Ruzie over SS-20
in Warschau-pact
c
Baby
kamers:
60 stuks.
Van
strak en
modern
tot
rustiek
en
roman
tisch.
Verzet tegen Sowjet-beleid neemt toe
D
Spacelab volop
'in bedrijf
Zweden schendt
wapenembargo
Bomaanslagen
op Corsica
Gemayel in Washington, pessimistisch over overleg
Libanezen vrezen handhaven akkoord
Radioactieve algen op
strand bij Windscale
DENTOFIX
Aftreden Lambsdorff geëist
Vast'
en zeker
voor elk
kunstgebit
Suriname stuurt protestnota
naar Nederland en Frankrijk
Felle aanval
ex-minister
op Thatcher
■Y
Welcome
DONDERDAG 1 DECEMBER 1983
WENEN - Het besluit van de Sowjet-regering om meer SS-20-middellange-afstandsraket-
ten in Europa te stationeren als antwoord op de plaatsing van Pershing II- en kruisra
ketten in de Westeuropese NAVO-landen, heeft geleid tot diepgaande conflicten binnen
het Warschau-pact.
Buitenland
HOUSTON (UPI/AFP) - De zes
astronauten in de maandag ge
lanceerde Amerikaans-Europese
combinatie Columbia-Spacelab
zijn in hoog tempo bezig de lange
reeks proefnemingen af te
werken die voltooid moeten zyn
wanneer zij op 7 december naar
de aarde terugkeren.
Terwijl een aantal experimenten
geheel automatisch door compu
ters werd gedaan, hielden de
twee wetenschappers Byron
Lichtenberg en Ulf Merbold zich
bezig met proeven die meer in
zicht moeten verschaffen in het
probleem van de "ruimteziekte",
die bij langdurig buitenaards
verblijf optreedt. Het tweetal
fungeerde in dit verband als
proefkonijn. Zij moesten om
beurten hun hoofd in een snel
ronddraaiende koepel steken.
Aan de binnenkant van de koe
pel zijn tekens van verschillende
grootte en in verschillende kleu
ren aangebracht. Instrumenten
registreerden de reactie van hun
ogen daarop. De onderzoekers
willen met name weten of de
agressie van deze beweging op
de ogen een nadelige invloed
heeft op het evenwichtsgevoel.
Duizeligheid is namelijk een van
de eerste symptomen van de
ruimteziekte, die bij nagenoeg al
le Amerikaanse astronauten is
geconstateerd. Hoe dit bij Russi
sche kosmonauten is weet men
niet omdat de Russen daarover
geen informatie verschaffen.
Het enige probleem dat zich tot
dusver heeft voorgedaan is van
technische aard. Een elektro
nisch apparaat dat fungeert als
verbinding tussen een boord
computer en vyer instrumenten
in het buitenlaboratorium van
Spacelab weigerden dienst. Dat
maakte een einde aan de stroom
gegevens van een Japans en drie
Amerikaanse experimenten. De
ingenieurs in het ruimtevaart-
centrum in Houston wisten ech
ter het probleem gedeeltelijk op
te lossen door de informatie
stroom langs andere weg te lei
den. Men verwacht binnen korte
tijd de storing geheel te kunnen
opheffen.
Zeer waarschijnlijk wordt midden
december een topconferentie
van het Warschau-pact gehou
den om te proberen de groeiende
weerstand in het Oostblok het
hoofd te bieden. De heftigste en
meest onomwonden kritiek
STOCKHOLM (UPI) - Zweden
heeft zijn eigen embargo op de
verkoop van wapens aan oorlog
voerende landen geschonden en
wapens verkocht aan strijdende
partijen in 39 oorlogen. Dit staat
in een rapport van de onderzoe
ker Henrik Westander, die op
verzoek van een Zweedse vre
desgroep een onderzoek heeft in
gesteld naar de Zweedse wapen
handel.
Westander komt na een onderzoek
van twee jaar tot de conclusie dat
de Zweedse regering haar toe
stemming heeft gegeven voor de
verkoop van wapens aan oorlog
voerende staten.
Als voorbeeld van wapenverkopen
van twijfelachtige aard noemt
Westander de levering van wa
pens aan India ten tijde van de
oorlog met Bangladesj in 1971 en
de verkoop van wapens aan
Ecuador, toen dat land in 1981 in
een grensconflict was gewikkeld
met Peru.
AJACCIO (Rtr) Aan de voor
avond van een officieel bezoek
van de Franse minister van bin
nenlandse zaken, Gaston Deffer-
re, zijn gisteren op Corsica bom
men ontploft in rechtbanken en
13 andere gebouwen. Naar de po
litie meedeelde zijn er geen
slachtoffers gevallen, maar is de
materiële schade aanzienlijk.
Tot nu toe heeft niemand zich ver
antwoordelijk gesteld voor de
aanslagen. Maar vermoedelijk
zijn zij het werk van militante se
paratisten, die de afgelopen jaren
al honderden bomaanslagen
hebben gepleegd.
door
Anton Koene
komt van het Roemeense staats
hoofd Nicolai Ceaucescu en van
zijn regering. Zij hebben zowel
het stationeren van NAVO-raket-
ten als de versnelling van de
plaatsing van Warschau-pact ra
ketten gekritiseerd.
Ofschoon Roemenië altijd een bui
tenbeentje is geweest op het ge
bied van buitenlands beleid en
defensie, is men deze keer in zijn
kritiek zeer ver gegaan. Roeme
nië is het enige Warschau-pact
land dat tot nu toe geweigerd
heeft Russische soldaten op zijn
gebied toe te laten, zelfs niet voor
militaire manoeuvres. Samen
met de andere Balkanlanden
heeft het een campagne gelan
ceerd voor een atoomvrij gebied
dat Roemenië, Joegoslavië, Bul
garije en Griekenland zou moe
ten omvatten.
Roemenië heeft uitgesproken, wat
vele andere Warschau-pact lan
den moeten verzwijgen. De Sow-
jet-Unie heeft de Roemeense
voorstellen boos teruggewezen
en gesteld, dat als de Amerika
nen hun raketten weer zouden
wegslepen, Moskou ook zijn
atoomwapens in het Europese
gebied zouden verwijderen of op
zijn minst terugbrengen tot de
zelfde sterkte als het Britse of
Franse wapenarsenaal.
"De Sowjet-Unie is al lang bezig om
de SS-20-raketten en soortgelijke
wapens in Oost-Duitsland en
Tsjechoslowakije te vernieuwen.
Nu komen er nog meer bij of
wordt het vernieuwingsproces
versneld. De burgers van de
DDR en Tsjechoslowakije reage
ren daar tegelijkertijd boos en
bang op. Zij vrezen ook, net als
de mensen in het Westen, dat de
aanwezigheid van deze wapens,
waarover zij geen enkele contro
le kunnen uitoefenen, hen tot
doel maakt in het geval van een
atomair conflict.
Het is zelfs zó ver gekomen dat zo
wel in Tsjechoslowakije als in
Oost-Duitsland een sterke pro
testbeweging op gang is geko
men, die zich helemaal los van de
door de staat georganiseerde vre
desbeweging ontwikkelt. Dat uit
zich in pamfletten, kleine de
monstraties en in talrijke brieven
aan de regering en aan de door
de staat gecontroleerde media.
Het antwoord op de particuliere
bewegingen is een versterkte
propagandacampagne van de
kant van de regeringen, die de
plaatsing van raketten aanvaard
baar moet maken.
In de Warschau-pact landen Polen
en Hongarije zijn tot nu toe geen
raketten gestationeerd. In het ge
val van Polen ligt dit voor de
hand, omdat de Sowjet-Unie de
Poolse machthebbers eenvoudig
niet vertrouwt. In Hongarije spe
len de groeiende banden met het
Westen daarbij mogelijk een rol.
Juist gezien het feit dat er in de
Oostbloklanden geen sprake is
van demonstratievrijheid, zijn
deze voorzichtige tekenen van
weerstand belangrijk. Door ver
anderingen in de nuances in de
berichtgeving via de door de
staat gecontroleerde media in
Tsjechoslowakije en ook in Oost-
Duitsland, is de afgelopen dagen
duidelijk te merken dat de rege
ringen de zorgen van de bevol
king delen.
Zij proberen de Sowjet-Unie dis
creet duidelijk te maken, dat de
mensen niet bereid zijn om alles
te accepteren «en dat het poker-
spel met raketten door de groot
machten het communisme in
Oost-Europa aan het wankelen
zou kunnen brengen.
Rond Tripoli houdt het staakt het vuren nog stand, maar gewapende
PLO-rivalen blijven het beeld bepalen. Onder hen, de zevenjarige Ali Abu
Selima, trouw aanhanger van Arafat en uitgerust met een geweer van
Sow jet-makelei en... een kaasburger. (Foto apj.
Fotoblad uit de
handel genomen
PARIJS (GPD) - Het december
nummer van het Franse maand
blad Photo zal op last van de
rechter uit de handel worden ge
nomen omdat het verschenen
was met een fotoreportage van
het door een Japanse student in
stukken gesneden lijk van het
Nederlandse meisje Renée Har-
tevelt. De advocaat van de fami
lie Hartevelt, mr. Weil, had in een
kort geding gistermorgen van de
rechter gevraagd het gewraakte
nummer in beslag te nemen. Ook
de advocaat van de Japanner, die
in een Parijse psychiatrische kli
niek is opgesloten, sloot zich bij
dit initiatief aan.
Doordat de rechter in de zin van de
eis van de advocaten had beslo
ten, ging de directie van Photo er
vrijwillig toe over de oplage uit
de kiosken terug te nemen. Van
de kant van het tijdschrift werd
vernomen dat het nummer over
een week opnieuw te koop zal
zijn, maar dan zonder het gruwe
lijk binnenkatern met de foto's
van Renée hartevelt.
LONDEN (DPA/AFP) - Op de
stranden bij de opwerkingsfa
briek Sellafield (voorheen
Windscale) in het noordwesten
van Engeland zijn radioactieve
algen aangespoeld. Het miniserie
van milieu heeft de bevolking
gisteren aangeraden de stranden
te vermijden.
Een woordvoerder van het minis
terie deelde mee dat besmette
zeealgen op het strand zijn aan
gespoeld, niet ver van de opwer-
ADVERTENTIE
EXTRA FORTE
kiDclpoedc voc*
kingsfabriek. Het peil van de
radioactiviteit van de algen was
honderd tot duizend maal hoger
dan de hoeveelheid radioactivi
teit die zij van nature bevatten.
Toch noemde de woordvoerder
het peil laag. Wel ried hij de be
volking aan het strand niet onno
dig te betreden.
Het is de tweede maal in twee we
ken tijd dat de bevolking een
dergelijk advies krijgt. Elf dagen
geleden werd een deel van het
strand gedurende een dag voor
het publiek gesloten omdat er
radioactieve modder, afkomstig
uit de afvoerpijpen van de op
werkingsfabriek was aange
spoeld. Hierna poogden duikers
van de milieubeweging Green
peace de afvoerpijpen van de fa
briek die drie kilometer uit de
kust in zee uitkomen, te blokke
ren. Na een gerechtelijk verbod
staakte Greenpeace de actie.
De Engelse regering heeft een on
derzoek aangekondigd naar de
regelmatig optredende moeilijk
heden met radioactief afval bij
de fabriek.
Toen de Libanese president Amin
Gemayel vier maanden geleden
een bezoek aan de Verenigde sta
ten bracht, was er van een duide
lijke verslechtering van de situa
tie in Libanon sprake. Het voor
namelijk door christenen be
woonde oostelijk deel van de
hoofdstad Beiroet kwam onder
hevig artillerievuur te liggen en
ook het internationale vliegveld,
net ten zuiden van de stad, moest
door
Aernout van Lynden
gesloten worden nadat de lan
dingsbanen herhaaldelijk ge
raakt waren.
Herhaalt de geschiedenis zich?
Gisterochtend werd het vlieg
veld voor de zoveelste keer in de
afgelopen vier maanden geslo
ten, nadat zes artilleriegranaten
kort na zes uur 's ochtends rond
om het vliegveld geëxplodeerd
waren. Er was geen schade en
het bleef de rest van de dag rela
tief rustig, maar het vliegveld
bleef gesloten.
Ook Oost-Beiroet heeft het de afge
lopen dagen zwaar te verduren
gehad. Op dinsdag waren er vijf
doden en dertig gewonden, scho
len bleven gesloten en iedereen
in de stad sprak met enige angst
over deze zoveelste verslechte
ring van de veiligheidstoestand,
een uitdrukking die eigenlijk
niet bij de situatie in Beiroet past
- veilig is het hier al maanden
niet meer.
Ondanks deze weinig rooskleurige
ontwikkelingen in Libanon zelf,
maken veel Libanezen zich zor
gen over een andere vergelijking
tussen de situatie eind juli, tij
dens het bezoek van Gemayel
aan Washington, en nu.
De jonge president arriveerde gis
teren weer in Washington en zal
vandaag zijn besprekingen met
president Reagan en diens advi
seurs hervatten. De angst in Li
banon is dat, net zoals het bezoek
in juli uiteindelijk niets oplever
de maar wèl leidde tot de zoge
naamde „kleine oorlog van de
bergen" in september, ook nu -
juist op een moment dat er erg
veel op het spel staat - dit nieuwe
bezoek van Gemayel aan zijn be
schermheren in Washington
geen concrete resultaten zal op-,
leveren.
Het belangrijkste onderwerp van
gesprek zal het omstreden Liba-
nees-Israëlische akkoord van 17
mei zijn. Gemayel kreeg tijdens
de Libanese nationale verzoe
ningsconferentie, die begin vori
ge maand in Genève gehouden
werd, opdracht om naar Was
hington en andere westerse en
Arabische hoofdsteden te reizen
om te trachten een andere for
mule dan het akkoord van 17 mei
te vinden voor de terugtrekking
van alle buitenlandse troepen uit
Libanon.
ïn Genève konden de verschillen
de partijen geen overeenstem
ming over 17 mei bereiken. De
door Syrië gesteunde oppositie
eiste dat het door Amerika tot
stand gebrachte akkoord in zijn
geheel werd opgeheven. Ge
mayel en de regeringsgezinde
fracties waren daartoe, onder
meer wegens Amerikaanse druk,
niet bereid. Een compromis
werd gevonden: Gemayel moest
op reis gaan om het akkoord in
elk geval zodanig aan te passen
dat het voor zowel de oppositie
als voor Syrië aanvaardbaar
werd, en de conferentie werd
verdaagd.
Sindsdien heeft Gemayel al ge
sproken met regeringsleiders in
Saoedi-Arabië, in Frankrijk en
deze week in Italië. Gesprekken
om de voortdurende steun van
deze landen te garanderen - Sa
oedi-Arabië wegens zijn invloed
in de Arabische wereld, Frank
rijk en Italië omdat deze landen
de grootste bijdrage leveren aan
de multinationale troepenmacht
in Beiroet.
De centrale vraag komt echter pas
nu in Washington ter sprake.
Want het zullen de Amerikanen
moeten zijn, die akkoord gaan
met een andere formule of een
aanpassing van het akkoord van
17 mei, en die dan op hun beurt
druk zullen moeten uitoefenen
op Israël, omdat het de Israëli's
zijn die zich eerst uit Libanon
zullen moeten terugtrekken
voordat Syrië daartoe eveneens
bereid is.
De voortekenen zijn echter niet
goed. Al tien dagen' geleden on
derstreepte de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken
George Shultz het belang om het
akkoord van 17 mei in stand te
houden, hetgeen nogmaals deze
week benadrukt werd na afloop
van de besprekingen tussen Rea
gan en de Israëlische premier
Shamir. Uit deze besprekingen
lijkt eerder een een concensus te
zijn voortgekomen over hoe „de
steeds grotere Syrische bedrei
ging in het Midden-Oosten" te
bestrijden, dan een effectief en
realistisch plan om de Libanese
chaos op te lossen.
BONN - Wat de gevolgen zullen
zijn van de gisteren door de
Westduitse procureur-generaal
tegen de minister van economi
sche zaken, graaf Otto Lambs
dorff, ingebrachte beschuldiging
van omkoopbaarheid op diens
loopbaan in de regering van Hel
mut Kohl zal hebben, is nog niet
te overzien. Lambsdorff ver-
door
Hannes Kopp
klaarde in de kabinetsvergade
ring „als minister van de firma
Flick geen enkele mark gekre
gen, gevraagd of doorgegeven te
hebben. Ook zijn er geen voorde
len geweest die mijn beslissin
gen betreffende de belasting
kwijtschelding voor het indus
trieconcern Flick zouden hebben
beinvloed", aldus de minister.
Aan het adres van de procureur-ge
neraal richtte Lambsdorff het
verwijt dat hij en de openbaar
heid om de tuin zijn geleid door
dat er in de 21 maanden van on
derzoek geen enkele keer blijk
van is gegeven dat er een aan
klacht wegens omkoopbaarheid
zou worden ingediend. „Er was
in deze zaak tot gisteren alleen
sprake van uitwisseling van
voordelen", aldus Lambsdorff.
„Nu wordt het ook duidelijk
waarom mijn verdediger door de
openbare aanklager een gesprek
geweigerd werd. Ik heb trou
wens", verklaarde Lambsdorff
voor het kabinet verder, „tot van
daag de dag nog geen schriftelij
ke aanklacht gezien, noch weet
ik wanneer ik deze zal krijgen".
De bondsdagcommissie voor im
muniteitskwesties zal zich van
daag over de opheffing van de
politieke onschendbaarheid van
de minister beraden. De plaats
vervangend voorzitter van de
commissie, de CDU-afgevaardig-
de Werner Broil, houdt rekening
met de aanbeveling de on-
Dentofix Extra Forte is
speciaal ontwikkeld voor
mensen die elk risico van
een los zittend kunstgebit
willen vermijden. Een
betrouwbaar hechtmiddel
met extra grote kleefkracht
zonder dat het irriteert
Dentofix Regular, Forte en
Extra Forte zijn bij elke
apotheek en drogist
verkrijgbaar.
PARAMARIBO (ANP) - Surina
me heeft protestnota's gestuurd
aan Nederland en Frankrijk om
dat volgens Paramaribo activitei
ten die uiteindelijk moesten lei
den tot een huurlingeninvasie,
vanaf Nederlands grondgebied
en vanuit Frans Guyana werden
uitgevoerd.
De Veiligheidsraad, de Organisatie
van Amerikaanse Staten (OAS)
en de niet-gebonden beweging
zijn ingelicht over de voorgeno
men plannen en het verijdelen
ervan.
Via de Surinaamse televisie wer
den gisteravond meer bijzonder
heden gegeven over de vermeen
de plannen, waarover dinsdag de
ondercommandant van de mili
taire politie al mededelingen had
gedaan.
De commandant van de militaire
politie lt. Lieuw Jen Tai, gaf, aan
de hand van uitgetekende sche
ma's nadere bijzonderheden
over verijdelde plannen die na
het creëren van "chaos", door
pamfletten, branden en moorden
zouden hebben moeten leiden
tot een huurlingeninvasie. Deze
zou worden uitgevoerd onder het
mom van "orde op zaken stel
len".
Opdrachtgever achter alles was
volgens Lieuw Jen Tai de bevrij-
dingsraad van ex-president Chin
a Sen.
Hij toonde een speciaal voor de te
levisie uitgetekend schema
waarop was aangegeven dat
Chin a Sen zou handelen in op
dracht van "de kolonialist" en
"de imperialist". Volgens Lieuw
Jen Tai heeft de afdeling "sub
versie en contraspionage" van de
Surinaamse inlichtingendienst
ontdekt dat de Bevrijdingsraad
niet alleen diplomatieke activi
teit ontwikkelt maar ook be
schikt over een afdeling "opera-
tiën". Deze zou onder leiding
staan van Salem Somohardjo,
die vorig jaar enige tijd vastzat
wegens medeplichtigheid aan de
Rambocus-coup. Somohardjo
zou worden bijgestaan door een
militaire adviseur, wiens naam
Lieuw Jen Tai niet wilde noe
men.
LONDEN - De Britse oud-minister
van buitenlandse zaken Francis
Pym heeft gisteren een scherpe
aanval gedaan op de economi
sche politiek van de regering-
Thatcher. H(j verweet de rege
ring onder meer „lege retoriek,
vals optimisme en een totaal ge
brek aan openheid".
Daarmee heeft de ex-bewindsman,
die in juni door mevrouw That
cher aan de kant werd gezet om
dat ze hem niet vertrouwt, zich.
door
Henk Dam
zoals in politieke kringen in Lon
den al maanden was voorspeld,
in één klap geprofileerd als de
centrale figuur van dat deel van
de Conservatieve partij dat tegen
de premier is gekant.
Tijdens een lezing voor Conserva
tieve studenten in Oxford ver
weet Pym de regering-Thatcher
onder meer onvoldoende be
zorgdheid over het probleem van
de werkloosheid. Het filosofi
sche fundament van de regering,
„iedereen moet zichzelf maar
helpen", noemde hij onmense
lijk.
De regering moet haar economi
sche politiek matigen en een
menselijk gezicht tonen, aldus
Pym. Edelmoedigheid en een
juiste balans tussen individu en
staat zijn nodig om het land één
te maken, zo ging hij voort, me
vrouw Thatcher niet bij naam
noemend maar haar duidelijk in
gedachten hebbend.
Hij verzette zich verder tegen plan
nen van minister Lawson (finan
ciën), die heeft beloofd dat ge
streefd zal worden naar belas
tingverlaging. „Iedereen wil na
tuurlijk minder betalen, maar be
lastingvermindering zal niets
doen om de economie van het
land er weer bovenop te helpen",
zo zei Pym.
ADVERTENTIE
schendbaarheid van Lambsdorff
op te heffen, waarover het parle
ment dan volgende week moet
beslissen.
De voorzitter van de sociaal-demo
craten in de Bondsdag, Hans-Jo-
chen Vogel, heeft inmiddels het
aftreden van de bewindsman
geëist. Ondanks de verzekering
van bondskanselier Kohl en mi
nister van buitenlandse zaken
Genscher als leider van de libera
len, dat zij achter Lambsdorff
staan en niet in zijn schuld gelo
ven, sluit politiek Bonn er al
weddenschappen over af hoe
lang Lambsdorff nog in het kabi
net zal blijven. Want voordat het
gerechtelijk onderzoek kan wor
den afgesloten en een schuldig of
niet-schuldig is uitgesproken,
zullen zeker één tot anderhalf
jaar voorbij gaan. En zolang, zegt
men in de politieke wandelgan
gen, kan de minister de druk van
de openbare mening en de
groeiende oppositie niet weer
staan.
Op onze 2000 m' vindt u van alles
het meeste voor moeder en kind
Alleen koffie hebben we maar in
1 soort: lekkere.
Het Warenhuis voer Mxxta 4 Kirei
Tijdens een persconferentie zijn deze week in Paramaribo tioee gearres
teerde personen getoond. Een van hen, Omprakasah Gobardhan, wordt
hier van zijn handboeien ontdaan. <foio anp»
