c
Ik heb Europa veel te bieden'
Wereldoorlog IH en de Centrumpartij
TV-rubriek
D"
Barry Manilow twee avonden in Den Haag
Sprookjes-
geweld op
TROS-tv
Bonthuis
/rf&Ascher
MZATERDAG 24 SEPTEMBER 1983
Radio - tv - kunst
PAGINA 5
Als het waar is wat ze zeggen (en
waarom zouden ze het zeggen
als het niet waar was, niet
waar?) dat tevéél geweld op de
televisie verderfelijk is voor
het gemoed, dan moet het ook
waar zijn dat tevéél wereldoor
log verderfelijk is voor onze
vredeswil. De afgelopen week
waren zowel Wereldoorlog II
als Wereldoorlog III present.
Wereldoorlog II via „De Bun
ker", een Frans-Amerikaanse
tv-film over de laatste dagen
van A. Hitler, via „Kessler", en
wat indirecter via „Dodenlijst
van A. M.", en via „Het onge
broken geweertje". En Wereld
oorlog III (al is die nog toe-
komstmarsmuziek) via de serie
„World War III", waarin onze
Jeroen Krabbé de Rus mag
spelen (zoals onze Rutger
Hauer in Amerikaanse films
dikwerf de Mof mag spelen, en
zoals in „Merry Christmas, Mr.
Lawrence" een Engelsman de
Nederlander mocht spelen,
want zo zit de film in elkaar).
Werkt al die wereldoorlog nu
aanmoedigend of ontmoedi
gend? In geen van die gevallen
is er sprake van het soort pro
pagandafilms dat in de jaren
veertig-vijfenveertig in Ameri
ka en Engeland en de Sowjet-
Unie gefabriceerd werden om
de bioscoopbezoekers in New
York, Londen en Moskou in te
peperen dat ze beter aan het
front hadden kunnen zitten
dan in de stalles. Als er al een
gedachte achter deze films die
we tegenwoordig op de televi
sie zien te ontdekken valt dan
is het deze, dat je beter geen
oorlog kunt voeren dan wel,
maar dat je natuurlijk ook niet
over je moet laten lopen, - al
thans geen hele marsen, om
met Wim Kan te spreken.
Dat laatste aspect lijkt de voor
naamste leidraad te zijn in
„World War III", een serie die
mooi aansluit bij het incident
met het neergeschoten Zuid-
koreaanse passagiersvliegtuig.
In „World War III" wordt de
Amerikaanse grens geschon
den door een Sowjet-Russi-
sche eenheid, die via deze drei
ging een halt hoopt toe te roe
pen aan de Amerikaanse
graanboycot. In „Hier en Nu"
van de NCRV vertelde de
Amerikaanse politieke colum
nist Jack Anderson (die met
zijn staf van medewerkers over
het algemeen méér pleegt te
weten dan de Amerikaanse
president), dat de Russen
voortdurend pogen de Ameri
kaanse spionagevliegtuigen
langs (maar buiten) hun gren
zen via „me-conning" binnen
hun grenzen te lokken, om op
p incidenten te kun
nen scheppen die op hun beurt
de Amerikanen steeds huivi-
ger zouden moeten maken met
hun spionagevluchten door te
gaan.
„Me-conning" wil zeggen dat
door middel van verplaatste en
misleidende radiobakens het
oriëntatievermogen van langs-
vliegende vliegtuigen wordt
verstoord. U ziet het, genoeg
raakpunten met die bedachte
serie „World War III" om van
een mooie toevalstreffer van
Veronica te mogen spreken.
Maar hoe zou het nou zijn:
werken al die films over de ene
of de andere wereldoorlog nu
ont- of aanmoedigend? „Aan
moedigend", zullen degenen
zeggen die vinden dat de over
daad aan geweld op de televi
sie ook aanmoedigend op de
gewelddadigheid van de kij
kers werkt, ook al wordt er in
vrijwel alle gevallen op nega
tieve, afkeurende wijze over
dat geweld gesproken. De
moordenaar, de pistoolschut-
ter, de verkrachter, de overval
ler leggen in 19 van de 20 geval
len het loodje, het goede over
wint het kwade, Hitier gaat
dood en Churchill rijdt zege
vierend rond: al die dingen ge
beuren en zijn netjes geordend
bij de televisie.
Maar hoe komt het dan dat de
Centrum Partij twee zetels
heeft gewonnen in Almere en
daar de derde partij is gewor
den? De televisie besteedt toch
zo weinig mogelijk aandacht
aan deze partij, die in feite al
leen breeduit in het nieuws
komt als een van haar uitzen
dingen verstoord of onmoge
lijk is gemaakt, en als ze weer
stemmenwinst blijkt te heb
ben geboekt. In dit geval werkt
de terughoudendheid van de
televisie (en de radio) blijkbaar
door
Nico Scheepmaker
niét ontmoedigend. Waarom
zou het dat dan wél doen, als er
terughoudendheid werd be
tracht inzake geweld en we
reldoorlog?
Ik hoop niet dat u van mij een
definitieve oplossing voor dit
vraagstuk verwacht. Ik weet
het allemaal ook niet. Maar
mijn instinct zegt me al jaren,
dat je het beste maar zo ge
woon mogelijk kunt doen. Dus
verschijnselen signaleren naar
mate zij verschijnen, en ver
schijnselen bestrijden of toe
juichen naarmate zij, in jouw
ogen, afkeurenswaardig of be
moedigend zijn. En hetzelfde
geldt voor „de tegenpartij", die
op haar beurt signaleert, be
strijdt of toejuicht.
Uit die botsing van meningen en
argumentn moeten de mensen
dan maar hun conclusies trek
ken: willen zij aan de goede
kant van De Kracht staan, of
aan de kwade kant van De
Kracht? Willen ze aan de kant
van de Jedi staan, of aan die
van Darth Vader? Een kwestie
van afwachten, lijkt me, en on
dertussen niet stilzitten, niet
zwijgen, niet wegduwen, maar
tonen en argumenteren.
Verschil moet er zijn. Zeker in de
internationale showbusiness
wordt dat standpunt nog altijd
met verve en op ruime schaal in
ere gehouden. Als het Ameri
kaanse fenomeen Barry Manilow
zijn Europese tournee onder de
aandacht wil brengen, heeft de
persconferentie dus plaats in een
hoger geklasseerd hotel dan dat
waarin de journalisten zijn on
dergebracht.
De Amerikaanse ster heeft overi
gens part noch deel aan de orga
nisatie van deze groots opgezette
publiciteitscampagne. De onmis
kenbare roem heeft hem allang
in sferen getild, waarin hijzelf
geen enkel overzicht meer heeft.
Manilow wordt geleefd. Zeven
lieden in vaste dienst draven dag
en nacht met hem door de we
reld öm zijn zaakjes naar beho-
ren te laten verlopen. Ook thuis
heeft Manilow niets aan het toe
val overgelaten. In één van die
optrekjes bevinden zich vijf bad
kamers en bij de entree heeft-ie
een geüniformeerde beer gepos
teerd die zijn beroemde baas
moet vrijwaren van ongewenst
bezoek.
Laatdunkend
Voor onverhoeds binnendringen
de journalisten hoeft Manilow
nauwelijks te vrezen, want het
ene deel helpt braaf mee hem
naar de hoogte van een Frank Si
natra te tillen en de rest reageert
de onvrede over Manilows artis
tieke prestaties al uitgebreid af
in geschriften van laatdunkende
aard.
Die laatsten vinden dat Manilow
zich naar de top heeft gewerkt
met voornamelijk sentimentele
en zoetsappige liefdesliedjes.
Dat heeft dan weer geleid tot
minder vleiende, maar inmiddels
stevig ingeburgerde koos
naampjes, zoals Barry Vanilla.
En als je iemand een enkele reis
naar het hellevuur toewenst,
grijp je daarbij natuurlijk ook
dankbaar de lichamelijke onvol
maaktheden van het slachtoffer
„De Neus is weer in het land",
schreef een Frits roddelblad
triomfantelijk aan de vooravond
van Manilows aankomst in
Groot-Brittanniè. Al eerder had
een Britse journalist de Ameri
kaanse zanger benoemd tot de
Pinocchio van de popmuziek.
Miljoenen fans over de gehele we
reld trekken zich uiteraard geen
fluit aan van al die negatieve
kwalificaties. Toen Manilow op
het Londense vliegveld Heath
row voet op Britse bodem zette,
viel hem een ontvangst door een
uitzinnige én krijsende menigte
De Amerikaanse zanger Barry Manilow is
begin deze maand begonnen aan een
tournee door Europa. Zondag 25 en
maandag 26 september is hij in ons land
te aanschouwen tijdens concerten in het
Nederlands Congresgebouw in Den
haag. Bij wijze van voorproefje is Mani
low (deze week) verschenen op het gala
van het Prinxes Beatrix Fonds. De opna
men daarvan zijn dinsdagavond door de
TROS-televisie uitgezonden.
Manilow begon zijn Europese tournee in
Engeland met een concert op een nogal
ongewone plaats. Voor het eerst in de
historie van het riante Blenheim Palace
in Oxfordshire, gaf de bewoner, de Her
tog van Marlborough toestemming voor
een concert op zijn landgoed. Veertig
duizend, voornamelijk vrouwelijke fans
betraden een flink deel van het gazon en
veranderden het landgoed tijdelijk in
een kermisterrein. Een van onze ver
slaggevers was ter plaatse en poogde
kort voor het concert in Londen met Ma
nilow aan de praat te geraken.
voor zijn Europese tournee be
staan eigenlijk nauwelijks zor
gen over de publieke belangstel
ling.
De ontmoeting met de Europese
pers in Londen vertoonde dan
ook de kenmerken van een
show, die kennelijk de belang
rijkheid van Manilow nog maar
eens moest benadrukken. Tij
dens de persconferentie zei Ma
nilow te verwachten dat zijn aan
hang in Europa aanzienlijk zal
worden vergroot door deze tour
nee. „Ja, ik wil hier nog meer ter
rein veroveren. Ik heb Europa
veel te bieden en ik denk dat
steeds meer mensen mijn men
sen erg op prijs zullen stellen".
Geheimpje
Als hem wordt gevraagd waarom
Frankrijk niet voorkomt op het
tourneelijstje, raakt Manilow
even geirriteerd, maar slaat dan
adrem terug: „Ik zal je een ge
heimpje vertellen. In Frankrijk
wonen een paar goeie vrienden
van mij. Ik ga daar af en toe heen
en niemand herkent mij dan.
Nergens behoef ik handtekenin
gen te zetten. Dat is toch heer
lijk? Mijn vrienden daar willen
gewoon niet dat ik ook populair
word in Frankrijk".
Uit vrees dat de stemming van Ma
nilow naar een fataal dieptepunt
glijdt, schuift Marcel Dijkhuizen,
de kersverse Londense radio
correspondent van Veronica, de
Amerikaanse zanger haastig een
microfoon en een lijstje met tek
sten onder de neus. Hij wil wat
zogeheten jingles verzamelen,
want daar zijn ze gek op bij Vero
nica, zo legt Marcel uit. Kwasi
geinteresseerd lepelt Manilow
teksten en noemt namen van
discjockeys alsof hij gisteren nog
een partijtje met hen heeft ge
voetbald. „Hi,I am Barry Mani
low and I am glad to be on radio
Veronica with Lex Harding".
Intelligent
Barry Manilow: "Mensen met grote
jonge vrouwen ten deel. Zelfs het
broodnuchtere BBC-journaal
kon daar niet omheen en ver
toonde beelden die herinnerin
gen opriepen aan de hoogtijda
gen van The Beatles.
Prijzen
Hoe denigrerend men ook over
hebben ook grote harten
Manilow mag denken, de inmid
dels 36-jarige artiest heeft wel
een indrukwekkende staat van
dienst opgebouwd. Voor zijn
grootste hit tot nu toe - Copa-
cabana - ontving hij in 1979 een
Grammy Award, een in de Ame
rikaanse showbusiness hoog ge
kwalificeerde onderscheiding.
Later zouden daar nog talriike
belangrijke prijzen aan worden
toegevoegd. Sinds Manilow in
1974 op de solotoer ging, zijn elf
langspeelplaten van hem ver
schenen. Negen daarvan behaal
den gigantische verkoopcijfers.
Zo ongeveer overal waar Manilow
zich op een concertpodium ver
toont, kan hij inmiddels rekenen
op een uitverkocht huis. Ook
Na afloop van de persconferentie
die Manilow zichtbaar weinig
vreugde heeft opgeleverd, tovert
hij een brede grijns op het gelaat
en deelt het gezelschap zonder
blikken of blozen mee, dat hij de
vragen erg intelligent heeft ge
vonden.
Dankzij lang aandringen van de
Nederlandse vertegenwoordi
gers van zijn platenmaatschappij
krijgen we toestemming om de
volgende dag nog een heel kwar
tier met Manilow onder vier ogen
te keuvelen. Ook deze afspraak is
weer geheel buiten zijn medewe
ten tot stand gebracht, want onze
hernieuwde kennismaking doet
Manilow narrig opmerken dat
we de dag ervoor al in de gele
genheid zijn geweest hem vragen
te stellen. Hij is zojuist door een
BBC-televisieteam onder han
den genomen en heeft kennelijk
meer dan genoeg van al dat ge
doe met de pers. Tot een behoor
lijk gesprek komt het dan ook
niet. Manilow raakt bij het min
ste geringste geirriteerd en de
antwoorden blijven kort en bits
van toonzetting.
In de avonduren wordt veel van de
opgelopen irritatie over Mani
lows kuren vergoed tijdens het
concert bij Blenheim Palace.
Veertigduizend fans genieten
met volle teugen van de twee en
een half uur durende show. Ma
nilow weet met behulp van een
groot orkest de menigte voortdu
rend in de ban te houden. Het
hoogtepunt wordt bereikt als
Manilow zich in de slotfase laat
begeleiden door een groot kin
derkoor dat op fraaie wijze is
geintegreerd in het decor. Straks
in Nederland zal gebruik worden
gemaakt van 30 leden van het
Haags jongerenkoor. Een zee van
aanstekerlichtjes zet het land
goed in een sprookjesachtige
gloed.
Neus
Als extra dienstverlening aan het
publiek waren op Blenheim twee
reusachtige video-projectie-
schermen ter weerszijden van
het podium opgesteld. Manilow
gebruikte die voorziening niet al
leen om zijn fans visueel volledig
aan hun gerief te laten komen,
maar ook om de Britse pers een
stevige kat te verkopen.
„Hier is er eentje voor de pers", zo
riep hij halverwege het concert
en keerde zijn profiel naar de vi
deo-camera's. „De pers zal mor
gen schrijven: en zijn neus vulde
het complete video-scherm. Dan
is mijn antwoord hier: mensen
met grote neuzen, hebben ook
grote harten!"
Een stormachtig applaus viel Ma
nilow daarop ten deel. De ver
slaggever van de Daily Mirror
was nauwelijks onder de indruk.
De volgende dag voerde hij in
zijn verslag twee hevig geëmotio
neerde meisjes op, met wie hij na
afloop het landgoed verliet.
„Wat zien jullie nou eigenlijk in die
man?" had hij de meisjes hard
vochtig gevraagd.
„Ach, hij is zo mooi. Hij is van
goud en glanst ook nog". „Zoiets
als een potato-chip dus?" had de
verslaggever toen oneerbiedig
gezegd, waarop het tweetal defi
nitief in tranen in het duister ver
dween.
JODEN IN DUITSLAND
In de serie „De onderste steen" brengt de VARA zondagavond een
documentaire onder de titel „Joden in Duitsland" op het
scherm. Samensteller Hans Jacobs heeft gebruik gemaakt van
eigen interviews en historisch materiaal. Bovendien heeft hij
fragmenten overgenomen van „De eeuwige jood", een film van
Fritz Hippler, die in de jaren dertig en veertig werkzaam was in
dienst van de antisemitische propagandamachine.
Het programma geeft een beeld van de positie waarin de joden in
Duitsland in de jaren dertig verkeerden. Zij voelden zich Duit
ser maar werden door Hitier en zijn handlangers als niet-vader-
landers beschouwd die alleen maar „vernietigd" konden wor
den.
In de interviews die voor de documentaire zijn gemaakt laat Hans
Jacobs drie joodse mannen aan het woord. Naast de Nederland
sejournalist Herman Bleich zijn dit Klaus Scheurenberg en Jur-
gen Landeck. Herman Bleich is de enige van dit drietal die zich
nooit meer in Duitsland zal vestigen. „In dat land zijn dierbaren
van mij vermoord. Ik kan gewoon niet meer terug. Men zegt wel
eens: wat is het toch zielig voor de Drie van Breda dat zij levens
lang in de gevangenis zitten. Maar vergeet niet, wij zijn ook tot
levenslang veroordeeld".
TELEVIZIER MAGAZINE
Avro's Televizier Magazine besteedt vanavond (Nederland 1,
21.50-22.30 uur) aandacht aan de discussie over de vestigings
plaats van de Verenigde Naties, onder meer door gesprekken
met de VS-ambassadrice bij de VN Jeanne Kirkpatrick en met
de waarnemend secretaris-generaal van de VN. Commentator
Henk Neuman belicht de achtergronden van de strijd in Liba
non. Verder in Televizier Magazine een verslag van de Avro-
jaarvergadering een reportage over de activiteiten van 'Mobile
Search', een maatschappij die met een speciaal schip de bodem
van de Noordzee onderzoekt op mogelijke olievoorraden.
HET UUR DER MISDAAD
Onder de titel „Het uur der misdaad" brengt de AVRO vier korte
misdaadverhalen van Henri Slesar op het scherm. (Ned 1, 22.35
uur).
De Amerikaan Henri Slesar was jarenlang vaste medewerker van
Robert Long (links) en Leen Jongewaard i
de Heere ons geholpen'. «foto gpd»
de in 1980 overleden „master of suspence" Alfred Hitchcock. In
Amerika behoren de tv-verhalen van Slesar tot de meest beke
ken misdaadprogramma's. Het draait bij Slesar vooral om de
psychologische achtergronden die tot de misdaad hebben ge
leid.
De hoofdrollen in deze Westduitse produktie („Die Krimistunde")
worden vertolkt door Maria Schell, Ernst Jacobi en Peter Paset-
DRIE IN DE PAN
De Mounties spelen de hoofdrol in de André Roussin-klucht „Drie
in de pan", die de TROS vanavond op het scherm brengt (Ned. 2,
20.45 uur).
Zoals in alle kluchten is het gegeven simpel: Het echtpaar Uilen
burg (Piet Bambergen en Joke Bruys) winnen in een tv-quiz een
cruise naar Hawaii. Onderweg lijden zij schipbreuk en spoelen
samen met medepassagier Bob (René van Vooren) op een eiland
aan. Als Bob zich meer en meer aangetrokken voelt tot me
vrouw Uilenburg en de inboorling Jack (Ami Breevelt) zich met
het gezelschap gaat bemoeien, kan de „grote verwarring" begin
nen.
TOT HIERTOE
Meer dan 250 maal stonden Robert Long en Leen Jongewaard het
vorige seizoen met „Tot hiertoe heeft de Heere ons geholpen" op
de planken. Een succesvolle show, maar ook een show die vele
tongen in beroering bracht. Zelfs de rechter sprak zich er over
uit. Maar gelachen werd er ook. Zondagavond bij Veronica, Ne
derland 2, 21.00 uur.
HET LAATSTE LIED
De TROS besluit haar zaterdagavondprogramma met de Ameri
kaanse tv-film „The last song" (Het laatste lied), met in de hoofd
rol de actrice-zangeres Lynda Carter als Brook Newman.
Brook Newman is getrouwd met electronica-genie Michael. Mi
chael ontdekt bij toeval dat een chemische fabriek illegaal giftig
afval heeft gestort. Aan de gevolgen van deze storting is een
jongetje overleden. Voordat Michael zijn vrouw en de politie
hiervan op de hoogte heeft kunnen brengen wordt hij vermoord.
Brook en de kinderen worden bedreigd en moeten onderdui
ken. Brook ontdekt een bandje, waarop Michael gesprekken be
treffende illegale gifstorting heeft vastgelegd en bindt de strijd
aan met het chemisch concern... (Ned 2, 23.45 uur).
CONCERT OP DE ACROPOLIS
In het kader van het Grieks-Nederlandse culturele uitwisselings
akkoord had op 11 september j.l. in het Herodes-Attikostheater
te Athene de opening van het Nederlandse Festival plaats. Het
Residentie-Orkest uit Den Haag concerteerde onder leiding van
Hans Vonk en de Griekse televisie (ERT) verzorgde een reporta
ge van dit optreden. Op het programma. Pianoconcert nr. 20 in d
kleine terts KV 466 van Wolfgang Amadeus Mozart (solist: Wal
ter Klien) en de Symfonie nr. 6 in A grote terts van Anton Bruck
ner. (NOS, Ned 2, 12.55 uur).
Melinda Culea als de jongen
verslaggeefster Amy Amanda
Allen in 'The A-team'.
(Foto GPD)
'The A-Team'
HILVERSUM (GPD)
Sprookjesgeweld. Zo om
schrijft de TROS de nogal
stevige scènes in The A-
Team, de nieuwe Amerikaan
se televisieserie, waarmee de
ze omroep op de vaste zater
dagavond sier hoopt te gaan
maken. In de extra lange ken
nismakingsaflevering die
vanavond op het scherm ver
schijnt wordt al snel duide
lijk dat het geweld een van de
voornaamste pijlers is waar
op deze serie rust.
Het A-team bestaat uit vier
Viëtnam-veteranen die voor
veel geld lastige karweitjes
opknappen. Zij maken daar
bij gebruik van hun oorlogs
ervaringen. Het stel beschikt
over een schier onuitputtelij
ke hoeveelheid munitie waar
tegen natuurlijk geen enkele
tegenstander is opgewassen.
De serie is dan ook opge
bouwd volgens het befaamde
principe dat-de helden er ten
alle tijden zonder kleerscheu
ren vanaf dienen te komen.
Zij ontglippen uit de meest
wanhopige situaties, terwijl
de belagers uiteindelijk één
voor één in diepe vernede
ring worden edompeld.
Hoewel de hoofdrol in de serie
is weggelegd voor aanvoer
der „Hannibal", gespeeld
door George Peppard blqken
de vertolkingen van de poti
ge neger Baracus en de halve
gare vliegenier Murdock in
Amerika tot een grotere po
pulariteit te hebben geleid.
Uiteraard is ook aan het vrou
welijke element in deze serie
de nodige aandacht geschon
ken. Melinda Culea speelt de
jonge verslaggeefster Amy
Amanda Allen. Zij komt met
de vier helden in aanraking
als zij probeert een in Mexico
gevangen collega te bevrij
den. De TROS heeft voorlo
pig 13 afleveringen van The
A-Team gekocht.
ADVERTENTIE
ALPBEN
Vanaf vandaag
geopend
Een goed adres voor:
bontmantels
moderniseren
op maat maken
bont hoeden
imitatie bont
fun fare
Schuberthof 34
(Ridderveld 1)
01720-20997
