Betrouwbaarheid van werk
drVan Hilten twijfelachtig
BENNING
C
mSièM 1
GROTE TOYOTA
BREIMACHINE SHOW
Beschuldigingen aan adres Noordwijkse amateur-historicus
071-144941
Zaterdag 12 november
GISTEREN
M'N
AUTO
INDE
KRANT.
VANDAAG
VERKOCHT.
„aó sanctos
DONDERDAG 10 NOVEMBER 1983
Varia
NOORDWIJK - In we
tenschappelijke kringen
is kritiek gerezen op het
werk en de manier van
werken van de Noord
wijkse amateur-histori
cus dr. W. van Hilten. Hij
wordt ervan beschul
digd vroegtijdig gege
vens te hebben gepubli
ceerd uit wetenschappe
lijke rapporten. Zijn
werk is bovendien on
volledig en onzorgvuldig
omdat hij op tal van
plaatsen niet vemeldt
hoe hij aan zijn gegevens
komt. De Delftse histori
ca drs. G. de Moor meent
in dat verband dat er
zelfs sprake is van pla
giaat.
door
Henk van der Post
Zij werkt aan een dissertatie
over het voormalige Cister-
ciënserklooster 'Leeuwen
horst' dat heeft gestaan tus
sen Noordwijk en Noordwij-
kerhout, maar dat in 1574 tij
dens het beleg van Leiden is
verwoest.
De laatste abdis van het kloos
ter was ene Adriana van
Rhoon. Bij toeval kwam me
vrouw De Moor er achter dat
de grafsteen van de abdis lag
in de hervormde kerk van
Rhoon. Omdat zij verwachtte
dat onder de steen ook de stof
felijke resten lagen, organi
seerde zij een wetenschappe
lijk onderzoek.
Daartoe benaderde zij de kerk
voogdij van de hervormde ge
meente in Rhoon, die haar toe
stemming verleende de steen
te lichten. Door bemiddeling
van Van Hilten - die zij had le
ren kennen tijdens onderzoe
kingen op het terrein van het
voormalige klooster 'Leeuwen
horst - kwam zij in contact met
de Leidse wetenschapper dr.
G.J.R. Maat, een specialist op
het gebied van botonderzoek
verbonden aan het Anato
misch Embryologisch Labora
torium in Leiden.
Het leggen van dat contact met
Maat was voor Van Hilten niet
moeilijk omdat beiden werken
aan de medische faculteit in
Leiden, waaronder het labora
torium valt. Van Hilten is er
hoofd van dienst onderwijs
ontwikkeling en noemt Maat
'zijn beste vriend'.
Artikel
Naast Maat zegde ook conserva
tor W. Mulder, eveneens ver
bonden aan het Anatomisch
Embryologisch Laboratorium,
toe mee te werken aan het on
derzoek en in juli van dit jaar
werd de steen gelicht. Daaron
der werden echter niet de ver
wachte resten van Adriana van
Rhoon aangetroffen. Van Hil
ten publiceerde kort daarna
een groot artikel in de Zeekant
en de Noordwijkerhouter,
weekbladen die respectievelijk
verschijnen in Noordwijk en
Noordwijkerhout. Het door
Van Hilten zelf geschreven ar
tikel wekt de indruk alsof hij
degene is geweest die het ini
tiatief nam tot het onderzoek.
De naam van de Delftse me
vrouw De Moor komt in het he
le artikel niet voor.
Daarover was de Delftse weten
schapper zeer boos. Zij ver
zocht Van Hilten de zaak recht
te zetten. In plaats daarvan
kwam hij met het aanbod "la
ter samen eens een artikel te
schrijven over de onderzoekin
gen naar Leeuwenhorst". De
Moor nam daarmee geen ge
noegen. Zij schreef een inge
zonden brief aan de redaktie
van de weekbladen, maar die
brief werd geweigerd. De
redaktie gaf als reden op dat
het voor haar moeilijk was te
bepalen wie het in deze zaak
nou bij het rechte eind had,
Van Hilten of De Moor.
De schriftelijke toestemming
voor het onderzoek in Rhoon
staat op naam van De Moor en
ook in het rapport van de he
ren Maat en Mulder staat dat
het in haar opdracht is ge
maakt. De kosteres van de her
vormde kerk in Rhoon, me
vrouw A. van Es, weet niet be
ter of de Delftse heeft zich met
de organisatie van het onder
zoek bezig gehouden: "De toe
stemming voor het onderzoek
is al in april door de kerkvoog
dij gegeven aan mevrouw De
Moor. Zij is verschillende ke
ren in de kerk geweest. Pas
eind juni kwam zij in gezel
schap van Van Hilten naar
Rhoon. Toen was de zaak ei
genlijk al vrijwel rond". De
Noordwijkse amateur-histori
cus Van Hilten beweert echter
dat hij het onderzoek organi
seerde en ook de leiding ervan
had: "In mijn beleving had ik
'Bram'
In zijn artikel in genoemde huis-
aan-huisbladen schrijft Van
Hilten over zichzelf: "...Naar
aanleiding van deze gegevens
ging Van Hilten met enkele
geïnteresseerden aan het zoe
ken en kwam in Rhoon te
recht...". Volgens mevrouw De
Moor wordt hiermee de indruk
gewekt dat Van Hilten het is
geweest die op het idee is ge
komen in Rhoon naar de graf
steen te zoeken en die te lich
ten. Maar kosteres Van Es be
weert dat De Moor al aan het
begin van dit jaar met die plan
nen is gekomen. Zij wist bo
vendien al driejaar dat de graf
zerk van Adriana in de kerk
van Rhoon lag.
"Ik ben met Van Hilten twee we
ken vóór het werkelijke onder
zoek naar Rhoon geweest in de
veronderstelling dat hij een he
le 'Bram' was. Hij is per slot
van rekening gepromoveerd
en werkzaam op de medische
faculteit. Pas later had ik door
dat hij een leek was op het ge
bied van onderzoek naar stof
felijke resten", aldus De Moor.
Van Hilten komt, zoals hij dat
zelf zegt, "voort uit de psycho
logie" en houdt zich slechts als
amateur bezig met geschiede-
Mevrouw De Moor neemt hem
kwalijk dat hij uit het verslag
van het onderzoek heeft geput
zonder bronnen aan te geven.
"Hij heeft plagiaat gepleegd. In
het artikel staan gegevens
waarover uitsluitend door mij
is gepubliceerd. Die heeft hij
klakkeloos overgenomen zon
der te vermelden waar hij ze
vandaan had".
Zij is bang dat Van Hilten met
die publicatie haar kans op
subsidie van de gemeenten
Noordwijk en Noordwijker
hout heeft verkleind. Zij wil
het proefschrift, dat volgens
haar een belangrijke bijdrage
is in de geschiedschrijving van
beide dorpen, mede met finan
ciële steun van Noordwijk en
Noordwijkerhout uitgeven:
"Maar ik ben bang dat ik straks
tegen het argument op loop dat
Van Hilten alles al heeft uitge
zocht, terwijl daarvan niets
'Foutjes'
Van Hilten geeft toe dat hij on
zorgvuldig is geweest: "Daar
door zijn de problemen ont
staan. Maar ik heb haar aange
boden samen een artikel te
schrijven over haar werk. Wat
kan ik nog meer doen?". Over
het niet vermelden van sommi
ge bronnen zegt hij: "Dat is
niet in het belang van mijn le
zers. Ik wil alleen maar belang
stelling wekken voor de plaat
selijke geschiedenis. Aan die
foutjes til ik niet zo zwaar".
Als er over een bepaald gegeven
meer lezingen bestaan, kiest
Van Hilten voor de voor hem
meest aannemelijke. Zo is vol
gens de wetenschappelijke
studie van mevrouw De Moor
onduidelijk of het klooster
'Leeuwenhorst' door Leidena-
ren is verwoest om te voorko
men dat de Spanjaarden er een
steunpunt van maakten of dat
de katholieke Spanjaarden dat
zelf hebben gedaan. Van Hil
ten schrijft dat het klooster
door soldaten van de Prins van
Oranje is vernield.
Hij bestrijdt trouwens dat hij pla
giaat zou hebben gepleegd:
"Alle gegevens in het artikel
over Adriana van Rhoon ko
men uit bestaande bronnen. Ik
heb de zaken samengevat".
Jeroen
De Noordwijkse amateur-onder-
zoeker heeft in maart van dit
jaar onder auspiciën van het
Genootschap Oud-Noordwijk
een boekje gepubliceerd onder
de titel 'Noordwijk als bede
vaartplaats'. Daarin zijn de re
sultaten neergelegd van een
onderzoek dat het Anatomisch
Embryologisch Laboratorium
in Leiden - weer door Maat en
Mulder - heeft verricht naar het
verband tussen de reeds lang
aanwezige aan Sint Jeroen toe
geschreven kaak en een sche
del die lag begraven in de her
vormde kerk van Noordwijk.
Jeroen is de patroonheilige
van Noordwijk en zou hebben
geleefd in de negende eeuw.
Volgens een legende zou hij in
Noordwijk de marteldood zijn
gestorven. Aan die legende
heeft het dorp te danken dat
het een bedevaartsplaats werd
die door velen werd bezocht.
In het boekwerkje laat Van Hil
ten er niet de geringste twijfel
over bestaan dat de 'heilige'
echt heeft bestaan. Maar vol
gens de Leidse hoogleraar
prof. dr. H.P.H. Jansen bestaat
er geen enkel wetenschappe
lijk bewijs voor het bestaan
van Jeroen. Van Hilten schrijft
desalniettemin: "Jeroen land
de in 847 tussen Katwijk en
Een beeld van de Noordwiikse va troonheilige Jeroen. Zijn bestaan
valt wetenschavvelijk niet te bewijzen. (Archieffoto)
Noordwijk in de buurt van de Verbaasd
uitmonding van de Rijn
voer verder de Rijn op r
Utrecht".
Volgens Van Hilten is de vraag of
Jeroen heeft bestaan minder
interessant. Het ging hem in
het boekwerkje vooral om
Noordwijk als bedevaartplaats
en om de resultaten van het on
derzoek. Die twijfel over het
bestaan van Jeroen zal hij ove
rigens wel signaleren in een ar
tikel dat hij samen met Maat
nog gaat schrijven over Jeroen.
Dat artikel zal worden aange
boden aan het historisch tijd
schrift 'Holland'.
Overigens staat voor een andere
Noordwijkse amateur-histori
cus en Jeroenkenner G. Slats
vast dat Jeroen heeft bestaan.
Hij ontleent het bewijs aan de
overlevering. Zo in de zin van:
het mondeling overgeleverde
verhaal over Jeroen kan geen
verzinsel zijn. Een concreet
wetenschappelijk bewijs kan
hij echter niet geven. Dat vindt
hij ook niet belangrijk. Wat
voor hem zwaar telt is dat in
het verleden velen troost heb
ben gevonden in de heilige. Je
roen vertegenwoordigt een we
zenlijke waarde: "Ik denk niet
dat zowel het absolute bewijs
dat hij heeft bestaan als het be
wijs dat hij niet heeft bestaan
ooit zal worden gevonden".
Zowel Maat als Mulder - beiden
waren aanwezig bij het over
handigen van het eerste exem
plaar van het boekwerkje aan
Noordwijks burgemeester J.M.
Bonnike - waren verbaasd dat
in het boekje van Van Hilten
gedeelten uit hun rapport wa
ren opgenomen. Zij beschuldi
gen hem ervan bepaalde gege
vens niet en andere onjuist te
hebben gebruikt. Hoewel Van
Hilten beweert samen een arti
kel te schrijven met Maat over
Jeroen, zal uit dat artikel in
'Holland' volgens Maat juist
blijken dat het verhaal van Van
Hilten van "een niet ter zake
kundige" is. Maar verder wil
Maat geen mededelingen doen.
'Dat ik niet ter zake kundig ben,
geef ik onmiddellijk toe. Ik
ben maar een amateur-histori
cus. Er zijn wat kleine foutjes
geslopen in bepaalde onder
schriften. In de tekst zal bij
herdruk de herkomst van de
wetenschappelijke gegevens
worden vermeld", aldus van
Hilten. Hij is verbaasd dat er
bij Mulder en Maat ergernis be
staat: "Het rapport van het on
derzoek kan door iedereen
worden opgevraagd. Ik weet
dan ook niets van enige erger
nis bij Maat. Daarvan is vol
gens mij geen sprake".
KUNSTGEBITTEN- REPARATIES
SPREEKUREN:
maandag t/m vrijdag
8.00 - 17.30 uur.
B. A. HEETVELT
Brittenburg 20 - Leiderdorp - Tel. 890589
ADVERTEREN IN HET
SPORTKATERN OP MAANDAG?
BEL VOOR INFORMATIE
HET LEIDSCH DAGBLAD
Demonstratrices van Toyota demonstreren daar
's werelds beste breimachine fTD
Met de Toyota breimachine maakt u alles wat u zelf wilt. Volgens patroon of
naar eigen ontwerp. Het kan allemaal. Zigzaggen, ingewikkelde motieven,
het is een kwestie van instellen en de machine doet de rest.
Cfdt moeilijk IS? Welnee, iedereen kan het. Bovendien geven
speciale Toyota-instruktrices u de eerste lessen gratis. En daarna maakt u alles. Voor uw
hele gezin. Truien, vesten, pullovers, beddespreien, jurkjes, babykleding, noem maar op.
Snel, goed en goedkoop. Het is éénmaal de aanschaf, maar daarna heeft u er jarenlang
plezier van. Er zijn reeds meer dan 100 speciale Toyota-Breimachines dealers in de wol en
handwerksector aktief. Zij kunnen u de machine tonen en demonstreren.
Kom kijken, probeer het zeil
en koopt u op deze dag een breimachine dan krijgt u
van ons de tafel t.w.v. 105,- KADO
Als u toch van plan bent een breimachine aan te
schaffen DOE HET NU. Betaling in drie maanden is
kontant of reserveer desnoods voor latere aflevering
maar PROFITEER VAN DEZE AANBIEDING.
NAAIMACHINECENTRUM
Steenstraat 12-12a, Leiden, tel. 146380
Tot ziens a.s. zaterdag op de demonstratie.
AUTOMEER b.V. BIEDT AAN
ENIGE PRAKTISCH NIEUWE AUTO'S
8250,- korting op:
FORD SIERRA 1.6 L 1983 met LPG, 17.000
km, metalic, schadevrij, heeft gekost
28.300.-
NU VOOR 19.950,-
12.500,- korting op:
DATSUN LAUREL 214 1983 met LPG. prach
tige auto. automatische versnel, elekt. ramen,
radio/cass. etc., heeft gekost 32.500.-
NU SLECHTS 19.950,-
4.500,- korting op:
HONDA CIVIC LUXE 1983
slechts 8 000 km gereden, schadevrij, met
LPG. heeft gekost 19 900,-
NU 15.400,-
DAIHATSU Cuore
DAIHATSU Charmant
DAIHATSU Charade
ALFETTA 1.8 1979
AUD1100 5 cyl
CITROEN 2 CV 6 1981
FORD 1600 1980
FORD Caprl 1.6 GL..
LAD A 1500 S 79
OPEL Rekord 2 0 S
OPEL Ascona 1980
OPEL Kadetl City
RENAULT 5 GTL Spec
RENAULT 14 1980
TALBOT Horizon 80
TOYOTA Corolla
VOLVO 345 GL 1980
DATSUN Violet 1981
6.250,-
6.950,-
5.950.-
6.950.-
f 7.950.-
11.950.-
5.750.-
7.250.-
8 950.-
6.950.-
2.900.-
8.500,-
5.500.-
9.950.-
9 950.-
6.750.-
7.9S0,-
7.750.-
8.750.-
4.750.-
13.500.-
11.950.-
BESTEL EN C0M8IAUT0 S
TALBOT FOURGONETTE 1982 slechts
29 000 km. als nieuw 6.950.- ex btw
FIAT FIORINO 1981 zeer mooi, weinig gel
5.900,* ex btw
PEUG 504 diesel zeer beste en gave Combi
77 6.500,- incl.
FORD TRANSIT 1980 met ramen, 1e eigrv.
59 000 km 7.250,- ex btw
FORD 1600 L Combi met LPG, erg mooi en
goed. 1981 11.950,-
DATSUN Laurel 19.950,-. CITROEN GS
club 4.750,-. PEUG 604 4.000,-. FORO
Escort 1300 4.250,-.
DIESELS OF LPG AUTO'S
VOLVO 242 DL LPG/PEUG 504 diesel; AS
CONA LPG en dleselh/W Goll GLD/DATSUN
LPG/VOLVO 345 LPG/FORD 160 en SIERRA
LPG/DAIHATSU Charmant LPG. HONDA Ci
vic LPG.
Verkoop bij
Executie
op vrijdag, 11 november 1983
te 11.00 uur. zullen ten laste
van Fiscale Eenheid V.O.F. SU
KA, V.O.F. KABO gevestigd te
Rijnsburg, Hofstraat 46 wor
den verkocht enige ROEREN
DE GOEDEREN, te weten:
Winkel-meubilair en loodgie
tersonderdelen. badkamer-ac
cessoires, machines o.a. een
cirkelzaag en wat verder te
koop zal worden aangeboden.
De verkoop vindt plaats aan
bovenstaand adres en ge
schiedt contant zonder op
geld.
De goederen zijn V2 uur vóór
de verkoop voor een ieder te
bezichtigen.
De deurwaarder belast met de
executie.
BEGRAFENISSEN
CREMATIES
LAMMERMARKT 43 -LEIDEN
TEL. 071 12 66 IS
