Meerderheid SPD
tegen raketten
Syrië: verzoening met
Arafat is uitgesloten
-c
Britse krant: nieuw spionageschandaal
Helmut Schmidt roepende in woestijn
Moskou telt Britse en
Franse kernmacht mee
Nieuw bombardement
Israël op Libanon
Juweliersfamilie weer
doelwit van ontvoerders
Argentinië
verrijkt nu
zelf uranium
MAANDAG 21 NOVEMBER 1983
Buitenland
KEULEN - Het speciale congres van de Westduitse so
ciaal-democraten over de plaatsing van nieuwe kernwa
pens in Europa werd inderdaad het eenzame gevecht van
Helmut Schmidt. Ondanks een bijna twee uur durende
rede voor de gedelegeerden in Keulen, waarin de vroege
re Bondskanselier en nog altijd huidige vice-voorzitter
van de SPD uitlegde waarom hij voor uitvoering van het
NAVO-dubbelbesluit is, kreeg Schmidt bij de stemming
slechts 13 van de 400 mee.
BONN (UPI) President Joeri
Andropov van de Sowjet-Unie
heeft bondskanselier Helmut
Kohl van West-Duitsland meege
deeld dat zijn land niet bereid is
zijn eis te laten vallen dat de Brit
se en Franse kernwapens wor
den inbegrepen in de ontwape
ningsonderhandelingen in Genè-
De woordvoerder van het West
duitse kabinet, Peter Boenisch,
deelde gisteren mee dat de Sow-
jetrussische ambassadeur in
Bonn, Wladimir Semjonov, vrij
dag een brief van Andropov had
overhandigd aan Kohl, waarin
het standpunt van het Kremlin
werd herhaald dat dit de Franse
en Britse kernmacht in Genève
niet buiten beschouwing wil la
ten.
De brief van Andropov is regel
recht in strijd met wat de bonds
kanselier donderdag heeft laten
doorschemeren in een televisie-
interview, dat de Russen bereid
zouden kunnen blijken te zijn bij
wijze van concessie hun eis te la
ten vallen dat de Franse en Brit
se afschrikkingsmacht bij de
NAVO-wapens worden ingeslo
ten - een van de grootste strui
kelblokken op he't overleg.
De bereidheid tot de positiewijzi
ging zou informeel zijn uitge
sproken door de Russische on
derhandelaar in Genève, Joeli,
Kwitsinski, tijdens een wande
ling in een park in de Zwitserse
stad met de Amerikaanse onder
handelaar Paul Nitze.
Diplomatieke kringen in de West
duitse hoofdstad hadden de te
genstrijdige opmerkingen over
de mogelijkheid van wijzigingen
in het Russische standpunt in
Genève aanvankelijk uitgelegd
als een teken van verwarring in
Moskou aan de vooravond van
de voorgenomen plaatsing van
Kruis- en Pershing-2-raketten in
de Bondsrepubliek.
De Bondsdag begon vandaag aan
een openbaar debat over de
plaatsing en stemt er morgen
Ondanks overweldigende afwij
zing van plaatsing door de socia
listische en 'groene' oppositie in
Bonn, zal het besluit naar ver
wachting worden goedgekeurd,
aangezien Kohls CDU en de libe
rale FDP een veilige meerder
heid in het parlement hebben.
De man, die achteneenhalf jaar
lang de richtlijnen van de Duitse
politiek bepaalde, noemde twee
belangrijke redenen waarom hij
niet het meerderheidsstandpunt
van zijn partij kon delen.
„De eerste is dat de Bondsrepu
bliek Duitsland haar woord moet
houden - ondanks alle teleurstel
lingen over de houding van Was
hington... De tweede is dat het
politieke evenwicht verstoord
wordt als de Sowjet-Unie niet ge
stopt wordt bij het behalen van
een eenzijdig overwicht".
Schmidt vindt dat alléén het NA
VO-dubbelbesluit in staat is om
het machtsevenwicht te herstel
len en daarna over te gaan tot
vermindering van het aantal nu
cleaire wapens - middellange af
standsraketten in de wereld.
„Wij mogen", aldus Schmidt,
„dit wapen niet uit handen ge-
door
Hans Amesz
Tijdens Schmidts woorden zat
SPD-voorzitter Willy Brandt met
een nietszeggend gezicht op de
eerste rij op het podium. Brandt
wist dat hij de strijd met
Schmidt had gewonnen.
SPD-voorzitter Brandt kreeg de
handen op elkaar toen hij ver
kondigde dat het ontwapenings-
overleg in Genève was mislukt
door de „stoerheid van diegenen
die het belangrijker achtten dat
Duitsland met Pershing 2-raket-
ten werd opgezadeld in plaats
van te proberen de hoeveelheid
SS-20-raketten naar „beneden te
onderhandelen". Zo'n gedrag is,
Negen doden bij
overstromingen
in Portugal
LISSABON (AFP/Rtr) - Bij zware
stormen en regenbuien en ermee
gepaard gaande overstromingen
in het gebied van de rivier de
Taag, rond Lissabon, zijn dit
weekeinde zeker negen mensen
omgekomen. Tien mensen wor
den vermist en ongeveer 1.000
mensen zijn dakloos geworden.
Lager gelegen delen van de Portu
gese hoofdstad en het gebied van
Santarem, 60 km verder, werden
na de zware regenval in de nacht
van vrijdag op zaterdag onder
water gezet. Wegen in het gëbied
zijn afgezet omdat ze onder wa
ter of modder staan. Het trein
verkeer in het gebied is stilge
legd en elektriciteit en water
voorziening zijn afgesneden.
Excuus
Het Britse boulevardblad The
Sun heeft zich in een groot
artikel gericht tot de ingeze
tenen van Luxemburg naar
aanleiding van de misdragin
gen van Britse voetbalfans na
de interlandwedstrijd van af
gelopen woensdag in die
stad. "Uit naam van Groot-
Brittannië" werd een open
brief afgedrukt, waarin het
Britse volk zich excuseerde
voor het wangedrag.
Wraak
Uit nijd over de afwijzing van
zijn sollicitatie bij het Filhar
monisch Orkest van Haifa in
Israël heeft een pianist twee
kostbare concertvleugels ge
bruikt als urinoir.
De orkestleiding heeft tegen de
28-jarige, niet genoemde mu
sicus, een klacht ingediend.
Volgens een woordvoerder is
het binnenwerk van de vleu
gels ernstig beschadigd.
Beroving
Drie gewapende mannen heb
ben zaterdagavond bij een
overval op restaurant 'Da
Ciacci' in Turijn de ongeveer
honderd gasten beroofd van
al hun geld en sieraden.
Nadat de mannen het restau
rant om een uur of tien waren
binnengedrongen, gelastten
zij de gasten en personeel de
handen omhoog te steken.
Vervolgens stalen ze alle por
tefeuilles, portemonnaies en
sieraden en de inhoud van de
kassa en vluchtten in een
wachtende auto met een me
deplichtige achter het stuur.
aldus Brandt, gericht tegen de
belangen van de Duitsers, in bei
de delen van Duitsland.
Ommezwaai
Twee zaken zijn welhaast onge
looflijk. Ten eerste dat een grote
democratische partij als de SPD
binnen een jaar haar koers ten
opzichte van het NAVO-dubbel-
bèsluit en dus de stationering
van de raketten volledig heeft
omgedraaid. Ten tweede dat Wil
ly Brandt, die na zijn gedwongen
aftreden als Bondskanselier -
niet alleen vanwege de spion in
de bondskanselarij maar voorna
melijk door het optreden van zijn
partijgenoten Schmidt en Weh-
ner - op een politiek zijspoor was
aangeland, nu de onbetwiste lei
der van de SPD is. Mensen die
hem goed kennen, beweren dat
hij nooit tevoren zo zelfbewust
en ook zo vrolijk is opgetreden
als in Keulen.
Wat betekent dit voor de toekomst
van de Westduitse sociaal-demo
cratie? Een definitief antwoord
op die vraag is nog niet te geven.
Maar afgezien van de politieke
tegenstanders, die geloven dat
de SPD afglijdt naar een soort
protestbeweging die ook nog uit
de NAVO wil, zijn de meeste kri
tische waarnemers in de Bonds
republiek het erover eens dat het
rakettencongres in Keulen de
partij alleen maar ten goede
komt.
Schmidt was nooit geliefd. Hij
werd door vele partijgenoten ook
beschouwd als een te „rechtse
sociaal-democraat", als een prag
matisch politicus die nauwelijks
rekening wilde houden met de
ideologische beginselen van zijn
partij. Het juk van de loyaliteit
aan en solidariteit met de sociaal
democratische Bondskanselier
is, sinds Schmidt via een motie
van wantrouwen in het parle
ment ten val werd gebracht en
Helmut Kohl als zijn opvolger
werd gekozen, weggevallen.
Via Brandt heeft het er alle schijn
van dat de SPD een opening
heeft gemaakt naar de vredesbe
weging en zeker ook naar een
deel van de kiezers van de Groe
nen. Er moet worden afgewacht
of dit zich loont. Maar voorlopig
kan Brandt zich erop beroepen
dat zijn koers ten aanzien van de
veiligheidspolitiek wordt gedra
gen door de meerderheid van de
Duitse bevolking.
antwortung f
und Arbeit
Hoewel de voormalige bondskanselier Helmut Schmidt (midden) na zijn toespraak voor het SPD-congres een
applausje kreeg, bleek de grote meerderheid van dat congres het niet met hem eens te zijn. Een meerderheid
stemde tegen plaatsing van de nieuwe kernwapens in West-Duitsland. (Foto ap>
BEIROET (AFP/RTR/UPI) - De
Syrische minister van buiten
landse zaken, Abdelhalim Chad-
dam, ziet geen mogelijkheden
voor verzoening met PLO-leider
Jasser Arafat, wiens troepen in
Tripoli vechten tegen door Syrië
gesteunde rebellen. Dit blijkt uit
een vraaggesprek met Chaddam
in een in Parijs verschijnend
Arabisch weekblad.
Chaddam zei dat Arafat smaad
heeft gepleegd jegens Syrië, dat
Aanslag in Ulster
BELFAST (RTR/AFP) - Drie do
den en zeven gewonden vielen
gisteravond bij een aanslag op
een protestantse kerkdienst in
de Noordierse plaats Darkley in
de buurt van Belfast.
Een groep die zich noemt de
"krachten van de katholieke
reactie", heeft zich verantwoor
delijk gesteld voor de aanslag.
De politie heeft nog niet eerder
te maken gehad met deze groep
maar vermoedt dat ze bestaat uit
extremistische katholieken.
hij de voornaamste opponent
van Israël noemde. "Hij heeft
een positie ingenomen die we
niet voor hem hebben gekozen.
Verzoening met hem is onaan
vaardbaar", zo haalde het blad
Chaddam aan.
In en rond Tripoli zijn gisteroch
tend na enkele uren betrekkelij
ke rust de beschietingen van de
stellingen van voor- en tegen
standers van Arafat hervat.
De diplomatieke pogingen tot een
bestand te komen gaan door. De
Libanese president, Amin Ge-
mayel, had zaterdagavond in
Riad een ontmoeting met de Sa-
oedische vorst Fahd, hoewel het
bezoek in principe geschiedde in
het kader van de internationale
contacten die Gemayel in op
dracht van de geschorste Libane
se verzoeningsconferentie moet
leggen, ging het overleg volgens
de Libanese pers voornamelijk
over de inter-Palestijnse strijd
die zich nu concentreert rond
Tripoli. De Saoedische koning
zegde alle steun toe aan de presi
dent om de obstakels naar een
bestand uit de weg te ruimen,
verklaarde de Libanese premier.
Chefic Wazzan, die ook bij het
overleg aanwezig was.
Een woordvoerder van de PLO-
muiters verklaarde gisteren in
Damascus dat ongeïdentificeer
de oorlogsbodems noordelijk
van Tripoli stellingen van de re
bellen hebben gebombardeerd.
De rebellen beantwoordden het
vuren.
Een Israëlische patholoog-ana
toom heeft vastgesteld dat de
broer van de PLO-rebellenleider
Abu Musa woensdag in een Is
raëlische gevangenis een natuur
lijke dood is gestorven. Dit meld
den Israëlische dagbladen giste-
De 42-jarige Ishak Musa Maijayah
zat een straf van 20 jaar uit we
gens lidmaatschap van het
Volksfront voor de bevrijding
van Palestina.
JERUZALEM - De Israëlische
luchtmacht heeft gisteren op
nieuw bombardementen uitge
voerd ten zuidoosten van Bei
roet. Volgens een Israëlisch le
gercommuniqué werd daarbij
een Israëlisch vliegtuig neerge
schoten door Syrisch luchtaf
weergeschut. De piloot wist zich
met zijn parachute in veiligheid
te stellen en kwam evenals de
wrakstukken neer in de buurt
van het vliegveld van Beiroet,
niet ver van de plaats waar de
Amerikaanse marniers zitten.
Gisterenavond werd hij door een
Israëlische helikopter afgehaald,
zo meldde de Israëlische leger-
woordvoerder. Volgens een Sy
risch communiqué zijn twee Is
raëlische vliegtuigen neerge
schoten. Dat wordt door Israël
echter ontkend.
door
Jaap van Wesel
De bombardementen hadden
plaats in de buurt van de weg
Beiroet-Damascus, op Palestijn
se stellingen in het gebied dat
door het Syrische leger beheerst
wordt. Volgens Israël houdt de
aanval verband met terreuracties
tegen het Israëlische leger in
Zuid-Libanon. Die worden ech
ter in het algemeen door extre
mistische sji'itische organisaties
uitgevoerd en niet door Palestij-
nen. Dat maakt kennelijk voor
Israël niet veel uit: er wordt in
het algemeen over „terroristen"
gesproken, zowel wat de sji'ieten
als de Palestijnen betreft.
Israël is weer teruggekeerd tot een
oude politiek: luchtbombarde
menten op guerrilla's. Voor de
Libanese oorlog gebeurde dat
met grote regelmaat in Zuid-Li
banon, zonder veel succes overi
gens, nu meer naar het Noorden.
Vroeger alleen op Palestijnen, nu
afwisselend op sji'ieten en Pale
stijnen. Premier Sharpir zei in
een televisie-interview dat Israël
door zal gaan tegen terroristen te
strijden, overal, en op de tijd die
Israël zelf kan bepalen - niet per
se als reactie op guerrilla-acties.
Ook dit is een al jarenlang be
kend geluid. Verschil is natuur
lijk wel dat Libanon in de lucht
(foto ANP/U PI)
ROME (UPI) - Ontvoerders heb
ben zaterdagavond laat de inter
nationaal gevestigde Italiaanse
juweliersfamilie Bulgari voor de
tweede keer tot hun slachtoffer
gemaakt. Drie mannen ontvoer
den de 56-jarige mevrouw Anna
Calissoni-Bulgari en haar 17-jari-
ge zoon van hun landgoed van 60
hectare, 'Isoletta', ten zuiden van
Rome.
Eerst hadden ze negen bedienden
en landarbeiders overmeesterd
en de telefoonverbinding on
klaar gemaakt.
"U hoort van ons" zei een van de
bendeleden tegen de echtgenoot
van mevrouw Calissoni, gene-
raal-b.d. Franco Calissoni, alvo
rens zij hem geboeid en met een
prop in de mond in een slaapka
mer van het huis van de conciër
ge achterlieten.
Honderden politiemannen en le
den van het korps der carabinieri
ontketenden een zoekactie en
een helikopter signaleerde op
een landweg de gestolen auto die
de ontvoerders hadden gebruikt,
maar er waren geen sporen.
Mevrouw Calissoni is een volle
nicht van de 48-jarige Gianni
Bulgari, de internationale juwe
lier en 'jet-setter' die op 13 april
1975 door een man op straat in
Bomexplosie in
eethuis Parijs
PARIJS (ANP) - Bij een bomex
plosie zaterdagavond rond mid
dernacht een restaurant nabij het
Bois de Boulogne in Parijs ver
woest. Daarbij raakten 25 men
sen gewond. Twaalf bezoekers
van het restaurant, dat een een
joodse eigenaar heeft, moesten
worden opgenomen in een zie
kenhuis.
De politie heeft nog geen idee wat
het motief van de aanslag kan
zijn.
Eigenaar Robert Taieb zei dat hij
geen bijzondere banden met
joodse groeperingen of met Is
raël heeft. Gisteravond had nog
niemand de verantwoordelijk
heid voor de aanslag op zich ge
nomen.
LONDEN (GPD) - Dieter Gerhardt, een Zuid
afrikaan die voor zijn land onder meer mari
ne-attaché op de ambassade in Londen was,
heeft de afgelopen 20 jaar uiterst belangrijke
informatie, vooral op marine-gebied, door
gegeven aan de Sowjet-Unie. Dit meldt de
Britse zondagskrant Mail on Sunday.
Volgens de krant heeft Gerhardt, die momen
teel in zijn vaderland terecht staat wegens
verraad, toegang gehad tot vrijwel alle Britse
marinegeheimen, inclusief die rond de onaf
hankelijke Britse kernmacht, en al die infor
matie doorgespeeld aan zijn opdrachtgevers
in Moskou.
Gerhardt zou bovendien verantwoordelijk zijn
voor de dood van Britse militairen die aan de
Falklandoorlog deelnamen. Hij zou informa
tie over de bewegingen van de Britse oor
logsvloot, die op een Zuidafrikaanse luister
post was opgevangen, aan de Russen heb
ben doorgegeven, die op hun beurt de Ar
gentijnen op de hoogte brachten.
De Zuidafrikaan had toegang tot deze infor
matie uit hoofde van de zeer belangrijke
functie die hij in zijn vaderland tot voor kort
bekleede: hij was commandant van de mari
nebasis Simonstown, vlakbij Kaapstad, die
voor Zuid-Afrika van immens strategisch
belang is.
De grootste slag sloeg Gerhardt echter aan het
eind van de jaren '60, toen hij aan de Zuid
afrikaanse ambassade in Engeland verbon
den was. Hij plaatste in die tijd advertenties
in Britse kranten waarin hij Britse marine-
i uitnodigde mee te doen aan de op
bouw van een Zuidafrikaanse duikboot-
vloot.
Daarbij had hij in het bijzonder belangstelling
voor militairen die betrokken waren bij het
Polaris-project, de onafhankelijke Britse
kernmacht die zich aan boord van een aantal
duikboten bevindt. De vrees bestaat nu in
Londen, dat hij tientallen, wellicht honder
den namen van militairen die met Polaris te
maken hadden en hebben, aan de Russische
geheime dienst heeft doorgespeeld.
De Labour-parlementariër Ted Leadbitter
heeft gisteren aangekondigd, over de nieu
we spionage-affaire vragen te zullen stellen
aan premier mevrouw Thatcher. Het minis
terie van defensie in Londen heeft inmiddels
ontkend, dat Gerhardt ooit toegang heeft ge
had tot vitale informatie.
intussen wat dichter bevolkt is
geworden met Fransen en Ame
rikanen.
Zelfmoordcommando's
Het is voor het eerst in meer dan
een jaar dat een Israëlisch vlieg
tuig is neergeschoten, een toestel
van het type KFir. Dat gebeurde
precies een dag nadat de Syri
sche minister van defensie gene
raal Tlas zowel Israel als Ameri
ka waarschuwde. Tegen Israël
zei Tlas dat Syrië in staat is zich
te verdedigen, en zelfs in staat is
Israëlische steden als tel Aviv te
bombarderen. Tegen Amerika
dreigde hij met zelfmoordcom
mando's uit de lucht op de 6e
vloot die voor de Libanese kust
ligt.
Om de daad meteen bij het woord
te voegen stegen Syrische vlieg
tuigen op toen Israël zijn bom
bardementen uitvoerde. Hoe ge
vaarlijk de situatie in Libanon is
geworden blijkt wel uit het feit
dat toen ook onmiddellijk de
Amerikaanse F-14-toestellen in
de lucht verschenen om een pa
raplu boven de Amerikaanse
vloot te vormen: de Amerikanen
vreesden een Syrische aanval.
Als antwoord op de terreur in Liba
non tegen Israël, Frankrijk en
Amerika hebben de Israëli's nu
de afgelopen weken drie bom
bardementen uitgevoerd. Twee
tegen Palestijnen, één tegen sji
'ieten. De Fransen staan op de
tweede plaats met één bombar
dement, en Amerika sluit de rij
met 0 punten. Onbeantwoord is
de vraag nog steeds of Amerika
zelf tot actie over zal gaan, of dat
het onderdeel is van afspraken
met Israël dat de Israëli's het vui
le werk opknappen. Vast staat
dat anders danin het verleden Is
raël geen Amerikaanse veroorde
ling hoeft te vrezen. Integendeel,
Amerika moedigt Israël aan om
hard toe te slaan, in de hoop dat
door een confrontatiepolitiek Sy
rië meer geneigd zal zijn aan de
onderhandelingstafel te gaan zit
ten.
Rome werd ontvoerd en een
maand later ongedeerd, maar bij
na 2 miljoen dollar armer aan los
geld, vrijgelaten.
De lange, blonde mevrouw Calis
soni heeft slechts zijdelings met
het familiebedrijf te maken.
Kosmonauten
bereiden
terugkeer voor
MOSKOU (Rtr/DPA) - De
Russische kosmonauten Ale-
xandrov en Lyakhov die
sinds 28 juni in de ruimte
zijn, bereiden hun terugkeer
naar de aarde voor. Dit heeft
het Russische partijblad
Prawda gisteren gemeld. Het
blad verzekerde de lezers dat
hun ruimtevaartuig Sojoez-9
de brandstofreserves niet
heeft opgebruikt.
Eerder meldden bronnen uit de
Verenigde Staten dat er pro
blemen waren met het ruim
teschip, die de terugkeer zou
den bemoeilijken of onmoge
lijk maken. De Prawda ver
klaarde uitdrukkelijk dat al
les normaal verloopt. Een
precieze datum voor de te
rugvlucht werd niet gegeven.
Alle proefnemingen in het om
vangrijke programma zijn
uitgevoerd. Het ruimtesta
tion Saljoet-7, waar de man
nen het grootste deel van de
tijd doorbrachten, blijft in de
baan om de aarde, aldus de
Prawda.
BUENOS AIRES (ANP/AFP) -
Argentinië is vrijdag officieel het
negende land geworden van de
"club" van landen die uranium
kunnen verrijken. De voorzitter
van de nationale commissie voor
kernenergie, Carlos Castro Ma-
dero, heeft dit bekendgemaakt.
Hij onderstreepte op een perscon
ferentie dat Argentinië een poli
tiek zou blijven volgen van uit
sluitend gebruik van kernener
gie voor burgerdoeleinden. Hij
gaf echter te kennen dat Buenos
Aires niet een verdrag zou teke
nen dat van Latijns-Amerika een
kernwapenvrije zone maakt.
Hij zei dat Argentinië zijn eigen
technologie had gebruikt zonder
hulp van buitenaf. De installatie
voor verrijking van uranium in
de provincie Rio Negro in het
zuiden van het land zal in 1985
gaan functioneren. Hij gaf geen
bijzonderheden over de capaci
teit of over de graad van verrij
king die bereikt werd.
