Intensief geheim
beraad in Genève
■jgj&sië!
Omstreden tv-film over kernoorlog
Franse perswet raak vooral rechts
7Met<shaa§
1995..
contact
lenzen..
X'rnm s^s-
Rakettenoverleg naar climax
-C
D-
Italiaans parlement
steunt rakettenbeleid
Kamp Amal-
militie
door Israël
vernietigd
DONDERDAG 17 NOVEMBER 1983
GENEVE (RTR) - Achter de schermen werd gisteren in Genève een intensief geheim
beraad gehouden over de Euroraketten. Naarmate de INF-onderhandelingen naar een
climax groeien, onderhandelen de Amerikaanse en Russische onderhandelaars tussen
de officiële zittingen door bijna voortdurend in het geheim, aldus officiële bronnen in
Genève. Dat gebeurt soms in de Amerikaanse of Russische missie, maar af en toe ook in
particuliere verblijven of in restaurants.
Buitenland
Op zo'n onofficiële bijeenkomst
zou de Amerikaanse onderhan
delaar Paul Nitze zijn Russische
gesprekspartner Kwitsisnky het
nieuwe Amerikaanse voorstel
voor een beperking tot 420 kern
koppen aan beide zijden hebben
overhandigd, dat dinsdag offi
cieel in Genève op tafel werd ge
bracht.
De Sowjet-Unie had gedreigd bij
het 'verschijnen' van de nieuwe
kernwapens op het Europese to
neel uit de onderhandelingen te
zullen stappen. Maar, hoewel
maandag de eerste kruisraketten
in Groot-Brittannië arriveerden,
is dat niet gebeurd. Aangenomen
wordt dat de Russen zullen
wachten tot na het zeer belangrij
ke debat over de nieuwe kernwa
pens in de Bondsdag dat volgen
de week eindigt. Alleen in West-
Duitsland zullen Pershing 2-ra-
ketten worden geplaatst, een ra
ket die de Sowjet-Unie meer
vreest dan de langzamere kruis
raket.
Het Europees Parlement heeft gis
teravond in Straatsburg met 170
stemmen voor, 107 tegen en 26
onthoudingen een resolutie aan
genomen van christendemocra
ten, liberalen, Britse conservatie
ven en gaullisten, waarin steun
wordt uitgesproken voor de NA-
VO-lidstaten die het dubbelbe-
sluit van 1979 (plaatsing van de
nieuwe kernwapens in Europa
en tegelijkertijd onderhandelin
gen daarover met de Sowjet-
Unie) hebben goedgekeurd. Een
voorstel van Griekenland om de
plaatsing met een halfjaar uit te
stellen, werd verworpen.
Roemenië heeft gisteren voor het
eerst de Sowjet-Unie geadvi
seerd alle kernraketten uit Euro
pa te verwijderen. Tot nu toe had
Roemenië bij zijn herhaalde op
roepen tot ontmanteling van
kernraketten vermeden de Sow
jet-Unie met name te noemen.
Een federale rechter in New York
heeft gisteren geweigerd om de
Verenigde Staten te verbieden
ROME - Met 351 tegen 219 stem
men keurde de Italiaanse Kamei
gisteravond het regeringsbeleid
inzake de kruisraketten goed.
Wat zich de afgelopen dagen in
het parlement heeft afgespeeld
kon echter nauwelijks als „raket-
tendebat" worden omschreven.
Voor een echt debat zijn toch
minstens twee partijen en zo mo
gelijk een onzekere uitslag no
dig, maar de banken van de rege
ringspartijen bleven drie dagen
lang bijna volslagen onbezet en
ook de uitslag van de eindstem-,
ming stond van te voren vast.
Met deze uitslag van het „debat"
door
Hein ien Kortenaar
werd het NAVO-besluit van
1979, dat toen onmiddellijk werd
goedgekeurd door dezelfde vijf
partijen die nu de regering vor
men, plus de neo-fascistische
MSI, nogmaals bevestigd. De
communistische afgevaardigde
Pietro Ingrao protesteerde dins
dag tegen de onverschilligheid
van de coalitie-fracties, „te lam
lendig om, ik zal niet zeggen naar
ons te luisteren, maar wel om te
proberen ons te overtuigen".
De aanleiding voor de Kamerbe
handeling was de indiening van
twee moties, een van de commu
nisten, waarin werd gevraagd de
onderhandelingen van Genève
voor onbepaalde tijd voort te zet
ten en intussen de plaatsing van
de kruisraketten voor 12 maan
den uit te stellen en de gesprek
spartners uit te breiden tot alle
betrokken landen van NAVO en
Warschaupact, en èen van de
kleine linkse partij „Proletari
sche Democratie", waarin eenzij
dige ontwapening werd bepleit.
Het debat werd maandag inge
leid door een verklaring van pre
mier Bettino Craxi, waarin deze
kruisraketten op Brits grondge
bied te stationeren. De uitspraak
was de tweede negatieve be
schikking in één week op verzoe
ken van Britse vredesactivisten
en twee Amerikaanse Congresle
den om plaatsing van de raketten
te voorkomen.
TRIPOLI (AFP/DPA) - Het Pale
stijnse vluchtelingenkamp Bad-
dawi bij de Noordlibanese stad
Tripoli, waar aanhangers van
PLO-leider Jasser Arafat zich
hadden verschanst, is gisteren in
handen gevallen van rebelleren
de Palestijnen. Dat heeft een Pa
lestijnse officier, die behoort tot
de aanhang van Arafat en ano
niem wilde blijven, gisteren aan
het eind van de middag toegege
ven. Eerder op de dag spraken
Arafat-getrouwen tegen dat het
kamp was ingenomen door de
opstandelingen onder leiding
van Abu Musa.
Volgens de officier controleren de
rebellen het kamp helemaal en
bevinden de aan Arafat trouwe
strijders zich aan de zuidkant
van het kamp in de buurt van het
hoofdkwartier van de PLO-lei
der. Het kamp dat al twee weken
wordt aangevallen door tegen
standers van Arafat, die steun
ontvangen van Syrië, viel in de
loop van de middag. Enkele uren
daarvoor had een woordvoerder
van de dissidenten in Damascus
al gemeld dat de Arafat-getrou
wen uit Baddawi waren verdre
ven. Dit werd enige tijd tegenge
sproken door Arafat-aanhangers
en ooggetuigen verklaarden dat
Kamp Arafat
in handen
van rebellen
in het kamp nog verzet werd ge
boden. maar later werd het ver
lies van Baddawi toegegeven.
Met de val van Baddawi verliezen
de loyale PLO'ers steeds meer
grond onder de voeten in Noord-
Libanon. Zij worden nu terugge
worpen op de havenstad Tripoli,
waar de Arafat-getrouwen al stel
lingen hebben ingericht. Eerder
deze maand viel een ander steun
punt van Arafats mannen: het
Palestijnse kamp Nahr el Bared.
Saoedi-Arabië en Koeweit, die
een bloedbad in de woonwijken
van Tripoli vrezen, zetten giste
ren hun bemiddeling voort om te
proberen een einde te maken aan
de strijd.
Arafat zelf zou zich in de wijk El-
Sahanha in Tripoli bevinden. Dit
stadsdeel lag gisteren voortdu
rend onder vuur. Radio-Beiroet
noemde Tripoli een "spookstad
die wordt gekenmerkt door
plunderingen en vernielingen".
De teruggedreven PLO-strijders
zochten dekking in de buitenwij
ken. Een aantal granaten verniel
de vrijwel het gehele ziekenhuis
van de Rode Halve Maan in Tri
poli.
Als de komende dagen geen wa
penstilstand of een politiek com
promis wordt bereikt en Arafats
mannen ook in Tripoli het onder
spit delven blijft de PLO-leider
niets anders over dan zich over
zee in veiligheid te brengen.
Voor de kust wordt echter gepa
trouilleerd door Israëlische oor
logsschepen. Enkele dagen gele
gen zou Italië Arafat asiel heb
ben aangeboden op een van zijn
oorlogsbodems.
De Amerikaanse regering liet zich
gisteren voor het eerst uit ten
gunste van Jasser Arafat. De
Verenigde Staten beschouwen
Arafat als vertegenwoordiger
van een stroming binnen de
PLO, die enigszins gematigder is
dan de meer extremistische
groeperingen die worden ge
steund door Syrië, zo zei een ho
ge functionaris, die anoniem wil
de blijven.
Bij de gevechten in en rond Badda
wi zijn ruim tweehonderd doden
gevallen. De meeste slachtoffers
zijn mannen van Arafat.
nogmaals het bekende regerings
standpunt uiteen zette.
Italië blijft van plan de in 1979 aan
gegane verplichtingen na te ko
men, maar zal intussen alles in
het werk stellen om de onder
handelingen op gang te houden
door op beide partijen een be
roep te doen om tot wederzijds
aanvaardbare uitgangspunten te
komen en met name de Sowjet-
Unie te verzoeken, af te stappen
van het voornemen om de onder
handelingen af te breken zodra
de eerste Amerikaanse raket in
West-Europa zal zijn gestatio
neerd.
Craxi herinnerde eraan, dat de re
gering de rakettenplaatsing als
een uitsluitend defensieve maat
regel beschouwd: „Wij bedrei
gen niemand en wensen door
niemand te worden bedreigd".
Overigens legde hij er de nadruk
op, dat de eerste zeer beperkte
serie kruisraketten in Italië niet
voor het komend voorjaar opera
tief zal zijn en dat het hele instal
latieprogramma pas in 1988 kan
worden voltooid.
Communistenleider Enrico Berlin-
guer haalde in zijn Kamerrede
een opiniepeiling aan, die had
uitgewezen, dat slechts 14,7 pro
cent van de Italiaanse bevolking
voor onmiddellijke installatie
van de kruisraketten is, terwijl
32,1 procent uitstel en voortzet
ting van de onderhandelingen
wenst en 50,4 procent van me
ning is dat het hele plaatsingsbe-
sluit moet worden terugge
draaid.
Zijn voorstel aan de regering luidt:
verlenging van de plaatsingster
mijn en tegelijkertijd een beroep
op de Sowjet-regering om „een
beduidend aantal" SS-20-raket-
ten te ontmantelen. In zijn ant
woord accepteerde Craxi dit
voorstel als een aanbeveling,
maar voegde er aan toe, dat hij
geen enkele aanwijzing heeft dat
de Sowjet-regering tot ontmante
ling bereid is.
Tijdens het debat werd voor het gebouw
lieuwe kernwapens op de basis Comiso.
het Italiaanse parlement gedemonstreerd tegen de opstelling i
VS verlaten
Grenada voor
23 december
WASHINGTON (AFP) - De Ame
rikaanse legermacht op Grenada
zal het Caribische eiland voor 23
december verlaten, zo heeft het
Witte Huis meegedeeld. De 23e
december is de uiterste datum
die het Congres heeft vastgesteld
voor de aanwezigheid van de
Amerikaanse militairen op Gre
nada.
Kort na de invasie op Grenada nam
het Congres een resolutie aan,
waarin het verblijf van de Ameri
kaanse strijdkrachten werd ge
bonden aan een tijdslimiet van
zestig dagen. Die periode van
zestig dagen loopt tot 23 decem
ber en het Congres moet zich op
nieuw uitspreken als de Ameri
kanen dan nog niet van het ei
land af zijn. Op dit moment be
vinden zich nog ongeveer vier
duizend Amerikaanse soldaten
op Grenada.
'Andropov in de
arm geschoten?'
LONDEN (AFP) - Het Britse
dagblad "Daily Express"
meldt vandaag dat de Russi
sche leider Andropov de laat
ste tijd niet meer in het open
baar is verschenen, omdat
"hij aan de arm is gewond
door een kogel afkomstig van
Youri Brezjnjev, zoon van
zijn voorganger".
De familie Brezjnjev neemt het
Andropov kwalijk dat hij in
de tijd dat hij de KGB leidde
had geprobeerd haar in op
spraak te brengen.
BEIROET (GPD) - Terwijl in
Noord-Libanon aan de Arafat-ge
trouwe PLO-strijders door Pale
stijnse rebellen, de laatste slagen
werden toegebracht, is gisteren
in de Oostlibanese Bekaa-vallei
het grootste trainingskamp van
de extremistische sjiietische
Amal-militie vernietigd door
luchtaanvallen van Israëlische
straatjagers.
De aanval werd gisterochtend
vroeg uitgevoerd op het kamp
van de met Iran verbonden isla
mitische Amal-beweging in het
plaatsje Nabi Chit, vlak bij de
stad Baalbek. Volgens ooggetui
gen in de Bekaa is het kamp met
een aantal voltreffers geraakt en
zijn twee munitieopslagplaatsen
geëxplodeerd. Uren na de aanval
was een grote brand nog steeds
zichtbaar.
In de Libanese hoofdstad bleef gis-
tpren de situatie ook onrustig.
Voor de tweede achtereenvol
gende dag kwam de stad, zowel
Oost- als West-Beiroet. onder ra
ket- en artillerievuur te liggen. In
totaal zijn daar gedurende de af
gelopen twee dagen zeven men
sen gedood en ruim dertig ge
wond geraakt.
Volgens de meeste waarnemers in
Beiroet proberen de milities van
de Druzen en de andere opposi
tiepartijen door de nieuwe ge
vechten druk op de regering uit
te oefenen, omdat zij vrezen dat
de regering het nationale verzoe
ningsproces. dat begin deze
maand in Genève begonnen was,
wil vertragen.
Gisteren bezocht evenwel de Syri
sche minister van buitenlandse
zaken, Abdel Halim Khaddam,
Beiroet voor besprekingen met
president Amin Gemayel. Ge-
mayel zou zelf aan het begin van
deze week naar Syrië, dat de op
positie in Libanon steunt, zijn
gegaan. Maar zijn bezoek werd
uitgesteld nadat de Syrische pre
sident Hafez el Assad in het zie
kenhuis was opgenomen.
ADVERTENTIE
HET RECHTHUIS
UITHOORN
met champignons en room
saus. Geserveerd met een
uitgebreid garnituur.
Schans 32 (aan de Amstel)
telefoon: (02975) 61380
PARIJS - De Franse premier Mau-
roy heeft de voornaamste punten
bekendgemaakt van een pers
wet, die ten doel heeft „de pluri
formiteit van de pers te verzeke
ren". In feite dient het project
maar één enkel doel: het eigen
kiezersvolk het genoegen ver
schaffen van een nieuwe klap op
de kop van jut van 'rechts', in de
persoon van krantenkoning Ro
bert Hersant. De actie van pre
mier Mauroy komt niet op een
erg nuttig moment, en ook in de
'linkse' media valt een gevoel
door
Rudolph Bakker
van onbehagen waar
over een initiatief dat in bepaal
de kring louter psychologische
waarde heeft.
Onderwijl wordt door vriend en
vijand van de regering-Mauroy
de vraag in twijfel getrokken of
de pers werkelijk behoefte heeft
aan regelingen van hogerhand.
De vier hoofdpunten daarvan
zijn:
1. Duidelijk moet blijken wie pre
cies de eigenaar(en) is (zijn) van
wat in de perswereld.
2. Niemand mag eigenaar zijn van
een nationaal dagblad en tegelij
kertijd van een regionale krant.
de oplage van het ge
heel uitgaat boven de 15 procent
van de totale oplage van alle re
gionale kranten.
4. Eén enkele groep mag niet meer
dan drie nationale publikaties ter
algemene informatie controle
ren, waaronder één enkel dag
blad.
Zonder dat premier Mauroy dit bij
het ten doop houden van het pro
ject met zoveel woorden heeft
gezegd, past de regeling uitslui
tend op Hersant, de eigenaar van
de nationale 'Le Figaro', een lan
delijk dagblad, evenals de door
Hersant uitgegeven 'France-
Soir'. Tevens is Hersant eigenaar
van een aantal regionale publika
ties, waaronder het regionale
dagblad de 'Dauphiné Libéré',
de in Grenoble verschijnende en
op een na grootste regionale
krant van Frankrijk met een op
laag van ruim 480.000 exempla
ren (de grootste is 'Ouest-France'
met een oplaag van ruim 700.000
exemplaren).
Het enige punt waar Hersant niet
direct bij betrokken is, is het der
de, waarin het verboden wordt
eigenaar te zijn van meer dan 15
procent van de totale oplage aan
regionale kranten. De links-onaf
hankelijke 'Liberation' merkt
spits op dat Mauroy er kennelijk
ook op uit was zijn politieke
vrienden te sparen, zoals de mi
nister van binnenlandse zaken
en burgemeester van Marseille,
Gaston Defferre, die op het
thuisfront zijn eigen Provenflaal-
se krant met ijzeren hand be
stiert. ('Le Provenöal' heeft een
oplaag van 330.000 exemplaren
en is de achtste regionale krant
van Frankrijk).
De socialistische haat tegen Her-
sant richt zich niet alleen op
diens twijfelachtige porlogsver-
leden. Zijn 'Figaro' en 'France-
Soir' (en de eerbiedwaardige
'Aurore', die praktisch in de 'Fi
garo' is opgegaan) waren (en zijn)
het bolwerk van de rechtse par
tijen die tot '81 bijna onafgebro
ken aan de macht waren, en die
nu in de oppositie zijn. Hersant
omringt zijn acties met dictato
riale geheimzinnigheid en hij
speelt met kranten en met redac
ties of het dobbelstenen zijn
Daarbij wordt in het linkse kamp
steeds weer met teleurstelling
vastgesteld dat een uitgesproken
linkse pers niet bestaat. Het zo
lang noodlijdende socialistische
dagblad 'Le Matin' trok pas weer
wat op toen het zich - na de socia
listische overwinningen in '81 -
duidelijk kritisch tegenover het
eigen bewind opstelde, en ook de
links-onafhankelijke 'Libération'
maakt furore om zijn bijtende
kritiek op het bewind-van-de-
grote-beloften, welke beloften
niet konden worden nagekomen.
Ten slotte is er dan het 'satirische'
weekblad 'Le Canard Enchainé' -
in principe links-gezind - dat bij
het aan de macht komen van so
cialisten en communisten even
fel tegen hen van leer trok als het
dat had gedaan tegen president
Giscard d'Estaing, zijn diaman
ten-affaire en zijn andere onge
lukken.
ADVERTENTIE
lid ANVC Voorstraat 80 - Katwijk
Binnenweg 114 - Heemstede.
Haarlemmerstraat 53 - Leiden,
Hoofdstraat 253 - Sassenheim
Amerikaanse produktie over 'De volgende dag'
WASHINGTON - De commerciële
televisiemaatschappij ABC heeft
voor zondagavond voor het Ame
rikaanse volk een ruwe confron
tatie in petto met de gevolgen
van een kernoorlog. In twee uur
en een kwartier wordt die ont
daan van zijn onvermijdelijke
abstracties en herleidt tot men
sen en gebouwen die plotseling
verdampen, tot onvoorstelbare
chaos, tot hartverscheurende el-
door
Henk Kolb
lende van langzaam wegrottende
overlevenden, falend bestuur,
executiepelotons, medische ca
tastrofe.
Europa kan deze film, 'De Volgen
de Dag' ('The day after'), binnen
kort in bioscooptheaters zien.
Gegeven de aanstaande plaat
sing van Pershing-raketten in de
Bondsrepubliek krijgen 1400 re
geringsfunctionarissen, journa
listen en burgers zaterdag hun ei
gen première in West Berlijn. In
de VS is de volgens ABC zonder
politieke bijbedoeling vervaar
digde blik op 'ground zero' niet
alleen het mikpunt geworden
van de ultra rechtse falanx die
vóór meer nucleaire bewapening
is, maar ook van bezorgd manen
de psychiaters, vrezend voor
schade aan kinderzielen.
De boodschap, die volgens ABC de
wereld tot dieper nadenken be
hoort te brengen over de bewa
peningswedloop. is duidelijk: dit
kan vandaag gebeuren en nie
mand moet zich veilig achten. Zij
is verpakt in zulke afgrijselijke
beelden, dat gezinnen wordt ge
raden kinderen niet alleen te la
ten kijken en de jongsten maar
vroeg naar bed te sturen.
De maand november is een van de
periodes waarin de commerciële
televisie-ondernemingen in de
VS in een heftige strijd gewik
keld zijn om de kijkcijfers. Die
bepalen de tarieven van hun re
clametijd. Het feit dat andere
maatschappijen als CBS en NBC
ook over 'De volgende dag' spre
ken en kinderpsychiaters advies
laten uitbrengen, maakt de ver
toning van het controversiële
drama tot een nationale gebeur
tenis.
Regisseur Nicholas Meyer begon
zijn werk in mei 1982. Hij was de
vierde regisseur, die ABC bena
derde. De anderen bedankten.
De BBC heeft achttien jaar eer
der een dergelijke film willen
maken, maar schrapte de uitzen
ding bij nader inzien, volgens
Meyer, die eerder het ruimte
epos 'Spacetrack II' regiseerde.
Het Amerikaanse ministerie van
Defensie wilde alleen medewer
king geven als de film maar dui
delijk zou maken, dat de Sowjet
Unie de oorlog was begonnen en
dus verantwoordelijk was.
Het verhaal veronderstelt een
atoombom die Kansas City ver
nietigt en bemoeit zich met de
gevolgen in Lawrence, zestig ki
lometer verderop, waar zo onge
veer de hele bevolking bij het gi
gantische project betrokken is
geweest. Wanneer de Ameri
kaanse burgerij, rustig bezig met
het regelen van het dagelijks le
ven op een mooie dag de Minute-
man raketten in een blauwe
lucht ziet opstijgen, is de totale
vernietiging niet ver meer af. De
rampspoed die zich dan op de
schermen ontplooit is van geheel
andere aard dan de grote dosis
geweld, die elk Amerikaans
avondprogramma toch al bevat
en die voor kinderen blijkbaar
géén kwaad kan.
Ruimschoots voor de vertoning is
de politieke discussie begonnen.
De tegenstanders van kernbewa
pening spreken over de belang
rijkste film ooit voor televisie ge
maakt en organiseren gespreks
bijeenkomsten en ledenwerf-ac
ties. De democratische kandi
daat voor het presidentschap se
nator Alan Cranston, belegt
„kijk-in's" tijdens de uitzending
waarbij hij als tegenstander van
voortschrijdende kernbewape
ning. geld hoopt in te zamelen
voor zijn campagne.
Dominee Jerry Falwell, voorman
van de Moral Majority en tegen
stander van de 'freeze-bewe-
ging', heeft gedreigd dat zijn
groep de concerns zal boycotten,
die zich op het scherm als spon
sors van de eenzijdige film aan
dienen. Het Comité voor Conser
vatieve Politieke Actie noemt
het een 'directe aanval op presi
dent Reagans beleid van vrede
door kracht.' Daarom zullen zij
tijdens de verkiezingscampagne
van 1984 geen propaganda ma
ken via de plaatselijke stations
die dit ABC programma uitzen
den. ..Al krijgen we geen adver
tentie", zegt ABC, „deze film
wordt vertoond".
'De Volgende Dag' onthult wat zo
ongeveer de werkelijkheid is
achter de gedachten aan een win
bare kernoorlog, aan een beperk
te nucleaire krijg en de abstractie
van overwegingen op papier on
geacht de vraag of het die zijn
van verontruste medici, dan wel
die van de strategische plannen
makers. Aan het slot staat een
tekst: „De catastrofale uitwer
king die u net hebt gezien, is naar
alle waarschijnlijkheid minder
erg dan de vernietiging die in
werkelijkheid zou plaats vin
den".
„Niet geschikt voor kinderen on
der de twaalf jaar", zeggen de
psychiaters en leraren tobben
met het feit dat je kinderen wel
kunt vertellen dat geesten en
spoken net zo min bestaan als
Sinterklaas, maar dat de dreiging
van een kernoorlog heel reeel is.
De film is niet politiek, omdat zij
geen keuze maakt voor of tegen
kernwapens, maar zij zal veel
mensen dwingen de koppen uit
het zand te trekken na een onge
kend hevige aanslag op hun
emoties en te gaan meepraten
over kernwapenbeleid. Dat is
een ander soort realisme, dan bij
voorbeeld Reagans optreden aan
de demarcatielijn in Korea, waar
hij in militaire jas door een veld-
groene verrekijker de commu
nisten onbevreesd in het gelaat
staarde
Scène uit "The day after" over de g>
