E
6
6
"Alleen wij
kunnen het
korten nog
tegenhouden
I
Interview
-C
ABVA-KABO-voorzitter
Jaap van der Scheur:
Nieuwe hindernis hereniging gereformeerden en hervormden
CREDIT LYONNAIS BANK
NEDERLAND
DINSDAG 18 OKTOBER 1983
Varia
In de Leeuwarder Courant van 13
oktober 1983 stond een ingezonden
brief van Sjoerd Hannema uit
Leeuwarden waarin hij schrijft
dat je zijns inziens echt geen 'ver
stokt communist' hoeft te zijn om de
toekenning van de Nobelprijs voor
de Vrede aan Lech Walesa 'ten enen
male onsympathiek te vinden'.
Daar zat ik even met knipperende
ogen naar te kijken. Ik had er nooit
bij stil gestaan dat je als niet-com-
munist of zelfs als niet-verstokt-
communist die Nobelprijs voor Wa
lesa onsympathiek kon vinden. En
dan bovendien nog 'te enen male
onsympathiek' dus volstrekt on
sympathiek!
Ik kan me voorstellen datje die toe
kenning weliswaar sympathiek
vindt, als steuntje in de rug van
een eenvoudig man, elektro-mon-
teur immers, net als Joop den Uyl
vader van zo'n zevental kinderen
en vogelvrij verklaard, vals be
schuldigd en bezwadderd door de
machthebbers met alle kans op
nieuw gevangen te worden gezet
omdat hij met massale steun van
de Poolse bevolking het type vak
bond heeft helpen oprichten waar
van iedere Nederlandse communist
het de gewoonste zaak van de we
reld vindt om er lid van te zijn,
maar datje die toekenning politiek
gezien 'inoppertuun' vindt, of een
wat al te makkelijk westers gebaar
vanuit een land dat al veel ge
vluchte Polen heeft opgenomen en
ook liever zag dat ze er schik in
hadden in hun eigen land te blij
ven. Maar dat je deze toekenning,
ook als niet-communist, 'ten enen
male onsympathiek' zou kunnen
vinden... daar keek ik werkelijk
van op!
Alleen bezeten anti-communisten,
mensen die niet verder willen kij
ken dan hun neus lang is of mensen
die traag van begrip zijn zullen de
ze huichelachtige en cynische poli
tieke manoeuvre niet kunnen door
zien", vervolgt Sjoerd Hannema.
Al die oliedomme Solidariteit-aayi-
hangers dus, in Polen en daarbui
ten. Die zijn er gelukkig nog steeds,
ook in Nederland. Natuurlijk, je
krijgt meer verontruste Nederlan
ders op de been als het om Chili of
El Salvador gaat dan om soortge
lijke onderdrukkingsregimes in het
Oostblok.
Dat bleek laatst weer, toen in totaal
25 mensen op het Beursplein in Am
sterdam bijeenkwamen uit protest
tegen de gevangename van de le
den van de onafhankelijke Moskou-
se vredesgroep. Eén van die leden.
Oleg Radzinski, is vorige week in
derdaad veroordeeld, tot één jaar
gevangenis en vijf jaar verban
ning, hoewel het enige wat hem
werkelijk verweten kon worden
was, dat hij en de zijnen pleiten
voor vermindering van nucleaire
wapens aan beide zijden, en voor
uitwisseling van Amerikaanse en
Russische kinderen voor een beter
wederzijds begrip. Maar ondanks
die schamele 25 man vergeleken bij
de 400.000 op 21 november 1981, is
er toch ook in Nederland nog veel
daadwerkelijke sympathie voor
Solidariteit en Charta, die nu al ja
ren zonder enige vorm van geweld
proberen op te boksen tegen het
staatsgeweld in de vorm van ge
vangenisstraffen, concentratie
kampen, rancuneuze maatregelen
tegen familieleden etcetera.
„Walesa kan de vrijheidsheld en
martelaar spelen omdat hij zich ge
dekt weet door voorname reactio
naire krachten in het Westen - in de
eerste plaats president Reagan",
vervolgt Hannema. 'Spelen?' Hij
wordt toch gesteund door de over
grote meerderheid van het Poolse
volk? Wat kan een Fries ertoe bewe
gen meer sympathie te voelen voor
een generaal met eeuwige donkere
bril, dan voor een besnorde arbei
der die overal waar hij verschijnt
door de bevolking wordt toege
juicht?
Ik denk dat ik weet hoe dat komt, ik
proef het uit Hannema's laatste ali-
„Zijn er, om maar één greep te
doen, niet honderden geknevelde en
gevangen gezette vakbondsleiders
in de landen van Latijns-Amerika,
die niet zijn voorgedragen voor de
ze Nobelprijs om de eenvoudige re
den dat ze in de 'Amerikaanse ach
tertuin' voor hun medemensen op
komen? De toekenning van de No
belprijs voor de Vrede aan Walesa
verdoezelt het onrecht dat deze
mensen wordt aangedaan en leidt
de aandacht af van hun gru welijke
lot. Een vredesprijs die misbruikt
wordt om ignobele propaganda te
maken en de koude oorlogssfeer
aan te wakkeren is eén aanflui
ting".
Hoe zou het toch komen dat je de
'koude oorlogssfeer' blijkbaar al
leen kunt aanwakkeren door de
Sowjet-Unie te kritiseren, nooit
door Amerika te kritiseren, hoewel
je ook voor een koude oorlog toch
over twee partijen moet beschik
ken? De dooddoener dat je de ene
misstand niet mag aanklagen om-
datje dan de aandacht afleidt van
de andere misstand, is trouwens
een van de kwalijkste drogredenen
die ik ken. Bovendien verzwijgt
Sjoerd Hannema dat de Nobelprijs
voor de Vrede in 1980 werd toege
kend aan de Argentijn Adolfo Pe
rez Esquivel, voorzitter van de
mensenrechtenorganisatie Pax
Justitia, een man die met zijn anti-
diktatoriale activiteiten in La
tijns-Amerika heel goed met Lech
Walesa te vergelijken is.
Eigenlijk kampt de bond met dezelfde financiële pro
blemen als het kabinet: beide geven meer uit dan er
binnenkomt. De gekozen oplossing is alleen anders.
Zo wil de regering-Lubbers de zaken gezond maken
door op 1 januari a.s. de salarissen van ambtenaren en
trendvolgers en ook de sociale uitkeringen met 3,5
procent te verlagen. De ambtenarenbond ABVA-KA-
BO, die ongeveer eenderde van het totale FNV-leden-
bestand behelst, voert op die dag een contributiever
hoging in van 70 cent per maand.
ABVA-KABO-voorzitter Jaap
van der Scheur is een beetje
een lijzige man. Had z'n voor
ganger Dutman het altijd over
het ontbreken van „open en
reëel overleg", Van der Scheur
gebruikt veelvuldig het woord
„geschoffeerd zijn". Glashel
dere uitspraken wisselt hij af
met binnensmonds gemompel
vanachter z'n grijze snorretje.
Spontaan noemt hij de hoogte
van z'n salaris: f 3800 schoon in
de maand. „En misschien nog
een paar tientjes. Het is iedere
maand anders en natuurlijk is
er van rond te komen".
Druk
De algemene beschouwingen in
de Tweede Kamer zijn een
beetje aan Van der Scheur
voorbijgegaan. Daarvoor heeft
hij het te druk in z'n bond. Tv
ziet hij nauwelijks of alleen het
late journaal. Doodeenvoudig
omdat hij drie, vier avonden in
de week op pad is, voordat er
op 2 november weer gepraat
wordt met minister Rietkerk
over diens kortingsplannen.
Maar ook tussen de middag had
Van der Scheur nog een verga
dering in kleine kring en ,,'s
avonds had ik er nog een", vult
hij bijna triomfantelijk aan. „Ik
ben dan wel blij om tegen elf
uur een luchtje te kunnen
scheppen en thuis nog even
een uurtje een boek of een
krantje te lezen. Maar inder
daad, ik ben bezeten van dit
werk. Er zijn mensen die geen
rustig leven willen hebben. Ik
denk daarbij te horen. Het gaat
niet alleen om die 3,5 procent.
Dat is een kaal getal. Ik weet
wat zich in gezinnen afspeelt.
Er wordt gerekend, gerekend
en nog eens gerekend. Kunnen
mensen die nu f1950 verdie
nen straks in '84, '85 en '86 nog
eens zo'n 20 procent inleveren?
Op basis van monden dicht,
bekken dicht, inleveren!"
„Wat levert een ambtenaar vol
gens CDA-er De Vries ook al
weer in? Vijf gulden? Laat ik
niet overdrijven, ongeveer 60
procent van de ambtenaren
heeft een inkomen van f2500
of minder. Bij f2500 hou je
f 1900 netto over. Daar 3,5 pro
cent van. hoeveel is dat? Die
De vries is dwaas, kan niet re
kenen en bezorgt ons onge
vraagd oneindig veel telefoon
tjes van loonadministrateurs
die vragen: waar haalt hij nou
die vijf gulden vandaan?"
Gelijkwaardig
Legt hij zich straks bij een meer
derheidsstemming neer? „Nee,
ik heb niks met het parlement
te maken. Als gewoon burger
wel, maar niet als vakbondson
derhandelaar met de minister!
Het parlement zegt iets of gaat
nog iets zeggen. Maar ze zeg
gen zo vaak wat. Het zijn uitge
rekend de ministers zelf die
uitspraken van de Kamer naast
zich neerleggen. Er worden
tientallen moties aangenomen
die de minister zo in de prulle-
mand gooit. Wat dacht je van
de abortusmotie, die door Van
Agt indertijd is weggefrom-
meld. In 1978 waren WD'er
Wiegel en CPN'er Marcus Bak
ker het misschien wel voor het
eerst en laatst met elkaar eens
dat de ambtenarencentrales
zich niet hoeven te storen aan
uitspraken van het parlement.
Wij hebben een conflict met
één werkgever, niet met 150.
Het gaat daarbij niet alleen om
die 3,5 procent. Het gaat ook
om beloften die de minister
heeft gedaan om op een gelijk
waardige manier met ons te
onderhandelen.
„Ik ben altijd gewend geweest
om op basis van argumenten te
onderhandelen. Welnu", zegt
de boksliefhebber Van der
Scheur, „welnu op basis daar
van hebben wij vorige week in
het overleg met de minister
zwaar op punten gewonnen.
Dat vond ik niet alleen, maar
ook een stel hoofdambtenaren
van zijn ministerie. Als u een
beter argument hebt, dan ga ik
er onderdoor en zal in m'n on
gelijk toegeven. Dat hebben
we meegemaakt met de minis-'
ters De Gaay Fortman en Van
Thijn in de vorige kabinetten.
Daar zijn we soms goed onder
uit gehaald omdat hun argu
menten beter waren. Wiegel
was wat dat betreft een vrese-
lijke man. Die luisterde niet
eens. Rietkerk is net zo. Die
heeft gewoon al in z'n hoofd:
alles wat je zegt doe ik toch
niet want ik moet die f3 mil
jard bezuiniging op de salaris
sen binnenhalen. Dat is erg
hoor! Ik weet niet of dat harde
woorden zijn. Maar ik heb 'm
vorige week uitgemaakt voor
huichelaar en leugenaar".
Enquête
De meeste ambtenaren voelen
helemaal niets voor stakingen,
zo blijkt uit een enquête van
het weekblad De Tijd van afge
lopen week. Slechts 16 procent
zou willen meedoen en 17 pro
cent misschien. Van der
Scheur is er niet van onder de
indruk.
„Als je spreekt over 16 procent,
gaat het al om 130.000 mensen.
Tel daar 17 procent bij op, dan
heb je er nog eens 140.000. Een
paar jaar geleden dacht nog
geen enkele ambtenaar aan
staken. Staken is niet
een knop indrukken. Er vin
den zeer intensieve gesprek
ken plaats met onze leden. Die
hebben veelal nooit eerder ge
staakt en moeten zoiets thuis
ook nog verkopen. Ik heb tot
nu toe maar één brief ontvan
gen van een lid dat het niet
eens is met de komende acties.
Omdat het een curiositeit is,
heb ik 'm laten publiceren in
ons bondsblad. Zo zijn we ook
„Vergeet niet, we staan voor een
historische opdracht. De amb
tenarenbonden zijn de enige
die de kortingsplannen nog
kunnen tegenhouden. Andere
FNV-bonden kunnen dat niet.
Die hebben al cao's afgesloten
tot volgend jaar of zelfs voor
nog langer. Daar bestaat geen
conflict met de werkgever".
„Ambtenaren staken anders dan
gewone werknemers in een fa
briek. Die lopen van het ene op
het andere moment het terrein
af of sluiten dat juist af. Amb
tenaren volgen eerst de proce
dures. Die staan niet toe dat
bijvoorbeeld vandaag al het
bijltje erbij kan worden neer
gelegd. „Dan hebben we on
middellijk een kort geding aan
onze broek. Op het ministerie
van justitie zou een circulaire
rondgaan volgens welke men
nu al een kort geding tegen ons
te overwegen".
Irritaties
Over mogelijke irritaties die kun
nen ontstaan bij de rest van de
bevolking zegt Van der
Scheur: „Meneer, met die
vraag word ik al jaren lastig ge
vallen. Allerlei oudere vrou
wen die niet met de bus mee
kunnen. Als je daar allemaal
op let, kun je niets beginnen
Ik trek me er niets van aan. Wij
zijn in staat om het hele zakie
te ontregelen. Als de leden dat
tenminste willen. Van de
spoorwegen en de douane to-
taan Schiphol toe. De stakings
kas kan een langdurige staking
van wéken dragen. Er zit vol
doende in".
Vandaag is er nog een laatste
ronde tussen het kabinet en de
vakcentrales om hun alterna
tief, iedereen 1,5 procent inle
veren en niet alleen de ambte
naren 3,5 procent te herover
wegen. Over de zin van dit ge
sprek zegt Van der Scheur: „Ik
heb er andere ideeën over. D'r
valt eigenlijk niet meer mee te
praten. Wat wij doen in het
overleg met Rietkerk is het op
voeren van een toneelstuk. Als
je niet gaat en nu stakingen or
ganiseert, word je morgen door
de rechter teruggefloten. Daar
om spelen we de hele komedie
tot en met 2 november mee.
Dan bestaat er nog de moge
lijkheid dat Rietkerk het con
flict aan een pas in het leven
geroepen arbitragecommissie
wil voorleggen. Dat doet hij na
tuurlijk niet, want hij kan op
die manier drie miljard verspe
len. Ook wij zullen ons achter
de oren moeten krabben, om
dat je je hebt neer te leggen bij
de uitslag".
Geen hoop
Nog één keer windt de grieperige
Van der Scheur zich op: „Het
is toch godsgruwelijk dat dit
kabinet deze politiek wil door
zetten. Dat ze van die bij
standsmoeder wel f 1400 3.5
procent afhalen. Want het is
maar een paar tientjes. Mensen
wordt geen hoop meer gege
ven. Lubbers praat toch heel
anders dan vier of vijf jaar gele
den. Toen had hij nog volop
plannen om de economie te sti
muleren. Kijk naar het CDA
dat het drie jaar geleden nog
een beschaving vond om de
uitkeringen gekoppeld te hou
den aan de lonen in het be
drijfsleven. Nu al begint de
verflaag van hun beschaving te
bladderen. Ze laten de mensen
stikken. Driehonderdduizend
jongelui tot 25 jaar hebben
geen werk. Dat wij in het ge
weer komen, is te verwachten.
God helpe mij de brug over als
al die honderdduizenden bij
standstrekkers tevoorschijn
komen. Dan kan het een com
plete chaos worden en kunnen
er opstandjes uitbreken".
Het bestuur van de gereformeer
de synode heeft haar vertegen
woordiger teruggetrokken uit
een aantal hervormde stuurgroe
pen. Dat is gebeurd op verzoek
van de vertegenwoordiger zelf,
drs. E. Hazelaar.
De stuurgroepen, ingesteld door
de hervormde kerk, bereiden een
herziening voor van de landelij
ke organisatie, beleid, beheer en
financiën. Met het oog op een
toekomstig samengaan van de
hervormde en gereformeerde
kerken had in die groep drs. Ha
zelaar zitting als algemeen secre
taris van de gereformeerde ker
ken in Nederland.Het vertrek
van drs. Hazelaar is een gevolg
van de kritiek binnen de gerefor
meerde kerken op de houding
van de hervormde kerk inzake
het samen-op-weg-proces, het
proces tot eenwording van beide
kerken. In de gereformeerde ker
ken wordt gevreesd dat de voor
stellen voor een herstructurering
van de hervormde kerk dit pro
ces afbreuk doen.
De stuurgroepen, waarin Hazelaar
zitting had, zijn door de Neder
landse hervormde kerk inge
steld. In juni van dit jaar ging de
hervormde synode akkoord met
een rapport van de Stuurgroep
Landelijke Organisatie, waarin
een centrale functie wordt gege
ven aan de moderamen (het be
stuur) en het secretariaat-gene
raal van de hervormde kerk.
Toen Hazelaar tijdens de synode
zitting in juni enige kanttekenin
gen wilde plaatsen bij dit voor
stel, werd hem dit geweigerd. Hij
meent nu dat het weinig zin meer
heeft nog langer deel uit te ma
ken van de drie stuurgroepen, als
de standpunten van de gerefor
meerde kerken geen enkele in
vloed hebben op het werk van de
Stuurgroep Landelijke Organisa
tie.
Boodschap
Eind deze week zal de zesde bis
schoppensynode, die in Rome
bijeen is, uitkomen met een
"boodschap van hoop tegen de
angst in deze wereld". Daarmee
wil men op basis van het synode
thema (verzoening, boete en
biecht) de veelvormige angsten
van de mens binnen en buiten de
kerk bestrijden. De redactiecom
missie voor deze boodschap be
staat grotendeels uit vrij progres
sieve synodedeelnemers: de kar
dinalen Hume uit Engeland, Sin
uit de Filippijnen, Zoungrana uit
Boven-Volta, Arns uit Brazilië en
de Amerikaanse aartsbisschop
Roach.
De deelnemers aan de bisschop
pensynode hebben voorts drie
onderwerpen opgenoemd die zij
beschouwen als "concreet han
delen" van een verzoenende en
verzoende kerk. Deze zijn: har
der werken aan de oecumene,
meer gesprekken met niet-
christelijke religies en een bin
nenkerkelijke vezoening over de
leer.
Een punt van discussie is en blijft
de noodzaak van de biecht. Geen
enkele bisschop twijfelt aan het
nut van de biecht, maar sommi
gen willen deze persoonlijke
schuld- en zondebelijdenis als
een zogeheten goddelijke veror
dening beschouwen, waaraan
geen mens iets kan veranderen.
De hervormde kerk moet einde
lijk een discussie mogelijk ma
ken waarin zowel voor- als tegen
standers van kernwapens serieus
worden genomen. Met die bood
schap heeft het Hervormd Be
raad Vredesvraagstukken (HBV)
gisteren in Den Haag een boekje
gelanceerd, waarin de voorstan
ders van nucleaire bewapening
aan het woord komen. Minister
De Ruiter (defensie) kreeg het
eerste exemplaar.
Het Hervormd Beraad Vredes
vraagstukken verzet zich tegen
de overheersende rol van het In
terkerkelijk Vredesberaad (IKV)
in de discussie binnen de kerk.
"Ons standpunt is ethisch zeker
zo verantwoord en niet minder
legitiem", aldus gisteren de voor
zitter van het HBV, jhr. W H de
Savornin Lohman. Hij acht het
bezit van kernwapens ge
rechtvaardigd, als daarmee oor
log en diplomatieke chantage
kunnen worden voorkomen.
Door eenzijdige ontwapening
zou het Westen slavernij over
zich afroepen, aldus De Savornin
Lohman.
Samen met vooraanstaande her
vormden als oud-minister van
defensie P.B.R. De Geus en oud
ambassadeur jhr. G. Beelaerts
van Blokland verzet de voorzit
ter van het HBV zich tegen de
uitspraken van de hervormde sy
node, die het bezit van en drei
gen met kernwapens op ethische
gronden veroordeelt. De door de
synode toegezegde dialoog over
dit onderwerp is tot op heden
niet van de grond gekomen. Daar
moet binnenkort verandering in
komen, aldus het HBV.
Volgens De Savornin Lohman
heeft het IKV de publieke opinie
de laatste jaren op gemakkelijke
wijze bespeeld. "Het is dóódsim
pel om veel mensen achter goed
in het gehoor liggende leuzen te
krijgen. Maar het pleidooi voor
volledige verwijdering van alle
kernwapens is misleidend. Die
wapens gaan nooit weg, want de
kennis om ze te maken is niet te
vernietigen. De IKV-leuze en de
uitspraak van de synode zijn in
strijd met de logica en met de
aard der mensen", aldus de voor
zitter.
Het HBV-boekje, 'Angsthazen of
realisten?' is geschreven door Li-
ze Stilma, aan de hand van inter
views met leden van het Beraad.
Het is uitgegeven door Callen-
bach in Nijkerk.
Beroepen
Hervormde Kerk: aangenomen
naar Serooskerke kandidaat G.
de Lang van Oegstgeest, aange
nomen naar Sirjansland H.J.
Boer te Gameren (toezegging).
Bedankt voor Harderwijk W C.
Hovius te Apeldoorn. Toegelaten
tot de evangeliebediening R.J.
Favier uit Papendrecht, S. Jume-
let uit Zeist en mevrouw S.
Hovestad-de Jong uit Rhenen.
Beroepen te Rotterdam G.A. van
de Weerd te Ophemert. Beroe
pen te Nieuw-Amsterdam B.
Elenga te Harderwijk (toezeg
ging), beroepen te Randwijk
W.L. Smelt te Hasselt, te Stellen
dam J. Smit te Hilversum.
Gereformeerde Kerken: beroepen
te Zuidland H. Vollmuller te
Lemmer, beroepen te Hijlaard
A.J. van der Wiel, Leeuwarden.
Aangenomen naar Beverwijk
drs. G. van Doornik te Putten,
aangenomen naar Hollandsche-
veld C. Zeeman te Grijpskerk.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: beroepen te Hattem H.
Folkers te Eindhoven.
Nederlandse Gereformeerde Ker
ken: bedankt voor Lisse-Heem-
stede en voor Rijswijk (ZH) J.C.
Schaeffer te Emmeloord.
ADVERTENTIE
RENTETARIEVEN PER 1-10-1983
Spaarrekening
Minimumsaldo f 100,-
Renterekening
Minimumsaldo f 500,-
Geldmarktrekening
Minimumsaldo f2.500,-
Toprenterekening
Minimumsaldo f2.500,-
Spaardeposito's
Minimumsaldo f 5.000,-
Bij opname boven
f 5000,- en binnen de
termijn van 1 maand,
wordt W/o van het
opgenomen bedrag aan
u berekend.
Bij opname binnen de
opzegtermijn van
1 maand, wordt 1% van
het opgenomen bedrag
aan u berekend.
Bij opname binnen de
opzegtermijn van
3 maanden, wordt 2%
van het opgenomen
bedrag aan u berekend
Rente afhankelijk van
de ontwikkeling op de
geldmarkt.
Bij opname binnen de
opzegtermijn van
6 maanden, wordt 3%
van het opgenomen
bedrag aan u berekend
looptijd
Renteverrekening
op jaarbasis
op maandbasis
5,50%
2 jaar vast
6,25%
6,08%
3 jaar vast
6,75%
6,55%
4 jaar vast
7,50%
7,25%
5 jaar vast
8,25%
7.95%
6 jaar vast
8,50%
8,19%
Voor bedragen
vanaf f 25.000,-
5 jaar vast
8,50%
6 jaar vast
8,50%
arieven van Kascertificaten. Spaarcertificaten, Premiecertificaten en Kapitaalcertificaten worden u
Credit Lyonnais Bank Nederland zijn folders beschikbaar over alle spaarvormen en de algemene
Credit Lyonnais Bank Nederland
is een Nederlandse bank die behood
bi| de Credit lyonnais Groep, de vijfde
bank ter wereld.
Hoofdkantoor Coolsmgel 63. Postbus 1045.3000 BA Rotterdam Telefoon C
Leiden, Kort Rapenburg 20, 071-126244
