'Een popgroep moet
een mens amuseren
Vertrouwd en
toch anders
Een vleugje elegantie
Radio Rijnmond de lucht in
-C
Townshend
verlaat
The Who
i Jack Dixon overleden
Schouwburgen: risico
delen met groepen
c DONDERDAG 22 DECEMBER 1983
Radio - tv - kunst
Erik de Zwart van piraat tot populaire tv-presentator
HILVERSUM/UTRECHT (GPD)
- Erik de Zwart heet de populai
re disc-jockey van Veronica, die
behalve het presenteren van ra
dio-programma's nu ook het
popprogramma „Countdown"
presenteert op de televisie. Niet
alleen kondigt hij de popgroepen
aan, hij verzamelt ook de nieuw
tjes en geeft eveneens wel eens
zijn mening over de muziek.
„Ons idool Erik" wordt hij tegen
woordig in de wandelgangen van
Veronica plagend genoemd. Aan
het woord idool heeft hij echter
een hekel: „Vooral binnen die
popwereld kan je al snel tot idool
worden bestempeld en daar ben
ik tegen. Alsof je iemand zomaar
in een hokje kunt duwen. Boven
dien houd ik niet van dat over
dreven gedoe".
„Eigenlijk ging 't allemaal heel ge
makkelijk", vertelt hij, „toen ik
eenmaal het besluit had geno
men om van mijn hobby m'n be
roep te maken. Ik heb vanaf mijn
veertiende altijd zo'n beetje met
bandrecorders zitten rommelen.
Ik deed in die tijd de mavo en
wilde doorstuderen aan de hts.
Bouwkunde. Maar al snel zag ik
dat niet meer zitten, vooral om
dat een toekomst in de bouw een
steeds riskantere zaak werd".
„Een jaar of vijf geleden nam ik
toen een koel besluit, stopte met
m'n baan van negen tot zes en
ging aan 't werk als dj in nacht
clubs en discotheken. Met vrien
den richtte ik in die tijd een pira
tenzender op die landelijk be
hoorlijk bekend werd: Radio
Uniek. Later heb ik nog een half
jaar voor Radio Caroline ge
werkt, maar toen deze piraat
Erik de Zwart kreeg vooral bekendheid als presentator van
Countdown. Daarvoor presenteerde hij Nederland Mu
ziekland, voornamelijk buiten beeld. Behalve het televi
siewerk doet hij de volgende radioprogramma's:
Mono, elke vrijdagmiddag, 12.00-13.00 uur; Popjournaal,
elke vrijdagmiddag, 16.30 uur; Bart en De Zwart, elke
vrijdagavond, 19.00-22.00 uur. Om de veertien dagen de
Veronica-nachtuitzendingen op vrijdag.
over de kop ging, besloot ik te
solliciteren bij de Nederlandse
omroepen. Ik maakte een bandje
van m'n stem, vertelde het een
en ander over mijn ervaringen
als disc-jockey en stuurde het op
naar de KRO en Veronica. Ik
werd by beide omroepen meteen
aangenomen. Ik heb echter voor
Veronica gekozen, omdat ik het
wel leuk vond dat ze daar disc-
jockey's zochten die ook met ei
gen ideeën kwamen over het ma
ken van programma's.
- Hoe verklaar je die onmiddellijke
interesse voor jou als dj? Onge
twijfeld bieden honderden jon
gens en meisjes bij de omroepen
bandjes aan met het verzoek of ze
presentator kunnen worden. Jou
namen ze direct?
Hij begint te lachen: „Ik denk dat
ik het precies goed heb gedaan
door mijn bandje niet langer dan
vijf minuten te maken. De mees
te radio- en televisiemensen zijn
drukbezet en wanneer ze dan
bandjes krijgen aangeboden met
ellenlange verhalen gooien ze
die, denk ik, meteen in de prul
lenbak".
Behalve het werk dat je nu doet
als presentator, werk je ook mee
als redacteur van Countdown.
Erik: „Ja, dat gaat dan vanzelf. Ik
heb nooit echt zitten wachten op
de meer journalistieke kanten bij
de radio en televisie. Maar ik heb
dus de stelregel dat ik wèl wil
weten waarover ik praat. Daar
om assisteer ik bij het verzame-
lën van popnieuws en ga ik gere
geld naar concerten van pop
groepen. Bovendien ben ik van
mening dat je je nooit moet laten
informeren door anderen. Ik heb
bijvoorbeeld een hekel aan een
blad als „Oor", omdat ik de jour
nalisten van dit blad de doem
denkers van de popmuziek vind.
Bovendien krijg ik altijd de nare
bijsmaak dat „Oor" zijn eigen
vervelende mening aan het pu
bliek zit op te dringen".
„Zelf vind ik dat een popgroep een
mens moet amuseren, dus dan
doet het er minder toe of zanger
zus en zo nou reuze vernieuwend
te werk gaat of niet. Wanneer ik
me amuseer bij een popconcert,
dan vind ik die groep dus mooi.
Zo simpel ligt dat dan voor mij".
- Behalve programma's over pop
muziek heb je ook ooit eens klas
sieke programma's gepresen
teerd.
Erik: „Ja, dat vond ik fantastisch
om te doen. Ik vind dat je als dj
veelzijdig moet zijn, dus dan
moet je ook alle kunnen doen,
klassieke muziek net zo goed als
jazz of het levenslied. Ik heb die
klassieke muziek een jaar ge
daan".
door
Margriet Hunfeld
- Toch heb je naar een heel speciale
formule gezocht toen je bij Vero
nica de kans kreeg om een radio
programma te maken naar je ei
gen ideeën?
Eric: „Dat is het programma „Bart
en de Zwart" geworden, dat elke
vrijdagavond op Hilversum 3 is
te horen. Een van de best beluis
terde radioprogramma's volgens
de onderzoeken van Teletekst.
We noemen het radio-zonder-
flauwekul. Dus geen spelletjes,
weinig geklets, geen kwisvragen.
Ik doe het samen met Bart van
Leeuwen. De moderne popmu
ziek staat daarin centraal. Wat
dat is, moderne popmuziek. Nou.
eh, geen BZN, bijvoorbeeld,
maar wel Culture Club. Zo onge
veer ligt dat. Tja, dat is natuurlijk
altijd heel moeilijk te definiëren,
maar hou het maar op de goeie
disco".
- Je bent 27 jaar, je hebt je eigen
radioprogramma's, je bent min
of meer een idool als presentator
van een popprogramma. Ben je
er nu of ga je nog andere dingen
doen?
Erik: „Dat weet ik niet. Ik vind het
werk dat ik doe erg leuk en dat is
voor mij nu het belangrijkste.
Maar dat neemt niet weg dat ik
nog wel wat wensen heb. Ik vind
dat ik, door die bekendheid die
ik nu krijg, goed moet kunnen
wonen, zodat ik mezelf een
beetje kan afschermen. Een tijd
je terug is bijvoorbeeld het por
taal, waar mijn flat op uitkomt,
helemaal met gele verf be
smeurd, omdat er altijd mensen
zijn die vervelend doen als ze we
ten wie je bent. Daar baal ik dan
.Daarom doe ik naast mijn werk
bij de radio en televisie ook nog
schnabbels voor clubs en disco
theken. Op die manier verdien ik
redelijk en ik hoop 't me te kun
nen permitteren om binnenkort
lekker rustig te gaan wonen. Als
je bekend wordt, vind ik, moetje
ook afstand kunnen nemen en
daar streef ik dus naar".
LONDEN (GPD) - Pete Towns
hend heeft in een persverklaring
bekendgemaakt dat hij met on
middellijke ingang niet langer
deel uitmaakt van The Who. De
legendarische band uit de jaren
'60, die vorig jaar al tijdens een
uitgebreide tournee door de Ver
enigde Staten afscheid nam van
het publiek, heeft daardoor zijn
belangrijkste koersbepalende fi
guur verloren. Over zowel de toe
komst van The Who als die van
Townshend kan volgens hun
agentschap in Londen nog niets
met zekerheid worden gezegd.
In de persverklaring zegt Towns
hend, dat hij tijdens de eerste
maanden van het jaar nog heeft
gewerkt aan songs voor een
nieuw album van The Who, een
plaat waarvoor de band contrac
tuele verplichtingen was aange
gaan. „Tijdens het schrijven
werd me echter duidelijk dat de
nieuwe songs niet bij de groep
zouden passen", zo legt Towns
hend uit. In maart van dit jaar
stelde hij de andere groepsleden
- zanger Roger Daltrey, bassist
John Entwistle en drummer
Kenny Jones - en het manage
ment voor om de groep te verla
ten.
In daaropvolgende besprekingen
slaagde geen van de betrokken
partijen erin een modus te be
denken waarbij Townshend toch
deel uit zou kunnen blijven ma
ken van The Who. De daaropvol
gende impasse heeft Townshend
met een verklaring deze week
verbroken. Hij stelt daar onder
meer in „dat ik nooit meer mijn
medewerking aan concerten of
plaatopnamen van de band zal
verlenen".
Pete Townshend was gitarist van
de groep en schreef het overgro
te deel van het repertoire, waar
onder Tommy', de eerste rock
opera en 'Quadrophenia'.
OSSENZIJL (ANP) - De acteur-regisseur Jack Dixon is gisteren in zijn
woonplaats Ossenzijl op 60-jarige leeftijd aan een hartaanval overleden.
Dixon behoorde indertijd tot de televisiemakers van het eerste uur. Het
grootste deel van zijn carrière werkte hij voor de VPRO, voor welke
omroep hij de eerste drama-produkties regisseerde die ooit op de Ne
derlandse televisieschermen verschenen. Bekend is o.m. zijn tv-regi-
stratie van "Het woord", een stuk van de Deense predikant Kéj Munk,
en van het befaamde toneelstuk "Brief encounter". Ook regisseerde hij
voor de BBC enkele dramatische tv-produkties. Dixon was al geruime
tijd niet meer actief in de theaterwereld.
Geerink Bakker verlaat NCRV
HILVERSUM - De directeur van de afdeling omroep van de NCRV, M.
Geerink Bakker, legt op de laatste dag van dit jaar zijn functie neer.
Geerink Bakker heeft tien jaar de algehele leiding van het NCRV-om-
roepbedrijf gehad. Hij is lid van de raad van bestuur en van het alge
meen bestuur. Tevens is hij hoofdredacteur van de NCRV-gids.
Geerink Bakker maakt gebruik van de mogelijkheid om vervroegd uit te
treden.
De studio van Radio Rijnmond.
ROTTERDAM (GPD) - Thema
programma's over actuele onder
werpen in plaats van korte
nieuwsflitsen. Dat moet de suc
cesformule voor de uitzendingen
van radio Rijnmond worden die
gisteren voor het eerst voor ne
gen uur achtereen „de lucht in
ging". Verder moet de regionale
omroep die er 15 jaar over deed
die status te krijgen, het dage
lijks doen rhet Uitzeridingen van
enkele uren.
Hoofdredacteur Nico Haasbroek is
ronduit trots op zijn omroep die
het presteerde vlak voor novem
ber een twaalf man en vrouw
sterk redactieteam te formeren
dat nu al operationeel is. De
kracht van het team bestaat er
volgens Haasbroek in dat vrijwel
iedereen een „radioverleden"
heeft of ten minste een sterke af
finiteit met het medium heeft.
Ze kregen allemaal een Rijnmon-
dradiotraining want „radio ma
ken wordt vaak verkeerd ge
leerd", aldus Haasbroek. „Er is
bijvoorbeeld vaak een veel te eli
taire opvatting over wat goede
muziek is. Ik vind dat journalis
ten moeten weten wie hun pu
bliek is. Straatinterviews zijn al
een goed middel om contact met
dat publiek te krijgen".
Radio Rijnmond wil brengen wat
de luisteraar belangrijk vindt.
Uit onderzoeken is gebleken dat
de Rotterdammers en bewoners
in de regio regionaal nieuws
meer waarderen dan politieke
beschouwingen. Het leven van
buitenlanders en alles wat er op
actiegebied gebeurt kan de Rijn
mondbewoners nauwelijks
boeien. „In feite zijn ze in Rotter
dam en omstreken een beetje
conservatief', vindt Haasbroek.
„En daar moet je rekening mee
houden. Maar uiteindelijk be
paalt de redactie hoe het pro
gramma er uit komt te zien. Mis
schien zullen we juist aandacht
aan bijvoorbeeld de buitenlan
ders schenken terwijl we weten
dat de luisteraars daar niet zo in
geïnteresseerd zijn".
'De Jordaan' met rood randje
De Jordaan, voiksmusical door
Nooy's Volkstheater, met Carry
Tefsen, Kika Mol, Hanny Vree, Ma
xim Hamel, Wim Wama, Johnny
Kraaykamp jr. en Dick Rienstra
e.a. Tekst (naar boeken van Israël
Querido): DickNooy. Liedjes: Jaap
van de Merwe. Regie: Dick Schef-
fer. Gezien op 21 december in de
Leidse Schouwburg.
LEIDEN - De Jordaan rond het
jaar 1900 - dat betekent temid
den van armoe en werkloos
heid een lach en een traan, met
als gevolg: "De kerels gaan jat
ten, de meissies gaan het leven
in". Het veelal geromantiseer
de beeld van dit leven is be
kend vanuit het traditionele
volkstoneel, dat goed en
kwaad, oprechtheid en gesle
penheid toont in een menge
ling van sentiment en humor.
Om binnen dit genre, dat dus zo
zijn eigen wetmatigheden
kent, 'iets nieuws' te brengen,
is eigenlijk een paradoxale on
derneming: het kan niet en het
kan wel. Echt principieel ver
schillen van 'De Jantjes' en
dergelijke stukken doet 'De
Jordaan' niet; toch is deze
volksmusical nieuw en anders,
al was het maar vanwege de
nieuwe liedjes, die Jaap van de
Merwe speciaal voor deze op
boeken van I. Querido geba
seerde produktie heeft ge
schreven.
Er is zelfs op de achtergrond een
sociaalkritisch kader gescha
pen: er wordt over de 'Rooien'
gesproken en de namen van
Troelstra en Domela Nieuwen-
huis vallen. Niet in de laatste
plaats door de medewerking
van Van de Merwe wordt het
sociale onrecht als zodanig aan
de kaak gesteld.
Binnen de mogelijkheden van
dit soort toneel heeft Nooy's
Volkstheater alles geprobeerd
om aan 'De Jordaan' een eigen
tijdse interpretatie te geven.
Het stuk speelt namelijk welis
waar in het verleden, maar het
(vrije) taalgebruik en de muzi
kale arrangementen en teksten
zijn duidelijk van deze tijd. De
standvastige Corrie (Hanny
Vree) laat zich ondanks alle el
lende en valse beschuldigin
gen er niet toe verleiden om
voor woekeraarster en hoeren-
damdam Jet te gaan "werken"
Carry Tefsen maakt van deze
figuur een schitterend sekreet,
dat echter (zo blijkt tenslotte)
ook door de omstandigheden
zo geworden is.
Maxim Hamel spreekt als Manus
Peet onder meer de verbin
dingsteksten tussen de ver
schillende scènes; in dit perso
nage moet de stem van I. Que
rido doorklinken. Zelfs deze
vertellende scènes (om snel de
changementen van de bij de
sfeer passende decors te kun
nen verzorgen) hebben door
dia's en tingeltangelbegelei
ding een geschikte vorm ge
kregen.
Door de vele gemakkelijk in het
gehoor liggende liedjes wordt
juist het musicalkarakter van
deze produktie benadrukt. Dat
draagt er aanmerkelijk toe bij,
dat dit met sentiment door
spekte toneelgenre zijn natura
listische trekjes verliest én
aanzienlijk lichtvoetiger, aan
vaardbaarder en zelfs heden-
daagser wordt. De liefhebbers
van dit soort onvervalst volks
toneel kunnen in 'De Jordaan'
tegelijkertijd iets vertrouwds
en toch iets nieuws vinden.
IJf Blokker, Wim Wama, Maxim Hamel en Dick Rienstra (v.l.n.r.) in 'De Jordaan'.
Gewestelijk Orkest en Ex Animo
WIJNAND ZEILSTRA
LEIDEN - Een verheugende aanblik bood het po
dium van de Stadsgehoorzaal, niet alleen door de
weelderige versiering met rode kerststerren,
maar vooral door het erop gezeten Gewestelijk
Orkest, dat zijn bestaan gelukkig van de ene op
heffing tot de andere weet te rekken. Dat dit or
kest bestaansrecht heeft werd gisteravond over
duidelijk hoorbaar gemaakt. Een luchtige en met
grote precisie gespeelde Ouverture in Italiaanse
stijl vormde de inleiding van dit kerstconcert.
Ook de Symfonie no. 104 van Haydn na de pauze
had dezelfde lichte toets en een vleugje elegantie.
Zó gespeeld was dit werk met zijn vele verrassen
de wendingen een ideale inleiding voor het Tri
pelconcert van Beethoven, dat ook al vol muzika
le verrassingen zit. Door de weinig gangbare
combinatie van pianotrio en orkest is dit concert
jammer genoeg maar zelden te horen. Het stamt
uit een relatief gelukkige periode van Beetho-
vens leven en draagt het stempel van levensblij
heid en een grote muzikale vindingrijkheid. Jean
Jacques Kantorow, Herre Jan Stegenga en Ale
xander Warenberg, speelden het ook in deze
geest met reminiscenties aan Mozart. Als gere
nommeerde kamermuziekspelers, die een vast
trio vormen, is hun samenspel vanzelfsprekend
sluitend en volkomen op elkaar afgestemd. Al
leek de cellist ditmaal iets minder in vorm. Het
Gewestelijk Orkest begeleidde hen in dezelfde
geest uitstekend.
De kerstsfeer werd versterkt door de medewerking
van het koor Ex Animo dat geleid door Wim de
Ru en met orkestbegeleiding Buxtehude's 'Das
neu geborene Kinderlein' en het 'Hallelujah' van
Handel zong. Het koor, dat aanvankelijk wat on
zeker klonk, herwon al zingende zijn zelfvertrou
wen. Aan het slot van dit werk had het zijn vorm
hervonden. Het Hallelujah klonk stralend en
overtuigend, gesteund door organist Joop Brons
en het Gewestelijk Orkest, dat tevens de onmis
bare steun verleende aan de samenzang, die zoals
de traditie dat wil dit kerstconcert besloot.
MIES ALBARDA
AMSTERDAM7LEIDEN (ANP) -
Het merendeel van de schouw
burgen heeft de laatste tijd zo
veel moeite het hoofd boven wa
ter te houden, dat de Vereniging
van Schouwburg- en Concertge
bouwdirecties in Nederland
heeft besloten om theatergroe
pen en muziekgezelschappen
voortaan te laten meedelen in het
risico van een slecht bezette zaal.
Tot dusver kwam dat risico vaak
volledig voor rekening van de
zaalexploitanten, die voor een
voorstelling een zogenoemde
'uitkoopsom' op tafel moesten
leggen.
De vereniging stelt nu voor de ge
zelschappen een - veel lager -
basisbedrag te bieden, en de rest
van de gage afhankelijk te stellen
van de hoogte van de recette.
Neemt een gezelschap hiermee
geen genoegen, dan gaat de voor
stelling niet door. Het voorstel,
of liever ultimatum, wordt uit
eengezet in een brief aan de ge
zelschappen, die gisteren is ver
zonden.
Volgens T. Tinholt, directeur van
het landelijk bureau van
schouwburg en concertgebouw*
directies, kampen vrijwel alle
theaters buiten de randstad te
genwoordig met ernstige finan
ciële problemen, omdat zij op te
veel voorstellingen moeten toe
leggen. De aangekondigde maat
regel is mede genomen om het
ministerie van WVC wakker te
schudden, en aan te sporen tot
de invoering van een ander sub
sidiëringssysteem in de theater
wereld, omdat het huidige niet
meer voldoet, aldus Tinholt. Af
schriften van de brief zijn daar
om gezonden aan minister
Brinkman, de Raad voor de
Kunst en de vaste kamercom
missie voor cultuur.
Hans van Dam, directeur van de
Leidse schouwburg, deelt desge
vraagd mee dit seizoen al nauwe
lijks meer met 'uitkopen' te
werken. Voor een deel is dat
symbolisch, omdat de garantie-
som voor sommige gezelschap
pen slechts weinig onder een uit
koopsom ligt. Voor het komende
seizoen wil Van Dam in principe
geen enkele uitkoop meer over
eenkomen.
Bij grote produkties is ook de re
cette van een volledig uitver
kochte Leidse Schouwburg niet
voldoende om de kosten te dek
ken. Van Dam zegt daarom in
sommige gevallen een hoge
garantiesom te bieden. Hij ver
wacht dat de overheid als gevolg
van deze maatregel van de
schouwburgen de gesubsidieer
de gezelschappen meer zal moe
ten bijspringen, willen deze het
hoofd boven water houden.
Voor het LAK-theater in Leiden
heeft de regeling geen directe ge
volgen. Dit theater zit samen met
andere kleinere schouwburgen
in een groep waarvoor andere re
gels gelden
Fotograaf Brandt overleden
LONDEN (DPA) - Bill Brandt
een van de groten van de fotogra
fie van deze eeuw, is overleden
Naar de Britse pers gisteren mee
deelde is de 79-jarige Brandt be
gin deze week na een korte, ern
stige ziekte in Londen gestorven
Hij had een unieke reputatie als
portretfotograaf, waarbij hy zijn
onderwerpen plaatste in hun so
ciale omgeving.
Voor zijn zwart-wit-afdrukken
werden hoge prijzen betaald en
vrijwel alle grote kunstgalerijen
in de wereld toonden zijn werk.
