Taiwan-order dwingt tot
helder buitenlands beleid
Lezers schrijven
Koffie uit Derde
Wereld: met of
zonder 'bijsmaak'
PAGINA 19
Taiwan heeft een nieuwe lo
keend uitgezet voor de
Nederlandse industrie:
een militair orderpakket
ter grootte van een paar
miljard gulden, waarmee
de werkgelegenheid van
zo'n drieduizend mensen
tot 1990 kan worden vei
liggesteld.
Hoewel de orders van grote bete
kenis lijken voor de Nederlandse
economie, heeft politiek Den
Haag het er buitengewoon moei
lijk mee. Zelfs in het bedrijfsle
ven is twijfel gerezen over de
vraag of de Nederlandse regering
wel een exportvergunning moet
afgeven voor een nieuwe leve
ring van militaire goederen aan
Taiwan. Gevreesd wordt voor te-
door
Wim. Wirtz
genmaatregelen van de Volksre
publiek China, die al heeft aan
gekondigd dat het doorgaan van
de orders ernstige gevolgen zal
hebben voor de zakelijke en di
plomatieke verstandhouding
met Nederland.
Het is een oud verhaal. Nederland
voert een zg. één-China politiek,
die geen ruimte biedt voor er
kenning van Taiwan als zelfstan
dige staat. In de praktijk ver
toont het land alle kenmerken
van een welvarende, onafhanke
lijke natie, die bovendien over
een krachtig defensie-apparaat
beschikt. Maar in de ogen van de
Volksrepubliek China is het niet
meer dan een rebelse Chinese
provincie die ten onrechte aan
spraak maakt op de regeringsze
tel voor heel China.
Nederland respecteert dit stand
punt sinds 1950 en bevestigde
dat nog eens in 1972 bij de uit
wisseling van ambassadeurs. Bij
die gelegenheid werd bovendien
uitgesproken dat Nederland de
regering van de volksrepubliek
als enige wettige regering van
China erkent.
De praktische betekenis van deze
Vrouw als Eva
De toon van de aankondiging van
de film "Een vrouw als Eva" in
het Leidsch Dagblad van 12 nov.
stoorde mij enorm. De schrijver
heeft heel wat vooroordelen over
vrouwen in huis. Waarom noemt
hij Eva (niet voor niets "Eefje"
voor haar man) een huissloofje,
haar vriendin een weeuwtje?
Waarom is Lilliane in zijn/haar
ogen een sombere feministe met
al even vreugdeloze vriendin
nen? De schrijver neemt vrou
wen blijkbaar niet serieus en
schrijft over hen met betuttelen
de verkleinwoordjes, tenzij ze
van het geijkte pad afwijken en
een bedreiging vormen.
De weg die Eva kiest, kan de
schrijver helemaal niet volgen.
Had ze maar werk gezocht of een
leuke hobby, misschien was ze
dan niet verliefd geworden op
Lilliane. De schrijver vraagt zich
niet af waarom vrouwen ontevre
den zijn met hun ondergewaar
deerde huisvrouwenrol, hoe het
komt dat er zo weinig (betaald)
werk is voor vrouwen, en waar
om vrouwen eigenlijk verliefd
zouden moeten worden op man
nen. De schrijver gaat ook nog
even in op het toewijzingsbeleid
van de rechter m.b.t. de kinderen
bij een scheiding. Mannen zou
den vaak hierbij worden gedis
crimineerd. Zielig hoor, maar als
mannen daadwerkelijk een groot
aandeel hadden in de opvoeding
van kinderen zou het verwijt te
recht zijn, nu is het een loze
kreet.
iet lijkt wel alsof Ad, de man van
Eva in de film in al zijn subtie
le en minder subtiele uitingen
van gefrustreerde mannelijkheid
prachtig gespeeld door Peter Fa-
ber - de pen ter hand genomen
heeft om zijn gif te spuien in de
aankondiging van de film. Al is
de film al jaren oud en naar mijn
mening een beetje te netjes, de
opstelling lijkt voor de hand te
liggen: Nederland levert uitslui
tend wapens aan landen waar
mee het diplomatieke betrekkin
gen onderhoudt; dus niet aan
Taiwan. In 1980 werd deze onge
schreven regel voor het eerst
overtreden. Het toenmalige kabi
net-Van Agt I besloot, na een roe
rig debat in de Tweede Kamer,
een exportvergunning te verle
nen voor de levering van twee
onderzeeërs door RSV aan Tai
wan. De Volksrepubliek China
beschouwde dit besluit als een
inmenging in binnenlandse aan
gelegenheden en verlaagde de
diplomatieke betrekkingen met
Nederland van het ambassa
deursniveau tot dat van zaakge
lastigde.
Behoedzaam
Sindsdien poogt de Nederlandse
regering behoedzaam te manoe-
vreren tussen het 'echte' en 'on
echte' China, waarbij de politie
ke en economische belangen
zorgvuldig in het oog worden ge
houden. Dat bleek bijvoorbeeld
indertijd bij een op handen zijn
de luchtvaartovereenkomst tus
sen de KLM en de Taiwanese
luchtvaartmaatschappij China
Airlines, waarvoor via Martin Air
alsnog een zachtaardige oplos
sing werd gevonden: onze natio
nale luchtvaartmaatschappij zou
niet onder eigen vlag maar onder
die van de chartermaatschappij
op Taiwan gaan vliegen. Daar
mee werd voorkomen dat Neder
land op regeringsniveau zou
meewerken aan een luchtvaart-
overeenkomst met Taiwan - wat
China zou opvatten als een
schending van het Chinese
luchtruim - terwijl de KLM tege
lijkertijd toch haar belangen in
de opstandige Chinese provincie
kon vestigen.
Inmiddels is de destijds ingetreden
koelte tussen de Volksrepubliek
China en Nederland enigszins
weggeëbd en worden aan beide
kanten weer zakelijke contacten
gelegd, die op langere termijn
misschien nog eens tot iets
moois zullen leiden. Aan de an
dere kant blijft Taiwan proberen
Nederland te paaien met aan
trekkelijke - militaire - orders om
inhoud is blijkbaar voor sommi
gen nog aktueel en zelfs revolu
tionair.
Els Veenis,
Fagelstraat 19;
Leiden.
Grenada (2)
n een artikel op deze pagina over
de volkenrechtelijke aspecten
van de invasie op Grenada ver
onderstelde ik dat het gerucht
dat de gouverneur-generaal van
Grenada, sir Paul Scoon, om mi
litair ingrijpen had gevraagd wel
nooit officieel zou worden beves
tigd. Die veronderstelling is nu al
gelogenstraft, want die bevesti
ging is door Scoon zelf gegeven
in een interview met de BBC.
Dat de zaak er door dit interview
veel helderder op is geworden
kan echter niet gezegd worden.
Scoon stelt namelijk dat hij aan
vankelijk tegen een mogelijke in
vasie was en dat hij dat nog op
zondag de drieëntwintigste okto
ber tegenover de Britten had be
vestigd. Gezien echter de ver
slechterde situatie op het eiland
zou hij echter diezelfde avond
laat de andere leden van de Oost-
caribische organisatie verzocht
hebben de Amerikanen te vra
gen om te interveniëren. Op de
vraag of het niet vreemd was dat
een Gemenebestland de Ameri
kanen had gevraagd om militaire
hulp, stelde Scoon dat de reden
daarvoor was dat naar zijn oor
deel de Amerikanen sneller zou
den handelen, iets waar hij onge
twijfeld gelijk in heeft gehad. Bo
vendien wist hij, zoals hij verder
zelf stelt, dat een gewapend in
grijpen 'het laatste was waaraan
de Britten dachten',
let blijkt dus dat Scoon eigen
machtig, zonder goedkeuring
van zijn chef, koningin Elisa
beth, heeft gehandeld. Maar voor
het overige blijft de zaak ondui
delijk. Want de Amerikaanse mi
zo meer politieke erkenning te
verkrijgen en zijn status als zelf
standige natie te verhogen.
Het recente Taiwanese aanbod be
treft de bouw van twee tot vier
onderzeeërs, een serie mijnenve
gers en nog een handjevol civiele
opdrachten, waarmee de noodlij
dende scheepsbouw in Neder
land weer een tijdje uit de voeten
kan. De directies van de werf
Wilton Fijenoord en Van der
Giessen-De Noord Marinebouw
lieten er dan ook geen twijfel
over bestaan wat de Nederlandse
regering moest doen. Een paar
miljard gulden en zes jaar lang
werk voor zo'n drieduizend man,
dat is tenslotte geen kleinigheid.
En zo dacht ook de Industrie
bond FNV erover; geen gezeur
over Nederlands-Chinese betrek
kingen, de order moest door
gaan.
Verdeeldheid
Op het eerste gezicht lijkt het alle
maal heel eenvoudig. Geld en
werk zijn tastbare dingen, diplo
matieke betrekkingen zijn dat
niet. Maar in de praktijk ligt het
iets ingewikkelder.
Ondernemend Nederland is in elk
geval sterk verdeeld. Het stand
punt van de direct betrokkenen -
de twee marinewerven en de in
dustriebond - ligt voor de hand.
Maar elders in het bedrijfsleven
wordt het aanbod van Taiwan
met grote reserve bekeken. Het
is ook niet voor niets dat de
grootste werkgeversorganisatie,
het VNO, zich nadrukkelijk afzij
dig houdt onder het mom dat er
grote economische belangen op
het spel staan. Een woordvoer
der van het VNO zei het onlangs
zo: "We hebben leden die zaken
doen met de Volksrepubliek Chi
na, leden die met Taiwan betrek
kingen onderhouden en leden
die met beide landen contacten
hebben".
Hoewel Taiwan een aantrekkelijke
markt kan worden voor het Ne
derlandse bedrijfsleven, moeten
de zakelijke contacten met het
grote China niet worden onder
schat. De export naar de volksre
publiek zit sinds de eerste helft
van dit jaar duidelijk in de lift
178,4 miljoen tegen 177,5 mil
nister van buitenlandse zaken
heeft gezegd dat het besluit tot
de invasie genomen is op zondag
voordat het afschuwelijke
nieuws over de bloedige aanslag
in Beirouth op de Amerikaanse
militaire missie bekend was ge
worden; als dat juist is heeft het
verzoek van Scoon bij de besluit
vorming geen rol kunnen spelen
en kan dat verzoek dus ook geen
rechtvaardiging zijn voor het op
treden. Maar de premier van Bar
bados heeft laten weten dat het
besluit tot de invasie op maan
dag is genomen en in dat geval
was het verzoek van de gouver
neur-generaal wel weer relevant.
Wie het nog begrijpt, mag het
zeggen.
én ding is echter wel duidelijk:
als in de toekomst Aruba het Ko
ninkrijk der Nederlanden verlaat
en onafhankelijk wordt doch wel
een speciale volkenrechtelijke
band met Nederland blijft onder
houden, dan mag die speciale
band niet verzinnebeeld worden
door het feit dat Koningin Bea
trix ook koningin van Aruba zou
worden, of blijven. Zulk een op
zich mooie Figuur kan alleen
maar tot onontwarbare proble
men leiden, zoals we nu op Gre
nada gezien hebben.
P.H. Kooijmans,
Hugo de Grootstraat 20,
Leiden.
Kruisraketten
Enkele dagen geleden ontving ik
een geschrift waarvan de afzen
der anoniem wenst te blijven. In
plaats van een naam werd de
boodschap ondertekend met:
"Liever een raket in de tuin dan
een Rus in de keuken". Verder
droeg het pamflet de tekenen
van het Oud Strijders Legioen.
Op een weinig openhartige wijze
wordt hier de eigen mening (of
de mening van een ander) door
gegeven. Een ieder in dit land
heeft het recht de eigen opvat
ting uit te dragen, maar ook de
aangesprokene behoort het recht
te hebben te weten wie hem toe
spreekt. Daar waar openheid
achterwege blijft, wordt een de
joen over het gehele jaar 1982).
Bovendien heeft China nog on
langs meer zakelijke transacties
in het vooruitzicht gesteld, die
erop duiden dat de Chinezen de
economische betrekkingen met
Nederland verder willen aanha
len.
Voor beide landen geldt overigens
dat het volstrekt onduidelijk is in
hoeverre de aan het Nederlandse
bedrijfsleven gedane beloften
zullen worden waargemaakt. Zo
pakte de export naar Taiwan in
het eerste half jaar van 1983
176,7 miljoen) aanzienlijk lager
uit dan het land had voorspeld
en heeft China zijn recente toe
zeggingen nog steeds niet aange
kleed met zakelijke contracten.
Voor geheel
Duidelijk is wel dat beide landen
als handelspartner van het Ne
derlandse bedrijfsleven elkaar
redelijk in evenwicht houden.
Dat verklaart ook waarom de
verschillende economische be
langen tot nu toe sterk overheer
sen in de discussie over de mili
taire orders van Taiwan. Maar
daarop kan het Nederlandse bui
tenlandse beleid ten opzichte
van de Chinese regio niet wor
den gebaseerd. Ja of nee zeggen
tegen militaire Taiwan-orders op
grond van louter economische
belangen is opportunistisch en
maakt de één-China politiek tot
een voos geheel, als zij dat al niet
Tot nu toe mist het Nederlandse
buitenlandse beleid ten opzichte
van de twee China's een duidelij
ke grondslag. En zolang die ont
breekt, zal de Nederlandse rege
ring blijven schipperen tussen
enerzijds de korte-termijn voor
delen van Taiwanese orders en
anderzijds het belang van de be
trekkingen met de Volksrepu
bliek China op langere termijn.
In die situatie bepaalt de volksre
publiek in feite hoe Nederland
zich moet opstellen ten opzichte
van Taiwan. In juridische kring
wordt betwijfeld of de Neder
landse regering zich dat maar
moet laten welgevallen. Tenslot
te functioneert Taiwan als
een onafhankelijke staat en
wordt de opvatting van China
dat Taiwan een opstandige Chi
nese provincie is, niet door ons
land erkend maar (slechts) geres
pecteerd.
Het toenmalige kabinet-Van Agt I
huldigde de opvatting dat Tai
wan geen land is maar een klant.
Maar daarmee valt geen duide
lijk buitenlands beleid te voeren.
Daarom zou de Nederlandse re
gering eerst moeten aangeven
wat zij onder de erkenning van
de Volksrepubliek China
verstaat en hoe zij - in het ver
lengde daarvan - Taiwan als zelf
standig functionerende natie
beoordeelt. Dat zijn principiële
vragen, waarbij vooral politieke
overwegingen een rol zouden
moeten spelen. Zolang die dis
cussie niet is gevoerd, is het on
gewenst dat voor de militaire or
ders van Taiwan exportvergun
ningen worden afgeven. Het
blijft dan hopelijk bij wat de
toenmalige premier Van Agt in
1980 in de Tweede Kamer sugge
reerde: eens, maar nooit weer.
(De auteur is redacteur bij deze
krant).
mocratie ernstig aangetast. Ze
ker in een publieke discussie
rond zo'n gewichtige zaak als de
kernbewapening past het niet je
te verhullen achter de slogans
van een ander.
De boodschap zelf is duidelijk.
Plaats in dit land atoomwapens
want de Russen hebben 360 ra
ketten op Europa gericht staan.
Dat laatste is waar. En die dingen
moeten weg. Maar evenzo is het
waar dat Rusland omringd wordt
door dezelfde vernietigingswa
pens, te land, ter zee en in de
lucht. Het heeft daarom geen en
kele zin om eikaars koppen te
tellen. Het zijn er sowieso te veel
aan beide kanten. Daarbij komt
dat je die 360 Russische raketten
niet wegkrijgt door er zelf 572 te
genover te plaatsen. Dat is uitge
sloten.
Maar er is meer. Zelfs deskundigen
zeggen (wat simpele zielen al ja
ren door hebben) dat kruisraket
ten militair niet nodig zijn. Deze
raketten vormen dan ook niet
meer en niet minder dan een po
litiek steekspel tussen de twee
grootmachten met als mogelijk
risico ingebouwd: een wereld
ramp. De ironie wil dat het West-
blok en het Oostblok steeds
meer afhankelijk worden van el
kaar. Men levert elkaar graan,
gas. hoogwaardige technolo
gieën etc. Een krankzinnige we
reld.
Daarom moet die wapenwedloop
stoppen. Nu. We moeten ophou
den ons economisch afhankelijk
te maken van zelfvernietigings
wapens. We moeten ophouden
jonge mensen op te leiden om
eventueel het einde van de sa
menleving te bespoedigen. Rege
ringsleiders zal duidelijk ge
maakt moeten worden dat voor
de oplossing van de politieke
problemen de atoombom taboe
Moedig is een volk dat zich niet
laat ringeloren door destructieve
krachten. Dat de moedigen in ge
tale mogen toenemen en daarvan
getuigen op 29 oktober a.s. in
Den Haag.
Theo Buurman,
Kerkstraat 39.
Noordwijkerhout
De ambtenaren van de gemeente
Tilburg willen voortaan, om
smaaktechnische en financiële
redenen geen Derde Wereld-kof-
Fie meer drinken. Helaas komt
bijna alle koffie uit de Derde We
reld. Als u een kopje koffie
drinkt van één van de grote kof
fie concerns als Douwe Egberts,
Van Nelle of Niemeyer drinkt u
koffie waar waarschijnlijk heel
wat ellende aan kleeft.
door
Koert van der Velde
De verbouw van koffie gaat ten
koste van de verbouw van voe
dingsgewassen voor de eigen be
volking. De Derde Wereld-lan
den zijn als leveranciers van
grondstoffen zo afhankelijk van
het Westen geworden dat ze eco
nomisch gezien nog steeds kolo
niën van ons zijn.
Veel koffie komt van grote planta
ges van grootgrondbezitters. De
bonen worden geplukt door mil
joenen rechteloze dagloners die
van plantage tot plantage trek
ken. Zij verdienen te weinig om
van te leven doch teveel om van
dood te gaan en wonen in zeer
ellendige omstandigheden.
Daarna verrijken handelaren,
speculanten en koffie concerns
zich, om het u vervolgens voor te
schotelen.
Er is echter ook zuivere koffie te
krijgen. Deze koffie wordt recht
streeks zonder winstbejag geïm
porteerd door o.a. de alternatieve
handelsorganisatie S.O.S. We
reldhandel.
S.O.S. koopt alleen koffie van groe
pen of landen die ze wil steunen.
Dat is op dit moment koffie uit
Guatemala, Nicaragua en Tanza
Beer en egel (2)
In reactie op de brief van mijnheer
Maas van vorige week donder
dag, het volgende. Ik put niet uit
mijn geheugen, maar uit erva
ring. "Nooit meer bezetting" en
dan heb ik het niet eens over al
dat andere dat er nu is bijgeko-
Iedere bom vaagt alles weg. Heeft
u Rotterdam gezien? Ik wel.
Puin, puin, puin, meters hoog,
onafzienbaar, geen weg te beken
nen. Zes maanden heeft het ge
duurd voordat de 3,5 miljoen ton
puin was opgeruimd.
Uw geheugen laat u toch in de
steek, zingend naar het front
"Denn wir fahren gegen Enge
land" weet u het weer? "WA
marcheert, WA marcheert voor
volk en vaderland".
Ik sta te kijken naar de brand in de
Begijnhof. Ik wordt aangespro
ken door een mevrouw: "Ik heb
in een Jappenkamp gezeten". Ik
zei: "Dan bent u gered door de
atoombom!!". Ze was nu, 1983,
onder behandeling bij prof. Bas-
tiaans! Prof Bastiaans had haar
verteld dat het aantal patiënten
enorm wag toegenomen. 1983.
En dat is maar een heel klein deel
van mijn ervaringen. Nooit meer
een bezetting. Vrede zónder vrij
heid bestaat niet. Daar hoeven
wij niet voor te demonstreren,
we hébben vrede én vrijheid en
dat hebben jullie aan mijn gene
ratie te danken!! Ik wil dat dét
wordt verdedigd. Ook met kern
wapens, als dat moet.
Lees "Uitzicht" van Floris Bakels,
lees het en probéér het te begrij
pen. Dan zullen jullie nooit kun
nen zeggen: "Wir haben es nicht
gewusst!".
M. Bosch-Gans
Rapenburg 87
Leiden
Acties
"De advertentie in uw blad van 9
november jl. van Abva Kabo en
aanverwanten is toch wel een
lachtertje. "Sorry, maar met
nia. De koffie uit Guatemala
komt van negen boerencoöpera
ties. Om zich niet te laten uitbui
ten hebben deze boeren zich aan
eengesloten en proberen plaatse
lijk te werken aan verandering in
dit autoritair geregeerde land.
Nicaragua en Tanzania zijn landen
met een progressief regiem die
ook de nadruk leggen op het on
afhankelijker worden van koffie
en daarom de verbouw van voe
dingsgewassen stimuleren.
S.O.S. koopt hun koffie om hen
te steunen in de strijd voor een
menswaardig bestaan voor ieder-
De Tilburgse ambtenaar die deze
Derde Wereld-koffie "om smaak-
techniek en financiële redenen"
niet meer willen drinken gaan
voorbij aan het hele probleem
wat achter dat kopje koffie ligt.
De koffie is inderdaad wel iets an
ders van smaak, maar ze wordt
gemaakt van de beste kwaliteit
bonen. Ook is een pak Indio (een
mengsel van Guatemala en Nica
ragua) of Tanzania koffie wel iets
duurder (nl. 4,50 per pak). Dit
komt omdat S.O.S. 5 tot 10%
meer betaald dan de prijs op de
wereldmarkt en naast de koffie
ook informatie geeft.
We zijn klein en machteloos t.o.v.
de grote wereld problemen als
honger en onderdrukking, die
miljoenen mensen in hun greep
hebben. Voor de gemiddelde Til
burgse ambtenaar is er een enor
me afstand tussen zijn dagelijkse
kopjes op kantoor en de onder
drukking van arbeiders in b.v.
Guatemala.
De onrechtvaardige gang van za
ken in de wereld lijkt bepaald te
worden door krachten waarop
wij geen enkele greep hebben.
Toch is er een direct verband tus-
klachten..." Dat ambtenaren in
hun dagelijkse werkzaamheden
veel met voorschriften uit Den
Haag hebben te maken is wel be
kend. Zij kunnen zonodig altijd
daarachter wegkruipen. Zij heb
ben immers die voorschriften
niet gemaakt. Het toppunt is ech
ter wel dat voor de kinderachtige
streken die nu hier en daar wor
den uitgehaald (ik wil kwajon
gens niet beledigen door het
kwajongensstreken te noemen)
door Abva/Kabo c.s. ook de ver
antwoordelijkheid wordt door
geschoven naar Den Haag.
"Voor klachten naar het Binnen
hof'. 't Mankeert er nog maar
aan dat wordt geadviseerd een
speciaal formulier in drievoud in
te dienen. Nee mensen, als jullie
ruzie hebben met de heren in
Den Haag, ga dan zelf op het Bin
nenhof uithuilen. Daar moet je
zijn. Je gram verhalen op het pu
bliek dat hiermede niets te ma-
1 ken heeft en ook niets te maken
wil hebben, vind ik laf'.
C.A. van Sprang,
Narcissenlaan 17,
Sassenheim.
Acties (2)
N.a.v. het ingezonden stuk van P.
Overvliet voel ik mij gedwongen
te reageren. Dhr Overvliet
vraagt zich af waar wij mee bezig
zijn. Weet hij dat niet9
Of hij steunt dit regeringsbeleid of
hij is wei buitengewoon naïef.
Wij moeten inleveren. Hoe is het
dan in godsnaam mogelijk dat de
heren ministers wel voor zichzelf
een aardige loonsverhoging heb
ben bedacht en Lubbers zelfs
nog een extra bedrag aan repre
sentatiegeld van 12000,- per
jaar. U weet toch wat dit inhoudt.
Kijk, mijnheer Overvliet. deze re
gering maakt van elke bevol
kingsgroep een stel citroenen en
dan wordt deze groep uitgekne
pen en dan de andere. Ik weet
aat actievoeren niet zo leuk is.
dat mensen daar hinder van on
dervinden. Zie maar dat de
vrachtwagenchauffeurs zo boos
zijn. Maar laten zij eerlijk zijn.
Meningen op deze
pagina zijn voor
rekening van de
auteurs
sen dat kopje koffie en die ar
moede en onderdrukking. Voor
veel mensen in de Derde Wereld
zijn honger en onderdrukking di
recte problemen. En aan deze
problemen is het rijke Westen in
hoge mate schuldig. Als wij niet
verder kijken dan de smaak van
ons kopje koffie begaan wij een
misdaad. Wij moeten beseffen
dat we door het drinken van ge
wone of zuivere koffie onder
drukken of ondersteunen.
In Guatemala, Nicaragua en Tanza
nia spannen mensen zich tot het
uiterste in voor rechtvaardiger
samenleving. Ondanks de enor
me tegenstand die ze ondervin
den (uit binnen en buitenland)
zetten ze door. Het zijn ontwik
kelingen als deze die het geloof
in de mogelijkheid van verande
ringen sterken. De boeren in
Guatemala, Nicaragua en Tanza
nia verdienen onze steun Wij
kunnen onze solidariteit betui
gen en een kleine daadwerkelij
ke ondersteuning geven door
hun koffie te drinken.
Dit verhaal over de koffie is niet
uniek. Over de meeste grondstof
fen, die de Derde Wereld wereld
ons levert, zijn soortgelijke ver
halen te vertellen. Een bewuste
keuze van de koffie die we drin
ken betekent een kleine stap op
de goede weg. Zo'n keuze is een
teken van een mentaliteitsveran
dering in de ontwikkelde landen.
En omdat de Derde Wereld en de
ontwikkelde landen zo enorm af
hankelijk zijn van elkaar, moet
onze mentaliteit en onze maat
schappij veranderen, wil er in de
Derde Wereld wat kunnen ge
beuren.
(De auteur is medewerker van de
Leidse Wereldwinkel)
Als zij straks aan de beurt zijn
zullen zij ook niet aarzelen hun
vrachtwagens dwars over de weg
te zetten. De bejaarden hebben
het nu moeilijk maar deze groep
staat ook op het lijstje van deze
regering. Aow'ers. wao'ers die
twintig-dertig jaar gewerkt heb
ben en steeds netjes hun premie
hebben betaald zijn de slachtof
fers van deze regering. Laten al
deze mensen bedenken dat deze
acties ook voor hen zijn. Als u er
geen begrip voor hebt dan weet
ik het niet meer. Vooral tot het
deel van de regering dat zich ver
enigd heeft in het Christelijk De
mocratisch Appèl zou ik willen
zeggen dat christen zijn bete
kent: de naakten kleden. En niet
ontkleden, waar ze nu mee bezig
zijn. Ik hoop dat u het nu weet
mijnheer Overvliet.
W. Veilbrief
Rijn- en Schiekade 96b,
Leiden
Acties (3)
Wat is de weg voor eenheid van ons
volk van Nederland? Op heden
verlangt onze regering een kleine
inlevering. Echter de noodzake
lijkheid der economie eist tot de
ze inlevering. Daarom, bezie met
mij eens 4 punten.
Ten eerste: alle stakingen of derge
lijke acties zijn een grote afbraak
voor ons ganse volk.
2de onderhandelingen en bespre
kingen, ombuiging dit is de weg
om tot eenheid te komen!
3de: de welvaart van het verleden
heeft zijn hoogtepunt bereikt.
D.w.z. stilstand veroorzaakt ver
mindering.
Daarom moeten we eendrachtig
zijn en kunnen zo ons land red
den uit de moeilijkheden.
4de: als er in de toekomst blijkt dat
er mensen zijn die geholpen
moeten worden dan zal er zeker
vanuit onze regering een weg
worden gevonden. Dit is volgens
mij de enige weg. Nederlander te
zijn en te blijven.
J. Verhave
Katwijkereind 16
Rijnsburg
