Duidelijkheid
kernenergie
in '84 nodig
Hogere btw brengt jaarlijks miljard op
Kort zakelijk
Van Aardenne:
Kolencentrale
redt werk bij
Stork ketels
Vertrekpremie Spaanse
werknemer bij Hoogovens
'We zijn geen nijver volkje meer'
Bavaria wil
Russen bier
gaan leveren
Japan zamelt
8 miljoen in
voor bouw
VOC-schip
Benzine weer
cent duurder
VRIJDAG 28 OKTOBER 1983
Stakingen
Acties tegen de verlaging van de
ambtenarensalarissen en van de
sociale uitkeringen en tegen an
dere bezuinigingsmaatregelen
halen niets uit. Het komt er toch
van, zo vindt twee-derde deel
van de Nederlandse bevolking.
Uit een enquête die het Neder
lands Instituut voor de Publieke
Opinie (Nipo) heeft gehouden,
blijkt dat slechts 28 procent van
de mensen succes verwacht van
stakingen, model- en stiptheids
acties of andere vormen van pro
test.
Overigens vinden zes op elke tien
Nederlanders dat bezuinigingen
„helaas noodzakelijk" zijn.
Trans World Airlines
Commissarissen van de Trans
World Corporation (TWC) heb
ben besloten de luchtvaartmaat
schappij Trans World Airlines
(TWA) uit het concern los te ma
ken en als onafhankelijke onder
neming verder te laten gaan. Het
belang van 81 procent van TWC
in de luchtvaartmaatschappij zal
over de aandeelhouders worden
verdeeld. In december zal een
buitengewone vergadering aan
het plan worden gewijd, zo heeft
TWC meegedeeld. TWA heeft in
de eerste negen maanden van dit
jaar een verlies van 33,4 miljoen
dollar (ca. 95 miljoen gulden) ge
leden.
Pienter pookje
et Amerikaanse autoconcern Ford
ziet veel in de transmissie met
een continue variabele overbren-
gingsverhouding van Van
Doorne's Transmissie (VDT) in
Tilburg. In samenwerking met
VDT voert Ford momenteel een
groot onderzoeksproject uit met
deze CTX-transmissie. Henry
Ford II, de 66-jarige oud-presi
dent van de fabriek die een be
zoek aan Nederland heeft ge
bracht, blijkt zeer onder de in
druk te zijn van de eerste resulta-
ten. Een Ford Fiesta met CTX
blijkt negen procent minder
brandstof te gebruiken dan een
zelfde auto met een vijfversnel-
lingsbank met handschakeling.
Ford overweegt de CTX nu op
grote schaal in te voeren. Ford is
de derde autofabriek na Fiat en
General Motors, die belangstel
ling heeft voor de continu varia
bele transmissie, die mede is ge
baseerd op het oorspronkelijke
„pientere pookje" van DAF.
Volkswagen
Bij de zes fabrieken van Volkswa
gen in West-Duitsland vermin
dert de personeelssterkte tot en
met 1987 met dertienduizend
mensen ten opzichte van het
grootste aantal van 120.600 van
februari 1982. Dat gebeurt om re
denen van rationalisatie, zo heeft
de voorzitter van de onderne
mingsraad van Volkswagen,
Siegfried Ehlers, gisteren meege
deeld en zo heeft het bedrijf be
vestigd. Er zullen geen gedwon
gen ontslagen vallen; er zullen
integendeel jaarlijks 1300 afstu-
derenden uit de bedrijfsoplei
ding in dienst worden genomen.
MIDDELBURG (GPD) - Het kabinet zal in de eerste helft van
1984 - na afronding van de brede maatschappelijke discussie -
met een eigen standpunt komen over de bouw van ofwel nieu
we kerncentrales ofwel kolencentrales. Volgens de minister
van economische zaken, drs. Van Aardenne zal daarbij niet
voorbijgegaan kunnen worden aan de ervaringen die zijn op
gedaan met de kerncentrale te Borssele.
Zilverprijs
De prijs van zilver is gisteren op de
internationale markten flink ge
daald en heeft in zijn val ook de
goudprijs meegesleept. De oor
zaak van de prijsdaling moet
worden gezocht in omvangrijke
verkopen door het in financiële
zorgen verkerende Peru, de op
één na grootste zilverproducent
ter wereld. In New York was de
prijs woensdag al gedaald tot
9,10 dollar per ounce. Dat was
het laagste niveau sinds i
ber van het vorig jaar.
Groenteveiling Katwijk aan den rijn van
27 oktober.
Andijvie per kg 0,59-0,63; Boerekool per
kg 0,65-0,69; Groene kool 0,55; Bos-
peen I 1,26-1,33; Waspeen Al-per kist
5.20-8.50; BI 8,50-18,20; Cl 3,70-7,70.
Aanvoer: 137 ton.
Breekpeen BI 1,70-3,20; Cl 7,--9,53; Spi
nazie 0,19; Peterselie (krul) 0,68-0,73;
Selderij 0,40-0,42; Knolselderij 0,20-
0,22; Bloemkool 6 per bak I 2,21-2,30;
81 1,58-1,87; 101 1,37-1,46; 121 1,15.
Kalkar. Het "klimaat" heeft kernenergie i
Hij waarschuwde gisteren in Mid
delburg voorts voor een onge
nuanceerd afschilderen van de
milieubezwaren die zijn verbon-
MAASTRICHT (ANP) - De Lim-
burgsche Electriciteitsmaat-
schappij PLEM kan beginnen
met het ombouwen voor kolen
van de Maascentrale in Bugge-
num. Met de ombouw zal een be
drag van 200 miljoen gulden zijn
gemoeid. Het belangrijkste deel
van de werkzaamheden -de om
bouw van de ketel- zal worden
worden opgedragen aan Stork
Ketels in Hengelo. Dat betekent
voor het bedrijf een belangrijke
bijdrage aan de werkbezetting:
- 450 manjaren voor 1984 en 1985.
Voor PLEM zelf betekent dit een
uitbreiding van het personeel
met ongeveer dertig mensen. Dit
heeft de PLEM gisteren meege
deeld.
De Limburgse maatschappij had
besloten tot de ombouw in ver
band met de gunstige prijs van
kolen ten opzichte van aardgas
en stookolie. De zaak was echter
opgehouden omdat twee instan
ties bij de Raad van State een
verzoek tot schorsing hadden in
gediend. Dit verzoek is nu gewei
gerd.
Wel heeft de Raad van State in zijn
uitspraak aanvullende milieu-ei
sen gesteld voor de opslag van
vliegas en stookolie. Volgens
PLEM zal een "niet onbelangrijk
deel" van de ombouwkosten
worden besteed aan milieube-
schermende maatregelen. Na de
ombouw zal de Maascentrale een
per jaar een miljoen ton kolen
kunnen verstoken.De netto be
sparing van de produktiekosten
zal 16 miljoen gulden per jaar be
dragen.
den aan zowel kern- als kolen-
energie. Dat deed de minister op
een symposium van het Konink
lijk Instituut van Ingenieurs af
deling Kerntechniek van de NV
PZEM te Middelburg ter gele
genheid van het 10-jarig bestaan
van dc Borsselse kerncentrale.
Van Aardenne sprak de hoop uit
dat in 1984 een eind kan worden
gemaakt aan „een decennium
van besluiteloosheid op nucleair
gebied".
Op voortvarendheid drong de di
recteur van de Samenwerkende
Elektriciteits Produktiebedrij-
ven (SEP) ir. J. Wijmans aan. Wij
mans stelde vast dat de doelstel
ling van de SEP voor een derde
deel van de Nederlandse energie
voorziening gebruik te maken
van kernenergie nog steeds een
zeer goede is. Indien die doelstel
ling wordt uitgevoerd betekent
dat een uitbreiding van het Ne
derlandse kernenergiearsenaal
van 3000 megawatt (de kerncen
trale van Borssele heeft een ver
mogen van 480 megawatt.
Wijmans wees er verder op dat Ne
derland aanvankelijk een van de
koplopers was op het gebied van
kernenergie, maar de laatste ja
ren is Nederland op die lijst snel
gedaald. Dat achterblijven in de
ontwikkeling kost volgens hem
de elekriciteitsverbruikers zo'n
400 miljoen gulden per jaar.
Ook wetenschappelijk directeur
van het Energie-onderzoek Cen
trum Nederland (ECN) in Petten
prof. dr. J. A. Goedkoop drong
aan op in elk geval verdere ont
wikkeling van het onderzoek
naar kernenergie in Nederland.
Hij zei dat waarnemingen doen
vermoeden dat reactorongeluk
ken veel minder ernstige gevol
gen hebben dan tot nu toe werd
aargenomen. Goedkoop weet
het stagneren van de ontwikke
ling aan het klimaat waarin de af
gelopen jaren gewerkt moest
worden. „Dat maakt het onaan
trekkelijk om technische verbe
teringen zelfs maar voor te stel
len".
Protestdemonstratie bij de snelle kweekreactor i
ling gedwarsboomd.
IJMUIDEN (ANP) - Na Philips heeft ook het staalconcern Hoogovens
aangekondigd haar Spaanse werknemers te gaan helpen die naar hun
land willen terugkeren. Dit heeft een woordvoerder van Hoogovens
IJmuiden, waar van de 18.000 werknemers er 2000 een vreemde natio
naliteit hebben, gisteren bevestigd.
Philips heeft gisteren aangekondigd de Spaanse werknemers een bedrag
van 15.000 uit te keren als ze ontslag nemen om naar hun eigen land
terug te keren.
Hoogovens geeft geen bedrag ineens. Het staalconcern stelt sinds enkele
jaren geld beschikbaar aan de Stichting Remigratie Spanjaarden in
Beverwijk. Deze stichting bekijkt in Spanje wat de mogelijkheden zijn
voor deze groep om in eigen land weer werk te vinden of eventueel een
bedrijf op te zetten.
Volgens Theo Duinhoven van de stichting, worden er op dit moment met
een aantal bedrijven onderhandelingen gevoerd over geldelijke steun
aan de stichting. Hij zegt dat verbazingwekkend veel van de 20.000
Spanjaarden in Nederland terug willen naar hun eigen land. Bij Hoogo
vens hebben 250 Spanjaarden zich gemeld voor vertrek.
De Spaanse werknemers bij Philips die voor een uitkering in aanmerking
willen komen, moeten vrijwillig ontslag nemen, zich in Nederland uit
het bevolkingsregister laten schrappen en zich werkelijk in Spanje ves
tigen. Tot nu toe hebben 46 mensen van de regeling gebruik gemaakt.
Philips benadrukt overigens, dat de uitkering niet mag worden gezien
als een 'oprotpremie'.
LIESHOUT (ANP) - Bavaria
gaat mogelijk bier in blik le
veren aan de Sowjet-Unie.
Onderhandelingen hierover
tussen de brouwerij en de
Russische autoriteiten zijn in
een vergevorderd stadium en
de verwachting bestaat dat
binnen enkele dagen een be
sluit zal worden genomen, zo
heeft de heer P. Swinkels
vrijdag desgevraagd gezegd.
Volgens de heer Swinkels zal
het niet bij bier alleen blij
ven. "Het is de bedoeling ook
de belangrijke biergrondstof
mout in de leveringen te be
trekken. Wij zien in de Sow
jet-Unie een potentieel grote
markt met goede afzetkan-
VLISSINGEN (ANP) - Een groep
Japanse zakenmensen en lief
hebbers van historische schepen
is momenteel in snel tempo be
zig geld bijeen te brengen voor
een 17de eeuws koopvaardij
schip, dat in Nederland gebouwd
moet worden. Het gaat om een
bedrag van acht miljoen gulden.
Het schip moet een kopie wor
den van een van de schepen van
de voormalige Vereenigde Oos-
tindische Compagnie.
Zeeland heeft sinds begin van dit
jaar de Stichting Het Zeilend
VOC-schip. die ook plannen
heeft om zo'n koopvaardijschip
na te bouwen. Daarmee moet de
rijke geschiedenis van de Neder
landse koopvaardij in de gouden
eeuw weer nieuw leven in wor
den geblazen.
De zaak is deze week in een
stroomversnelling geraakt nadat
de stichting via de gemeente
Middelburg in contact is geko
men met de in Nagasaki geves
tigde Association for Recon
struction of an Historical Dutch
Ship. Middelburg onderhoudt
nauwe contacten met haar zus
terstad Nagasaki. Deze week
heeft de vice-voorzitter van de
Japanse vereniging, K. Misumi,
in Middelburg vergaande afspra
ken gemaakt met de Zeeuwse
stichting voor de bouw van het
schip.
In Vlissingen is een projectgroep
opgericht die de bouw van het
schip bestekklaar moet maken.
Volgens de kabinetschef van de
gemeente Middelburg, M. van
Boven, willen de Japanners bin
nen een half jaar het volledige
bestek van het schip op tafel
hebben. Op dit moment denkt
men er over het in 1650 in Mid
delburg gebouwde galjoen Prins
Willem als voorbeeld te nemen.
Daar is namelijk een model en
volledige bouwbeschrijving van
bewaard gebleven in het Rijks-
AMSTERDAM (ANP) - De Neder
landers blijken niet meer het nij
vere volkje van weleer. Ze wor
den althans niet meer zo gedre
ven tot het leveren van presta
ties. Er is duidelijk sprake van
een afnemende interesse ten aan
zien van het ondernemen van
nieuwe dingen ter bevordering
van de economische groei.
Dit constateerde prof. dr. A. Ap
pels, hoogleraar in de medische
psychologie aan de rijksuniversi
teit van Limburg, gisteren tij
dens een congres van het insti
tuut van Nederlandse psycholo
gen in Amsterdam.
Enkele honderden vakgenoten be
spraken gisteren met elkaar de
gevolgen van de economische re
cessie op het gedrag van de men
sen, de arbeid en de verhoudin
gen op het werk.
Prof. Appels is van mening dat de
bevolking langzamerhand zelf
een grens heeft gesteld aan de
economische groei. Hij noemde
het de "economie van het ge
noeg". Toch is een geringe groei
nodig om het peil van deze eco
nomie te handhaven. Dit kan al
leen worden bereikt door inno
vatie. Maar "hoe krijgen we het
volk weer wakker", zo vroeg de
hoogleraar zich af, die weinig
mogelijkheden zag dit proces om
te buigen.
De bedrijfspsycholoog E. Cools
van Philips in Eindhoven voor
spelde een arbeidstijdrevolutie,
als de werkloosheid anders dan
in vorige depressies van 1890 en
1930 niet wordt afgewenteld
maar herverdeeld. De gemiddel
de arbeidstijd zal met een sprong
omlaag gaan naar 30 35 uur per
week. Door deze ingreep zullen
de bedrijfstijd en de werktijd de
finitief verder uit elkaar groeien.
Opvallend duidelijk wordt volgens
drs. J. Ruter van de afdeling so
ciale zaken bij Philips dat de si
tuatie op de arbeidsmarkt van es
sentiële, misschien wel doorslag
gevende invloed is op de machts
verhoudingen tussen werkge
vers- en werknemersorganisaties
en de overheid. De opstelling
van ondernemingsraden en vak
organisaties is zich snel aan het
wijzigen. De spanningen in de ar
beidsverhoudingen nemen toe.
Het sociale beleid komt volgens
Ruter thans in de knel. Afslan
kingen, inkrimpingen en het
sluiten van hele fabrieken heb
ben allerlei activiteiten op so
ciaal gebied verdrongen.
Initatiefnemer van de Zeeuwse
stichting, P. Roskam, zei dat de
bouw van het Nederlandse VOC-
schip door het gebaar van de Ja
panners nu ook uit de hobby-
sfeer is gehaald. "We willen pro
beren om ook ons VOC-schip te
bouwen. De onderzoeks- en de
voorbereidingskosten zullen met
twee schepen lager uitvallen dan
met een, zodat de bouw van twee
schepen haalbaar moet zijn".
De twee historische koopvaardij
schepen zouden in Vlissingen op
de oude Zeehondenwerf in de
binnenhaven gebouwd moeten
worden, aldus Roskam. Met de
bouw denkt men de tweede helft
van het volgend jaar te kunnen
beginnen. Het eerste schip moet
in 1989 in Nagasaki aankomen,
want dan wordt het honderdjarig
bestaan van deze stad gevierd.
DEN HAAG (GPD) De voorgenomen ver
hoging van beide btw-tarieven met elk 1
procent, leidt tot een daling van de koop
kracht met 0,9 procent. Dat blijkt uit ge
gevens van het ministerie van financiën,
dat donderdag de wetsontwerpen met be
trekking tot het belastingplan voor 1984
bij de Tweede Kamer heeft ingediend.
Het koopkrachtverlies is voor elke inko
mensgroep gelijk, zo blijkt uit het over
zicht.
De verhoging van de btw-tarieven tot res
pectievelijk 5 en 19 procent moet in 1984
1605 miljoen gulden opleveren. In de ja
ren daarna bedraagt de opbrengst telkens
1935 miljoen. De verhoging van de omzet
belasting maakt deel uit van een totaal
pakket dat in 1984 bijna drie miljard voor
de Schatkist moet opleveren.
overige belastingwetsontwerpen, die zijn
aangekondigd in de Miljoenennota, aan
de Kamer gezonden. Daarbij gaat het ver
schuivingen en verhogingen in de loon-
en inkomstenbelasting, en de verhogin
gen van bieraccijns, alcoholaccijns en de
accijns op tabaksartikelen.
Schijven
De voorgestelde verhoging van de hogere
tarieven van de loon- en inkomstenbelas
ting, verlenging van de op 1 april inge
voerde tijdelijke verhoging van de tarie
ven en de verlaging van de laagste belas
tingschijf naar 16 procent moet volgend
jaar f770 miljoen extra opleveren. Elk
jaar daarna bedraagt de opbrengst f 1005
miljoen. Het totaal pakket leidt tot een
koopkrachtdaling van 0,55 procent voor
de minima tot 3,9 procent voor vier keer
Het kabinet heeft verder besloten een aan
tal aftrekposten te beperken. Dat geldt
voor aftrekregeling buitengewone lasten,
waaronder vallen onderhoudskosten ver
wanten, studiekosten, ziektekosten en de
vaste aftrek arbeidongeschiktheid. Voor
de onderhoudskosten en de studiekosten
wordt de drempel verhoogd van f200
naar f800. Voor de ziektekosten wordt
een nieuwe drempel, afhankelijk van het
bruto-inkomen, ingevoerd.
Alcohol en tabak
De belastingmaatregelen voor bier, alcohol
en tabak werden in hoofdlijnen ook al in
de Miljoenennota vermeld. Zo zal de bie
raccijns met 8 procent verhoogd worden,
waardoor een liter bier vier cent duurder
wordt. Een pijpje wordt 1,5 cent duurder.
Opbrengst f30 miljoen in 1984, daarna
f40 miljoen.
Door de verhoging van de alcoholaccijns en
de voorgestelde afschaffing van de ge
meentelijke belasting op sterkedrank
wordt de Schatkist in 1984 f155 miljoen
voller. Daarna bedraagt de opbrengst
f 170 miljoen. De maatregel zal ertoe lei
den dat een liter jenever f 1,70 duurder
wordt.
Sigaretten en kerftabak worden f 0,40 duur
der. De accijnsverhoging leidt ertoe dat
van elk pakje sigaretten in het vervolg
73,99 procent uit belastingen zal bestaan.
Voor shag wordt de belastingdruk 56,09
procent. Naast de verhoging van de ac
cijns worden de prijzen met nog eens 5
cent verhoogd om de detaillisten een gro
tere winstmarge te kunnen geven.
Deze belastingverhoging moet in 1984 f262
miljoen opleveren. Daarna bedraagt de
opbrengst f 350 miljoen.
ROTTERDAM (ANP) - De
meeste benzinemaatschap
pijen en vrije pomphouders
gaan met ingang van zater
dag de prijs van super en nor
male benzine met een cent
per liter verhogen. Dal ge
beurt ook' met dieselolie,
huisbrandolie en gasolie. De
prijsverhoging is voorname
lijk een gevolg van het aan
trekken van de noteringen op
de vrije markt.
Bij de meeste zelftankstations
van de grote maatschappijen
gaat een liter super zaterdag
179,2 cent kosten en een liter
normale benzine 174,4 cent.
Noteringen van vrij
dag 28 oktober 1983
(tot 12:33 uur)
AANDELEN binnenland doorlopend
16900
347.00
hoogovens c
konote
113.50
270.00
38300 385.00
óefimï c
dxrwe egb.
hagemeyei
29.00+
95.10
326.00 L
172.00
35 80
200 00
27200
28.80
320.00 L
31400
59 00
505 00
737 00 737.00
71000 71000
272.00
31.80
315 00
197.00
NG
42.00
195.50
92.50
272.00
3180
31200
21000+ 21000
westngh. 48 50 48.50
beleggingsinst.
leveraged 154 50 156.50
nwyofk ind 1240 00 1240 00
OBLIGATIES
staatsleningen
*831-90 9580
B'/t 83-98 99 30
nmb 7*4 83-92 97 0C
bg 10*4 82-07
bg 10 80-88
bg 9'/2 82-07
wuh 8*4 78-87 9920
parallelmark!
officieel toegelaten
indices e.d.
Indices (a.n.p.-c.b.s)
obl.lndex/eff.rend.(c.b.s.)
Index 992
Staatsleningen 8.50
Griekse drachme (100) 3,50
VERKLARING DER TEKENS
gedaan en bieden
Beursoverzicht
Kon Olie zwak op kalme beurs
De koersen op de Amsterdamse
Effectenbeurs ondergingen van
morgen weinig spectaculaire ver-
andenngen en de belangstelling
om te handelen was weer vrij ma
tig. Kon Olie moest, mede onder
invloed van een gedaalde dollar
koers en een afnemende vraag uit
Amerika, meer dan een gulden te
rug. De andere internationals ble
ven ongeveer op hun vorige slot-
In de financiële sector lagen de
fondsen er waf verdeeld bij De
NMB was enkele guldens in herstel
en ook Amro trok iets aan maar de
ABN moest de bij de opening be
haalde koerswinst later weer af-
Verzekeraar Ennia ging, mede
door Amenkaanse belangstelling,
vooruit maar Amev moest inleve
ren Elsevier-NDU krabbelde aar
dig terug. Na een onveranderde
"openingskoers liep dit fonds rond
het middaguur naar een winst van
f4.
Gist-Brocades hoorde opnieuw bij
de zwakkere broeders opnieuw
moest er worden ingeleverd en wel
circa anderhalve gulden
