c
Kerk in grote stad loopt leeg
Lutherse fusie in de VS
KERKDIENSTEN
Hervormde synode gaat zich beraden
Simonis blij met Bar
ZATERDAG 22 OKTOBER 1983
Geestelijk leven
„In de grootstedelijke sa-
menleving is de kerk niet
meer dan een randver
schijnsel. Voor een kleine
minderheid staat de kerk
centraal in het leven, voor
een iets groter aantal heeft
zij nog wat te betekenen,
maar de grote merderheid
staat onverschillig of zelfs
vijandig tegenover de
kerk".
Dit schrijven de besturen van de
centrale kerkeraden van de her
vormde gemeenten in Amster
dam, Den Haag, Utrecht en Rot
terdam. Op verzoek van het be
stuur van de hervormde synode
hebben zij een nota samenge
steld over de situatie waarin de
hervormde gemeenten in de vier
grote steden verkeren. Deze nota
dient als voorbereiding van een
in het leven te roepen Beraad
Grote Steden, waarin alle proble
men waarmee de gemeenten in
deze steden te maken hebben,
aan de orde moeten komen. De
nota wordt behandeld tijdens de
vergadering van de hervormde
synode op 17,18 en 19 november.
„Tot nu toe", aldus de nota, „heb
ben de grote steden bij de ont-
christening voorop gelopen, ver
geleken bij het grootste deel van
de rest van.Nederland. Uiteraard
is niet te voorspellen of in heel
ons land de kerk in de 21ste
eeuw een randverschijnsel zal
zijn geworden. Er is in de Her
vormde Kerk echter weinig dat
op het tegendeel wijst. Ook dat
maakt het gewenst, dat een nieu
we positiebepaling een zaak van
de gehele Hervormde Kerk
wordt".
Problemen
In de grootstedelijke situatie doen
zich een aantal bijzondere pro
blemen voor, zo blijkt uit de no
ta. Het aantal verhuizingen, zo
wel binnen de stad als naar ande
re plaatsen, is enorm hoog. De
bevolkinsopbouw is oneven
wichtig: veel jonge volwassenen,
bejaarden en sociaal zwakkeren.
Er heerst in de steden woning
nood. Het aantal buitenlanders
in de oudere wijken is groot. Van
een ontmoeting tussen religies
en culturen kan nauwelijks ge
sproken worden, eerder van een
„op elkaar stoten".
Vooral bij ouderen is er een toene
mend gevoel van onveiligheid.
De mensen durven, zeker 's
avonds, de straat niet meer op.
Maatschappelijke problemen als
drugsverslaving, eenzaamheid
en prostitutie ballen zich in de
grote steden samen en die pro
blemen worden nog vergroot
door de enorme werkloosheid.
Voor de kerk heeft dit tot gevolg
dat het verloop binnen de kerke
lijke gemeenschap enorm is.
De bevolkingsopbouw maakt het
bestand van ervaren vrijwilligers
klein en dus overbelast. Finan
cieel is er geen gezonde struc
tuur omdat de bijdragen per in
dividu wel hoog zijn, maar het
aantal mensen dat financieel bij
draagt, afneemt. Doordat velen
de straat 's avonds niet meer op
durven is het moeilijk om kerke
lijk werk in de avonduren te ver
richten.
Moeite
Uit de nota blijkt dat de grote ste
den moeite hebben met de huidi
ge structuren, die in hun situatie
niet voldoen. De kerkorde gaat
uit van de geografisch bepaalde
wijkgemeente. Het karakter van
en de omstandigheden ind e gro
te steden maken het echter nood
zakelijk dat nieuwe werkvormen
worden opgezet. Daarbij zou niet
langer meer uitgegaan moeten
worden van het principe dat een
wijkgemeente gebonden is aan
een predikantsplaats en aan geo
grafische grenzen.
Binnen de kerkorde zou volgen^
de samenstellers van de nota
ruimte geboden moeten worden
voor een kerkeraad die zelf, dus
geheel zonder predikant, een ge
meente wil leiden en voor diege
nen die tot een andere gemeente
willen behoren dan tot die ge
meente waar zij toevallig wonen.
Een belemmering vormt in de gro
te steden ook de eis voor ambts
dragers om belijdend lidmaat te
worden. Hier zou een verruiming
mogelijk moten zijn. Ook zou het
eenvoudiger gemaakt moeten
worden om ambtsdragers aan te
trekken uit andere gemeente.
Bij oecumenische verbanden stuit
men in de grote steden telkens
weer op de verschillen in wijkin-
deling, waardoor samenwerking
vaak moeilijk wordt. Gepleit
wordt daarom ook voor het ge
lijktrekken van de wijkgrenzen.
Met betrekking tot de financiën
wordt gevraagd om een ophef
fing van de scheiding tussen dia-
konale en kerkvoogdelijke geld
stromen en vermogens. Het komt
nu voor dat diakonieën zeer veel
geld hebben terwijl kerkvoogdij
en geen geld hebben om de kerk
gebouwen te onderhouden en pre
dikantsvacatures te vervuilen.
Er wordt daarom gepleit voor
een gezamenlijk beleid van cen
trale kerkeraad, kerkvoogden en
diakenen. Daarnaast zou wat de
financiën betreft met behulp van
de Generale Kas gezocht moeten
worden naar een regeling om te
voorkomen dat het kerkelijke
werk in de grote steden in gevaar
komt.
Utrecht
Uit de nota blijkt dat van de vier
grote steden Utrecht er nog het
slechtst voorstaat. Omdat deze
gemeente nauwelijks enige fi
nanciële reserve heeft (dit is in
de drie andere grote steden nog
wel het geval) moet alles bekos
tigd worden uit levend geld. Het
ledenbestand van hervormd
Utrecht daalde in de afgelopen
tien jaar met drie procent per
jaar. Als deze daling zich voort
zet, zal hervormd Utrecht in 1990
meer dan gehalveerd zijn.
De kerkelijke bijdragen stegen,
maar desondanks moest het pre
dikantenbestand in de afgelopen
tien jaar ingekrompen worden
met ruim tien predikantsplaat
sen en moesten tien kerkgebou
wen worden afgestoten.
Er zijn nu 19 predikanten in
Utrecht. De situatie is echter zo
nijpend dat in een beleidsnota
voor de komen jaren wordt ge
sproken over het afstoten van
nog eens de helft van het aanal
predikantsplaatsen en een aantal
kerkgebouwen.
Voor Amsterdam geldt dat het aan
tal kerkleden eveneens duidelijk
afneemt. Van de 60.000 hervorm
den (belijdende leden, doople
den en geboorteleden) draen er
slechts 6265 financieel bij. Met
elkaar per jaar brengen zij jaar
lijks maar liefst 1,8 miljoen op.
Het financieringstekort van Am
sterdam bedroeg in 1982
571.000,-. Bezuinigingen zijn
daarom noodzakelijk en om die
te kunnen doorvoeren moet aan
een aantal stringente voorwaar
den zijn voldaan. Eén van die
voorwaarden is het komen tot
een volledig samengaan van her
vormden en gereformeerden
vóór het eind van 1986. Dit moet
overigens nog binnen de centrale
kerkeraad worden besproken.
Den Haag
In Den Haag is het aantal belijden
de lidmaten in de afgelopen tien
jaar bijna gehalveerd. Hier liep
ook het aantal ambtsdragers
enorm terug. In 1973 waren er
nog 221 ouderlingen, in 1983 zijn
dat er 83. In 1973 waren er nog
164 diakenen en nu zijn dat er
nog maar 57. Ook hier neemt het
aantal betalende leden af. In Den
Haag hebben in 1982 10.000 men
sen ruim ƒ2,8 miljoen opge
bracht. Voor het eerst wordt on
danks deze hoge individuele bij
dragen een tekort verwacht.
In Rotterdam-Centrum zijn on
langs structuurveranderingen
doorgevoerd. Het aantal wijkpre-
dikanten bedraagt nu zes. Vóór
1972 waren dat er 16. Samen op
Weg komt in Rotterdam niet van
de grond. In plaats daarvan zoekt
men vormen voor nauwere sa
menwerking met andere her
vormde gemeenten in Rotter
dam-Noord. Doordat in Rotter
dam regelmatig legaten worden
ontvangen waarmee de tekorten
kunnen worden aangevuld, is de
liquiditeitspositie van hervormd
Rotterdam tot nu tot niet in ge
vaar gekomen.
t er onverschillig of
"Bisschop Bar kent het bisdom
Rotterdam heel goed. Hij is erg
bekend met de problemen die
er leven en de mogelijkheden
die er ten goede zijn". Dat
heeft gisteren aartsbisschop
dr. A.J. Simonis van Utrecht,
wiens opvolger mgr. Bar
wordt, verklaard in de radio-
rubriek 'Echo' van de KRO. Hij
roemde de kennis van mgr.
Baf ten aanzien van priesters,
diakens, pastorale werkers en
anderen, die nauw bij het ker
kelijk leven zijn betrokken.
Aartsbisschop Simonis denkt
dat mgr. Bar er goed aan zal
doen om op zijn wijze voort te
gaan op de weg die hij heeft in
geslagen. "Hij heeft heel bij
zondere capaciteiten en een
heel goed vermogen tot com
municatie", aldus Simonis.
Daarom verwacht hij van mgr.
Bar een innige samenwerking
met de mensen van het bisdom
Rotterdam.
Synode
Eén resultaat heeft in Vaticaan
stad vergaderende wereld-bis
schoppensynode in elk geval al
gehad. De nieuwelingen onder
de deelnemers, bisschoppen
die nog niet zo lang in het ambt
staan, prijzen eenparig de erva
ring te behoren tot de wereld
kerk.
Vanuit eigen culturele en politie
ke achtergrond brengen de
vertegenwoordigers van de
plaatselijke kerken hun ziens
wijze op het thema van de sy
node, boete en verzoening. De
kerk van Japan bijvoorbeeld
voelt zich slachtoffer van de
kernbom. Bij monde van aarts
bisschop Hamao van Japan
heeft van de synode dan ook
een duidelijke veroordeling
verlangt van kernwapens. Ver
tegenwoordigers van de ker
ken uit socialistisch of commu
nistisch bestuurde landen ver
wachten van de synode een be
moedigend woord voor de ver
volgde kerk in hun land.
Tekort priesters?
Al loopt het aantal priesters
"absoluut gezien" ook in de
komende jaren nog terug, toch
hoeft niemand bang te zijn dat
parochies zonder priester zul
len komen te zitten. Hoogstens
wordt van deze of gene pastoor
gevraagd, tijdelijk het herder
schap van twee (zeer kleine)
parochies tegelijk op zich te
nemen. Dat schrijft bisschop J.
Gijsen van Roermond in het
zojuist verschenen nummer
van Analecta van zijn bisdom.
Bisschop Gijsen vindt de situatie
in zijn bisdom zonder meer
gunstig in vergelijking met an
dere diocesen in Nederland en
de buurlanden. Bovendien
blijkt dat het seminarie Rolduc
elk jaar voldoende studenten
trekt "om optimistisch te kun
nen blijven". Hetzelfde geldt
voor de diakenopleiding. De
bisschop heeft dan ook geen
enkele reden om aan te nemen
dat het bisdom zijn toevlucht
zou moeten nemen tot pastora
le werkers, "zo deze er, kerke
lijk juist opgeleid en gemoti
veerd, al zouden zijn", aldus
bisschop Gijsen.
Hij schrijft tenslotte dat "onze
gezinnen" weer de christelijke
en kerkelijke geest moeten be
zitten en beleven, "die steeds
de bakermat voor het kerk-zijn
en voor het opbloeien van roe
pingen was".
Term 'Gods onfeilbaar woord' kan worden misbruikt
„Gods onfeilbaar woord" is een term. die
zorgvuldig wordt vermeden bij de voorbe
reiding van de samensmelting van de drie
Lutherse kerkformaties in de Verenigde
Staten. De commissie van voorbereiding is
samengesteld uit 70 leden van de Ameri
kaanse Lutherse Kerk, de bond van Even-
gelisch-Lutherse Kerken en van de Lutherse
Kerk in Amerika.
In september 1982 is op gelijktijdig gehou
den conventies van de drie kerken tot fusie
besloten. De eenwording moet begin 1988
een feit zijn. Dan zal er een Lutherse Kerk
ontstaan met 5,5 miljoen leden, in grootte
de derde van de protestantse kerken in de
Verenigde Staten.
De commissie heeft een verklaring uitgege
ven, waarin wordt gezegd dat de auteurs
van de bijbelboeken wel hebben gewerkt
onder inspiratie van Gods geest. De leden
menen, dat de bijbelboeken voldoende zijn
en betrouwbaar als brengers van de waar
heid der verlossing. Daarmee vervullen zij
de functie van norm voor schristelijk ge
loof en leven. Maar zou de term „onfeil
baar" worden gebruikt, dan kan dat leiden
tot een verstaan van de bijbel tegengesteld
aan wat de schrijvers hebben bedoeld en
wat zij leren.
„Deze term kan op een manier worden ge
bruikt die een nauwkeurigheid suggereert
die er bij de bijbelschrijvers nooit is ge
weest en die zij ook niet hebben toegepast
bij hun eigen gebruik van de Schrift. De
term kan ook worden misbruikt om de aan
dacht af te leiden van de boodschap der
verlossing en zou kunstmatig eenwording
van denken kunnen teweegbrengen, in
plaats van een voortdurende worsteling
over de betekenis van teksten die ogen
schijnlijk met elkaar in tegenspraak zijn",
aldus de verklaring.
Geschikt
Het is volgens de commissie ter voorberei
ding van de fusie veel beter, maar helemaal
niet over „Gods onfeilbaar woord" te spre
ken, omdat elke bewezen fout in de bijbel,
van hoe geringe aard ook „mensen ertoe
kan brengen te gaan twijfelen aan de hele
boodschap van de bijbel".
De commissie vond het onnodig, een heel
nieuwe geloofsbelijdenis op te stellen om
als basis voor de eenwording te dienen. De
lutherse geloofsbelijdenissen die uit de
zestiende eeuw stammen zijn naar haar
oordeel uitnemend geschikt voor dit doel.
Een werkgroep uit de voorbereidingscom
missie is intussen gereed gekomen met een
300 pagina's tellend document. Daarin
worden opmerkingen gemaakt over de rol
die de kerk dient te spelen op sociaal, eco
nomisch, politiek, cultureel en etnisch ter
rein in de moderne samenleving.
Andere commissies werden geïnstalleerd om
stof te verzamelen voor de conventies van
de in staat van vereniging verkerende ker
ken in 1984. Daarin zullen onderwerpen
van theologische aard voorkomen, alsme
de met betrekking tot de samenleving en
de na te streven doeleinden.
Verder zijn er nog tal van praktische proble
men op te lossen, zoals de gevolgen van de
fusie voor het lidmaatschap van de kerk,
de vorm van het leiding geven in de kerk,
de rol van bisschoppen en de kerkelijke or
ganisatie.
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Eekhof; 11.45 oecum. studenten-
dienst.
Marekerk 10 kand. Middelkoop; 5 ds.
De Jong.
Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Kra-
Regenboog (Merenwijk) 9.30 ps. Van
Well; 11.15 ps. Van Well en ds. Van
Leeuwen.
Bethlehemk. (Driftstr.) zie Geref. Petra-
kerk.
Bevrijdingsk. (Montgomerystr.) 9 ds.
Rietveld; 10.30 ds. Jansen.
Vredesk. (Burggravenl.) 10 ds. De Mey
(gezamenl. gezinsdienst).
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ps. Ribs.
Jeugdkapel Leiden (Middelweg 28)
11.30 dienst.
Acad. Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds.
Bovenberg.
Diakonessenhuis 10.30 ds. Van 't Hof en
ds. Hemmes (H.A.). Zaterdag 29 okto
ber r.k. dienst 10.30 hr. Delemarre.
Endegeest: zie Oegstgeest.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) 10 drs. Bakker (Amstel
veen).
Vredeskerk (Burggravenlaan) 10 ds. De
Meij (gezinsdienst).
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. Panne-
koek en ds. Hortensius (gezamenl.
dienst).
Oude Vest 10 drs. Jacobi-van Duijn
(Leiderdorp).
Maranathak. (L. Morsw.) zie herv. gem.;
Bevrijdingsk. (Montgomerystr.) 9 ds.
Rietveld; 10.30 ds. Jansen; 5 ds. Hor
tensius.
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Lo
cher.
Geref. K. Vrüg. (aula De Vlietschans,
Apollolaan 10 ds. De Putter; 5 ds.
Houtman.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 10 en 5 ds.
Den Hertog.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 leesdienst; 7
ds. De Gier.
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr.): 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.):
10.15 ds. Van Everdingen.
Doopsgez.-Remonstr. Gem. (Lokhorstk.
Pieterskerkstr.): 10.30 ds. Koek (in
koor Pieterskerk).
Baptistengem. (O. Rijn 3): 10 ds. Bos-
Evangelische Gemeenschap (Middel-
stegr. 3): 10 hr. Zijlstra. Dinsdag 25/10
8 hr. Zijlstra.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 nam. hr. Roos.
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 hr. Eiker
bout.
Leger des Heils (Hooigr.): 10 heiligings-
samenk., 19.30 verlossingssamen
komst.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30
en 4, wo. 8.
Zevendedagadventisten (Ontmoetings-
kerk Voorschoten): elke zat. 9.45 bij
belstudie, 10.45 predikdienst.
Christian Science (Steensch. 6): 10.30.
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da-
gen (Brahmsl.V 9.30, 10.30 en 11.20.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel): 10.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 19; zo. 9
en 10.45.
Herensingel zat. 19; zo. 9.30 en 11.
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 19; zo.
9.30 en 11.30.
Steenschuur zat. 19; zo. 8.30; 10; 11.30;
18 en 19.
Boshuizerkade zat. 19; zo. 9.30 en 11.
Lammenschansweg zat. 19; zo. 9.30 en
11.
Haarl.straat zat. 19; zo. 9.30; 10.45 en
12.15.
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
ds. v.d. Broeck (Bodegraven); 7 ds.
Pannekoek (Leiden).
Geref. Kerk: 10 hr. Brouwer (Katwijk);
6.30 ds. Koole (Nootdorp).
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst; 5 ds. Kok
(Bunschoten).
Rk Kerk: zat. 19; zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventskerk (Julianastr.) 10 ds. Ver-
weij (Krimpen a.d. Ijssel); 6.30 ds.
Blenk (Oudewater).
Kruiskerk (Gouwsluis) 10 dr. Haitsma
(Boskoop).
Opstandingskerk (Marijkestr.) 10 kand.
Van Es; 6.30 ds. De Jonge.
Goede Herderkerk (Ten Harmsenstr.) 10
ds. Moll; 6.30 ds. Mulder.
De Bron (Troubadourweg) 9.30 ds. Ver
heul; 10.15 ds. v.d. Ree; 6.30 ds. Moll.
Ashram (Marsdiep) 10 ds. Mulder.
Driehoorne (Uranusstr.) 7 ds. Verheul
(interk. dienst).
Oudshoornsekerk 10 ds. De Jonge.
Sionskerk (Planetensingel) 9.30 ds. Ver-
ploeg (Ermelo); 6.30 ds. Koudstaal
(Baarn).
Geref. Kerk: Maranathakerk 10 ds. Mod
deraar; 6.30 ds. Stolk
Salvatorikerk 10 ds. Stolk; 6.30 ds. v.d.
Wal (Hillegom).
Zie verder ook herv. gemeente.
Geref. K. Vrijg.(Rynstroom): 9.30
dienst; 3 ds. Boxman.
Ned. Geref. Kerk (school Willemstr.):
9.30 hr. Mollema; 4.30 ds. De Jong.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst; 2.30 ds.
Slagboom.
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4.
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1): 10 en 6.30
ds. Koekkoek.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62): 10 hr. v.d. Steen; 6.30 hr. Van Ge-
Volle-evang.gem. ('De Ark', Pr. Hen-
drikstr. 54): 10 hr. v.d. Hoorn.
Leger des H. (Corn, de Vlamingstr.): 10
en 6.30.
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36): 10 ds. Hooykaas; 5 past. Wüst
(Den Haag); oecum. avondm.-eucha
ristieviering.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat'. 19; zo. 9.45
en 11.30.
Piusk. zat. 19; zo. 9 en 10.30.
De Bron zat. 19; zo. 9 en 11.30.
Salv.kerk 10 ds. Wieman; 6.30 hulppred.
Van Doorn (Oud-Beijerland).
Bethl.kerk 10 ds. v.d. Hoef; 6.30 kand.
V.d. Bos (Maarssen).
Geref. Kerk: 10 ds. v.d. Berg; 6.30 hr.
Sipke van der Land (Wassenaar).
Geref. K. Vrijg.: 9.30 ds. Spijker; 4.30
leesdienst.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. Vlasblom; 6.30 ds. De Graaf (Ha-
zerswoude).
De Stek 9.30 ds. Bogers (Alphen).
Geref. Kerk: 9.30 dienst; 5 ds. Schoep
(Gouda).
Chr. Geref. Kerk: 9.30 ds. Ribbers; 5 drs.
Peels (Zoetermeer).
Geref. Gem.: 9.30 en 6 ds. Vogelaar.
Rk Kerk: zat. 17.30 (in De Stek), 19; zo.
9.30 en 11.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 ds.
Harteveld (Rotterdam); 6.30 ds. Heij-
mans (Alphen a.d. Rijn).
Geref. Kerk: 9.30 ds. Bade (Koudekerk
a.d. Rijn); 5 ds. Welbedacht.
Rk Kerk: dorp zat. 19; zo. 9.30 en 11.30.
Anker zat. 19; zo. 8.45 en 11.15.
Rijndijk zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10 ds. Roth-
fusz; 5 ds. Krispijn.
Geref. Kerk (De Hoeksteen): 10 ds. v.d.
Wal.
Chr. Geref. Kerk: 10 leesdienst; 7 ds.
Visser (Nieuw-Vennep).
Rk Kerk. Mart. zat. 19; zo. 9 en 11.
Jozefk. zat. 19; zo. 10 en 11.30.
Rk Kerk:
19;
10.
DE KAAG: Herv. Gem. 10 ds. Kret (Sas-
senheim) (H.A.).
Rk Kerk: zat. 19; zo. 8 en 10.
'KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Dorpsk. 10 ds. Gebraad; 6 prof.
v.d. Beek (Valkenburg), jeugddienst.
Ontm.kerk 10 ds. Boer; 6.30 ds. Ge
braad.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk
(aula P. Groen-college): zie Katwijk
aan Zee.
Geref. Kerk: 9.30 ds. v.d. Horst; 5 ds.
Couvee (Voorburg).
De Wiek (Fresiastraat): 10 ds. Aarents
(interkerkel. evang. dienst).
Rk Kerk: zat. 19; zo. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. Van Roon; 6 ds. Visser.
O. Kerk 10 ds. De Jong; 6 ds. Schuur-
Ichthusk. 10 ds. Van Sliedregt; 5 ds. Van
Niel (Rijnsburg).
Pniëlk. 9.15 samenzang; 9.30 ds.
Schuurman (gezinsdienst); 6 ds. De
Jong.
aula Bestevaer-mavo (Rijnsoever) 10 ds.
Vroegindeweg.
Hoeksteen 10 dienst voor doven, hr.
Landman (Rotterdam).
Overduin 2.15 ds. Baas.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk
(aula P. Groen-college): 10 ds. v.d.
Waal (Den Haag).
Geref. Kerk: Vr.kerk 10 ds. Koster; 5 ds.
v.d. Horst.
Triumfatork. 10 ds. v.d. Meulen (Rijs
wijk); 5 ds. Koster.
Geref. K. Vrijg.: 10.15 leesdienst; 3.30
ds. Gratz.
Ned. Geref. Kerk: 8.45 en 7 ds. Janse.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5 lees
dienst.
Volle-evang.gem. ('Tripodia'): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. 10 ds. Hemstede (Leiderdorp)
(jeugddienst); 7 ds. Bade (gezamenl.
dienst).
Geref. Kerk: 10 ds. Welbedacht (Hazers-
woude); 7 ds. Bade (gezamenl. dienst
in herv.kerk).
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref.
Kerk Dorpsk. 10 prof. Reugebrink; 5
ds. Westera-Franke (jongerendienst).
Hoofdstr. 10 dra. Westera-Franke.
Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. Van Loenen
(H.A.).
Leythenrode 10 ds. De Leeuw.
Elis.ziekenhuis 9.30 rk mis; 10.45 ds.
Brommet.
Bapt.gem. (wijkgeb. Zijlkw.): 10 hr. De
Vries.
Rk Kerk: zat. 19; zo. 9; 10.30 en 12.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 hr.
Goedhart (Nieuwkoop); 7 ds. Schalk.
Geref. Kerk: 9.30 kand. Van Wallinga
(Leiderdorp); 7 ds. V.d. Berg (Bode
graven).
Rk Kerk: zat. 19; zo. 7.30; 9.30 en 11.15.
Pauluskerk 10 ds. 't Hooft; 5 ds. De Gel-
Geref. Kerk: 10 ds. Vlijm (Leiden); 7 ds.
Elgersma (Noordwijk).
Geref. K. Vrijg.: 10.30 ds. Houtman; 4.30
ds. De Putter.
Ned. Geref. Kerk (Salvatori): 10 en 5 hr.
Velen (Bussum).
Chr. Geref. Kerk; 10 leesdienst; 4.30 ds.
Hofstra (Noordwyk.
Geref. Gem.: 10 en 4 ds. Hakkenberg.
Donderdag 27 okt. 19.30 hervor-
mingsdienst, ds. Snoep (Amsterdam).
Ned. Protest. Bond: 10.30 mevr. Dries-
sen (Leiden).
Rk Kerk: Agathakerk zat. 19; zo. 10 en
11.30.
Poelpolder zat. 19; zo. 9 en 11.30.
Mariakerk zat. 19; zo. 8.30; 10 en 11.45.
Engelbew. zat. 19; zo. 9.30; 11 en 17.45.
Van Eeden (Putten).
Geref. Kerk: 9.30 ds. Bijleveld (Woer
den); 6.30 ds. v.d. Velden (Leiden).
Chr. Geref. Kerk; "9.30 dienst; 2.15 ds.
Roos (Utrecht).
Remonstr. Gem.: 10 prof. Kuiper.
Rk Kerk: zat. 19; zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Mo
lenaar; 6.30 ds. Ouwendijk (Alphen).
Geref. Kerk: 9.30 ds. Wijngaarden
(Nieuw-Vennep); 7 ds. Rang (Nieuw-
Vennep).
Rk Kerk: zat. 19; zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP; Herv. Gem. 9.30 ds.
Bergsma; 7 ds. Goverts.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Rang; 4.30 ds. Wijn
gaarden.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4.30 ds. Visser.
Rk Kerk: zat. 19; zo. 10.
Geref. Kerk (W. Verlaat): 10 ds. Van
Wijngaarden (Barneveld); 7 hr. Van
Wallinga (Leiderdorp).
Rk Kerk: zat. 19; zo. 9 en 10.30.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Voorstr-
.(Binnen) 10 ds. Mackaay (Leiden); 5
hr. Visser (Gouda).
Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Keuning (gezins
dienst); 5 ds. Driebergen (Katwijk),
gezamenl. dienst.
De Rank (Golfbaan) 10 hr. Visser (Gou
da).
Geref. Kerk: Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Kui
per.
Vinkenl. (Binnen) 9.30 ds. Elgersma; 5
ds. de Keuning (H.A., gezamenl-
dienst).
Sole Mio 9 ds. Keuning.
Stichtingskerk 11 dhr. Van Duin.
Ned. Prot. Bond (aula O.Zeew.) 10.30 ds.
Werner (Wassenaar).
Rk Kerk: Zee zat. 19; zo. 9.30 en 11.
Binnen zat. 19; zo. 8; 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10 ds.
Krispijn (Hillegom).
De Zilk geen dienst.
Rk Kerk: Victork. zat. 19; zo. 9.30; 11.
H. Hart: zat. 19; zo. 10 en 11.30.
St. Jozef zat. 19; zo. 10 en 11.30.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of
Will.kerk 11 ds. Da Costa.
Pauluskerk 9.30 ds. Da Costa.
Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 ds.
Sterringa; 7 drs. Eggink.
Geref. Kerk: 10 ds. Heemskerk.
Geref. Kerk Vrijg.: 8.45 ds. Houtman;
4.30 ds. Van Egmond (Den Helder).
Ned. Geref. Kerk (pem.centrum): 8.45
en 4 da. De Lange; 8 nam. zondag
avondgesprek
Van Wgckerslooth: 4 dr. Bakker.
Endegeest 9.30 pater Boshouwers
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum): 4.
Rk Kerk: Will.kerk zat. 19; zo. 9 en 10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 9.30 kand. Beyer
(Utrecht).
Geref. Kerk: 9.30 ds. Aalders (Woubrug-
ge); 6.30 ds. Holtrop (Amsterdam).
Remonstr. Gem.: 10 dr. Meyering
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 19; zo. 9 en 11.
Petrus-B. zat. 19; zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30
ds. Koelewijn (Woubrugge); 7 ds. v.d.
Kamp.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentius-
kerk 9.30 ds. Romein; 5 ds. Binnen
dijk (jeugddienst).
Bethelkerk 9.30 en 5 ds. Smaling.
Geref. Kerk: Petrak. 9.30 ds. Cziria; 5 ds.
Damsma.
Imm.kerk 9 en 10.30 ds. Baayen; 5 ds.
Cziria.
Mar.kerk 9.30 ds. Damsma; 5 ds.
Baayen.
Geref. Kerk Vrijg.: 10 en 5.15 ds. Grut-
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst; 7 ds. De
Haan (Westzaan).
Evang. Christengem. (aula mavo): 10 ds.
Visser; 7.30 zendingsavond.
Rk Kerk: zat. 19; zo. 10.30.
SASSENHEIM: Herv Gem. 9 en 10.30
ds. v.d. Veer (Rijswijk); 7 ds. Ferwer-
da (gemeensch. dienst).
Geref. Kerk: 10 ds. Baas, 5 ds. Ferwerda
(gemeensch. dienst in herv. kerk).
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. De Boer
(Veenendaal).
Ned. Prot. Bond (Jul.laan 17): 10.30
mevr. Driessen (Leiden).
Rk Kerk: zat. 19; zo. 9.30 en 11.
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 en 6.30 ds.
Klein Kranenburg.
Geref. Kerk: 9.30 kand Piersma (Am
sterdam); 6.30 dra. Hibma (Amster
dam).
Rk Kerk: Aardam zo. 9 en 12.
kerk Langeraar zat. 19; zo. 9.30 en 11.30.
VALKENBURG: Herv. Gem. 10 dr v.d.
Bank (Ede); 6.30 ds. Bouman (Sche-
veningen).
Geref. Kerk: '9.30 ds. Oegema (Jeugd
dienst); 6.30 ds. Damsma (Rgnsburg).
Geref. K. Vrijg.; 9.30 leesdienst, 5.15 ds.
Grètz.
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 ds. De Gel
der; 3 bevestiging en intrede kand.
C.J de Jong
Rk Kerk zat. 19; zo. 9; 10.30 en 11.45
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds v.d. Schoot.
De Ontmoeting (Noordhofland) 10 ds.
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 ds. Ver-
heule (HA.).
Ned. Herv. Evangelisatie op Geref.
Grondslag (aula Lucascollege, Beeth.
laan 10): 9.30 kand. Baas (Benthui
zen); 7 ds. Wullschleger (Den Haag).
Geref. Kerk: 10 ds. De Zwart; 7 ds. Blan
ken (H.A.).
Geref. K. Vrijg.: 10.15 en 4.30 ds. Box-
man (Ede).
Aulagemeenschap Noordhofland: 10.30
open dienst.
Rk Kerk: Laur.kerk zat. 19; zo. 11.30.
M. Godskerk zat 19; zo. 10.
WADDINXVEEN: Herv. Gem. Brugk.
9.30 ds. Maasland; 5 ds. Roetman.
Hoeksteen 9.30 ds. Roetman; 6.30 ds.
Imm.kerk 10 ds. Hulst; 5 hr. Tielkemeij-
Geref. Kerk': Kruisk. 10 en 5 ds. De
Moor.
Ontm.kerk 10 ds. Giethoorn (Arnhem).
Remonstr. Gem. geen dienst
WARMOND: Herv. Gem. 10 ds. Muis
(H.A.); 5 ds. Muis.
Rk Kerk: zat. 19; zo. 8.30; 10 en 11.30.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10
mw. Schlimmer (Den Haag); 4.30 ds.
Wolters; 7 ds. Steenstra.
Kievietk. 10 prof. Verdonk (Leiden).
Messiask. 10 ds. Zuurmond (Amster
dam).
Dorpscentrum 9.30 ds. Visser (Katwijk).
Geref Kerk: Zgllaan 10 ds. Wilschut
(Monster); 5 ds. Ravensbergen (Wyn-
jewoude).
Zuid (Bloemcamplaan) 10 ds. v.d.
Kamp.
Ned. Prot Bond (Kerkdam): 10.30 ds.
Van Ginkel (Amsterdam)
Rk Kerk: Will. zat. 19; zo. 9.30 en 11.
Jozefk. zat. 19; zo. 9.30 en 11.
G. Herderk. zat. 17; zo. 9; 11.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9.30 ds.
Schalk (Leimuiden); 6.30 ds. Vermeu
len (Valkenburg).
Geref Kerk: 9.30 ds. Buikema (Zwam-
merdam); 6.30 da. Attema-Roosjen
Rk Kerk:
19;
10.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Termaat (Jutphaas).
Geref Kerk: 9.30 kand. Karstens (Lei
den); 7 drs. Aalders (Woubrugge).
Rk Kerk: zat 19; zo. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 10 prot
Berkhof (Leiden).
Rk Kerk: St Jan zo. 9.30 en 11.
Chr. Dienaark. zat. 19; zo. 10.
H. Rijndijk zat. 19; zo. 10 en 11.30.
ZWAMMERDAM: Herv. Gem. 10 ds.
Ouwendgk (Oudshoorn/Ridderveld).
6.30 ds. Bogers (Alphen a.d. Rijn)
Geref. Kerk: 10 drs Jaspers Focks (Ou-
Nieuwe Wetering), 6.30 drs.
Buikema.
Remonstr. Gem.: 10
(Gouderak).
