c
Werknemerspremies lager
Westen moet veel
minder consumeren
Philips: bouw Chinese stad in ijskast
Kort zakelijk
D
Proeftijd werknemer te
kort, vindt Van Zeil
Volgens advies sociale fondsen
Sobi geeft
juridische
strijd op bij
Tilburgsche
Melldiandel in verzet
tegen hoge prijs fles
Maleisische Consumentenbond
Uil
4'
pi
ND
Beurs Amsterdam
DONDERDAG 20 OKTOBER 1983
Stork-Werkspoor
Stork-Werkspoor Diesel (SWD)
met fabrieken in Amsterdam en
Zwolle heeft een aantal opdrach
ten ter waaFde van 70 miljoen
gulden ontvangen voor het ont
werpen, leveren en installeren
van elektriciteitscentrales, die
voorzien zijn van dieselmotoren.
Van de Nigeriaanse overheid is
opdracht ontvangen voor de le
vering van vier motoren met
achttien cilinders alsmede een
motor met twaalf cilinders.
Vanuit het Caraibische gebied
werden twee orders ontvangen.
De autoriteiten van de eilanden
St. Vincent en Bonaire bestelden
elk een 3 megawatt eenheid met
zes-cilinder dieselmotoren.
Opel
Het aantal werknemers van de
Westduitse automobielfabrikant
Opel, een dochteronderneming
van de Amerikaanse General
Motors, zal in de komende vijf
jaar met 6000 worden vermin
derd, zo is gisteren bekendge
maakt. De voorzitter van de on
dernemingsraad van de hoofd
vestiging in Ruesselsheim, Ri
chard Heller, verklaarde in een
reactie dat de raad ervan uitgaat
dat de voorgenomen rationalise
ring ook in de rest van de West
duitse automobielindustrie zal
plaatsvinden. Hij verwachtte
geen gedwongen ontslagen. Bij
de Opel-fabrieken in Ruessels
heim, Bochum en Kaiserslautern
werken op het ogenblik nog
60.000 mensen.
Economie
AMSTERDAM (ANP) - Veel be
drijven durven geen personeel
aan te nemen omdat zij de proef
tijd van twee maanden te kort
vinden om nieuwe medewerkers
goed te kunnen beoordelen. Bo
vendien duurt een ontslagproce
dure na de eerste twee maanden
zo lang, dat ondernemers er maar
liever helemaal niet aan begin
nen. Zoedoende blijft potentiële
werkgelegenheid onaangeboord.
Staatssecretaris Van Zeil (econo
mische zaken) heeft dit gisteren
gezegd op een congres van de Al
gemene Bond Uitzendbureaus.
Door die aarzeling om nieuw per
soneel in vaste dienst te nemen
moeten bedrijven volgens hem
orders laten lopen en
plannen en investeringen achter
wege laten.
Hij vindt dat er omstandigheden
kunnen zijn om bij de werving
van personeel sterk de voorkeur
te geven aan uitzendkrachten bo
ven medewerkers met een vaste
aanstelling. Nu de economie zich
langzaam lijkt te herstellen zul
len er ondernemers zijn die
schoorvoetend nieuwe activitei
ten gaan ontplooien waarvoor tij
delijk personeel financieel aan
trekkelijker is, meent de staats
secretaris.
In dit verband raadt Van Zeil on
dernemers aan om zich goed te
verdiepen in de arbeidscontrac
ten voor uitzendkrachten. Als
voorbeelden van die „omstan
digheden" noemde hii de intro
ductie van nieuwe produkten, de
verwerking van een plotseling
toenemend aantal opdrachten,
en de oprichting van een nieuwe
bedrijf.
Werklozen zien volgens de vice-
voorzitter van de MHP. de vak
centrale van middenkader en ho
ger personeel. W. Muller, meer
heil in uitzend- dan in arbeidsbu
reaus. Bijna de helft van de uit
zendkrachten bestaat uit werklo
zen, verklaarde hij op het con
gres.
Dat het uitzendbureau meer voor
de werkzoeker doet dan het ar
beidsbureau is de achtergrond
van ,de grote vlucht' van werklo
zen in het uitzendwezen, meent
Muller.
ADVERTENTIE
Wij verstrekken U gaarne alle
informatie. U least al een Golf '84
voor f. 496,- per mnd.
ZOETERMEER (ANP) De premie voor de arbeidsongeschik-
heidsverzekering (wao) kan volgend jaar omlaag, evenals de
ww-premie (werkloosheidswet). De premie voor de aaw (alge
mene arbeidsongeschiktheidswet) zal volgend jaar echter
omhoog moeten.
MIP in Océ-project
Océ van der Grinten (kopieerappa-
ratuur) en de Maatschappij voor
Industriële Projecten (MIP) heb
ben in principe besloten te gaan
samenwerken, zo heeft Océ
woensdag bekendgemaakt. De
samenwerking moet Océ van der
Grinten via een van haar doch
terondernemingen in de Ver
enigde Staten versneld voet la
ten krijgen op de Amerikaanse
markt. Océ van de Grinten en de
MIP zullen dit jaar elk ongeveer
vijftig miljoen gulden steken in
een door Océ op te richten onder
neming, waarin de MIP een voor
lopig belang van 49,9 procent
krijgt, dat later door Océ zal wor
den overgenomen.
Hamburgers
De Amerikaanse keten van ham
burgerrestaurants Burger King
wil de komende jaren twintig
miljoen dollar (58 miljoen gul
den) investeren in uitbreiding
van het aantal vestigingen in Eu
ropa. Het aantal restaurants zal
worden vergroot van 69 op het
ogenblik tot 350 in 1987, zo heeft
de manager voor Europa, Bill
Prather, meegedeeld. Burger
King, een onderdeel van Pillsbu-
ry Company, is na McDonald's
de grootste keten van hambur
gerrestaurants ter wereld. De on
derneming heeft 3500 vestigin
gen, waarvan 3200 in de Verenig
de Staten. Burger King ver
scheen in 1978 voor het eerst op
de Europese markt, maar de re
sultaten waren tot nu toe teleur
stellend. De onderneming denkt
daarin verandering te kunnen
brengen via een nieuw marke
tingbeleid.
Dit is gisteren door de besturen
van de arbeidsongeschiktheids
fondsen en het werkloosheids-
fonds vastgesteld. Deze fondsen
beheren de gelden en hebben de
taak de minister te adviseren
over de hoogte van de premies.
Dit advies is niet bindend.
De wao-premie is vastgesteld op
19,61 procent. Het deel van het
inkomen waarover geen premie
hoeft te worden betaald (de fran
chise of premievrije voet) is vast
gesteld on 91 gulden per dag. Od
AMSTERDAM (ANP) - De Stich
ting Onderzoek Bedrijfs Infor
matie (SOBI) gaat niet bij de Ho
ge Raad in cassatie van de uit
spraak van het Gerechtshof in
Den Bosch inzake de benoeming
van de voormalige bewindvoer
ders Van Zadelhoff, Van Wettum
en Kaulingfreks tot curatoren in
het faillissement van de Tilburg
sche Hypotheekbank. Dat heeft
SOBI-voorzitter Pieter Lakeman
gisteren meegedeeld.
De reden voor deze beslissing is
dat de pandbriefhouders niet op
de vereiste korte termijn de be
nodigde financiële middelen
daarvoor vrij kunnen maken.
SOBI probeert nu „het draag
vlak te vergroten" en meer pand
briefhouders bij de zaak te be
trekken. Zij denkt daarbij vooral
aan de institutionele beleggers
om meer middelen ter beschik
king te krijgen.
dit moment bedraagt de premie
nog gemiddeld 21 procent, met
een premievrije voet van 94 gul
den.
De aaw-premie, die volledig door
de werkgever wordt betaald, is
vastgesteld op 5,76 procent. Op
dit moment is dat nog gemiddeld
vijf procent.
De ww-premie, die geheel voor re
kening van de werknemer komt,
kan volgend jaar 3,1 procent be
dragen. Voor dit jaar ligt de pre
mie gemiddeld op 4,1 procent.
Het Algemeen Werkloosheids
Fonds (AFW) meent dat de pre
mie van 2,45, voorgesteld door
staatsecretaris De Graaf (sociale
zaken) in de nota sociale zeker
heid, te laag. Zo'n premie zou het
AFW noodzaken volgend jaar
aanvullend een beroep te doen
op de geldmarkt, wat extra rente
lasten met zich meebrengt, aldus
het bestuur.
Bij de indiening van de miljoenen
nota is staatssecretaris De Graaf
voor volgend jaar uitgegaan van
een wao-premie van 19,1 procent
(waarvan de werknemer 17,5 pro
cent en de werkegever 1,6 pro
cent zou moeten dragen) bij
premievrije voet van 91 gulden
per dag. Het bestuur van het Ar
beidsongeschiktheidsfonds
(AOF) is bij de bepaling van de
wao-premie uitgegaan van onge
wijzigd kabinetsbeleid. Er be
staan nog veel onzekerheden
over de verwezenlijking van de
kabinetsplannen, vindt het be
stuur.
Zou wel worden uitgegaan van de
onverkorte doorvoering van die
plannen (korting van 3,5 procent
op de ambtenarensalarissen en
uitkeringen, en verlaging van het
uitkeringspercentage van de wao
per 1 juli van 80 naar 70 procent),
dan kan de wao-premie voor
1984 worden verlaagd naar 18,44
procent bij een premievrije voet
van 91 gulden per dag.
AMSTERDAM (ANP) - De Noordhollandse melkhandelaren weigeren
met ingang van vandaag aan de melkleveranciers meer te betalen voor
melk in flessen dan voor melk in kartonnen pakken. Dit is gisteren
besloten op een vergadering van de afdeling Noord-Holland van de
Nederlandse Melkhandeleranenorganisatie (NMO) in Akersloot. Vol
gens de voorzitter van die afdeling. J.B. Vessies, is by de afgelopen
melkprijs verlaging de prijs voor een liter flessenmelk met slechts drie
cent verlaagd, tegenover zeven cent voor een liter in karton. Hij zei dat
de melk in flessen bijna uitsluitend door melkhandelaren wordt ver
kocht, die zich door de hogere prijs benadeeld voelen ten opzichte van
bijvoorbeeld zelfbedieningszaken, waar melk voornamelijk in karton
nen verpakking wordt verkocht.
Vessies zei te verwachten dat ook de andere afdelingen van de NMO
zullen besluiten niet langer meer te betalen voor flessen melk. Van
avond vergadert het hoofdbestuur van de NMO hierover.
Kamsteeg Auto Lease B.V.
Hoorn 174-Alphen a/d Rijn
01720- 29313
EINDHOVEN/HONGKONG
(ANP) De bouw van een com
pleet nieuwe stad in de Volksre
publiek China nabij Hongkong is
drie tot vier jaar vertraagd. Phi
lips is nauw betrokken bij de
bouw van die stad.
Eind 1981 sloot Philips een voorlo
pige contract met Gordon Wu
Associates, een dochteronderne
ming van Hopewell Holding li
mited met betrekking tot de op
richting van United Contracts li
mited. Die nieuwe onderneming
gaat in principe alle elektro-me-
chanische en elektronische sys
temen voor de nieuwe stad ont
werpen. Leveren en installeren.
Het is voorts de bedoeling dat
United Contracts ook de ontwer
pen levert voor de utiliteitsge
bouwen zoals ziekenhuizen.
Eerste prioriteit krijgen echter
voorzieningen van infrastructue-
le aard, zoals een telefoonnet, ka-
bel-tv-systeem en kracht- en wa
tervoorzieningen. United Con
tracts limited zal bij de uitvoe
ring van het project nauw sa
menwerken met Interingenee-
ring Eindhoven, een dochteron
derneming van Philips. Hoewel
geld er met de order is gemoeid
heeft Philips tot nu toe nooit wil
len zeggen.
Volgens directeur Veeneklaas van
Philips Hongkong is de onroe
rend goed-markt in Hongkong
op dit moment voor een deel in
gestort. Tal van bedrijven zijn
failliet of balanceren op het rand
je van bankroet. HodpwpII Hol
ding limited steekt daar gunstig
bij af al is de winst gedurende de
eerste helft van dit jaar met 20
procent gedaald.
Hopewell Holding heeft besloten
de investeringen in de nieuw te
bouwen stad voorlopig op te
schorten, in ieder geval tot er een
einde is gekomen aan de overca
paciteit aan kantoren en fa
brieksgebouwen in Hongkong.
Daar is sprake van een grote
leegstand in deze sector.
Volgens Veeneklaas zijn de plan
nen met betrekking tot de bouw
van de nieuwe stad zeker niet
van de baan. „Ze zijn ook niet in
de diepvries gezet maar in het
groentevak van de ijskast".
De bouw van de stad waar het aan
vankelijk allpmaal nm ic Kotrnn.
nen vergt twintig jaar. Er moeten
tezijnertijd meer dan een miljoen
mensen komen te wonen. De
stad wordt gesitueerd in een be
lastingvrije zone. China wil deze
en enkele soortgelijke zones
gaan gebruiken om complete in
dustriële eindprodukten uit te
Gordon Wu Associates is een van
de grootste projectontwikkelaars
van Hongkong. Philips Hong
kong heeft er bij tal van projec
ten al mee samengewerkt. Gor
don Wu bouwde onder meer het
66 verdiepingen tellende Hope
well Building, het hoogste ge
bouw van Azië. Philips Hong
kong is in deze wolkenkrabber
gevestigd.
UTRECHT - Een consumenten
organisatie in de Derde We
reld. Je druk maken over hoge
prijzen, inflatie, de doelmatig
heid van overheidsdiensten, de
kwaliteit van voedsel. De Ma
leisische consumentenorgani
satie CAP (Consumers Asso
ciation of Penang) besefte na
een aantal jaren dat dit niet
voldoende is. In een land waar
een groot deel van de bevol
king niet te eten heeft, kun je
moeilijk al je energie richten
op de kwaliteit van dat eten.
Voorkomen dat de consument
wordt uitgebuit, was in 1969 de
reden om in het noorden van
Maleisië in de stad Penang. een
consumentenorganisatie op te
richten. Maar al snel werd dui
delijk dat de situatie van de
Maleisische consument alles te
maken heeft met de positie van
door
Rian van Kuppenveld
Maleisië als Derde Wereld
land. In de eerste plaats moe
ten de basisbehoeften vervuld
worden: voedsel, schoon wa
ter, goede sanitaire voorzienin
gen, onderwijs, gezondheids
zorg.
Martin Khor Kok Peng is direc
teur van de CAP, en was on
langs in Nederland. Een van de
belangrijkste doelstellingen
van zijn organisatie is nu de be
volking de mogelijkheid te ge
ven zich te ontwikkelen, te zor
gen dat die basisbehoeften er
komen. Maar dat kan niet, zo is
zijn stellige overtuiging, via de
weg die de Maleisische over
heid nu is ingeslagen. En met
Maleisië veel Derde Wereld
landen.
„De regering hanteert een ont
wikkelingsmodel dat in feite
geheel is overgenomen van het
westen. Industrialisatie, een
kunstmatig hoge levensstan
daard. Maar er wordt geen re
kening gehouden met de nega
tieve gevolgen die dit Westerse
leefpatroon voor de hele we
reld heeft gedaan. Want het is
de overconsumptie in het wes
ten die de werkelijke oorzaak
is van de onderontwikkeling.
Een Amerikaan verbruikt net
zoveel energie als 1072 inwo
ners van Nepal. Amerikaanse
vrouwen geven per jaar meer
geld uit aan cosmetica dan alle
begrotingen van de regeringen
in Afrika samen".
„De manier waarop het Westen
zich heeft ontwikkeld is tot het
heil van de wereld gepromo
veerd. Maar in feite bedreigt
dit ontwikkelingsmodel de we
reld. Als je de weg van het wes
ten kiest, kies je voor indus
trialisatie met een enorm hoog
energieverbruik. En energie
raakt op. Deze manier van ont-
i
N
t
\7
Martin Khor Kok Peng: "Als
er geld van Nederland naar
Maleisië vloeit, is dat ons eigen
geld.
(Foto GPD)
wikkeling leidt er toe dat de
wereld afstevent op een enor
me economische en ecologi
sche ramp".
Volgens Martin Khor is het voor
het overleven van de wereld
absoluut noodzakelijk dat in
de ontwikkelde landen het
consumptiepatroon drastisch
wordt teruggeschroefd. De
ontwikkelingslanden moeten
niet dezelfde fouten maken als
de geïndustrialiseerde landen
en kiezen voor een ontwikke
lingsmodel dat rekening houdt
met de effecten op het milieu
en de nadruk legt op het ver
vullen van de eerste basisbe
hoeften. Om te beginnen zul
len de grondstoffen die de Der
de Wereldlanden rijk zijn dan
ook bewaard moeten worden
voor eigen gebruik en niet
moeten worden geëxporteerd
naar het westen. „Daar dienen
ze voor handhaving en verdere
verhoging van een al veel te
hoge levensstandaard. Ons tro
pisch regenwoud wordt gekapt
om in de vraag naar luxe hout
soorten in de rijke landen te
kunnen voldoen. Maar als dat
zo door blijft gaan is in ons he
le woud verloren gegaan, met
alle gevolgen voor het milieu
vandien".
Het kappen van het tropisch re
genwoud is niet de enige „ze
gening" die Maleisië heeft ge
kregen tijdens het ontwikke
ien naar westers model.
In de jaren zeventig werden met
veel gejuich multinationale on
dernemingen binnengehaald
om Maleisië te industrialiseren
en zo op te stoten in de vaart
der volkeren. Het nationale in
komen steeg, maar het meren
deel van de bevolking plukte
daar geen vruchten van. Inte
gendeel, zij werden alleen ge
confronteerd met de nadelen.
Martin Khor: „De industriali
satie veroorzaakte drie veilig
heidsproblemen. Ten eerste
kwamen er gevaarlijke pro
dukten op de markt. Alles uit
het westen was heilig. Zoals
babyvoeding in flessen. De
melk werd echter aangelengd
met vervuild water. Of pestici
den, die allang in het westen
verboden waren".„Op de twee
de plaats zijn de arbeidsom
standigheden in de fabrieken
levensgevaarlijk. In de Derde
Wereld kunnen de onderne
mingen hun arbeiders laten
werken in omstandigheden die
in het westen allang verboden
zijn. Op de derde plaats veroor
zaakt de industrialisatie gewel
dige milieuproblemen. Milieu
wetten zijn er niet en de grote
Maleisische rivieren raken zo
vervuild dat de vissen sterven.
Dat bedreigt niet alleen het be
staan van de lokale riviervis
sers maar ook de plattelands
bevolking omdat vis de be
langrijkste bron van proteïne
is. Al deze problemen zijn in
herent aan de gekozen ontwik
kelingsstrategie".
Volgens Khor is er in de hele
Derde Wereld geld genoeg
"Het wordt alleen nu besteed
aan de verkeerde projecten.
Het imiteren van het westen.
Ook wordt er nu door onze
mensen heel wat geld verdiend
dat misbruikt wordt in de rijke
landen. En als er geld van Ne
derland naar Maleisië vloeit
dan is dat ons eigen geld".
AANDELEN binnenland doorlopend
Noteringen van
donderdag 20 oktober 1983
'tot 12:33 uur)
321.00 320.2C
386 00 38500
7250.00 7260.00
3880 00 3880 00
palthe
porc fles
ten twenth
tilt) hyp c
wyk hering
buitenland a»as
21200
78.008
beleggingsinst.
OBLIGATIES
staatsleningen
nl 7% 82 93
bng
bglI'A 82-07
bg 10% 82-07
bg 10 80-88
bg 9'£ 82-07
bg 9 83-08
11660
114 90
10520
10250
nmb 7% 83-92 97 00
nmb s 8% 78 152 90 15
nmb s V/2 78 148 90 14
nwb 8% 84-03 99 80 S
php8% 83-93 101 10 10
pandbrieven
Igh 11 81-88 104 30 10
Igh 9 78-86 100 60 10
Igh 9 83-92 100 20 10
Igh 7% 77-85 98 80 9
rabh 11 80-88 10510 10
rabh 8% 83 101 20 10
B9u83 61 00
wuh 11 8088 10290 10
WUh9'ï 79-87 100 60 IC
wuh 9 76-85 100 70 10
wuh 8% 78-87 99 40 S
parallelmarkt
officieel toegelaten
indices e.d.
Indices (a.n.p.-c.b.s)
obl.lndexyeff.rend.(c.b.s.)
Staatsleningen 8 31
buitenlands geld
VERKLARING DER TEKENS
Oce laat beurs schrikken
hel bencht dal Oce van der Grinten
I 100 min uit de markt wil nemen
door een vijftienjarige converteer
bare obligatielening. De koers van
de aandelen Oce reageerde daar
op met een sterke daling van ruim
f 5 tot omstreeks f 211
Voor de rest lag de markt er van
morgen vrij vriendelijk bij Men
bleek zich weinig aan te trekken
van de opnieuw flauwe stemming
Voor Elsevier en VNU was een
winst van omstreeks f 2 wegge
legd Gist Brocades en ABN deden
het prima met stijgingen van om-
Voor de staatsfondsen werden op
de obligatiemarkt dezelfde prijzen
als gisteren betaald
