Louis Davids
C K-n" )-
herdacht met
een musical
P0DIUMBLIK
Studenten (s)preken
voor eigen parochie
Concertgebouw
12 cm verzakt
Veel aandacht voor
Grote Kleine Man'
Muziektempel moet één jaar dicht
SCHEVENINGEN (GPD) - „Ik breng mijn weekend door
met jou in Scheveningen". Een onvergetelijk lied van
een even legendarische cabaretier, Louis Davids. Hon
derd jaar geleden werd „De grote man van het kleine
cabaret" geboren. Voor dat zelfde Scheveningen een goe
de reden om „zijn" Louis Davids op verschillende manie
ren te herdenken.
Om te beginnen gaat op 27 oktober
in het Circustheater de door Di-
mitri Frenkel Frank geregisseer
de musical „De zoon van Louis
Davids" in première.
Het is een allesbehalve gemakkelij
ke produktie, die zich naar ge
lang de accommodatie - het grote
Carré en de „Huiskamer in Lo-
chem - voortdurend zal moeten
„uittrekken als kauwgum" of in
krimpen tot minimale propor
ties. Bovendien moeten de ac
teurs en actrices - de voornaam-
sten zijn Jenny Arean, Lex
Goudsmit, Gerrie van der Klei,
Johan Ooms en Joost Prinsen -
dingen doen die van artiesten
nauwelijks verlangd kunnen
worden. Daarbij spelen nog pro
blemen op „driedimensionaal
vlak" een rol en schijnt een mo
torfiets met zijspan ronkend het
toneel op te moeten rijden.
De liedjes van Louis Davids zijn
tot grote musicalnummers uitge
bouwd. Dat lijkt op zich al een
krachttoer, als men zich bedenkt
hoe „Weet je nog wel, oudje" of
„De olieman" op onnavolgbare
maar zeer ingehouden wijze door
Davids in het oude Kurhaus-Pa-
viljoen voor het voetlicht werden
gebracht. Maar volgens Dimitri
Frenkel Frank, die daarover eind
vorige week tijdens een persbij
eenkomst in het Kurhaus enige
bijzonderheden meldde, is het al
lemaal prima gelukt. Lex Goud
smit bijvoorbeeld brengt een
nummer als „Sallie met de room-
ijskar" als langzame blues, hoe
ongelofelijk dat ook mag lijken.
In Davids' jonge jaren was de
jazz in Amerika nog maar net uit
gevonden.
Van Louis Davids zal geen „zoet
portret" worden gegeven. Vol
gens de regisseur kan dat ook
niet, omdat hij een eenzame, ge-
De mvLsicalbemanning bijeen voor het Scheveningse Kurhaus met links Johan Ooms (die de rol van Louis
Davids vertolkt) en rechts Gerrie v.d. Klei en Jenny Arean. (Foto ANP)
kwelde figuur was die weinig
persoonlijk contact duldde en al
tijd afstand bewaarde. Alleen als
artiest schijnt hij bevrediging te
hebben gevonden, hoewel er
weinig over Davids' intieme le
ven bekend was. Een mysterieu
ze man, die sympathieke en on
sympathieke kanten had. Het
contact dat de vader van Dimitri
Frenkel Frank, die Louis Davids
als violist begeleidde, had be
perkte zich tot een eenvoudig
„Tot kijk, mensen". Het portret
dat de musical van Louis Davids
geeft, wijkt niet veel af van de
echte Davids.
Ter herdenking van Louis Davids'
honderdste geboortedag is
voorts in het Kurhaus een foto
tentoonstelling te zien onder de
titel „Louis Davids 1883-1983",
die dagelijks gratis toegankelijk
is van 09.00 tot 18.00 uur en is sa
mengesteld door Miijam Boe-
laars, Clare Cannegieter en René
Frank. Het is een hoogst infor
matieve expositie die in woord,
beeld en geluid een indruk geeft
van de loopbaan van de Grote
Kleine Man.
Er is verder een langspeelplaat uit
gebracht met opnamen die voor
een deel nog niet eerder te horen
zijn geweest. Die opnamen wer
den gemaakt in Parijs en ver
werkt in een Nederlandse kopie
van de Amerikaanse revuefilm
„Paramount on Parade" die met
Kerstmis 1930 in ons land te zien
was. De film is verdwenen, maar
een verzamelijk bezat nog steeds
het geluidsmateriaal. Men hoort
Davids op zijn gemak, niet ge
bonden aan de drie-minuten-
grens van een 78-toerenplaat. Er
zijn korte inleidingen van Davids
te beluisteren.
In deze uitgave van het Nederlands
Theater Instituut, zijn liedjes als
„Nou tabee dan" en „Moeder is
dansen" te horen.
Ten slotte heeft de Stichting Sche
veningen Bad een jaarlijkse ca
baretprijs ingesteld. Jaarlijks zal
een beeldje worden uitgereikt
aan een cabaretier, -groep of
-schrijver, die gedurende het af
gelopen seizoen de beste presta
tie op cabaretgebied heeft gele
verd. Herman van Veen krijgt
half november de Scheveningen
Cabaret Prijs-1983. Bovendien
zal er vanaf april 1984 elk jaar een
cabaretfestival in het Circusthea
ter worden gehouden.
AMSTERDAM (GPD) - De muren
van het Concertgebouw in Am
sterdam zijn minstens 12 centi
meter verzakt. De dubbele zaal
muren, die indertijd ten behoeve
van de verwarming werden aan
gelegd, bleken te zwaar voor de
eenvoudige fundering. In ver
band daarmee wordt het bijna
honderd jaar oude gebouw in ju
ni 1985 gesloten om een groot
scheepse verbouwing mogelijk
te maken, die 30 tot 35 miljoen
gulden gaat kosten.
Concertgebouw-directeur M. San
ders hierover: „Als het geld voor
deze renovatie er niet komt blijft
het Concertgebouw, dat over de
beste concertzalen ter wereld be
schikt, onherroepelijk dicht". De
komende twee jaar wordt de vei
ligheid van zowel bezoekers als
bespelers van het Concertge
bouw voor honderd procent ge
garandeerd.
Bij de gemeente Amsterdam is een
subsidie van 400.000 gulden aan
gevraagd voor de advieskosten
van het renovatieplan. „Het
wordt een gigantische klus", al
dus drs. Sanders. „De fundering
van het gebouw moet geheel ver
nieuwd worden. Het heeft geen
zin het daarbij te laten, want het
hele gebouw is hopeloos verou
derd. We missen een entreehal.
We missen garderobes, pauze
buffetten, kleedkamers en repe
titielokalen. Artiesten kunnen
hun instrumenten nergens kwijt.
Er zijn geen doucheruimtes en
geen kantines".
Het bestuur van het Concertge
bouw wil de renovatie aangrij
pen om een grote kelder onder
het hele gebouw te laten uitgra
ven waarin diverse faciliteiten
worden aangebracht. De extra
kosten van die kelder verdienen
we in de toekomst terug door la
gere exploitatiekosten, meent de
heer Sanders.
Het publiek zal een belangrijke rol
spelen bij de verbouwing van het
Concertgebouw. De komende
seizoenen zal op vrijwillige basis
een gulden extra per toegangs
kaartje worden betaald. Op die
manier verwacht het Concertge
bouw een miljoen gulden. Er is
bovendien een speciaal bankre
keningnummer voor steun aan
het Concertgebouw.
Een andere publieksactie is een
eenmalige unieke internationale
orkestserie tussen september
1984 en juni 1985. Mede gespon
sord door grote bedrijven komen
de volgend beroemde orkesten
naar Amsterdam: het Boston
Symphony Orchestra, het Sym
fonieorkest van de Bayerische
Rundfunk, het Chicago Sympho
ny Orchestra, het Gewandhaus
Orchestra en het New York Phil
harmonic Orchestra.
Uit alle publieksacties verwacht
men in totaal een bedrag van ze
ven miljoen gulden. De resteren
de miljoenen moeten komen van
de enige subsidiegever van het
Concertgebouw, de stad Amster
dam. Men hoopt echter dat ook
de overheid meebetalen aan het
herstel van dit waardevolle na
tionale concertgebouw.
Boy-Edgarprij s
voor Elstak
AMSTERDAM (ANP) - De Boy
Edgarprijs (een plastiek van Jan
Wolkers en 5000 gulden) is dit
jaar toegekend aan trompettist,
pianist en componist Nedly El-
stak (52). De prijs, die de jury
met algemene stemmen voor het
gehele oeuvre van deze jazzmusi
cus heeft toegekend, zal op 26
november in het BIM-huis in
Amsterdam worden uitgereikt.
Redactie Pieter C. Rosier
LEIDEN Een tragi-komedie,
Derde-Wereldtheater en veel
studententoneel deze week in
Leiden.
In de Leidse Schouwburg treedt
donderdagavond Tiedrie op
met 'Prisiristari' (de pretster).
Tiedrie, opgericht door de 57-
jarige Tone Brulin, is een gezel
schap dat zich ten doel stelt in
Europa meer begrip te kweken
voor de cultuur in de Derde We
reld met als uitgangspunt oude
legenden, vertellingen of
sprookjes. Zo is 'De pretster' ge
baseerd op een Surinaams
sprookje. Een sprookje, dat
door de Surinaamse schrijfster
Thea Doelwijt is omgezet in een
toneelstuk. Het resultaat is een
voorstelling van weinig woor
den, maar van des te meer in
houdelijke betekenis. Het
sprookje betreft dat van de
maan, die zich verandert in
een grote vogel. Deze vogel
zweeft naar de' aarde en
vraagt de mensen om een ge
schenk. Meestal neemt hij ook
een mens met zich mee. Die
speelt en dwaalt een tijd lang
in de sterrenruimte tot hij zelf
een ster wordt, die de opdracht
krijgt een volk te beschermen.
In dit geval is het Toewe, de
dochter van twee bosbewoners.
Toewe wordt door de als vogel
getransformeerde maan naar
buiten gelokt. Zij spreekt met
hem en wil graag mee. Haar
ouders merken dan dat hun
kind is verdwenen. Hun leven
in het bos gaat niet meer zoals
voorheen. Ze komen wat te kort
om weerstand te bieden aan de
ondeugden van de beschaving
en de oprukkende consumptie
maatschappij en ze komen on
der slechte invloeden. Soms
lukt het beiden om door hun in-
tregiteit overeind te blijven,
meestal echter niet. Tot ze ont
dekken waar hun kind is. Het
is niet dood, het maakt deel uit
van het firmament van waar
het een beschermende en helen
de kracht uitoefent om het le
ven van haar ouders toch in
goede banen te leiden.
Dit door Thea Doelwijt tot toneel
stuk getransformeerde sprook
jesachtige verhaal is destijds
met succes in Suriname ge
speeld, Tiedrie heeft getracht er
vooral een visueel sterke voor
stelling van te maken. Of de
door Henk Tjon geregisseerde
groep daarin is geslaagd zal
men donderdagavond zelf kun
nen beoordelen.
Stille Nacht
Geheel anders is de (vrije) pro
duktie, waarmee Mary Dressel-
huys en Jan Retèl vrijdag- en
zaterdagavond naar de Leidse
Schouwburg komen. Twee oude
rotten in het theatervak, die sa
men in een tragi-komedie van
de Oostenrijkse auteur Peter
Turrini, met als titel 'Stille
Nacht', staan en bij voorbaat
op succes bij het publiek kun
nen rekenen. In de vrije toneel
sector worden per definitie
geen al te grote risico's geno
men en met Henk van Ulsen als
regisseur van twee gevestigde
acteurs lijkt er weinig stuk te
kunnen gaan.
Hoe uit de schoot van het verle
den de levens van een werkster
en van een nachtwaker naar
buiten komen, hoezeer beiden
niet alleen behoefte hebben aan
tederheid, maar ook aan het te
derheid geven. Op dit gegeven
berust de komedie waarvoor
het duo Dresselhuys en Retèl
heeft gekozen. Het verhaal
speelt zich af in een groot wa
renhuis op kerstavond, kort na
de winkelsluiting. De persona
ges ontmoeten elkaar op de le
vensmiddelenafdeling. Ze zijn
allebei aangesteld als nood
hulp en de kerstgratificatie
gaat aan hun neus voorbij, zo
als vrijwel alles in dit leven
aan hun neus voorbij gaat.
Studententoneel
Het LAK schenkt deze week uit
voerig aandacht aan het stu
dententoneel. Zo brengt het Lei
den English Speaking Theatre
Mary Dresselhuys en Jan Retèl
vanavond in het nieuwe thea
ter op het Doelenterrein
Christopher Fry's 'A Phoenix
too frequent' met een concert
door het koor van de vakgroep
in 'Stille Nacht'. (Fotopn.
Engels na afloop) en voeren
studenten van de vakgroep Ne
derlands morgenavond 'De
psychologische test' van W.F.
Hermans op.
Saint Lazare, de toneelgroep van
de vakgroep Frans is donder
dagavond aan de beurt met 'Le
sommeil de la raison' van Mi
chel de Ghelderode gevolgd
door 'Basso Continuo' door de
vakgroep Theaterwetenschap)
de vakgroep Slavistiek ver
schijnt vrijdagavond op de
vloer van het LAK-theater met
'De revisor' van Nikolai Gogol.
Het toneelgezelschap 'Dr. Pfiffi-
kus', voortgekomen uit de vak
groep Duits, tenslotte speelt op
zaterdagavond 'Korczak und
die Kinder' van Erwin Sylva-
nus. Over al deze voorstellin
gen elders op deze pagina
Kindermusical
De zondagmiddagvoorstelling in
het LAK-theater zal worden
verzorgd door het Amstelto-
neel. Op het programma staat
'Het najaar van de heksen', een
musical voor de jeugd van Mies
Bouhuys met muziek van Joop
Stokkermans. Het spel over het
i 'Het najaar van de
(Foto pr).
Met degelijk toneelrepertoire in het LAK
LEIDEN - Vakgenoten,
vrienden, familie en bui
tenlanders, dat zal onge
veer het publiek zijn dat
deze week naar het
LAK-theater trekt. Zes
vakgroepen van de uni
versiteit doen mee aan
een week in het kader
van het studententoneel.
Een week vol planken
koorts, waaraan maan
den van instuderen, de
cors timmeren en kos
tuums naaien vooraf zijn
gegaan.
Het is het toneel van de dubbel
rollen en van de meisjes, die
een mannenrol moeten spelen.
Want op één of andere manier
hebben de meeste vakgroepen
moeite om jongens op het po
dium te krijgen.
Voor de meeste 'acteurs' bete
kent het optreden in het LAK
een eerste kennismaking met
de harde theatervloer. Dat ver
klaart mede de voorkeur voor
het degelijke spreektoneel. De
studenten hebben duidelijk
meer belangstelling voor het
woord dan voor het spel.
Uit het programma spreekt niet
bepaald de vernieuwingsdrang
die je misschien van studenten
zou verwachten. De meéste
groepen hebben gekozen voor
het degelijke, traditionele re
pertoire op het eigen vakge
bied. Alleen de vakgroep Thea
terwetenschappen waagt zich
aan een experiment.
Vijf van de zes groepen bestaan
uit talenstudenten. Met uitzon
dering van Slavistiek brengen
al deze gezelschappen hun to
neelstuk in de oorspronkelijke
taal. Ze (s)preken voor eigen
parochie, kun je met enig recht
zeggen.
Frivool
Van de vakgroepen die meedoen
heeft het LEST, Leiden
English Speaking Theatre, dui
delijk de meeste pretenties. De
groep bestaat al acht jaar en
heeft inmiddels vrijwel alle
banden met de vakgroep En
gels doorgesneden. De groep
werd bekroond tijdens de laat
ste drie FEATS-festivals voor
Engelstalige amateurgezel
schappen van Europa. LEST is
sinds kort een vereniging, die
68 leden telt. Voor die leden
worden allerhande cursussen
georganiseerd, ondermeer in
grimeren en toneel. Drie van
de leden staan vanavond op de
planken met 'A phoenix too
frequent' van Christopher Fry.
De groep verwacht niet alleen
vakgenoten, maar ook veel in
Leiden wonende Engelsspre
kenden naar het LAK te trek
ken.
"We hebben nauwelijks contact
meer met de vakgroep", vertelt
Jeanne Boddé, producente van
deze voorstelling. "We krijgen
er steeds meer buitenstaanders
bij, mensen die nooit Engels
hebben gestudeerd. Als ze
maar goed Engels spreken, dat
is de belangrijkste voorwaar
de".
Het LEST voelt zich volstrekt
niet aangesproken door de be
naming spreektoneel. "Men
vond 'A phoenix too frequent'
juist vaak te frivool. Het is een
nogal balletachtig stuk. Voor
'Equus' hebben we indertijd
zelfs een choreograaf aange
trokken om op dat aspect te
letten".
Ook LEST heeft zich tot nu toe
vooral op het degelijke Engel
se en Amerikaanse repertoire
gericht. Werken van Shakes
peare, Pinter, Edward Albee
en Peter Schaffer werden ge
speeld. "We hebben een 'rea
ding comité' dat met sugges
ties komt", vertelt Jeanne Bod-
dé. "We proberen modern en
klassiek elkaar te laten afwis
selen. Een voorwaarde is dat
een stuk een uitdaging bevat;
wat regie betreft, maar ook wat
betreft kostumering, decor en
spel. We hebben nooit onenig
heid over de keuze van een
stuk".
Zoals alle studententoneel heeft
LEST erg lage produktiekos-
ten; een voorstelling kost on
geveer duizend gulden. LEST
speelt een voorstelling onge
veer tien keer, meest op scho
len en universiteiten. "We hou
den er niks aan over. Maar als
je tien keer kunt spelen, blijft
het als hobby betaalbaar", zegt
de producente.
LEST is de ene pool van het
Leidse studententoneel. Het is
een amateurgroep, maar wel
één met veel continuïteit erin.
Veel leden van het eerste uur
werken ook nu nog mee. De
groep heeft enigszins naam ge
maakt, wordt daardoor ge
vraagd voor optredens en kan
door die naam, als dat nodig is,
een beroep doen op deskundi
ge hulp.
Gegil
Voor de vakgroep Nederlands is
zo'n situatie nog je reinste uto
pie. Het toneelleven lijdt daar
al jaren een kwijnend bestaan.
Telkens wordt een poging on
dernomen om iets van een tra
ditie op te bouwen. De laatste
Bij de vakgroep Nederlands vloeit het toneelbloed rijkeljk. Geheime agenten moorden elkaar uit, terwijl
regisseuse Marian Limpens (midden) toekijkt.
jaren wordt er elk jaar wel iets
aan toneel gedaan. Maar de
meeste studenten die woens
dagavond 'De psychologische
test' van Willem Frederik Her
mans opvoeren, ondergaan
daarmee meteen hun toneel-
doop. Een overdosis enthou
siasme moet het tekort aan er
varing goedmaken.
Ook regisseuse Marian Limpens
is een nieuwkomer in het vak.
Ze heeft wel eens een eenakter
gedaan, maar dit is haar eerste
grote stuk. "Dit hoort echt bij
een studie als Nederlands",
vindt ze. "Het geeft je de kans
op een andere manier toch met
je vak bezig te zijn".
Ook hier is vanuit de vakgroep
totaal geen medewerking ver
leend. "Het laat ze koud", ver
zekert de regisseuse. "Wie
weet komen een paar weten
schappelijk medewerkers kij
ken, maar zelfs dat is niet ze
ker".
Dat ze met Hermans een traditio
nele keuze zouden hebben ge
daan, verbaast de spelers. In de
vaderlandse literatuur geldt hij
immers nog steeds als een mo
dern schrijver. Een toneelwerk
heeft echter de neiging sneller
te verouderen.
'We hebben de ervaring niet om
echt modern toneel te maken",
zeggen ze realistisch. Wel zijn
alle spelers zo enthousiast ge
raakt door het vele repeteren,
dat ze al plannen vooreen vol
gende produktie aan het ma
ken zijn. Wie naar hun uitvoe
ring gaat kijken, moet zeker op
de martelscène letten. Het
meisje dat de vrouwelijke
hoofdrol speelt kan gillen dat
je beendermerg dagen nodig
heeft om weer tot rust te ko-
De revisor
Het toneel van de overige stu
dentengezelschappen houdt
daar een beetje het midden
tussen. Dr. Pfiffikus is uit de
vakgroep Duits ontstaan en
brengt zaterdagavond een her
haling van het al eerder ge
speelde 'Korczak und die Kin
der'. geschreven door Erwin
Sylvanus. Ze spelen dit stuk
op z'n Brechtiaans, in een zo
eenvoudig mogelijk decor.
Ter ere van het afscheid van pro
fessor Karei van het Reve stu
deerden leden van de vak
groep Slavistiek toen 'De Revi
sor' van Nikolai Gogol. In mei
van dit jaar werd het toneel
stuk in de Leidse Schouwburg
gebracht. Dit toneelstuk werd
in het Nederlands gespeeld, de
vakgroep vertaalde het zelf.
Vrijdagavond komt het in het
LAK.
De toneelgroep van de vakgroep
Frans heeft zich 'Saint Lazare'
genoemd en speelt donderdag
avond 'Le sommeil de la rai
son' van Michel de Gheldero
de. Op diezelfde avond maakt
een buitenbeentje onder de
studentengroepen zijn op
wachting. De vakgroep thea
terwetenschap is het aan haar
stand verplicht wat meer te
wagen en verbaasde al eerder
het LAK-publiek met voorstel
lingen, die het midden houden
tussen theater en onderzoek.
Dit keer is de titel 'Basso Con
tinuo', een zelfgeschreven
werk, waarin muziek een
hoofdrol vervult.
ARIEJAN KORTEWEG
