'Rock tegen raketten' in Voorhout
'Motief gaf plaats van herkomst aan'
IIP
I'LSIMERS
DE TIJD
DONDERDAG 20 OKTOBER 1983
PAGINA 23
wbê£
Jeans Shop v. Ooy, Breestraat 39-41, Leiden.
Versteegh Jeans, Haarlemmerstraat 129, Leiden,
Bender, Winkelhof 69, Leiderdorp.
Popgroepen uit streek speten op jestwal
VOORHOUT - "Rock te
gen raketten", onder dit
motto houden vrijdagavond
de IKV-kern Voorhout, het
Sociaal Educatief Centrum
(SEC) Voorhout en het Bol-
lenstreeks Overleg Komitee
Scholieren (BOKS) een
popfestival in het SEC-ge-
bouw in het bollendorp.
Het is voor de tweede keer dat er
een dergelijk festival wordt gehou
den. In 1981 kwamen er ruim 300
jongeren naar het gebeuren in het
SEC-gebouw.
Vrijdagavond zullen de volgende
groepen te beluisteren zijn: Sile-
nus uit Leiden. The Loggers uit
Voorhout. SPLASH uit Noordwij-
kerhout en Carezza uit Sassen-
heim. Buiten het optreden van de
ze groepen zijn er diverse stands
van onder meer het IKV. het
BOKS en de Jongeren tegen kern
wapens.
De pauzes zullen worden gevuld
met een optreden van Ton Elfrink
uit Noordwijkerhout. Er zal tevens
een 'satirische' film worden ver
toond over de Tweede Wereldoor
log. Waarschijnlijk zullen er ook vi
deo-beelden te zien zijn over een
manifastatie van BOKS op 20 mei
in Q-bus in Lisse.
BOKS is afgelopen maart opge
richt. Dit gebeurde naar aanleiding
van de plannen van het kabinet
met het onderwijs in het land.
Leerlingen van een aantal scholen
staken de koppen bij elkaar om
een vuist te maken tegen de plan
nen van de onderwijsminister
Deetman. Dat resulteerde in een
handtekeningenactie op vijf ver
schillende scholen in de streek. In
totaal werden er 1860 handtekenin
gen opgehaald.
Doorgaan
BOKS kreeg toen de wind in de
zeilen en besloot door te gaan 'met
alles wat met scholieren heeft te
maken'. Als groot actiepunt werd
besloten de plannen van minister
De Koning van sociale zaken en
werkgelegenheid aan te pakken.
Deze bewindsman is van plan de
uitkeringen met twee procent en
het jeugdloon met tien procent ver
lagen.
Omdat dit volgens BOKS ook de
belangen van scholieren zijn werd
er een grote campagne opgezet met
als hoogtepunt een scholenmani
festatie op 20 mei in Q-bus in Lisse
tegen het verlagen van de jeugdlo
nen en de uitkeringen. BOKS
groeide ondertussen als kool. Te
gen het eind van het afgelopen
schooljaar waren er leerlingen van
zeven verschillende scholen bij
BOKS aangesloten.
Iedere vrijdagmiddag kwamen
scholieren uit Noordwijk, Noord
wijkerhout. Sassenheim, Lisse.
Hillegom en Voorhout bij elkaar
om verdere acties voor te bereiden.
Nu, in het nieuwe schooljaar, heeft
BOKS de kernwapenstnjd als ac
tiepunt gekozen. 'Rock tegen Ra
ketten', zal. aldus het comité, 'één
van de hoogtepunten van de cam
pagne moeten worden'.
Vervoer
BOKS probeert verder zoveel mo
gelijk scholieren te mobiliseren
voor de vredesdemonstratie in Den
Haag op 29 oktober. Met de op
brengst van het festival van vrijdag
kan het vervoer vanuit de bollen
streek naar Den Haag gedeeltelijk
worden betaald. Op dit moment
zijn er ongeveer honderd scholie
ren die zich voor de demonstratie
hebben aangemeld.
Het is niet de bedoeling van BOKS
om het bij demonstraties tegen
kernraketten te laten. Een ander
'groot' actiepunt is volgens BOKS
onder meer een campagne tegen
handtastelijke leraren. Ook
schenkt het comité aandacht aan
racisme en fascisme. Dat neemt
niet weg, aldus BOKS. dat eerder
gevoerde acties worden vergeten.
"De anti-kernwapenstrijd eindigt
bijvoorbeeld nie]t na een geslaagde
demonstratie".
Volgens BOKS is het comité op dit
moment één van de weinige nog
draaiende scholierenorganisaties.
BOKS werkt met ongeveer veertig
aktieve leden. Er worden om de
twee weken zogenaamde 'hé jij
daar'-vergaderingen gehouden
voor nieuwe leden, waarin wordt
uitgelegd hoe BOKS werkt.
Drie gewonden
HAARLEMMERMEER - Bij een
verkeersongeval op de rijksweg
Rotterdam-Amsterdam zijn gis
termiddag drie mensen gewond
geraakt. Het ongeval gebeurde
toen drie wagens bij een file ter
hoogte van het aquaduct op el
kaar botsten.
De drie gewonden zijn vervoerd
naar het ziekenhuis van de VU in
Amsterdam. Twee van de auto
mobilisten konden na behande
ling weer naar huis. Het derde
slachtoffer, een inwoonster van
Amsterdam, moest worden op
genomen. De politie kon niet
zeggen welke verwondingen de
drie automobilisten hadden op
gelopen.
Baarnse schreef boekje over visserstruien
Het motief van de visserstrui verraadde vroeger de herkomst van
de visser. De Baarnse Henriette van der Klift heeft de meest voor
komende truien uil die tijd onderzocht. Het resuttaat daarvan
heeft zij neergelegd in een boekwerkje dat morgen officieel wordt
gepresenteerd in het Vlaardingse visserijmuseum. 'Foiopr,
KATWIJK/BAARN - Elk
vissersdorp kent nog al
tijd zijn eigen typische
traditionele kledij. In ve
le toonaarden is ook
meermalen geschreven
over de o zo fraaie kos
tuums van de vissers
vrouwen. Over de prach
tige kanten mutsen, de
bijzondere oorijzers, de
typische kousen en de
kleurrijke overschorten.
Beschrijvingen over de kleding
van de mannen steken daar
maar minnetjes bij af. Daar zijn
tot op heden dan ook nauwe
lijks woorden aan gewijzigd.
Het loont ook niet de moeite
daar aandacht aan te besteden,
aan die sombere eenvoudige
kledij. Karakteristieke eigen
schappen kent het 'kostuum'
van de vissers ook niet, zo
wordt althans veelal veronder
steld.
door
Adriaan Brandenburg
De in Baarn woonachtige Hen
riette van der Klift-Tellegen
weet inmiddels wel beter. In
een boekwerkje dat morgen
verschijnt laat zij haar licht
schijnen over de visserstrui.
Een kledingstuk dat niet alleen
door de jaren heen om de
schouders van de visser hing,
maar ook door het motief aan
gaf uit welk dorp de visser af
komstig was. Want elke vis
sersplaats had vroeger haar ei
gen trui.
Mede aan de hand van gesprek
ken en oude foto's die door
particulieren en instanties zijn
afgestaan, heeft Van der Klift
de patronen en motieven kun
nen achterhalen. Het resultaat
van haar onderzoek heeft zij nu
neergeschreven in het een
boekwerkje. Bepaalde anekdo
tes die zij op haar speurtocht
aan de weet kwam vormen
daarbij een bijzondere omlij
sting.
Katwijkse trui
In totaal heeft mevrouw Van der
Klift de authentieke motieven
van veertig truien van vissers
afkomstig uit zeventien Neder
landse vissersplaatsen weten
te achterhalen. Van Arnemui-
den tot Zwartewaal. Bijna van
zelfsprekend ontbreekt de
'Katwijkse trui' niet.
'Kenmerkend voor de Katwijkse
trui zijn" vertelt zij "de ribbel-
banen met kabels". Katwijk
kende één bepaald motief. In
andere vissersdorpen, zoals
bijvoorbeeld Stellendam, wer
den truien met verschillende
motieven gedragen.
Hoe kwam zij op het idee een
boekje te schrijven over visser
struien? Van der Klift: "Ik heb
een tijd in Engeland gewoond.
Als ik dan naar Nederland ging
met de boot maakte het vis
sersleven altijd veel indruk op
mij. Bovendien begreep ik
nooit waarom men in Neder
land altijd in Ierse of Schotse
truien liep, terwijl er toch ei
gen ontwerpen waren, die van
de vissers. Maar Nederlanders
zijn net als Friese koeien: die
vinden het gras buiten het hek
ook veel lekkerder".
Om de geschiedenis van de Ne
derlandse visserstrui te achter
halen reisde Van der Klift na
genoeg alle typische vissers
dorpen af om het ware verhaal
achter de 'eigen plaatselijke
trui' aan de weet te komen. Uit
eindelijk is zij vier jaar in touw
geweest om alle gegevens te
verzamelen. Zij merkte dat
zelfs de vissersvrouwen niet al
tijd van de verschillende truien
afwisten. "Maar de mannen op
zee herkenden elkaar aan hun
trui".
Marinetrui
Van der Klifts onderzoek gaat te
rug tot 1860. "Dat was de tijd
van een grote verandering in
de visserij. Er werd met grote
re boten gevaren en met betere
netten. Vermoedelijk zijn de
typische truien komen 'over
waaien' uit Engeland. "Maar",
zo voegt zij eraan toe, "nu ik
mijn boekje heb geschreven
krijg ik steeds meer tips. Het
zou mij niets verbazen als Ne
derlanders al veel eerder in vis
serstruien liepen en de Engel
sen het weer van ons hebben
overgenomen". Mevrouw Van
der Klift is van plan alle nieu
we gegevens die zij krijgt aan
gedragen nauwkeurig te bewa
ren om daar mogelijk in de toe
komst in een nieuw boekje op
terug te komen.
De visserstruien worden, zo weet
zij, nog maar in enkele vissers
plaatsen gedragen. In Katwijk
is dat niet meer het geval. "Na
de Tweede Wereldoorlog raak
te de Engelse marinetrui in
trek. Veel vissers hebben hun
typische truien daarna niet
meer aan gehad. De echte wol
was na de oorlog bovendien
veel te duur om nieuwe truien
van te maken"
De officiële presentatie van het
boek is morgenmiddag in het
visserijmuseum in Vlaardin-
gen. De Commissaris van de
Koningin in Zuid-Holland,
Mr. Vrolijk, zal die dag het eer
ste exemplaar in ontvangst ne
men. 'Schipperstruien' is uit
gegeven door Cantecleer in De
Bilt en kost 29,50 gulden.
Hans Knoop schreef een onthul
lend boek over de dubieuze rol
van de Joodse Raad in de oorlog.
Hervormd Nederland noemt het
een 'verbijsterend stukje ge
schiedenis'. De Joodse Raad
heeft willens en wetens eenvou
dige joden opgeofferd om de zo
genaamde elite te kunnen red
den, zo blijkt uit het boek van
Knoop. De auteur geeft een
beeld van de twee grote leiders
van de raad: Asscher en Cohen.
Zij vormden op eigen initiatief
een raad, die een willig werktuig
werd in handen van de Duitsers.
Iedere keer koos de raad mensen
of lieten mensen kiezen om op
transport te gaan. Steeds waren
**dat de 'sinasappeljoden', zoals
Knoop de joodse arbeiders om
schrijft. De Joodse Raad koos
voor het behoud van 'het betere
deel', opdat na de oorlog weer
een joods leven kon worden op
gebouwd, beweert Knoop. Hij
noemt enkele voorbeelden als
bewijs van de naïviteit van de
joodse leiders.
Volgens CDA-fractieleider De
Vries hebben de mensen het he
lemaal verkeerd begrepen. Ze
hoeven helemaal niet zo veel in
te leveren, het gaat om hoogstens
15 gulden. Berekeningen hebben
volgens het CDA uitgewezen dat
de pijn best meevalt, ook voor de
uitkeringstrekkers. Commentaar
van de FNV over de cijfers: 'ze
kloppen ja. Maar het CDA heeft
ongetwijfeld completere cijfers
en dan ontstaat een heel ander
beeld'. En de AbvaKabo vult
aan: 'het is niet meer zo dat de
ambtenaren veel beter af zijn dan
mensen uit het bedrijfsleven.
Bert de Vries kan niet rekenen.
Hij zegt: 'de mensen leveren
maar een paar gulden in. Maar
hij praat niet over het inleveren
van koopkracht. Men doet alsof
het bij ambtenaren een vetpot is,
terwijl het gaat om heel gewone
mensjes met heel gewone inko-
mentjes'.
Hoe in 1968 by de VPRO de ver
beelding aan de macht kwam en
de puntjes tussen de afgekorte
naam van de omroep verdwenen,
wordt uitvoerig beschreven in
het omslagartikel. Van dominee
Spelberg naar 'Hoepla' en de ge
beurtenissen daartussenin roe
pen een nostalgisch beeld op van
de revolutie die binnen deze om
roep plaats had. Een zuiver Vic
toriaanse instelling was de
VPRO aan het begin van de jaren
zestig nog. Vrijzinnige dominees
maakten de dienst uit en er werd
dan ook nogal aangehikt tegen
jonge mensen ais Peter Flik en
Wim Noordhoek: jongens van de
rebellenclub. De kiem voor de
revolutie was gelegd en via een
periode van conflicten en dalend
ledenbestand werd de VPRO een
omroep die weinig meer met do
minees te maken had. Sommi
gen vinden dat de vroegere her
vormers nu dezelfde fout maken
als het toenmalige behoudende
bestuur: 'Wat de generatie die
toen de VPRO veroverde nu doet
ten aanzien van het stijgende on
behagen onder de mensen, het
terugkomende racisme en de
Centrumpartij, is precies hetzelf
de. Komen die progressieve ty
pes van de PvdA en de VARA
nooit in cafés? Horen ze niet wat
er leeft onder de mensen?"
Het onderste Caraïbische eiland
Grenada was vorige week toneel
van een couppoging. Premier Bi
shop werd onder huisarrest ge
plaatst en vannacht werd bekend
dat hij is doodgeschoten. HP was
er net vóór dc coup. De VS zien
in Grenada een tweede Cuba.
Met Cubaanse hulp werd daar
een militare basis gebouwd on
der het mom een vliegveld voor
de burgerluchtvaart aan te leg
gen, aldus Washington. HP keek
op de plek des onheils en be
merkte dat het met die basis nog
al meeviel. "Misschien dat er ten
tijde van oorlog vliegtuigen kun
nen landen, maar dat kan op
Schiphol ook".
De dramatiek van Bishop zou zijn,
dat hij niet links genoeg was
voor de radicalere figuren in zijn
partij, terwijl de VS in hem een
handlanger van communistisch
Cuba zagen. Maar niet alleen in
de VS werden beschuldigingen
tegen Bishop geuit: vooral de
Nederlandse pers bleef hem
hardnekkig een 'persoonlijke
vriend' van de Surinaamse leider
Desi Bouterse noemen. En dat
terwijl, volgens HP, Grenada het
bewind in Suriname sinds de de
cembermoorden negeerde.
"Zonder dat het daarbij een
linkse revolutie als zodanig wil
afvallen'.
Nu er slechts over de situatie in
Grenada kan worden gegist (alle
buitenlandse journalisten zijn
het land uitgezet), noemt HP
echter het enthousiasme over het
bestaan van zo'n aardig socialis
tisch bewindje "op z'n zachtst
gezegd voorbarig".
i/n
VRU NEDERLAND
De geestelijk leiders van de Neder
landse Unie, De Quay, Eintho-
ven en Linthorst Homan blijken
zich nogal wat moeite te hebben
getroost de geschiedschrijving
rond hun omstreden tegenhan
ger van de NSB naar hun hand te
zetten, zo onthult VN. Het toen
malige kabinet Biesheuvel, werd
ten tijde van de publicatie van
deel IV van De Jongs standaard
werk onder zware druk gezet om
de minder plezierige passages uit
het boek te houden. De opzet
mislukte, ondanks gesprekken
met Van Veen (Onderwijs), de
Braauw (wetenschapsbeleid).
Biesheuvel zelf en De Jong.
Bibeb sprak met staatsscretaris De
Graaf over de bezuinigingen en
de onrust onder bevolking. Hij is
daar niet bang voor: "Ons land is
in vergelijking met veel andere
landen een oase van rust. Ik
denk dat het geloof daarin een
positieve rol speelt".
Piet Grijs bespreekt het bij Van
Oorschot verschenen boekje "Te
beginnen uit Nederland", waarin
de IKV-leuze door veertien min
of meer gerenomeerde critici te
gen het licht wordt gehouden.
Grijs concludeert dat geen van
de betogen een argument bevat
waarmee plaatsing van nieuwe
kernwapens te rechtvaardigen
valt.
Abel Herzberg kraakt het deze
week verschenen boek van Hans
Knoop over de Joodse raad. An
derhalve pagina lang licht hij zijn
slotconclusie toe: "Het is een
zeer slecht boek. Slecht in elke
zin van het woord". Voorts in
VN: het geheime Amerikaanse
scenario voor het geval Iran de
Straat van Ormoes afsluit, een
portret van Roemenië en in de
boekenbijlage onder meer een
profiel van de zeker in Neder
land laat ontdekte Italiaanse
schrijver Italo Svevo.
MACA7JNE
EM besteedt in maar liefst vijf arti
kelen aandacht aan de komende
vredesdemonstratie in Den
Haag. Ferry Huogendijk analy
seert een Nipo-enquête. Hij con
cludeert, dat een flink gedeelte
van de bevolking op twee ge
dachten hinkt: gevoelens van af
keer en vrees voor kernwapens,
maar tegelijkertijd voor adequa
te defensie en voor het lidmaat
schap van de NAVO. Volgens de
enquête blijken de Nederlanders
ook te denken, dat wanneer de
onderhandelingen in Genêve
mislukken, de kernraketten toch
in ons land worden gestatio
neerd. Aan twaalf oud-ministers
van defensie werd gevraagd hoe
zij denken over het nut van een
massale demonstratie, een refe
rendum en de macht van de pu
blieke opinie. Henk Vredeling:
"Degenen die in de Kamer zitten
moeten weten wat de omvang is
van de stromingen in de bevol
king" en "Als we tegen plaatsing
zijn moeten uit de NAVO gaan".
Piet de Jong: "Het IKV brengt
het oorlogsgevaar dichterby".
Rex Brico beschrijft het effect
van de anti-kernwapenstrijd op
het IKV en (tegenpool) ICTO.
De deze week overleden filosoof/
politicoloog Raymond Aron ver
telt in een van het Franse blad
l'Expresse aangekocht artikel
dat er voor de weigering om tot
plaatsing van kernraketten over
te gaan zeer veel moed nodig is:
"Het militaire rijk van de Sowjet-
Unie wordt niet geregeerd door
een Hitler die de datum van dc
oorlog vaststelde aan de hand
van zijn leeftijd".
Tenslotte in EM de snelle groei van
de vredesbeweging in de Bonds
republiek en de regering die zich
zorgen maakt over dc ingetreden
"hete herfst".
De Tijd was gisteren in Leiden niet
verkrijgbaar.
