Reagan belooft
IMF alle steun
"Lekker moet blijven!'
Lubbers naar top Gandhi
Actievoerder uitgenodigd
voor Brusselse wapenbeurs
ïogelijk uitstel bezoek
Leagan aan Filippijnen
Nicaragua:
CIA treedt
agressief op
in Suriname
Verkiezingen in Kenia:
5 ministers verdwijnen
elle kritiek op dissidenten in Congres
Nood in Derde Wereld
conomische
Veel Europese
steun voor
"Vrede Nu"
Geschil met Turkije: Grieken
laten oefening NAVO schieten
ENSDAG 28 SEPTEMBER 1983
5HINGT0N (Reuter) - President Reagan zal mogelijk zijn voorgeno-
en bezoek aan de Filippijnen, begin november, moeten uitstellen als
?t Congres dan nog niet op reces is. Dit blijkt uit een interview met de
ew York Post van gisteren.
tweeweekse reis door vijf Aziatische landen zou op 2 november in
anilla beginnen en samenvallen met het reces van het Congres. Nu
ijkt echter dat het Congres vermoedelijk begin november nog bijeen
il zijn.
/el in Washington als in Manilla is heftig gespeculeerd over een even-
iele annulering van Reagans bezoek aan de Filippijnen in een tijd dat
;t land het toneel is van geweld en opstanden als reactie op de moord
d oppositieleider Benigno Aquino van ruim een maand geleden,
imerikaanse regeringskringen is vernomen dat ook als het bezoek van
eagan aan de Filippijnen niet doorgaat, deze zijn reis naar de andere
ziatische landen - Japan, Thailand, Indonesië en Zuid-Korea - toch
Dopt door te zetten.
i overkoepelende organisatie van een tiental Filippijnse oppositiepar-
jen heeft er opnieuw voor gepleit, dat president Reagan zijn voorgeno
ten bezoek aan de Filippijnen in november afzegt.
NEW YORK (ANP) - De leider
van de Nicaraguaanse junta,
commandant Ortega Saavedra,
heeft gisteren in de Algemene
Vergadering van de Verenigde
Naties in New York de Verenig
de Staten en met name de CIA
beschuldigd van pogingen de
"revolutionaire regering" van
Suriname te "destabiliseren en
omver te werpen".
"Nicaragua veroordeelt het agres
sieve optreden van de CIA en
steunt het Surinaamse recht om
zelf zijn toekomst te bepalen, vrij
van elke buitenlandse inmen
ging en druk", zo verklaarde Or
tega. Zijn opmerkingen zullen
ongetwijfeld met instemming
zijn begroet door de Surinaamse
bevelhebber Desi Bouterse, die
als "hoofd van de regering" sinds
zaterdag in New York verblijft
voor onder meer de informele
topconferentie van morgen,
waartoe de Indiase premier me-
Buitenland
vrouw Gandhi het initiatief heeft
genomen.
De ministers van twee Latijnsame-
rikaanse landen die zich ook
nauw betrokken voelen bij de ge
beurtenissen in Paramaribo, Ve
nezuela en Brazilië, maakten in
hun toespraken met geen woord
melding van de ontwikkelingen
in Suriname. President Reagan
echter stelde, tot opperste verba
zing van leden van de Neder
landse delegatie, de ontwikkelin
gen in Suriname op één Uin met
conflicten elders in de wereld die
vele tienduizenden mensen het
leven hebben gekost. Hij sprak
over heuvels, bergen, woestij
nen, steden, streken, grensgebie
den en "de straten van Surina
me" die het toneel zijn geweest
van gewelddadigheden.
Aanvankelijk was de Nederlandse
regering van plan Suriname niet
aan de orde te stellen in de VN,
noch in de rede die minister Van
den Broek vanavond (Ned. tijd)
in de Algemene Vergadering
houdt, noch door leden van de
delegatie die in de diverse com
missies spreken. Eerdere pogin
gen om schendingen van de
mensenrechten in Suriname aan
de kaak te stellen, hebben name
lijk geen succes gehad.
Nu president Reagan en de Nicara
guaanse leider echter wel over
Suriname hebben gesproken,
lijkt het waarschijnlijk dat minis
ter Van den Broek dit ook zal
doen.
NAIROBI (Reuter/UPI/DPA) - Bij
de algemene verkiezingen die
maandag in Kenia zijn gehou
den, hebben zeker vijf ministers
en acht onderministers hun zetel
verloren, zo luidden gisteren de
voorlopige officiële stembusuit
slagen.
Keniaanse kiezers hebben de ge
woonte bij verkiezingen de helft
van de 153 zittende parlements
leden naar huis te sturen. Dit
blijkt nu opnieuw. Volgens de
jongste uitslagen hebben uit 75
van de 153 kiesdistricten dertig
parlementsleden hun zetel moe
ten opgeven.
President Daniel Arap Moi besloot
^.SHINGTON (DPA/UPI) De Amerikaanse president Reagan heeft het Internationa-
Monetaire Fonds (IMF) en de Wereldbank dinsdag de steun van de Verenigde Staten
jegezegd bij het oplossen van de internationale economische en financiële problemen
n van de schuldencrisis van de ontwikkelingslanden. Hij deed dit in een toespraak aan
et begin van de gezamenlijke jaarvergadering van de twee instellingen.
igan maakte in zijn toespraak
uidelijk onverkort vast te zullen
ouden aan de toezegging de bij-
rage van de VS aan het IMF met
,4 miljard dollar te zullen ver
roten. Hij hekelde het verzet
aartegen in het Amerikaanse
Congres, zonder daarbij te ver
melden dat de sterkste tegen
stand komt van conservatieve
Republikeinen, over het alge
meen zijn trouwste aanhangers.
De president waarschuwde voor
een wereldwijde „economische
\SHINGTON (DPA/UPI) - De
'conomische nood van de arm-
ite ontwikkelingslanden is een
'tikkende tijdbom" en de rijkere
anden kunnen de dreiging die
iaarvan uitgaat niet ernstig ge-
ïoeg opvatten.
it heeft de president van de We
reldbank, A.W. Clausen, gisteren
jezegd in zijn openingstoe
spraak tot de jaarvergadering
/an het Internationale Monetaire
Tonds (IMF) en Wereldbank in
Washington. In bezielende woor-
ien deed hij een beroep op de in-
lustrielanden om duurzaam
neer hulp te verlenen. Nauwe-
jjks verhuld verweet hij de rijke
anden dat zij eigenlijk geen
steun beschikbaar willen stellen,
ausen bracht vooral de proble-
nen van de 51 verst in ontwikke-
ing achtergebleven landen on-
ler de aandacht. Volgens hem
)ntbreekt het de internationale
gemeenschap aan echte politieke
vil om nu, bij de eerste goede be-
ïchten over herstel van de we
reldeconomie, initiatieven te ont
wikkelen om de verbetering blij
kend te maken, terwijl de instru-
nenten voorhanden zijn.
it gaat niet om liefdadigheid
naar om een ingewikkeld vraag
stuk van de hele wereld betref-
'ende economische afhankelijk-
leid. Clausen zei echter te weige
ren aan te nemen dat de rijke,
nachtige landen niet in staat zijn
;e herkennen waar hun eigen be-
ang ligt en dat zij niet zouden
tunnen meegaan met de argu-
nenten van politieke, commer
ciële en veiligheidsaard voor uit
breiding van de hulp.
j drong aan op uitbreiding van
Clausen
(Foto AP)
de middelen voor de Wereldbank
zelf en voor de International Fi
nance Corporation, de zusterin
stelling van de Wereldbank die
particuliere investeringen in ont
wikkelingslanden bevordert
door leningen aan en deelnemin
gen in particuliere bedrijven.
nachtmerrie" als het Congres
niet akkoord gaat. Andere indus
trielanden zullen dan onvermij
delijk ook hun bijdragen beper
ken en uiteindelijk zal er een in
grijpende verstoring optreden
van het internationale financiële
en handelssysteem. Het voorstel
tot vergroting van de Ameri
kaanse bijdrage is niet alleen van
levensbelang voor het econo
misch herstel van de handels
partners van de VS en voor de
stabiliteit van het internationale
financiële stelsel, maar het is ook
noodzakelijk voor duurzaam her
stel in de VS zelf, zo verklaarde
Reagan. Hij voegde eraan toe dat
zijn regering vastbesloten is te
doen wat nodig is om ervoor te
zorgen dat het IMF de hoeksteen
blijft van het internationale fi
nanciële stelsel.
Wat betreft de forse tekorten op de
Amerikaanse begroting, een be
langrijk punt van kritiek van an
dere westerse landen, erkende
Reagan dat die kapitaal onttrek
ken dat anders zou kunnen wor
den gebruikt voor investeringen
ter bevordering van de economi
sche groei. Hij voegde er echter
aan toe dat de inkomsten van de
Amerikaanse regering groter zijn
dan was verwacht en dat er ver
dere verbetering van de begro
tingssituatie wordt voorzien. De
president maakte duidelijk er
niets voor te voelen de huidige
economische expansie in de VS
in gevaar te brengen door een
„kortzichtige poging de begro
tingstekorten te verminderen via
belastingverhoging".
Reagan gaf in zijn toespraak toe
dat de begrotingstekorten voor
een deel voortvloeien, uit „de
vastbeslotenheid van de Ameri
kaanse regering te streven naar
militaire kracht en politieke vei
ligheid om de vrede in de wereld
te waarborgen". Er kan geen
duurzame welvaart zijn zonder
vrijheid en veiligheid, zo ver
klaarde hij.
Een aantal staaish.oofd.eji i
van de VN, maar ook de "r
seert.
i niet-gebonden landen bezoekt in New York niet alleen de Algemene Vergadering
li-top" die de Indiase premier Gandhi (op de foto midden) tegelijkertijd organi-
(Foto AP)
NEW YORK - Nederlands eerste-
minister Ruud Lubbers reist
morgen voor een bliksembezoek
van nog geen dag naar de Ver
enigde Naties om zich daar te la
ten zien tijdens de „informele
topconferentie van niet-gebon
den landen", die India's premier
Indira Gandhi in de marge van
de Algemene Vergadering van
de VN heeft georganiseerd.
Lubbers' bezoek heeft nogal wat
voeten in aarde gehad en zijn
reisbiljet werd pas gekocht nadat
minister van buitenlandse zaken
door
Henk Kolb
Van den Broek de temperatuur
had gemeten van het badwater,
dat de niet-gebonden landen
voor de rijkere lidmaten van de
volkerenorganisatie gereed heb
ben gezet.
Gandhi is Fidel Castro opgevolgd
als voorzitter van de niet-gebon
den staten, een landenblok van
101 naties dat binnen de ruim 150
leden tellende VN een grote
macht van stemmen heeft. Met
paginagrote advertenties werd
zij in de Newyorkse bladen op
kosten van Indiase zakenlieden
verwelkomd: een 65-jarige wedu
we, die sedert 1966 (met een on
derbreking van driejaar, van '76
tot '79) bezig is India op te stellen
op de scheidslijn van de wereld
kaart zoals de VS en Sowjet-Unie
die onder elkaar hebben ver
deeld.
Maar de topconferentie heeft
plaats in de kelder van het grote
VN-gebouw en heeft geen offi
ciële agenda, terwijl volgens di
plomatieke zegslieden de slot
verklaring reeds gereed ligt. De
reeks van staatshoofden en rege
ringsleiders die daar in zaal num
mer zeven aan tafel schuiven,
hebben weinig anders gemeen
dan hun tenminste formeel ont
brekende binding aan een van de
grote machten en hun ideologie,
alsmede een duidelijk behoefte
aan voortdurende financiële bij
stand.
De tragische geldzaken van de
Derde Wereld, waartoe veel niet-
gebonden landen (de bouillon
van de VN, zei een diplomaat) te
vens behoren, zijn momenteel
aan de orde in Washington tij
dens de jaarvergadering van IMF
en Wereldbank. De vooruitzich
ten zijn helaas niet gunstig: er is
een merkbare tendens om de fi
nanciële hulpverlening aan arme
landen via de internationale or
ganisaties te verminderen en die
meer politiek stuur te geven mid
dels bilaterale overeenkomsten.
Nederland doet daaraan momen
teel van harte mee want de rege
ring wil zijn vrijwillige bijdrage
aan bijvoorbeeld de ontwikke
lingsorganisatie van de VN,
UNDP, met 20 procent vermin
deren.
De Gandhi-top is aldus gisteren be
gonnen. Mevrouw Gandhi
spreekt vandaag tot de Algeme
ne Vergadering en de conferen
tie van naar schatting zo'n 20 tot
25 staatshoofden en regeringslei
ders gaat morgen verder met
wellicht vrijdag nog als extra
dag. Lubbers' verschijnen be
helst een duidelijke boodschap.
Weliswaar vindt de regering in
Den Haag die top niet zo belang
rijk, maar zij kan alleen door
meedoen vermijden dat een uit
leg van weg blijven moet worden
verschaft aan de gastvrouw. Het
is wel duidelijk dat Nederlands
geloofwaardigheid op het spel
staat binnen de Verenigde Naties
na jaren van diep doorvoelde be
trokkenheid met de achtergestel
de landen, waaraan ex-minister
Jan Pronk, die in New York wat
tersluiks rondloopt, een VN-car-
rière heeft ontleend.
De hele excercitie zal volstrekt zin
loos blijken, zoals zovele praatjes
bij de haard. Onderling kan er
misschien wat worden gepraat.
En wellicht is het aardig dat pre
mier Lubbers nu een oceaan gaat
oversteken om tenslotte met
Desi Bouterse van Suriname aan
een tafel te zitten. Want kwesties
als mensenrechten kunnen in
zulk gezelschap toch niet vrucht
baar worden besproken. Tenslot
te is mevrouw Gandhi een goed
voorbeeld van de tamelijk achte
loze wijze waarop sommige lan
den omspringen met politieke
oppositie.
vorig jaar de verkiezingen die
voor 1984 op het programma
stonden, te vervroegen nadat een
mislukte staatsgreep van de
luchtmacht de stabiliteit van zjjn
land aanzienlijk had aangetast.
De verkiezingen geven de presi
dent de gelegenheid een nieuw
kabinet te vormen, dat "gezui
verd" is van alle ontrouwe ele
menten.
Kenia is een één-partijstaat, maar
om de parlementszetels, wordt
een hevige strijd geleverd.
Krachtens de Keniaanse wet kan
de regering alleen worden sa
mengesteld uit leden van het
parlement. Dit betekent dat wan
neer een minister zijn zetel in het
parlement verliest, hij tevens zijn
ministersfunctie moet opgeven.
Dit is nu het geval voor vijf mi
nisters. De verslagen bewindslie
den vertegenwoordigden allen
ministeries waarvan het beleid
fel is bekritiseerd door zowel de
vakbonden als de kiezers.
Uit de voorlopige resultaten blijkt
dat elf ministers, onder wie Ro
bert Ouko (buitenlandse zaken),
hun zetel behouden en dus her
kiesbaar zijn bij de samenstel
ling van het nieuwe kabinet. Pre
sident Moi en vice-president
Kwai Kibaki werden automa
tisch herkozen omdt zij geen te
genstanders hebben. Ook behou
den acht onder-ministers hun ze
tel.
De opkomst was vrij laag. In som
mige districten ging nog niet de
helft van de 7,2 miljoen stemge
rechtigden naar de stembus.
DEN HAAG (ANP) - De Israëli
sche beweging Vrede Nu (Sha
lom Achshav) heeft het afgelo
pen jaar steeds meer aanhangers
gekregen onder joodse gemeen
schap in Europa, die de groepe
ring moreel en financieel steu
nen. Volgens de secretaris van de
Nederlandse steungroep "Vrien
den van Vrede Nu", Philip Veer
man, is na de Israëlische invasie
in Libanon en de toenemende
kolonisatie van de Westelijke
Jordaanoever het aantal sympa
thisanten van Shalom Achshav
buiten Israël fors gegroeid.
Veerman noemt het opvallend dat
zich onder de aanhangers een
aantal personen bevindt met veel
invloed in de joodse gemeen
schap. Nederland heeft met on
geveer duizend sympathisanten
de grootste steungroep. Terwijl
in landen als Italië, West-Duits-
land en Groot-Brittannië bij el
kaar enkele honderden personen
zich inspannen voor de Israëli
sche beweging. De secretaris
wijst er daarbij op dat de Neder
landse zionistenbond niet veel
meer leden heeft dan "Vrienden
van Vrede Nu". In een jaar heb
ben de Europese steungroepen
enkele honderdduizenden gul
dens bijeen gebracht voor Sha
lom Achshav.
ATHENE (DPA) De socialisti
sche regering van Griekenland
heeft gisteravond besloten haar
militaire eenheden terug te roe
pen die meedoen aan de NAVO-
oefening "display determinia-
tion 1983", die sinds 17 septem
ber in de Middellandse Zee
wordt gehouden. Dit heeft de
woordvoerder van de Griekse re
gering bekendgemaakt.
Hij zei dat de reden van het besluit
was dat de NAVO toch had toe
gegeven aan druk van Turkije en
de oorspronkelijke plannen voor
de manoeuvres zo had veranderd
dat het Griekse eiland Limnos
niet meer in de oefening was op
genomen. Het was de NAVO be
kend dat het betrekken van het
eiland bij de militaire manoeu
vres voor de Griekse regering
een voorwaarde was om aan de
operatie deel te nemen, aldus de
woordvoerder.
Hij beschuldigde de NAVO ervan
dat zij met het veranderen van de
plannen in de Grieks-Turkse
twist over de Egeïsche zee partij
heeft gekozen voor Turkije en
daarmee het conflict tussen bei
de zuidoostelijke NAVO-part-
ners heeft verdiept. De woord
voerder zei voorts dat de aftocht
van de Griekse eenheden onver
mijdelijk was geworden nadat de
NAVO de regering in Athene had
meegedeeld dat de manoeuvres
van 3 tot 5 oktober, waarin het
eiland Limnos betrokken zou
worden, geschrapt waren.
ADVERTENTIE
KTiljoenenschat
In Kasjmir is een ..enorme hoe
veelheid goud, juwelen en
andere kostbaarheden ge
vonden. Met een voorzichtig
geschatte waarde van onge
veer 900 miljoen gulden. De
kostbaarheden werden aan
getroffen in een geheime
schuilplaats in de schatka
mer van het voormalig paleis
van de laatste maharadja van
Kasjmir, Hari Singh, te Srina-
Dante
De stoffelijke resten van de Ita
liaanse dichter Dante Alig-
hieri moeten naar Florence
worden overgebracht. Dat
verlangt de 58-jarige Floren
tijnse leraar Silvano Bacci in
een door ruim 1500 Florentij-
nen ondertekend verzoek
schrift aan burgemeester
Alessandro Bonsanti. Dante
werd in mei 1265 in Florence
geboren en hij overleed op 14
september 1321 in Ravenna,
waar hij werd begraven in de
kerk van San Francesco. Vol
gens Bacci zou een terug
brengen van het gebeente
van de beroemdste zoon van
de Toscaanse metropool naar
zijn geboorteplaats een daad
van "postuum eerherstel"
zijn.
BRUSSEL - „Ik wens u veel succes",
zei de wapenhandelaar tegen de
vredesdemonstrant. Het klonk
raar, maar zo gebeurde het toch
maandag bij de opening van de
internationale elektronische wa
penbeurs in het Brusselse Eeuw
feest-paleis.
Zo vreedzaam als deze kleine ont
moeting zag het er voor de rest
niet uit. Een particuliere veilig-
door
Ferry Mingelen
heidsdienst was ingehuurd om
iedere ongewenste bezoeker bij
een van de achtereenvolgende
vijf controles te onderscheppen.
Tot ongewenst bezoek was xxa-
drukkelijk ook de pers verklaard.
Alleen journalisten met „een dui
delijke relevantie voor de beurs",
schrijvers in wapenvakblaadjes
dus met andere woorden, konden
zich mengen in het gezelschap
Belgische, Nederlandse, Ameri
kaanse, IraanseJapanse, Tai
wanese enz. belangstellenden
voor de produkten van onder
meer Nederlandse bedrijven als
Philips en Oude Delfi en vele an
deren uit Europa en Amerika.
Buiten, voor de toegangshekken,
werd de bewakingsdienst bijge
staan door een klein legertje spe
ciale oproerpolitie van de Belgi
sche rijkswacht, uitgerust met
pantserwagens en paarden. Zij
moesten voor een rustige handel
in het gebouw instaan door de
paar honderd vredesdemontran-
ten op een afstand te houden.
Brussel was voor deze beurs, vol
gens de kleurige folder van de
Britse organisatoren „de natuur
lijke keus" door de nabijheid on
der meer van het NAVO-hoofd-
kwartier. De beurs was verder
een „must voor regeringsverte
genwoordigers en mensen werk
zaam bij de defensiediensten".
De vredesgroepen dachten daar
anders over. Zij zijn er in de af
gelopen jaren in geslaagd rond
de beurs zoveel publiciteit uit te
lokken dat gemeentelijke autori
teiten toestemming voor de orga
nisatie weigerden. Zo verdween
de beurs eerst uit Chicago en ver
volgens uit Hannover. Soortgelij
ke lobbies bij het gemeentebe
stuur van Brussel hebben echter
niet geholpen. De Brusselse bur
gemeester stelde de gemeente
raad gerust, het zou niet om een
echte wapenbeurs gaan maar
meer om een tentoonstelling over
elektronische beveiliging van
particuliere eigendommen.
Benjamin Putter uit Amsterdam
voerde vorig jaar in Hannover al
actie tegen de beurs, werd daar
genoteerd, en kreeg tot zijn stom
me verbazing dit jaar een uitno
diging voor Brussel. „Mijn naam
moet in het verkeerde archief te
recht zijn gekomen. Maar nu kon
ik met een echte uitnodiging bin
nen gaan kijken en het is wel dui
delijk welke onzin de burgemees
ter hier heeft verteld. Wat hebben
luchtdoelraketten tenslotte met
beveiliging van particulieren te
maken, mij doen ze alleen maar
denken aan het neerhalen van
dat Koreaanse passagiersvlieg
tuig. Er zijn ook lasergeweren,
radarinstallaties, schuilkelders
te zien maar voor de rest worden
vooral onderdeel van wapens
tentoongesteld. Hoe goed die wa
pens werken wordt uitgebreid op
diashows en films gedemon
streerd. Officieel wordt er op de
beurs niet verkocht, maar voor
echt geinteresseerden zijn er klei
ne kamertjes voor een rustig ge
sprek", aldus Benjamin Putter.
De acties van de demonstranten
zullen daar vooralsnog weinig
aan verhelpen. Ook niet de ge
sprekken die men met de wapen
handelaren denkt te voeren om
hen op andere gedachten te bren
gen. ,,Ach, we zijn niet zo naief,
die mensen veranderen hexis niet
direct van mening. We willen ge
woon aandacht voor deze afschu
welijke handel en we willen er
voor zorgen dat die beurs in
Brussel niet meer terugkomt",
zegt Tine Heize uit Gent, een van
de vredesorganisatoren.
Dat laatste is bij voorbaat al ge
lukt. Volgend jaar moeten be
langstellenden voor het elektro
nisch wapengebeuren naar Sin
gapore. Zover komen de actie
voerders niet, hoopt de organisa
tie.
Lekker eten,
dat komt een mens toe.
Echte Boter is méér dan lekker.
Is ook nog lichter verteerbaar.
En er zitten natüürlijke
vitaminen in.
Belangrijk om te weten
voor iedereen die zuinig is
Als 't éven kan.
