c
D
c
C
Conflict op Cyprus
dreigde al maanden
Akkoord Eurocontrol,
250 banen verdwijnen
Westduitse klopjacht op
Nederlandse koppelbazen
|?'/«20css
uur'
©uöjtouirtë
J
WOENSDAG 16 NOVEMBER 1983
maanden dreigde de Turks-Cy-
prische leider Rauf Denktasch
met de uitroeping van zijn „repu
bliek Noord-Cyprus" in plaats
van de tot nu bestaande „Turks-
Cyprische federale staat", waar
over hij de scepter zwaaide. Een
volkslied was al gemaakt, een
vlag uitgedacht, en het parle
ment had een soort voorberei-
dende resolutie aangenomen,
waarbij de staat het recht kreeg
tot eenzijdige uitroeping tot re
publiek. Op een gegeven ogen-
blik kwam Denktasch ook nog
j door
i Frans van Hasselt
met een datum: het zou moeten
gebeuren vóór de 6e november,
de parlementsverkiezingen in
moederland Turkije.
Maar het Turkse regime maakte
Denktasch duidelijk dat het er
anders over dacht. Minister van
buitenlandse zaken Turkmen gaf
hem dit zelfs openlijk te kennen
-en verklaarde de voorkeur te ge
ven aan voortzetting van de on
derhandelingen tussen Grieks-
—en Turks-Cyprioten onder auspi
ciën van de secretaris-generaal
van de Verenigde Naties, Perez
de Cuellar.
Deze had bepaalde richtlijnen op
gesteld, volgens welke zowel
Grieks- als Turks-Cyprioten vrij
veel van hun aspiraties moesten
inleveren. Zo zouden de Turken
circa 10 procent van de 36 pro
cent van het eiland die ze op het
ogenblik bezet houden, met
slechts 18 procent van de bevol
king, moeten afstaan. Grieken en
Grieks-Cyprioten hadden, zij het
aarzelend, deze richtlijnen aan
vaard, Denktasch had er niet
schriftelijk op gereageerd.
De 6e november liet de Turks-Cy
prische leider ten slotte als ulti
matum vallen, zodat de afkondi
ging van de republiek nauwe
lijks tien dagen later toch nog als
een grote verrassing kwam voor
de hele wereld, Ankara wellicht
incluis. Het Turkse regime heeft
zich erbij moeten aansluiten, al
leen al omdat het circa 20.000 mi
litairen op het eiland heeft die
het moeilijk kan terugtrekken.
Speculaties over een vervroegd af
treden van Turkmen (die spoe
dig in het kader van een nieuwe
Turkse regering zal worden ver
vangen) bleken onjuist. Zelfs de
politiek uitgeschakelde sociaal
democraat Ecevit, die in 1974 als
premier verantwoordelijk was
voor de Turkse landingen op Cy
prus, gaf te kennen de uitroeping
„begrijpelijk" te achten. Maar of
Varia
hij er werkelijk warm voor loopt,
is een tweede. Dat doet waar
schijnlijk ook niet de man die op
6 november de Turkse verkiezin
gen won en over luttele dagen tot
premier moet worden benoemd:
Turgut Ozal.
Ozal denkt voornamelijk in econo
mische en financiële termen. On
langs gaf hij in een vraaggesprek
te kennen dat hij vond dat het
Turkse deel van Cyprus een
'vrije economische zone' moest
worden, „zodat alle smokkel die
er nu woedt naar het zuiden zal
gaan". Als Noord-Cyprus rijker
zou worden - het hoogste inko
men is er nu viermaal zo laag als
in het Griekse deel - dan zouden
de meeste problemen zijn opge
lost, aldus Ozal. Maar hij zei niets
over de wenselijkheid van de
eenzijdige politieke onafhanke
lijkheidsuitroeping, en in zijn
verkiezingscampagne had hij het
Cyprus-probleem ook nauwe
lijks aangeroerd.
Is het werkelijk het intiatief van
één man (Denktasch), die zijn wil
oplegt aan een sterk generaalsre-
gime? Of ligt het, zoals velen in
Griekenland, inclusief president
Karamanlis willen geloven, juist
omgekeerd en hebben de gene
raals, althans een aantal gene
raals, dit besluit door Denktasch
„laten" nemen?
Het vreemde is, dat het initiatief
voor Turkije vrijwel uitsluitend
nadelen blijkt te hebben. Het
valt buitengewoon slecht in de
wereld, ook in de Verenigde Sta
ten en vooral ook in Groot-Brit-
tannië (nog altijd met Grieken
land en Turkije garant voor de
constitutionele status quo op het
eiland) en bij de rest van het Ge
menebest.
De kans dat het republiekje op kor
te termijn erkend zal worden
door enig ander land dan Turkije
is miniem, al zou Saoedi-Arabië
daar wellicht in een veel later sta
dium wel eens toe kunnen over
gaan. Van de weinige bondgeno
ten die Turkije de laatste jaren
bij moties over Cyprus in de Al
gemene Vergadering van de VN
had, is Libië dit jaar naar het
Griekse kamp gezwenkt. Voorts
behoren Pakistan en Bangladesh
tot het Gemenebest en zullen
waarschijnlijk uit dien hoofde
ook niet tot erkenning zullen wil
len overgaan. De ergernissen die
Denktasch steeds weer worden
bereid - de laatste tijd door Indi
ra Gandhi en de Roemeen Ceau-
sescu, die alleen het „officiële"
Griekse deel bezochten - zullen
blijven voortduren.
Turkije, dat in West-Europa juist
weer enige prestige had verwor
ven vanwege de enigszins onver
wacht verlopen verkiezingen -
prestige dat trouwens alweer had
geleden onder de verlenging met
vier maanden van de staat van
beleg en de strenge straffen te
gen de 24 intellectuelen van het
„Vredescomité" - dreigt nu weer
in een nieuw jsolement te ko
men. Vooral als Griekenland,
nog tot Nieuwjaar voorzitter van
de Europese Gemeenschap, een
en ander handig diplomatiek uit
buit en niet tot wapengekletter
overgaat.
Strategisch ten slotte lijkt het voor
Ankara een nadeel, dat het ge
vaar ontstaat van een opdeling
van het eiland in een Turks en
een Grieks deel. Als de rest van
Cyprus zich alsnog bij Grieken
land aansluit - de aloude maar de
laatste tijd wat tanende aspiratie
van „Enosis", vereniging met het
Griekse moederland - dan krijgt
Turkije te maken met een nieu
we Turks-Griekse grens die
dwars over het eiland loopt.
Zo komt wonderlijk genoeg iets te
rug van het beeld van 1974, maar
dan nu aan Turkse zijde: zoals
negen jaar geleden de frustraties
van een aantal Grieks-Cyprioten
zich opdrongen aan het dictato
riale regime in Athene en dit
meesleepte in funeste beslissin
gen, zo lijken nu Denktash'
Turks-Cyprische frustraties het
beleid van het Turkse militaire
regime, dat toch al deuken ver
toont, te gaan beheersen, al zul
len de gevolgen op korte termijn
nog niet zo catastrofaal zijn als
die voor de Griekse kolonels in
1974.
BRUSSEL (GPD) - De leiding van
het luchtverkeer boven Neder
land, België, Luxemburg en het
noordelijk deel van de Duitse
Bondsrepubliek zal binnen vijf
jaar bij Eurocontrol in het Lim
burgse Beek worden geconcen
treerd. De zeven lidstaten van
Eurocontrol (de vier genoemde
plus Italië, Engeland en Ierland)
hebben gisteren in Brussel een
eerder bereikt voorlopig ak
koord tussen de vier direct be
trokken landen goedgekeurd. Al
leen het landende en stijgende
vliegverkeer blijft onder controle
van de nationale luchtverkeers:
leiders.
Voor Schiphol betekent dit een
verlies van zo'n 250 arbeidsplaat
sen. Hoeveel hiervan weer te
recht kunnen in het uit te brei
den Eurocontrol-centrum in
Beek, is nog onzeker, zo zei mi
nister Smit-Kroes van verkeer en
waterstaat dinsdag in Brussel.
De luchtverkeersleiders op Schip
hol hebben zich steeds heftig te
gen de overdracht van bevoegd
heden aan Eurocontrol verzet.
Zij werden daarin langdurig ge
steund door mevr. Smit-Kroes,
maar zij heeft uiteindelijk moe
ten zwichten onder de druk van
onder andere het Nederlandse
parlement.
Het uitgebreide Eurocontrol-cen
trum in Beek zal binnen vijfjaar
operationeel moeten zijn. Op 1
mei volgend jaar moeten beslis
singen genomen worden ove^de
technische en personele voortie-
ningen.
LEER/VEENDAM (GPD) De 25 opsporingsteams die sinds een half
jaar in heel Duitsland jacht maken op koppelbazen en illegale werkne
mers, brengen vooral de Nederlandse koppelbazen-mafia slag op slag
toe. Met grootscheepse controle-acties langs de grens en speurtochten
langs bouwwerken en bedrijven hebben de teams een netwerk van
Nederlandse koppelbaasbedrijven en hun schijnfirma's blootgelegd.
Alleen al de acties van het Noordduitse speurteam in Emden, hebben
nu al 123 verdachte bedrijven opgeleverd.
Bovendien werden bij het verhoor van 1200 verdachte grensgangers 400
vermoedelijke zwartwerkers betrapt. Het ging om werknemers, die in
Nederland een uitkering genoten en in Duitsland nog eens fors bijver
dienden. De Duitsers hebben de informatie doorgespeeld aan de justi
tie en gewestelijk arbeidsbureaus in Groningen en Drenthe.
Volgens woordvoerder M. Oltmans van het Emder opsporingsteam is te
merken, dat de koppelbazen-mafia behoorlijk onrustig begint te wor
den. Het team heeft al te maken gekregen met bedreigingen, maar zegt
onverdroten door te zullen gaan met de acties.
Volgens Oltmans is het 'waanzinnig moeilijk' om voldoende bewijsmate
riaal in handen te krijgen. „De koppelbazen betalen hun werknemers
alleen contant. Hun auto's zijn soms als complete rijdende kantoren
ingericht, waar blanco rekeningen voorhanden zijn en de nota vanuit
de kofferbak wordt getikt", aldus Oltmans.
Oltmans schat de schade, die de Nederlandse mafia aan de Duitse econo
mie heeft toegebracht op miljarden guldens. Echter ook de Nederland
se staat is voor een enorm bedrag benadeeld, omdat veel belastingen
werden ontdoken en premiefraude werd gepleegd.
ADVERTENTIE
laatste nieuwtjes
keukenshow met inbouwapparatuur Energie Expresse, een totaalpresentatie over energiebesparing
Houtskeletbouw-huis op ware grootte Sanitair en -accessoires •Woningverbetering en verfraaiing
Onderhoud van huis, tuin en auto Doe-Het-Zelf materialen en -gereedschappen Tuinaanleg
Nationale postzegelmanifestatie met eigen postkantoor en Ahoy:stempel Zelt-Maak-Mode-Shows
Demonstraties aerobic dancing en jazzballet Hobby's en kreatieve vrijetijdsbesteding
Kom gezellig kijken, keuren, kiezen, kopen en besparenmaar vooral nieuwe ideeën opdoen
16 november 1983
Honderd jaar geleden stond i
de krant:
Eene gruwelijke gebeurtenis
heeft in Kopenhagen veel op
spraak gemaakt. Een paar we
ken geleden stierf daar
vrouw van een boekdrukkers
knecht. Daags daarna hoorde
men van een zolderkamertje in
het huis luid geschreeuw. De po
litie werd geroepen, de deur
werd opengebroken, en nu zag
men in eene groote pakkist op
een strooleger een mannelijk
wezen van 15 a 16 jaar, dat
meer op een dier dan op t
mensch geleek. Het verwarde
haar was bijna een el lang, het
aangezicht onkenbaar door c
reinheid, de nagels lang, zoodat
de handen klauwen geleken. De
jongen kon niet spreken, hij
bracht slechts ongearticuleerde
geluiden voort, die niemand
verstaan kon. Tevens was hij
lichtschuw; wanneer een licht
straal zijne ogen trof schreei
de hij luidkeels. Hij was met
lompen bedekt, welke uiteen
vielen, als men ze aanraakte.
Men vermoedt dat zijn ge
schreeuw, waardoor de aan
dacht van de overige bewoners
des huizes gewekt werd, verc
zaakt was door den honger, c
dat hij na den dood der vro
zijn gewone voedsel niet gehad
had. Hij werd in het gasthuis
gebracht, waar men niet u
mg moeite had om hem te rei
gen. Ongetwijfeld is hier a
een schandelijke misdaad te
denken, welker samenhang
door de tot hiertoe gehouden
verhooren nog niet is opgehel
derd.
Vijftig jaar geleden:
In de Braziliaansche haven
Maranho hebben achttien men-
schen een verschrikkelijken
dood gevonden; het gezelschap,
onder wie zes vrouwen, werd
door haaien verscheurd toen
een bootje, waarmee men over
stak van een schip naar de kust,
omsloeg juist midden een school
haaien die zich terstond van
hun slachtoffers meester maak
ten. De monsters waren zoo
snel, dat in de buurt liggende
vaartuigen, die ijlings te hulp
snelden, slechts twee personen
konden redden.
(Adv.) Als u echt-fijne borst
plaat wilt hebben: Vruchten
borstplaat met een reputatie
van een halve eeuw, vraagt dan
Borstplaat van Pel. Leuk ver
pakt in kistjes, doosjes en vouw-
doosjes. Borstplaat van Pel. Is 't
meest in tel. Gebroeders Pel,
Leiden.
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "Vrijdag de 13e, i
3D", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uu
zo. 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uu.
16 jr.
LIDO 1 (124130): "Porky 2", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur,
LIDO 2: "The Osterman weekend",
da. 14.30.19.00 en 21.15 uur, zo. ook
16.45, 16.ir.
LIDO 3: "Illusionist", da. 14.30, 19.00
en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, 12
jaar.
STUDIO (133210): "Fanny en Alexan
der", da. 20.00 uur, 16 jaar.
Kindermatinee: "Tekenfilmparade",
za, zo en wo. 14.30 uur, al.
TRIANON (123875): "De duisternis",
da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo.
14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur.
REX (125414): "Meisjes voor het bete
re werk", da. 14.30, 19.00 en 21.15
uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Hoe beter, hoe
Bioscopen
Bioscopen Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "The meaning of life", da.
18.45 en 21.15 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Intieme pornore
laties", za. 24.00 uur, 18 jaar.
EURO 2: "Tirolers weten van hete
wanten", da. 19.00 en 21.15 uur. za.,
zo. en woe. ook 14.00 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "De bloedhete
verleidster", za. 24.00 uur. 18 jr.
EURO 3: "Twee stoere truckers op de
snelweg", da. (beh. ma), 18.45 en
21.00 uur, za, zo en wo. ook 13.45
uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Twee stoere truc
kers...", za. 24.00 uur, 18 jr.
EURO 4: "Vrijdag de 13e in 3D", da.
18.45 en 21.00 uur, za., zo. en woe.
ook 14.00 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Vrijdag de 13e i:
3D", za. 24.00 uur, 16 jr.
i. 23.30 l
Bioscoop Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: "Octopussy", vr. 19.30
uur, za. 15.45 en 19.30 uur, ma. en
woe. 20.15 uur, 12 jaar.
"De wraak van de Ninja", do. 20.15
uur vr. en za. 21.30 uur, zo. 15.45
uur, 16 jr.
Kindermatinee: ''Peter en de
vliegende autobus", za., zc
14.00 uur, al.
Bioscopen Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: "Hel achter tralies", do.
woe. 14.45 en 20.00 uur, vr.. za.
zo. 14.45 uur, 19.00 en 21.15 uur,
en di. 20.00 uur, 16 jr.
CITY 2: "Vrijdag de 13e, in 3D", zelf
de tijden als City 1, 16 jr.
CITY 3: "Brandende Liefde", zelfde
tijden als City 1, al.
CITY 4: "Game of death", do. 14.45 en
20.00 uur, vr. 14.45, 19.00 en 21.15
uur, za. 19.00 en 21.15, 16 jr.
CITY 4: "Blazing", za. 19.00 uui
14.45. ma., di. en woe. 20.00 uu
Kindermatinee: "101 Dalmatiërs'
woe. 14.45 uur, al.
Leiden
Openbare Bibliotheek - Nieuwstraat
4, tentoonstelling over Tolkien', t
m 21/11, openingstijden biblio
theek;
tentoonstelling 'Boeken over peu
ters', t/m 30/11, openingstijden bi
bliotheek.
Museum Boerhaave - Steenstraat la,
'Potten Kijken Pillen Draaien in
de oude apotheek', t/m 27/2/'84; di
t/m za 10-17 uur, zo 13-16 uur.
Een Leidse Galerie - expositie Fasso-
ni en Johfra, keramische beeldjes
van Maijan Waanders, t/m 31/11;
woe, do. vr van 12.30-17.30 uur, za
11-17 uur.
Art-Tea House De Oude Rijn - Stille
Mare 4, tentoonstelling Bert Kien-
jet en Jan Kölling, t/m 1 dec; di t/m
za 10-19 uur, ma 12-18 uur, zo 11-18
logische vondsten uit de 17e e
eeuw, t/m 20/11; di t/m za 10-17 u
zo 13-17 uur.
Exposities
Scarabee - expositie Jean Marie Mers-
mans, olieverf, portretten en land
schappen, tot eind november.
Voort, expositie van Mini van Iter-
son, olieverven; Vicky Born, aqua
rellen; Alexandra, wand- en vloer
tapijten; Joop van Ulden, gebruiks-
en sierkeramiek; Joeki Simak,
bronsplastieken; Kees Schilder,
aquarellen, t/m 19/11; di t/m vr
13.30-17.30, vr 19-21 uur, za 12-17
hollandse zeilsche-
Warmdnd
Galerie de Pomp - Maria Buschman,
olieverf en tekeningen, Magda Pot-
ma, keramiek, t/m 27/11; di 19-21
uur. woe 10-12 en 14-16 uur, do. za,
zo van 14-16 uur.
Leiderdorp
Muzenhof - expositie Annelies van
Beek, wandkleden, Pien Lemstra,
deegfiguren, tot 6/12.
Kunstcentrum Langevoort - Lange
Kapsalon Jacques van Bellen - expo
sitie van keramiek van Erna Bour-
gonjen, t/m 9/12; di t/m do 9-18 uur,
za 9-17 uur.
Voorschoten
Ambachts- en Baljuwhuis - Voor-'
straat 14, bloemaquarellen van Jo-
pie Müller-Limburg, t/m 24/11; ma
t/m vr 14-17 uur.
Zoeterwoude
Art galerie J.V.C. - expositie Roestvrij
staal. Brons en Keramiek van Rien
Neuteboom en Marijke Gemessy,
tot 6/12, ma t/m vr van 9-16 uur.
Galerie De Kever - An Franswa en
Puck Muller, rakupotten en kerar-
mische vormen, Kees van Aalst,
aquarellen, Elisabeth en Yolande
Sonda, beschilderde zijde, t/m 18/
12; vr, za en zo van 14-18 uur.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch Ziekenhuis behalve van dins
dag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur
(Diaconessenhuis) én van vrijdag
13.00 uur tot zaterdag 13.00 uur (Elisa-
beth-ziekenhuis).
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis Elke dag van
16.00 tot 17.00 uur en van 18.30 tot
19 30 uur.
de kinder- en jongerenafdeling: da
gelijks van 14.00 uur tot 19.00 uur.
- de afdeling intesieve zorg: uitslui
tend na overleg met het hoofd van de
afdeling.
Sportmedisch Advies Centrum:
Blessurespreekuur: Elisabethzieken-
huis Leiderdorp, 's maandags van
19.30-20.30 uur.
Bezoekuren St. Elisabeth-zieken-
huis:
Volwassenen: dagelijks van 14.00-
Ziekenhuizen
14.30.-14.45
18.30-18.4?
14.45 en van 18.30-19.30 uur. Klasse
afd dagelijks van 11.15-12.00 uur. van
14.00-14.45 uur en van 18.30-19.30 uur.
Kinderafdeling: dagelijks van 15.00-
18.30 uur.
Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage
lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Intensieve verpleging: dagelijks van
14.00-14.30 uur en van 19.00-19.30 uur,
Academisch ziekenhuis
Tel. 269111
Voor alle patiënten (behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt:
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde 18.00-19 00 uur.
Praematurenafdeling dagelijks van
Bezoek aan ernstige patiënten
Wanneer voor ernstige patiënten
doorlopend bezoek wordt toegestaan
kan de hoofdverpleegkundige hier
voor speciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek
Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30-
19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdelingen:
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-
19.00 uur. (Alleen voor ouders van
kinderen kan er een afwijkende tijd
Alphen aan den Rijn
Rijnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur, 's avonds 18.30-19.30 uur. Extra
bezoek voor de hartbewaking: 's och-
avonds 19.30-20.30 uur. Kinderafde
ling 's middags 14.30-15.30 uur, 's
middags alleen voor ouders 14.30-
