Nieuw offensief tegen PLO-kamp -c Mefrdan \000 Syriërs nemen deel aan strijd VN: nieuwe Zuid-Afrika grondwet ongeldig windf daj 5 gulden. WOENSDAG 16 NOVEMBER 1983 BEIROET (GPD) - De door Syrië gesteunde tegenstanders van PLO-voorzitter Jasser Arafat lijken het beslissende offensief te hebben ingezet tegen het laatste bolwerk van de belegerde Palestijnse leider in Libanon. Buitenland MOSKOU (Rtr) - In Moskou Mnefnil enmflPt* Het belangrijkste aspect van het AlllClclIFlkaailSC wordt morgen de dag herdacht MUSlVUll SUlIlJJCl Roosevelt-t.jdperk is echter het waarop vijftig jaar geleden de be trekkingen met de Verenigde Staten werden aangeknoopt. Kenmerkend in de media zijn 1 m enerzijds de nostalgie waarmee TTlPl" betere tiiden worden beschreven IC/lrtllv lllv/L T kJ bij jubileum door Aernout van Lynden Het nieuwe offensief, dat een abrupt einde maakte aan het vijf dagen oude staakt-het-vuren, werd gisterochtend rond een uur of zeven ontketend na zware ar tillerie- en raketbeschietingen op het vluchtelingenkamp Baddawi en op de noordelijke buitenwij ken van de Libanese havenstad Tripoli, waar Arafat sinds begin vorige week zijn hoofdkwartier heeft gevestigd. Volgens naaste medewerkers van Arafat zouden Syrische troepen voor het eerst sinds het begin van de gevechten rond Tripoli, nu twee weken geleden, ook daadwerkelijk aan de strijd heb ben deelgenomen. Drie Syrische bataljons en 60 tanks zouden, volgens de loyalisten - zoals de aanhangers van Arafat vandaag de dag genoemd worden - zijn in- Aanslagen op Guadeloupe PARIJS (GPD) - Het eiland Gua deloupe, een van de Franse An tillen in het Caraïbische gebied, is deze week geteisterd door een reeks aanslagen, die waren ge richt tegen het wettige Franse gezag. De aanslagen zijn ge pleegd door een organisatie die zich de 'Revolutionaire Caraïbi sche Alliantie' noemt. De ARC beschouwt dit soort aanslagen als "een van de actuele politieke middelen om de volkeren van Guyana, Martinique en Guade loupe bewust te maken van zijn' koloniale overheersing en om hen te bevrijden". Op Guadeloupe zijn sinds 1980 on afhankelijkheidsbewegingen ac tief. De Franse minister van bin nenlandse zaken Deferre gaf als reactie op de recente onlusten dat de Franse regering haar ver plichtingen op het eiland altijd is nagekomen en uiterst oplettend de problemen die de plaatselijke economie doormaakt volgt. gezet. Tot nu toe hebben de Sy riërs openlijke deelname aan de strijd altijd zorgvuldig verme den, alhoewel er weinig twijfel is dat zij wel het vuur van alle artil lerie- en raketstellingen van de dissidenten leiden. Hoe de strijd gisteren precies is verlopen, blijft nog onduidelijk. Volgens de Arafat-loyalisten werd de aanval op Baddawi 'ver pletterd', maar andere bronnen - zowel burger- als militaire - zei den dat de Palestijnse rebellen en de Syriërs in elk geval tot be paalde delen van het kleine kamp, dat slechts 1 of 2 kilome ter ten noorden van Tripoli ligt, waren doorgedrongen. De gevechten waren zeker hevig. De olieraffinaderij van Tripoli, die vlak naast Baddawi ligt, is voor de zoveelste keer geraakt en in brand gevlogen. Volgens de Libanese autoriteiten beloopt de schade aan de raffinaderij nu ze ker 300 miljoen gulden. Ook de stad zelf, die met bijna 400.000 in woners de tweede van Libanon is, kwam onder vuur te liggen. De enige groep in Tripoli die Ara fat en de zijnen nog steunt, is de moslim-fundamentalistische mi litie van sjeik Said Shabaan. Na jarenlang de belangrijkste bond genoot van de linkse partijen in Libanon te zijn geweest, is Arafat nu gedwongen op een opportu nistisch bondgenootschap terug te vallen met moslim-fundamen talisten, die hem in het verleden, en zeker in Beiroet, nooit ver trouwden. Onderwijl hebben de linkse partijen en militie in Tri poli hem geheel laten vallen en het vertrek van Arafat geëist. De gevechten volgen op het uitstel van het bezoek dat de Libanese president Amin Gemayel maan dag aan zijn Syrische ambtsge noot Hafez el Assad zou brengen. Het bezoek, dat ook al eerder de ze maand niet door kon gaan, moest uitgesteld worden omdat president Assad in het zieken huis in Damascus werd opgeno men voor een blindedarmopera tie. Er was hoop dat door de bespre kingen tussen Assad en Gemayel de gespannen betrekkingen tus sen de regeringen in Beiroet en Damascus verbeterd zouden Kohl: Strauss geen minister BONN (AP) - De Westduitse bondskanselier Helmut Kohl ziet "geen reden" om zijn kabinet te wijzigen, ondanks de druk van coalitiepartner CSU om haar aartsconservatieve voorman Frans Josef Strauss in de rege ringsploeg in Bonn op te nemen. "Ik ben dankbaar voor de team geest en vriendschappelijke saamhorigheid (van het kabinet) en ik zie geen reden tot reorgani satie van de regering", zo heeft Kohl volgens zijn woordvoerder Peter Boenisch tot zijn kabinet Boenisch herhaalde de woorden van Kohl 's middags tijdens een persconferentie. Hij wilde niet over de uitlating van Kohl uit weiden, maar er valt uit op te ma ken dat Kohl niet van zins is de Beierse premier uit München naar Bonn te halen. De christen-democratische CDU van Kohl regeert in coalitie met de CSU van Strauss en de libera- kunnen worden en dat het be stand versterkt zou worden. Nu dat niet is gebeurd, lijkt de rela tieve rust in Beiroet van de afge lopen maand weer op losse schroeven te zijn komen te staan, en gevreesd wordt dat de oorlog op elk moment weer in alle he vigheid kan losbarsten. betere tijden worden beschreven en anderzijds de wrok over het feit dat het er niet naar uitziet dat dergelijke tijden onder de huidi ge regering van president Ro nald Reagan terugkeren. Met een soort heimwee kijkt men terug op het bondgenootschap met de Verenigde Staten tijdens de Tweede Wereldoorlog en op de ontspanning tussen Oost en West, in de jaren '70. Tegelijker tijd worden de huidige Ameri kaanse leiders voor hun "krank zinnig anti-communisme" scherp aangevallen en ervan be schuldigd de Sowjet-Unie niet te willen accepteren als een gelijk waardige partner. Sinds Reagan in het Witte Huis ze telt hebben de Russische leiders openlijk elke verbetering in de betrekkingen met Washington verworpen en voorspeld dat de kloof nog dieper zal worden als de Amerikaanse kruisraketten in Europa komen te staan. Sommige Sowjet-verslaggevers zien de regering van president Reagan echter als een soort his torische afdwaling en tonen zich optimistisch over zijn opvolgers, die de banden met Moskou weer zullen aantrekken. Volgens hen heeft de verhouding tussen de VS en de Sowjet-Unie na de oor log ondanks alles een opgaande lijn vertoond. Voor een opleving in de betrekkin gen is in het Witte Huis volgens de verslaggevers niet meer nodig dan een man met visie. Zij halen daar constant de voorbeelden bij aan van Franklin Roosevelt en Richard Nixon. Roosevelt tekende in november 1933 een serie akkoorden met Sowjet-minister van buitenland se zaken Maksim Litvinov. Hier mee waren de Verenigde Staten de laatste westerse macht die de communistische regering in MosWou erkenden. De aankno ping van diplomatieke banden maakte de weg vrij voor intensie ve handelsbetrekkingen in de ja ren ^30. Roosevelt-tijdperk bondgenootschap dat de twee landen tijdens de Tweede We reldoorlog smeedden. Volgens Georgi Arbatov. het hoofd van het Instituut voor de Verenigde Staten en Canada in Moskou, hebben de twee landen in die tijd veel moeilijkere problemen op gelost dan vandaag de dag het geval is. Nadat de Sowjet-Unie en Verenig de Staten zich na de oorlog tot de twee grootste wereldmachten hadden ontwikkeld, veranderde de samenwerking snel in con frontatie en "koude oorlog". Aan deze vijandige sfeer kwam pas een einde onder het president schap van Richard Nixon, aan het begin van de jaren '70. Mos kou en Washington begonnen te werken aan wapenbeheersings- en handelsakkoorden, en er werd meer overleg gepleegd over de brandhaarden in de wereld. "Wat wij nu doormaken is een her haling van de slechtste aspecten van het Amerikaanse beleid in het verleden", aldus Arbatov. Zoals veel anderen is hij van me ning dat andere leiders in Was hington zeker zouden zien dat een nauwere samenwerking met de Sowjet-Unie het enige alter natief is voor een kernoorlog. Ie FDP van Hans-Dietrich Gen- scher. Strauss heeft niet direkt een kabinetsfunktie opgeëist, maar drie prominente leden van zijn CSU hebben er de afgelopen dagen wel sterk op aangedron gen. Kohl zou in het kabinet hebben verklaard dat hij het vooral van betekenins vindt, dat niemand in de coalitie hem persoonlijk over een kabinetswijziging heeft be naderd. Voorts heeft hij het jam mer genoemd, dat de discussie over een "vermeende kabinets wijziging" is ontbrand "aan de vooravond van moeilijke politie ke besluiten voor het veiligheids beleid", aldus Boenisch. Volgende week houdt de Bonds dag een debat over de vraag of de Bondsrepubliek "haar instem ming moet herhalen met het plan van de NAVO om dit jaar r Amerikaanse kernraketten West-Europa te stationeren. Rakettenoverleg morgen hervat GENEVE, MOSKOU, WASHING TON (RTR/UPI/AFP) - Het ra kettenoverleg in Genève tussen de Sowjet-Unie en de VS wordt morgen voortgezet. De Sowjet- Unie heeft daarmee, nadat de Sojwet-onderhandelaar, Joeli Kwitsinsky, gisteren na ruim een half uur de zitting had verlaten. De VS herhaalden gisteren via Witte Huis-woordvoerder Larry Speakes, dat zij alles wilden doen om nog dit jaar een ak koord te bereiken en ook als dat niet lukt "zolang willen blijven onderhandelen als nodig, om zo spoedig mogelijk een akkoord te bereiken". Een debat gisteren in het Europees Parlement over het NAVO-dub- belbesluit - de opstelling van Pershing- en kruisraketten in West-Europa en onderhandelin gen over beperking van kernra ketten voor de middellange af stand - heeft in Straatsburg ge leid tot stevige ruzies tussen links en rechts. Links was het eens met een voorstel van de Griekse regering om de onder handelingen in Genève nog een half jaar voort te zetten eer tot plaatsing wordt overgegaan. Ter wijl rechts dit als pacifisme en neutralisme afwees. Op zich heeft het parlement niets te maken met het NAVO-dubbel- besluit. EG-lidstaat Ierland bij voorbeeld is geen lid van de NA VO terwijl lidstaten van beide or ganisaties als Denemarken, -Frankrijk en Griekenland niet rechtstreeks betrokken zijn bij het dubbelbesluit. Bovendien biedt het oprichtingsverdrag van de EG geen aanknopingspunten om vrede en veiligheidsvraag stukken in de EG te bespreken. Aftreden van Marcos geëist BAGUIO (Rtr/UPI) - Ongeveer 50.000 mensen, onder wie katho lieke nonnen, hebben tijdens een demonstratie in de Filippijnse plaats Baguio president Marcos opgeroepen af te treden, zo heeft de politie gezegd. De betoging was de eerste in deze noordelijke bergplaats sinds de protesten tegen de regering op laaiden na de moord op opposi tieleider Benigno Aquino in au gustus. Volgens de politie bevon den zich onder de demonstran ten studenten, zakenlieden, art sen, advocaten en nonnen. Er hebben zich geen ongeregeldhe den voorgedaan. Een vredesactiviste probeerde gisteren in gesprek te komen met Sowjet-onderhandelaar Joeli Kwitsinskytoen deze aankwam in het gebouw waar de Amerikaans-Russische gesprekken over vermindering van kernwapens even later zouden worden hervat. Haar opzet mislukte. (Foto AP» Sterilisatie maakt gezond WASHINGTON (AP) - Een on derzoek onder 20.000 man nen in vier Amerikaanse ste den heeft uitgewezen, dat ge steriliseerde mannen gezon der lijken dan andere man nen en langer leven. Het onderzoek, waarvan de re sultaten door het Amerikaan se National Institute of Child Health and Human Develop ment zijn bekend gemaakt, lijkt de aanvankelijke vrees weg te nemen dat mannen bij wie de zaadstrengen zijn doorgesneden een grotere kans hebben op verharding van slagaders, reuma, bloed- stollingsklachten en jicht. De studie heeft aan het licht ge bracht, dat dat niet zo is. In de Verenigde Staten zijn on geveer 10 miljoen mannen gesteriliseerd. Elk jaar ko men daar ongeveer 500.000 bij. Het onderzoek heeft ook uitge wezen, dat - ongelukken en geweldplegingen met dode lijke afloop buiten beschou wing gelaten - de sterfte on der gesteriliseerde mannen geringer is dan andere man nen. De mannen blijken min der vaak kanker of hartaan- doeningen te hebben. Waar om dat zo is, "weten wij ge woon niet", aldus een van de onderzoekers. NEW YORK (UPI) - De algemene vergadering van de VN heeft gis teren met 141 stemmen voor, geen tegen en zeven onthoudin gen waaronder Nederland de nieuwe Zuidafrikaanse grond wet 'ongeldig' verklaard en beëindiging van apartheid de enige duurzame oplossing voor Zuid-Afrika genoemd. De vergadering reageerde met de ze uitspraak op het referendum van 2 november, waarbij de 2,7 miljoen blanken in Zuid-Afrika zich uitspraken voor een nieuwe grondwet, die beperkte bevoegd heden toekent aan Aziaten, meest afkomstig uit India, en kleurlingen. Zuid-Afrika kent behalve een minderheid van blanken meer dan 18 miljoen zwarten, 2,8 miljoen kleurlingen en 800.000 Indiërs. Behalve Nederland onthielden zich in de algemene vergadering van stemming de VS, België, West-Duitsland, Luxemburg, Portugal en Engeland. Hoewel Nederland een voorbe houd heeft over de ware beteke nis van de onlangs aangenomen grondwetsvoorstellen, wil het op dit ogenblik niet zover gaan als de aangenomen resolutie en zich plaatsen achter de uitspraak dat de grondwetshervormingen in druisen tegen de beginselen van het handvest van de Verenigde Naties. minister treedt af na schandaal PRETORIA (Rtr/UPI) - De Zuid afrikaanse minister van arbeid, Fanie Botha, heeft gisteravond zijn ontslag ingediend nadat zijn naam in verband was gebracht met een schandaal inzake con cessies van diamantmijnen. Botha, de oudste Zuidafrikaanse minister en voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, kon digde in een brief aan premier Pieter W. Botha zijn aftreden aan. De premier heeft het ontslag aanvaard. Fanie Botha verklaar de dat hij zich nog beraadt over zijn toekomst als parlementslid. Het afgelopen weekeinde beschul digde het dagblad Sunday Ex press uit Johannesburg Fanie Botha ervan in 1979 tijdens zijn ministerschap van arbeid en mijnbouw aan een voormalige vriend mijnconcessies te hebben beloofd. Deze vriend, de gepen sioneerde luchtmachtbrigadier en huidige wapenhandelaar Blaauw, eist van de Zuidafri kaanse regering een bedrag van ongeveer 600.000 gulden voor twee diamantconcessies die Fa nie Botha hem zou hebben ver leend maar niet overgedragen. In zijn verklaring zei Botha de be schuldigingen "uiteraard te be twisten". Syrië schendt mensenrechten op grote schaal DEN HAAG (GPD) - In Syrië wor den de mensenrechten op grote schaal geschonden,zo meldt Am nesty International in een van daag verschenen rapport. Vele duizenden mensen zijn zonder vorm van proces opgesloten op grond van de noodtoestand die al twintig jaar van kracht is, aldus de onafhankelijke mensenrech ten-organisatie in haar rapport.,. Niemand kan meer rekenen op bescherming door de wet" Marteling van gevangenen komt veelvuldig voor. AI somt 23 ge signaleerde foltermethoden op, variërend van het toedienen van electrische schokken, het toe brengen van brandwonden, het uittrekken van vingernagels en verkrachting tot het gedwongen toekijken bij het martelen van fa milieleden van de arrestant. De mensenrechten-organisatie doet op het ogenblik alle moeite om zeventien mensen die al meer dan twaalf jaar in voorlopige hechtenis zitten en 300 anderen die tussen de twee en negen jaar vastzitten, vrij te krijgen. De Nederlandse afdeling van Am nesty International gaat een campagne beginnen onder het motto „Syrië, noodtoestand breekt wef'met het doel om de' Syrische autoriteiten er toe te be wegen een einde te maken aan de door AI geconstateerde schending van de mensenrech ten. ADVERTENTIE kadcndeeën var Leiden. Breestraai 142-14-4. Tel. 071 -13 3511 19 Vestigingen d>>r g< heel Nederland. GREENHAM COMMON - Degene die zich nog het meest boos maakt is opvallend genoeg een man, een oude man met veel wit haar en een kromme wandelstok. Hij gaat woedend tekeer tegen een Amerikaanse militair die in zijn royale stationcar zit te wach ten tot hij door het zwaarbe waakte hek mag. door Henk Dam „U hoort hier niet. U bent de we reld aan het verpesten. Doet u dat toch in uw eigen land. Ga toch weg hier. Hé, hoort u rne niet? Zeg eens iets", roept hij in staccato door het dichte zijraam. De Amerikaan, een nog jonge man met een dik rozig gelaat, doet alsof z'n neus bloedt en houdt, zoals 'm is geleerd, de blik op oneindig. Onverdroten gaat de bejaarde de monstrant door. „U kunt toch wel wat terugzeggen? U bent toch geen zombie of zo? Hee, go home, mate. Wees een kerel. Of een vrouw. Het is eigenlijk beter om een vrouw te zijn". Dan plaatst een gemoedelijke bobby zich tussen auto en man en komt aan het eenzijdige gesprek een einde. De witte manen schuddend loopt de oude weg, en mompelt: „De wereld is gek geworden, de we reld is helemaal gek geworden". Veel aandacht heeft het niet ge trokken, deze kleine confronta tie. Bij het toegangshek van de luchtmachtbasis Greenham Common gebeurt tenslotte zo veel. Een kleine balans van die ochtend, dinsdagochtend, de dag nadat de eerste kruisraketten met een gi gantisch Starlifter transport vliegtuig de basis zijn binnenge vlogen: meer dan 100 vrouwen zijn gearresteerd nadat zij zich met wol en kettingen aan het hek hadden vastgebonden, en zo het verkeer van en naar de basis op hielden. Er is die ochtend veel gezongen, er zijn sit-down demonstraties ge houden. De vrouwen van het vre- deskamp hebben deze dinsdag tot „rouwdag" uitgeroepen. En aan de andere kant van het hek zijn weer twee zilveren vogels uit de Verenigde Staten aangeko men met hun buik vol van 's we relds nieuwste en meest bespro ken wapentuig. We kijken naar de demonstranten om ons heen bij het toegangs hek. Een paar ouderen, wat jon gemannen, maar het beeld wordt toch bepaald door een kleine 100 vrouwen in de leeftijdsgroep van 20 tot 35 jaar. Spijkerbroeken, dikke truien, veel rode en oranje sjaals en in stekels geknipt haar vormen de meest in zwang zijnde uitmonstering. Het is hun protest. Het is steeds hun protest geweest. Het waren tenslotte vrouwen die meer dan twee jaar geleden besloten een kamp in te richten bij de lucht machtbasis Greenham Common, een van de twee plaatsen die toen net door de Britse regering waren aangewezen als vesti gingsplaats voor de Amerikaan se kruisraketten. Het waren vrouwen die de naar Britse begrippen strenge winter van '81-'82 met z'n overvloedige sneeuwval overleefden, de natte zomer van vorig jaar, de miezeri ge herfst en winter en dit jaar de natste lente sinds mensenheuge nis. En dat alles op in de modder gelegde vlondertjes, afgedekt met plastic en zeildoek, met stin kende rokerige houtvuurtjes voor de warmte. De vredesvrouwen van Greenham Common hebben wereldwijde bekendheid gekregen. Hun emo tionele acties, hun niet kapot te krijgen motivatie, hun hardnek kige terugkeer als de autoriteiten weer een manier meenden te hebben gevonden om het verzet te breken, journalisten van Mos kou tot Washington, en van Pe king tot Buenos Aires hebben er over geschreven. De actie bij de Brits-Amerikaanse basis is hét symbool geworden van het verzet tegen kernwa pens. En, op een minder ernstig niveau, is niet meer weg te den ken folklore geworden: niet voor niets heeft een Amerikaans reis bureau Greenham Common als fotostop op een van haar excur sies door mooi Engeland gezet. Ook nu nog bivakkeert een groep van gemiddeld 50 tot 60 vrouwen in wisselende samenstelling in een aantal kampen bij het 14 ki lometer lange hek om Greenham Common, waarvan de meest om vangrijke kamp dat bij de hoofd ingang is. Het feit dat maandag binnen dat hek de eerste kruisra ketten zijn aangekomen, doet daar niets aan af. Wie de vrouwen ernaar vraagt, krijgt steevast hetzelfde ant woord: „Oke, de raketten zijn er, en je kan zeggen dat we die slag verloren hebben. Maar dat bete kent niet dat we nu zo maar op geven. Ze zullen met die kruisra ketten buiten het hek moeten oe fenen, en dat zullen wij niet toe staan. Daarom blijven wij hier." Een van hen, Jo Bowyer: „Natuur lijk zijn we teleurgesteld dat die dingen er nu toch zijn. We heb ben lang gedacht dat ze er nooit zouden komen, omdat er zo'n meerderheid tegen de plaatsing is. Maar we zullen ervoor zorgen dat ze nooit operationeel kunnen worden. Het is bovendien onze plicht ervoor te zorgen dat het protest levend blijft." Terwijl ze die woorden spreekt, waait naast ons een spandoek weg als gevolg van een vlak bo ven de demonstranten hangende helicopter. Vellen plastic waar mee de vredesvrouwen hun als scheve, gekleurde iglo's eruit ziende onderkomens hebben af gedekt, klapperen naargeestig In die wind. De helicopter is maar één kantje aan de uitgebreide veiligheids maatregelen die Greenham Com mon omgeven. De vrouwen, van wie vastbeslotenheid het voor naamste wapen is, hebben met hun acties een veiligheidsopera tie nodig gemaakt die 4000 man dag en nacht bezig houdt, en ten minste 2,5 miljoen gulden per week kost. „Dat zijn de raketten", weet een te gen de kou met haar voeten op de grond stampend meisje te melden, dat naast ons naar dit stukje Armageddon in wording staat te kijken. „Nee, die heb ik gisteren gezien, en die waren groter. Dit zijn denk ik de kern koppen", zegt haar vriendin die met haar gezicht tegen het hek gedrukt staat. Het doet er eigenlijk niet veel toe. De eerste kruisraketten zijn in Europa aangekomen, en we ma ken met z'n allen een stukje ge schiedenis mee: de meisjes, de militairen, de politiemensen. Aan het hek waarachter het alle maal gebeurt, zien we een span doek. Er staat op: „Met Kerstmis zal het allemaal voorbij zijn". Kunstige handen hebben ernaast met hemelsblauwe wol een op vliegende vogel in het strenge hek geweven...

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 7