Noord-Ierland
roep om wraak
c
Mocht u deze klok
tegenkomen
Bonn slagveld
tijdens debat
Rabobank Q
Meer bevoegdheden
voor Poolse leider
Italië: winst neo-fascisten
Na schietpartij in kerk
'Sacharov
mag weg uit
Sowj et-Unie'
Mafiamoord
Aaanhoudende
gevechten
in Tripoli
Betogingen
op Cyprus
DINSDAG 22 NOVEMBER 1983
LONDEN - De Noordierse politie denkt dat de terrorist Dominic McGlinchey, toch al de
meest gezochte man in Ulster, ook verantwoordelijk is voor de schietpartij zondag in
een kerk van de Pinkstergemeente in het plaatsje Darkley, waarbij drie mensen werden
gedood.
Buitenland
OSLO (Reuter/AFP) - Het Noorse
parlement heeft gisteren met één
stem verschil een motie van de
oppositie verworpen waarin de
Noorse steun aan de plaatsing
van nieuwe Amerikaanse kernra
ketten in Europa wordt onthou
den. Na een debat van dertien
uur stemden 7 afgevaardigden
tegen en 77 voor de motie. Noor
wegen behoort niet tot de landen
waar de nieuwe kruis- of Pers-
hing-2-raketten komen te staan.
De motie was ingediend door de
Arbeiderspartij, de liberalen en
de linkse socialistische partij. Ze
vinden dat Noorwegen, dat Üd is
Noors parlement
akkoord met
raketplaatsing
van de NAVO, zich dient te ver
zetten tegen de plaatsing van de
raketten zolang de onderhande
lingen over beperking van dit ty
pe raketten in Genève aan de
gang zijn.
Volgens de arbeiderspartij is de
stationering van de raketten mi
litair en politiek machtsvertoon
van de NAVO en de Noorse rege
ring van premier Kaare Willoch.
Bovendien wordt de VS verwe
ten niet alle mogelijkheden tot
een akkoord met Moskou te heb
ben uitgebuit. Al met al beleden
alle partijen het Noorse lidmaat
schap van de NAVO, dat nog
steeds als hoeksteen van het vei
ligheidsbeleid wordt be
schouwd.
Buiten het parlementsgebouw
raakte politie tijdens het debat
slaags met anti-kernwapende
monstranten. Er werden tachtig
mensen gearresteerd die korte
tijd later werden vrijgelaten, zo
meldde de politie.
McGlinchey wordt gezien als een
van de leiders van het verboden
Ierse Nationalistische Bevrij
dingsleger (INLA), dat de afgelo
pen jaren de reputatie heeft ver
worven nog meedogenlozer en
door
Henk Dam
gewelddadiger op te treden dan
de IRA. De Noordierse politie
brengt McGlinchey's naam met
zeker 15 moorden in verband, ge
pleegd over een periode van 10
jaar.
De verantwoordelijkheid voor de
aanslag werd zondagnacht op
geëist door de tot nu toe onbe
kende Catholic Reaction Force,
maar op grond van testen met de
gebruikte kogels is de politie tot
de conclusie gekomen dat hier
sprake is van een rookgordijn, en
dat de aanslag wel degelijk is ge
pleegd door McGlinchy en zijn
INLA.
De schietpartij, die drie ouderlin-
PARIJS (AFP) - Andrej Sacharov,
de Russische dissident en voor
vechter voor de mensenrechten,
mag de Sowjet-Unie verlaten als
hij dat wenst. Dit verklaarde een
lid van de Russichse ambassade
in Parijs tegenover een delegatie
die om de vrijlating van de Rus
sische geleerde had gevraagd.
De Russische diplomaat Aleksan-
der Melnik verklaarde tegenover
een delegatie van "het comité
van vijftien" bereid te zijn die
uitspraak schriftelijk te bevesti
gen.
Tot nu toe hebben de Russische
autoriteiten steeds geweigerd
Andrej Sacharov toestemming te
verlenen om de Sowjet-Unie te
verlaten omdat hij kennis zou
hebben van staatsgeheimen. Sa
charov, "de vader van de Russi
sche waterstofbom", werd vier
jaar geleden verbannen naar de
voor buitenlanders niet toegan
kelijke stad Gorki, ten oosten
van Moskou. Hij woont daar met
zijn vrouw Jelena Bonner. Me
vrouw Bonner heeft in het verle
den meermalen gezegd dat zijzelf
en Sacharov ernstig ziek zijn en
dringend medische hulp behoe
ven.
Het "comité van vijftien" is een or
ganisatie die steeds een groep
van 15 Russische joden die de
Sowjet-Unie willen verlaten,
adopteert. Zij voert tevens acties
ter verdediging van de mensen
rechten in de Sowjet-Unie.
gen het leven kostte en waarbij
zeven andere kerkgangers wer
den gewond, heeft een golf van
ontzetting in Noord-Ierland te
weeggebracht, met name onder
het protestantse volksdeel. De
roep om wraak werd gisteren
met het uur luider.
Daarvoor werd mede gezorgd door
dominee Ian Paisley, die gister
middag in het Lagerhuis bena
drukte, dat de protestanten het
recht hebben zichzelf te verdedi
gen. Hij kondigde aan zijn „Der
de Macht", een gewapende pro
testantse burgerwacht die hij en
kele jaren geleden oprichtte
maar waarvan sindsdien nauwe
lijks meer is gehoord, nieuw le
ven te zullen inblazen.
De schietpartij heeft de positie van
minister Jim Prior (Noord-Ier
land), die na de massale uitbraak
van IRA-terroristen onlangs uit
de Maze-gevangenis in Belfast
toch al wankel was, verder in ge
vaar gebracht. Protestantse poli
tici hebben gisteren opnieuw
zijn aftreden geeist.
Wat erger voor Prior is, is dat de
grootste protestantse politieke
partij, de Official Unionist Party
(OUP), heeft gezegd niet langer
mee te willen doen aan de assem
blee, een raadgevend lichaam
dat vorig jaar door Prior werd in
gesteld en dat door hem steeds is
gezien als de enige hoop op „nor
male" politieke activiteiten in
Noord-Ierland.
De OUP zal haar werk binnen de
assemblee pas hervatten, als de
Britse autoriteiten het veilig
heidsprobleem in Noord-Ierland
serieus nemen, zo heeft deze po
litieke partij aangekondigd. De
OUP wil met name dat de SAS,
een militair elitekorps, bij de be
veiliging van Ulster wordt inge
schakeld.
Met waterkanonnen probeerde de politie i
te drijven.
WASHINGTON (DPA) - Het
Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft
maandag ontkend dat na
plaatsing van de eerste nieu
we Amerikaanse raketten in
West-Europa een pauze van
negen maanden wordt inge
last alvorens de overige ra
ketten worden geplaatst. De
woordvoerder van het minis
terie, John Hughes, nam met
deze ontkenning stelling te
gen een artikel in het Ameri
kaanse dagblad de "Washing
ton Post" van gisteren dat
VS: 'Geen pauze
in stationering'
melding maakte van een der
gelijke pauze.
Hughes bestreed overigens niet
dat er tussen de verschillen
de plaatsingen enige maan
den kunnen verstrijken. Hij
voegde eraan toe dat de Ame
rikaanse regering geen bij
zonderheden over de plaat
sing van Pershing-2-raketten
en kruisvluchtwapens be
kend wil maken. Het tijd
schema van de plaatsing van
raketten is volgens Hughes
reeds lang geleden aangeno
men en sindsdien niet veran
derd.
De Washington Post schreef
dat leidende politici uit de
Bondsrepubliek en Italië er
bij de VS op hebben aange
drongen de pauze tussen de
plaatsingen openbaar te ma
ken, waardoor de kans op een
akkoord in de ontwapenings
onderhandelingen in Genève
zou kunnen stijgen.
BOLZANO (DPA) - Bij plaatselij
ke verkiezingen in Italië heeft de
neo-fascistische MSI in Bolzano,
de hoofdstad van de provincie
Alto Adige - zijn stemmenaantal
kunnen verdubbelen en wordt
daar de op twee na sterkste par
tij. De MSI haalde in de stad
waar hij vijf jaar geleden iets
PALERMO (DPA) De 64-jarige
Mafialeider Natale Badalamenti
is in de nacht van zondag op
maandag in" een ziekenhuis in
Palermo doodgeschoten. Vol
gens de politie drongen bandie
ten het ziekenhuis binnen, boei
den de portier en gingen de ka
mer binnen waar Badalamenti
aan het ziekbed van zijn vrouw
waakte. De man werd met talrij
ke schoten gedood.
De daders konden ongemerkt ont
komen. Hun slachtoffer behoor
de tot een 'Famiglia' die grote in
vloed binnen de Siciliaanse Ma
fia heeft.
meer dan 7 procent haalde, nu
15,4 procent.
De 'Zuidtirolse volkspartij' (SVP)
hield zich in Bolzano staande
met iets meer dan 20 procent. De
christen-democraten moesten
omtrent 3 procent inleveren en
kwamen op nog slechts 18,7 pro
cent. Voorzover dat gistermid
dag was te overzien kan de SVP
zich in de hele provincie met 61
procent handhaven op haar re
sultaat van 1978 en dit misschien
zelfs verbeteren.
De Südtiroler Heimatbund, die
.zich beijvert voor het zelfbe
schikkingsrecht van de inwoners
van Alto Adige en voor het eerst
aan plaatselijke verkiezingen
deelnam, zal volgens de eerste
uitslagen wel een zetel in het
streekparlement krijgen, maar
geen opzienbarend succes boe
ken. De linksgerichte inter-eth-
nische groepering "voor een an
der Zuid-Tirol", die wordt ge
steund door de bergbeklimmer
Reinhold Messner, haalt in de
hele provincie waarschijnlijk
ruim 3 procent in Bolzano 8,7.
De stemmenwinst van de zeer te
gen autonomie gekante neo-fas
cisten is volgens waarnemers te
wijten aan het protest van de Ita-
liaanssprekende inwoners van
Alto Adige tegen het streven
naar autonomie dat volgens hen
de Duitssprekende burgers be
gunstigt. Dezen beschouwen
zichzelf als 'minderheid in eigen
land'.
Bij de verkiezingen in Trentino-Al-
to Adige, die aan Bolzano gren
zende provincie, tekende zich
stemverlies voor de Democrazia
Christiana af, die bij de Italiaan
se parlementsverkiezingen in ju
ni al aanzienlijk verlies te incas
seren had gekregen. Terwijl in
Alto Adige en Trentino-Alto Adi
ge alleen zondag kon worden ge
stemd, sloten de lokalen in de an
dere gemeenten, waaronder Na
pels en Reggio Calabria, gister
middag pas.
Aan de gedeeltelijke gemeente-
raads- en provinciale verkiezin
gen konden 1,7 miljoen burgers
meedoen. Met een opkomst van
iets meer dan 70 procent bleef
men meestal onder de opkomst
bij vorige verkiezingen.
ADVERTENTIE
Kom ik thuis van een korte vakantie, is mijn fraaie
wandklok ontvreemd.
Wat is een mens dan blij als hij merkt dat hij de
juiste polis heeft. Want dat is nou het typische van
verzekeringen, ze werken pas echt als er iets gebeurt.
Zelf heb ik een stel Rabopolissen. Voor allerlei
zaken. En dat die dingen prima werken kan ik u
verzekeren.
Snel en deskundig wordt alles geregeld.
Eigenlijk ligt dat voor de hand. De Rabobank
staat achter haar cliënten èn achter haar polissen.
Rabopolissen.
geld en goede raad
BONN (GPD) - Een van de belang
rijkste debatten, ooit in de
Bondsdag gevoerd, had gisteren
plaats in een atmosfeer die de
Westduitse hoofdstad tot nu toe
niet heeft beleefd. Terwijl bin
nen op de gebruikelijke manier
over de stationering van middel
lange afstandsraketten in de
Bondsrepubliek werd gediscus
sieerd, was er buiten sprake van
tientallen barricades, vele dui-
door
Hans Amesz
ten.
Aan het eind van de dag waren en
kele honderden mensen gearres-
teerd die geen gevolg hadden ge
geven aan de oproep van de poli
tie zich uit de zogenaamde ban
mol (een gebied rondom de
Bondsdag waarbinnen volgens
de wet niet gedemonstreerd mag
worden) te verwijderen. De poli
tie zette af en toe waterkanonnen
in. Woordvoerders van de vre
desbeweging noemde dat optre
den „overdreven hard" en „pro
vocerend".
Al een uur voor het begin van het
veiligheidsdebat, was de omge
ving van de Bondsdag herme
tisch afgesloten. Slechts mensen
met speciale pasjes werden door
gelaten. Het verkeer in de West
duitse hoofdstad was rondom
het regeringskwartier ontaard in
een chaos. De belangrijkste ver
keersader van Bonn was hope
loos verstopt.
Het debat werd geopend door
Bondskanselier Helmut Kohl die
een regeringsverklaring voorlas.
Hij zei dat de veiligheid en de be
scherming van de vrijheid het
noodzakelijk maken dat er nu
met de plaatsing van Amerikaan
se middellange afstandsraketten
in West-Duitsland wordt begon
nen.
SPD-fractievoorzitter Hans Jo-
chen Vogel verklaarde daarop
dat het overgrote deel van zijn
fractie tegen stationering is. Vol
gens Vogel moet er in eerste in
stantie verder worden onderhan
deld omdat een compromis in
Genève nabij is. Hij zei het overi
gens buitengewoon vreemd te
vinden dat er binnen de grootste
regeringspartij CDU-CSU ken
nelijk niemand is die een mening
van een ongetwijfeld groot deel
van de kiezers van deze partij
weerspiegelt en nee zegt tegen
de plaatsing van de raketten.
De vroegere Bondskanselier en
huidige vice-voorzitter van de
SPD, Helmut Schmidt, legde in
zijn waarschijnlijk laatste grote
rede in het parlement uit waar
om hij voor uitvoering van het
NAVO-dubbelbesluit en dus
voor stationering van de Pers-
hing 2 en kruisraketten op Duit
se bodem is. Schmidt noemde
daarvoor twee 'redenen. Ten eer
ste dat de Bondsrepubliek Duits
land haar woord moet houden,
ondanks alle teleurstelling over
de wijze waarop de ontwape
ningsonderhandelingen in Genè
ve zijn verlopen. Ten tweede dat
het politieke evenwicht tussen
Oost en West ernstig wordt ver
stoord als de Sowjet-Unie een
monopolie op het gebied van de
middellange afstandswapens be
houdt. Een crisis in het westelijk
bondgenootschap is volgens de
vroegere sociaal-democratische
kanselier dan onvermijdelijk.
Schmidt oefende harde kritiek uit
op zijn opvolger, Bondskanselier
Helmut Kohl. Hij verweet hem
de speelruimte van West-Duits
land bij de ontwapeningsonder
handelingen bij lange na niet vol
doende te hebben gebruikt. „Tij
dens het kanselierschap van Wil
ly Brandt en ook in mijn tijd was
de Bondsrepubliek de belang
rijkste gesprekspartner van Mos
kou. Nu zijn wij voor de Sowjet-
Unie het belangrijkste land ge
worden om psychologische druk
op uit te oefenen", aldus
Schmidt. Hij maakte duidelijk
alleen al daarom niet de motie
van de regeringspartijen voor
plaatsing te kunnen steunen. Bij
de stemming over de motie van
zijn eigen partij zal Schmidt zich
onthouden.
Ondanks bestand
TRIPOLI/BEIROET (Reuter/UPI)
In de Noordlibanese haven
stad Tripoli zijn vannacht de ge
vechten tussen voor- en tegen
standers van PLO-leider Jasser
Arafat gewoon doorgegaan. Een
voor vier dagen uitgeroepen be
stand, dat via radio-Beiroet werd
bekendgemaakt, mocht niet ba
ten. Volgens de radio zijn de dis
sidente PLO-strijders tot op nog
geen 300 meter van Arafats
hoofdkwartier in Tripoli gena
derd.
Het regende raketten boven de
stad, ondanks het feit dat ook
nog eens door Syrië gesteunde
opstandelingen vanuit Damas
cus een eenzijdig staakt-het-vu-
ren afkondigden. Volgens radio-
Beiroet verwachtte de gouver
neur van Noord-Libanon dat het
bestand rond middernacht zou
ingaan, maar daar kwam niets
van terecht. Medewerkers van
Arafat, die vanuit diens kantoor
in de wijk Zahriyeh belden, zei
den niets van een bestand te we
ten.
Ook stellingen van de troepen van
sjeik Shabaan, die de grootste is
lamitische militie van Tripoli
aanvoert en aan de kant van Ara
fat staat, kwamen onder vuur te
liggen, evenals de kustweg ten
noorden van Arafats hoofdkwar
tier en het gebied tussen de snel
weg en het reeds gevallen vluch
telingenkamp Baddawi, zo meld
de radio-Beiroet.
Volgens de politie zijn bij de be
schietingen gisteren 24 mensen
gedood en 60 gewond. Overal in
de stad woedden verder branden
die niet kunnen worden geblust
omdat vrijwel niets meer over
eind staat van de brandweerka
zerne van Tripoli na de jongste
granaatbeschietingen.
Het nationale Libanese persbureau
meldde dat er een bestand voor
vier dagen was overeengekomen
zodat een politieke oplossing
kan worden gevonden voor de
inter-Palestijnse strijd. Maar zo
wel de rebellenleider Abu Nidal
als Jasser Arafat spraken het be
staan van een bestand tegen. Bei
den zeiden dat de strijd zou door
gaan zolang ze door hun tegen
standers zouden worden be
stookt.
Libanon viert vandaag de 40ste
veijaardag van de onafhankelijk
heid. In een toespraak verwees
president Gemayel gisteren naar
de aanwezigheid van vreemde
troepen in zijn land. Hij onder
streepte de noodzaak tot verbete
ring van de banden met Syrië op
dat de Syrische troepen uit Liba
non worden teruggetrokken en
tot samenwerking met de VS op
dat Israël zijn troepen weghaalt.
NICOSIA (Reuter) - Naar schat
ting 90.000 Cyprioten hebben
gisteren in Nicosia betogingen
gehouden voor en tegen de vori
ge week door de Turkse Cyprio
ten in het noorden van het eiland
uitgeroepen onafhankelijkheid.
Ongever 70.000 Griekse Cyprioten
protesteerden in het zuiden van
de hoofdstad tegen het besluit
van hun Turkse eilandgenoten.
Aan de andere kant van de zogehe
ten "groene Ujn", die de stad in
een Grieks en een Turks gedeelte
scheidt, gaven zo'n 20.000 Turkse
Cyprioten uiting aan hun veront
waardiging over de aanvaarding
van een Britse resolutie door de
Veiligheidsraad van de Verenig
de Naties, die de onafhankelijk
heidsverklaring veroordeelt.
WARSCHAU (Reuter/AFP) - Het
Poolse parlement heeft gisteren
een nationaal defensiecomité op
gericht onder leiding van pre
mier Jaruzelski dat hem verre
gaande bevoegdheden geeft om
snel op te treden zodra de com
munistische regering wordt be
dreigd. Volgens een hoge func
tionaris vindt de regering dat de
sociaal-politieke situatie in het
land ernstig gevaar loopt en
heeft zij speciale instructies doen
uitgaan om voorlopig impopulai
re maatregelen op te schorten.
Het defensiecomité is een onder
deel van acties van de regering
om haar reactievermogen te ver
groten in verband met de econo
mische crisis en politieke oppo
sitie. Het unanieme besluit van
het parlement viel samen met
een verklaring van het verboden
vakverbond Solidariteit, dat het
zich zal verzetten tegen de verho
ging van de voedselprijzen die
door de regering is aangekon
digd. Lech Walesa had de verkla
ring ondertekend.
volgens welingelichte bronnen
worden de bevoegdheden van
Jaruzelski in grote mate ver
sterkt door het defensiecomité.
Het orgaan krijgt het alleenrecht
de oorlog te verklaren of een
staat van beleg uit te roepen in
Polen. Het zal Jaruzelski in staat
stellen onmiddellijk actie te on
dernemen zodra het oppergezag
van de communistische partij in
gevaar komt.
Volgens een hoge officiële bron in
Warschau, die anoniem wilde
blijven beschouwt de regering
de sociaal-politieke situatie in
het land als "ernstig bedreigd"
na de aankondiging van de prijs
verhogingen voor begin 1984.
Generaal Michal Janiszewski,
kabinetschef van de premier,
heeft onlangs "alle ministers, re
gionale autoriteiten en vak
bondsleiders zeer vertrouwelijke
instructies" gestuurd om impo
pulaire maatregelen te vermij
den.
Uit de richtlijnen blijkt volgens de
bron dat "als gevolg van de re
cente aankondiging van de prijs
verhogingen men een uitbrei
ding van de sociale onvrede
heeft geconstateerd die de so
ciaal-politieke situatie ernstig
bedreigt".
Volgens de bron heeft premier Ja
ruzelski aan de richtlijnen toege
voegd dat zij "mondeling moeten
worden overgebracht" en bena
drukt hij de noodzaak "Van de
grootst mogelijke geheimhou
ding" over dit onderwerp.
Uit parlementaire bronnen is ver
nomen dat plannen van Jaruzels
ki voor wijzigingen in de rege
ring rond zijn.
Zbigniew Messner, een conserva
tieve econoom en partijleider in
Katowice, zal naar verwachting
worden benoemd tot vice-pre
mier verantwoordelijk voor de
uitvoering van de stagnerende
economische hervormingen uit
1982. Messner wordt vaak ge
noemd als een mogelijke opvol
ger van Jaruzelski als premier
wanneer deze staatshoofd zou
worden.
