Verlies banken
op ni
Airbus in de problemen
Opgelopen tot vijf miljard
Marktberichten
'Slijterskip
kaalgeplukt'
In trance
meer kans
'Koppel lonen
aan resultaat
van bedrijven'
zo nva
IBM introduceert Peanut
Verbod dollars veroorzaakt
run op zwarte markt Israël
Mogelijk noodzaak tot produktiebeperking
Beurs Amsterdam
TOKIO De Japanse horlogefabriek Seiko heeft een sprekend horloge ontworpen voor blinden en/of slechtzien
den. Het uurwerk heeft geen cijfers of wijzers, maar de juiste tijd wordt gesproken door een mechanische stem na
het indrukken van een knopje. De prijs in Japan bedraagt nu ongeveer 125 gulden.
WOENSDAG 2 NOVEMBER 1983
Eurocheque
Eurocheque International gaét in
het toeristenseizoen 1984 begin
nen met proeven tot uitbreiding
van de mogelijkheden om con
tant geld op te nemen. Er is een
standaardmodel ontwikkeld, dat
het mogelijk moet maken om via
geldautomaten 24 uur per dag en
zeven dagen per week geld op te
nemen, zowel in eigen land als in
het buitenland. Begonnen wordt
in Groot-Brittannië, Duitsland,
Frankrijk en Spanje. De Euro-
chequekaart is met meer dan 26
r4- miljoen stuks in gebruik (waar-
r- van al meer dan de helft voorzien
van magnetische strips) verre-
weg het grootste Europese beta-
lingssysteem.
Krantenmagnaat
De Australische krantenmagnaat
Rupert Murdoch wil de Chicago
Sun-Times opkopen voor negen
tig miljoen dollar, zo heeft de
huidige eigenaar van het op ze
ven na grootste Amerikaanse
dagblad, Field Enterprises Inc.,
bekendgemaakt. Murdoch is van
plan het bedrag in contanten te
betalen zodra de onderhandelin
gen rond zijn, vermoedelijk half
december. Hij is eigenaar van
News Corporation Ltd, een Au
stralische onderneming die dag
bladen uitgeeft in Australië en
Engeland. Haar Amerikaanse
dochteronderneming, News
America Publishing Inc., geeft in
de Verenigde Staten onder meer
de New York Post en de Boston
Herald uit.
Inventum
Bij Inventum (boilers, elektrische
dekens, keukenapparatuur), on
derdeel van de Industrieele
Maatschappij, is overeenstem
ming bereikt tussen de directie
en de vakbonden over de voorge
nomen reorganisatie. Uiteinde
lijk zullen 160 van de 285 arbeids
plaatsen behouden kunnen blij
ven. Het emailleerbedrijf in Mep-
pel zal worden gesloten, terwijl
de vestigingen in Bilthoven en
Wolvega op kleinere schaal kun
nen blijven voortbestaan. Hoe
wel de reorganisatie zeer hoge
kosten met zich meebrengt, zo
zegt de directie, zijn de perspec
tieven voor Inventum in afge
slankte vorm gunstig op grond
van de huidige prognoses.
Autohandel Japan-VS
Japan en de Verenigde Staten zijn
het in Tokio eens geworden over
de beperking van het aantal au
to's dat Japan volgend jaar naar
de VS zal uitvoeren. Dit aantal is
bepaald op maximaal 1,85 mil
joen. In de afgelopen jaren (tot
en met 31 maart 1984) beperkten
de Japanse autofabrikanten hun
export tot 1,68 miljoen stuks per
jaar. De auto-export van Japan is
een van de grootste geschilpun
ten in de handel tussen de VS en
Japan. Beide landen wilden de
kwestie hebben geregeld voor
dat president Reagan van 9 tot 12
november een bezoek aan Japan
brengt.
LEIDEN - Groenteveiling van 1 no
vember 1983.
Aardappelen 0,37-0,40, andijvie 0,89-
1.39, snijbonen 8,90-9,50, kroten gek.
1.40, boerenkool 0,39-0,61, Chinese
kool 0,19-0,30, witte kool 0,40, spits
kool 0,62-0,75, prei 0,88-1,08, spinazie
1,29-1,71, ijsbergsla 0,82-0,88, broccoli
2,90-3,10, venkel 2,00-2,10, spruiten A
1,11-1,15, spruiten B 1,20-2,39, sprui
ten C 0,98, spruiten D 0,75-1,19, uien
0,42-0,85, waspeen 0,40-0,43, witlof
3,20-4,60, bloemkool 6 per bak 2,00-
2,60, bloemkool 8 per bak 2,00-2,05,
bloemkool 10 per bak 1,55-1,60, knol
selderij 0,20-0,49, sla 0,19-0,52, bleek
selderij 0,14-0,26, bospeen 1,13-1,'44,
peterselie 0,50-0,74, raapstelen 0,32-
0,36, radijs 0,39-0,42, selderij 0,26-0,68,
paprika st. 0,15-0,48.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Groente
veiling: Datum van 1 november.
Andijvie per kg. 0,83-0,98, Boerekool
per kg. 0,63-0,80, Rode Kool 0,47, Bos
peen I 1,13-1,20, Waspeen AI per kist
5,70-8,90, All 3,60-8,40, BI 6,30-10,70,
Cl 6,00-8,10, CII 5,50-5,70, Aanvoer:
117 ton.
Schorseneren A 1,87-2,24, B 1,07-1,15, C
0,14-0,23, Uien per kg. 0,83, Peterselie
(krul) 0,76-0,83, Selderij 0,39-0,43,
Bloemkool 6 per bak I 1,10-2,69, 8 I
1,67-1,95, 10 I 1,21-1,60, 12 I 0,73-0,88,
Aanvoer: 3100 stuks.
AMSTERDAM (ANP) - De
ting vijf miljard gulden ver
tingen van de onroerend-gc
Dit zei drs. H. Langman, bestuurs-
lid van de ABN gisteren tijdens
een bijeenkomst van makelaars,
beleggers en handelaren in on
roerend goed.
Op deze door de Friesch-Groning-
sche Hypotheekbank georgani
seerde bijeenkomst zij Langman,
dat er geen officiële cijfers be
staan, maar dat hij het houdt op
een bedrag "ergens tussen de
twee en de acht miljard met een
gemiddelde van vijf miljard gul
den".
In de 'gouden tijd' is de zekerheid
van onroerend goed door de fi
nanciers schromelijk overschat,
ondanks waarschuwingen van
deskundigen. Langman gaf zijn
gehoor de verzekering, dat de
bankiers hieruit lering hebben
getrokken, maar ontsporingen in
de toekomst sloot hij niet uit.
"Aan iedere bankierscarrière
komt immers een eind en de vol
gende generatie heeft geen weet
van de fouten van de vorige".
Hoewel dergelijke verliezen bij de
onroerend goed-financiers voor
TEL AVIV (Rtr) Het verbod op
de aankoop van vreemd geld van
het Israëlische ministerie van fi
nanciën heeft gisteren een
stormloop veroorzaakt op de
weinige dollars die nog op de
zwarte markt in Tel Aviv te koop
waren. De Israëliërs probeerden
zich op die manier enigszins te
beschermen tegen een volgende
devaluatie van de sjekel, die vol
gens velen onvermijdelijk is.
De officiële wisselkoers van de dol
lar bedraagt 87 sjekel maar op de
zwarte markt werd er dinsdag 98
DEN HAAG (ANP) - Het be-
drijfsschap voor de detailhandel
in alcoholhoudende dranken
heeft vandaag tijdens de openba
re vergadering in Den Haag een
dringend beroep gedaan op de
Tweede Kamer de voorgenomen
verhoging van de accijns op ge
distilleerd af te wijzen. Volgens
voorzitter Th. Hooij is de slijters
kip kaal geplukt. Er valt bij ons
niets meer te halen. De verho
ging leidt er toe dat vele tiental
len slijterijen moeten sluiten, zo
meent Hooij.
De voorzitter van het schap zei dat
met de bedrijfstak best te praten
viel over jaarlijkse kleine aanpas
singen. De nu voorgestelde ver
hoging van 16 procent noemde
hij echter catastrofaal.
andse banken hebben
met kredietverlening c
de hand lagen, is het de eerste
keer dat de bankierswereld zo
openlijk de hand in eigen boe
zem steekt.
Volgens de voorzitter van de raad
van bestuur van FGH. mr. J.W.
van Dijk, vertoont de woning
markt echter een licht, zij het
traag, herstel. Deze trend zal zich
waarschijnlijk volgend jaar
voortzetten. De lage hypotheek
rente, het regeringsbeleid wat
betreft de fiscale aftrek van de
hypotheekrente en produktver-
nieuwing door geldverstrekkers
zijn positieve factoren, die een
goede tegenhanger vormen voor
onzekere inkomensontwikkeling
en de moeilijke werkgelegen
heidssituatie, aldus Van Dijk.
Verder bleek tijdens de bijeen
komst in Amsterdam, dat in het
eerste halfjaar groeide het markt
aandeel van de hypotheekban
ken en bouwfondsen in nieuw
ingeschreven hypotheken van 13
naar 21 procent, wat in feit een
verdubbeling van de produktie
betekent.
tot 100 sjekel voor betaald. Veel
zwarthandelaren moesten poten
tiële kopers van dollars trouwens
teleurstellen. De vraag was veel
groter dan het aanbod.
De Israëlische regering maakte
maandag bekend dat het voor Is
raëlische burgers voortaan ver
boden is om buitenlandse valuta
te bezitten.
De maatregel, die werd genomen
om de Israëlische munt te be
schermen, werd nationaal op de
televisie afgekondigd door de
nieuwe minister van financiën
Yigal Cohen-Orgad.
De minister verklaarde dat de Is
raëliërs tot 3000 dollar (een klei
ne 9000 gulden) mogen kopen in
contanten of reischeques. Dit
geld mag evenwel uitsluitend
worden gebruikt voor reisdoelen
of aankopen in het buitenland.
Hij weidde niet uit hoe de maat
regel zou worden uitgevoerd en
welke sancties worden genomen
bij overtreding.
Cohen-Orgad verzekerde de Israë
liërs dat de regering de rekenin
gen met buitenlands geld onge
moeid zou laten. Deze rekenin
gen worden beschouwd als een
veilige garantie tegen de enorme
inflatie van de Israëlische munt.
Hij voegde hieraan toe dat Israë
liërs die reeds buitenlands geld
thuis hebben, niet worden ver
plicht dit in te wisselen tegen Is
raëlisch geld.
Cohen-Orgad ontkende dat de
maatregel is genomen om een
einde te maken aan de daling in
waarde van bankaandelen, waar
door de beurs recent bijna ineen
is gestort.
afgelopen jaren naar schat-
ir te optimistische verwach-
LONDEN (UPI) - Werkzoe
kenden kunnen hun kans om
werk te vinden vergroten
door zich in een hypnotische
trance te begeven, verklaar
den gisteren twee Britse hy-
notiseurs.
Werklozen kunnen hun zelfver
trouwen door middel van
hypnose terugvinden, zei hy-
notiseuse Jenny Mcartney,
die met haar man Geoffrey
werkt in het zuidwesten van
Engeland.
Zij zetten een goedkoop project
van vier weken op voor men
sen die al meer dan een jaar
zonder werk zijn.
"Als je al 12 tot 18 maanden
zonder werk zit heb je abso
luut geen hoge dunk van je
zelf meer", zegt mevrouw
Mcartney.
Door groepshypnose hoopt het
echtpaar de kracht van de
suggestie te hulp te roepen
en de wil van de werkzoeken
den om hun vertrouwen te
hervinden.
De Mcartneys willen hun klan
ten onder hypnose brengen
en bijbrengen hoe zij met
zelfvertrouwen hun mogelij
ke werkgever tegemoet kun
nen treden.
Een aantal personen had de
Mcartneys om therapie voor
hun werkloosheidsperikelen
gevraagd, maar had geen
geld voor kostbare individue
le consulten, zei mevrouw
Mcartney.
Als er genoeg belangstelling
voor het project is hoopt het
echtpaar werkzoekenden
groepstherapie aan te bieden
voor ongeveer 3 pond ster
ling 40 gulden) per uur.
Zelfs als de hypnose niet leidt
tot het krijgen van een baan,
zegt mevrouw Mcartney, dan
zouden de werkzoekenden er
zich tijdens sollicitatiege
sprekken meer op hun ge
mak door kunnen voelen.
Resultaten zijn helaas nog niet
bekend.
MIDDELBURG/ZWIJN-
DRECHT (ANP) - Nog deze
week zal er bij het kunstharsbe-
drijf Hercules Nederland, met
vestigingen in Middelburg en
Zwijndrecht, worden gestaakt.
Directe aanleiding is het mis
lukken van de cao-onderhande
lingen gisteren tussen de direc
tie en de Industriebond FNV. De
FNV-onderhandelaar K. Kra
mer heeft dit meegedeeld.
UTRECHT (ANP) - Het inkomen
van werknemers zou moeten
kunnen variëren al naar gelang
het resultaat van de onderne
ming, aldus ir. W.J. ter Hart,
voorzitter van de organisatie van
metaalwerkgevers FME. Op de
FME-jaarvergadering in Utrecht
zei hij vandaag dat als die moge
lijkheid bestond, er een grotere
zekerheid voor de arbeidsplaats
van die werknemer zou ontstaan
dan nu met de volgens hem ver
starde beloningsverhoudingen.
Als bij voorbeeld het inkomen bo
ven een bepaald vast bestand
deel afhankelijk zou zijn van het
ondernemingsresultaat, bete
kent dit dat het bedrijf ruimte
heeft voor minder goede perio
den. Om dezelfde ruimte onder
de huidige omstandigheden te
kunnen bereiken, zou een bedrijf
een deel van het personeel moe
ten ontslaan, aldus Ter Hart.
Hij koppelde aan zijn gedachte het
voorstel om over het wisselende
deel van het inkomen geen socia
le premies te heffen. Dat zou
TOULOUSE (RTR) - Airbus In
dustrie, het consortium van Eu
ropese vliegtuigfabrikanten, zal
halverwege volgend jaar vermoe
delijk zijn produktie moeten ver
kleinen door de slechte gang van
zaken in de luchtvaart. Dit heeft
Roger Beteille, algemeen direc
teur van Airbus, gisteren gezegd.
De produktie van de A300 en de
A310 moet wellicht worden ver
minderd van vijf tot drie per
maand doordat de vraag naar die
vliegtuigen kleiner wordt en
cliënten hun toestellen later wil
len hebben afgeleverd. Beteille
sluit niet uit dat er orders wor
den geannuleerd.
Er is nog geen besluit genorpen
over het al dan niet doorgaan
met de produktie van de nieuwe
A320, waarvoor al 42 bestellin
gen en 33 opties binnen zijn. Vol
gens Beteille zijn de vooruitzich
ten voor de verkoop van het
nieuwe vliegtuig onbevredigend
en is het nog onzeker hoe de ver
dere produktie moet worden ge
financierd.
Airbus Industrie is voor 37,9 pro
cent eigendom van de Franse Ae-
rospaciale. Deutsche Airbus
heeft eenzelfde belang, terwijl
British Aerospace twintig
prpcent heeft en de Spaanse CA-
SA 4,2 procent. De leden van het
consortium proberen bij hun re
geringen geld los te krijgen voor
de financiering van de produktie
van de A320.
Zo heeft British Aerospace de re
gering in Londen gevraagd om
300 tot 400 miljoen pond sterling
(1,3 tot 1,75 miljard gulden), maar
het ziet er niet naar uit dat het
volledige bedrag ter beschikking
neerkomen op een naar verhou
ding groter netto inkomen dat de
individuele werknemer vrij kan
besteden. Deze zou er ook vrije
uren (extra vakantie) of een aan
vullende pensioenverzekering
voor kunnen kopen, aldus de
FME-voorzitter.
Volgens de FME-voorzitter is het
een misvatting dat investerings
stimulansen van de overheid lei
den tot beslissingen om te gaan
investeren. De ondernemer doet
dat alleen als hij nieuwe produk-
ten op de markt wil brengen of
denkt zijn marktaandeel te kun
nen vergroten en niet omdat er
investeringssteun is.
komt, zodat de Britse deelne
ming in Airbus Industrie in de
toekomst in het geding komt.
Ook Rolls Royce heeft bij de Britse
regering aangeklopt voor de
helft van haar aandeel van 340
miljoen dollar (een miljard gul
den) in een internationaal con
sortium dat een vliegtuigmotor
gaat ontwikkelen waarmee bij
voorbeeld de A320 kan worden
De overheid moet volgens Ter Hart
veel meer aandacht geven aan
omstandigheden waaronder on
dernemingen moeten werken.
Omstandigheden die tot uitdruk
king komen in wetten, regels en
procedure-eisen.
In dit verband pleitte hij voor een
vereenvoudiging van de regeling
voor collectief ontslag. Dat kan
naar zijn oordeel door de Wet
Melding Collectief Ontslag af te
schaffen. Die wet heeft tot doel
vakverenigingen de gelegenheid
te geven om over collectief ont
slag te kunnen overleggen. Die
procedures zijn echter al in de
cao vastgelegd.
Ter Hart zei voor het eerst sinds ja
ren een enigszins positief geluid
te kunnen laten horen over de
rendementen van de bedrijven in
de metaal- en elektrotechnische
industrie. Dit jaar geeft voor een
toenemend aantal ondernemin
gen, vooral die in 1981 en 1982 al
hun capaciteit hebben aange
past, een rendementsverbetering
te zien.
uitgerust. Wellicht zijn de plan
nen al te ambitieus, want de vori
ge maand al liet Airbus Industrie
weten aan het eind van het jaar
twintig of 22 toestellen te hebben
staan die al hadden moeten zijn
afgeleverd. Daar zitten vier
A300's bij die de in problemen
verkerende Amerikaanse lucht
vaartmaatschappij Eastern Airli
nes heeft besteld.
ADVERTENTIE
De NVA is de Nederlandse Vereniging
van Makelaars in Assurantiën en
Assurantie-adviseurs, waarvan uit
sluitend assurantie-kantoren lid zijn,
die zijn toegelaten op hun kwaliteit
"W Wfa, mJ M van advies en begeleiding.
De NVA is uw verzekering
voor het beste advies.
NEW YORK (UPI) - IBM heeft gisteren haar intrede gedaan op de markt
voor huiscomputers met de presentatie van de PCJR, bijgenaamd Pea
nut. IBM tart hiermee de hevige concurrentiestrijd die de laatste tijd op
de markt van de huiscomputer woedt.
De Peanut is een eenvoudige versie van de succesvolle persoonlijke com
puter. De PCJR zal begin volgend jaar in de winkels te koop zijn voor
prijzen vanaf 669 dollar.
Er werd al geruime tijd rekening mee gehouden dat IBM met een huis
computer zou komen. De concurrentie op de markt voor huis- of hob
bycomputers in de Verenigde Staten zal er nog harder door worden dan
zij nu al is. Gisteren werd bekend dat een andere Amerikaanse fabriek
van elektronische apparatuur, Texas Instruments, de strijd heeft opge
geven en zich van de markt voor huiscomputers heeft teruggetrokken.
De PCJR bestaat in zijn eenvoudigste uitvoering uit een beeldscherm
met een geheugen van 65.536 tekens dat grafische afbeeldingen kan
produceren in zestien kleuren en ook geluid kan maken. Het toetsen
bord is niet door middel van een kabel met het beeldscherm verbon
den. Het werkt met infrarood licht en kan maximaal een meter of zes
van het beeldscherm staan. De programmering gebeurt met cassette
bandjes.
Er komt een uitgebreider model met een geheugen van 131.072 tekens dat
1269 dollar gaat kosten. Het werkt met geheugenschijven. De program
mering kan zowel met schijven als met cassettes gebeuren. Als extra's
zijn een thermische printer en stuurknuppeltjes voor videospelletjes te
koop.
Naar IBM gisteren meedeelde is de huiscomputer geschikt voor ongeveer
dertig zakelijke en persoonlijke programma's die voor de grotere per
soonlijke computer van de maatschappij beschikbaar zijn. Dat is een
machine die 3500 tot 5000 dollar kost en al een belangrijk deel van de
markt voor kleine computers heeft veroverd.
AANDELEN binnenland doorlopend
Noteringen van woens
dag 2 november 1983 -
(tot 12:30 uur)
132.00
87.00
386.00
34.00 L
179.00 179.00
holland sea
holl.kloos
hunt.dougl
krasnapols.
landré glin
176.00
31.00
200.00
3.50
105.00
jr c 42.80 42.50
ndor 263.00 265.004
itio 27,50 28.00
m beg. 95.10 95.00
ell 316.00 317.00
3a c 58.50 58.20
idam 14.70B 14.70B
a opr 67600.00 68000.00
800.00 770.00
275.00
15(700+
wyk hering 76.8
buitenland
honeywell
phil morris
polaroid
westingh. 49.00 50.00
belegglngsinst.
OBLIGATIES
staatsleningen
112.00 112.20
)8 50 108.70
106.60
104.50
104.70
66.50 65.40
nl 7*4 82-93 96.10
nl V/2 831-90 95.80
bng
bg 11 '/4 82-07 116 40
bg 10*4 82-07 113.70
9vfe2^07 105 20
bg 9 83-08 101.40
bedrijfsleven
abn 10 82^90 104 00
kbb a 83-33 71.00
lans 9 83-91 102.00
lans 8 83-91 98.00
lans s 8 83 101.80
nibo 8^ 83-98 99.50
nmb 10'/4 82 104.50
nmb9'/4 83-93 1 00.70
nmb 7*4 83-92 97.00
nmb 7'/4 83-91 92.50
nmb S 8*4 78 152.80
nmb S 7Vi 78 149.00
nwb 8*4 84-03 99.20
fgh 7*4 77-85
">h 11 80-88
>h 8*4 83
wuh 9 Vz 79-87 100.05 100.20
wuh 9 76-85 100.15 100.40
wuh 8*4 78-87 99.05 99.05
parallelmarkt
176.00 B 176.00
indices e.d.
indlceè (a.n.p.-c.b.s)
Industrie 111.1
Sch.- l.vrt 155.7
Bankwezen 217.5
Verz. wezen 275.2
Handel enz. 120.9
Alg. lokaal 128.5
Algemeen 136.3
obl.lndex/eff.rend.(c.b.s.)
Staatsleningen 8.52
3 langl.
-3-5 ja
Goud (onbew.) 35.850-36.350.
Zilver (onbew.) 705-855
.buitenlands geld
Amerikaanse dollar 2.91 3.03
Engelse pond 4,28 4.58
Belg. franc (100)
Duitse mark (100)
Pomrges êscpOO)
Can. dollar z,j4 2.46
Franse franc (100) 35,50 38,50
Zwits. franc (100) 135.75 140.25
Zweedse kroon (100) 36,OQ 39,00
5,34 5.6.
0,00 114,00
7.50 19,50
ig(IOO)
38,2!
29,25 32,2
Spaanse peseta (100) 1,78 2.03
Griekse drachme (100) 2,70 3,50
Finse mark (100) 50,25 53,25
VERKLARING DER TEKENS
-
Beter resultaat KLM
gere noteringen te komen, maar
dat mocht niet baten. Rond het
middaguur ging die fractionele
tere resultaten bekend zal
ken over het eerste haltjaar dan
vorig jaar het geval was. Daar-
daag in een overwegend zwak
ke markt blijven stijgen. Om
streeks het middaguur stond het
fonds op een winst van enkele
dubbeltjes, terwijl vrijwel alle
overige lager noteerden.
Ook het aarzelende herstel dat gis
teravond in Wall Street merk
baar was, heeft het Damrak niet
kunnen stimuleren. Begin beurs
werden voor enkele fondsen po
gingen ondernomen om tot ho-
Zo stond ABN op een verlies van
omtrent t 5, evenals Oce. Ko
ninklijke Olie noteerde tractio-
neel lager, ondanks een iets
duurdere dollar. Gist Brocades
en Heineken raakten ongeveer
11 kwijt.
aandelen. De Amerikanen heb
ben in de afgelopen maanden
hun belang in Philips aanmerke
lijk vergroot, maar daar schijnt
nu een eind aan te zijn geko-
Er zijn tekenen dat de rente in ons
land gaat stijgen. Op de obliga-
tiemarkt konden de meeste prij
zen zich handhaven.
