LEIDSCH DAGBLAD Reagan: tweede Iran voorkomen Sgbs -AUTOWARENHUIS Nieuwe order Taiwan® leidt tot conflicten Japanse premier vraagt Tanaka parlementszetel op te geven TURKIJE Toch treinen LIDO te Noordwijk LEIDSCH DAGBLAD 1001 uitlaten. België wijst Russen uit Invasieleger stuit op fel verzet Cubanen Hoogovens: wel praten, geen fusie in Benelux VRIJDAG 28 OKTOBER 1983 OPGERICHT 1 MAART 1860 No. 37228 Directeur: G, Koopman Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar Adj. hooldredacteur: R. D. Paauw HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Postbus 54 2300 AB Leiden Voor tel.nrs. zie coloton Natalia Joerstsjenko werd wereldkampioene (foto AP) Damesturnen zakt steeds verder af PAGINA 13 Starfighters toch aan Turken verkocht PAGINA 5 NAVO schrapt 1400 kernkoppen Duidelijkheid kern energie in 1984 PAGINA 9 TOKIO (GPD) - Na wekenlang stil zwijgen heeft de Japanse rege ringsleider Nakasone vandaag besloten oud-premier Tanaka te vragen zijn zetel in het Lagerhuis op te geven. De 65-jarige Tanaka werd op 12 oktober tot vier jaar gevangenisstraf veroordeeld voor zijn aandeel in het Lock- heed-omkoopschandaal. De druk op één van de meest in vloedrijke politici van Japan na de Tweede Wereldoorlog om af te treden neemt byna dagelijks toe. Binnen de regerende Liberaal-De mocratische Partij (LDP) wordt door steeds meer politici aange drongen op een vrijwillig ontslag van Tanaka. Het werk van het Lagerhuis ligt nu al vanaf 12 oktober stil, doordat de oppositiepartijen eendrachtig blijven aandringen op behande ling van een motie die vraagt om het aftreden van Tanaka. Mag Nederland militair materieel leveren aan een generaalsbewind dat de mensenrechten met voeten treedt en zich verre houdt van de mocratische spelregels9 Die vraag is in het verleden herhaal delijk in de Tweede Kamer aan de orde geweest, bijvoorbeeld bij le veranties aan Chili en Argentinië en telkens bleek de Nederlandse han delsgeest het te winnen van wat achtereenvolgende kabinetten een hoeksteen van buitenlands beleid noemen: de aandacht voor men senrechten. De voorgenomen ver koop van 23 afgedankte Starfigh ters aan Turkije is voor de Partij van de Arbeid aanleiding om deze discussie te heropenen. Turkijke staat aan de vooravond van een bittere schertsvertoning. Maandag over een week zijn er verkiezingen, maar alleen gene- raalsgezinde partijen mogen mee doen. Veel zal er dus niet verande ren. Niettemin is het land een vol waardig lid van de NAVO en or is weinig dat er op wijst dat het die positie snel zal verliezen. Neder land vervult in de Raad van Europa een bescheiden voortrekkersrol in het verzet tegen het Turkse bewind en ook ons lidmaatschap van de Veiligheidsraad wordt gebruikt om de repressie aan te klagen. Veel ef fect heeft het allemaal niet gehad. Doorslaggevender is de geografische ligging van Turkije, die voor de NA VO van groot strategisch belang is ('de achterdeur van Europa', zoals Churchill in de Tweede Wereldoor log vaststelde). Het bondgenoot schap zou een steunpunt op die plaats niet graag willen missen. Opnieuw blijkt nu wat een merkwaar dige positie dat oplevert. Normaal gesproken kan er nauwelijks dis cussie zijn over wapenleveranties van het ene NAVO-land aan het andere. Uitgangspunt is tenslotte de verdediging van het verdragsge- bied en of het nu om de beveiliging van Groningen of een Turkse pro vincie gaat, principieel maakt dat geen verschil. De bezwaren van de PvdA maken om die reden nog minder kans dan in het verleden. Ook de Nederlandse regering voelt er (nog) niets voor Turkije uit de NAVO te stoten en al zou ze dat willen, een meerderheid in het bondgenootschap Is nog van begrip en geduld vervuld en blijft dat tenminste tot duidelijk wordt hoe de generaals zich na de stem busuitslag gaan opstellen. Rest de vraag of het niet wat ver gaat om vliegtuigen die wij zelf als on bruikbaar hebben afgedankt voor een paar miljoen van de hand te doen. Maar minister Van den Broek zal er als ex-zakenman vast wel in slagen om de Kamer ook van die logica te overtuigen. UTRECHT (ANP)- De NS zullen morgen toch uit alle delen van het land extra treinen naar de vredesdemonstratie in Den Haag laten rijden. De geringe vertraging van de treinen de af gelopen dagen, ondanks de stiptheidsacties, heeft dit moge lijk gemaakt. De verkeerslei ders hebben zo ruimte om extra treinen in te zetten, aldus de NS. Het totaal aantal reizigers naar Den Haag wordt geschat tussen de 100.000 en 120.000 mensen. De NS zeggen dat iedereen die per trein naar Den Haag wil daar ook zal komen, al zal de reis niet precies volgens het spoorboekje verlopen. Hedenavond nachtcabaret van 22.00-00.OA uur georganlteerd door Skan entree 7.50 l a.8. zaterdag dansen op normale dansmuziek. 9 Aanvang 20.00 uur entree 2,50 EEN ÉCHT COMPLETE KRANT. OVER WEREIJ)STAD EN IANI). Ja, ik wil uw krant: 4 weken op proef voor f 9,50, óf noteer mij voor een kwartaalabonnement (f 61,25); vóór het abonnement ingaat, ontvang ik de krant 2 weken gratis. Naam Adres PostcodePlaats Tèlefoon U kunt deze bon opsturen naar het Leidsch Dagblad. Antwoordnummer 10050, 2300 VB Leiden. Of u kunt even bellen, (071 -144941). Jezus maakt echt vrij Bel voor de scherpste prijzen HOGE RIJNDIJK 6, LEIDEN. TEL. 071-120248. (Direkt naast Het Motorhuis). BRUSSEL (GPD) - Belgié heeft vorige week weer twee Rus sische vertegenwoordigers het land uitgewezen wegens spionage-activiteiten. Vol gens het doorgaans goed geïnformeerde dagblad Ga zet van Antwerpen zijn er de afgelopen veertien maanden al zes Russen en vier Roeme nen over de grens gezet. De twee Russen, onder wie de tweede secretaris van de ambassade, zouden Belgi sche werknemers op het NA- VO-hoofdkwartier en de sta ven van het Belgische leger grote sommen geld hebben aangeboden voor geheime documenten. Belangstelling ging onder andere uit naar technische documenten van de nieuwe F-16-straaljagers. ST.GEORGE-POINT SALINES (REUTER/AFP/UPI) - De Ame rikaanse invasiemacht op Grena da is gisteren gestuit op zware te genstand in de buurt van het vliegveld Port Salines in het zuiden van het eiland. Bij de in vasie zijn tot nu toe acht Ameri kanen omgekomen. Verder zijn er 33 gewonden gevallen en wor den er nog zes vermist. Dit heeft een woordvoerder van het minis terie van defensie in de Verenig de Staten gisteren bekend ge maakt. Amerikaanse gevechtsvliegtuigen hebben gisteren Cubaanse posi ties bestookt en ook zijn er ge vechten geleverd op de berghel lingen nabij het vliegveld Point Salines. Volgens de legerwoord- voerder hebben de VS-troepen ongeveer 1000 Pnhanpn ingelo ten. De gevechten waren zo he vig, dat de Amerikanen tijdelijk het vliegveld moesten sluiten. Volgens berichten van het Ameri kaanse leger heeft een groep van 500 a 600 Cubanen zich op de berghellingen verschanst, terwijl een onbekend aantal Cubanen zich heeft verspreid ten noorden en ten westen van het vliegveld. Luitenant-kolonel Frank Akers onthulde dat de invasiemacht op het vliegveld een wapenarsenaal heeft ontdekt dat duizenden ge weren en andere wapens bevatte. In Washington zei regeringswoord voerder Larry Speakes de be richten over de zware gevechten niet te kunnen bevestigen: "Het genoemde aantal (Cubaanse) sol daten lijkt mij onwaarschijnlijk groot". VERKEERSCHAOS DOOR ACTIE WASHINGTON, NEW YORK (GPD/UPI/AFP) - De invasie van Grenada was nodig omdat een nieuwe gijzeling zoals die in Teheran nooit mag worden herhaald. Dit zei president Reagan gister avond in een televisietoe spraak vanuit het Witte Huis, waarin hij om na tionale steun en begrip vroeg voor zijn beleid in Grenada en Libanon. De Verenigde Staten hebben van ochtend in de Veiligheidsraad van de VN hun veto uitgespro ken over een resolutie, waarin 'de gewapende interventie in Grenada diep wordt betreurd' en werd opgeroepen tot onmiddel lijke terugtrekking van alle bui tenlandse troepen. Reagan betoogde in wat politieke waarnemers de belangrijkste re de van zijn loopbaan noemen, dat zowel de aanwezigheid van 1600 mariniers in Beiroet als de inval op Grenada zijn vastbeslo tenheid aantonen om het avontu- risme van de Sowjet-Unie af te schrikken. "Niet alleen heeft Moskou het geweld in beide lan den aangemoedigd, maar het verleent directe steun via een netwerk van surrogaten en terro risten", aldus Reagan. IJMUIDEN (ANP/GPD) - De Hoogovens-directie staat niet af wijzend tegenover een samen werking op deelgebieden met andere Europese staalbedrijven, maar denkt niet in termen van een fusie. Dat zegt een woord voerder van het IJmuidense be drijf in reactie op een verklaring van de Belgische minister Eys- kens (economische zaken) over "intensieve onderhandelingen" tussen Hoogovens, Cockerill- Sambre (België) en Arbed (Lu xemburg). 'Eyskens zei gisteren na afloop van Belgisch-Luxemburgse staalbe- sprekingen in Brussel, dat vol gende week gesprekkenzullen plaatsvinden over samenwer king in Benelux-verband, waar bij de drie regeringen zich afzij dig houden. Hoogovens, dat slechte ervaringen heeft overgehouden aan de mis lukte fusie met het Westduitse Hoesch in Estel, denkt voorlopig niet veel verder dan eventuele le vering van halffabrikaten aan Cockerill en Arbed. „Samenwer ken is leuk, maar er moet voor ons natuurlijk wel iets tegenover staan", aldus Hoogovens. Overigens sluit Hoogovens een hernieuwde samenwerking op deelgebieden met Hoesch ook niet uit Zyn beleid vooral met betrekking tot Grenada ondervindt veel kri tiek vanuit het buitenland. De Britse premier Thatcher sprak begin deze week haar twijfel uit over de Amerikaanse invasie op Grenada. En haar minister van buitenlandse zaken, Sir Geoffrey Howe, riep de VS gisteren op hun troepen zo snel mogelijk van Grenada terug te trekken en de democratie op he.t eiland te her stellen. Bij de stemming over de resolutie in de Veiligheidsraad onthield Engeland zich echter, evenals Togo en Zaïre, van stemming. De andere landen van de Veilig heidsraad, waaronder Neder land, stemden vóór de resolutie die door Guyana en Nicaragua was ingediend. De Veiligheids raad telt in totaal vijftien leden. Doordat de VS in tegenstelling tot bijvoorbeeld Nederland per manent lid zijn en vetorecht heb ben, betekende hun (ene) tegen stem al verwerping van de reso lutie. Volgens de Amerikaanse president was de inval in Grenada gewet tigd vanwege het verzoek om bij stand van de zes naburige eiland- staten en hebben de VS het recht de levens van hun onderdanen te beschermen, waar die ter wereld ook in gevaar mogen zijn. Maar de commissie voor buiten landse zaken van het Huis van Afgevaardigden heeft gisteren inmiddels met zeer grote meer derheid besloten de 'War Powers Act' in werking te stellen met be trekking tot de invasie in Grena da. Deze wet verplicht de presi dent een militaire actie binnen 60 dagen te beëindigen of de goed keuring van het Congres te vra gen voor voortzetting van de oor logshandelingen. OCCASION-SPECIALIST een vol jaar garantie mogelijk. isaa kfeUiut-HTi Alkemadelaan 1Roelofarendsveen tel. 01713-2866 - 2073 AMSTERDAM (ANP)- Ambtena- renacties hebben vanmorgen in het spitsuur van Amsterdam voor chaotische verkeerstoestan- den gezorgd. PTT-personeel reed van verscheidene punten in de stad naar het hoofdkantoor, waar de verzamelde ambtenaren werden toegesproken door een be stuurder van de AbvaKabo. Volgens de politie ontstonden in en rond de IJtunnel opstoppingen, doordat de -PTT-auto's stapvoets reden. Tegelijkertijd ontstond verkeerschaos in Amsterdam oost als gevolg van een protestbij eenkomst van ambtenaren in de Wibautstraat. De treinen reden vanmorgen met niet meer dan 5 minuten vertra ging. De stiptheidsacties bij de NS zullen voorlopig worden voortgezet. Op 3 novemberl de dag na het overleg tussen minis ter Rietkerk (binnenlandse za ken) en de ambtenarenbonden zal de Vervoersbond FNV zich be raden over nieuwe acties. De acties bij het streekvervoer - al leen de NZH rijdt weer - en de PTT duren voort. (foto ANP) (zie verder pagina 5) POINT SALINAS Een Amerikaanse militair bewaakte gisteren bij de luchtlandingsstrips Point Salinas op Grenada een deel van de ongeveer duizend Cubanen die na de invasie gevangen werden genomen, (foto anp> DEN HAAG (GPD/ANP) - Het al dan niet leveren van nog eens twee onderzeeboten en mijnenja- gers aan Taiwan dreigt zowel na tionaal als internationaal tot con flicten te leiden. De Chinese di plomatieke vertegenwoordiging heeft al laten blijken dat een der gelijke levering voor Peking 'ab soluut onaanvaardbaar' is. Ook de eerste order leidde al tot een verstoring van de diplomatieke betrekkingen. Daarentegen heeft de de Industrie- boond FNV uitgesproken dat de exportvergunning voor de on derzeeërs in elk gevéJ verleend moet worden omdat het niet doorgaan het absolute einde van de werf Wilton-Fijenoord in Schiedam zal betekenen. Ook de Unie BLHP wil dat de order doorgaat. Het kabinet heeft zich vandaag voor de eerste maal over deze ui terst gevoelig liggende zaak ge bogen. De fracties van de Twee de Kamer hebben in afwachting van een eventueel kabinetsbe sluit nog geen definitief stand punt ingenomen. Tijdens het kabinet Van Agt leidde de eerste exportvergunning voor de levering van twee onderzeeërs aan Taiwan tot een tumultueus debat in de Tweede Kamer. Elf CDA'ers stemden met de opposi tie voor een motie waarin de re- Zonnige perioden In de nacht nog een enkele bui, later op de dag zonnige perioden. Minimum temperatuur om het vriespunt. Mid- dagtemperatuur ongeveer zeven graden. Matige noordoosten wind. 29 oktober J983 Zon op: 07.29 uur, zon onder: 17.19 uur. Maan op: 23.39 uur, maan onder: 15.10 Waterstanden Katwijk: hoogwater 08.11 en 20.42 uur, laagwater 03.33 en 16.06 uur. gering werd gevraagd de export vergunning in te trekken. Toen premier Van Agt weigerde stemde de gehele CDA-fractie te gen een door de PvdA ingedien de motie van afkeuring die het kabinet ten val had kunnen bren gen. Het CDA verklaarde toen dat een dergelijke exportvergu- ning niet opnieuw afgegeven zou mogen worden. Nu de nieuwe order er is lijkt het CDA minder zeker van de afwij zing. Fractiespecialist Van Iersel wijst op de enorme belangen die op het spel staan en dat "nooit niet bestaat in de politiek'. Coali tiepartner de WD maakt er geen geheim van achter het uitgeven van de vergunningen te staan. Het is een unieke kans voor het bedrijfsleven, die duizenden ar beidsplaatsen voorlopig kan vei ligstellen, aldus de liberalen. Afgelopen zomer toen WD-leider Nijpels van een reis door Taiwan terugkeerde zei hij al dat Neder land meer zaken met dat land zou moeten doen. Daartegenover staat de opvatting van de Rotter damse PvdA-burgemeester Pe per. Terugkkerend van gesprek ken in China over de uitbreiding van handelscontacten consta teerde hij dat de Taiwanese order zeer ongelegen komt en de mo gelijkheden in China aanzienlijk groter zijn. De PvdA neemt als voorlopig standpunt in dat de order niet moet doorgaan. De socialisten staan echter onder zware druk. Vakbonden en ondernemingsra den van bedrijven hebben de fractie inmiddels gewezen op de grote werkgelegenheidsbelan- gen die op het spel staan. Lange Gracht 5 - Leiden (naast de Digros) I lel. 071 - 142864 Iperlekt passende soft-leder molière voor vader en zoon. Kleuren I zwart, grijs en blauw. Maten 35 t/m 46 Iwinkelpr. 59.95 Bristolpr. 45.- alléén morgen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 1