Bonden schorten
acties even op
c
ÜHEEFTBECHTOPÜWPRIWË
J
'Samen' gaat het beter
maar de vraag is: hoe?
Overleg maandag afgewacht
Veel drukte
op rivieren
Hervormde kerk wil
ICTO niet erkennen
WEEKBLAD PRIVÉ-AB0NNEE SERVICE
Ondanks onze maatregelen om te komen tot volledige bezorging,
is het mogelijk, dat u bij uitzondering Privé niet heeft ontvangen.
Haal nu uw weekblad op in de winkel, vanzelfsprekend zullen wij
na uw bericht de aanschafprijs f 1,85) geheel vergoeden.
Voor dit ongerief bieden wij u onze verontschuldigingen aan.
Directie Weekblad Privé.
'Accufabriek
moet dicht
wegens gevaar'
CDA op bres
voor het gezin
Bedrijf vecht opzeggen
lozingsvergunning aan
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1983
DEN HAAG (GPD) - De acties in het openbaar vervoer zijn voorlopig opgeschort in
afwachting van het resultaat van het ambtenarenoverleg, maandagavond, tussen
minister Rietkerk(binnenlandse zaken) en de bonden. Tot en met maandag zijn er
geen stakingsacties bij de spoorwegen en het streekvervoer. De stiptheidsacties bij
NS gaan gewoon door. De geplande langzaam-aan-acties die volgende week als nieu
we actievorm bij de spoorwegen zouden beginnen, heeft de Vervoersbond FNV ge
schrapt.
Binnenland
ARNHEM (ANP) - De voor dit
jaargetijde extreem lage water
standen in de grote rivieren lei
den tot een topdrukte in het
scheepvaartverkeer. Omdat
slechts een geringe diepgang
mogelijk is kunnen veel schepen
maar half worden geladen. Voor
hetzelfde werk is ongeveer een
dubbel aantal schepen nodig.
De Rijn stond bij Lobith gisteren
op een peil van 7.79 meter. In de
afgelopen jaren was dat alleen in
1976 nog lager (rond 7.50 meter).
De extra drukte op de i
leidt volgens rijkswaterstaat ove
rigens niet tot problemen. Wel
zijn in bijvoorbeeld Nijmegen en
Arnhem verschillende woonbo
ten bijna droog komen te liggen.
De bewoners vrezen schade als
de vorst intreedt en de rivieren
dan nog niet op peil zijn.
De lage waterstanden van de afge
lopen dagen worden vooral ver
oorzaakt door de zeer beperkte
regenval in het stroomgebied
van de i
Door de lage waterstand en de
daarmee samenhangende inzet
van extra schepen zijn veel meer
schippers aan net werk dan nor
maal. De winsten voor de schip
pers blijven overigens beperkt,
omdat er per schip veel minder
vracht kan worden meegeno-
NS heeft gisteren besloten in hoger
beroep te gaan tegen de uit
spraak in het kort geding dat
twee weken geleden was aange
spannen tegen de Vervoersbon-
den. In het geding was bepaald
dat de bonden het recht hebben
acties te voeren. NS wil de rech
ter nu vragen het Utrechtse von
nis te vernietigen en alle acties
die nog gaande zijn met onmid-
dellijke ingang te verbieden. Dit
Anderhalf miljoen
werklozen voorspeld
DEN HAAG (ANP) - Drs. H. van
Stiphout, directeur van de Orga
nisatie voor Strategisch Arbeids
marktonderzoek, acht een werk
loosheid van anderhalf miljoen
mensen tegen 1990 waarschijn
lijk. "Daarmee tekent zich een
tragiek af, omdat werkgelegen
heid nauwelijks te verwezenlij
ken lijkt en werkloosheid onbe
taalbaar wordt", zo zei hij giste
ren tijdens een bijeenkomst van
zijn organisatie in Den Haag.
Het probleem van arbeid en werk
gelegenheid heeft naar de me
ning van drs. Stiphout dramati
sche vormen aangenomen. So
ciale ontreddering en maat
schappelijke instabiliteit teke
nen zich langzamerhand af. Een
blijvend groot aantal werklozen
zal economisch en sociaal wor
den achtergesteld, omdat het
volgens Stiphout onvermijdelijk
is dat de werkenden de belang
rijkste opbrengsten uit arbeid
zullen opeisen. Hieruit zullen
nieuwe klassentegenstellingen
voortvloeien.
op straffe van een miljoen gul
den per overtreding. Het hoger
beroep dient op 8 december in
Amsterdam.
Vandaag dient het kort geding dat
Gedeputeerde Staten van Zee
land hebben aangespannen te
gen de AbvaKabo. GS willen dat
de rechter de staking bij de Wes-
terschelde-veren verbiedt. GS
van Zeeland hebben de AbvaKa
bo ook verantwoordelijk gesteld
voor de financiële gevolgen van
deze staking. Sinds gisteren lig
gen de veerdiensten in Zeeland
als gevolg van protestacties van
het personeel bijna stil.
De Centrale Commissie van werk
gevers in het beroepsgoederen-
vervoer is van mening dat de
overheid, gezien haar verant
woordelijkheid, verplicht is de
marine naar de Zeeuwse wateren
te sturen om de stakende beman
ningen van de veerponten tot va
ren te dwingen. Volgens de com
missie heeft de staking bij de
veerponten het regionale verkeer
in Zeeland volledig ontwricht.
De ambtenarenbond AbvaKabo
overweegt de staking bij de pos
terijen van PTT uit te breiden.
Gedacht wordt aan het uitroepen
van stakingen bij de voorsorteer-
centra.
Het automatiseringsproject van de
belastingdienst in Apeldoorn,
dat aanstaande maandag zou be
ginnen, is door de stiptheidsac
ties van belastingambtenaren
voorlopig van de baan. Honderd
werknemers bij de vuilafvoer-
„maatschappij VAM in Wijster
gaan dinsdag staken als de direc
tie bij de onderhandelingen over
hun nieuwe cao de korting van
3,5 procent wil doorvoeren. Zij
stellen dit in een ultimatum dat
maandagavond afloopt.
Maandag, dinsdag en woensdag
gaan ambtenaren van het Haagse
gemeentehuis met hun collega's
van de gemeentereinigings
dienst het vuilnis ophalen.
De AbvaKabo heeft acties aange
kondigd tegen directies en
dienstleidingen die ambtenaren
wegens door de poststaking ver
oorzaakt gebrek aan werk met
verplicht verlof' naar huis sturen.
Deze directies willen straks amb
tenaren met onbetaald overwerk
inzetten om het extra-werk te
doen dat vrijkomt wanneer de
poststaking is afgelopen, aldus
de AbvaKabo.
De eigen vervoerders, georgani
seerd in de EVO (42.000 onderne
mingen) hebben op regering en
ambtenarencentrales een drin
gend beroep gedaan een einde te
maken aan de „maatschappij
ontwrichtende acties". Volgens
de EVO zijn de gevolgen van de
acties bij PTT en douane voor
het bedrijfsleven zo ernstig ge
worden, dat eigen inventiviteit
niet langer helpt. De aan- en af
voer van goederen en de distri
butie ervan, hebben tot een zoda
nige schade geleid, dat de gren
zen van het aanvaardbare ver
zijn overschreden, aldus de eigen
vervoerders.
De FNV-actiekaravaan, die de af
gelopen week door het land trok
om uitkeringstrekkers en ambte
naren te inspireren door te gaan
met hun acties, heeft bijna 40.000
op de been gebracht.
DEN HAAG - Enkele duizenden mensen demonstreerden gisteren op het Binnenhof in Den Haag tegen de 3.5
procent korting op uitkeringen. Een groep musici omlijstte het geheel met FNV-strijdliederen. <Foto gpdi
DOORN (ANP) - De Nederlandse
Hervormde Kerk zal het Inter
kerkelijk Comité Tweezijdige
Ontwapening (ICTO) en het Her
vormd Beraad Vredesvraagstuk
ken (HBV) niet dezelfde plaats
en erkenning geven als het Inter
kerkelijk Vredesberaad (IKV).
De synode verwierp gisteren in
ADVERTENTIE
Doorn een motie van die strek
king met 35 tegen 16 stemmen.
Met ruime meerderheid wees de
synode verder een voorstel af om
de banden met het IKV te ver
breken. De synode had evenmin
behoefte aan een nieuwe pasto
rale brief over de kernwapens,
waarin alle standpunten op even
wichtige wijze zijn verwoord (35
tegen 17 stemmen).
ICTO en NB V hadden vorig jaar de
synode om erkenning gevraagd.
Beide organisaties zijn opgericht
als reactie op de activiteit van het
IKV en op de pastorale brief uit
1980, waarin de Hervormde Sy
node gebruik en bezit van kern
wapens afwijst. Het IKV is in'
1966 door negen kerken, waaron
der de hervormde kerk, opge
richt.
Het hoofdbestuur van het ICTO.
heeft teleurstellend gereageerd
op het besluit van de Hervormde
Synode. Het ICTO vraagt zich af
of het nog wel zinvol is met de
synode en haar instanties ge
sprekken aan te gaan. Het hoofd
bestuur overweegt het werkter
rein te verleggen naar de plaatse
lijke gemeenten.
EXPORT Hoewel relatief klein
in omvang, is de Nederlandse ex
port naar de Volksrepubliek Chi
na in de eerste drie kwartalen
van het jaar verdubbeld, in ver
gelijking met dezelfde periode
van vorig jaar. Ook de export'
naar de Verenigde Staten en de
Sowjet-Unie is sterk gestegen
(beide met 40 procent), zo blijkt
uit cijfers van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek. In totaal
groeide de Nederlandse export
de eerste negen maanden met
bijna vier procent ten opzichte
van de overeenkomstige periode
in 1982.
Gemeente helpt
bij ontheffing
og-belasting
TILBURG (ANP) - B en W van
Tilburg willen de Tilburgse
bevolking vanaf begin de
cember actief gaan voorlich
ten over de mogelijkheden
tot kwijtschelding van onroe-
rendgoed-belasting (ogb).
Dat heeft het college deze
week besloten.
Begin december gaan de eerste
aanslagen over 1983 de deur
uit. Bij die aanslagen zit een
pamflet met algemene infor
matie over de belastingaan
slag en wordt tevens verwe
zen naar een folder waarin
staat wanneer men in aan
merking kan komen voor
ontheffing van betaling. De
folder is in de loop van de
cember op diverse plaatsen
in de stad verkrijgbaar.
DIEREN (ANP) De Industrie
bonden FNV en CNV willen slui
ting van accufabriek De Komeet
in het Gelderse Dieren, omdat de
werkomstandigheden daar een
rechtstreeks gevaar voor de ge
zondheid van de 26 werknemers
betekenen.
Uit verschillende onderzoeken bij
het bedrijf is de afgelopen jaren
gebleken, dat er in de lucht een
veel te hoog loodpercentage
voorkomt. Ook in het bloed van
veel werknemers is te veel lood
aangetroffen. Volgens de bonden
spot de bedrijfsleiding al jaren
met alle regels en voorschriften
die de veiligheid en gezondheid
van de werknemers moeten ga
randeren.
Een proces-verbaal van de Ar
beidsinspectie was voor de Arn
hemse officier van justitie on
langs aanleiding om voor de
rechtbank sluiting van De Ko
meet te eisen. De rechter ging
echter niet verder dan een boete
van 1000 gulden.
UTRECHT (ANP) - Het CDA gaat
de komende jaren nadruk leggen
op "de kwaliteit van het leven".
Centraal daarin staat respect
voor leven en natuur. Ook het ge
zin moet weer de aandacht krij
gen die het verdient. De vice-
voorzitter van de CDA-Tweede-
Kamerfractie, Van der Linden,
zei dit vandaag in Utrecht op een
bijeenkomst van de jongerenor
ganisatie van zijn partij.
Volgens Van der Linden "hunkert
de Nederlandse maatschappij
naar wat meer christelijke warm
te". Dat is broodnodig na de ma
terialistische jaren die we achter
ons hebben, aldus Van der Lin
den. "individualisering ver
vreemdt de mensen van elkaar,
gezin en warme menselijke ver
houdingen zijn bindende ele
menten".
Volgens het kamerlid presenteren
PvdA en WD straks de reke
ning van de arbeidstijdverkor
ting aan de mensen die met een
laag inkomen moeten rondko
men. Deze partijen leggen vol
gens Van der Linden een veel te
grote nadruk op de individuali
sering. Maar de echte minima
met hun gezinnen hoeven niet
bang te zijn, want wie strijdt voor
het recht van de sterkste vindt
het CDA tegenover zich, aldus
Van der Linden.
ROTTERDAM (GPD) Het Rotterdamse bedrijf Booy Clean heeft in een
gisteren verzonden telex aan minister Smit-Kroes (verkeer en water
staat) haar besluit de lozingsvergunning van het bedrijf per 15 decem
ber op te zeggen aangevochten. Booy Clean voert een rapport aan van
de afdeling scheikundige technologie van de TH Delft, waarin staat dat
het bedrijf slechts voor een tiende van het totaal vervuild havenslib in
de Rotterdamse Geulhaven aansprakelijk kan worden gesteld.
De inbeslagname van de boedel met een waarde van 45 miljoen gulden,
vindt men niet in verhouding staan met de schoonmaakkosten van de
Geulhaven die in de vijf miljoen gulden zullen belopen. Het Rotterdam
se bedrijf zegt zich niet te willen onttrekken aan de vervuilingsproble-
matiek maar wenst ook niet als de hoofdschuldige te worden aangewe
zen. Men eist begin volgende week een overleg met de minister. Als dat
er niet komt, dreigt het bedrijf juridische stappen te zullen onderne-
Een woordvoerder Voskuyl van verkeer en waterstaat zegt niet te schrik
ken van de dreigementen van Booy Clean. „Men heeft al vaker met
gerechtelijke acties gedreigd. De minister heeft echter haar besluit niet
zonder meer genomen. Het bedrijf is al een paar jaar achtereen gewaar
schuwd om z'n vervuilende activiteiten te staken. Rijkswaterstaat
denkt dat het schoonmaakkarwei in de Geulhaven zeker enkele tiental
len miljoenen guldens zal kosten. Die inbeslagname van de boedel is
dan ook zeker niet ongegrond".
Hoewel dat door alle actienieuws
wat onderbelicht is gebleven,
heeft premier Lubbers de afge
lopen twee weken toch enkele
malen toegegeven dat het kabi
net in het huidige conflict met
de ambtenarenbonden tacti
sche fouten heeft gemaakt.
Op de CDA-partijraad in Bus-
sum '-constateerde Lubbers
twee weken geleden dat het
kabinet er kennelijk onvol
doende in geslaagd is de
werkelijke bedoelingen achter
de kortingsvoorstellen goed
over te brengen. Hij stelde vast
dat er tal van misverstanden de
ronde deden, waardoor de kri
tiek wellicht ongenuanceerder
door
Hans de Bruijn
was dan - volgens hem - nodig.
Weliswaar plakte Lubbers, even
als CDA-fractieleider De Vries,
aan die erkenning de kritiek
vast dat de bonden en de oppo
sitie de feiten bewust verkeerd
hadden weergegeven, feit is
dat het kabinet er zelf niet in
geslaagd is zijn beleid goed te
verkopen.
Het kabinet heeft zelf, sinds de
korting op de uitkeringen en
ambtenarensalarissen in juli
bekend werd, nauwelijks een
gelegenheid gezocht om de
ambtenarenbonden (en het
grote publiek) duidelijk te ma
ken waarom het wil wat het wil
en hoe het dacht daarover met
de ambtenarenbonden tot
overeenstemming te komen.
Integendeel, het probleem werd
al gauw versimpeld tot het te
rugdringen van Het financie
ringstekort en het vóór of te
gen de 3,5 procent korting zijn.
Werkgelegenheidsaspecten
kwamen er nauwelijks aan te
pas.
Het kabinet stelde zich boven
dien in deze vrijwel geheel via
de publiciteit en de actiepodia
gevoerde discussie zo onge
naakbaar op, dat het onderhan
delingsklimaat al op voorhand
slecht was. Het verkeek zich
bovendien op de - inderdaad
ongekende - eensgezindheid
van de vier ambtenarenbon
den.
'Nulpunt'
Oud-minister van sociale zaken
Albeda constateerde dezer da
gen dat de overlegeconomie,
ooit een innig gekoesterde ver
worvenheid, na de laatste jaren
al steeds meer te zijn uitge
hold, nu bijna op een „nul
punt" terecht is gekomen. En
het kabinet-Lubbers leek daar
tot voor zeer kort vrede mee te
hebben.
Deze week kwam op een CDA-
bijeenkomst in Brabant de er
kenning van Lubbers dat het
kabinet in zijn dadendrang
misschien iets te ver is doorge
schoten. Als wij een fout heb
ben gemaakt, zei de premier,
dan is het „dat wij de ambtena-
renorganisaties wellicht meer
bij de afweging van het beleid
hadden kunnen betrekken".
Volgens Lubbers toont de be
reidheid van het kabinet om
over een meerjarig arbeids
voorwaardenbeleid voor over
heidspersoneel te praten aan
dat het een beetje van die weg
wil terugkomen. „Maar heus
niet uit vrees voor de acties",
voegde hij er haastig aan toe.
Dat zou de ambtenarenbonden
teveel eer geven. Toch was er
„hulde" van Lubbers voor de
bonden, omdat er nu weer kan
worden gepraat.
Dit betekent overigens niet dat
het kabinet nu vindt dat het
beter al in juli met de bonden
had kunnen gaan praten. Dat
kan ook niet. De bonden zou
den zich nooit hebben laten
verleiden op die manier mede
plichtig te worden aan het ka
binetsbeleid.
Bovendien zou dan, nu de frac
tieleiders van de regeringspar
tijen toch al zo nauw bij de óp-
stelling van de begroting zijn
betrokken, de parlementaire
behandeling van de begro
tingsvoorstellen helemaal tot
een farce zijn gemaakt.
Wantrouwig
Nu de gesprekspartners donder
dag zonder resultaat uiteen
zijn gegaan, valt daarom nog
niet te overzien wat de bereid
heid tot praten over een meer
jarig beleid van de kant van het
kabinet werkelijk waard is.
Het kabinet heeft de afgelopen
maanden voldoende redenen
voor de ambtenarenbonden
geschapen om wantrouwig te
blijven.
Lubbers opmerkingen leken
vooral bedoeld als een poging
om de verziekte sfeer wat te
verbeteren. In de rest van zijn
Brabantse rede riep hij her
haalde malen op om nu „sa
men" aan oplossingen te
Oud minister Albeda: overleg
economie op nulpunt.
(Foto ANP)
werken. Het berouw komt dui
delijk na de zonde.
Overigens moet niet vergeten
worden dat daarvoor een stevi
ge duw in de rug nodig was
van de president van de Haag
se rechtbank. Door de partijen
te dwingen weer met elkaar te
gaan praten dwong hij ze te
vens om - van beide kanten -
wat water in de wijn te doen.
Aan de andere kant heeft het
overleg van donderdagavond
bewezen dat het gevaarlijk is
om, nu de laatste weken de
stellingen zo hoog zijn ingeno
men, al te hooggespannen ver
wachtingen te koesteren. Ve
len zullen verwacht hebben
dat donderdagavond al spij
kers met koppen geslagen zou
den worden. Een zwaluw
maakt nog geen lente, is hier
voor een toepasselijk spreek
woord.
Dat het nog niet gelukt is komt
met name door de moeilijke
positie waarin de bonden door
de acties zijn terechtgekomen.
Hun dilemma is hoe zij de ac
ties kunnen afblazen, terwijl zij
toch akkoord zouden moeten
gaan met een 3 procents kor
ting, zij het in een wellicht an
dere vorm en ingebed in een
driejarig beleid.
Want één ding is duidelijk: de
korting moet voor het kabinet,
in enigerlei vorm, in de meerja
renafspraken zijn terug te vin
den. Voor veel vakbondsleden
zou dat echter het gevoel ople
veren dat alles voor niets is ge
weest. Dat zou kunnen leiden
tot een grote desillusie bij de
achterbannen, die voor het
functioneren van de bonden in
de komende jaren vérstrek
kende gevolgen kan hebben.
Aan de andere kant moeten de
bonden er rekening mee hou
den dat zij met hun acties dui
delijk de sympathie van de pu
blieke opinie bezig zijn te ver
spelen. De acties dreigen daar
mee een uitputtingsslag te
worden waarbij uiteindelijk
niemand gebaat is.
Winst
Wat is dan toch de - misschien
magere - winst van de gebeur
tenissen van de afgelopen
week? Het belangrijkste is dat
de regering voor het eerst de
bereidheid heeft getoond met
de ambtenarenorganisaties te
komen tot een werkelijk ar
beidsvoorwaardenoverleg.
Ambtenaren hebben altijd met
afgunst gekeken naar de werk
nemers in het bedrijfsleven,
die een open overlegstructuur
allang kennen.
Het overleg tussen ambtenaren
bonden en regering had, zeker
nu in de laatste jaren de finan
ciële ruimte steeds kleiner is
geworden, toch vooral het ka
rakter van een dictaat. Door
over een meerjarenbeleid te
gaan praten kan ruimte ont
staan om tot afspraken te ko
men, die het voor het kabinet
moeilijker maken om bij de
eerstvolgende financiële te
genvaller weer het oog te laten
vallen op de portemonnee van
de ambtenaar of uitkerings
trekker, omdat die toch vrij
makkelijk te pakken zijn.
In het regeerakkoord is afgespro
ken dat de ambtenaren in drie
jaar tijd zes miljard moeten in
leveren. Voor 1984 is nu al drie
miljard ingevuld. Er zou al heel
wat gewonnen zijn als de bon
den de zekerheid kregen dat in
1985 en 1986 niet meer dan de
resterende drie miljard behoeft
te worden ingeleverd.
Zover is het nog niet en zeker mi-,
nister Ruding zal het niet zover'
willen laten komen. Maar het
zou de ambtenaren wel het ge
voel geven dat zij over hun ei
gen arbeidsvoorwaarden mo
gen meepraten en dat zij niet
een bij voorbaat machteloos
slachtoffer zijn van het kabi
net, waardoor alleen nog de
Weg nu.II- acti< begaanbaar i
Als de bonden en de regering er
nu in slagen om tot een ak
koord op de middellange ter
mijn te komen, dan kan dat
ook op langere termijn leiden
tot een betere verhouding tus
sen de regering en haar werk
nemers. Het zou bovendien
kunnen betekenen dat het ka
binet-Lubbers voor de rest van
zijn zittingsduur verlost is van
arbeidsonrust bij de overheid
en uiterst moeizame onderhan
delingen. I)at moet toch ook
wat wa^rci zijn.
