Kamer wil debat
over ambtenaren
'Ontwrichtende'
acties op komst
Opstelling
in Genève
Sowjet-Unie
'spijkerhard'
Mislukken overleg betreurd
Betoging ambtenaren
ontregelt Den Haag
Minister erkent hinder
door herstel autowegen
Actie voor Idnderopvang
DENTOFIX
Vast'
en zeker
voor elk
kunstgebit
DONDERDAG 3 NOVEMBER 1983
DEN HAAG (GPD) - De PvdA wil dat de Tweede Kamer nog vandaag moet debatteren
over het mislukken van het overleg tussen het kabinet en de ambtenarenbonden.
Ook het CDA staat positief tegenover de gedachte om zo snel mogelijk een debat te
houden.
Alle fracties betreuren het misluk
ken van het overleg. Daarbij vin
den de regeringspartijen CDA en
WD dat de ambtenarenbonden
hun acties tegen de kortings
maatregelen van het kabinet
moeten stoppen. PvdA en D'66
staan aan de kant van de ambte
narenbonden. Beide fracties ei
sen dat het kabinet terugkomt op
de ingeslagen weg.
De coalitiepartners noemen het 'al-
DEN HAAG (GPD/ANP) - Neder
land staan zware weken te wach
ten nu de bonden van overheids
personeel en het kabinet geen
akkoord hebben kunnen berei
ken over de salarissen van de
ambtenaren. Meteen na afloop
van het mislukte overleg kondig
den de bonden langdurige acties
aan die voor een grondige ont
wrichting van de samenleving
moeten zorgen.
Voor de AbvaKabo, de grootste on
der de ambtenarenbonden, gaat
het daarbij ook om stakingen. De
andere bonden beperken zich tot
model- en stiptheidsacties.
Maandag zullen ze in alle hevig
heid losbarsten, maar (prik)ac-
ties zoals de laatste weken wer
den gevoerd, zullen ook al de ko
mende dagen voorkomen. De
AbvaKabo doet vandaag brieven
de deur uit naar diensten en
overheidsbedrijven, waar ge
staakt gaat worden.
Acties
De bond wilde nog niet zeggen om
welke diensten" en bedrijven het
ging. Duidelijk is echter wel, dat
spoorwegen en streekvervoer
een belangrijk aandeel blijven
houden in de acties, terwijl het
ernaar uitziet dat PTT-personeel
behalve het voeren van stipt
heidsacties ook in staking zal
gaan.
In het streekvervoer en bij de
spoorwegen zijn volgende week
(weer) 24-uursstakingen te ver
wachten, alsmede stiptheidsac
ties en verrassingsacties. De
kans bestaat echter dat de rech
ter morgen een stokje zal steken
voor de staking bij de spoorwe
gen. Dan dient een kort geding
dat NS tegen de bonden heeft
aangespannen. De politie zal vol
gende week overgaan tot werk
onderbrekingen, verkeerscon
troles en het niet uitdelen van be
keuringen.
Ook andere ambtenaren komen in
acties. Zo dreigt een actie bij de
Staatsdrukkerij het werk van de
Tweede Kamer te gaan frustre
ren, beraden veel ambtenaren
waaronder personeel van ge
meentehuizen - zich nog over
acties en is zelfs al een grens-
blokkade aangekondigd.
Barstjes
Er lijken ondertussen toch wat
barstjes in het eensgezihde front
van de ambtenarenbonden te
zijn gekomen. De voorzitter van
de Centrale van Middelbare en
Hogere Ambtenaren (CMHA,
30.000 leden), Van Dalen, liet na
afloop weten dat met de laatste
tegemoetkoming van het kabinet
WEERRAPPORTEN
ei
d
E
g
1
p.
3
1
af
Amsterdam
zwaar bew.
16
9
0
De Bilt
half bew.
15
10
0
Deelen
15
9
0
Eelde
14
9
0
Eindhoven
half bew.
14
8
0.2
Den Helder
13
10
0.1
Rotterdam
15
9
0
Twente
half bew.
15
9
0
Vlissingen
licht bew.
15
11
0
Zd. Limburg
14
5
0.1
Aberdeen
licht bew.
9
8
0
Athene
22
0
0
Barcelona
20
10
licht bew.
14
5
0
Bordeaux
onbewolkt
16
7
0
Brussel
licht bew.
15
•8
0.1
Frankfort
13
4
0
Genève
11
0
0.1
Helsinki
onbewolkt
7
2
0
Innsbruck
licht bew.
12
0
0
Klagenfurt
11
-3
0
Kopenhagen
licht bew.
11
2
0
Lissabon
-14
Locarno
14
4
0
Londen
15
12
2
Luxemburg
geheel bew.
4
0
Madrid
motregen
18
9
0 4
Malaga
22
16
7
Mallorca
onbewolkt
21
7
0
München
onbewolkt
12
-3
0
Nice
half bew.
21
14
0
Oslo
10
0
0.2
Parijs
14
3
0.7
half bew.
18
12
0.2
Split
licht bew.
21
12
0
Stockholm
half bew.
-1
0
onbewolkt
14
2
0
'12
0
0
Casa Blanca
zwaar bew.
27
18
0
Istanbul
19
13
0
Las Palmas
onbewolkt
26
19
0.6
Beiroet
licht bew.
20
Tel-Aviv
onbewolkt
15
Tunis
licht bew.
19
9
1
wat hem betreft de deur op een
kier was komen te staan.
De CFO (220.000 leden), de ambte-
narenorganisatie binnen het
CNV, had nog een basis voor na
der overleg gezien wanneer Riet
kerk garanties had willen geven
voor 1985 en de jaren daarna. De
garantie dat ambtenaren in hun
salaris van 1985 af wèl gelijk zou
den worden behandeld met de
werknemers in het bedrijfsleven.
De bond wilde niet nog eens eeft
verlaging (zoals nu met 3,5 of 3
procent) die niet voor werkne
mers in het particuliere bedrijf
geldt. CFO-voorzitter Ton de
Jong: „Dan had ik er nog mee
naar mijn achterban willen gaan
om er een oordeel over te vragen.
Maar we kregen de garantie
niet".
Ongelijk
Het overleg werd om even over
half één afgebroken. Toen was al
duidelijk geworden dat het ge
sprek was mislukt. Al op voor
hand trouwens hadden de bon
den de concessies van de minis
ter als onvoldoende van de hand
gewezen. De verlaging moest he
lemaal van tafel, zo was de eis
van de bonden.
Het laatste bod van de regering
kwam erop neer dat de salaris
verlaging van 3,5 procent zou
worden beperkt tot 3 procent.
Bij een verlaging van het bruto
loon met 3,5 procent zou een
ambtenaar met een jaar-inkomen
van 32.000 tot 35.000 gulden in ja
nuari netto zo'n acht gulden min
der ontvangen dan in december.
Bij een verlaging met 3 procent
zou hij in januari twee gulden
meer krijgen dan in december.
Rietkerk noemde dat aanvaard
baar, maar de ambtenarenbon
den denken er anders over. Zij
maken de vergelijking met het
bedrijfsleven, waar een werkne
mer met hetzelfde inkomen door
verschuivingen in premies en be
lastingen in januari f 44,09 netto
per maand meer overhoudt. Ach
terwege laten van de verlaging in
de bruto-overheidssalarissen zou
voor de ambtenaren tot een
soortgelijke uitkomst leiden.
De bonden eisen dat het kabinet
van de ongelijke behandeling
van het overheidspersoneel af
ziet. Minister Rietkerk liet eerder
echter al doorschemeren dat
men dan ook zou moeten op
draaien voor de andere kant die
de medaille van de gelijkheid
heeft. Men zou dan moeten aan
vaarden dat er, net als in bedrij
ven die in financiële nood zitten,
gedwongen ontslagen vallen.
Het zou dan gaan om 30.000 tot
40.000 banen. Met de tegemoet
koming van gisterochtend zou
den gedwongen ontslagen nog
worden voorkomen.
Arbeidsplaatsen
Deze berekening staat los van het
inleveren van de 2 procent prijs
compensatie. Ze is een gevolg
van de ombuigingen die het ka
binet in het uitgavenpakket van
de overheid wil aanbrengen.
Rietkerk bood de bonden gisteren
op het vlak van de werkgelegen
heid een éénmalige verlaging
van de leeftijd voor vervroegd
uittreden (vut) aan. Thans ligt die
op 61 jaar. Ambtenaren die vol
gend jaar 60 worden, zouden het
dan al voor gezien mogen hou
den. Daarna zou de 61-grens
eventueel weer terugkeren.
De daardoor, extra, vrijkomende
arbeidsplaatsen zouden moge
lijkheid geven om 20.000 jonge
ren aan een baan te helpen. Vol
gens de bonden klonk het voor
stel mooier dan het was. De Ab
vaKabo meent dat het niets in
houdt. „Aan de ene kant wordt
het aantal arbeidsplaatsen afge
broken en vervolgens worden ze
als onderhandelingsaanbod weer
geschapen".
BOMMEN - In Zeeland lag giste
ren vanaf 14.00 uur alle weg-,
trein- en vliegverkeer in de buurt
van Arnemuiden tijdelijk stil in
verband met het demonteren
van twee gevonden vliegtuig
bommen uit de Tweede Wereld
oorlog.
Dinsdag zijn in dezelfde omgeving
ook twee vliegtuigbommen van
elk vijfhonderd ton gevonden.
Die zijn door explosieven Oprui-
mings Dienst gedemonteerd.
lesbehalve redelijk' (CDA) en
'buitengewoon triest' (WD) dat
acties worden gevoerd worden
met als doel de samenleving te
ontwrichten. Beide partijen jui
chen het aanbod van het kabinet
toe om ambtenaren er netto niet
op achteruit te laten gaan. Het
CDA steunt de keuze van het ka
binet om zo veel mogelijk banen
te behouden bij de overheid, om
dat de bestrijding van de werk
loosheid centraal staat.
Opmerkelijk is de eis van het CDA
dat een eventuele tegemoetko
ming aan de ambtenaren ook on
verkort dient te gelden voor uit
keringstrekkers. Dat betekent,
zegt het CDA, dat als de netto
ambtenarensalarissen in januari
gelijk blijven, „dan kan en mag
het niet zo zijn dat de uitkerings
gerechtigden er netto wel op
achteruit gaan".
Daarmee dreigt het CDA in bot
sing te komen met de WD, die
er nooit een geheim van heeft ge
maakt dat ambtenaren en uitke
ringstrekkers best verschillend
mogen worden behandeld. Het
kabinet (bij monde van premier
Lubbers en minister Rietkerk
van binnenlandse zaken) heeft
de afgelopen dagen zich niet dui
delijk uitgelaten over deze kwes
tie.
van de Haagse brandweer.
ÖEN HAAG (GPD) - Nadat eerder
andere steden in Nederland ont
regeld werden door actievoeren
de ambtenaren, was gisteren
Den Haag aan de beurt, de amb
tenarenstad bij uitstek. Voor en
kele uren werd het binnenstads-
gebied rond het ministerie van
binnenlandse zaken afgezet door
10.000 tot 20.000 ambtenaren,
trendvolgers en uitkeringstrek
kers. Dat zijn de groepen die, zo
wil het kabinet, volgend jaar 3
procent van hun bruto-inkomen
inleveren.
De demonstratie was opgezet om
extra druk uit te oefenen tijdens
het laatste overleg tussen bon
den en minister Rietkerk. Zowel
de bonden als hun aanhang had
den nauwelijks vertrouwen in de
goede afloop. Allang voordat de
onderhandelaars het gebouw uit
kwamen met de boodschap dat
het overleg op niets was uitgelo
pen en dus verdere acties zullen
volgen, schreeuwde de massa al
om stakingen.
Het was opvallend gisteren dat
veel van de demonstranten van
buiten de stad werden aange-
Een aantal autowrakken werd i
gestoken en met opzet niet geblust.
voerd. Leeuwarder^ Arnhem en
Amsterdam leken goed verte
genwoordigd. De meesten had
den een snipperdag opgenomen
om hun hoogste baas Rietkerk
duidelijk te maken dat ze gelijk
behandeld willen worden als alle
andere werknemers in Neder
land en dat het dus niet aangaat
alleen hen in te laten leveren.
De demonstratie was rond het mid
daguur op zijn sterkst. Dat kwam
vooral omdat veel „witte-boor-
den-ambtenaren" van de diverse
departementen in Den Haag in
hun lunchpauze nieuwsgierig
kwamen kijken wat dat nou alle
maal voor rommel was bij 'BIZA'
de Haagse aanduiding voor bin
nenlandse zaken. Soms geschokt
door al te rauwe kreten van hun
demonstrerende collega's (er
was een spandoek met de kreet
Rietkerk: grafzerk), drie in brand
staande autowrakken en de dik
ke laag blusschuim in de hal van
het ministerie, trok dit nette deel
van het rijksambtenarencorps na
een ruim half uurtje zich weer
achter het bureau terug.
Het overgrote deel van de ambte
naren die tot acties bereid zijn,
lijken vooral de straat- en hand
arbeiders: de stadsreinigers, de
mannen van de energiebedrij
ven, politieagenten, ziekenhuis
personeel en dergelijke. Deze re
latief laagbetaalde ambtenaren
en trendvolgers zijn woedend
over het kortingsvoorstel van het
kabinet. „U moet niet vergeten",
aldus een veelgehoorde reactie
„dat wij de afgelopen jaren al
fors hebben ingeleverd en als wij
dit opnieuw accepteren, dan gaat
r het departementsgebouw in brand
(Foto ANP)
er volgend jaar weer wat af en ga
zo maar door".
Wie de demonstranten confron
teerde met berekeningen en be
weringen dat ambtenaren netto
veel meer overhouden van hun
brutosalaris dan vergelijkbare
collega's uit het vrije bedrijfsle
ven, stuitte op onbegrip: „Vol
gens mij lijkt het alleen maar dat
wij beter af zijn", aldus bijvoor
beeld een Amsterdamdse stads
reiniger: „Ik weet wel dat ik de
afgelopen jaren voortdurend heb
ingeleverd en dan zou ik nu weer
3.5 procent moeten afstaan. Ze
hebben al onze onregelmatig
heidstoeslag weggehaald, ze wil
len dat wij afzien van onze vuil-
werktoeslag en ga zo maar door.
Ik kan het niet langer verdra
gen".
Of een man van het Haagse ener
giebedrijf: „Ik vind dat ik weinig
verdien. Er zijn misschien meer
die weinig verdienen in het be
drijfsleven, maar moeten wij
daarom 3,5 procent' inleveren?
Het is dat ik bij kan klussen, an
ders zou ik het met mijn gezin
niet redden."
DEN HAAG (GPD/ANP) - Minister Smit-Kroes (verkeer
en waterstaat) geeft toe dat weggebruikers op het ogen
blik veel hinder en vertragingen ondervinden door de
plotselinge hausse in herstelwerkzaamheden aan auto
snelwegen. Maar volgens de bewindsvrouw was voor die
reparaties plotseling een bedrag van 42,5 miljoen gulden
beschikbaar „en die mogelijkheden hebben we met bei
de handen aangegrepen".
MOSKOU (GPD) - De Nederlandse
parlementaire delegatie in Mos
kou is zeer somber over de moge
lijkheid dat de onderhandelin
gen in Genève alsnog tot een ak
koord zullen leiden over de kern
wapens in Europa. WD-fractie-
leider Nijpels noemde de Russi
sche onderhandelingspositie gis
teren spijkerhard. Zijn PvdA-
collega Den Uyl zei echter na
drukkelijk dat hij Genève nog
niet heeft afgeschreven.
De Russische gesprekspartners
(gisteren waren dat de hoge ge
neraal Chernov en onderminister
van buitenlandse zaken Kova-
liov) hebben de Nederlandse ka
merleden duidelijk gemaakt dat
een akkoord in Genève alleen
mogelijk is op basis van de jong
ste Sowjet-voorstellen. Als Ame
rika daar niet op ingaat, misluk
ken de onderhandelingen, zei
den zij.
Nijpels vond de Russische opstel
ling spijkerhard en stelde vast
dat er geen enkele ruimte in zit.
„Zolang ze vasthouden aan de
eis dat de Britse en Franse kern
wapens moeten worden meege
teld en dat er geen nieuwe Ame
rikaanse wapens in Europa moe
ten komen, zie ik geen aankno
pingspunten voor serieuze on
derhandelingen", aldus de WD-
leider.
De Vries (CDA) sloot niet uit dat er
aan de onderhandelingstafel de
komende weken toch nog resul
taten worden bereikt. Den Uyl
noemde de belangen die op het
spel staan zo groot, dat ook om
twee minuten voor twaalf (zoals
bekend, staat de plaatsing van de
NAVO-raketten voor de deur)
nog oplossingen mogelijk zijn.
AMSTERDAM (GPD) - Vieren
veertig peuters en huin moeders
hebben gisteren een Amster
damse tram veranderd in een rij
dende crèche. Zij stapten bij het
Centraal Station in lijn 24 met
ballonnen, een poppenkast, een
glijbaan en ander speelgoed. De
tram werd met spandoeken her
doopt in 'Kresj Ekspres'. De
trambestuurder reageerde laco
niek op deze actie.
Met deze ludieke tramrit door Am
sterdam heeft de vrouwenvak
bond een nationale actieweek in
geluid voor het behoud van kin
deropvang. Gisteren zijn ook in
Delft en Alkmaar vrouwen de
straat opgegaan, terwijl op 9 ok
tober in Leiden en 11 oktober in
Eindhoven actie voor crèches
wordt gevoerd.
Door de bezuinigingsmaatregelen
van de regering zullen de meeste
gemeenten minder geld kunnen
steken in de 3500 peuterspeelza
len en 211 kinderdagverblijven
van ons land. (Foto anp>
De PvdA-aanvoerder signaleerde
dat ook Amerika zich keihard
opstelt in Genève. „Zolang Was
hington eraan vasthoudt dat er
hoe dan ook een aantal nieuwe
wapens in West-Europa moet ko
men, is onontkoombaar dat de
onderhandelingen vastlopen",
zei hij. Hij voelde zich bevestigd
in zijn mening dat het een „cru
ciale fout" van de NAVO is, om
de Britse en Franse kernwapens
buiten beschouwing te laten.
De Russen verduidelijkten de re
cente voorstellen van de Russi
sche leider Andropov tegenover
de kamerleden. Andropov bood
nogmaals aan het aantal SS-20-
raketten in Europa te verminde
ren tot 140. Eerder was in Sow
jet-voorstellen sprake van 162 ra
ketten, evenveel als het aantal
Franse en Britse kernraketten bij
elkaar.
Door vermindering tot 140 SS-20's
ontstaat volgens de Russen ge
lijkheid in aantallen kernkoppen
over en weer. Elke SS-20 heeft
drie koppen, wat een totaal van
420 oplevert. De Russen beweren
dat de 162 Franse en Britse wa
pens bij elkaar 434 atoomkoppen
hebben. Ze komen daarbij hoger
uit dan NAVO-cijfers, omdat ze
de raketten op een aantal Britse
onderzeeboten zes koppen toe
delen in plaats van drie, zoals de
de NAVO beweert. Ze zeggen
daarvoor gegronde redenen te
hebben.
De Russen hebben niet willen zeg
gen hoeveel SS-20-raketten er
momenteel op West-Europa ge
richt staan. Een deze week in
Moskou gepubliceerde brochu
re, noemt echter een aantal van
455 raketten van de types SS-20
en SS-4 bij elkaar. Van de oude
SS-4's zouden er niet meer dan
200 staan, zei een Russische
functionaris eerder deze week.
Het aantal SS-20's zou omstreeks
250 bedragen. Samen met de 108
in Azië gestationeerde SS-20's
komt dat op ruim 360, het cijfer
dat ook door de NAVO wordt ge
hanteerd.
De minister verklaarde dit'gisteren
in de Tweede Kamer bij het de
bat over het Rijkswegenfonds.
Zij reageerde daarmee op de kri
tiek van bijna alle fracties, waar
van de woordvoerders wezen op
de enorme kostenverhogingen
voor de weggebruikers die het
gevolg zijn van de hindernissen.
Zij vroegen de minister of er niet
een betere planning had kunnen
worden gemaakt.
De minister wees erop dat de mid
delen voor deze reparaties sinds
juli zijn opgebracht door verho
ging van de accijns op benzine.
Direct daarna zijn de werkzaam
heden aanbesteed. De bedoeling
is dat deze werkzaamheden vóór
de winter worden voltooid. Dat
verklaart ook waarom op zoveel
plaatsen tegelijk aan de wegen
wordt getimmerd. Een extra
voordeel vormden volgens de
minister de „relatief lage" in
schrijvingen, waardoor meer
projecten onder handen konden
worden genomen.
Voor de komende jaren zegde de
minister een gespreider planning
toe. Volgend voorjaar wil zij een
Kamervragen
over parfum-
gummetjes
DEN HAAG (GPD) - Tweede-
Kamerlid Van der Spek
(PSP) gaat minister Brink
man (WVC) vragen stellen
over het zeer gevaarlijke rub
ber- en plastic speelgoed dat
in grote hoeveelheden te
koop is. Dit naar aanleiding
van het NOS-radioprogram-
ma „Het gif en ik", dat deze
kwestie gisteren aan de orde
stelde.
In dat programma zei drs.
Merkz van het ministerie van
WVC dat er een speciale com
missie zou moeten komen die
sneller dan de Keurings
dienst van Waren produkten
uit de handel kan nemen. Het
programma stelde vooral de
momenteel zeer populaire
gummetjes aan de kaak. Die
worden geparfumeerd en in
de kleur van bijvoorbeeld
aardbeien of kauwgum ver
kocht.
Geur en uiterlijk verleiden kin
deren vaak tot het in de
mond nemen van de gum
metjes. Als het rubber in de
maag komt, ontstaat het ge
vaar. De maagsappen lossen
namelijk de zogenaamde
weekmakers in de gum
metjes op. Wat overblijft, is
een glasharde en scherpe
massa kunststof, die gemak
kelijk maag- of darmperfora
ties kan veroorzaken.
voortgangsnota voor rationeel
wegonderhoud aanbieden. Maar
voor PvdA-woordvoerder
Rienks was dit onvoldoende.
„Dat antwoord zweeft", aldus
Rienks. „Het budget moet vol
doende zijn en de Kamer moet
de mogelijkheid hebben het te
controleren".
De minister weigerde overigens te
gemoet te komen aan voorstellen
van de oppositie (PvdA en D'66)
om meer geld uit te trekken voor
het onderhoud van rijkswegen.
Ze noemde een voorstel van de
democraat Tommei om 50 mil
joen gulden over te brengen van
de post aanleg naar die van on
derhoud "een sigaar uit eigen
doos", er aan toevoegend: "Daar
op zat ik niet te wachten. Ik rook
niet".
Smit-Kroes liet weten dat de groot
ste voorrang bij het wegwerken
van knelpunten zullen krijgen de
ringweg om Amsterdam (A-10);
het hoefijzer om Den Haag; de
wegen A-15, 16 en 20 bij Rotter
dam; de verbreding van de A-12
tot tweemaal drie rijstroken tus
sen Gouwe en Oudenrijn; de we
gen A-27 en 28 van Amelisweerd
naar Amersfoort en de wegen A-
73 en 77 tussen Nijmegen en
Boxmeer. Al deze projecten
moeten in 1986 worden voltooid.
ADVERTENTIE.
LXTRA FÓRTE
Dentofix Extra Forte is
speciaal ontwikkeld voor
mensen die elk risico van
een los zittend kunstgebit
willen vermijden. Een
betrouwbaar hechtmiddel
met extra grote klcefkracht
zonder dat het irriteert.
Dentofix Regular, Forte en
Extra Forte zijn bij elke
apotheek en drogist
verkrijgbaar.
