LEIDSCH
DAGBLAD
Nederland stelt
NAVO teleur
Mgr. Zwartkruis
(73) overleden
Miljoenen op de
been voor vrede
Kritiek op defensie-inspanning
Schrijft uw
eigen verhaal
over 1983
Z.-Holland krijgt minder
woningen dan verwacht
Idata voor uw
Man doodt
vrouw en
zichzelf
Ambtenaren in
Leiden bereid
tot staking
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 22 OKTOBER 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37223
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 A8 Leiden
Voor tel.nrs. zie colofon
Een avondje video in de
huiskamer gaat een steeds
grotere bedreiging
vormen voor de bioscopen.
In sommige steden heeft
het laatste filmtheater al
zijn deuren moeten
sluiten. Ook in Leiden en
omgeving zijn de
prognoses somber. Is er
nog hoop voor de
bioscoop?
Ina Brouwer,
opvolgster van
Marcus Bakker,
lijkt de norse
CPN van weleer
een minder
monumentaal
aanzicht te
geven. Gesprek
met een
Moderniste die
de Horizontalen
weet te sussen.
„Geen angst voor
grote beren,
zolang de stekels
functioneren."
Een nieuwe leuze
inde
vredespolitiek,
waar rechts zich
danig begint te
roeren. Profiel
van een club die
vierkant achter
de NAVO staat.
PAGINA 21
De
Oosterschelde-
werken
hebben een
beslissende
fase bereikt,
maar zeker is
nu al dat een
dergelijke
mammoetklus
niet spoedig
zal worden
herhaald.
Te duur en te
omslachtig.
PAGINA 23
Bisschop 'volkomen verrast'
door benoemingen in Haarlem
Teleurstelling over de gevolgde
procedure en een voorzichtige
opstelling naar de nieuw be
noemde bisschop en hulpbis
schop overheersen in de reacties
van direct betrokkenen. Sommi
gen geven de nieuwe leider van
de Haarlemse kerkprovincie
door zijn onbekendheid het
voordeel van de twijfel, anderen
voelen zich door de benoeming
van een tot gisteren onbekend ie
mand gepasseerd.
de eerste assistenten
vamde bisschop: „Het wekt een
gevoel op dat je een brevet van
onvermogen krijgt. Het is im
mers niet te verhelen dat je twee
Nederlanders uit het buitenland
krijgt".
H. van Wel, voorzitter van de Ver
eniging voor Pastoraal Werkers
en Priesters in het bisdom Haar
lem, ervaart de benoemingspro
cedure als "heel rot". Ik heb het
gevoel dat Rome orde op zaken
wil stellen.
(Zie ook pagina 5)
HAARLEM (GPD) - Bisschop
Zwartkruis van Haarlem is gis
teravond omstreeks kwart voor
elf overleden aan een hersen
bloeding. Monseigneur Zwart
kruis stierf in het Haarlemse zie
kenhuis Mariastichting, waar hij
gistermorgen met zware ver
moeidheidsverschijnselen was
opgenomen. Hij is 73 jaar gewor
den.
Bisschop Zwartkruis onderging
„zeer grote spanningen" nadat
hij vorige week „volkomen ver
rast" werd door de benoemingen
van zijn opvolger monseigneur
Bomers en hulpbisschop mon
seigneur Lescrauwaet, aldus vi
caris-generaal Kuipers gister
middag op een persconferentie
nadat de benoemingen bekend
waren gemaakt. Door de „opvol
ging op zichzelf' was bisschop
Zwartkruis volgens zijn vicaris-
generaal „al zwaar emotioneel
geladen", maar „de bisschop had
eerst nog gerekend op een ge
sprek vooraf met Rome. Nu is de
beslissing alleen medegedeeld.
De bisschop had anders ver
wacht. Dat v/as hem ook toege-
Kuipers.
aldus vicaris generaal J)emongtratieS ju acht landen
Naar eerst gisteren werd bekend
gemaakt heeft monseigeneur
Zwartkruis in april 1982 alleen
gevraagd om een „co-adjutor"
die hem zou kunnen opvolgen.
Een maand later kreeg hij uit Ro
me te horen dat de paus bereid
bleek aan dat verzoek te voldoen.
Direct daarna heeft Zwartkruis
zijn hoogste adviescollege, het
Kapittel, gevraagd om voor Ro
me een voordracht van kandida
ten op te stellen. In een latere fa
se is op verzoek van Rome nog
een aantal namen toegevoegd
aan de eerste voordracht. De nu
benoemde bisschoppen voor
Haarlem komen niet voor op de
voordracht.
Voor bisschop Zwartkruis was zijn
opvolger Bomers uit Ethiopië tot
vorige week geheel onbekend.
Lescrauwaet daarentegen was
wel bij bisschop Zwartkruis be
kend en vertrouwd. „De benoe
ming van monseigneur Bomers
en ook het feit dat er nu twee bis
schoppen zijn benoemd: dat al
les was voor mij een volkomen
verrassing", zo schreef monseig
neur Zwartkruis in een gisteren
verschenen open brief aan alle
pastores en gelovigen van het
bisdom Haarlem.
BRUSSEL (GPD) - De NAVO is niet tevreden over de Nederlandse defensie-inspan
ning. NAVO-secretaris-generaal Luns zal dit volgende week in een brief aan premier
Lubbers uiteenzetten. De brief werd gisteren besproken door de NAVO-ambassa-
deurs.
BONN (ANP/GPD) - Dit weekein
de staat in het teken van massale
vredesbetogingen door tegen
standers van kernwapens in ze
ker tien Westeuropese landen en
de VS.
In West-Duitsland komen vandaag
in Bonn, Hamburg, West-Berlijn
en voor een menselijke keten
van ruim honderd kilometer tus
sen het NAVO-centrum in Stutt
gart en de mogelijke rakettenba-
sis Neu Ulm in totaal bijna drie
miljoen mensen op de been. In
Mgr. Zwartkruis
Zonnig
Zonnig en droog. Minimumtempera
tuur omstreeks 2 graden en plaatse
lijk nachtvorst. Middagtemperatuur
ongeveer 13 graden. Matige, aan de
kust tot vrij krachtig toenemende
naar zuidwest draaiende wind.
Voor maandag wordt enige tijd regen
verwacht.
23 oktober 1983
Zon op: 07.18 uur, onder: 17.31 uur.
Maan op: 18.27 uur, onder: 08.48 u
24 oktober 1983
Zon op: 07.20 uur, onder: 17.29 uur.
Maan op: 18.52 uur, onder: 10.05 uur.
Waterstanden Katwijk: hoogwater
04.21 en 16.38 uur, laagwater 00.16 en
12.21 uur.
1983 is nog niet voorbij, maar
het einde van het jaar nadert
met rasse schreden. Evenals
vorig jaar willen wij in onze
oudejaarsbijlage, die op 31
december verschijnt, een te
rugblik werpen op de belang
rijkste gebeurtenissen in het
(bijna) afgelopen jaar.
U, de lezer, kunt ons daarbij
helpen. In onze oudejaarsbij
lage willen wij lezers aan het
woord laten over wat zij de
leukste, droevigste, belang
rijkste, aangrijpendste ge
beurtenis vonden in 1983.
Wij nodigen u uit uw gedachten
daarover op papier te zetten
en aan ons toe te sturen.
Geen gedicht, maar een kort
verhaal over het in onze krant
verschenen nieuwsbericht
dat de meeste indruk op u
heeft gemaakt. Het maakt
niet uit: een bericht over een
gebeurtenis in de stad, de
streek, het land of in de we
reld.
Uw bijdrage mag niet langer
zijn dan 600 woorden. U kunt
haar sturen naar de redactie
van het Leidsch/Alphens
Dagblad, Postbus 54, 2300
AB Leiden. In de linkerbo
venhoek van de envelop ver
melden: "Oudejaarsbijlage".
Uiterlijk 7 november dient
het verhaal in ons bezit te
zijn. Wij maken vervolgens
een selectie. De beste inzen
dingen zullen worden ge
plaatst en gehonoreerd met
een geschenkbon.
Bonn, waar gisteren de blokkade
van ministeries en het regerings
centrum werd verhinderd door
de politie, moet daarnaast een
andere menselijke keten in de
vorm van een ster ontstaan tus
sen de ambassades van de super-
mogendheden.
Daarnaast wordt vandaag betoogd
in Londen, Rome, Stockholm en
Wenen. In Londen marcheert
men van Big Ben naar Hyde
Park. Morgen is het de beurt aan
Parijs, waar ook een menselijke
keten zal worden gevormd tus
sen de ambassades van de VS en
de Sowjet-Unie. Zondag en
maandag wordt wordt betoogd
in Madrid. Ook in Brussel wordt
morgen betoogd. De organisato
ren daar verwachten een op
komst van zeker 200.000 mensen.
Behoudens in Catalonië heeft de
Spaanse socialistische partij
(PSOE) zich gedistantieerd van
alle vredesdemonstraties die dit
weekeinde in geheel Spanje wor
den gehouden. De Spaanse so
cialisten konden geen vrede heb
ben met de opzet, die de organi
satoren (het actiecomité voor
Vrede en Ontwapening en het
anti-NAVO comité) voor de de
monstraties hadden uitgekozen.
Met het thema van „Europa zon
der kernwapens" kon de PSOE
zich nog enigszins verenigingen,
maar niet met de leuzen tegen de
NAVO, voor een duidelijk NA-
VO-referendum en voor de af
bouw van de buitenlandse bases
in Spanje.
In Tsjechoslowakije hebben giste
ren op instigatie van de overheid
honderdduizenden mensen be
toogd tegen de plaatsing van ra
ketten in West-Europa. In de
hoofdstad Praag met zijn 1,5 mil
joen inwoners kwamen 120.000
mensen op de been.
BUSSUM (GPD) - Op de leger
plaats Crailo bij Bussum is
het Nederlandse Unifil-batal-
jon, dat viereneenhalf jaar in
Zuid-Libanon gelegerd is ge
weest, gistermiddag ontbon
den. „Nog eenmaal in de hou
ding met de blauwe pet",
zong een van de soldaten tij
dens de plechtigheid die de
militairen na hun terugkeer
in Nederland nog uren bezig
hield. Daarna konden ze met
vrouw, vriendin of moeder
eindelijk huiswaarts.
De Unifülers werden uitbundig
geprezen door minister De
Ruiter van defensie. Per heli
copter was hij vanuit de mi
nisterraad naar Crailo ko
men vliegen om de vakbe
kwaamheid en onpartijdig
heid van de mannen in Liba
non te roemen. Dat Neder
land haar handen niet van
het explosieve Libanon af
trekt, blijkt uit het feit dat 150
andere Nederlandse militai
ren een deel van de taken van
„Dutchbatt" zullen overne
men.
De NAVO-bondgenoten nemen
het Nederland kwalijk, zowel de
nucleaire als de conventionele
defensie te willen verminderen.
„Toen Nederland in het verleden
afwijkende posities innam ten
aanzien van de kernwapens,
werd dat goedgemaakt door een
kwaliteitsvolle conventionele in
spanning. Nu men conventioneel
ook gaat bezuinigen, wordt de
Nederlandse positie in het bond
genootschap wel moeilijk", zei
een lid van de internationale NA-
VO-staf gisteren in Brussel.
De brief van Luns is de afsluiting
van de officieel voorgeschreven
overlegprocedure die Nederland
in juli van dit jaar met de NAVO
begon over de bezuinigingsplan
nen voor de komende jaren. Die
bezuinigingen zijn nodig omdat
de groei van het defensiebudget
de komende jaren tot twee pro
cent beperkt wordt in plaats van
drie procent.
Bijkomende doelstelling van de
bezuinigingen is meer financiële
ruimte te krijgen voor het dage
lijkse functioneren van de krijgs
macht. Door de forse investerin
gen in de afgelopen jaren heeft
de Nederlandse krijgsmacht wel
veel nieuw materieel gekregen,
maar ontbreken vaak de midde
len voor onderhoud, reparatie en
oefeningen.
Marine
De voorgestelde bezuinigingen be
treffen onder meer inkrimping
van de Nederlandse marine door
vermindering van het aantal fre
gatten van 28 naar 24 of nog min
der. De marine zou in de loop
van 1984 zes kleinere, oudere fre
gatten uit dienst nemen. Bij de
DEN HAAG (GPD) De provincie
Zuid-Holland mag van de rege
ring de komende vier jaar slechts
14.534 woningen bouwen met
rijkssubsidie. De provincie had
voor de bouw van 53.098 wonin
gen subsidie gevraagd. Met de
toewijzing komt Zuid-Holland
onder de provincies Noord-Hol
land (15.666) en Noord-Brabant
(16.325), die voor aanzienlijk
minder woningen een aanvraag
hadden ingediend.
Een en ander blijkt uit een brief
van staatssecretaris Brokx
(volkshuisvesting) aan de Twee
de Kamer.
Brokx schrijft in zijn brief dat hij
door geldgebrek niet genoeg wo
ningen kan laten bouwen of ver
beteren om het bestaande wo
ningtekort snel te kunnen inlo
pen. Geen enkele provincie
krijgt het aantal woningen waar-
I data makelaardij bv breestraat 106 leiden 071-12 16 45
Kabinet wacht
met hervatting
van het overleg
DEN HAAG (GPD) - Het is 'on
waarschijnlijk' dat het kabinet
op korte termijn met nieuwe
initiatieven zal komen voor het
loonoverleg met werkgevers en
werknemers in de Stichting van
de Arbeid. Dat zei premier Lub
bers gisteravond na afloop van
de ministerraad. In de Sociaal-
Economische Raad (SER) is gis
teren van verscheidene kanten
erop aangedrongen dat het dins
dag afgebroken overleg wordt
hervat.
FNV-voorzitter Kok zei gisteren
tot onderhandelen bereid te
zijn, maar het CNV liet weten
dat 'de grens is bereikt'.
Premier Lubbers zei gisteren dat
het kabinet eerst het beraad
van 2 november zal afwachten
tussen minister Rietkerk (bin
nenlandse zaken) en de ambte
narenbonden.
WARSCHAU (AFP) - De leider
van de verboden Poolse vak
bond Solidariteit, Lech Walesa,
heeft besloten niet naar Oslo te
gaan om de Nobelprijs voor de
vrede in ontvangst te nemen, zo
is gisteren in de Poolse haven
stad Gdansk vernomen.
luchtmacht wordt voorgesteld
een vliegbasis op non-actief te
stellen.
De landmacht zou de aankoop van
nieuwe vrachtwagens en trein
wagons voor het vervoer van mi
litair materieel naar Duitsland
moeten uitstellen en over een
langere periode moeten uitsme
ren. Het uitstel van de aankoop
van die wagons (flatcars) ligt zeer
gevoelig binnen de NAVO.
Aanvankelijk heeft de NAVO
steeds erop aangedrongen dat
Nederland een tweede brigade in
West-Duitsland zou legeren om
de reactiesnelheid van het Ne
derlandse legerkorps te verho
gen, en de aankoop van treinwa
gons zou slechts een tweede op
lossing zijn, waar nu weer-aan ge
knabbeld gaat worden.
Nederland heeft zich tegen de kri
tiek binnen de NAVO verweerd
door erop te wijzen dat Defensie
als enige beleidsdepartement in
Nederland meer geld krijgt on
der de huidige economisch moei
lijke omstandigheden. Andere
NAVO-landen vinden echter dat
de sociaal-economische situatie
in Nederland, vergeleken met
landen als Griekenland, Portugal
DELFT (ANP) - De Delftse politie
heeft gistermiddag in een wo
ning aan de Van Assendelftstraat
twee lijken aangetroffen. Vol
gens een woordvoerder van de
politie betreft het vermoedelijk
een geval van moord waarna de
dader zelfmoord heeft gepleegd.
Na een tip van twee jongens werd
op een matras op het aanrecht
het stoffelijk overschot van de
23-jarige bewoner van het huis'
aangetroffen. In de slaapkamer
ontdekte men vervolgens een ge
heel in plastic vuilniszakken ver
pakt üchaam, vermoedelijk dat
van de 39-jarige vriendin van de
bewoner.
Omdat er nog geen officiële identi
ficatie had plaatsgevonden, gaf
de politie de namen van de
slachtoffers gisteren nog niet
vrij. De jongens die de politie in
lichtten zijn de kinderen van de
vrouw.
en Turkije, nog wel zo rooskleu
rig is dat er best meer geld aan
defensie kan worden uitgegeven.
De beslissingen over de bezuini
gingsplannen zullen door de re
gering worden genomen in de
Defensienota, die eind van dit
jaar wordt verwacht. In de con-
"sultatie met de NAVO heeft Ne
derland overigens benadrukt
open te staan voor kritiek, en
mogelijk nog tot wijziging van
bepaalde bezuinigingsplannen te
zullen besluiten.
(Van één onzer verlaggevers)
LEIDEN - De Leidse gemeente
ambtenaren zijn bereid om het
werk neer te leggen, wanneer op
2 november het overleg tussen
de ambtenarenbonden en minis
ter Rietkerk (binnenlandse za
ken) mislukt. Dat bleek gister
middag tijdens een druk bezoch
te vergadering in de kantine van
het Stadsbouwhuis. De kantine,
die toch aan zeker honderdvijftig
personen ruimte biedt, was te
klein om alle belangstellenden
een zitplaats te bieden.
De vakbonden voor overheidsper
soneel hebben deze week in tien
middelgrote steden, waaronder
Leiden, de actiebereidheid ge
peild. Gistermorgen besloten B
en W de ambtenaren toestem
ming te geven om in diensttijd
de vergadering te bezoeken. Vol
gens districtsbestuurder Hen
drik de Jong (Abva/Kabo) bleek,
dat wat Leiden betreft de minis
ter kan rekenen op acties. Deze
zullen ditmaal eens niet door de
reinigingsdienst worden ge
voerd, maar ter secretarie. Op het
Stadhuis en het Stadsbouwhuis
werken in totaal bijna zevenhon
derd ambtenaren. Zij zijn bereid
"een enkeling uitgezonderd" -
om bij herhaling het werk te on
derbreken. Ook werd geopperd
om het rijk te boycotten in de
zin, dat 'Den Haag' informatie
wordt onthouden. "Dat laatste
sprak nog het meeste aan. Men
heeft over het algemeen moeite
met acties waarbij het publiek
wordt benadeeld. Het rijk is toch
degene die je wil treffen", aldus
De Jong. (Zie ook pagina 5.)
EEN ECHT COMPUTE KRANT. OVER WERELD, STAD EN LAND.
Ja, ik wil uw krant:
4 weken op proef voor f 9,50, öf
noteer mij voor een kwartaalabonnement (f 61,25); vóór hel abonnement ingaat,
ontvang ik de krant 2 weken gratis.
Naam
U kunt deze bon opsturen naar het Leidsch Dagblad, Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. Of u kunt even bellen, (071 - 144941).
