'Eigen kernmacht
niet in discussie'
Portugal op rand van bankroet
Y
Leiders Grenada
geven doden vrij
Alsdatdewinterschildernietis...
I
Thatcher en Mitterand over Genève:
Videoband van
Rode Brigade
niet op de tv
'Pilgebruik verhoogt
het risico op kanker'
Iran meldt
nieuw succes
tegen Irak
Franse na
38 jaar
uit huis
gedwongen
r
ZATERDAG 22 OKTOBER 1983
LONDEN/OOST-BERLIJN (GPD/Reuter/DPA) - Frankrijk en Engeland zijn het er met
elkaar over eens dat hun onafhankelijke (niet onder het NAVO-commando vallende)
kernmacht niet moet worden betrokken bij de onderhandelingen over kernwapenbe
perking in Genève.
Tijdens een persconferentie na af
loop van een tweedaags bezoek
aan Engeland, zei de Franse pre
sident Mitterrand gisteren dat de
eigen Franse kernmacht noch bij
de besprekingen over beperking
van middellange-afstandwapens,
noch bij die over de beperking
van strategische wapens kan
worden ingebracht.
De Britse premier mevrouw That
cher was het daar geheel mee
eens waar het de Britse Polaris-
raketten betreft. Dat betekent
een verharding van haar stand
punt, omdat zij in het recente
verleden wel voorzichtig gesug
gereerd heeft dat de eigen Britse
kernmacht ter sprake zouden
kunnen worden gebracht bij de
onderhandelingen over vermin
dering van strategische wapens.
Mitterrand en mevrouw Thatcher
bleken elkaar in het geheel niet
te hebben gevonden bij de pro
blemen rond de Britse bijdrage
aan de EG-begroting. Beiden
verklaarden dat er nog belangrij
ke knopen moeten worden door
gehakt, wil de EG-top die over
zes weken in Athene gehouden
ROME (GPD) - Een videoband
van de Italiaanse linkse terreur
organisatie Rode Brigade, die
donderdagavond door de televi
sie zou worden uitgezonden, is
enkele uren voordien door de
justitie in beslag genomen. De
band was opgenomen tijdens het
'volksproces' tegen de later ver
moorde Roberto Peci, een broer
van de Rode-Brigadist Patrizio.
Deze laatste is de politie behulp
zaam geweest bij het oprollen
van de Rode Brigades.
"Passend besluit"
De ministers van defensie van de
landen van het Warschau-pact
zijn het eens geworden over een
antwoord op de plaatsing van
nieuwe Navo-raketten in Euro
pa. Dat valt op te maken uit het
communiqué dat de ministers
uitgaven na een vergadering in
Oost-Berlijn.
In het communiqué wordt kritiek
geleverd op de Navo-plannen om
eind dit jaar te beginnen met de
stationering van de eerste nieu
we Amerikaanse raketten in
West-Duitsland en Groot-Britta-
nië als de onderhandelingen in
Genève zonder resultaat blijven.
De Warschau-pactministers
waarschuwen dat ze niet zullen
toestaan dat de Navo militair su
perieur wordt aan het Oostblok.
Het communiqué voegt daaraan
toe: "De ministers namen een
passend besluit inzake de be
sproken vraagstukken". De ver
klaring geeft echter geen bijzon
derheden.
Nieuwe kruisraket
kort een overeenkomst sluiten
voor de ontwikkeling van een ge
zamenlijke niet-nucleaire kruis
raket, zo berichtte gisteren het
Britse dagblad The Guardian.
Deze nieuwe raket met een la
ding van springstof en mijnen is
geschikt voor gebruik door het
nieuwe Tornado-gevechtsvlieg
tuig.
De nieuwe kruisraket moet een
zelfde besturingssysteem krijgen
als de nucleaire versie van de
kruisraket, en zal een kleiner be
reik hebben maar een grotere
trefzekerheid. De nieuwe raket
zal ook beschikbaar zijn voor de
F-lll bommenwerpers van de
Amerikaanse luchtmacht.
Het nieuwe wapen zou in het begin
van de jaren '90 beschikbaar ko
men. De produktie komt volgens
The Guardian in handen van
twee internationale consortia on
der leiding van Boeing en Gene
ral Dynamics.
BONN (GPD) - Zowel de Westduit-
se vredesactivisten als de autori
teiten zijn tevreden over het ver
loop van de op één na laatste dag
van de zogenaamde vredesweek.
Hoewel de politiecommissaris
van Bonn een paar dagen gele
den somber had verklaard dat
het wel eens tot ernstige rellen
zou kunnen komen, zijn de „blok
kades" van de ministeries van
defensie en ontwikkelingssamen
werking in Bonn zonder geweld
verlopen. Dat wil zeggen dat het
de vredesbeweging niet gelukt is
de toegangswegen daadwerke
lijk te versperren. Dat gold ook
voor de ingang van de militaire
academie in Hamburg. De foto
toont het één voor één wegdragen
van demonstranten bij het minis
terie van defensie in Bonn.
Massale protesten
tegen ETA-terreur
MADRID (UPI-DPA) - In Spaan-
se steden zijn gisteren een paar
miljoen mensen de straat op ge
gaan om te betogen tegen de ter
reur van de Baskische afschei-'
dingsbeweging ETA. Daarmee
gaven zij gehoor aan een ge
meenschappelijke oproep van de
in het parlement vertegenwoor
digde partijen, vakbonden, ker
kelijke en andere groeperingen
na de moord afgelopen woens
dag op de in Bilbao ontvoerde
kapitein Alberto Martin Barrios.
LONDEN (ANP) - Jonge vrou
wen die jaren achtereen een
anti-conceptiepil met een hoog
gehalte aan z.g. progestogene
stoffen hebben gebruikt, lopen
mogelijk een viermaal zo groot
risico op borstkanker als ande
re vrouwen. Dat is de stelling
van een artikel dat gisteren is
gepubliceerd in het gezagheb
bende Britse medische tijd
schrift The Lancet.
Dit type pil wordt tegenwoordig
niet meer algemeen gebruikt.
In de jaren '60 en begin jaren
'70 werd deze pil wel gebruikt,
maar ook toen was dit anticon
ceptiemiddel niet populair
vanwege bijverschijnselen.
Het risico bleek het grootst als
vrouwen vóór hun 25ste jaar
deze pil jaren achtereen heb
ben gebruikt.
The Lancet publiceert nog een
andere studie, waarin wordt
geconcludeerd dat langdurig
pilgebruik ook een verhoogd
risico op baarmoederhalskan
ker oplevert. Pilgebruikers lo
pen 75 procent meer op risico
op aandoeningen aan de baar
moederhals dan gebruikers
van andere voorbehoedmidde
len. De onderzoekers onder lei
ding van professor Martin Ves-
sey adviseren vrouwen die
meer dan vier jaar de pil heb
ben gebruikt om regelmatig
een uitstrijkje te laten maken.
MADRID - Portugal kan weer
even adem halen. Deze week
kwam eindelijk de broodnodi
ge lening af van 350 miljoen
gulden, waarover de Portugese
regering maandenlang op het
scherp van de snede heeft on
derhandeld met het Internatio
nale Monetaire Fonds. Het
IMF stelt zich garant voor het
krediet, dat gefinancierd wordt
door 16 Amerikaanse, Japanse
en Eurppese banken.
door
Gerrit-Jan Hoek
Die lening is overigens niet meer
dan een druppel op een
gloeiende plaat om de eerste fi
nanciële nood te lenigen. Uit
stel van executie, beweren
sommigen, waarvoor Portugal
bovendien een bijzonder hoge
prijs heeft moeten betalen.
Het IMF heeft als conditie ge
steld dat de Portugese regering
drastische bezuinigingsmaat
regelen dient door te voeren in
de komende 18 maanden. De
sociale consequenties van het
bezuinigingsbeleid dreigen
dramatische vormen aan te
gaan nemen, waardoor een
groot deel van de toch al gevel
de Portugese bevolking de
kans loopt in de absolute misè
re te vervagen.
Portugal krijgt momenteel de re
kening gepresenteerd van het
al te frivole financiële en eco
nomische beleid, dat in de af
gelopen acht jaar afwisselend
door socialistische regeringen
van Mario Soares en de rechtse
coalitie van de Democratische
Alliantie is gevoerd. Geen en
kel kabinet durfde het immers
aan, uit vrees voor stemmen
verlies of onder buitenlandse
druk, de tering naar de nering
te zetten of ingrijpende hervor
mingen door te voeren in de
fragiele en onevenwichtige
structuur van de Portugese
economie.
Centraal stond steeds, het le
venspeil te handhaven, hoe
krampachtig en kunstmatig
dat ook gebeurde. Daardoor
begaf Portugal zich in een vi
cieuze cirkel, waaruit het bijna
onmogelijk is op de lange duur
te ontkomen.
De benarde fmanciële positie is
er de oorzaak van, dat interna
tionale geldschieters steeds
huiveriger worden om nog kre
diet af te geven. En als dat nog
het geval is, gebeqrt het alleen
tegen extreem zware condities.
„Een uiterst pijnlijke shock
therapie", noemde de Portuge
se minister van financiën, Er-
nani Lopes, het pakket maatre
gelen dat de regering in juni
aankondigde als directe ver
plichting om voor het IMF-kre-
diet in aanmerking te komen.
De Portugese economie zal tot
eind 1984 een negatieve groei
van min 1 procent moeten ver-,
tonen, de lonen moeten 4 a 5
procent achterblijven bij de in
flatie, de overheidssubsidie zal
grotendeels tot nul worden ge
reduceerd om het begrotings
tekort terug te brengen van 3,5
miljard tot 1,5 miljard dollar
eind volgend jaar, terwijl de in
vesteringen in de publieke sec
tor grotendeels uit den boze
zijn.
Spanningen
Op het monetaire vlak toonde
het IMF zich geen voorstander
van een eenmalige devaluatie
(zoals in juni van dit jaar al met
12 procent gebeurde) maar van
een geleidelijke ontwaarding
van de Portugese escudo van
1,5 procent per maand. Die
dramatische maatregelen zul
len zonder enige twijfel tot on
gekende sociale spanningen
leiden, waarvan de eerste drei
gende voorboden al te consta
teren zijn.
De opheffing van de subsidie op
bepaalde eerste levensbehoef
ten (waaronder elementaire le
vensmiddelen als suiker,
brood en koffie, die in de afge
lopen maanden al 25 tot 40 pro
cent in prijs omhoog zijn ge
gaan) heeft een onstuitbare in-
fiatiespiraal op gang gebracht.
Volgens voorzichtige progno
ses zal de inflatie dit jaar met
25 tot 30 procent stijgen. En
door de constante, sluipende
devaluatie van de escudo, die
dit jaar al bijna 20 procent in
waarde kelderde, worden de
geimporteerde goederen even
redig duurder.
De koopkracht van het gemid
delde loon (volgens een recent
onderzoek ligt dat op amper
400 gulden per maand) wordt
nog eens extra aangetast doör
de verplichting van het IMF
dat de stijging van de lonen tot
4 5 procent bij de inflatie ach
ter dient te blijven. En alsof dat
nog niet genoeg is, besloot de
regering-Soares deze zomer
een uitzonderlijk pakket belas
tingmaatregelen door te voe
ren om een nieuw gat van 400
miljoen dollar in de begroting
voor 150 miljoen op te vullen.
Onderdeel van dat pakket is
een extra loonbelasting van 2,8
procent met terugwerkende
kracht tot begin 1983.
Maar waar dat rigoureuze be
zuinigingsbeleid tot catastrofa
le gevolgen dreigt te leiden, is
op het punt van de werkgele
genheid. Vooral in de publieke
sector, onder druk van het IMF
bestempeld tot stiefkind van
de Portugese economie, zullen
zware klappen vallen.
Ontslagen
De vrees bestaat dat alleen via
massale ontslagen deze sector,
die het grotendeels zal moeten
stellen zonder overheidssteun
of nieuwe investeringen, te sa
neren valt. Volgens alarmeren
de berichten zou voor 50.000
tot 100.000 van de in totaal
209.000 werknemers in deze
sector hun baan op de tocht
staan. Ook de media staan
drastische ontwikkelingen te
wachten. Gesproken wordt
over een aantal ontslagen van
rond de 2500.
Begin deze maand kondigde het
kabinet bovendien een ver
gaande wijziging af in de ar
beidswetgeving die voor alle
sectoren geldt. Op grond van
deze wet kunnen tijdelijk alle
arbeidscontracten worden op
geschort, waarbij de werkne
mers gedurende twee jaar op
wachtgeld worden gesteld. Ge
durende die periode krijgen ze
slechts twee derde van hun ba-
sisloon, dat voor de helft door
werkgevers moet worden be
taald, terwijl de werkloos-
heidskas voor het restant op
draait.
Volgens eerste schattingen zou
deze maatregel de werkgele
genheid voor ongeveer 500.000
werknemers kunnen aantas
ten. Het werkloosheidspercen
tage (dat nu volgens de rege
ring op 9 procent ligt, maar vol
gens de vakbonden de 14 pro
cent al is overschreden) zou
daarmee in één klap tot boven
de 20 procent van de actieve
bevolking kunnen stijgen.
Die rigoureuze bezuinigingspoli-
tiek stuit echter op groeiend
verzet bij de bevolking. Zo kon
de regering ternauwernood
een opstand onder de boeren
in het noorden en midden van
Portugal voorkomen, door ij
lings de subsidie van een dub
beltje op elke liter melk in ere
te herstellen, die kort daarvoor
was ingetrokken. Onlangs be
laagde een legertje journalis
ten premier Soares in zijn
ambtswoning om hem van zijn
saneringsplannen voor pers en
tv af te brengen.
De socialistische vakbond UGT
is na aanvankelijke steun aan
de coalitie van socialisten en
sociaal-democraten van de
PSD radicaal omgezwaaid en
zit nu op één lijn met de com
munistische vakcentrale CGT.
Beide vakbonden overwegen
massale stakingsacties om de
bezuinigingsplannen van de
regering te dwarsbomen.
Zelfs de werkgeversorganisatie
CIP, die de regering eerder
verweten had dat de bezuini
gingsmaatregelen nog niet
drastisch genoeg waren, begint
zich nu zorgen te maken en kri
tiek te spuien.
Onder deze omstandigheden
staat Portugal een heet najaar
te wachten met, naar verwacht
mag worden, een ongekende
sociale onrust. Zelfs met dit
drastische bezuinigingsbeleid
is het maar de vraag of de Por
tugese economie nog te redden
is.
De enige remedie lijkt, de goud
voorraad van 630 ton goud aan
te spreken, die dit jaar al met
66 ton geslonken is. Een som
ber vooruitzicht dient zich aan:
op korte termijn tot de bedel
staf gebracht, zouder goudre
serves, met dan 1 miljoen
werklozen. Een sterke demo
cratie die tegen die spanningen
bestand is.
ST. GEORGES (Reuter) - De mili
taire leiders van Grenade hebben
meegedeeld dat er meer dan 15
mensen zijn omgekomen bij de
schietpartij tussen militairen en
aanhangers van wijlen premier
Maurice Bishop afgelopen
woensdag. De nieuwe militaire
revolutionaire raad gaf Bishop
de schuld van het bloedvergie
ten.
Burgers die door Bishop in een
„onverantwoordelijke en krank
zinnige actie" de kazerne van
Fort Rupert werden binnenge
voerd, begonnen op soldaten te
schieten waardoor dezen de ka
zerne niet op vreedzame wijze
weer in bezit konden nemen. De
ze donderdag uitgegeven verkla
ring werd vrijdag per telex naar
het Caribische Nieuwsagent
schap overgeseind.
De officiële radio Vrij Grenada
deelde vrijdag mee dat negen lij
ken aan de families waren over
gedragen. Daartoe behoorden
niet die van Bishop, drie minis
ters en twee vakbondsleiders.
Verwacht werd dat er nog meer
stoffelijke overschotten overge
dragen zouden worden. Onde de
doden waren vier militairen.
Volgens de radio is de oud-ambas
sadeur van Grenada op Cuba,
majoor Ted Cornwall, één van de
16 leden van de nieuwe revolu
tionaire militaire raad. De radio
maakte de door de autoriteiten
gepubliceerde namen bekend
van de leden van de raad. Daar
onder was noch die van de radi
cale vice-premier Bernard Coard
noch die van de andere leden van
de oude revolutionaire volksre
gering. Als vice-voorzitters van
DDR laat 200
gevangenen los
WEST-BERLIJN (UPI) - De DDR
heeft in de afgelopen twee maan
den bijna 200 politieke gevange
nen uit een werkkamp ontslagen
en naar West-Berlijn laten gaan.
Dit heeft de groep "13 augustus",
een anti-communistische organi
satie die het spoor van Oostduit-
se activisten volgt, gisteren mee
gedeeld.
2 raad werden genoemd
luitenant-kolonel Lean James en
Hubert Layne.
Het uitgaansverbod is gisteren
voor enkele uren opgeheven om
de mensen in staat te stellen
voedsel in huis te halen. De mili
taire raad heeft nog niet zijn poli
tieke lijn bekendgemaakt, maar
men neemt aan dat deze in over
eenstemming zal zijn met die van
de radicale marxist Coard. In een
uitzending van de radio werd
slechts gezegd dat Grenada zich
niet zou bemoeien met de bin
nenlandse aangelegenheden van
andere landen en dat de strijd
krachten paraat zijn om het ei
land tegen een inval verdedigen.
TEHERAN (Reuter) - Iran heeft
enkele Irakese bolwerken ver
overd, waaronder een garnizoen
dat gebruikt werd voor het oefe
nen van Koerdische opstandelin
gen tegen het bewind in Tehe
ran. Dit heeft de Iraanse radio
gisteren gemeld. Irak heeft ge
meld dat zijn vliegtuigen en ge
vechtshelikopters zware verlie
zen hebben toegebracht aan
Iraanse troepen aan het noorde
lijk front.
De voorzitter van het Iraanse parle
ment, Ali Akbar Hashemi Raf-
sanjani, zei dat het nieuwe offen
sief in de al drie jaar durende
oorlog tussen Iran en Irak een
antwoord was op de Franse be
slissing moderne straaljagers aan
Irak te leveren.
Radio-Teheran haalde een militair
communiqué aan waarin stond
dat 3.500 Irakezen gedood of ver
wond zijn en 465 gevangen geno
men sinds Iraanse troepen don
derdagmorgen in het offensief
gingen. Volgens het communi
qué werden 45 Irakese gepant
serde voertuigen vernield. Het
zei niets over verliezen aan Iraan
se zijde.
SAINT-FLOUR (AP) - Achten
dertig jaar geleden vluchtte
Esther Albouy met kaalge
schoren hoofd en een bespuwd
gezich naar het huis van haar
ouders, nadat boze buren
haar afgestraft hadden voor
haar vriendelijke houding te
genover Duitse soldaten.
Donderdag viel de politie het
zelfde, geblindeerde huis bin
nen en dwong de 61-jarige
vrouw in de buitenlucht voor
het eerst sinds die dag na de
bevrijding, waarop zij naar
het marktplein was gesleept
en in het openbaar verne
derd.
Haar 48-jarige broer, die even
eens al jaren in afzondering
leefde, werd ook uit het huis
gehaald evenals het in staat
van ontbinding verkerende
lichaam van een andere
broer, de 60-jarige Remy. Vol
gens de politie was Remy on
geveer drie jaar geleden een
natuurlijke dood gestorven.
De politie beschreef het huis en
zijn bewoners als "misselijk
makend" en "smerig". Er was
geen electriciteit, gas of water
in de woning en de vloer was
bezaaid met huisvuil en uit
werpselen.
Toen Esther die dag in 1945 was
thuisgekomen besloot haar
familie dat zij zich zo te
schande had gemaakt dat zij
nooit meer in het openbaar
mocht verschijnen.
Toen hun vader, een spoorweg
arbeider, en moeder ongeveer
10 jaar geleden stierven werd
het huis strenger afgesloten
dan ooit tevoren. De politie
vermoedt dat de oorspronke
lijke vernedering had plaats
gemaakt voor een diepe haat
tegen de buitenwereld.
Electriciteit, gas en water wer
den afgesloten toen de reke
ningen niet meer betaald
werden. Hun enige contact
met de buitenwereld was met
de postbode, die Remy's uitke
ringscheque van 2000 franc
per maand bezorgde, en met
de kruidenier, die om de paar
weken levensmiddelen afle
verde.
In de volksmond werd de wo
ning "het gekkenhuis" of "het
huis van de geschoren
vrouw" genoemd. Het was be
kend dat Hubert in het bezit
was van een jachtgeweer en
daarom lieten de buren het
huis en zijn bewoners liever
met rust.
In de afgelopen maanden kwa
men er klachten uit een nabij
gelegen klooster en van pas
santen dat er vanuit huis ge
schoten was
In de vroege donderdagochtend
forceerden zeventien agenten
van de oproerpolitie de voor
deur en wierpen traangas
granaten in het huis. Zij
stormden vervolgens naai
binnen met gasmaskers op en
troffen Hubert en Esther in
één bed aan en de stoffelijke
resten van Remy in het ande
re. Esther en Hubert werden
overgebracht naar een zie
kenhuis waar zij vrijdag aan
een psychiatrisch onderzoek
werden onderworpen.
ADVERTENTIE
Mooi huis.
Wat dacht u van een mooi huis zoals alleen de
wintcrschildcr dat kan maken? Hij komt graag
overleggen en brengt de nieuwste stalcnbockcn
Mooie premie.
i ronde pre
per dag?T)n premie geldt
Wat dacht u vai
50 gulden per man,
alleen voor particulieren. En wordt verleend door
het Bedrijfschap Schildersbedrijf voor ondcr-
houdsbinnenschilder-cn behangwerk dat min
stens 3 mandagen vergt, dat wordt uitgevoerd
in de periode van 21 november 1983 tot en met
9 maart 1984 en waarvoor de aanvraag voor het
begin van de werkzaamheden is ingediend.
Voor bedrijven, scholen, ziekenhuizen,
instellingen, gemeenten en andere lagere over
heden geldt een premie van 35 gulden per man,
per dag. Uw schilder kent alle voorwaarden J*
en regelt de aanvraag voor u.
Fiscaal voordeel. Als u eigenaar/ V[\
bewoner bent, profiteert u soms ook nog L-pl
van een fiscaal voordeel. Ook daarover kan I j f
uw schilder u verder informeren. J-rX
Puhlikat
n het Bedrijfschap Schildersbednjf te Rijswijk (ZH).
