LEIDSCH
DAGBLAD
Kamer onvolledig ingelicht
Gratis heroïne:
minister boos
Braks gelukkig met haringakkoord
'Speeltuin Avifauna onveilig'
Rekenkamer over bouw Oosterscheldedam:
LAATSTE 'VLUCHT' VAN NEPTUNE
EG-begroting
redt het toch
Geheime dossiers verdwenen
China wil band met
Nederland herstellen
VERKEER
LEIDSCH DAGBLAD
DONDERDAG 15 DECEMBER 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37269
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Vow tel.nrs. zie colofon
BRUSSEL (ANP) - "In elk geval zal Neder
land volgend jaar in de Noordzee zeker twee
maal zoveel haring kunnen vangen als dit
jaar". Dat zei vanochtend vroeg een 'geluk
kige' minister Braks (landbouw en visserij)
in een eerste reactie op het haringakkoord
dat gisteravond werd gesloten tussen de Eu
ropese ministers.
Volgens dat akkoord mag Nederland voortaan
27,6 procent van de Noordzee-haring van
gen. Is er meer haring beschikbaar dan
155.000 ton dan daalt het Nederlandse aantal
geleidelijk tot 27 procent. Groeit het haring
bestand zo snel dat de hoeveelheid boven de
251.000 ton komt, dan krijgen de Nederland
se vissers van het meerdere 20,5 procent.
Met het akkoord dat werd bereikt is het Euro
pese visserijbeleid na jarenlange onderhan
delingen afgerond. In het akkoord is het idee
van minister Braks verwerkt om bij kleine
vangsten vooral de landen die de haring
voor menselijke consumptie vangen (vooral
Nederland) een fors aandeel te geven. Bij
grotere vangsten zouden landen die de ha
ring in vismeelfabrieken verwerken (bij
voorbeeld Denemarken) beter aan hun trek
ken moeten komen.
Minister Braks verwacht dat volgend jaar
waarschijnlijk meer dan de 155.000 ton waar
van nu is uitgegaan kan worden gevangen
omdat de haringstand in de Noordzee zich
snel herstelt. Het wachten is op nieuwe bio
logische rapporten.
De Redersvereniging voor de Nederlandse
Zeevisserij is niet ontevreden over het be
reikte resultaat. Volgens voorzitter Luc. Ou
wehand had men graag wat dichter bij de
dertig procent haring gezeten, maar de ver
eniging is ervan overtuigd dat minister
Braks voor hun belangen heeft gevochten.
Een goede zaak is het volgens de Katwijker
dat de vissers nu voldoende tijd hebben om
een goed plan te maken voor volgend jaar.
"Als nu ook de vangsten van makreel nog
wat mogen worden verhoogd ziet de toe
komst er volgend jaar wat zonniger uit.
28 PAGINA'S
DEN HAAG (ANP/GPD) - De bouw van de Oosterschelde
dam zou wellicht nooit zijn uitgevoerd of voortijdig
zijn stopgezet als de Tweede Kamer volledig op de
hoogte was geweest van de kosten van het project.
DEN HAAG (GPD) - Minister
Korthals Altes (justitie) voelt
zich gegriefd door het plan van
het Amsterdamse gemeentebe
stuur om op beperkte schaal en
onder medisch toezicht heroïne
te gaan verstrekken aan verslaaf
den. Hij vindt dat het gemeente
bestuur hierover onvoldoende
overleg heeft gevoerd met de re
gering. Ondanks een toezegging
van het Amsterdamse stadsbe
stuur heeft dat overleg tot van
ochtend niet plaatsgehad.
Het Amsterdamse gemeentebe
stuur wil zijn besluit a.s. maan-
STRAATSBURG (GPD) - Het Eu
ropees Parlement heeft vanoch
tend de begroting voor 1984 van
ruim 61 miljard gulden aanvaard.
Bij de cruciale stemming spra
ken 241 van de 434 europarle
mentariërs zich vóór de begro
ting uit, 111 tegen en één lid ont
hield zich. De uitslag was met
spanning tegemoet gezien en in
het Parlement was namelijk ge
dreigd de begroting te verwer
pen, gezien de besluiteloosheid
van de Europese lidstaten om
een aantal dringende problemen
op te lossen.
De tegenstemmers hoopten met
deze daad de lidstaten financieel
onder druk te zetten om over
landbouwbezuinigingen, de re
geling van het Britse budget en
de uitbreiding van de eigen mid
delen nu eens eindelijk de knoop
door te hakken. De vóórstem
mers vreesden echter, dat de cri
sis in Europa, na de mislukte
topconferentie in Athene, alleen
nog maar groter zal worden.
Koud
Droog en perioden met zon. Maar ook
enkele wolkenvelden. Minimum
temperatuur ongeveer min 2 graden,
middagtemperatuur ongeveer plus 3
graden. Matige zuidoostelijke wind.
16 december 1983
Zon op: 08.42 uur, zon onder: 16.29 uur.
Maan op: 14.34 uur, maan onder: 04.04
Waterstanden Katwijk: hoogwater
00.06 en 12.32 uur, laagwater 08.13 en
20.27 uur.
dag bekendmaken op een inter-
natinale persconferentie. Maar
minister Korthals Altes zei van
ochtend in de Tweede Kamer
niet te verwachten dat het door
hem gewenste overleg vóór die
tijd zal zijn afgerond. Hij zei ver
rast te zijn door de snelheid
waarmee B en W van Amsterdam
hebben gehandeld.
Volgens de bewindsman is het he-
roïneprobheem in Amsterdam zo
ernstig "dat het nodig kan zijn
een beleid te voeren dat onortho
dox lijkt". Maar dat mag volgens
hem niet buiten de regering om
gebeuren. De gemeentelijke zelf
standigheid wordt beperkt door
hogere wetten en het algemeen
belang, zei hij. De regering wijst
het gratis verstrekken van heroï
ne aan verslaafden in principe af.
Staatssecretaris Van der Reijden
(volksgezondheid) staat niet bij
voorbaat afwijzend tegenover de
proef in Amsterdam. Zijn collega
Korte-Van Hemel (justitie) daar
entegen beschouwt het experi
ment als een heilloze weg. Van
der Reijden zei vanochtend in
een eerste reactie dat hij bereid is
met Amsterdam over het plan te
overleggen. Korte-Van Hemel zei
evenwel te vrezen dat het experi
ment een grote zuigkracht zal
gaan uitoefenen op buitenlandse
verslaafden, waardoor er grote
moeilijkheden zullen ontstaan in
het vreemdelingenbeleid, waar
voor zij verantwoordelijk is. Zij
meent bovendien dat door de
gratis heroïneverstrekking dea
lers waarschijnlijk 'nieuwe groe
pen' zullen proberen te vinden.
Jaar cel geeïst
tegen supporter
ROTTERDAM (GPD) - De Rotter
damse officier van justitie, heeft
in de zaak tegen dertien Feye:
noordsupporters vandaag tegen
de 21-jarige S. M. een jaar hechte
nis geëist waarvan drie maanden
voorwaardelijk en een proeftijd
van twee jaar voor openlijke ge
weldpleging. M. heeft in de wed
strijd Feyenoord-Tottenham
Hotspur op 2 november jl. vijf
supporters verwond met een
stanleymes. De Feyenoordsup-
porter zei dat hij zich bedreigd
voelde.
LEIDEN/VALKENBURG - De
Neptune 210, het afgedankte ver
kenningsvliegtuig van het Marine
Vliegkamp Valkenburg, heeft van
morgen boven de Haagsche
Schouwbrug in Leiden zijn laatste
vlucht gemaakt. Het ruim twintig
jaar oude vliegtuig werd daarbij
geholpen door een grote drijvende
bok van de firma Hak uit Ridder
kerk.
Binnen drie kwartier voltooide het
gevaarte zijn vliegreis en maakte
een zachte landing op een ponton
aan de andere kant van de brug
over de Rijn. Het toestel vervolgt
zijn laatste reis over water en gaat
via de Ringvaart naar Schiphol.
Daar wordt het toestel onderge
bracht in de bedrijfsschool van de
KLM. Het zal worden gebruikt als
'sleuteltoestel'. foto Holvast)
Hoeveel drinkt u?
DEN HAAG (ANP) - Werkne
mers zou bij indiensttreding,
medische keuring of functie-
beoorlingsgesprek zonder
omwegen naar hun drankge
bruik gevraagd moeten wor
den. De werkgever of het be
drijf kan dan bekijken of en
hoe een 'alcoholprogramma'
moet worden opgezet.
Dat zei drs. A. van de Voorde
van het Consultatiebureau
voor Alcohol en Drugs van
daag in Den Haag op een stu
diedag over 'alcohol en
werk'. Volgens hem gaan be
drijven het probleem te ge
makkelijk uit de weg.
Uit onderzoek van de Algemene
Rekenkamer is gebleken dat ver
antwoordelijke ministers en
ambtenaren van Rijkswaterstaat
onvoldoende informatie hebben
gegeven over de gang van zaken
rond de bouw van de pijlerdam
in de Oosterschelde. Hierdoor
kon het parlement geen juiste
controle uitoefenen en haar mo
gelijkheid het hele project stop
te zetten niet benutten.
Het onderzoek van de Algemene
Rekenkamer is gehouden op ver
zoek van de Tweede Kamer. De
huidige minister van verkeer en
waterstaat, Smit-Kroes, is het
met de conclusies van de Reken
kamer niet eens. 'De onderzoe
kers leggen de verantwoordelijk
heid voor de enorme kostenstij
gingen van het project onevenre
dig zwaar bij mijn voorgangers
en de verantwoordelijke ambte
naren', aldus Smit-Kroes.
In een toelichting zegt voorzitter
Peschar van de Rekenkamer dat
de betrokken ambtenaren min
der te verwijten valt dan de ver
antwoordelijke ministers en de
ambtelijke top van Rijkswater
staat en het departement. De
ambtenaren van de Deltadienst
hebben meerdere malen tijdig
hun bezorgdheid over de stijgen
de kosten gemeld.
Uit het rapport blijkt dat de top
van de Deltadienst van Rijkswa
terstaat de stijging van bouwkos
ten vaak te laat aan de verant
woordelijke ministers doorgaf.
Bovendien brachten de minis
ters niet steeds direct de Kamer
van alle nieuwe feiten op de
hoogte. Ook heeft de Rekenka
mer kritiek op oud-minister Wes
terterp, die in 1974 het besluit tot
aanleg van de zogenaamde open
dam in de Oosterschelde heeft
genomen. Volgens voorzitter Pe
schar gaf de bewindsman een te
gunstig beeld van de kosten.
Als de Oosterschelde volgens de
oorspronkelijke plannen (Delta
wet van 1958) was afgesloten,
hadden de bouwkosten 750 mil
joen gulden bedragen en waren
de werkzaamheden in 1978 vol
tooid geweest. Milieubezwaren
tegen volledige afsluiting van de
Oosterschelde hebben minister
Westerterp destijds doen beslui
ten een pijlerdam aan te leggen.
Dat zou volgens hem 1,6 tot 1,7
miljard gulden meer kosten dan
het oorspronkelijke plan. Vol
gens de laatste berekening zal de
dam meer dan 7,5 miljard gulden
gaan kosten.
Aan de uitvoering werden destijds
drie ontbindende voorwaarden
verbonden. De kosten mochten
de 1,7 miljard niet 'wezenlijk' te
boven gaan, het nieuwe plan
moest technisch uitvoerbaar zijn
en de dam moest in 1985 zijn vol
tooid.
De achtereenvolgende ministers
Westerterp, Tuijnman, Zeeval-
king en Smit-Kroes hebben de
Kamer elk half jaar van de ont
wikkelingen op de hoogte ge
houden. In 1976 is voor het eerst
gesproken over een geringe over
schrijding van de kosten. Pas in
het zesde rapport, van september
1979, heeft een bewindsman
(Tuijnman) voor het eerst een fi
nancieel overzicht gegeven. In
juni 1981 bleek dat bij de bouw
vertraging was opgetreden, zo
dat de kans op voltooiing van de
pijlerdam voor eind 1985 vrijwel
onmogelijk was.
In december 1981 stelde de minis
ter (Zeevalking) voor het eerst
een overschrijding van de kosten
van het project vast. 'Hoewel nu
in feite niet meer aan de financië
le en tijdsduurvoorwaarde kon
worden voldaan', schrijft de Al
gemene Rekenkamer in haar
rapport, 'had dit niet tot gevolg
dat de Tweede Kamer de ontbin
dende voorwaarden in werking
stelde, onder meer omdat het
stopzetten van het project zou
leiden tot kapitaalvernietiging.
De kostenoverschrijdingen ble
ven zich na 1981 voortzetten'.
Socioloog F. Leeuw
'Hoeveel wiegjes
zijn er nog leeg?'
PAGINA 17
Kamer wil korten
op ziekteuitkering
PAGINA 5
Machtsstrijd Spaanse
communisten
Hoogovens levert
meer in dan nodig is
PAGINA 9
DEN HAAG (ANP) - Tijdens het
onderzoek naar het Ooster-
scheldeproject heeft de Reken
kamer geconstateerd dat ver
trouwelijke dossiers met finan
ciële gegevens bij Rijkswater
staat zijn verdwenen. Boven
dien vertoonden officiële
chieven van de dienst hiaten
Verslagen, notulen en nota's
bleken niet volledig in de ar
chieven te zijn opgenomen.
Ook verklaarden oud-leden van
groepen en commissies destijds
ontvangen stukken te hebben
vernietigd. 'Met veel moeite
kon een aantal stukken wor
den achterhaald', staat in het
rapport van de Rekenkamer.
Door deze en andere 'slordighe
den' duurde het onderzoek lan
ger dan i
Als Taiwan-order niet doorgaat
DEN HAAG (GPD) - De Volksre
publiek China zal de diplomatie-
Commissie Wagner
heft zichzelf op
DEN HAAG (ANP) - De commis-
sie-Wagner, die de regering advi
seert over het industriebeleid, zal
zichzelf opheffen. In het vandaag
uitgebrachte 'vierde rapport'
constateert de commissie dat tal
van eerdere adviezen zijn overge
nomen, zij het dat nog tal van
knopen moeten worden doorge
hakt. Voor de praktische toepas
sing van de ideeën is echter geen
college 'met onvermijdelijke rap
porten' nodig. Overheid, sociale
partners en andere maatschap
pelijke instanties moeten in staat
zijn de aanbevelingen uit te voe
ren, aldus de commissie, die on
der leiding staat van de vroegere
Shell-directeur mr. G.A. Wagner.
ke en economische betrekkingen
met Nederland herstellen als ons
land afziet van een nieuwe on
derzeeboot-order voor Taiwan.
Dat heeft Peking laten weten aan
de Nederlandse gezant mr. H.
Wijnaendts, die over zijn recente
bezoek aan China een - nog ge
heim - rapport heeft gemaakt.
Tijdens besprekingen in Peking
liet de Chinese regering tegen
over de Nederlandse gezant
doorschemeren dat zij bereid zou
zijn geld te steken in de Rotter
damse scheepswerf Wilton-Fij-
enoord, die twee onderzeeèers
voor Taiwan wil bouwen. In zijn
rapport waarschuwt Wijnaendts
voor krachtige tegenmaatregelen
van China als de Taiwan-order
zou doorgaan. De bedoeling is
dat de Nederlandse regering aan
de hand van dit rapport en de er
varingen van een speciale missie,
die nu in Taiwan verblijft, een
beslissing neemt over de order.
Een probleem moet wel
heel ingewikkeld zijn,
als er in dikke rappor
ten 130 maatregelen kunnen wor
den opgesomd om iets aan dat pro
bleem te doen. Dit nu is het geval
met de verkeersveiligheid. Staats
secretaris Scherpenhuizen heeft
met enige vertraging zijn Nationaal
Plan Verkeersveiligheid naar de
Tweede Kamer gestuurd en de be
doeling daarvan is natuurlijk dat al
le deelnemers aan het verkeer een
redelijke kans krijgen het er levend
af te brengen.
In de vroege jaren zeventig vielen er
nog 3000 doden in het verkeer. Dat
schrikbarende aantal is gelukkig af
genomen tot 1700 thans, maar er
lijkt weer een stijging aan te komen.
Het onbeschrijfelijke leed, denk ook
aan de vele duizenden zwaar ge
wonden die in één klap hun leven
verwoest zagen, moet zoveel mo
gelijk worden beperkt. Een volko
men veilig verkeer is waarschijnlijk
ondenkbaar, maar het is een een
voudig bewijs van beschaving als
we onze openbare omgeving zo
weten in te richten dat ook de
zwakste verkeersdeelnemers, de
kinderen, de gehandicapten en de
bejaarden, niet dagelijks met de
dood worden bedreigd.
Die veiligheid is niet alleen een kwes
tie van een verantwoorde en door
dachte ruimtelijke ordening (aparte
fietspaden, scheiding van ver-
keerssoorten), en van wettelijke
maatregelen (maximumsnelheden,
rijbewijs), het is ook een kwestie
van mentaliteit. De dronken rijder
achter het stuur wordt als het ware
weer een vertrouwd beeld in het
verkeer, met alle dodelijke gevol
gen vandien. Strenge straffen hel
pen echter niet. als er niet tegelij
kertijd een diep gevoel van
schaamte bestaat dat zoiets echt
niet kan.
Via voorlichtingscampagnes en inten
sivering van de controle kunnen de
dagelijkse uitwassen zo veel moge
lijk worden tegengegaan, maar ook
de machtigste staatssecretaris
staat machteloos als de meest ele
mentaire normen geen rol meer
spelen in de manier waarop de
mensen met elkaar omgaan.
We moeten er echter tegelijk tegen
waken dat het probleem van de
verkeersveiligheid wordt verengd
tot een kwestie die vooral gelegen
is in een verkeerde mentaliteit. Al
lerlei bestuurders, van hoog tot
laag, zouden het zich dan bijzonder
gemakkelijk kunnen maken door
zich bezorgd te tonen over die ver
keerde mentaliteit. Een dure voor
lichtingscampagne en een vroom
praatje zouden in die benadering al
voldoende zijn.
Gelukkig ziet staatssecretaris Scher
penhuizen het wat breder, getuige
de 130 maatregelen die hij voor
stelt, waaronder 80 nieuwe. Bij zo
veel goede wil moeten we een uit
lating van zijn baas, mevrouw Smit-
Kroes, de uiteindelijk verantwoor
delijke minister van verkeer en wa
terstaat, maar met een korreltje
zout nemen.
Toen de minister aankondigde dat
het nu welletjes is met de financie
ring door het rijk van allerlei fietspa
den. gaf zij als begeleidende uitleg
dat 'de slagroomtijd nu voorbij is'.
De plaatselijke autoriteiten van pro
vincie en gemeente moeten het
voorlaan maar weer alleen zien te
rooien.
Het is een detail in een complex ge
heel. maar het is wel te hopen dat
de staatssecretaris die de ver
keersveiligheid serieus neemt, der
gelijke onzin niet voor zijn rekening
neemt. Wie zijn medeburgers een
lang en gelukkig leven toewenst,
kan zelf meehelpen aan een iets
veiliger omgeving. Er is nu een Na
tionaal Plan Verkeerveiligheid be
schikbaar met 130 maatregelen,
waarvan sommige praktisch niets
kosten en andere een bescheiden
bedrag vergen.
Gemeten naar het veroorzaakte leed
is ook een heel ruim budget ten be
hoeve van de verkeersveiligheid ei
genlijk niet genoeg. Het zij zo, maar
deze omstandigheid mag nimmer
de aanleiding zijn de inspanningen
terzake dan maar terug te schroe
ven tot een goed bedoelde rand
versiering.
Onderzoek ANWB wijst uit:
EEN ECHT COMPLETE KRANT. OVER WERKLUI STAD EN 1ANI).
Ja, ik wil uw krant:
4 weken op proef voor f 9,50, óf
noteer mij voor een kwartaalabonnement (f 61,25); vóór hel abonnement ingaat,
ontvang ik de krant 2 weken gratis.
Naam
(Van een onzer verslaggevers)
ALPHEN AAN DEN RIJN - De
speeltuin van het vogelpark Avi
fauna is onveilig. Dit blijkt uit
een onderzoek dat de ANWB en
de stichting Consument en Vei
ligheid afgelopen zomer hebben
gehouden in 45 speeltuinen in Ne
derland. In de speeltuin werden
rot hout, uitstekende spijkers,
scherpe kiezels en verwaarloosd
speelmateriaal aangetroffen.
Vierentwintig speeltuinen in grote,
bekende parken en 21 speeltui
nen bij café-restaurants zijn on
derzocht. Hierbij kwamen de
speeltuinen in de Hulsbeek by
Oldenzaal en Blijdorp in Rotter
dam als veiligste uit de bus. De
veiligheid van de speeltuin van
de Westerbouwing bij Ooster
beek bleek het slechtst te zijn.
De speeltuin van Avifauna maakte
volgens de onderzoekers een
'verwaarloode indruk'. Er zijn
drie gevaarlijke looptonnen, de
draaischijf zit vol splinters en
spijkers, de zweefmolen heeft
geen afscherming, mist kettin
gen en zweeft boven scherpe kie
zels. De staat van onderhoud van
de kettingbrug wordt in het on
derzoek 'ergerniswekkend' ge
noemd. Bovendien is er geen
duidelijke verwijzing naar een
EHBO-post.
i
In een reactie zegt Avifauna bij
monde van P.C. Wolters in de
speeltuin verbeteringen te zullen
aanbrengen. "Sommige gebre
ken hebben we zelf ook gecon
stateerd, maar je kunt de speel
tuin niet zomaar midden in de
zomer dichtgooien. Natuurlijk
staat de veiligheid van de kinde
ren voorop, maar we kunnen niet
alles in de hand houden. We vin
den wel dat er een landelyke re
geling moet komen voor de vei
ligheid van speeltuinen. Vlak
voor het onderzoek van de
ANWB is onze speeltuin nog ge
keurd en toen wel goed bevon
den".
U kunt deze bon opsturen naar het Leidsch Dagblad. Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. Óf u kunt even bellen, (071 - 144941).
