KITS
Redactie Roskam: handen vol werk
Centrum voor
jongeren uit
het buitenland
Zanussi schrapt 5600 banen
Bevolking Tripoli
de dup
e van ruzie
buitenland
Mazda wil VS paaien met bouw autofabriek
WOENSDAG 16 NOVEMBER 1983
Varia
PAGINA 19
Een van de mooiste, zeg maar ge
rust ontroerendste boeken die ik de
laatste tijd onder ogen heb gehad
(„gelezen" is het woord niet), is
„What's What". Een uitgave van
Ballantine Books uit New York.
geimporteerd door Van Ditmar in
Amsterdam, en geredigeerd >door
Reginald Bragomer Jr. en *David
Fisher met behulp van enige tien
tallen medewerkers. Het is hel soort
boek waar ik zolang ik schrijf al
naar verlangd heb, en waarvan ik
dolgraag een Nederlandse verta
ling zou hebben, die ik nog veel dol
grager niet zelf zou willen maken.
Want dat moet een verschrikkelijke
heksentoer zijn. De titel. ..What's
What", is uiteraard een variatie op
„Who's Who", het boek waarin alle
personen van enige betekenis met
hun personalia zijn opgenomen. In
Wat is wat" zijn alle dingen van
enige betekenis met hun personalia
opgenomen. De ondertitel van de
paperback van 565 pagina's groot
luidt dan ook:
Als u weet hoe het eruit ziet, kunt
u van nu af aan ook opzoeken hoe
het heet". En verder staat op het
omslag: „Een visuele woordenlijst
van alledaagse voorwerpen - van
paperclips tot passagiersschepen".
Ik heb mij er vaak over verbaasd
dat ik, met de grote woordenschat
die ik mijzelf in de loop der jaren
dank zij mijn beroep toch eigen heb
gemaakt, zelfs de eenvoudigste din
gen van mijn eigen lichaam niet
weet te benoemen. Natuurlijk, de
„elleboog", de „neusvleugels", en
zelfs de ..nagelriem" (volgens Van
Dale: „ondereinde van de nagel-
plooi, dat over de nagel heen
groeit") ken ik bij naam en toe
naam, maar bestaat er eigenlijk
een aparte naam voor dat gootje
tussen neus en bovenlip, of voor dat
openstaande dekseltje boven het
oorlelletje vóór de ooropening?
Dank zij „What's what", dat met
1500 illustraties en 25.000 hoehee-
tuts de weg wijst in al deze onge
kende onderdelen van mensen, die
ren en dingen, weet ik nu dat dat
stukje oor „tragus" heet, en dat wat
ik wel eens „het gootje" tussen neus
en lip noem als het „philtrum" be
kend staat.
Ook weet ik nu hoe alle onderdelen
van het prikkeldraad („barbed wi
re") in het Engels heten. De venijni
ge uitstekende punt heet „barb" en
de twee vervlochten draden waar
tussen die „barbs" worden vastge
klemd heten „wire strands"En via
de firma's Heras en Beckaert weet
ik nu ook dat dezelfde onderdelen
van het prikkeldraad dat tegen
woordig bij voorkeur puntdraad
wordt genoemd in het Nederlands
„prikkels" of „punten" en „loop-
draden" worden genoemd. Ik weet
zelfs wat een concertinais: zo'n
rol prikkeldraad met een diameter
van één meter, die ter afschrikking
voor ministeries en dergelijke be-
schermenswaardige gebouwen
worden gezet!
Mijn belangstelling voor uitgere
kend puntdraad werd overigens
geprikkeld door het verhaal van
Willem te Pas uit Naarden, die
eind juli met zijn gezin ging kam
peren op een camping in Axel. Bij
het opzetten van de tent ging de
vijfjarige Jochem, uitgelaten als
een jonge hond na een paar uur in
de auto te hebben vastgezeten, de
omgeving verkennen. .„Pas op het
prikkeldraad!", hadden zijn ou
ders nog gewaarschuwd, maar hoe
gaat dat, Jochem zag een vogeltje,
liep het achterna en raakte in het
splinternieuw aangelegde prikkel
draad. dat je tegenwoordig dus
puntdraad moet noemen („punt-
draadhindernis" is volgens Van
Dale de militaire uitdrukking voor
„prikkeldraadversperring"). De
gevolgen waren catastrofaal. Het
puntdraad was voor zo'n klein jon
getje op ooghoogte aangebracht, en
ook lager trouwens, hij liep diepe
wonden op in zijn buik en op een
haar na werd zijn linkeroog gemist
doordat zo'n punt een millimeter
erboven binnendrong. De lokale
arts, die het wel vaker bij de hand
had gehad, is er anderhalf uur mee
beziggeweest, heeft 20 hechtingen
aangebracht (er hadden er nog wel
tien bij gekund, maar dat hebben
ze Jochem bespaard), en hoewel het
perfect gedaan is zullen de litte
kens op het voorhoofd en de buik
altijd zichtbaar blijven. „Concen
tratiekampspul", noemt Willem te
Pas het niet ten onrechte.
Hoe zinvol is het om een camping,
vol kleine kinderen, af te rasteren
met punt- of prikkeldraad? Ik wil
hier wel onthullen dat ik zelf een
dochtertje heb van vijfjaar, en het
is mij al een doorn in het'oog dat
alle deurknoppen op het ogenblik
op ooghoogte voor haar zitten.
Bruynzeel zou verplaatsbare
deurknoppen op zijn deuren moe
ten aanbrengen, zodat je hun hoog
te kan aanpassen aan de ooghoogte
van je kinderen. En puntdraad zou
alleen bij uiterste noodzaak aange
bracht moeten mogen worden. Er
blijkt trouwens al een beperking te
zijn, hoorde ik van buurboer Goed-
maat. Je mag puntdraad wel op ei
gen terrein aanbrengen, maar niet
aan de openbare weg, tenzij met
speciale toestemming, bijvoorbeeld
op een zeedijk waarop schapen te
grazen worden gezet. Zo'n cam
ping zal dus wel onder eigen ter
rein vallen, maar of hét wijs is ook
daar prikkeldraad aan te brengen
(voor kinderen toch een passief
aanvalswapen), waag ik te betwij
felen.
Redactie: Anneloes Timmerije.
Bijdragen en vragen: Postbus 54, 2300 AB Leiden.
Telefoonnummer: 071-144941, toestel 245.
De netelige positie van Arafat
De Palestijnse leider Jasser
Arafat zit op het ogenblik in
een heel moeilijke positie,
omdat mensen binnen zijn ei
gen organisatie tegen hem in
opstand zijn gekomen. Hun
leider, Abu Musa, vindt Ara
fat maar een zachtgekookt ei.
Hij is van mening dat alleen
met wapens kan worden af
gedwongen wat de Palestij-
nen willen: een eigen land
waarover zij zelf kunnen re
geren. Maar Arafat heeft juist
de weg van onderhandelin-
igen gekozen en ziet niet zo
veel meer in aanslagen en ge
weld.
De tweespalt tussen Arafat en
Abu Musa is niet van van
daag of gisteren. Vorig jaar
verliet Arafat, na de Israëli
sche aanval in Libanon, Bei
roet en vestigde zich met zijn
aanhangers in Tunesië. Vlak
daarna richtten Libanese
christelijke falangisten (een
van de vele groeperingen in
Libanon) een bloedbad aan
in de Palestijnse kampen Sa-
bra en Chatila. De Palestijnse
opstandelingen tegen Arafat
verwijten hem min of meer
dat bloedbad. "Hii had nooit
uit Beiroet weg mogen gaan",
is hun mening.
Sindsdien is de onenigheid tus
sen aanhangers van Arafat en
de rebellen van Abu Musa al
leen maar groter geworden.
Arafat verscheen onlangs
weer op het Libanese toneel,
waar hij zich verschanste in
zijn laatste bolwerken, de
kampen Nahr el Bared en
Baddawi nabij de Noordliba-
nese stad Tripoli. Dat eerste
kamp viel al gauw tegen de
door Syrië gesteunde Pale
stijnse rebellen, maar wonder
boven wonder hield Baddawi
langer stand.
Het optimisme binnen de PLO
groeit, ook al omdat Arafat
inmiddels steun heeft gekre
gen van een van de grootste
en belangrijkste Libanese
milities, de zogenaamde Be
weging van Islamitische Een
heid. Die beweging is zeer an-
ti-Syrisch. En de leider heeft
gezegd dat hij Arafat zal blij
ven steunen, omdat hij bang
is dat Syrië als Arafat Tripoli
verlaat deze stad zal aanval
len en ook zijn islamitische
beweging zal verdrijven.
Intussen is de bevolking van
Tripoli de dupe van de scher
mutselingen tussen de Pale
stij nen. Zij ziet Arafat liever
gaan dan komen.
Heb Informatiecentrum voor
Buitenlandse Jongeren aan
de Leidse Haarlemmerstraat
is vijf dagen per week open
van tien tot vijf. Mansour
Maatoug, twee jaar gelden uit
Marokko gekomen om bij
zijn familie te kunnen zijn,
voorziet buitenlandse jonge
ren van informatie en hëlpt
ze (voor zover mogelijk) met
hun problemen. Omdat Man
sour zelf nog maar kort in Ne
derland is, weet hij heel goed
hoe jongeren zich voelen als
ze plotseling terecht komen
in een ander land met een an
dere cultuur:
"Het grootste probleem is de
taal. Als je hier komt versta je
niemand, je begrijpt niemand
en je kunt niets lezen. In Ma
rokko had ik de middelbare
school afgemaakt, maar hier
kon ik eigenlijk nergens te
recht. Toen ben ik naar de
technische school gegaan. Je
Mansour Maatoug.
moet gewoon weer opnieuw
beginnen. Het vervelende is,
datje met allemaal landgeno
ten bijelkaar in een klas
wordt gestopt. Zo leer je na
tuurlijk geen Nederlands
spreken".
Maar Mansour heeft 'geluk' ge
had. Hij werkt nu hele dagen
bij het Informatiecentrum en
's avonds volgt hij de voorbe
reidingsklas van de sociale
academie. Overdag helpt hij
landgenoten met het invullen
van formulieren van jonge
ren die een opleiding willen
volgen of een uitkering wil
len aanvragen en die niet we
ten wat ze met zo'n formulier
meoten doen.
Karin Harte, een studente van
de sociale academie, loopt
stage bij het Informatiecen
trum. Zij zegt: "Het is belang
rijk dat je deze mensen ook
echt helpt. Het is met de be
doeling dat wij de formulie
ren invullen. We proberen ze
zó te helpen, dat ze het de vol
gende keer zelf kunnen. Jon
geren kunnen hier ook te
recht voor een kop koffie.
Een heleboel buitenlandse
jongeren vervelen zich name
lijk te pletter. Ei zijn er die de
hele dag de Haarlemmer
straat op en neer lopen, om
dat ze niets te doen hebben.
Dat zijn vooral buitenlandse
jongeren van de zogenaamde
'tweede generatie".
Mansour: "Hun ouders leven
hier nog net zo als in Marok
ko en houden vast aan hun ei
gen cultuur. Zij zijn vaak nog
strenger dan in Marokko zelf
De jongeren zijn hier geboren
en leven als het ware in twee
werelden: thuis in Marokko
en op school, of op het werk
in Nederland. Zo mogen Ma
rokkaanse meisjes nog steeds
IIIlU!
Bert Bijlage
niet in een ruimte komen
waar ook jongens zijn. Je zult
hier op het Informatiecen
trum nooit meisjes zien, ter
wijl dat in Marokko in de gro
te steden allang een gewone
zaak is geworden."
"Het is voor veel buitenlandse
jongeren echt een uitzichtlo
ze situatie. Aan de ene kant
willen ze graag terug naar
hun eigen land. Maar ze we
ten dat ze daar ook niet meer
echt thuis zijn. En hier in Ne
derland kom je als buitenlan
der nauwelijks aan de bak".
Een ander probleem waar bui
tenlandse jongeren mee te
maken krijgen is discrimina
tie. Mansour: "Het is niet zo-,
zeer wat mensen tegen je zeg
gen, maar de manier waarop
ze je aankijken. Dan voel je je
echt rot".
Karin:" Ik ken twee jongens
die graag verkering willen
hebben. Maar als de meisjes
horen dat ze uit Marokko ko
men, dan willen ze niks van
ze weten. Als ze nu naar een
disco gaan, zeggen ze gewoon
dat ze Italianen zijn en de
meiden vliegen om hun nek.
Kan je nagaan!"
(Het Informatiecentrum voor
Buitenlandse Jongeren kun
je vinden op de Haarlemmer
straat 73b in Leiden. Alle bui
tenlandse jongeren zijn wel
kom. Je kunt daar terecht voor
alle mogelijke informatie op
het gebied van buitenlanders in
Nederland. Ook als je proble
men hebt kun je hier terecht.
De openingstijden zijn: maan
dag tot en met vrijdag van 10
tot 5 uur.
LEIDEN Een béétje school
heeft vandaag-de-dag een
schoolkrant. Menig journalist
heeft met bijdragen aan de
schoolkrant de eerste schre
den op het schrijverspad ge
zet. De schoolkrant van het
Rijnlands Lyceum in Oegst-
geest, een vari de grootste
scholen in Leiden en omstre
ken, heet De Roskam.
Fred van der Tang en Daniël
van Leer zijn redacteur van
die krant. Zij maken deel uit
van een redactieteam dat be
staat uit in totaal zeven leer
lingen, afkomstig van de ver
schillende 'studierichtingen'
van het Rijnlands. De redac
tie streeft ernaar dit school
jaar elke maand een nummer
van De Roskam het licht te
doen zien.
De eerste twee maanden na de
zomervakantie is dat in elk
geval gelukt. Twee nummers
van de 28ste jaargang zijn in
middels uitgebracht. Dikke
nummers, voornamelijk vol
geschreven door de redactie
leden, die zijn verspreid in
een oplage van 1500 stuks.
Het redactieteam van De Ros
kam wordt bijgestaan door
een leraar, John den Exter.
tekenleraar en daarom vooral
belast met de vormgeving.
Daniël van Leer is sinds het be
gin van dit schooljaar hoofd
redacteur van De Roskam.
Fred van der Tang is 'ge
woon' redactielid. Journalis
tieke aspiraties hebben hen
overigens niet tot het redac
teurschap gedreven. Beiden
zeggen dat het hen er in de
eerste plaats om ging "iets te
doen voor de school".
Fred voegt daar aan toe: "Ik zag
dat De Roskam werd gewaar
deerd. Vandaar dat het mij
leuk leek juist daaraan mee te
werken".
Daniël heeft speciaal naar de
functie van hoofdredacteur
'gesolliciteerd' omdat die
functie hem wel aantrok.
Vorig jaar heeft De Roskam
een 'face-lift' ondergaan. "De
oplage is vergroot, de kwali
teit is verbeterd en de lay-out.
Er zijn ook verschillende ru
brieken ingevoerd", zegt Da
niël.
Krijgen jullie veel reacties op
de krant?
"Vrij veel, postieve en negatie
ve", aldus Daniël. "Maar
meer positieve", haast Fred
zich eraan toe te voegen. On
danks alle reacties, zo blijkt
uit de woorden van de beide
redacteuren, kost het vrij
veel moeite kopij voor De
Roskam te vergaren.
Twee keer per week tijdens de
pauze komt de redactie van
de schoolkrant bijeen. Dat
gebeurt in een tot redactielo
kaal gebombardeerd berg
hok ergens in de school. De
redactie buigt zich dan over
de inhoud van de eerstvol
gende Roskam. De krant
wordt gemaakt op basis van
een bepaald thema. Daniël:
"We bedenken eerst een the
ma. Daarna maken we pos
ters waarop we dat thema
aankondigen en waarop we
de deadline (uiterste inleve
ringsdatum, red.) vermelden.
En we benaderen leerlingen
en leraren voor een bijdrage.
Vrijwillige bijdragen krijgen
we niet zo veel, we moeten de
mensen wel achter de broek
zitten".
Volgens Daniel en Fred mag de
redactie alles plaatsen. "We
bekijken dat zelf. Bijdragen
waarvan we vinden dat die
niet kunnen leggen we terzij
de. Twijfelen we ergens over
dan leggen we het probleem
voor aan de leraar die de
redactie begeleidt".
Van censuur, zo menen Daniël
en Fred, is eigenlijk geen
sprake. "De redactie weet
zelf wel waar de grens zo'n
beetje ligt", vinden zij.
"De krant is van en bestemd
voor de leerlingen. Niet alles
wat erin staat hoeft per se
waar te zijn. Stel je voor, an
ders kregen we 'm niet eens
gevuld"
De redacteuren van De Ros
kam hebben er hun handen
vol aan elke maand een num
mer uit te brengen: "Al m'n
vrije tijd gaat erin zitten",
zegt Daniël.
rechts: Job, F{ed,
Wensen zijn er nog wel. "De
Roskam is nu eigenlijk meer
een verhalenbundel dan een
krant, we zijn eigenlijk te
weinig actueel. We zouden
best wat meer rubrieken kun
nen hebben... En het zou heel
erg goed zijn als de krant in
plaats van te worden gesten
cild in offset kon worden ge-
Leerkrachten
uit Leiden
staken niet
Een heleboel leerkrachten zijn
ook ambtenaren. Daarom
hebben ook zij te maken met
de plannen van minister Riet
kerk om 3 Va procent te kor
ten op de salarissen van amb
tenaren. In de noordelijke
provincies is er daarom begin
deze week op een aantal
scholen actie gevoerd. Bijel
kaar werden dertien school
voor één dag gesloten.
De leerkrachten zijn 'boos op
Koos' (Rietkerk), omdat zij
vorig jaar ook al een deel van
hun salaris hebben moeten
inleveren. Gisteren hebben
ongeveer driehonderd leer
krachten uit Nijmegen, Til
burg, Arnhem, Doetinchem,
Apeldoorn en Zutphen ge
staakt.
De Amsterdamse leerkrachten
gaan waarschijnlijk morgen
en overmorgen de straat op.
In Leiden heeft.de ABOP (de
vakbond van het onderwij
zend personeel) besloten om
niet te staken. De bond is na
melijk te klein om alle men
sen die het werk neerleggen
te kunnen betalen.
Wel is er morgenmiddag een
protestbijeenkomst van leer
krachten op het Leidse Stad
huisplein. De leerkrachten
die dan geen lessen hebben
zullen op deze manier actie-
ROME (Rtr) De Italiaanse fabri
kant van huishoudelijke appara
ten Zanussi is het met de vak
bonden eens geworden over een
saneringsplan dat 5600 arbeids
plaatsen zal kosten. Dit is giste
ren bekendgemaakt door een
woordvoerder van de onderne
ming.
Het akkoord met de vakbonden
betreft de eerste fase van een
driejarig herstelplan en stelt Za
nussi in staat zich te concentre
ren op de produktie van wasma
chines, fornuizen en koelkasten.
Het concern is diep in de rode
cijfers geraakt doordat het stre
ven naar diversificatie van de ac
tiviteiten op een fiasco is uitgelo
pen. De in de jaren zeventig ver
worven belangen in de produktie
van televisietoestellen en ko
pieermachines, de elektronica en
de woningbouw veroorzaakten
forse verliezen. Tweederde van
het verlies van 5600 banen zal het
gevolg zijn van het afstoten van
deze belangen. De rest zal via
vervroegde pensionering ver
dwijnen bij de hoofdactiviteiten
van Zanussi.
Zanussi onderhandelt op het ogen
blik al met verscheidene onder
nemingen die belangstelling
hebben voor een belang in de
verlieslijdende dochter Ducati
Elettronica. Andere dochteron
dernemingen die zullen worden
verkocht zijn een fabrikant van
kopieermachines en een bedrijf
dat installaties voor centrale ver
warming maakt. Deze twee on
dernemingen maken wel winst,
maar zij passen niet in de nieuwe
strategie van Zanussi. De pro
duktie van televisietoestellen is
eerder dit jaar al afgestoten en
samen met de activiteiten van In-
desit op dat gebied onderge
bracht in een nieuw staatsbe
drijf.
heeft dinsdag laten
weten volgend jaar op zoek te
zullen gaan naar nieuwe part
ners. De familie Zanussi heeft de
onderneming tot nu toe volledig
in eigen hand willen houden.
Eerder dit jaar werd een samen
werkingsovereenkomst met Phi
lips ondertekend. Dat heeft ge
leid tot speculatie over een mo
gelijke deelneming van het Ne
derlandse i
UTRECHT (ANP) - Burgemeester
en wethouders van Utrecht heb
ben gisteren besloten om geen fi
nanciële steun te verlenen aan
het reddingsplan voor Brons-
werk ketel- en apparatenbouw
(KAB). "Gelet op de financiële si
tuatie van de gemeente" heeft
het collége een verzoek om 2,8
miljoen gulden steun afgewezen.
Het reddingsplan van de vak
bonden, dat voorzag in behoud
van 140 arbeidsplaatsen bij
Bronswerk, is door deze weige
ring op losse schroeven komen
te staan en hangt nu af van de
gemeenteraad.
Gemeente en provincie Utrecht ha-
den afgelopen zomer bij eerdere
pogingen om Bronswerk althans
Redding deel
Bronswerk
toch onzeker
gedeeltelijk overeind te houden
in totaal 10,5 miljoen gulden aan
steun en 2 miljoen aan leningen
toegezegd. Die reddingspoging
mislukte toen omdat de banken
niet over de brug wilden komen.
Volgens wethouder Ten Cate (eco
nomische zaken) liggen de zaken
bij Bronswerk nu geheel anders
dan afgelopen zomer, omdat
toen sprake was van behoud van
het gehele bedrijf en nu van een
gedeelte. Bovendien, aldus Ten
Cate. is er in het huidige red
dingsplan sprake van samenwer
king met een buitenlandse be
drijf (ketelbouwer Standardkes
sol in Duisburg), terwijl er afge
lopen zomer sprake was van een
gemeentelijke constructie.
De gevraagde steun is volgens de
wethouder nu in totaal hoger dan
de steun die zij eerder had toege
zegd. Toen ging het volgens haar
om zo'n 4,5 miljoen. Nu zou de
steun - overdracht grond, kwijt
schelding onroerend goedbelas-
ting en verlaagde electriciteitsta-
neven meegerekend tot een
hoger bedrag oplopen.
TOKIO (UPI) - Toyo Kogyo (Mazda), de op
drie na grootste autofabrikant van Japan,
zoekt in de Verenigde Staten een terrein
voor een fabriek waar middelgrote perso
nenwagens zullen worden gemaakt, zo heeft
een woordvoerder van de onderneming gis
teren meegedeeld. De autoproducent heeft
het afgelopen voorjaar plannen opgesteld en
heeft nu diverse mogelijkheden, maar een
definitieve beslissing is nog niet genomen
Toyo Kogyo heeft het afgelopen jaar 824 247
personenwagens gemaakt, waarmee zij op
de vierde plaats staat op de ranglijst van Ja
panse auto-ondernemingen, na Toyota, Nis
san cn Honda. Toyota heeft al vergevorderde
plannen om samen met de Amerikaanse Ge
neral Motors auto's te gaan maken in Califor-
De Japanse autofabrikanten hopen door in de
VS te gaan produceren de gevolgen van de
vrijwillige beperking van hun export naar de
VS op te vangen. Volgens de woordvoerder
v.m T..yo Kogvo werkt ook Mitsubishi aan
plannen om in de VS auto's te maken.
