LEIDSCH
DAGBLAD
Chaos op station in Leiden
Israël wisselt 5000
PLO-gevangenen uit
"Huwelijk gaat boven alles
Regeringspartijen
blijven bij korting
Vaticaan in 'Handvest voor het gezin'
Acties bij streekvervoer en PTT opge voerd
In ruil voor zes Israëli s
GENEVE
LEIDSCH DAGBLAD
DONDERDAG 24 NOVEMBER 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37251
Directeur: G. Koopman
■loofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Wj, hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Voor tel nrs zie colofon
Witte dolfijn in
Eems en Dollard
DELFZIJL (GPD) - Een me
dewerker van Staatsbosbe
heer heeft gisteren een witte
dolfijn (beluga) ontdekt in
het water van de Eems en
Dollard. Het 7 meter lange
dier lijkt in goede conditie.
Toch wordt overwogen de
dolfijn naar open water te ja
gen gezien de vervuiling van
het Dollardwater.
Beluga's horen thuis in de kou
de wateren bij Spitsbergen
en Groenland en komen
slechts zelden naar deze stre
ken.
99
ROME (ANP) - Echtscheiding is een aanval
op de instelling van het huwelijk en het ge
zin. Een wettig gesloten huwelijk gaat boven
alles. Andere samenlevingsvormen mogen
daarmee niet worden gelijkgesteld.
Dat zijn een paar hoofdpunten in een twaalf
artikelen omvattend 'Handvest voor het ge
zin', dat het Vaticaan vandaag heeft uitgege
ven. Het handvest is gestuurd naar de Ver
enigde Naties en alle regeringen in de we
reld.
Van de wereldlijke overheden wordt verlangd,
dat zij het gezinsleven absolute bescherming
geven. "De staat moet de waardigheid, een
heid en onaantastbaarheid van elk gezin
waarborgen en bevorderen". Het Vaticaan
vraagt ook absolute bescherming van het
menselijk leven.
Echtelieden hebben het recht, hun kindertal
zelf te bepalen. Maar abortus, sterilisatie,
voorbehoedmiddelen om geboorten te voor
komen en experimenten met de menselijke
vrucht en de erfelijkheid wijst het handvest
onvoorwaardelijk af.
Elk kind - of het nu binnen of buiten een hu
welijk wordt geboren - heeft recht op socia
le bescherming en zelfontplooiing. De gods
dienstbeleving mag gezinnen niet in een na
delige positie brengen (een duidelijke ver
wijzing naar omstandigheden in Oost-Euro
pa). Gastarbeiders en vluchtelingen moeten
zo spoedig mogelijk met hun gezin worden
verenigd.
Het handvest wil een arbeidsloon dat toerei
kend is om een gezin te stichten en te onder
houden. Door toeslagen kan worden voorko
men, dat de moeder wordt gedwongen bui
tenshuis te werken.
Door de blokkade van het Beursgebouw in Amsterdam ontstond er vanochtend overmatige verkeersdrukte
op het Damrak. (Foto anpk
JERUZALEM (GPD) - Israël heeft
de afgelopen nacht in ruil voor
zes krijgsgevangenen die door El
Fatah van Jasser Arafat in Tripo
li werden vastgehouden, 5000
Palestijnse krijgsgevangenen en
politieke gevangenen vrijgela
ten. Bovendien worden de ar
chieven van het instituut voor
Palestijnse studies, die het vorig
jaar in Beiroet in beslag werden
genomen, teruggegeven.
De eerste duizend Palestijnse
krijgsgevangenen en honderd
politieke gevangenen vertrok
ken vanmorgen vroeg vanaf het
vliegveld van Tel Aviv naar Al
giers, in vliegtuigen van Air
France die het Rode Kruis ge
charterd had. Tegelijkertijd kwa
men de zes Israëli's aan boord
van een Frans schip dat voor de
kust van Tripoli lag. De vrijlating
van alle 5000 krijgsgevangenen
uit het beruchte Ansar-kamp in
Zuid-Libanon is nog in volle
gang. Drieduizend van hen zul
len in Zuid-Libanon mogen blij
ven, omdat zij afkomstig zijn uit
de Palestijnse vluchtelingen
kampen in dat gebied.
De onderhandelingen tussen Israël
en de PLO met bemiddeling van
het Rode Kruis hebben maan-
ABONNEESERVICE
071-144941
Af en toe regen
Zwaar bewolkt en af en toe regen. Mi
nimumtemperatuur ongeveer 4 gra
den, middagtemperatuur ongeveer
10 graden. Vrij krachtige,
25 NOVEMBER 1983
Zon op: 08.16 uur, zon onder. 16.38 uur
M^an op: 21.27 uur, maan onder: 13.13
Waterstanden te Katwijk: Hoogwater
18-29 uur' ,aa?water om
denlang geduurd. Overigens zijn
niet alle krijgsgevangenen uitge
wisseld: er zijn nog twee Israëli's
in handen van de groep van Ah
med Jebril, die zich heeft aange
sloten bij de PLO-rebellen. Ver
der zijn er nog drie Israëli's in
Syrische krijgsgevangenschap
en enige honderden Syrische
krijgsgevangenen in Israël.
Israël heeft voor de vrijlating van
de zes krijgsgevangenen een zeer
zware prijs betaald. Onder de 63
politieke gevangenen die zijn
vrijgelaten, zijn er enkelen die
een levenslange gevangenisstraf
uitzaten in verband met terreur
aanslagen. Militaire zegslieden
spreken verder hun bezorgdheid
uit over het feit dat 3000 PLO'ers
die uit het Ansar-kamp zijn vrij
gelaten, mogen blijven in door
Israël bezet Zuidlibanees gebied.
r de Israëlische gehei
me dienst en veiligheidspolitie
een extra zware belasting. Er
wordt zelfs gezegd dat daarmee
het positieve resultaat van de Li
banese oorlog - verdrijving van
de PLO uit Zuid-Libanon - voor
een groot deel teniet is gedaan.
De uitwisseling van krijgsgevange
nen valt samen met het akkoord
dat Arafat heeft gesloten in Tri
poli met zijn tegenstanders, Sy
rië en de PLO-rebellen. Aange
zien de Israëlische marine in
staat is de haven van Triploli te
blokkeren en daar voortdurend
een oogje in het zeil houdt, ligt
het voor de hand dat Arafat niet
uit Tripoli weg kan zonder mede
werking van Israël. Het is niet
onwaarschijnlijk dat de aftocht
van Arafat onderdeel is van het
uitwisselingsakkoord, hetgeen
de zware prijs die Israël betaald
heeft des te mysterieuzer maakt.
DEN HAAG (GPD) - De stakings
acties bij de post hebben de
staat tot nu toe anderhalf tot
twee miljard gulden gekost.
Een mogelijke meevaller voor
de schatkist die zich steeds dui
delijker begon af te tekenen,
kan door de acties teniet wor
den gedaan en zelfs omslaan in
een tegenvaller. Dat zei minis
ter Ruding (financiën) vanoch
tend in de Tweede Kamer op
vragen van het PvdA-kamerlid
Wöltgens.
worden gebruikt bij acties van
ambtenaren. Ambtenaren die bij
het voeren van acties dienstvoer
tuigen gebruiken, maken zich
schuldig aan plichtsverzuim en
kunnen daarvoor disciplinair ge
straft worden.
(zie ook pagina 5 en 25)
(Van onze verslaggevers)
LEIDEN/DEN HAAG - De acties in het openbaar vervoer
hebben vanochtend tot een ware chaos geleid op het
station in Leiden. Doordat de treinen in het rayon Den
Haag tot negen uur waren stilgelegd, moesten tal van
reizigers wachten en raakte het station bomvol.
Nadat de actie was opgeheven,
kwam het treinverkeer langzaam
op gang, waarbij de wagons tot
het laatste plaatsje werden bezet.
Zowel het treinverkeer tussen
Leiden en Den Haag als de
Schiphollijn en de treinverbin
ding met Alphen aan den Rijn
hadden van de korte stakingsac
tie te lijden.
Van de stakingen bij het busver
voer viel in deze streek nauwe
lijks iets te merken. West-Neder
land reed ten noorden van Lei
den normaal, de NZH-chauffeurs
deden niet aan de stakingen mee
en de aangekondigde staking bij
Centraal Nederland in Leimui-
den ging niet door. Bij laatstge
noemde maatschappij bleken
veel chauffeurs werkwillig.
Elders in het land werden de sta
kingsacties bij het streekvervoer
verder opgevoerd, evenals de ac
ties bij de PTT. In Amsterdam,
Rotterdam en Apeldoorn ligt het
stadsvervoer vandaag de hele
dag stil en ook in Utrecht wordt
vandaag niet met bussen gere
den.
In de provincie Groningen legden
GADO-chauffeurs tot 10 uur het
werk neer; verder wordt de hele
dag gestaakt bij het streekver
voer in grote delen van Oost-Bra
bant, bij de VAD rond Apel
doorn en in delen van Overijssel,
bij West-Nederland rond Hilver
sum en ten zuiden van de lijn
Rotterdam-Gouda-Utrecht, en
bij Centraal-Nederland in en om
Amsterdam en in Amstelveen.
Inmiddels hebben de ambtenaren
bonden afgezien van een kort ge
ding tegen de Staat der Neder
landen. De bonden menen dat
een oplossing van het ambtena-
renconflict via een geding niet
mogelijk is. Dinsdag kondigden
de centrales aan de juridische
mogelijkheden te willen bekij
ken van een kort geding, omdat
het kabinet zou hebben gewei
gerd open en reëel overleg met
de centrales te voeren.
Een en ander betekent niet dat de
ambtenarenacties worden stop
gezet. Dat gebeurt pas als de Eer
ste Kamer zich achter de korting
van 3 procent op de salarissen
van ambtenaren
heeft geschaard en de wet
publiceerd in de Staatscourant.
Directeur-generaal Leenman van
de PTT liet zich vanmorgen zeer
zorgelijk uit over de voortduren
de acties in zijn bedrijf. De over
heid moet volgens hem „bijkans
tot iedere prijs" een einde maken
aan de acties.
Enkele honderden ambtenaren,
uitkeringstrekkers en trendvol
gers hebben vanmorgen in Am
sterdam de ingangen van de Ef
fecten- en de Koopmansbeurs
geblokkeerd. Volgens de Abva
Kabo gaat het hier om een wilde
actie, die niet door de bond ge
steund wordt.
Het Rotterdamse havenbedrijf
houdt vanaf gistermiddag twee
dagen lang alle bruggen over de
Schie, de Parksluizen en de Ro-
zenburgsluis voor het scheep
vaartverkeer gesloten. Morgen
gaan de bruggen en sluizen ge
durende acht uur open. De ge
meente Rotterdam zal naar de
rechter stappen als de acties het
openbare leven ontoelaatbaar
ontwrichten. GEB-personeel zal
morgen tijdens de koopavond
vier uur lang vrijwel de gehele
straatverlichting in de Maasstad
uitschakelen.
De aangekondigde staking bij het
goederenvervoer van de spoor
wegen in Rotterdam en omge
ving is niet doorgegaan. Van de
550 FNV'ers en FSV'ers in de
goederensector zijn gisteravond
120 man op een vergadering ver-
twintig te-
28 PAGINA'S
Prof. Rood
Kabinet onderschat
ernst van acties
PAGINA 5
VS: in januari
verder praten
PAGINA 7
Sparta heeft nog
een klein kansje
PAGINA 13
Jacht op nieuws
rond ontvoering
PAGINA 17
DEN HAAG (GPD) - De beide re-
geringspartijen CDA en WD
staan nog onverkort achter het
kabinetsplan voor een korting
van 3 procent op ambtenarensa
larissen en uitkeringen. Dit
bleek vanochtend in de Tweede
Kamer bij het debat over de rege
ringsvoorstellen. PvdA-leider
Den Uyl bepleitte een hervatting
van het overleg. Hij noemde de
toezegging van de vakcentrales
om de korting op de uitkeringen
niet te laten doorgaan, en de kos
ten zelf te financieren, 'opmerke
lijk'.
De fractieleiders De Vries (CDA)
en Nijpels (WD) wezen dit voor
stel van de hand. Zowel het plan
van de gezamenlijke vakcentra
les als het tussenvoorstel van het
CNV beschouwen zij als een aan
tasting van de fundamenten van
het regeringsbeleid,
trendvolgers Net als Den Uyl bepleitten De
Vries en Nijpels een hervatting
van het overleg met de ambtena
renbonden. De Vries hoopt dat
ook de AbvaKabo bij dit nieuwe
overleg kan worden betrokken.
Hij vindt echter dat ook van de
kant van het kabinet „net iets
meer bereidheid" mag worden
verwacht om tot overeenstem
ming te komen.
Nieuwe tegenvallers in 1985 en '86
behoren volgens hem niet te
worden afgewenteld op de sala
rissen van het overheidsperso
neel. Een dergelijke garantie van
minister Rietkerk (binnenlandse
zaken) zou ook moeten gelden
voor de uitkeringen. Dat daar
door mogelijk een gat in de be
groting ontstaat, noemde De
Vries een aanvaardbaar risico.
Het gaat volgens hem niet aan
om bepaalde groepen telkens op
nieuw op achterstand te zetten.
Den Uyl wees het optreden van ka
binet en regeringspartijen van de
hand. Volgens hem behoort het
regeerakkoord niet 'heilig' te
zijn, maar telkens opnieuw ter
discussie te worden gesteld zo
dra de omstandigheden verande
ren. Meerjarige afspraken met de
bonden juicht hy toe, maar die
behoren in onderling overleg tot
stand te komen. Als zij afhanke
lijk worden gesteld van het re
geerakkoord, „dan kan het kabi
net die wel vergeten", aldus Den
Uyl.
Den Uyl vindt dat het overleg tus
sen kabinet en ambtenarenbon
den moet worden hervat. Hij
diende daartoe een motie in. Dat
zal een open en reëel overleg
moeten zijn, waarbij het kabinet
geen blokkade mag leggen bij de
korting van 3 procent. Ook van
de kant van de AbvaKabo moet
er bereidheid zijn tot open over
leg. Aldus Den Uyl.
CDA-fractieleider De Vries vindt
dat er eindelijk een eind moet
komen aan de voortdurende las
tenverzwaringen, onder meer via
premie- en belastingverhogin
gen. Het plan van het kabinet om
de uitkeringen op 1 januari te
korten, is hiervan een uitvloeisel,
zei hij. „Maar elk jaar opnieuw is
er de verleiding om te denken:
nog één keertje en dan houden
we er echt mee op
Vrijwel onmiddellijk na
dat de Sowjet-Unie de
onderhandelingen in
Genève over de wapenbeheersing
de rug had toegekeerd, kwamen
van over de gehele wereld reacties
los die nogal gematigd van toon
zijn en die op het eerste gezicht in
strijd lijken met de ernst van de ont
wikkelingen. Het vertrek van Joeli
Kwitsinsky en de zijnen kwam ech
ter niet als een verrassing, integen
deel. Bij voortduring en indringend
had de Sowjet-Unie laten weten dat
plaatsing van Amerikaanse middel
lange afstandswapens in de diver
se Europese landen tot de stap van
gisteren zou leiden.
Geruststellend wordt al in enkele Eu
ropese hoofdsteden en ook in de
Verenigde Staten betoogd, dat de
Sowjet-Unie de onderhandelingen
heeft 'onderbroken' en niet heeft af
gesloten. Het zou derhalve nu nog
te vroeg zijn het moeizame proces
in Genève als mislukt te beschou
wen.
Een dergelijke interpretatie van de
gebeurtenissen biedt wellicht een
sprankje hoop voor al diegenen die
zich zorgen maken over de einde
loos lijkende spiraal van wederzijd
se kernbewapening. Het neemt niet
weg dat de gesprekspartners in
Genève het vooral eens zijn op het
punt dat er moet worden onderhan
deld vanuit een positie van kracht.
De Russen hadden met hun SS-20-
raketten de nucleaire middellange
afstandswapens geïntroduceerd op
het toekomstige Europese slag
veld, en op aandrang van West-Eu
ropa plaatsen de VS daar dezer da
gen de kruis- en Pershing ll-raket-
ten tegenover. De beide groot
machten komen zodoende in een
patstelling tegenover elkaar te
staan, in die onbewegelijke duivels
kring van een nieuwe ronde in de
nucleaire overbewapening.
Het is de Sowjet-Unie intussen niet
gelukt, ondanks een subtiele ver
menging van dreigementen en ver
lokkingen, de verschillende NAVO-
partners uit elkaar te spelen. Het
NAVO-dubbelbesluit, dat voorzag
In zowel plaatsen van kernwapens
als onderhandelen, is tot de dag
van gisteren doorgezet. Het oor
spronkelijke plaatsingsschema
werd aangehouden en de Ameri
kaanse Galaxies vlogen de afgelo
pen weken naar Groot-Brittannië
en de Westduitse Bondsrepubliek
Deze vastberadenheid aan NAVO-
zijde kan echter niet verhullen dat
het denken en voelen in de betrok
ken Westeuropese landen over nut
en noodzaak van kernwapens een
ontwikkeling heeft doorgemaakt die
het hele NAVO-dubbelbesluit aan
het wankelen brengt. De Sowjet-
Unie heeft uiteraard niet nagelaten
hierop in te spelen, maar dit nieuwe
bewustzijn komt toch heel sterk van
binnenuit en de verdedigers van
het officiële veiligheidsbeleid heb
ben nog geen antwoord gevonden
op dit nieuwe bewustzijn.
De Bondsrepubliek, een hoeksteen
van de NAVO, is voor het eerst
sinds zijn bestaan als democratie
ten diepste verdeeld over het de
fensiebeleid. Dat is een gevaarlijk
neveneffect van de gang van zaken
sinds de vorige Westduitse bonds
kanselier Helmut Schmidt de Ame
rikanen ervan wist te overtuigen dat
er iets moest worden ondernomen
tegen de SS-20 raketten.
Schmidt betoogt nu dat het een fout is
geweest dat alleen de Bondsrepu
bliek de Pershing ll-raketten op zijn
grondgebied krijgt, terwijl de ande
re landen zich beperken tot de
kruisraketten. De Sowjet-Unie
heeft namelijk voldoende histori
sche redenen om bevreesd te zijn
voor iedere Duitse 'Alleingang'
Geleid door het wederzijdse belang
van wapenbeheersing en, in een
later stadium, van wapenverminde
ring, zullen de onderhandelaars in
Genève toch op enig moment de
draad weer moeten oppakken.
Voordat het zover is, zullen aan
westerse kant alle denkbare mo
gelijkheden voor een opening moe
ten worden onderzocht. Met be
houd van de eenheid binnen het
bondgenootschap zal daarbij ook
serieus moeten worden bekeken of
het NAVO-dubbelbesluit daartoe
wel het meest geëigende middel is.
TEL AVIV Een groep Palestijnen zwaait
aan boord gaan van het vliegtuig dat hen naar Zuid-Libanon zou bren
gen. Israël wisselde vannacht vijfduizend gevangenen uit tegen zes Israë-
liërs. (foto AP)
schenen,
gen de actie waren.
maakt het V-teken bij het Minister Rietkerk (binnenlandse
zaken) heeft de gemeenten en
provincies intussen laten weten
dat dienstvoertuigen niet mogen
Tussen Leiden en Lisse
Breuk vertraagt
treinverkeer
UTRECHT (ANP) Het treinver
keer tussen Leiden en Lisse on
dervindt sinds vanochtend ern
stige vertragingen door een
draadbreuk van een bovenlei
ding op dit traject.
Treinverkeer is slechts op een
spoor mogelijk. Het intercity-
treinverkeer tussen Amsterdam
en Vlissingen en tussen Amster
dam en Brussel wordt via Gouda
omgeleid.
De draadbreuk is waarschijnlijk
veroorzaakt door een defecte
stroomafnemer van een trein.
De NS liet tussen Haarlem en Lei
den bussen rijden. De versper
ring van het trgject Leiden-Lisse
veroorzaakte ook vertragingen
op de Schiphollijn.
EEN ÉCHT COMPLETE KRANT. OVERWERKIASTADENI.ANI»
Ja, ik wil uw krant.
4 weken op proef voor f 9,50, óf
noteer mij voor een kwartaalabonnement (f 61,25); vóór het abonnement ingaat,
ontvang ik de krant 2 weken gratis.
Naam
U kunt deze bon opsturen naar het Leidsch Dagblad, Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. Of u kunt even bellen, (071 - 144941).
