, aldus de bewinds
man. De Tweede Kamer komt
aanstaande woensdag terug van
reces om over de Taiwan-order te
debatteren, (zie ook pagina bin
nenland)
46 PAGINA'S
Het jaar 1984 zal de geschiede
nis ingaan als het jaar van
Orwell. Deze Engelse schrij
ver waarschuwde de wereld
in 1948 met een afschrikwek
kende toekomstroman
waarin hij een zeer lugubere
samenleving beschreef. On
ze kerstbijlage doet een po
ging na te gaan in hoeverre
Orwell gelijk heeft gekre
gen. Een greep uit de in
houd:
IN HET VOETSPOOR van
Orwell: wat bezielde hem
om zijn laatste jaren te slij
ten op het onherbergzame
Schotse eiland Jura?
Prof. dr. KAREL VAN HET
REVE toetst Orwells toe
komstbeeld aan het Sowjet-
systeem. Zijn conclusie: het
lijkt er niet op.
ORWELLS ANGST: super
machten en hun leiders.
Kranteberichten bevestigen
dagelijks zijn verontrusting.
De Russische schrijver en fi
losoof ALEKSANDR ZI-
NOVJEV acht het op cultu
rele gronden onmogelijk dat
de Sowjet-Unie West-Euro
pa zou kunnen onderwer
pen.
ACHTER DE TRALIES: een
reportage over gevangenis
sen in het buitenland.
LEERLINGEN van de Leidse
Rembrandt scholengemeen
schap lazen '1984' en komen
tot ontwapenende conclu
sies.
GESCHIEDVERVALSING is
een wijdverbreid verschijn
sel. Ook de Sowjet-Unie kan
er wat van: Andropovs 'ver
koudheid' is een treffend
voorbeeld.
De Leidse seksuologe dr.
GERDA VAN DIJK over on
derdrukking van seksuali
teit in een totalitaire staat.
COMPUTERS bedreigen on
ze privacy. Aan elkaar ge
koppeld kunnen ze een heel
leven in beeld laten ver
schijnen.
Ook ROBOTS dringen onze
samenleving binnen. Grote
vraag: hoe houden we ze
menslievend?
De visie van tekenaar JAAP
VEGTER op '1984'.
De grote KERSTPUZZEL
heeft een Orwelliaanse op
lossing in petto.
In Groningen
GRONINGEN (GPD) - Sieraden,
diamanten, goud en geld met een
waarde van vele miljoenen zijn
de afgelopen weken gevonden in
een voormalige juwelierszaak in
Groningen. De vondst is gedaan
door de executeur-testamentair
Isaac Pallas uit Amsterdam die
het juwelierszaakje van boven
tot onder heeft onderzocht, na
dat eigenaresse mevrouw Anholt
in mei overleed en al haar bezit
tingen naliet aan de Stichting
Vereniging Israëlactie in Am
sterdam. De heer Pallas is direc
teur van deze stichting.
De stellige indruk bestaat dat de
joodse familie Anholt de siera
den, juwelen, gouden voorwer
pen en geld heeft opgeborgen uit
angst voor een oorlog. Door hun
kapitaal in de eigen woning te
verbergen konden zij er elk mo
ment van de dag over beschik
ken. Sommige sieraden droegen
nog prijsjes uit de jaren vijftig en
zestig.
Pallas, die de vondst bevestigt
noch ontkent, heeft het winkel
pand van de nok tot onder de
vloer heeft doorzocht. Het win
keltje met daarboven de woning
en daar weer boven de etage met
slaapkamers en ateliers bleek
tientallen bergplaatsen onder
vloeren, in muren en loze ruim
ten onder trappen en plafonds te
bevatten. Daarachter vond hij in
veel gevallen touwtjes waaraan
zakjes met diamanten en andere
juwelen waren gebonden.
Het is de bedoeling begin volgend
jaar de totale nalatenschap in
drie veilingen te verkopen. Vast
staat dat twee verkopingen in het
westen van het land, Singer in
Laren en De Zon in Amsterdam,
worden gehouden. Er zijn plan
nen om de derde veiling in Gro
ningen te organiseren, vanwege
de relatie tussen de familie An
holt en de stad. De Stichting Ver
eniging Israëlactie in Amster
dam stelt het geld beschikbaar
aan de joodse staat die hiermee
de gezondheidszorg en medisch
onderzoek financiert.
PARIJS (AFP/UPI) - Bij een bom
aanslag op het bekende restau
rant "Le Grand Vefour" in Parijs
zijn gisteravond zeven personen
gewond, van wie twee ernstig.
De bom was geplaatst onder een
rooster aan de buitenkant van
het restaurant.
Tot dusver heeft niemand zich ver
antwoordelijk gesteld voor de
aanslag. Vorige maand gooiden
onbekenden een granaat in een
Parijs restaurant, waardoor 30
gewonden vielen. Ook voor die
aanslag heeft niemand de verant
woordelijkheid opgeëist.
EEN ÉCHT COMPLETE KRANT. OVER WERELD, STAD EN I.ANU
Ja, ik wil uw krant:
4 weken op proel voor 19.50, óf
noteer mij voor een kwartaalabonnement (161,25); vóór het abonnement ingaat,
ontvang ik de krant 2 weken gratis.
Naam
AMSTERDAM (ANP) - Nederland bezuinigt ook dit jaar niet op vuur
werk. Die conclusie trekt de stichting Consument en Veiligheid uit een
deze maand in haar opdracht gehouden steekproef in 885 gezinnen.
Het onderzoek wees uit dat rond 15 december al in één op de zes gezinnen
vuurwerk was besteld of buiten de officiële kanalen om - gekocht.
Dit was opvallend vaker het geval in de grote steden en in het oosten
van het land dan in anderen delen van Nederland.
Jaarlijks gebeuren volgens Consument en Veiligheid ruim 1.600 ernstige
ongevallen met vuurwerk. In zes van de tien gevallen betreft het jeugd
(5-19 jaar).
U kunt deze bon opsturen naar het Leidsch Dagblad, Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. Of u kunt even bellen, (071 144941).
