Frankrijk gaat
Rijnzoutverdrag
nu toch naleven
"Russen dachten
te schieten op
spionagetoestel"
Arafat verwacht
confrontatie met
snel
hyne
Conservatieve bijl
in plaatselijke
Britse overheid
Massabetoging
tegen Marcos
in Manilla
Builenpest in
westen VS
verdubbeld
TE HUUR
Klacht tegen
overlijden van
staalarbeiders
Junta verbiedt
protestmars
in Santiago
Zadelhoff Den Haag
070-643955
Maar wat is het effect?
Militair akkoord Frankrijk en Spanje
ZATERDAG 8 OKTOBER 1983
Nieuwe gegevens wijzen uit:
WASHINGTON - De Russen hebben niet geweten dat zij
op 1 september een verdwaald Koreaans verkeersvlieg
tuig neerschoten in plaats van een Amerikaans spiona
getoestel. De inlichtingendiensten van de VS hebben de
ze conclusie getrokken na een nieuwe evaluatie van ra
darsignalen, radiocontacten en andere gegevens waar
over de Amerikanen en Japanners niets willen meede
len.
Het wordt nu voor waarschijnlijk
gehouden, dat de Sowjet-ge-
vechtsvliegers onder de Boeing-
747 hebben gevlogen en niet er
naast. Daarom zouden zij een
verkort silhouet hebben gezien,
dat zij mogelijk niet hebben kun
nen thuisbrengen in de civiele
sector.
Volgens de New York Times heb
ben de Russen gefaald in hun
aanvankelijke pogingen het Ko
reaanse passagiersvliegtuig te
onderscheppen, toen het nog bo
ven Kamchatka vloog. Het ra
dioverkeer zou verraden dat de
luchtverdediging het toestel in
eerste instantie kwalificeerde als
een RC-135, een Amerikaans
spionagevliegtuig, dat kleiner is
dan de 747.
Misvatting
De VS hebben toegegeven dat zo'n
RC-135 in de buurt van de
Boeing-747 heeft gevlogen. Het
toestel maakte zijn vlucht bin
nen het raam van het 'Cobra Da
ne Spacetrack Radar System',
waarmee de Amerikanen vanuit
het internationale luchtruim
testvluchten van Russische ra
ketten gadeslaan. De radardata
zouden uitwijzen dat de RC-135
al aan de grond stond op zijn ba-
MANILLA (Reuter/UPI) Duizen
den mensen hebben gisteren in
Manilla gedemonstreerd tegen
het bewind van president Mar
cos. In het zakendistrict van de
Filippijnse hoofdstad eisten
meer dan 10.000 mensen het af
treden van de president. De beto
gers, onder wie studenten, arbei
ders en kaderpersoneel, kwamen
bijeen voor een twee uur duren
de manifestatie op een voetbal
veld in het financiële hart van de
stad. Zij werden toegesproken
door oppositieleiders die het af
treden van de president eisten.
In de Chinese wijk werd op hetzelf
de moment ook betoogd en later
op de dag trokken nog ongeveer
3.000 studenten door de straten
van het centrum. Zij riepen leu
zen als "Marcos dictator" en
"Marcos Hitler".
De verschillende acties maakten
deel uit van een door de opposi
tie gelanceerde campagne tegen
het bewind van Marcos. Die cam
pagne is begonnen na de moord
op de Filippijnse oppositieleider
Benigno Aquino op 21 augustus.
De demonstraties hadden een
vreedzaam verloop.
De broer van Aquino is van plan in
Manilla een staking .uit te roepen
van een week om het aftreden
van de president af te dwingen.
Naar verluidt zouden vakbonds-
en studentenleiders het met zijn
plan eens zijn, maar-zou er in za-
kenkringen weinig enthousias
me bestaan voor een dergelijke
actie op dit moment.
WASHINGTON (GPD) - In het
grootste park van Los Angeles,
de stad waar volgend jaar de
Olympische Spelen worden ge
houden, is een met builenpest
besmette eekhoorn gevonden.
De gezondsheidsautoriteiten zijn
onmiddellijk begonnen met
sproeien tegen vlooien en het uit
dunnen van de eekhoornbevol
king, maar voor het eerst in zes
tig jaar is deze ziekte doorge
drongen tot het hart van een gro
te stad.
Elk jaar komen in de VS enkele ge
vallen van de ziekte aan het licht,
maar het aantal sterfgevallen be
droeg dit jaar zes, een vérdubbe-
ling vergeleken bij verleden jaar.
In vijf westelijke Amerikaanse
staten zijn 38 bevestigde geval
len van pest gemeld, terwijl nog
vijf 'verdachte' ziektegevallen
werden geregistreerd. De meeste
daarvan deden zich voor in Ari
zona en Nieuw-Mexico. In Cali-
fornië is maar één ziektegeval
voorgekomen, zonder dodelijke
afloop.
Volgens de autoriteiten hebben
een vochtige milde lente en zo
mer in de westelijke staten voor
recordaantallen met pest be
smette vlooien gezorgd.
De voorheen dodelijke ziekte kan
tegenwoordig met antibiotica
succesvol worden bèstreden. Het
aantal gevallen dit jaar is hoger
dan ooit sedert 1924, toen er 38
doden vielen, voornamelijk in
Los Angeles.
door
Henk Kolb
sis in Alaska toen het Koreaanse
lijntoestel werd neergehaald, en
in de lucht nooit dichter dan 80
kilometer bij de grens van het
Sowjet-luchtruim is gekomen.
De Koreaan en de RC-135 zouden
zo'n 120 kilometer van elkaar
verwijderd zijn gebleven. Deze
gegevens zeggen de Amerikanen
te hebben ontleend aan onder
schepte Russische radarsigna
len. De Russen hebben gezegd
dat de twee toestellen elkaar in
de lucht hebben ontmoet en tien
minuten naast elkaar hebben ge
vlogen.
Russische radarwaarnemers spra
ken achtereenvolgens van een
RC-135, van een niet geidentifi-
ceerd vliegtuig en van een in
dringer. Naar de Amerikanen nu
veronderstellen werd de misvat
ting dat het om een militair ver
kenningstoestel ging nog ver
sterkt door het feit dat een eerste
groep gevechtsvliegtuigen niet
in staat bleek de Boeing-747,
vliegend op een hoogte van 12 ki
lometer en met een snelheid van
800 kilometer per uur, te vinden.
Een nadere studie van de gege
vens zou onthullen dat de Rus
sen in eerste aanleg nooit dich
terbij zijn gekomen dan ruim
dertig kilometer.
Gênant
De nieuwe bijzonderheden en met
name de gegroeide overtuiging
dat de Russen inderdaad meen
den met een militair toestel van
doen te hebben, is ietwat gênant
voor het Witte Huis en het minis
terie van buitenlandse zaken in
Washington, die zich bij herha
ling op schrille toon tegen de
Sowjet-Unie hebben gekeerd.
Reagan sprak in een televisietoe
spraak van een misdrijf tegen de
mensheid en zei ook dat de 747
zo'n onmiskenbaar silhouet
heeft, dat geen piloot het als iets
anders kan herkennen dan een
toestel van de burgerluchtvaart.
Van de nieuwste gegevens waren
Reagan en Shultz toen nog niet
op de hoogte, zo wordt nu ge
zegd. De Amerikanen blijven er
bovendien bij dat de Russen hoe
dan ook de identiteit van het
vliegtuig onomstotelijk hadden
moeten vaststellen, voordat zij
hun raketten afvuurden.
PLO-leider Arafat, eenzaam in een tent in een Palestijns vluchtelingenkamp in de buurt van de Noordlibanese
havenstand Tripoli. Met zijn slinke schare aanhangers is Arafat daar ingesloten door Syriërs.
Abou Moussa waarschuwt PLO-leider
BEIROET Reuter/AFP) - PLO-
leider Arafat verwacht binnen
twee tot drie dagen een confron
tatie met Syrische troepen in het
noorden van Libanon. Hij zei dit
vrijdag tot verslaggevers.
Arafat en zijn aanhangers zijn in
het noorden van Libanon in de
buurt van Tripoli ingesloten
door de Syriërs. De PLO-leider
zei niet van plan te zijn het ge
bied te verlaten. Hij wil bij zijn
strijders en de naar schatting
40.000 Palestijnse vluchtelingen
blijven.
De Syriërs hebben twee pantser
brigades, parachutisten en com
mando-eenheden naar het noor
den van Libanon gebracht, ter
versterking van de 12.000 man
die er al waren, zo zei Arafat tot
de verslaggevers. De Syriërs zijn
opgerukt tot op enkele honder
den meters van de vluchtelin
genkampen, aldus Arafat.
Het gebied rond Tripoli is het eni
ge bolwerk dat Arafat en zijn
aanhangers nog hebben in Liba-
Meerderheid
Abou Moussa, de leider van de op
stand binnen El Fatah tegen
PLO-leider Yasser Arafat, heeft
vrijdag verklaard dat zijn aan
hangers nu in de meerderheid
zijn. "We zijn nu in staat leiding
te geven aan de strijd en Yasser
Arafat kan alleen nog maar ver
klaringen afleggen die de Pale
stijnse en de Libanese strijd
schaden", zo zei Abou Moussa op
een persconferentie in het Liba
nese Baalbek.
Arafat en de weinige aanhangers
die hij nog heeft, maken dezelfde
fout als zij hebben gemaakt in
Zuid-Libanon, Beiroet en daar
vóór in Jordanië, zo zei hij. Abou
Moussa voorspelde dat binnen
enkele dagen het conflict binnen
El Fatah opgelost zal zijn en dat
de weinige guerrillastrijders die
nu nog trouw zijn aan Arafat bin
nenkort zullen aankondigen dat
ook zij zullen overlopen. Hij her
haalde zijn oproep tot een alge
meen congres van Fatah dat be
sluiten moeten
O
toekomst van de beweging. "Als
Arafat niet aan onze eisen tege
moet komt, dan zullen de militai
re en civiele kaders binnen El Fa
tah over zijn lot beslissen", aldus
Abou Moussa.
AD VERTENTIF
in Alphen a/d Rijn
in het hart van de
randstad:
CHALON-SUR-SAONE (AFP) -
Sinds 1976 zijn 33 werknemers
van een staalfabriek in het oos
ten van Frankrijk gestorven aan
kanker in de lucht- en spijsverte
ringskanalen. De onder commu
nistische leiding staande CGT
(Confederation Generale du Tra
vail) heeft vrijdag een aanklacht
wegens dood door schuld inge
diend bij het parket.
De overleden arbeiders, smelters
en lassers, werkten voor een fa
briek in Chalon-sur-Saone, die
700 produktiearbeiders heeft.
Volgens de CGT kan de kanker
veroorzaakt zijn door inademing
van kankerverwekkende sub
stanties in het speciale staal voor
de ketels voor kerncentrales die
bij de fabriek worden gemaakt.
SANTIAGO (AFP) - De Chileense
regering heeft vrijdag de "mars
voor de democratie" verboden,
die de gezamenlijke oppositie
voor dinsdag had aangekondigd.
De mars zou de eerste zijn waar
aan de hele oppositie van rechts
tot links deelneemt.
De Chileense autoriteiten hebben
aan de organisatoren de sugges
tie gedaan in plaats van de mars
een bijeenkomst te houden in
een park buiten het centrum van
Santiago.
NAVO wil minder
tactische wapens
WASHINGTON (DPA) - De NA-
VO wil het aantal tactische
atoomwapens voor gebruik op
het slagveld eenzijdig verminde
ren van ongeveer 6000 tot 4500 of
4000. Dat heeft de Amerikaanse
pers vrijdag gemeld. De vermin
dering zou op 22 oktober tijdens
de zitting van de nucleaire plan-
ninggroep van de NAVO in Otta
wa bekendgemaakt worden. Op
deze zitting komen de ministers
van defensie van de NAVO-lan-
den bij elkaar.
NIEUW COMPLEX BEDRIJFSUNITS,
TOTAAL 7200 M2, INCL. 1900 M2
KANTOOR IN UNITS VAN 450 M2.
UITERST MODERNE OUTILLAGE,
UITSTEKENDE SITUERING.
informatie en verhuur:
Hopman Groep B.V.
Boerhavelaan
nabij hoofdstation N.S.. Zoetermeer.
Tel.: 079-219350.
n bednjfsobjecten
LONDEN (Reuter) - De Britse
conservatieve regering heeft vrij
dag plannen bekendgemaakt om
grootschalige plaatselijke over
heden in zeven steden af te
schaffen, die alle in handen zijn
van de socialistische oppositie.
Onder de tegen april 1986 op te hef
fen metropolitane raden is de
"Greater London Council",
grootste gemeentelijke gezagsor
gaan van Europa met een begro
ting van twee miljard pond ster
ling.
De minister voor milieu, Patrick
Jenkin, zei op een persconferen
tie dat de afschaffing van de
councils een grote besparing zou
opleveren en zou leiden tot gro
tere doelmatigheid.
Politici van Labour zeiden dat de
plannen ten doel hadden de criti
ci van de regering het zwijgen op
te leggen en de voorzitter van de
Greater London Council, Ken Li
vingstone van Labours linker
vleugel, noemde ze een "pig's
breakfast" (zwijnenontbijt). Vol
gens hem voeren de conservatie
ven de plannen uit omdat ze het
niet leuk vinden dat Labour-
overheden zich hebben ingezet
voor diensten en banen.
Minister Jenkin zei dat de plannen
gewoon het gevolg waren van de
wilde excessen waaraan Livings
tone en de zijnen zich hadden
overgegeven. Livingstone heeft
opzien gebaard met o.a. zijn op
treden als gastheer voor sympa
thisanten van het Ierse Republi
keinse Leger en het geven van
geld aan randorganisaties zoals
een anti-kernwapenbeweging
die "Baby's tegen de bom" heet.
De Greater London Council heeft
850.000 pond sterling uitgetrok
ken voor het bestrijden van de
afschaffingsplannen. De andere
af te schaffen councils zijn die
van Liverpool, Newcastle, Man
chester, Birmingham. Sheffield
en Leeds-Bradford. De councils
bemoeien zich met zaken als
huisvesting, openbaar vervoer,
de brandweer en behalve in
Londen de politie.
Aan de lijdensweg van het
Rijnzoutverdrag komt een
eind nu het Franse parle
ment, de Nationale Vergade
ring, heeft besloten zijn fiat te
geven aan ondertekening van
het zgn. Verdrag van Bonn.
Daarmee kan, zeven jaar na
dat de Rijnoeverstaten
(Frankrijk, West-Duitsland,
Zwitserland en Nederland)
het eens werden over de ver
dragstekst, een begin worden
gemaakt met beperking van
de zoutlozingen van de Fran
se kalimijnen in de Elzas.
door
Hans Geleijnse en
Lambiek Berends
delingen in de Internationale
Rijncommissie nodig zijn om
daar overeenstemming over
te bereiken.
De Franse minister van buiten- Het verdrag behelst drie fasen.
landse zaken, Claude Cheys-
son, kwam in eigen persoon
het voorstel tot ratificatie ver
dedigen. Het kabinet van eer-
ste-minister Mauroy had de
afgelopen weken al het nodi
ge voorwerk gedaan, want er
bestaan in het Franse parle
ment grote bezwaren tegen
de ratificatie, vooral van de
zijde van afgevaardigden uit
de Elzas. Dat is ook de reden
waarom sinds 1976 geen
Franse regering het aandurf
de met het Verdrag van Bonn
naar het parlement te stap
pen.
Maar ditmaal was de weg geëf
fend voor een soepele parle
mentaire behandeling. Het is
niet zo dat de socialistische
afgevaardigden geen proble
men zien in het Verdrag van
Bonn. Maar het is de uitdruk
kelijke politieke wil van de
regering om de ongelukkige
politieke erfenis uit het tijd
perk Giscard d'Estaing te
aanvaarden en op het diplo
matieke vlak met Nederland
in het reine te komen.
De kwestie van het Rijnzout
verdrag wordt sinds
In de eerste, die twee i
den na de ratificatie in moet
gaan en in totaal anderhalf
jaar mag duren, moeten de
zoutlozingen in de Elzas met
20 kg per seconde worden te
ruggebracht. In de tweede fa
se. waarvoor twee jaar is uit
getrokken, moet een vermin
dering met 60 kg zijn bereikt.
De kalimijnen lozen nu 130
kg zout per sec. en nemen
daarmee bijna de helft van
het totale aantal zoutlozingen
(300 kg per sec.) voor hun re
kening.
Over de derde fase, het aanpak
ken van de overige vervui
lers. is in de verdragstekst
nog niets vastgelegd. In te
genstelling tot de kalimijnen,
één grote vervuiler die het
zout in vaste vorm loost, stor
ten talrijke, voornamelijk
Westduitse bedrijven hun
zoutafval in opgeloste vorm
in het Rijnwater. Door het ïn-
dampingseffect is dan veel
moeilijker vast te stellen
welk bedrijf precies voor wel
ke mate van vervuiling zorgt
(en voor de bestrijding ervan
moet opdraaien).
tal maanden op het hoogste Overigens zijn nog steeds twee
politieke niveau i
handeld. Het is nauwelijks
een geheim dat er van het
Elysée instructies zijn uitge
gaan naar de regering om de
ratificatie op ktlrte termijn
door het parlement te slepen.
De persoonlijke vriendschap
tussen president Francois
Miterrand en de huidige
Franse ambassadeur in Den
Haag, Claude Kemoularia,
zouden daaraan niet vreemd
zijn. De ambassadeur lijkt de
opvatting te huldigen dat het
Rijnzout de betrekkingen
tussen Nederland en Frank
rijk vergalt en dat dit nadeli
ge gevolgen heeft voor de po
sitie van de Franse export
naar de Lage Landen.
In politiek Den Haag wordt het
evenwel aan de „zorgvuldig
opgebouwde Nederlandse
druk" toegeschreven, dat de
Fransen na zeven jaar traine
ren eindelijk hun handteke
ning willen gaan zetten. Die
druk, zo meldt een welinge
lichte ambtelijke zegsman,
bestond niet alleen uit poli
tieke pressie van regerings
zijde, maar ook uit de vele
perspublikaties en het voor
de rechter slepen van de kali
mijnen door de stichting
Reinwater.
Of de Westlandse tuinders er
nu echt veel wijzer van wor
den? Zij immers klagen al ja
renlang steen en been over
het verzilte Rijnwater, en
door strikte naleving van het
verdrag zou het zoutpercen-
tage van het Rijnwater pas in
1988 met rond 20 procent
kunnen dalen. Tegen die tijd,
zo zeggen milieu-activisten,
zijn de kalimijnen vrijwel uit
geput en heeft het verdrag
geen zin meer.
Maar in politiek Den Haag is
men zo pessimistisch niet. De
Nederlandse regering, zo
wordt beklemtoond, ziet in
de nu ophanden zijnde Fran
se ondertekening een „door
braak" in de strijd tegen ver-
zilting van het Rijnwater. Het
verdrag richt zich weliswaar
op het terugdringen van de
zoutlozingen in de Elzas,
maar in een later stadium die
nen ook de andere „verzil-
ters" van de Rijn, vooral de
Westduitse industrieën, te
worden aangepakt. Dat voor
nemen althans is in de ver
dragstekst vastgelegd, maar
er zullen nieuwe onderhan-
„technische details" niet op
gelost: vastgesteld moet nog
worden wanneer de fasen
precies moeten ingaan en op
welke plaats de kalimijnen
hun zout gaan lozen. Aanvan
kelijk was daarvoor Rheinin-
gue in de Elzas aangewezen.
Maar daartegen kwam de
plaatselijke bevolking in het
geweer, terwijl ook fabrikan
ten van bronwater vreesden
dat hun produkt door zoutin-
jecties in de bodem een zilte
smaak zou kunnen krijgen.
Vanwege het hevige verzet in
de Elzas (waar de noodlijden
de kalimijnen de enige grote
industriële werkgever zijn)
besloot de Franse regering
tot het instellen van een in
ternationale commissie van
deskundigen. Die wees Cha-
lampé, aan de Frans-Duitse
grens, aan. Maar van West
duitse zijde stuitte dit op gro
te bezwaren, omdat werd ge
vreesd dat de zoutinjecties
een bedreiging zouden kun
nen vormen voor de drinkwa
tervoorziening in de deelstaat
Baden-Wuerttemberg.
De kwestie is uiteindelijk opge
lost door de briefwisseling
hierover met de Franse rege
ring tot onderdeel van het
verdrag te verklaren. Parijs
wordt daarin de mogelijk
heid geboden alsnog een an
dere plaats voor de zoutinjec
ties vast te stellen. Dat kan
echter pas gebeuren na over
leg binnen de Internationale
Rijncommissie en als onom
stotelijk vaststaat dat de zou
tinjecties geen gevaar voor
het milieu van de buurstaten
kunnen opleveren.
Overigens is een opmerkelijke
kant van het verdrag dat het
(ook in het Europese recht
verankerde) principe van de
vervuiler betaalt is losgela
ten. Het verdrag behelst een
verdeelsleutel, waarbij Ne
derland 34, Frankrijk en
Duitsland 30 en Zwitserland
6 procent van de kosten voor
hun rekening nemen. De Ne
derlandse belastingbetaler le
vert derhalve een bijdrage
aan de bestrijding van ver
vuiling die door een Frans
bedrijf is veroorzaakt.
In 1976 heeft de Nederlandse
regering als „eenzijdige stap"
om de inwerkingtreding van
het verdrag te versnellen al
ruim 20 miljoen gulden aan
Parijs overgemaakt
Uitwisseling officieren en gewapende eenheden
PARIJS (AFP/UPI) - De ministers
van defensie van Frankrijk en
Spanje, Hernu en Serra, hebben
vrijdag in Parijs een akkoord ge
tekend voor militaire samenwer
king. Het is voor het eerst dat
beide landen een dergelijk sa
menwerkingsakkoord tekenen.
Wel leverde Frankrijk sinds 1959
al wapens aan Spanje.
Het akkoord voorziet in de uitwis
seling van officieren en gewa
pende eenheden en het houden
van gezamenlijke oefeningen.
Frankrijk zal verder de wapenle
veranties uitbreiden tot pantser
wagens, helikopters en raketten.
Voorts zal op militair-technolo
gisch gebied worden samenge
werkt en zullen de arsenalen van
beide landen beter worden be
nut.
Volgens Franse functionarissen
mag Frankrijk ook gebruik gaan
maken van Spaanse havens en
militaire bases. Deze clausule is
overigens niet gepubliceerd. Het
akkoord roept verder op tot "sa
menwerking" tussen de politie
korpsen van beide landen - de
Franse gendarmerie en de
Spaanse guardia civil. Volgens
de Franse minister Hernu zullen
beide korpsen "op een aantal ge
bieden gecoördineerd hande
len".
3et is overigens niet duidelijk of
de samenwerking ook inhoudt
dat de Franse politie-agenten
Baskische terroristen opsporen
die naar Frankrijk vluchten om
aan een arrestatie in Spanje te
ontkomen Madrid heeft herhaal
delijk geklaagd dat Frankrijk
geen pogingen doet om Baski
sche terroristen te arresteren en
dat het land weigert hen uit te le
veren.
