NAVO
hrapt
1400kernkoppen
c
SC
Vredesmacht in
Libanon blijft
Reagan, 'president Pyrrhus
Aanslagen schaduw over
verzoeningsconferentie
Tweede Kamer wijst
invasie Grenada af
Nederlandse kerntaken onbesproken
Amnesty: in
China golf
executies
België worstelt met
complot neo-nazi's
Onrust in
Paramaribo
VRIJDAG 28 OKTOBER 1983
Buitenland
MONTEBELLO (ANP) - De ministers van defensie van de NAVO-landen hebben beslo
ten het kernwapenarsenaal in West-Europa te verminderen met 1400 verouderde
taktische kernwapens. Tegelijkertijd bevestigden de ministers hun besluit in decem
ber te beginnen met de stationering van 572 nieuwe pershing-2 en kruisraketten, als
er dan nog geen akkoord is bereikt in de onderhandelingen in Genève.
Secretaris-Generaal Joseph Luns
herinnerde eraan dat de NAVO
in 1981 al had besloten 1000 takti
sche kernwapens te verwijderen.
Deze reductie met 1400 komt bo
venop die al eerder besloten ver
mindering van de kortedrachts-
wapens.
Het terugtrekken van deze 1400
kortedrachtswapens zal vijf zes
jaar in beslag nemen. Het huidi-
LONDEN (UPI-DPA) Amnesty
International heeft vandaag in
een boodschap aan president Li
Xiannian van China zijn be
zorgdheid geuit over de recente
golf van executies in China. Al
leen al sinds augustus heeft Am
nesty berichten ontvangen over
meer dan 600 executies in een
twintigtal steden. Het feitelijk
aantal zal zeker hoger liggen.
De organisatie voor mensenrech
ten signaleert daarmee een "dra
matische stijging" van het aantal
voltrokken doodvonnissen in
China, dat nu veel hoger ligt dan
in de afgelopen 10 jaar gebruike
lijk was. Amnesty noemt voor
beelden van mensen die in groe
pen van 15 tot 40 ter dood wer
den gebracht, nadat ze eerst in
optocht aan het pubhek werden
vertoond. Veel terdoodveroor-
deelden waren werklozen tussen
de 18 en 40 jaar.
In de meeste gevallen ging het om
mensen die ter dood werden ver
oordeeld wegens moord, ver
krachting of roofovervallen, al
dus Amnesty, maar er zijn ook
mensen ter dood gebracht we
gens diefstal, spionage, corrup
tie, verduistering, het organise
ren van een geheim genoot
schap, het molesteren van vrou
wen of deelneming aan straatge
vechten.
Onlangs is het aantal misdrijven
waarop de doodstraf staat tot 29
uitgebreid. Volgens Amnesty
krijgen arrestanten vaak pas
voor de rechtbank te horen waar
van ze beschuldigd worden, zo
dat er geen gelegenheid is zich
op de verdediging voor te berei
den. De organisatie kritiseert
ook de haastige procesgang.
ge kernwapenarsenaal van de
NAVO in Europa bestaat uit
6.000 kernkoppen In hun com
munique zeggen de ministers dat
dit besluit aantoont dat de NA
VO geenszins de wapenwedloop
aanwakkert. De nieuwe vermin
deringen zullen het niveau van
kernbewapening lager maken
dan in de afgelopen 20 jaar het
geval is geweest. Volgens het
communique zullen ook 572 ver
ouderde raketten worden afge
schaft, waarvoor de 572 pers-
hing-2 en kruisraketten in de
plaats komen.
Op termijn zouden de nieuwe re
ducties dus betekenen dat het
kernwapenarsenaal in West-Eu
ropa wordt gehalveerd tot rond
3.000 kernwapens.
De ministers van defensie dringen
er bij de Sowjet-Unie op aan het
voorbeeld van de NAVO te vol
gen en ook over te gaan tot een
vermindering van de nucleaire
bewapening.
Secretaris-generaal Joseph Luns
zei op een persconferentie dat
het bij de wapens die worden ge
schrapt gaat om nucleaire artille
rie, kortedrachts-raketten en nu
cleaire luchtafweer.
In het besluit, noch in de vergade
ring van de NAVO-ministers van
defensie, is gesproken over het
aandeel van Nederland of enige
ander land afzonderlijk in wat
moet worden gehandhaafd of
kan worden afgestoten. De ver
deling van de 1.400 kernkoppen
over typen van wapens en lan
den, en het aandeel van de indi
viduele landen in het nieuw sa
men te stellen pakket, is een zaak
van de opperbevelhebber van de
NAVO-troepen, de Amerikaanse
generaal Bernard Rogers. Maar
de uiteindelijke beslissingen
worden genomen door de natio
nale regeringen.
"Nederland heeft nu dezelfde
kerntaken als voor de vergade
ring", aldus minister De Ruiter.
De Nederlandse regering is bezig
met een "kritische beschou
wing" van welk van de taken
moet worden gehandhaafd en
welke zouden kunnen worden
afgestoten, en heeft hierover een
brief aan de NAVO geschreven.
BRUSSEL - „Holocaust-zwendel,
hoe lang nog?" Onder deze titel
deelden neo-nazi's deze week in
Antwerpen weer eens pamflet
ten uit waarin de massamoord op
de joden tijdens het Duitse Hit-
Ier-bewind wordt ontkend.
Een klein berichtje in de krant,
voor de rest maakt men zich in
België doorgaans niet zo druk
over dit soort verschijnselen. Het
bestaan van extreem rechtse,
neo-nazistische groepjes behoort
tenslotte al zo lang tot de politie
ke subcultuur van België. Wie dit
echter als ongevaarlijke politieke
folklore wil afdoen, wordt mo
menteel ruw uit de schone slaap
gewekt.
door
Ferry Mingelen
Het spel blijkt geen spel meer te
zijn. Justitiële en militaire op
sporingsdiensten in Brussel stel
len al wekenlang vier verschil
lende onderzoeken in, die sa
menhangend duiden op een si
nister complot, waarin een gehei
me neo-nazistische organisatie,
Westland New Post (WNP), de
officiële Belgische veiligheids
dienst, moord en gestolen NA-
VO-documenten een rol spelen.
En nu men de beerput uitgraaft
komen er steeds meer kwalijk
riekende zaken naar boven.
Sommige sporen leiden naar de
politiek, andere naar de interna
tionale drugssmokkel en zelfs
ook naar de aanslag op de toen-
malige NAVO-opperbevelheb-
ber Haig in 1981.
De zaak kwam op 17 augustus in
het Belgische Voorst aan het rol
len toen de politie huiszoeking
deed bij een bekende rechtse rel-
trapper Michel Barbier. Daar trof
men de eerste sporen aan van de
tot dan toe onbekende WNP-or-
ganisatie: Duitse helmen, haken
kruizen, dolken, geweren en, het
meest verrassend, geheime NA-
VO-documenten uit het hoofd
kwartier van de Belgische gene
rale staf in Evere.
Het spoor leidde verder naar een
gewezen beroepsmilitair Michel
Libert, die tot augustus 1982 op
het verbindingscentrum van de
generale staf had gewerkt. In
middels zijn in deze zaak totaal
acht personen in staat van be
schuldiging gesteld, voor het me
rendeel militairen uit het zelfde
stafcentrum en allen lid van de
WNP-organisatie. De WNP. die
schuil ging achter een padvin-
dersgroep en met kinderen van
zeven tot twintig jaar ook oefe
ningen hield in de Belgische Ar
dennen, heeft onversneden neo-
nazistische trekken, wat blijkt
uit WNP-afdelingen zoals de Sie-
gerheitspolizei en de „Afdeling
zionistische aangelegenheden".
direct gekopieerd vanuit de Hit-
Ier-tijd.
Justitie in Brussel beschikt onder
hand over aanwijzingen dat deze
organisatie vertakkingen heeft
naar Duitsland, Frankrijk en mo
gelijk zelfs Nederland, en in Bel
gië zo'n 260 leden telt die zich
achter schuilnamen verbergen.
Libert, een van de leiders zou
zich Wagner von Graffenberg
noemen, zo staat het op zijn
adresplaatje. De diefstal van de
NAVO-documenten was be
doeld, zo betoogden de gearres
teerde Westland-leden, om aan te
tonen wat een gatenkaas de Bel
gische defensie wel is en hoe ge
makkelijk Russische agenten
daar binnen hebben kunnen
dringen.
Westland blijkt op zijn beurt geïn
filtreerd te zijn door de Belgische
staatsveiligheidsdienst. Op be
richten in het, in deze zaak zeer
actieve, Belgische dagblad Le
Soir dat vier veiligheidsagenten
deel uitmaakten van Westland,
antwoordt justitie-minister Gol
op 11 oktober deels bevestigend:
„Minstens twee onder hen han
delen in bevolen dienst. Ik geef
ook toe dat sommige leden van
de WNP nu en dan als informan
ten van de staatsveiligheid zijn
opgetreden De staatsveilig
heid treft geen verwijt", aldus
Gol
Le Soir betwijfelt echter direct al
of Gol wel weet waar hij het pre
cies over heeft. De krant heeft in
middels uitgevonden dat twee
staatsveiligheidagenten. een
hoofdcommissaris later ge
noemd als Christian Smets en
een adjunct, twee jaar lang wel
zeer actief in de organisatie zijn
opgetreden. Smets persoonlijk
zou in 1981 aan WNP-leden on
derricht gegeven hebben in infil
tratietechnieken en in het scha
duwen en opsporen van perso-
Een laatste ontdekking zijn ban
den van de neo-nazi's met een
rechts koningsgezind Belgisch
comité waarvan de vooraan-
staade Belgische christen-demo
craat Paul Vandenboeynants
enige tijd erevoorzitter is ge
weest. Verschillende WNP-leden
hebben bij de ondervragingen
door de politie verklaard bijeen
komsten van dit comité bewaakt
te hebben. Het comité zelf zou
overigens ook para-militaire af
delingen als „rangers" en „mari
niers" onderhouden.
Hoe het allemaal precies in elkaar
past weet de Belgische justitie
(nog) niet en misschien komt
men er nooit achter. Het complot
krijgt echter zo'n omvang dat
volgens Le Soir sommige onder
zoekers zich persoonlijk be
dreigd voelen en één van de on
derzoeksrechters al om persoon
lijke bescherming heeft ge
vraagd.
Een gisteren vrijgegeven foto van de Amerikaanse invasie op het eilandje Grenada. Twee Amerikaanse
soldaten begeleiden twee Grenadese militairen die gevangen werden genomen op de campus van de medische
faculteit van de universiteit van Saint George's.
Amerikaans leiderschap van alle kanten onder vuur
WASHINGTON - Evenmin als
Columbus in 1498, heeft presi
dent Reagan bij het ontdekken
van Grenada ver over de horizon
gekeken. Vanuit het Witte Huis
heeft hij zich gisteravond aan
zijn volk en de wereld gepresen
teerd als 'president Pyrrhus' (zo
als een Amerikaans commenta
tor hem een dezer dagen doopte).
DEN HAAG (GPD) - De fracties
in de Tweede Kamer hebben
unaniem de Amerikaanse inva
sie op Grenada afgekeurd, zo
bleek gistermiddag tijdens een
mondeling overleg met minister
Van den Broek met de vaste ka
mercommissie voor buitenland
se zaken. Van den Broek zei de
grote verontrusting van de Ka
mer te delen, maar plaatste on
der meer kanttekeningen bij op
merkingen van oppositionele zij
de als zouden de VS in Grenada
hun eigen 'Afghanistan' hebben
gevonden. Die vergelijking vindt
Van den Broek „volstrekt over
trokken".
Alle grote fracties bepleitten bij de
minister een Nederlands aan
dringen in de Veiligheidsraad op
het onmiddellijke vertrek van de
Amerikaanse troepen van het ei
land. Het mondeling overleg
vond plaats tussen twee debat
ten over de kwestie in de Veilig
heidsraad. Het CDA drong er
vooral op aan in de Veiligheids
raad te streven naar een geza
menlijke actie van Nederland,
Frankrijk en Engeland, om zo
doende onze grootste bondge
noot duideüjk te maken dat een
gewapende interventie om de
door de Amerikaanse regering
genoemde redenen wordt afge-
Opvallend waren ook de harde
woorden van WD-woordvoer-
der Voorhoeve aan het adres van
de VS. Alle denkbare legitime
ringen van de invasie op basis
van het internationale recht zijn
volgens Voorhoeve niet aange
toond. We moeten daarom onze
bondgenoot zeggen „dat dit niet
door de beugel kan". Ook de
WD sluit zich aan bij de kamer
brede oproep in de Veiligheids
raad tot een veroordeling te ko
men van de VS
Van den Broek was enerzijds
even afkeurend over het Ameri
kaanse gedrag als de Kamer,
maar probeerde anderzijds nuan
ceringen aan te brengen. Vol
gens de minister zijn de Ameri
kaanse doelstellingen van de in
vasie - bescherming Amerikaan
se burgers, herstel van rust en or
de en het verzoek van de vier na
bijgelegen eilandstaten - welis
waar „respectabel", maar „de
vraag is of het doel de middelen
heiligt". Volgens Van den Broek
blijft hierover ernstige twijfel.
De algehele kritiek, inclusief die
van de regering, geldt de schen
ding van internationale verdra
gen. Met name het Handvest van
de Verenigde Naties, dat niet-in-
menging garandeert en het recht
op zelfbeschikking. Maar door
het niet tevoren consulteren van
de andere landen op het Ameri
kaanse halfrond is ook het ver
drag van de Organisatie van
Amerikaanse Staten (OAS) ge
schonden. Bovendien vindt de
gehele Kamer het een schande
dat de Engelse regering niet vol
doende inspraak heeft gehad,
terwijl de Britse koningin nog
steeds officieel staatshoofd is
van Grenada.
Het zichtbaar geteisterd staats
hoofd waait de snerpende wind
der politieke weerstand deze da
gen van alle kanten om de oren.
Niet alleen moest hij uitleggen
waarom het, 300 aanstaande
staatsbegrafenissen ten spijt, no
dig is dat mariniers in Libanon
blijven - hij moest tevens ver
klaren waarom uitsluitend met
zwaar gewapend ingrijpen de
voortzetting van een democrati
sche traditie op de Kleine Antil
len kon worden veilig gesteld.
Reagan stond aldus voor de zware
taak om een buitenlands beleid
dat zich van incident naar inci
dent voortsleept, een uitleg van
wijder strekking te geven. Dat is
hem niet beter of slechter gelukt
door
Henk Kolb
dan voorheen, al waren de om
standigheden waaronder hij deze
naar het heet belangrijkste rede
uit zijn politieke carrière afstak,
aanmerkelijk dramatischer dan
vroeger.
Op het punt van beleid opende
Reagan geen nieuwe perspectie
ven en de argumentatie is zo
langzamerhand uiterst voorspel
baar: de dreiging bleek erger dan
was vermoed, de wereld wordt
bedreigd door Moskou en Cuba,
alsmede een aantal handlangers.
En natuurlijk door fanatiek ter
rorisme van uiteenlopende sig
natuur.
Snelle telefonische maar wel we
tenschappelijke opiniepeilingen,
per telefoon onmiddellijk na de
rede, gaven voordat er uitleg en
analyse aan te pas was gekomen,
stijgende steun voor zijn beleid
te zien. De tegenstanders van de
invasie van Grenada zijn in het
algemeen niet degenen die zich
verzetten tegen het verblijf van
de mariniers in Libanon.
Over de kwaliteit van het beleid
zegt dat natuurlijk nog niets,
noch over de gevolgen die de in
vasie van Grenada naar allerlei
kanten en in de hele wereld zal
hebben op de verhoudingen tus
sen rechtse bewindhebbers, De
mocratische oppositie en de ver
houding tussen democratische
landen en de VS. Nog maar zel
den immers heeft de leider van
het vrije democratische Westen
zo treurig te kijk gestaan als in
deze dagen, waarbij geen bond
genoot voor Amerikaanse argu
menten is gezwicht. In poütieke
kringen elders ter wereld zal het
op zijn minst de aandacht trek
ken dat volgens Reagan de aan
wezigheid van de VS tot in verre
uithoeken der aarde uitsluitend
nodig is voor de eigen belangen
en niet om die van anderen te
dienen.
Reagans rede was dan ook vooral
bedoeld voor de binnenlandse
markt, voor de kiezers van
straks, en aleer de oppositie in
het Congres tegen de wijze waar
op hij de wet op zijn bevoegdhe
den in oorlogstijd hanteert, dui
delijk gestalte heeft gekregen.
De meerderheid van de Ameri
kaanse kiezers ziet niet zulke
duidelijke verschillen tussen het
betrekkelijke recht van een
meerderheid en het ongenuan
ceerde recht van de sterkste.
Op allerlei gewettigde vragen had
Reagan geen antwoord. Hij ver
zekert bijvoorbeeld dat de voor
lopige regering legitiem is. Daar
bestaat twijfel over tot in het
Britse Buckingham Palace toe,
waar het formele staatshoofd van
Grenada woont, dat niet eens
werd geconsulteerd.
Het verschil tussen Amerikaans
beleid in Grenada en Russisch
beleid in Afghanistan zal moeten
blijken uit de snelheid waarmee
de Amerikanen weg gaan. En het
gevaar van een lang verblijf is
wat vele commentatoren, die
Reagans verklaringen van hun
retoriek ontdoen, ernstig be
zwaart.
Over de totaal afwijzende houding
van Amerikaanse geallieerden
maakt een overigens bewonde
renswaardig man als ondermi
nister van buitenlandse zaken
Lawrence Eagleburger zich geen
zorgen: „Wacht maar tot ze zien
wat we daar op Grenada allemaal
hebben gevonden", zei hij gister
avond, „dan gaan ze er vanzelf
wel anders over denken".
PARIJS - De vier landen die troe
pen naar Libanon hebben af
gevaardigd om er als multinatio
nale vredesmacht de strijdende
partijen uit elkaar te houden, zul
len hun soldaten daar handha
ven. Na een bijeenkomst even
buiten Parijs stelden de minis
ters van buitenlandse zaken van
de VS, Engeland, Italië en Frank
rijk zich, ondanks de recente
bomaanslagen op de Amerikaan
se en Franse militairen in Bei
roet, zich achter de taak van het
vredesleger.
door
Rudolph Bakker
De ministers, George Shultz, Sir
Geoffrey Howe, Giulio Andreotti
en Claude Cheysson, hebben
zich gistermiddag beraden over
de rol van de multinationale vre-
demacht na de twee aanslagen
van zondag, waarbij volgens de
laatste cijfers 278 Amerikaanse
en Franse militairen om het le
ven kwamen. Het viertal riep de
deelnemers aan de komende Li
banese verzoeningsconferentie
in Genève op tot eenheid.
Na het drie uur durende overleg
werd een verklaring uitgegeven
dat op de hoofdpunten overeen
stemming bestond. Cheysson en
zijn collega's heten in feite niet
veel meer los over wat er uitein
delijk besproken was. Dat er tus
sen de Fransen en de Amerika
nen verschillen van meningen
zijn büjven bestaan over de in
Beiroet te volgen militaire ge
dragslijn, staat echter vast.
De vier spraken niet alleen over de
bloedbaden in Beiroet, maar ook
over de Amerikaanse invasie in
Grenada. Minister Cheysson
sprak er tijdens de lunch zijn
Amerikaanse collega Shulz over
aan en hij herhaalde daarbij het
officiële Franse standpunt waar
bij die invasie met zoveel woor
den is veroordeeld. Ook de Brit
se minister van buitenlandse za
ken Howe sprak met Shultz en
hij legde hem nog eens uit dat
zijn regering in een uitermate on
aangenaam pakket verzeild was
geraakt door de invasie, waar
over eerste-minister Thatcher
niet tijdig was ingelicht.
Officieel ging het gesprek echter
alleen over de vredesmacht in Li
banon en over de essentie van
wat de vier ministers hebben
aangekaart, kwam op de pers
conferentie niet veel aan het
licht. Zo werden er bijvoorbeeld
geen mededelingen verstrekt
over de tijdsduur van het verblijf
van de vredesmacht, noch werd
onthuld wat het standpunt van
de vier regeringen zal zijn voor
het geval de conferentie van de
strijdende partijen in Libanon,
die aanstaande maandag in Ge
nève begint, mislukt.
Wel werd duidelijk dat de Ameri
kaanse regering er steeds meer
van overtuigd raakt dat het
noodzakelijk zal zijn óm met Sy
rië tot overeenstemming te ko
men, wil de rust over dit geteis
terde land neerdalen. Minister
Shultz zou ook hebben laten we
ten dat president Gemayel van
Libanon tot meer concessies be
reid zou moeten zijn.
Het verschil van mening tussen
Amerikanen en Fransen heeft
betrekking op de vraag of de vre
desmacht al dan niet buiten Bei
roet mag opereren, en of ze mag
vuren, ook als ze niet direct
wordt aangevallen. De Fransen
menen dat hun mannen binnen
de hoofdstad dienen te blijven en
alleen moeten vuren als ze zelf
beschoten worden. De Amerika
nen daarentegen zouden ervan
uitgaan dat ze in dit stadium van
de ontwikkelingen zelf initiatie
ven mogen ontwikkelen ook zon
der dat er meteen op hen gescho
ten wordt. Na afloop zei Cheys
son: „Wij zullen een aanval
beantwoorden. Maar de Ameri
kanen menen te kunnen reage
ren voor ze worden aangevallen.
Dat is een duidelijk verschil in
taakopvatting".
PARAMARIBO - In de Surinaam
se hoofdstad Paramaribo bestaat
grote onrust onder de bevolking.
Ook is sprake van verhoogde mi
litaire activiteit. Aanleiding zijn
door
Ruud de Wit
de gebeurtenissen op Grenada,
de plotselinge uitwijzing door le
gerleider Bouterse van de Cu
baanse ambassadeur en pogin
gen tot brandstichting Paramari
bo. Dat meldden goedingelichte
bronnen in de Surinaamse
hoofdstad donderdagavond.
Naar eerst gisteren bekend werd,
heeft een tot nog toe onbekende
groepering, die zich „Weg met de
militaire dictatuur in Suriname"
noemt, de verantwoordelijkheid
opgeëist voor een aanslag,
woensdagavond Surinaamse
tijd, op de zender van de Suri
naamse Staatsradio SRS. Met
molotow-coctails werd het zen
derhuis van de midden- en korte-
golfzender in brand gezet.
Volgens de Nationale Voorlich
tingsdienst wordt een onderzoek
naar de oorzaak van de brand in
gesteld. In de NVD-verklaring
wordt niet over aanslagen ge
sproken. Evenmin werd officieel
melding gemaakt van soortgelij
ke aanslagen op het Myranda-ly-
ceum en het bureau Volksmobi
lisatie. Een man, die zei namens
de eerdergenoemde groepering
te spreken, kondigde gisteren te
lefonisch bij het ANP aan, dat
zijn organisatie met deze acties
begonnen was aan de strijd voor
herstel van de democratie.
Uit informaties vanuit Paramaribo
blijkt dat de SRS gistermiddag
wederom is overgegaan tot het
uitzenden op de AM-band en de
kortegolf. Hierbij wordt gebruik
gemaakt van een reservezender.
De schade van de brand wordt
geschat op 1 miljoen gulden. De
SRS is sinds de gebeurtenissen
van 8 december van het vorig
jaar de enige zender in Suriname
die nog radioprogramma's mag
verzorgen. Zij staat onder de
controle van het leger en de Suri
naamse regering.
BEIROET - Eindelijk is het dan zo
ver - na acht jaar burgeroorlog
zullen maandag de negen be
langrijkste Libanese leiders in
het Intercontinental Hotel in Ge
nève bijeenkomen om te trach
ten voor de verandering aan de
conferentietafel hun geschillen
bij te leggen.
Al snel na de dubbele aanslag op
de Franse en Amerikaanse con
tingenten van de multinationale
troepenmacht in Beiroet, het de
Libanese president Amin Ge
mayel weten dat de conferentie
door zou gaan. Tijdens een
spoedbijeenkomst van zijn rege-
door
Aernout van Lynden
ring verklaarde Gemayel dat
niets de conferentie in de weg ge
legd mocht worden. Bij het uit
blijven van nog een gebeurtenis
als die van zondag, zal de confe
rentie maandagochtend in het
Geneefse Intercontinental Hotel
van start gaan.
Toch zullen de twee gigantische
bomontploffingen boven de con
ferentie hangen als een grote,
donkere wolk. Ook nu de leve
ranciers van de multinationale
vredesmacht donderdag in Pa
rijs te kennen hebben gegeven
hun troepen niet te zullen terug
trekken. Maar over een tijdsduur
van hun verblijf in Libanon is in
de Franse hoofdstad niets ge
zegd. Een mislukking van de ver
zoeningsbijeenkomst zal het op
langere duur heel moeilijk ma
ken voor de vier verschillende
regeringen om in hun diverse
parlementen een voortzetting
van de troepenmacht nog te kun
nen rechtvaardigen.
Het is niet erg waarschijnlijk dat
de conferentie in eerste instantie
veel succes zal boeken, maar als
de besprekingen geheel afgebro
ken zouden worden, zou dat zo
wel Libanon als al die landen die
getracht hebben Libanon te hel
pen, veel schade aandoen. En
juist door de aanslagen van zon
dag dragen de negen leiders een
veel zwaardere last mee.
Vooruitgang in Genève is vooral
belangrijk voor de Amerikaanse
regering, die zich meer dan welk
ander land dan ook heeft ingezet
om een oplossing van een con
flict in Libanon te vinden. Het is
ook vooral onder Amerikaanse
druk dat de huidige dialoog tot
stand is gekomen. President Ge
mayel noch de andere leiders
van de christen-gemeenschap
hebben ooit enige baat gezien bij
een dergelijke conferentie. Ze
hebben pas in het idee toege
stemd na hevige druk van de
speciale Amerikaanse afgezant
in het Midden-Oosten, Robert
McFarlane, vorige maand. De
christenen zijn weinig enthou
siast omdat zij zich realiseren dat
de conferentie alleen succes zal
hebben als zij grootscheepse
concessies doen met betrekking
tot het politieke stelsel in het
land.
Toen Libanon in 1943 onafhanke
lijk werd, kregen de christenen,
als grootste gemeenschap, een
bevoorrechte positie toegewezen
(bijvoorbeeld alleen een christen
kan president worden). Die posi
tie zullen zij nu verliezen.
Bij de christelijke leiders blijft dan
ook het animo om naar Geneve
te gaan uiterst zwak. Pierre Ge
mayel, de vader van de president
en de leider van de rechtse
christelijke militie, verklaarde
eerder deze week dat hij niet het
gevoel had dat men echt het land
wilde redden. Als om zijn eigen
woorden te onderschrijven,
voegde hij er aan toe dat hij geen
enkele hervorming van het poli
tieke stelsel zal aanvaarden.
Maar juist daar gaat het in Genè
De ontwikkelingen van de afgelo
pen paar maanden, de weinig ge
matigde retoriek van de verschil
lende leiders en nu de aanslagen
van zondag, vormen niet een re
den voor enig optimisme. Het is
misschien een positief teken dat
men bereid is, na wekenlang ge
harrewar over waar de conferen
tie gehouden zou moeten wor
den, met elkaar aan een tafel te
zitten. Maar nu komt het mo
ment van de waarheid, nu zullen
alle leiders bereid moeten blij
ken te zijn offers te brengen en
concessies te doen.
