'M'n muziek lyrischer, nou en. De PTT en de knop van de televisie £2... TV-rubriek Belangrijk R.O. speelt Grieg Philip Glass brengt wiskundige helderheid en mystieke vervoering samen CONCERT AGENDA Rob de Nijs geeft concert Uit in de Randstad kabel~tv abonnees in de Bollenstreek ZATERDAG 19 NOVEMBER 1983 Radio - tv - kunst Dinsdagavond staakte de televi sie. Nee, dat is niet helemaal juist. Dinsdagavond staakte Nederland 1. Ook dat is niet helemaal juist. Dinsdagavond staakte Nederland 1 tot tien over acht. Maar zelfs dat is maar de halve waarheid, want niet „de televisie", niet Hilver sum staakte, maar de PTT. En ook dat is weer niet helemaal juist, want de PTT staakte niet, heeft het werk niet onderbro ken, maar is die dinsdagavond gewoon wat later begonnen met werken. Hoezo? De wek ker niet afgelopen? De brug eerst dicht en daarna open? Nee, dat moet u zo zien. De tele visie kan niet uitzenden als de PTT niet eerst een handeling verricht: een knop omdraait. Ik zeg het maar zo simpel mo gelijk, op gevaar af dat het in gewikkelder is dan een knop omdraaien, hoewel ik me dat nauwelijks kan voorstellen, van de PTT. Zolang de PTT die knop niet omdraait, kan er niet worden uitgezonden. Maar je kunt ook niet zeggen dat de PTT „is gaan staken", ot „het werk heeft onderbroken" of zoiets, want ze zijn gewoon even niet aan hun werk begon nen. Op die manier kunnen ze nooit op staken worden be trapt, begrijpt u wel. Een bijkomende maar vervelen de konsekwentie is wel, dat als je begint met de knop niet om te draaien, alleen de eerste pro gramma's de dupe worden. En de kijkers naar de eerste pro gramma's. Wie zijn dat? De kinderen. Door nu al twee keer de knop niet om te draaien (maar dus niet te staken), heb ben de PTT-ambtenaren nu al twee keer de kinderprogram ma's om zeep geholpen. Dins dag ook weer. In de kranten las ik de volgende dag dat door die ,,actie"(?) „drie VARA-pro- gramma's" niet konden wor den uitgezonden, maar dat is natuurlijk een eufemisme voor „drie kinderprogramma's": Popeye, Niels Holgersson, en Zeg 'ns aaa. Het laatste is wel iswaar geen kinderprogram ma, maar Sara van acht wil er toch wel altijd graag naar kij ken, want het gaat over huiselijke, bevattelijke zaken. Weet u wat ik van „actievoer ders" vind, die hun vingers niet willen branden aan een „actie" als het omdraaien van DE KNOP tijdens bijvoor beeld Pisa of Sonja op dinsdag, als de wolwassenen zitten te kijken, en daarom liever zo'n negatieve activiteit als het niét omdraaien van een knop ten koste van de kinderprogram ma's en de kinderen bedrij ven? O, dat kunt u wel raden! Iets tussen labbekakken, huf- ters en kindermishandelaars in, denkt u. Als ik het op deze manier formuleer, leg ik de schuldlast ook weer bij een an der zonder een definitieve keus te doen, net als die PTT- ambtenaren van de tv-knop, dus daar doe ik niet aan mee. Hufters en kindermishande laars vind ik te grote woorden voor zo'n petieterig kleine non handeling, maar labbekakken neem ik graag voor mijn. reke ning. Als ik zo'n PTT-ambtenaar was, zou het uitschakelen, pardon: het niét inschakelen van Po peye en Niels Holgersson wel het laatste zijn wat ik deed. Kom kom, zult u nu. als PTT'er, antwoorden, ze krijgen die programma's dan toch de volgende keer, er is toch geen man overboord! Nee, maar nu zaten ze er op te vlassen, nu was hun een chocoprins be loofd, en dan kun je nog zo ver standig praten en ze uitleggen dat die chocoprins dan morgen wel komt, of volgende week, maar morgen of volgende week hadden ze toch óók een chocoprins gehad, dus hoe je het ook wendt of keert: die ene chocoprins zijn ze voorgoed kwijt. Ik leg het maar even zo eenvoudig mogelijk, met sim pele symbolen, uit voor die PTT'ers van DE KNOP, want anders begrijpen ze het nooit. Ja maar, zult u nu, als PTT'er, te genwerpen, het is toch ook van opvoedkundige waarde als kinderen ook eens geconfron teerd worden met de gevolgen van zo'n staking? We staken toch ook voor hun toekomst? Ze willen toch altijd zo graag meedoen, meelopen in vredes marsen, handtekeningen ver zamelen voor die arme zee hondjes, dus nu kunnen ze ook een keer meedoen aan de sta king van hun vaders door niet naar Niels Holgersson te kij ken! Maar zo simpel ligt dat niet. Dat je zeehondjes moet aaien en niet doodknuppelen kun je aan lagere schoolkinderen, ook die van de laagste klassen, gemak kelijk duidelijk maken. Maar zolang ze nog hun hoofd bre ken over sommen in de orde van grootte van 47:6 is 7 r. 5 valt het niet mee om ze de 3.5 procent-regeling duidelijk te maken. Hoewel, je komt na tuurlijk een eind als je vertelt dat de burgemeester van het land geld wil afpakken van de meneer die altijd de post brengt, en dat hij niet net zo veel geld wil afpakken van pappa die altijd die post krijgt, - dat geef ik ook weer toe. Maar door Nico Scheepmaker desondanks blijf ik het labbe- kakkerig vinden de kinderen en niet de volwassenen te tref fen („nee Janna, nu moet je niet boos zijn op die meneer van de PTT, maar op de rege ring in Den Haag. liefje, maar dat leg ik je over tien jaar nog wel eens uit"), via die misselij ke truc van het niet omdraaien van de knop. Zo heb ik me laten vertellen dat de patiënten in een joods zie kenhuis op sabbath wél de knop mochten indrukken om de hulp van de zuster in te roe pen, maar dat het belletje in een circuit kwam waardoor het onzeker was of het meteen overging, of pas over enkele minuten, of misschien wel he lemaal niet. Zo'n handeling zonder zekere uitkomst mocht dan wel. Ik geloof dat je op die manier jezelf èn je religie èn God in hoogsteigen persoon in de maling neemt, en hetzelfde gevoel heb ik bij die „activi teit" van de PTT om de knop niét in te drukken. En overi gens ben ik van mening dat „Sanne" een uitstekende jon- gerenserie is, met Lotje Lohr, Anne Buurma en José Ruiter als voortreffelijke hoofdrolspe lers! ÜTRECHT - De Amerikaanse componist Philip Glass maakt op het ogenblik met zijn ensemble een tournee - door Europa. Hij was deze week in ons land voor twee concerten in muziekcentrum Vredenburg in Utrecht. Glass is de man, die 'minimal music' in bredere kring po pulair heeft gemaakt. door Ariejan Korteweg Juist ook in ons land is hij geliefd. In 1976 maakte hij tijdens het Holland Festival indruk met de samen met Robert Wilson ge maakte opera 'Einstein on the beach'. In opdracht van de stad Rotterdam maakte hij in 1980 de opera 'Satyagraha'. Vorig jaar schreef hij, ook voor het Holland Festival, de muziek bij de om streden voorstelling 'De foto graaf van Rob Malasch. Onlangs maakte hij de muziek voor 'Koyaanisqatsi', een op de Hopi- indianen geïnspireerde film. Vol gend jaar verschijnt zijn derde opera 'Akhnaton', de Egyptische farao die het ééngodendom in voerde. De muziek van Glass ROTTERDAM "De Doelen za 19,*gr. zaal, 20.15 uur, 'Canticum Novum', geref. gemengd koor en het Gewestelijk Orkest voor Zuid- Holland o.l.v. Wim Roos. za 19, kl. zaal, 20.15 uur, 'Jubileum concert', Rotterdams Mannenkoor 'Variante' en het Schie's Gemengd Koor o.l.v. Pauline e.a. ma 21, kl. zaal, 20.15 uur John Scol- field Trio, jazz. di 22, woe 23, gr. zaal, 20.15 uur, Rot terdams Philharmonisch Orkest i o.l.v. Edo de Waart. 'VT 25, gr. zaal, 20.15 uur, Het Neder lands Kamerorkest o.l.v. Antoni Ros-Marba, m.m.v. Malcom Frager. Rotterdamse Schouwburg za 19, 20.15 uur, 'De-weerstaanbare opkomst van Arturo Ui'van Bertolt Brecht. vr 25, 20.15 uur, Het Nederlands Danstheater met 'Ghost Dances', 'Love songs', 'Psalmensymfonie'. Theater Zuidplein woe 23, gr. zaal, 20.15 uur, Werkcen trum Dans, 'Finale Alice' en de pre mieres van Jan Muylaert en Jan Hein van Tol. vr 25, gr. zaal, 20.30 uur, 'Die Czardas- furstin', operette van Emmerich Kalmann, Rotterdams Operette Ge zelschap. Luxor Theater za 19 t/m vr 25 (beh. ma), 20.15 uur, 'Evenaar', nieuwe musical van Jos Brink en Frank Sanders. Hofpleintheater za 19, 20.15 uur, 'Cherchez la femme', nieuwe theatershow, Liselore Ger- di 22, t/m vr 25, 20.15 uur, 'Aan het langste eind', black comedy m.m.v. Kitty Courbois, Gerard Thoolen, Matthias Maat en Jaap Hoogstra. AMSTERDAM Carré t/m zo 4, 20.15 uur, (beh. ma, zo alleen 14 uur), Hoofdstad operette 'lm weissen Rössl' van Ralph Benats- - ky. ma 21, 20.15 uur, concert Lee Towers. Concertgebouw za 19, gr. zaal, 20.15 uur, Het Neder lands Kamerorkest o.l.v. Antoni- Ros-Marba/Malcom Frager, piano, zo 20, gr. zaal, 20.15 uur, I Solisti Ita- woe 23, do 24, gr. zaal, 20.15 uur, Con certgebouworkest o.l.v. V/olfgang Sawallisch/Elly Ammeling so praan. vr 25. gr. zaal, 20.15 uur, Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. Edo de Waart/André Watts piano. De Klein Komedie di 22 t/m za 26, 20.15 uur. Jan Decleir 'Onzedige vertelsels' van Dario Fo. Nieuwe De La Mar Theater t/m zo 27, 20.15 uur, (beh. ma, zo al leen 14 uur), 'Huwelijkscarrousel' van Leslie Stevens, ma 21, 20.15 uur, Adèle Bloemendaal met 'Adèle's keus'. Stadsschouwburg za 19. ma 21. 20.15 uur, zo 20. 14 uur, Het Nationale Ballet 'Midzomer- nachtsdroom', 'Onder mijne voe- di 22. 20 uur, Nederlandse Opera Stichting 'Idomeneo' van Mozart, woe 23, 20.15 uur, RO-theater 'De wordt heel vaak samen met thea ter gebruikt. "Ik houd ervan met dansers en regisseurs te werken", zegt hij. "Mijn muziek werkt sterk in combinatie met beelden". In zijn composities worden wis kundige helderheid en mystieke vervoering verenigd. De luiste raars worden er onverbiddelijk door in twee kampen verdeeld: wie niet voor hem is, is tegen' hem. Onberoerd blijven is onmo gelijk, daarvoor zijn de klanken te dwingend. Tegenstanders grij pen vertwijfeld naar de oren, of naar hun draaitafel, bang dat de naald in een groef is vastgelopen. Ze noemen zijn muziek een on- - doordringbare muur van geluid en zijn manier van componeren een goedkope rekentruc, waar van het resultaat gedoemd is te sterven in saaiheid. Voorstanders roemen juist de hel derheid van zijn muziek, de ver nuftige wijze waarop ritmes in el kaar grijpen en eenvoudige, her halende patronen uitgroeien tot een trance-verwekkend geheel, met de magie van een krekelcon cert op een warme zomerdag. Je kunt je een tijdje laten meene men door het avontuur van één instrument, de hinkstapspron- gen door de harmonie volgen, om bij het onvermijdelijke sa menvloeien met een andere vliegen' van Jean Paul Sartre, do 24, vr 25, 20.15 uur. Het Publiek- stheater 'De weerstaanbare op komst van Arturo Ui' van Brecht. Frascati t/m 17 dec, 20.30 uur (beh. zo/ma), To neelgroep Baal 'Maria' van Isaac Babel, regie: Han Romer. DEN HAAG Koninklijke Schouwburg t/m ma 21, 20.15 uur, Haagse Comedie 'Prettige feestdagen', zo 20, 14 uur, di 22, 20.15 uur, Haagse Comedie 'Het bal van de etalage poppen'. woe 23, 20.15 uur, Publiekstheater 'De weerstaanbare opkomst van Arturo Ui'. HOT za 19. 20.30 uur. Bewegingstheater Bart Stuyf 'Stitch'. di 22, 20.30 uur, Company Vivienne Newport 'Weder den Tag noch die Stunde' (dans); woe 23. 20.30 uur, 'Persicaire' (dans). Appeltheater za 19, woe 23, 20.15 uur, De Appel 'De vrek' en 'De huisbewaarder'. Diligentia zo 20, 14.30 uur, Malcom Frager, pia- zo 20. 20 15 uur, Rian de Waal, piano, di 22, 20.15 uur, Boyan Vodenitcha- t/m°za 26a"beh. zo. ma, di). 20.15 uur, Fons Jansen met 'Zullen we hand- Congresgebouw ^a 19, 20.15 uur, Die Haghe Spelers 'De Zanzibar', za 19, 20.15 uur, Concertgebouwor kest m.m.v. Horacio Gutiérrez, pia- ma 21, 20.15 uur, Nederlands Kamer orkest m.m.v. Malcolm Frager. pia- Circustheater za 19. zo 20. 20.15 uur. Nooy's Volks theater 'De Jordaan'. zo 20, 14.30 uur. Scapino Ballet 'Straat/Tutto Liscio/Op is op'. Theater Aan De Haven za 19, 20.30 uur, Gezelschap Van De klank op diens mathematisch be paalde pad over te stappen. Rock-fans Vreemd genoeg slaat de muziek van Glass in uiteenlopende krin gen aan. Hij is geliefd in de avant-gardistische hoek, maar heeft ook trouwe aanhangers on der rock-fans, waarschijnlijk door de stevige kadans, die in al zijn werk is terug te vinden. In vakkringen wordt hij ten onrech te wel een 'crossover' genoemd, een artiest met in wezen geringe zeggingskracht, die toch een breed publiek weet te boeien. Philip Glass is de meest aan de weg timmerende componist van wat, bij gebrek aan een betere term, 'minimal music' wordt ge noemd. La Monte Young, Steve Reich, Terry Riley en John Cage worden ook tot deze stroming gerekend. Glass' eigen werk laat steeds meer een nieuwe invul ling van dit begrip horen. Her kenbare lyrische lijnen maken zijn latere composities veel toe gankelijker dan de statische dis cipline van 'Einstein on the beach' was. Ook tijdens de con certen in Vredenburg was de te genstelling tussen het werk voor en na 'Einstein on the beach' dui delijk. Sommige critici spreken van een compromis. Witte Kraai 'Honger', woe 23, do 24, 20.30 uur, De Jongste Cijfers 'Geloof, liefde, hoop'. Bethelkerk woe 23, 20.15 uur, uitvoering Kon. Zangver. 'Excelsior' met Utrechts Begeleidingsorkest o.l.v. Hans van der Toorn. LEIDEN Schouwburg ma 21,20.15 uur, Tot Ieders Genoegen met 'Het huis op de Rots', thriller van George Batson. di 22, 20.15 uur, Toneelgroep Theater met 'De bontjas' van Gerhart Hauptmann. vr 25, 20.15 uur, Meneer Lievegoedy een 'absurde' komedie van Yves Ja- miaque. LAK-Theater za 19, 20 30 uur, Orkater produktie, Jim v.d. woude: Kopzeer aan die zo 20, 15 uur, kindervoorstelling Car rousel 'Jason en z'n helden', do 24, vr 25, 20.30 uur, LAKdrama: produktie Comedia del'Arte. K&O-gebouw ma 21, kapelzaal, 20.15 uur, 'Vioolso nates door de eeuwen heen', Robert Szreder, viool, Peter Zimmermann, piano. woe 23, kapelzaal. 20.15 uur. Kapel concert, Elisabeth Nijenhuis, pia- Stadsgehoorzaal woe 23,20.15 uur, concert Rob de Nijs met eigen band o.l.v. Ruud Bos. vr 25, 19.30 uur, Residentie Orkest o.l.v. Ronald Zollman. Microtheater Imperium za 19, vr 25, 20.30 uur, 'Tango' van Sla- womir Mrozek, regie: Niek Pan- Leiderdorp Dorpskerk vr 25, 20.15 uur. Ensemble Weidner, Evert Weidner, hobo en Engelse hoorn. Peter Brunt viool, Esther Apituley, altviool, Michiel Weidner, violoncello. Glass reageert laconiek op die term: "M'n muziek is meer ly risch geworden, so what. Waar om zou dat een compromis zijn? Ik wil dat m'n muziek blijft ver anderen, anders zou ik verveeld raken. Ik had ook 'The son of Einstein on the beach' of 'The re turn of Einstein on the beach' kunnen schrijven, maar daar ben ik niet in geïnteresseerd". "De muziek is inderdaad minder 'minimal' geworden, zoals de mensen dat noemen. Dat is een kwestie van persoonlijke ont wikkeling. Ik ben steeds meer in de richting gegaan van een ver bintenis tussen ritmische- en harmonische structuren. Overi gens sta ik nog steeds achter de 'minimale' periode, anders zou ik die muziek niet meer spelen". Silver shine Hij vervolgt: "Ik ben bezig een mu zikale taal te ontwikkelen. Dat vereist experimenten in verschil lende richtingen. Daarom begon 'Glassworks' bijvoorbeeld met een piano-intro. Dat had nog nooit iemand van me gehoord. De platenmaatschappij was bang dat ik daardoor m'n publiek van me zou vervreemden. Dat is ken nelijk niet gebeurd". Op de hoes van 'Part 1 2', een plaatopname uit 1974, schreef Glass nog dat om zijn muziek te waarderen een ander manier van luisteren nodig is "waarbij herin nering noch verwachting een rol spelen bij het ervaren van de structuur". De muziek zou moe ten worden ervaren als een "aan wezigheid". Glass geeft toe dat dat voor zijn huidige composities niet meer opgaat. "Ik gebruik een andere verhalende en tijdsstructuur, waarbij het wel degelijk belang rijk is het voorafgaande te ont houden. Ik zou graag tevoren willen weten welke stappen ik moet zetten om op iets moois uit te komen. Het frappante is, dat als je dat bewust probeert, lukt het nooit" Het Philip Glass ensemble, drie toetsen/synthisizerspelers, drie blazers, een geluidsmixer en een sopraan-zangeres met emulator, speelt tijdens optredens op een vrij hard volume. "We spelen versterkt, dan moetje wel een ze ker volume gebruiken", vindt Glass. "De muziek heeft het ook nodig. Ik weet zeker dat je het niet zou waarderen, als we zach ter zouden spelen. Door de repe titieve structuur komt er bij een zeker volume een 'silver shine above the music', een gloed die de som van de individuele in strumenten te boven gaat". Misschien is dat nog de beste om schrijving om de kwaliteit van zijn muziek aan te geven: een 'zil veren gloed' die zowel bij zijn vroegere als meer rCcente werk aanwezig is. "Ik heb mezelf toe- LEIDEN De Poolse violist Ro bert Szreder geeft maandag avond a s. het tweede concert uit de K&O-serie 'Vioolsonates door LEIDEN - Rob de Nijs weet van geen ophouden. De nog immer populaire veertiger, wiens 'Zachtjes tikt de regen' twintig jaar geleden een hit van jewelste was, reist op het ogenblik stad en land af, enerzijds om zijn trouwe fans te plezieren anderzijds om de aandacht te vestigen op zijn laatste elpee 'Roman'. Nummers van deze langspeelplaat komen namelijk voor op Rob de Nijs' uitgebreide concertprogramma. De zanger, die zijn muzikale loopbaan in het begin van de ja ren zestig samen met 'The Lords' is begonnen, doet in het kader van zijn tournee door Nederland op woensdagavond 23 november de Leidse Stadsgehoorzaal aan. Hy neemt zijn eigen band mee, bestaande uit Ruud Bos (orkest leider en toetsen). Peter Berk (slagwerk), Hans Jansen (synthe sizers), Jochem Fluitsma (gitaar), Jan Vermeulen (gitaar) en Ferry Lever (gitaar). Naast recente nummers bevat de Time Bandits De vaderlandse discotrots Time Bandits, onlangs nog uitsmijter op het Lisser Magnipop-festival. treedt vanavond op in het Al- phense jongerencentrum Het Kasteel. Het door zanger Alides Hidding aangevoerde viertal heeft behal ve en serie top-tienhits inmid- stemmmg gegeven om m'n mu ziek te blijven veranderen, zegt Glass. Zolang hij blijft maken wat hij zelf mooi vindt, kan die zinsbegoochelende kwaliteit in tact blijven. de eeuwen heen'. Hij zal aan de piano worden begeleid door Pe ter Zimmermann. Het program ma, dat wordt uitgevoerd in de Kapelzaal, vermeldt composities van Brahms, Antheil, Szyma- nowski en Richard Strauss. De pianiste Elisabeth Nijenhuis geeft woensdagavond een recital in de Kapelzaal van K&O. Ze zal werken uitvoeren van Dohnanyi (concertetude). Debussy (prelu des), Chopin (sonate opus 58) en Schumann (Davidsbündlertan- ze). Rob de Nijs. (foto pr> show van De Nijs veel bekend re- pertoirewerk. 'Rob de Nijs in concert', zoals het programma wordt aangekondigd, is in Lei den te beluisteren dank zij de be moeienissen van K&O. Voor kaartjes kan men daar dus te recht. dels ook een indrukwekkende 'live-status' opgebouwd. Beatnacht In navolging van Den Haag, Lei den en tal van andere plaatsen viert Noordwyk vanavond ook z'n beatnacht. In de Kuip in de Zeestraat houdt de Stichting Noord wijk vanaf acht uur de 'Norttekse beatnacht' met zes groepen en duo's die in de bad plaats in de jaren zestig furore maakten. Vandenberg In het Nieuwkoopse Beverly Hills treedt morgen Vandenberg op. Deze Nederlandse formatie is het belangrijkst exportartikel dat ons land op hardrockgebied kent. Fragment uit 'onder mijne voeten', dit weekeinde en maandagavond te zien bij het Nationale Ballet in de Amsterdamse Stadsschouwburg. (Archieffoto) ADVERTENTIE voor Op maandag 21 november wordt een aanvang gemaakt met werkzaamheden die Anglia TV van UHF kanaal 28 naar UHF kanaal 31 verplaatst. Als gevolg van deze werkzaamheden kunnen overdag tussen 9.00 en 17.00 uur storingen in de ontvangst van zowel radio als tv plaatsvin den. Het werkschema voor de eerste week ziet er uit als volgt: VOORHOUT: maandag 21 november NOORDWIJK: dinsdag 22 november t/m vrijdag 25 november 1983. Casema L A nv centrale antenne systemen e«pioMatie maatschappii casema. gevestigd te s-gravenhage - LEIDEN Het Residentie-Orkest geeft vrijdagavond a.s. het eerste con cert in zijn familieserie in de Leidse Stadsgehoorzaal. De Belgische dirigent Ronald Zollman leidt een gevarieerd programma van Nederlandse, Franse en Noorse muziek. Zo zal het bekende piano concert van Grieg met als soliste Toos Onderdenwijngaard ten gehore worden gebracht Het programma vermeldt ook de Symfonie van Ver hulst. Het concert begint met de vrolijke ouverture 'Le cheval de bron- ze' van de Franse, negentiende-eeuwse componist Auber en wordt be sloten met Milhauds cabaretachtige 'Le Boeuff sur le toit', waarin aller lei dansriten en andere elementen van de muziek van de jaren twintig en dertig zijn verwerkt. Dit familieconcert begint om half acht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 37