Steeds
'Bewoners van Ons
Belang niet misleid'
Antropologe I. Spruit
in proefschrift: dé
werkloze bestaat niet
Kraaierbrug
moet eigenlijk
ook dicht voor
voetgangers
Kettingbotsing
vier auto's
op Europaweg
Vuil werk bij
gemeente
extra betaald
B en W over huurverhoging:
Niet iedereen vindt het even erg
Sen meï fcclemb ktadbtee/d
WOENSDAG 30 NOVEMBER 1983
LEIDEN - De Kraaierbrug, tussen
de Nieuwe Rijn en de Kraaier-
straat, is zo gevaarlijk dat hij ei
genlijk moet worden afgesloten
voor voetgangers en fietsers.
Auto's mogen zich al jaren niet
meer vertonen op de Kraaier
brug. Ambtenaren van de afde
ling bruggen hebben het college
van burgemeester en wethou
ders onlangs geadviseerd de ver
binding nu ook voor voetgangers
en fietsers af te sluiten. Het is
nog niet zeker of B en W het ad
vies van de ambtenaren zullen
opvolgen omdat de bouw van
een nieuwe brug pas voor na
1986 op de planning staat.
De Kraaierbrug, van oudsher een
ophaalbrug, is een van de oudste
brugverbindingen van Leiden.
In 1922 werd de bovenbouw van
de brug (met het ophaalmecha-
nisme) voor het laatst ver
nieuwd. De huidige onderbouw
dateert uit het begin van deze
eeuw en is thans helemaal verrot.
Het karakteristieke bruggetje is
eigenlijk al jaren aan vernieu
wing toe, maar er was tot dusver
geen geld voor een nieuwe brug.
De bovenbouw moest een jaar of
vier terug worden gesloopt om
dat hij in zeer slechte staat ver
keerde. Voor die tijd werd de
Kraaierbrug al afgesloten voor
autoverkeer. De stalen onder
bouw en het plankendek konden
het zware verkeer niet langer
dragen. Paaltjes aan weerszijden
van de brug houden het autover
keer tegen.
'De brug is nu zo gevaarlijk dat hij
ook voor fietsers en voetgangers
moet worden afgesloten", zeg
gen ambtenaren van de afdeling
bruggen. "Uit oogpunt van ver
keersveiligheid en in technisch
opzicht kunnen we er als onder-
houdsambtenaren geen verant
woording meer voor nemen. Het
trottoir en de brugleuningen zijn
bar en bar slecht".
LEIDEN Vier auto's werden gis
termiddag beschadigd bij een
kettingbotsing op de Europaweg
in Leiden. Een 27-jarige inwoner
van Lisse reed als laatste van vier
automobilisten op een rij in de
richting van de rijksweg. De eer
ste drie stopten voor een file,
maar de Lissenaar reageerde te
laat- Er deden zich geen persoon
lijke ongelukken voor.
LEIDEN - Personeel van de reini
gingsdienst en de vuilverwer
king, straatmakers, slachthalbe-
diendes en rioleringen-monteurs
in dienst van de gemeente krij
gen een toelage voor vuil en/of
zwaar werk. De toelage wordt
met terugwerkende kracht per 1
januari 1983 uitbetaald.
Dat er een toelage zou komen was
eind 1982 al overeengekomen
tussen bonden en stadsbestuur.
Het gemeentelijk personeel le
verde toen een aantal secundaire
arbeidsvoorwaarden in, in ruil
voor het behoud van arbeids
plaatsen. In deze arbeidsplaat
sen-overeenkomst was tevens
200.000 gulden gereserveerd
voor de toelage vuil/zwaar werk.
De toelage was bovendien bij de
college-vorming een van de wen
sen van de PvdA-fractie, die de
onderhandelingen met de WD
overleefde.
De toeslag geldt voor circa 190
werknemers van de gemeente.
De hoogte varieert van vijf tot
vijftien procent, afhankelijk van
de functie. De ongeveer vijftig
straatmakers gaan er in de prak
tijk echter niet op vooruit. Bij
hen komt de toeslag in de plaats
van een bestaand premiestelsel.
Maar voor het personeel van de
reinigingsdienst en de vuilver
werking betekent de maatregel,
waaraan deze week politieke
goedkeuring werd gehecht, een
vooruitgang. In totaal kost het de
gemeente jaarlijks 238.000 gul
den. Het is mogelijk dat in de
toekomst ook andere functies
voor de toelage in aanmerking
komen.
Politiek was de toelage-regeling
nog een omstreden zaak, omdat
de PvdA-fractie geen toelage wil
de, maar een verrekening van
zwaar en vuil werk in de functie
waardering. Een principieel ver
schil, niet van belang voor het
loonzakje. De fractie stapte afge
lopen maandag over dat bezwaar
heen.
De Kraaierbrug, in het verlengde
De brugleuning is niet meer vast te
krijgen en zit met waslijntje vast
gebonden. "We kunnen nergens
meer een bout of een moer op
draaien", verklaart een ambte
naar. "Ook de aansluiting van de
brug op de walmuren deugt niet
meer. Alles is gewoon verrot".
Volgens wethouder Waal (ruimte
lijke ordening) betekent het af
sluiten van de Kraaierbrug voor
fietsers en voetgangers in feite
dat de brug moet worden wegge
haald. "Dat is mij toch wat te
rücksichtlos", aldus Waal. "Ik
zou het niet zo best vinden als we
jaren zonder brug kwamen te zit
ten. Niet alleen omdat wethou
der Bordewijk en ik er dagelijks
gebruik van maken. Maar we
moeten toch maar eens bekijken
of het mogelijk is de bouw van
een nieuwe brug in de planning
naar voren te halen. Het college
zal daarover binnenkort een be
slissing nemen", aldus Waal.
De Kraaierbrug maakt deel uit van
het beschermde stadsgezicht.
Dat wil zeggen dat het de bedoe
ling is om weer een ouderwetse
ophaalbrug over de Nieuwe Rijn
te bouwen. Zo'n brug gaat ruim
vier ton kosten. Geld voor een
noodbrug is er eigenlijk niet.
Daar is ook al gauw een halve ton
mee gemoeid, schatten ambtena
ren.
Zolang B en W geen besluit nemen
over het afsluiten en de bouw
van een nieuwe Kraaierbrug mo
gen fietsers en voetgangers ge
bruik blijven maken van de ver-
LEIDEN - Het college van burgemeester en wethouders is niet van mening dat de bewo
ners van een complex woningen aan de Willem de Zwijgerlaan door de woningbouw
vereniging Ons Belang en de gemeente zijn misleid over de huurverhoging na renovatie
van het woningencomplex. B en W erkennen wel dat de bewoners onvoldoende door
het bestuur van de woningbouwvereniging zijn geïnformeerd. Het bestuur van Ons
Belang zou daarvoor zijn verontschuldigingen hebben aangeboden.
De brugleuning zit met een waslijntje vastgebonden. "We kunnen
gens meereen moer of bout opdraaien". irotoo
binding. Voorzichtig aan dus,
dan breekt het lijntje niet.
Het college van B en W antwoordt
een en ander op schriftelijke vra
gen van het PSP-raadslid De la
Mar. Volgens De la Mar hebben
de bewoners in het voorjaar van
1982 een renovatieplan voorge
legd gekregen waarin werd uit
gegaan van een gemiddelde
huurverhoging van f 48,50 per
maand. Toen de bewoners dit
jaar terugkeerden naar de gere
noveerde woningen bleek de ge
middelde huurverhoging geen
f 48,50 maar f 88,00 te bedragen.
Het PSP-raadslid meent dat een
dergelijke huurverhoging alle
perken te buiten gaat en dat er
sprake is van ontoelaatbare mis
leiding van zowel de bewoners
als het ministerie van volkshuis
vesting. De la Mar vindt dat de
bewoners niet zouden hoeven op
te draaien voor de gevolgen van
de misleidende procedure en en
dat de uiteindelijke huurprijs
niet wezenlijk mag verschillen
van de afgesproken gemiddelde
huurverhoging.
B en W bevestigen dat bij de aan
vang van het project werd ge
sproken over een huurverhoging
van gemiddeld f 48,50 per
maand. Dit bedrag was geba
seerd op een investering van ma
ximaal f24.000,- per woning.
Toen er een proefwoning klaar
was bleek echter dat de bewo
ners meer verbeteringen wen
sten. Het initiatief tot een ingrij
pender woningverbetering is dus
van de bewoners zelf uitgegaan,
concluderen B en W. "Het moet
toch wel duidelijk zijn dat een
meer omvangrijk plan ook meer
kost", aldus het college.
"De voorlichting over het nader
opgestelde plan is in nauwe sa
menwerking tussen de woning
bouwvereniging Ons Belang,
stichting Welzijn, bewonerscom
missie, opbouwwerker en verte
genwoordigers van de gemeente
opgesteld. Het behoort tot de
taak van de woningbouwvereni
ging de uit het verbeteringsplan
voortvloeiende huurprijs ter
kennis van de huurders te bren
gen", aldus B en W.
Het bestuur van'de woningbouw
vereniging zou zijn verontschul
digingen hebben aangeboden
voor het feit, dat de bewoners
over de aan het uitgebreide ver
beteringsplan verbonden huur
verhoging blijkbaar niet waren
geïnformeerd. Zowel het bestuur
als de bewonerscommissie zou
den hierbij in gebreke zijn geble
ven. Van "ontoelaatbare mislei
ding" is volgens het college ech
ter geen sprake. B en W zeggen
daarom ook niet de mening van
De la Mar te delen dat de bewo
ners niet voor de hogere huur
prijs zouden hoeven op te draai-
LEIDEN Op de afdeling derma
tologie van het Academisch Zie
kenhuis heeft gistermorgen een
klein brandje gewoed. In het la
boratorium brandde een brander
door. De eigen brandweer van
het AZL was het vuur snel de
baas. De schade bedraagt vol
gens eerste schattingen een hal
ve ton, niemand raakte gewond.
LEIDEN - Dé werkloze bestaat
niet. De één ervaart zijn dagen
zonder werk als een natuurramp,
terwijl de ander het gevoel heeft
een paradijs op aarde te zijn bin
nengetreden. Deze laatste groep
is overigens aanzienlijk kleiner
in aantal dan de eerste. Nauw
hiermee in verband staat de ge
zondheid: werklozen die meer
moeite hebben met hun werk
loosheid, hebben ook meer
klachten over hun lichamelijke
en geestelijke gesteldheid.
Twee conclusies
Spruit die als antropologe werk
zaam is bij het Instituut voor So
ciale Geneeskunde in Leiden.
Vandaag is zij gepromoveerd tot
doctor in de geneeskunde op
haar onderzoek naar het verband
tussen werkloosheid en gezond
heid. Zij heeft daarvoor de afge
lopen driejaar een aantal werklo
ze mannen en vrouwen (admini
stratieve sector) tussen de 30 en
50 jaar uit Leiden ondervraagd.
Er mag uit bovengenoemde gege
vens echter niet worden gecon
cludeerd dat werklozen daarom
ook vaker ziek zijn dan
werkende mensen. Volgens
Spruit hebben werklozen meer
zogeheten malaiseklachten, zo
als pijn in de borst, moeheid en
slapeloosheid. Vooral alleen
staande werkloze vrouwen heb
ben hier veel mee te kampen.
Maar ook bij mensen die nog
werken en zich in hun bestaan
bedreigd voelen, kunnen derge
lijke vage klachten optreden. In
het rapport staat te lezen dat 'de
zwaarte van het werk minder in
vloed heeft op hun gezondheid
dan de onzekerheid over het
voortbestaan van hun baan'.
Het verhaal van Spruit maakt deel
uit van een Europees onderzoek.
Wetenschappers uit tien landen
proberen, onder leiding van de
World Health Organisation
(WHO), een relatie te vinden tus
sen werkloosheid en gezondheid.
Nu al blijkt dat in landen waar het
sociale verzekeringsstelsel rede-
Antropologe I. Spruit: "Overheid
ziet werkloosheid alleen maar als
economisch probleem", (foto Holvast)
door
Saskia Stoelinga
lijk is, de klachten van werklo
zen veel meer in het psychische
vlak liggen. Spruit: "In Enge
land, evenals in de Verenigde
Staten, worden de onderzoekers
veel meer geconfronteerd met li
chamelijke klachten als gevolg
van de armoede".
Het is nog altijd zo in Nederland
dat werkloosheid niet wordt
geaccepteerd. Volgens de antro
pologe is erop dat vlak nog wei
nig veranderd. De sociale druk
van buurt en omgeving is zo
groot dat een werkloze haast is
gedoemd er met een begrafenis
gezicht bij te lopen. De werklo
zen die proberen zich daaraan te
ontworstelen, hebben veelal al
ternatieve opvattingen.
Spruit: "Dit zijn mensen met een
brede interesse en een bepaalde
aanleg. Zij vinden het niet erg
om vrijwilligerswerk te doen of
zich in te zetten voor een alterna
tieve levenswijze. Ook de aanleg
voor schilderen of beeldhouwen,
zo die aanwezig is, wordt door
deze groep uitgebuit". Volgens
de wetenschappelijke taal van
Spruit komt het erop neer dat de
ze werklozen een "vervangende
beroepsidentiteit" hebben ge
vonden.
Het merendeel van de werklozen
lukt dit niet: hun toekomstper
spectief is verdwenen. Ook wel
aangeduid als 'een tijdelijk be
staan van onbeperkte duur'.
Daarnaast grijpt werkloosheid
zwaar in in een gezinsleven. Ook
de partners reageren dikwijls
met gezondheidsklachten. Aan
geen van de gezinsleden glijdt
het zomaar voorbij. Uit het on
derzoek bleek verder dat profes
sionele hulp van huisartsen of
psychologen niet makkelijk
wordt aanvaard. Werklozenclubs
zijn helemaal uit den boze.
Echte oplosingen voor deze pro
blemen heeft Spruit niet. "We
tenschappers voeren geen be
leid. Wel kunnen we met de re
sultaten strooien naar de be
stuurders". Over de bestuurders,
of liever gezegd de overheid, is
de promovendus helemaal niet
te spreken. "De overheid ziet de
werkloosheid als een econo
misch probleem en vergeet der
halve de maatschappelijke as
pecten. Symptoombestrijding is
in dit geval heel belangrijk, ook
al kun je de oorzaken niet wegne-
Spruit beseft heel goed dat de ar
beidsmoraal niet zomaar kan
worden veranderd. Wel verwacht
ze meer interesse en aandacht
voor de mensen die werkloos
zijn. "Voor bedrijfsartsen is er op
dit vlak een taak weggelegd.
Naast begeleiding kunnen zij er
bijvoorbeeld voor zorgen dat een
ontslagprocedure volgens de re
gels verloopt".
Hoe staat het met haar eigen ar
beidzame leven? Een beetje be
smuikt verklaart de antropologe
een groot arbeidsethos te heb
ben. "Ik heb de de laatste jaren
keihard gewerkt. "Maar", veront
schuldigt ze zich, aan de voor
avond van de promotie, "dat is
altijd als je wilt promoveren".
Redactie: Bart Jungmann Jaap Visser
Hutspottenkijken (1)
Carnaval boven de grote rivie
ren. Het is net zoiets als de
voetballers van Bayern Mün-
chen in Braziliaanse outfit. Het
is gemaakt, geforceerd, onna
tuurlijk. Het hoort niet. Of
wel?
Tien jaar geleden stak het carna
val z'n clowneske kop in Lei
den op. Enkele jaren later telde
de stad maar liefst drie carna
valsverenigingen: de Hutspot
ten, de Jolige Hutspotters en
de Merepinters. Die laatste
twee gezelschappen stonden
elkaar op zeker moment naar
het leven. Op 13 februrai 1980
wijdden wij een hele Steeds
aan deze carnavalsvete. De
bierglazen vlogen als het ware
in het rond. Vandaar dat wij
ons afvroegen of het niet beter
was om het in Leiden bij 3 ok
tober te houden en carnaval
maar te vergeten.
Daarmee schopten we groente
boer Piet van Tongeren uit de
Doezastraat keihard tegen het
zere been. Want als er één Lei-
denaar is die vindt dat ze bui
ten Brabant en Limburg wel
degelijk carnaval kunnen vie
ren dan is dat Piet van Tonge
ren.
Tweeèneenhalve week geleden,
op de elfde van de elfde, be
leefde Piet van Tongeren één
van de absolute hoogtepunten
in zijn leven. Als Prins Pierre
den Eerste dook hij om elf over
elf in de residentie aan de Lan
ge Mare op uit een immense
hutspot.
De fors besnorde middenstander
mag Prins Carnaval spelen in
het jubileumjaar van de Hut
spotten, de vereniging haar elf
de carnavalsseizoen ingaat.
Terwijl hij net is bekomen van
de eerste emoties probeert
Prins Pierre ons duidelijk te
maken welk een verkeerd
beeld de Leidse bevolking van
carnaval heeft. Ondertussen
past zijn vrouw Jannie, die
prompt is omgedoopt tot Ko
ningin Moeder, op de zaak. De
prins wordt geflankeerd door
zijn prinses, Anne Sep en zijn
adjudant Harry de Leeuw.
Hutspottenkijken (2)
Piet van Tongeren en Anne Sep, prins en prinses: "De Hutspotten
zijn gezellige en ongedwongen mensen. Wie daar anders over denkt,
moet maar eens op een van onze feesten komen". (Foto Holvast).
geren. "Elk jaar houden wij
een stadsloterij ten bate van
gehandicapten en bejaarden.
Maar als je de
lootje wil verkopen dan krijg je
dikwijls te horen: 'Het is zeker
voor de zuip, zuip hè. Nou daar
doe ik niet aan mee. Er zijn er
maar weinig die beseffen dat
wij eigenlijk heel veel sociaal
werk doen. We vieren ook al
tijd een carnavalsfeest voor de
gehandicapten en voor de be
jaarden. Als je ziet wat die
mensen daar een plezier aan
beleven. Echt ongelooflijk en
heel ontroerend. Vorig jaar heb
ik nog met een vrouw van hon
derd jaar staan hossen. En een
lol dat ze had. Prachtig toch?"
De Hutspotten werd in 1973 op
gericht door een aantal mid
denstanders die volgens de
voormalige voorzitter Harrv de
Leeuw toevallig behoorlijk
carnavalsminded waren. De
Leeuw is een Brabander die
negentien jaar geleden naar
Leiden is uitgeweken. Hij kan
dus uitstekend oordelen over
het bestaansrecht van dit van
oorsprong rooms-katholieke
feest boven de Moerdijk. "Car
naval hoeft echt niet louter in
het zuiden te worden gevierd.
In Leiden kunnen ze er ook
wat van en dat komt natuurlijk
vooral omdat deze stad dank
zij 3 oktober weet wat feestvie
ren is. Het carnaval wordt hier
alleen anders gevierd. Het is
meer een feest in verenigings
verband met veel sociaal werk.
Dat is overigens niet iets waar
je mee te koop loopt hoor. Dat
doe je gewoon".
De Hutspotten groeide van" 1973
tot 1975 onstuimig. Van nul
naar vierhonderd leden. Nu
telt de veruit grootste Leidse
carnavalsvereniging een kleine
vijfhonderd actieve feestneu
zen. Die zijn door het decen
nium heen hun eigen gang ge
gaan en hebben zich nooit be
moeid met de vete tussen de
andere Leidse verenigingen.
De Leeuw en Van Tongeren: "De
Merepinters zijn inmiddels van
het toneel verdwenen en de Jo
lige Hutspotters is eigenlijk
niet meer dan een uitgebreide
familie-aangelegenheid. Je
hebt tegenwoordig in De Kooi
ook de Spoorbumpers. Dat is
een vereniging die aardig
schijnt te lopen en daar zij we
alleen maar blij mee. Hoe meer
zielen, hoe meer vreugde, niet
waar? We hopen dat we met de
Spoorbumpers een goede rela
tie kunnen opbouwen want dat
is de enige mogelijkheid om de
carnavalsoptocht terug te krij
gen. Om praktische en finan
ciële redenen hebben we die
optocht stop moeten zetten.
Het werd een te commercieel
gebeuren en dat hoort niet.
Wanneer de Hutspotten en de
Spoorbumpers de handen in
een slaan dan kunnen we de
optocht misschien volgend
jaar in ere herstellen".
Hutspottenkijken (3)
Het eerste hoogtepunt in het ju
bileumjaar van de Hutspotten
is het Nieuwjaarsbal op 7 ja
nuari in de residentie (het An-
tonius Clubhuis aan de Lange
Mare). Voor Piet van Tongeren
het begin van een intensief en
dus vermoeiend seizoen. En
kostbaar, niet te vergeten. Van
Tongeren: "Hoezo?" Nou als
Prins Carnaval moet je toch
kwistig met rondjes strooien?
Van Tongeren: "Dat is ook
weer zo'n raar vooroordeel.
Wanneer ik ergens op een feest
kom, dan geef ik altijd wel een
paar rondjes weg. Nu ik Prins
ben, wordt het misschien een
rondje meer. Nou en? In Duits
land moetje als Prins een kapi
talist zijn. Hier niet".
Er is nog een vooroordeel dat
Prins Pierre den Eerste graag
de wereld uit wil helpen. "Ze
combineren carnavalvieren
hier vaak met vreemdgaan.
Onzin. Als ik er met een andere
vrouw vandoor zou willen
gaan dan heb ik daar echt geen
carnavalsvereniging voor no
dig. Je hoort ze nu ook zeggen:
joh, je weet wel wie als je prin
ses hebt uitgekozen. Nou, toe
vallig is Anne Sep een goede
kennis van ons en mijn vrouw
is met het idee gekomen om
haar als prinses te vragen".
De in Leiden geboren en nu in
Sassenheim woonachtige Prin
ses Anne: "En daar hoefde ik
dus helemaal niet over na te
denken, want ik vind het on
wijs om prinses te zijn. De Hut-
spotten zijn echt hele gezellige
en ongedwongen mensen en
iedereen die daar anders over
denkt, moet maar naar eens
vrijblijvend op één van de
feestavonden naar de residen
tie komen".
J.V.
