Kruisraketten nu
op Britse bodem
c
Mocht u deze klok
tegenkomen
Rabobank Q
Kruisraket: snel,
klein en accuraat
Stembusnederlaag hindert
Peruaanse president niet
Aankomst dag eerder dan verwacht
Negri gaat
niet naar
Italië terug
Moskou wijst nieuw
rakettenvoorstel af
Vijftienduizend mensen
spoorloos in Guatemala
Brits-Argentijnse twist over Falklands
DINSDAG 15 NOVEMBER 1983
LONDEN - De Britse minister van defensie Hesseltine heeft gisteren bevestigd dat de
eerste van de Amerikaanse kruisraketten die de komende jaren in Europa zullen wor
den gestationeerd zijn aangekomen op de Britse luchtmachtbasis Greenham Common.
Buitenland
Voor hij zijn verklaring gaf, had
het in Engeland al uren gegist
van de geruchten over de aan
komst van de raketten. Dat was
begonnen toen 's morgens rond
negen uur een Amerikaans Star-
lifter transportvliegtuig op de ba
sis landde, en naar een plaats ta
xiede vlak bij de silo's waarin de
raketten zullen worden gestatio
neerd.
door
Henk Dam
Uit het vliegtuig werd een diepla-
der met daarop enkele grote, met
doeken afgedekte pakken gere
den. Tegelijkertijd werd de be
waking op en rond Greenham
Common tot het uiterste ver
scherpt. De pakken verdwenen
in een van de silo's, en de hele
operatie was na nog geen uur
achter de rug.
Inmiddels was het elders in het
land, bij de legerbasis Aldershot,
opgevallen, dat minister Heselti-
ne geheel onverwachts een werk
bezoek daar afbrak omdat zijn
aanwezigheid gewenst was op
Downing Street 10, de ambtswo-
MILAAN (DPA) - De voortvluch
tige Italiaanse hoogleraar Toni
Negri, tegen wie in Rome een
proces wegens terrorisme wordt
gevoerd, zal niet naar zijn land
terugkeren om zich ter beschik
king van de justitie te stellen. Dit
zegt Negri, die gold als de ideo
loog van het linkse extremisme
in Italië, in een interview met een
tijdschrift in Milaan dat gisteren
is verschenen.
"Ik kies voor de vrijheid omdat het
een plicht is tegen onrechtvaar
dige wetten weerstand te bie
den", aldus de hoogleraar. De
verdachte die meer dan vier jaar
in voorarrest heeft gezeten werd
tijdens zijn proces op vrije voe
ten gesteld toen hij in juni als
kandidaat van de Radicale Partij
in het Huis van Afgevaardigden
werd gekozen.
Toen het parlement met krappe
meerderheid zijn parlementaire
onschendbaarheid ophief en in
stemde met zijn inhechtenisne
ming, vluchtte Negri naar Frank
rijk, waar hij zich nog steeds be
vindt. Hij rekent er naar eigen
zeggen op dat de Franse autori
teiten hem niet zullen uitleveren
aan Italië. De Radicale Partij
heeft zich politiek van hem ge-
distancieerd.
ning van premier mevrouw That
cher.
Het ministerie van defensie liet
vervolgens rond het middaguur
in bedekte termen weten, dat de
eerste kruisraketten inderdaad
waren aangekomen. Dat was een
dag vroeger dan tot gisteroch
tend algemeen in Engeland was
aangenomen, en daarmee heeft
het Britse ministerie van defen
sie althans gisteren al te massale
protesten weten te voorkomen.
's Middags las Heseltine in het La
gerhuis een verklaring, voor,
waarin hij de aankomst van ra
ketten zelf - lanceerinrichtingen,
transportvoertuigen en andere
hulpmiddelen zijn de afgelopen
weken al met zware transport
vliegtuigen vanuit de Verenigde
Staten aangevoerd - bevestigde.
De bewindsman herinnerde het
Lagerhuis eraan, dat het op 31
oktober jongstleden akkoord is
gegaan met het NAVO-dubbel-
besluit van 1979, waarbij werd
besloten tot plaatsing van kruis
en Pershingraketten, terwijl te
gelijkertijd met de Sowjet-Unie
in Genève zou worden onderhan
deld.
Toen Heseltine zei, dat nu de eerste
kruisraketten inderdaad waren
aangekomen, brak groot rumoer
los in het Lagerhuis. Conserva
tieve parlementariërs riepen luid
„Hear, hear", maar werden nog
overstemd door Labour-politici
die hun afkeer lieten blijken.
Minister Heseltine benadrukte in
zijn verklaring, dat de statione
ring van de raketten niet in het
minst afbreuk doet aan de be
reidheid van de NAVO om met
de Sowjet-Unie over beperking
van het aantal middellange-af-
standswapens te praten. „De sta
tionering wordt uitgevoerd in
een periode van vijfjaar, en kan
op ieder moment worden ge
stopt, gewijzigd of terugge
draaid", zo zei hij.
Maar daaraan voegde Heseltine di
rect toe, dat de Sowjet-Unie
sinds het NAVO-dubbelbesluit
werd genomen het aantal SS-20-
raketten bijna heeft verdrievou
digd. van 126 in '79 tot 360 nu.
..Onze regering blijft vastbeslo
ten stappen te nemen die nood
zakelijk zijn voor de verdediging
van dit land en zijn bondgeno
ten", zo eindigde hij zijn verkla
ring.
Labour-woordvoerder Silkin be
streed Heseltine's stelling, dat de
onderhandelingen in Geneve
door de stationering van de eer
ste kruisraketten niet op losse
schroeven zijn komen te staan.
„Dit betekent het einde van die
onderhandelingen", zo voorspel
de hij.
Veel parlementariërs vroegen He
seltine andermaal om een verze
kering, dat de Verenigde Staten
niet zonder Britse toestemming
de kruisraketten kunnen afschie
ten. De voormalige Labour-lei-
der Michael Foot zei het zo: „Is
dit geen schandelijke overgave
van Britse soevereiniteit?"
Heseltine benadrukte, evenals hij
tijdens het Lagerhuisdebat van
31 oktober had gedaan, dat de
kruisraketten alleen van Britse
bodem kunnen worden afge
schoten, als daartoe toestem
ming is gegeven door de Britse
premier.
De vrouwen van het vredeskamp
bij de hoofdingang van Green
ham Common, die daar in wisse
lende samenstelling sinds twee
jaar hebben verbleven, hebben
gisteren laten weten hun strijd
door de komst van de raketten
niet als geëindigd te beschou
wen.
LONDEN (RTR) - De kruisraket
gisteren is zo accuraat dat zij een
kernkop vanaf 2.400 kilometer
afstand op een tennisveld kan
doen terechtkomen.
De laag over de grond scherende
raket, een vliegtuig zonder piloot
dat "onder radar door" kan
vliegen, introduceert een nieuw
niveau van verfijning in het nu
cleaire bewapeningsspel.
In het verleden waren raketten niet
accuraat genoeg om te kunnen
worden gebruikt voor precisie-
aanvallen op doelwitten zoals ra
ketsilo's en commandobunkers.
Maar de nieuwe generatie Ameri
kaanse raketten - de kruisraket,
de Pershing-2, MX en Trident d5
verandert dat allemaal.
De kruisraket, die een kernkop
vervoert die 16 keer zo vernieti
gend is als de bom die in 1945
Hirosjima wegvaagde, kan 50
procent van de tijd gedirigeerd
worden tot binnen 46 meter van
een doelwit.
Zij is klein, moeilijk te ontdekken
en zij kan zigzaggend op haar
doel afgaan en zij laat de vrijheid
zitten met de vraag wat dat doel
Het basisprincipe van de raket da
teert van de Tweedé Wereldoor
log en de Duitse raket VI, die in
1944 Londen dood en vernieling
bezorgde.
IÉ
Na de oorlog werden verschillende
types kruisraketten door de su-
permogendheden ontwikkeld
maar zij hadden de beperkingen
van povere accuratesse en kort
bereik.
De enige kruisraket van interconti
nentale actieradius, de Ameri
kaanse "Snark", was een misluk
king. Een nucleaire commenta
tor schreef: "minstens één is in
het verkeerde werelddeel te
rechtgekomen en is ergens in het
binnenland van Brazilië verdwe-
Maar technologische vernieuwin
gen veranderden de kruisraket
in een wapen van dodelijke tref
zekerheid.
Waar het om draait is haar stuur
systeem, dat "Terrain Contour
Matching (tercom)" wordt ge
noemd en dat naar beneden ge
richte radar gebruikt om het
landschap in kaart te brengen.
Dit wordt vergeleken met een al
in de computer opgeslagen kaart
als controle dat zij terwijl zij
vliegt op koers zit.
Om aan radarschermen te ontko
men vliegt de raket laag tussen
de 15 en 100 meter - afhankelijk
van het terrein. Zij volgt de con
touren van de grond met ge
bruikmaking van een radar 'alti
meter'.
De kruisraket is klein: 52 cm breed
en 6,2 meter lang en zij is zo ont
worpen dat ze op radar kleiner
lijkt. Momenteel heeft haar ra
darbeeld de grootte van een zee
meeuw.
Kruisraketten vliegen ongeveer
800 km per uur en zij zouden er
enkele uren over doen om vanaf
bases in West-Europa de Sowjet-
Unie te bereiken. Deze zou eerst
de raket moeten ontdekken, al
vorens zij haar zou kunnen on
derscheppen.
Is een raket gelanceerd, dan kun
nen satellieten haar hitte ontdek
ken, maar de stuwraket van de
kruisraket werkt maar ongeveer
20 seconden alvorens een "turbo-
fan"-motor overneemt.
Er zijn deskundigen die zeggen dat
de Sowjet-Unie het Westen aan
het inhalen is op het gebied van
vliegend radarvermogen en dat
zij over een paar jaar het mate
rieel kan hebben om de kruisra
ket te signaleren en neer te schie
ten.
Tot dusver is de kruisraket - die
ongeveer 1,7 miljoen dollar per
stuk kost - geen absoluut succes
gebleken. Drie van de 12 proef
vluchten boven de woestijn van
Utah mislukten.
Engeland heeft zich verplicht 160
kruisraketten te plaatsen. In tij
den van internationale spanning
zullen ze uit hun silo's worden
gehaald en overgebracht naar
van tevoren vastgestelde lan-
ceerplaatsen, die wel op 160 kilo
meter afstand kunnen liggen (tij
dens die overbrenging wil de En
gelse anti-kernwapenbeweging
acties ondernemen.
De andere Amerikaanse kruisra
ketten komen op Sicilië (112),
Nederland en België (elk 48) en
de Bondsrepubliek (96).
MOSKOU (AFP) De Sowjet-
Unie heeft gisteren het jongste
Amerikaanse voorstel voor de
onderhandelingen over middel-
lange-afstandwapens in Genève
(INF) afgewezen. Zij deed dit via
een commentaar van het Sowjet-
persbureau Tass.
Tass reageerde op westelijke pers
berichten over een nieuw voor
stel, dat gisteren werd bevestigd
door Bonn, en het instellen in
houdt van een maximum van 420
kernkoppen voor beide partijen
in Europa en Azië samen.
In het commentaar wees Tass het
voorstel, dat 'onderwerp van
analyses vormt in de westelijke
pers', af daar het 'een voor de
Sowjet-Unie duidelijk onaan
vaardbare oude eis van Washing
ton bevat, het recht op het plaat
sen van de pershing-2'. Dit is een
snelle raket die vanuit West-Eu
ropa binnen enkele minuten
Sowjetdoelen zou kunnen berei
ken en die de Russen meer zou
den vrezen dan de langzamere
kruisraket.
Vrouwen in het vredeskamp bij de Britse rakettenbasis Greenham Com
mon luisteren naar de radio, waarop de rede te horen was, waarin minis
ter van defensie Hesseltine de aankomst van raketten op Britse bodem
bevestigden. (Foto: ap>
PARIJS (AFP) - In Guatemala
zijn sinds de staatsgreep van ge
neraal Rios Montt in maart 1982
15.000 mensen verdwenen of ver
moord. Dit heeft de Internationa
le Federatie voor de rechten van
de mens (FIDH) bekendgemaakt
in een rapport dat gisteren in Pa
rijs is gepubliceerd.
Het rapport dat over enkele dagen
wordt overhandigd aan de Ver
enigde Naties, brengt ook het be
staan van verschillende clandes
tiene gevangenissen aan het
licht. In één van deze onder de
polytechnische school in de
hoofdstad zouden tussen de 800
tot 1000 gevangenen zitten onder
onmenselijke omstandigheden
en martelingen zijn er normaal.
Voor zijn vertrek naar New York
om er het rapport aan de VN aan
te bieden, is de vice-voorzitter
van de FIDH, de Spanjaard Gar
cia, in brieven met de dood be
dreigd, aldus de organisatie. Vol
gens het rapport dat is samenge
steld na een bezoek van Garcia in
oktober aan Guatemala, zijn de
moorden en ontvoeringen voor
het overgrote deel het werk van
extreemrechtse bendes of mili
taire of para-militaire groepen.
Bovendien hebben "tactische
groepen" binnen het leger op
verschillende plaatsen in het
land ongeveer 1000 mensen in
handen die gedood moeten wor
den, aldus het rapport. "Dit alles
heeft een klimaat van totale on
veiligheid geschapen in Guate
mala, aangezien de burgers die
NEW YORK (Rtr) - Argentinië en Engeland
hebben elkaar gisteren in de Algemene Ver
gadering van de Verenigde Naties de mantel
uitgeveegd over de Falklandeilanden. Aan
de Assemblee ligt een oproep voor van 20
Latijnsamerikaanse landen om het conflict
aan de onderhandelingstafel bij te leggen.
De Argentijnse minister van buitenlandse za
ken Juan Ramon Aguirre Lanari beschul
digde Engeland van "diplomatieke fraude"
en hij herhaalde Argentinië's
aanspraken op de Falldandeilanden.
Volgens hem heeft Londen de onderhande
lingsvoorwaarden veranderd en is terugge
komen van een stilzwijgende overeenkomst
uit 1967 dat de eilanden Argentijns zouden
worden met waarborgen voor de belangen
van de bewoners. Sinds Engeland de eilan
den met geweld terug in bezit genomen
heeft, zei hij, heeft een "massieve militarisa-
tie plaatsgehad van de gebieden die van
mijn land zijn geüsurpeerd".
De Britse gedelegeerde, sir John Thomson,
zei: "ik vind het nogal moeilijk beschuldi
gingen over militarisering aan te nemen van
een regime dat een leger van 10.000 man af
zette op gebied van een ander en een volk
onderwierp dat er geheel en al tegen was".
Thomson zei dat hij van het houden van een
inhoudsvolle rede had afgezien nadat hem
privé was meegedeeld dat de Argentijnse
verklaring waarmee het debat werd ge
opend, verzoenend van aard zou zijn.
"De rede die we te horen kregen was het ech
ter allesbehalve", voegde hij eraan toe.
om 8 uur 's ochtends vertrekken
niet weten of zij om 8 uur 's
avonds weer thuis zullen komen.
Het minste oponthoud en de ge
zinnen zijn in paniek".
Tijdens zijn bezoek aan Guatemala
is Garcia ontvangen door presi
dent Humberto Meiia die als
reactie op de beschuldigingen
zei dat "dit alles alleen maar ver
keerd kan zijn". Een vertegen
woordiger van het Vaticaan in
Guatemala verklaarde tegenover
Garcia dat "hij op het gebied van
de mensenrechten niets ver
wacht van de autoriteiten". Ook
de Amerikaanse ambassadeur
velde een zeer ongunstig oordeel
over de Guatemalteekse leiders
die hij omschreef als "slechte
mensen zonder geweten", aldus
het rapport.
Piloot liep over
uit 'China-haat
TAIPEI (UPI) - Een piloot van de
Chinese luchtmacht is gisteren
met een Mig-17 overgelopen naar
Taiwan. Op een persconferentie
verklaarde de 28-jarige Wang
Hsueh-Cheng zijn vaderland te
hebben verlaten uit afkeer van
het communistische systeem.
Hij wist niet dat hem in Taiwan
een beloning van ruim twee mil
joen dollar aan goud zou wach
ten en benadrukte dat het voor
hem om een vlucht naar de vrij
heid ging.
"Ik haat het onderdrukkende com
munistische systeem. De levens
standaard in China is verschrik
kelijk", aldus Wang. Hij zei al ja
ren van plan te zijn geweest te
vluchten en het juiste moment
en goede weersomstandigheden
te hebben afgewacht. Hij wilde
naar Taiwan omdat hij had ge
hoord van de economische wel
vaart en de vrijheid die de men
sen daar hebben.
De piloot was gisterochtend in alle
vroegte voor een oefenvlucht op
gestegen van de luchtmachtbasis
bij Daishan in het oosten van
China.
ADVERTENTIE
Kom ik thuis van een korte vakantie, is mijn fraaie
wandklok ontvreemd.
Wat is een mens dan blij als hij merkt dat hij de
juiste polis heeft. Want dat is nou het typische van
verzekeringen, ze werken pas echt als er iets gebeurt.
Zelf heb ik een stel Rabopolissen. Voor allerlei 0
zaken. En dat die dingen prima werken kan ik u
verzekeren
Snel en deskundig wordt alles geregeld.
Eigenlijk ligt dat voor de hand. De Rabobank
staat achter haar cliënten èn achter haar polissen.
Rabopolissen.
geld en goede raad
MEXICO-STAD - „Ik ben ver
heugd dat het land de mogelijk
heid heeft gehad om zich te ui
ten", aldus het lakonieke com
mentaar van de Peruaanse presi
dent Fernando Belaunde Terry
na de overweldigende nederlaag
van zijn regeringscoalitie bij de
verkiezingen van afgelopen zon
dag. Belaunde kan er blijkbaar
niet wakker van liggen; zijn rege-
door
Rob Sprenkels
ring is door de stembusuitslag
immers niet in gevaar gekomen,
want het ging slechts om het kie
zen van gemeentebesturen en
burgemeesters.
De linkse oppositie, verenigd in de
Izquierda Unida, een blok van
acht centrum-linkse tot trotzkis-
tische partijen, had de stembus-
slag van afgelopen zondag uitge
roepen tot een volksreferendum
tegen de economische „honger-
politiek" van het bewind van Be
launde. En met succes, vooral in
de hoofdstad Lima, die meer dan
45 procent van de in totaal zeven
miljoen Peruaanse kiezers her
bergt. De 54-jarige advocaat Al
fonso Barrantes Lingan, de man
die de acht linkse partijen on
danks verregaande ideologische
tegenstellingen sinds 1980 bij el
kaar heeft weten te houden, ver
wierf bijna 35 procent van de
stemmen. Binnenkort zal hij de
eerste marxistisch gezinde magi
straat van de Peruaanse hoofd
stad worden sinds de Spaanse
veroveraar Pizarro er ruim 400
jaar geleden de eerste gebouwen
liet optrekken.
Ook de APRA, de belangrijkste op
positiepartij in Peru, kwam sterk
uit het verkiezingsforum, hoewel
er binnen de partij een nieuwe
machtsstrijd mag worden ver
wacht, omdat men in Lima geen
overwinning kon boeken. De
APRA is de nogal dogmatische,
nationalistische beweging die
werd opgebouwd door de legen
darische Haya de la Torre De
partij vertoont de nodige gelijke
nissen met het peronisme in Ar
gentinië. Toen Haya de la Torre
in 1979 overleed, brak er een he
vig conflict tussen de progressie
ve en de conservatieve stromin
gen binnen de APRA uit.
De sociaal-democratiSch gezinde
knokploegleider Armando Villa-
nueva veroverde uiteindelijk de
kandidatuur voor de presidents
verkiezingen van 1980. Maar Vil-
lanueva werd met bootlcngtcn
verslagen door Belaunde en dat
gaf de conservatieven binnen de
APRA de kans om de partblei-
ding naar zich toe te trekken. Nu
links afgelopen zondag in Lima
echter sterker is gebleken dan de
conservatieve APRA, heeft Villa-
nueva weer argumenten om zijn
positie te verbeteren met het oog
op de presidentsverkiezingen
van 1985.
De nederlaag van de regeringscoa
litie is zonder meer beschro-
mend. De Accion Popular van
president Belaunde bleef op de
20 procent steken en de conser
vatieve Christehike Volkspartij,
de coalitiepartner, behaalde
maar amper 10 procent van de
stemmen. Hoewel voorspeld,
was de nederlaag groter dan ver
wacht.
Belaunde heeft Peru in de afgelo
pen drie en een half jaar in feite
steeds sneller in het economi
sche moeras laten zakken dat
reeds onder de 12 jaar van mili
taire dictatuur was betreden. In
plaats van het beschermen van
het nationale produktieapparaat
gooide Belaunde de grenzen
steeds verder open voor buiten
landse produkten. Met de inter
nationale geldschieters werden
voor Peru zeer nadelige beta
lingsvoorwaarden gesloten voor
het afbetalen van de buitenland
se schuld, die inmiddels de 16
miljard dollar is gepasseerd. De
Peruaanse munteenheid is onder
Belaunde al met 700 procent ge
devalueerd en de jaarlijkse infla
tie bedraagt inmiddels bijna 150
procent.
Duizenden stakingen, parlemen
taire protesten en het toenemen
de politieke geweld hebben Be
launde tot nu toe echter nog niet
van zijn liberale vrije-markti-
deeën kunnen afbrengen. Het
lijkt daarom onwaarschijnlijk,
dat hij het economische beleid
als gevolg van de overweldigen
de stembusnederlaag zal aanpas
sen. Het commentaar van zyn
eerste minister. Fernando
Schwalb. zegt in feite genoeg:
„De regering respecteert de wil
van het volk, maar we geloven
niet dat dit een referendum is ge
weest. Het ging om gemeentelij
ke verkiezingen, niets meer".
