c
Geen arbitrage
voor ambtenaren
Politici weer aan de bak
voor ruimtelijke ordening
Leerkracht krijgt te weinig betaald
Woonlasten sneller omhoog
Toorenaar bleef contact
houden met drugshandel
Bij conflict met overheid
Vreemdeling op punt
van trouwen gepalet
VJS 'Help, de
bibliotheek
verzuipt'
Kruitfabriek draait door
t'E
Bonthuis
/^'Ascher
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1983
AMSTERDAM (GPD) - Het is niet uitgesloten dat de Amsterdamse poli
tiecommissaris Toorenaar ook na zijn terugtreden als chef van de nar
coticabrigade contacten heeft onderhouden in de wereld van de drugs
handel. Geruchten over de vriendschappelijke opstelling van de heer
Toorenaar ten opzichte van drugshandelaren waren de afgelopen twee
jaar ook te beluisteren binnen de kleine groep leveranciers van heroine
de hoofdstad.
De voormalige baas van de narcoticabrigade van de Amsterdamse politie
werd in 1979 overgeplaatst naar het bureau Lijnbaansgracht.
De afgelopen week maakte de korpsleiding bekend dat commissaris
Toorenaar per 1 oktober van zijn functie als chef van bureau III wordt
ontheven.
Gisteren is meegedeeld dat deze beslissing is versneld nadat de korpslei
ding berichten had onderzocht over mogelijke contacten die de com
missaris met drugshandelaren onderhield.
Commissaris Toorenaar en hoofdcommissaris Valken waren het niet
eens over de manier waarop een politiebureau in het centrum van de
stad, met veel ingewikkelde problemen, moet worden geleid. Volgens
Valken is het niet toevallig dat de afgelopen jaren juist uit dit district
signalen van frustratie en moedeloosheid bij het personeel zijn ge
hoord. „Dat betekent in zo'n district dat het uitvoerend politieperso
neel voortdurend zo goed mogelijke instructies moet krijgen. Commis
saris Toorenaar heeft zich volgens de korpsleiding onvoldoende loyaal
aan het beleid van het bevoegde gezag gehouden".
Opleidingseisen
politie herzien
DEN HAAG (ANP) - De mini-
mum-leeftijd voor de leerlin
gen op de politiescholen gaat
van 17 naar 19 jaar. De maxi
mumleeftijd van 28 jaar komt
te vervallen, met dien ver
stande dat na beëindiging
van de opleiding ten minste
tien jaar bij de politie kan
worden gewerkt. Ook de
duur van de opleiding wordt
verlengd van een jaar lot ne
gentien maanden.
Dit zijn de voornaamste herzie
ningen van de nieuwe oplei
ding voor de rijks- en ge
meentepolitie per 1 oktober.
De aanpassing van de leeftijds
grens heeft te maken met de
wichtige leeftijdsopbouw
van de politie organisatie te
komen. In plaats van salaris
van 1750 gulden per maand,
zullen de aspiranten aan de
opleidingsscholen voortaan
700 gulden zakgeld per
maand krijgen.
Binnenland
Onderzoek ABOP naar functiewaardering
DEN HAAG (GPD) - Salariëring
op basis van functiewaardering
en -analyse leidt voor het meren
deel van de onderwijsgevenden
niet tot lagere, maar juist tot ho
gere salarissen. Die conclusie
trekt het onafhankelijke advies
bureau Berenschot in een rap
port dat gemaakt werd in op
dracht van de Algemene Bond
voor Onderwijzend Personeel
(ABOP).
Voor de ABOP is het rapport van
Berenschot aanleiding om de
plannen van minister Deetman
voor een nieuwe salarisstructuur
in het onderwijs naar het rijk der
fabelen te verwijzen. Deetman
wil leerkrachten gaan betalen op
basis van hun functie en niet
meer op basis van hun bevoegd
heid. Hij denkt op deze manier
de salanspost op zijn begroting
op den duur ongeveer met een
miljard gulden te kunnen verla-
gen.
Al meteen na de presentatie van de
ministeriële salarisplannen rea
geerden de onderwijsbonden fu
rieus. De grote klacht was dat
Deetman salariëring op basis van
de functie wilde, maar naliet een
deugdelijk functie-onderzoek te
houden waarop hij die nieuwe
salarisstructuur kon baseren.
In het overleg over de salarisplan
nen tussen minister en bonden
bleek dat Deetman pas over een
jaar of vijf een functie-onderzoek
wilde laten houden en niet van
plan was te wachten met het in
voeren van de nieuwe salaris
structuur op de uitkomsten van
dat onderzoek.
Daarop heeft de ABOP een onaf
hankelijk adviesbureau op
dracht gegeven het niveau van
een viertal veel voorkomende
functies in het onderwijs te on
derzoeken en de salarissen daar
van te vergelijken met die van
vergelijkbare functies bij de
overheid. Het gaat om onderwij
zers en hoofden van lagere scho
len en om leraren in de eerste en
tweede fase van het voortgezet
onderwijs.
Met de methode die Berenschot
hanteert bij andere functie-waar
deringen heeft het bureau ver
volgens deze functies in het on
derwijs omschreven en inge
schaald. Een onderwijzer aan
een lagere school bijvoorbeeld
verdient nu ten hoogste f4.085
per maand, Deetman komt in
zijn plannen uit op f 3.780, terwijl
Berenschot uitkomt op f 4.348,-.
Leraren in de onderbouw van het
voortgezet onderwijs die be
voegd zijn om in twee vakken les
te geven, verdienen nu maximaal
f 4.500. Deetman wil daar f 3.780
van maken en Berenschot komt
uit op f 4.800.
Niet voor alle functies komt Beren
schot tot de conclusie dat er ho
gere salarissen moeten betaald
worden. Een hoofd van een lage
re school met zes klassen kan
volgens het bureau maximaal
f 4.800 verdienen, dat is hetzelfde
salaris dat Deetman voorstelt en
op het ogenblik kan een school
hoofd maximaal 5000 gulden ver
dienen.
De ABOP verklaarde blij te zijn
met de uitkomsten van het on
derzoek. Chris van Beekveld, be
stuurslid van de ABOP. „Het
heeft ons een hoop geld gekost
(tussen de 30.000 en 50.000 gul
den), maar Deetman kan niet om
deze gegevens heen."
DEN HAAG (ANP) Minister Rietkerk (binnenlandse zaken) meent dat het conflict
tussen de overheid en de ambtenarenbonden over een aantal arbeidsvoorwaarden niet
voor beoordeling van een arbitragecommissie in aanmerking komt. Bij geschillen tus
sen overheid en ambtenaren zou een arbitragecommissie als rechter kunnen optreden.
De centrales lieten na het vastgelo
pen overleg op 7 september we
ten (voor het eerst) van arbitrage
gebruik te willen maken. Dat
kan echter alleen maar als beide
partijen (ambtenaren en over
heid) daarmee instemmen en dat
doet Rietkerk niet. De bonden
staat nu de mogelijkheid open
om advies van de geschillencom
missie te vragen, dat echter niet
bindend is voor partijen in tegen
stelling tot arbitrage.
De bonden vroegen op 7 septem
ber uitbetaling van hun prijs
compensatie per 1 juli, de nacal
culatie over 1982 en het terug
brengen van de vakantietoeslag
tot 8 procent.
Wat de eerste twee eisen betreft,
ALMELO-SMILDE (GPD) - De il
legaal in ons land verblijvende
Indonesiër Erik Moerland (29)
moet ons land verlaten. Dat heeft
de president van de Almelose
rechtbank, mr. H. J. J. van den
Biesen gisteren beslist in een
kort geding. Moerland wordt
naar alle waarschijnlijkheid van
daag op het vliegtuig naar Indo
nesië gezet. Mr. Van den Biesen
bleek niet gevoelig voor het ar
gument dat hij op het punt staat
te trouwen met zijn vriendin
Paula Ulrich (22) uit Smilde, om
voorgoed bij haar en hun doch
tertje Nienke te kunnen blijven.
De hevig geschokte familie van
Moerlands aanstaande vrouw
heeft inmiddels een beroep op de
PvdA-kamerleden mevrouw
Haas-Berger en Henk Knol ge
daan om een stokje voor de uit
zetting te steken. „Wij zijn verbij
sterd over de onmenselijkheid
van de rechtspraak in Neder
land", zegt Theo Hosting uit Gro
ningen, zwager van Paula Ulrich.
Moerland werd door de politie in
de kraag gevatenkele dagen
voor hij met zijn vriendin naar
het Smilder gemeentehuis zou
gaan om in ondertrouw te gaan.
Een maatschappelijk werker heeft
nog getracht een regeling te tref
fen met de politie en het gemeen
tebestuur, zodat na de onder
trouw de formaliteiten rond de
aanvraag van een verblijfsver
gunning zouden kunnen worden
geregeld.
„Ik heb tijdens het telefoonge
sprek met de politie geen namen
genoemd, maar wel de omstan
digheden geschetst. Mij is verze
kerd dat dit de beste manier as
om een verblijfsvergunning te
WEERRAPPORTEN
krijgen en uitdrukkelijk toege
zegd dat er geen jacht zou wor
den gemaakt op Moerland. Dat is
toch gebeurd. Een paar dagen na
het contact met de politie werd
hij opgepakt", aldus maatschap
pelijk werker Bults.
ziet Rietkerk geen aanleiding om
van arbitrage gebruik te maken,
omdat het om „gepasseerd be
leid" gaat. De minister herinnert
de centrales eraan dat hij op 5 ja
nuari van dit jaar (toen er een ak
koord werd bereikt over het rui
len van de prijscompensatie per
1 januari voor korter werken) de
centrales uitdrukkelijk heeft la
ten weten dat er in 1983 verder
geen enkele ruimte voor loonstij
ging meer is.
De vakantietoeslag leent zich vol
gens Rietkerk op dit moment
ook niet voor arbitrage. Hij wijst
erop dat hij met de Kamer daar
over in onderhandeling is. In de
begroting voor 1984 staat voorts
dat er een einde aan de aftopping
zou worden gemaakt. De 7,5 pro
cent blijft vooralsnog gehand
haafd, gezien de situatie van de
overheidsfinanciën.
Minister Rietkerk ziet dan ook
geen aanleiding een extra-over
legvergadering bijeen te roepen
om over de arbitrage te praten.
Trouwen buitenlanders beperkt
DEN HAAG (ANP) - CDA en
WD stemmen in met een beper
king van de toelating van vreem
delingen die willen trouwen met
kinderen van buitenlanders die
al jaren in Nederland wonen.
Staatssecretaris Korte-Van He
mel (justitie) wil met ingang van
1 oktober van dit jaar als aanvul
lende eis stellen dat de huwe
lijkspartner in Nederland behal-
ook een zelfstan-
Jonge werklozen zullen vaak min
der inkomsten hebben. Daarom
wordt het voor jonge gehuwde
kinderen van buitenlanders die
al jaren met een vestigingsver
gunning in Nederland wonen in
vele gevallen onmogelijk ge
maakt om hun partner naar Ne
derland te laten overkomen.
Toch reis
naar Moskou
DEN HAAG (GPD) - De parle
mentaire delegatie die vorige
week Washington en Bonn
bezocht, wil de eerste week
van november naar Moskou
reizen. Het bezoek aan de
Russische hoofdstad was uit
gesteld als protest tegen het
neerschieten van een Kore-
aans verkeersvliegtuig. WD-
fractieleider Ed Nijpels zegt
pas na 22 oktober of hij mee
gaat naar Moskou. Op die da
tum eindigt de boycot-actie
van de Nederlandse ver
keersvliegers.
Delegatie-leider Relus ter Beek
(PvdA) zei dat de delegatie in
elk geval gaat, ook als Nijpels
zou besluiten thuis te blijven.
Een woordvoerder van de
WD-leider liet blijken, dat
de beslissing van Nijpels ei
genlijk al vaststaat: hij gaat
mee naar Moskou, maar wil
dat niet bekendmaken zolang
de Nederlandse piloten hun
boycot van het Russische
luchtruim uitvoeren.
AMERSFOORT (ANP) - Onder
het motto „help de bibliotheek
verzuipt" heeft het Nederlands
bibliotheek- en Lectuur Cen
trum (NBLC) gisteren een lande
lijke actie ingezet om te voorko
men dat het openbare biblio
theekwerk wordt afgebroken
door grote bezuinigingen. De ac
tie duurt tot de Tweede Kamer
de betreffende begroting behan
delt.
Meer dan 1300 bestuurders en
functionarissen van de openbare
bibliotheken hielden een demon
stratieve bijeenkomst in de Flint
in Amersfoort. Zij vinden dat het
werk dat in meer dan tachtig jaar
werd opgebouwd niet verloren
mag gaan. Door de bezuinigin
gen dreigen de banen van 2400
mensen te verdwijnen. Met
zwemvesten aan zoals het meisje
vooraan op de foto, werd het ac
tiemotto duidelijk onderstreept.
In vergelijking met inkomens
DEN HAAG (ANP) - Sinds 1978
zijn de woonlasten met ongeveer
50 procent gestegen en de netto
inkomens van 15 procent tot 24
procent. Dat is een van de uit
komsten van een onderzoek dat
de zogenoemde buitenparlemen
taire enquêtecommissie woon
lasten gisteren heeft gepresen
teerd.
De commissie, onderdeel van het
landelijke woonlastenoverleg
Nederland, vindt deze gegevens
voldoende aanleiding om te plei
ten voor invoering van een sys
teem waarbij iedereen 20 procent
van zijn netto-inkomen aan
woonlasten besteedt, ongeacht
dat inkomen en ongeacht het ty
pe woning.
Zij is er echter van bewust dat de
huidige regering en de meerder
heid van de Tweede Kamer haar
voorstel dat overigens maan
den geleden al is gedaan niet
met gejuich zal ontvangen. Het
woonlastenoverleg Nederland
wil dan ook zoveel mogelijk druk
uitoefenen op gemeentebesturen
teneinde langs die weg te probe
ren de woonlasten nog enigszins
in de hand te houden.
Op zaterdag 1 oktober zal in de
Rotterdamse Doelen een om
vangrijke manifestatie worden
gehouden tegen de stijging van
de woonlasten.
MUIDEN (ANP) - Bij de kruitfabriek De Krijgsman in Muiden wordt het
werk niet neergelegd. Ongeveer veertig vakbondsleden hebben daartoe
gisteren in overleg met bestuurders van FNV en CNV besloten. De
CNV noemde het aantal opgekomen werknemers teleurstellend, te
meer daar alleen al ruim 100 mensen aan de directe produktie van
springstof deelnemen.
De bonden hebben hun eerder ingenomen standpunt over het al of niet
werken onder veilige omstandigheden in de fabriek gehandhaafd:
werknemers die zelf vinden dat ze tijdens het werk in een onveilige
situatie verkeren hoeven niet aan het werk. De aanwezige werknemers
waren het daarmee eens.
De CNV en FNV toonden zich teleurgesteld over de houding van staats
secretaris Kappeyne van de Coppello, nu het eerste onderzoeksrapport
over de explosie in mei nog niet klaar blijkt te zijn. Dat geeft volgens de
bonden aan, dat er sprake is van onbehoorlijk bestuur.
d
d
P
E
1
3
ts
E 5
f
Amsterdam
onbewolkt
17
7
02
De Bilt
17
6
0
Deelen
17
6
05
Eelde
17
5
0
Eindhoven
17
7
0
Den Helder
licht bew.
16
9
0
Rotterdam
onbewolkt
16
7
0
Twente
onbewolkt
16
4
02
Vlissingen
onbewolkt
16
11
0
Zd.Limburg
onbewolkt
17
7
0
Aberdeen
16
9
3
Athene
onbewolkt
26
16
0
Barcelona
onbewolkt
26
16
0
Berlijn
half bew.
18
8
05
Bordeaux
onbewolkt
26
17
0
Brussel
onbewolkt
17
8
0
Frankfort
onbewolkt
20
6
0
Genève
onbewolkt
25
9
0
Helsinki
14
10
34
Innsbruck
onbewolkt
23
7
0
Klagenfurt
onbewolkt
26
12
0
Kopenhagen
licht bew.
15
10
2
Lissabon
geheel bew.
32
16
0
Locarno
onbewolkt
24
11
0
Londen
onbewolkt
18
10
0
Luxemburg
onbewolkt
17
0
0
Madrid
onbewolkt
34
17
0
Malaga
half bew.
30
20
0
Mallorca
onbewolkt
30
0
0
Malta
onbewolkt
27
17
0
München
onbewolkt
20
5
0
25
19
0
Oslo
onbewolkt
16
6
0
onbewolkt
18
9
0
onbewolkt
18
0
0
Split
onbewolkt
28
16
0
In ons kleine, overvolle landje
kun je praktisch geen stap ver
zetten zonder je buurman op de
tenen te gaan staan. Allerlei plan
nen op het gebied van de ruimte-
lijke ordening moeten dan ook
heel zorgvuldig en tijdig worden
voorbereid. Wegen en woningen,
elektriciteitscentrales en grazige
weiden, rioolwaterzuiveringsin
stallaties en vliegvelden, natuur
gebieden en militaire oefenter
reinen, het is allemaal nodig en/
of uitermate wenselijk, maar de
ruimte is beperkt.
Om de aanleg van al deze voor
zieningen in goede banen te lei
den, zowel bestuurlijk-organisa
torisch als politiek, is een stelsel
van bestuurlijk overleg, inspraak
en politieke besluitvorming ont
wikkeld dat een hoge graad van
perfectie heeft bereikt.
door
J. W. E. Metselaar
Er ontstond echter een pro
bleem: een en ander is zo perfect
geregeld dat niemand er meer
mee uit de voeten kan. Minister
Winsemius (ruimtelijke orde
ning) heeft deze week flink de
bezem gehaald door de bestaan
de procedures. Het moet alle
maal korter, duidelijker, direc
ter. Najaren dubben en studeren
is het nu zo ver, de procedure
van de planologische kernbeslis
singen (PKB) wordt gestroom
lijnd.
Ten behoeve van deze PKB's zijn
jarenlang grote en knappe recla
mecampagnes gevoerd. Pagina
grote advertenties in de dagbla
den, spotjes op de televisie,
prachtig drukwerk in de vorm
van allerlei rijk geïllustreerde no
ta's en brochures, het kon alle
maal niet op. En dat alles in het
nobel streven de burger, ten lan
ge leste altijd de meest betrokke
ne bij ieder besluit over de ruim
telijke ordening (Markerwaard,
Waddenzee, recreatiegebieden,
vaarwegen) bij het beleid te be
trekken.
Denk mee
Van alle kanten werd het de bur
ger toegeroepen: Denk mee met
de PKB!. Schriftelijke reacties
waren welkom, maar men kon
ook hoorzittingen bezoeken om
een standpunt toe te lichten,
graag zelfs. Het ideaal uit de late
zestiger jaren over de mondige
burger had gestalte gekregen in
directe deelname aan de discus
sie over uitermate belangrijke
kwesties die het gezicht van Ne
derland voor tientallen jaren zou
den bepalen.
Maar wie liever niet in het open
baar tijdens een hoorzitting het
woord voerde, kon ook rustig
thuis, vanachter zijn bureau, een
standpunt op papier zetten en
dat opsturen naar Den Haag.
Dan kon ook daarmee rekening
worden gehouden bij de defini
tieve standpuntbepaling.
Toen deze aanpak royaal werd
uitgeprobeerd, in het midden
van de zeventiger jaren, sprak
een enkele enthousiasteling in
dit verband zelfs over 'leunstoel-
democratie'.
De werkelijkheid zo'n tien jaar
later is minder rooskleurig. De
burgers, de beroepsbestuurders
en de politici zijn bedolven on
der een lawine van stukken die
allemaal met elkaar samenhan
gen, die jarenlang de hele proce
dure doorlopen, maar die ook
nogal eens door de politieke
werkelijkheid of het menselijk
onvermogen worden achter
haald.
Slechts twee voorbeelden: een
stuk over de elektriciteitsvoor
ziening moest worden ingetrok
ken omdat het probleem van de
kerncentrales daarin al te voor
barig aan de orde kwam en een
Minister Winsemius
stuk over de volkshuisvesting
werd teruggenomen omdat het
gewoon beneden de maat was.
Over beide stukken bleek geen
zinvolle discussie of inspraak
mogelijk.
Op dit moment zijn er nog acht
planologische kernbeslissingen
in de procedure en minister Win
semius wil de zaken nu niet al te
lang meer laten voortslepen. Ie
dere keer wanneer er in de Twee
de Kamer weer een PKB was
vastgesteld, de betreffende sta
pel stukken was dan al vlug een
halve meter hoog, was het ge
steun en gekreun niet van de
lucht.'Dit nooit meer, we moeten
er eens wat aan doen, het is on
werkbaar'.
Beroepsinsprekers
De geïnteresseerde staatsburger
was op dat moment allang van
het toneel verdwenen, de in
spraak was allengs het monopo
lie geworden van de beroepsin
sprekers. Iedere belangenorgani
satie leverde plichtmatig zijn bij
drage en draaide mee in de pro
cedures. Een niet onbelangrijke
club als de landelijke Wadden
zeevereniging ging zelfs zo ver
om ook het nut van deze be
roepsinspraak in twijfel te trek
ken.
Wanneer we de kosten van het
hele PKB-gebeuren voor lief
nemen, inspraak is per slot van
rekening een goede zaak en
mag heus wel het nodige kos
ten. kleven er toch grote be
zwaren aan.
Werkelijke inspraak van de indi
viduele burger via de PKB's is
niet' waar te maken, minister
Winsemius erkent dat nu ook.
Voortaan wordt zeer gericht, al
naar gelang het onderwerp, ge
vraagd naar commentaar van
direct betrokkenen en/of mo
gelijke belanghebbenden.
Politici
Een ander groot probleem is de
rol van de politici, en dan met
name van de Tweede Kamer.
De PKB's hebben doorgaans
een zo lange weg achter de rug
voordat de Kamer de zaak te
behandelen krijgt, dat er al van
alles zo goed als vast ligt. Het
moeizame vooroverleg tussen
vele departementen én ver
schillende bestuurslagen én
particuliere organisaties is dan
al uit uitgewerkt in een al dan
niet wrak compromis waaraan
voor de Kamer weinig valt te
verhapstukken.
De Kamer beschikt overigens
wel over het wapen van de
amenderende motie, maar dat
is een staatsrechtelijk mons
trum met een dure naam en
van een twijfelachtige reputa
tie. Minister Winsemius heeft
nu besloten dat de PKB-proce-
dure geen onderdeel zal uitma
ken van de wijziging van de
wet ruimtelijke ordening, ove
rigens ook een kwestie die al
zo'n acht jaar sleept. De PKB
wordt derhalve niet nader wet
telijk geregeld en op die ma
nier bespaart de minister zich
een hoop problemen.
Aan de hand van een actiepro
gramma wordt de procedure
nu ingekort tot maximaal an
derhalf jaar, een hele verbete
ring na de drie a vier jaar die
tot nu toe gebruikelijk waren.
Er komt zodoende wat extra
druk op de ketel en het is te
hopen dat de politici nu weer
gedwongen worden zich meer
en intensiever met de ruimte
lijke ordening te bemoeien.
Want dat was ook een pro
bleem. de ruimtelijke ordening
dreigde te verworden tot een
bestuurlijk technisch pro
bleem, terwijl er voortdurend
politieke beslissingen van het
grootste belang aan de orde
zijn.
Terrein
terugwinnen
Het verdelen van de schaarse
ruimte leidt immers altijd tot
problemen vanwege de con
flicterende belangen die in het
geding zijn, en het is in de eer
ste plaats de taak van de poli
tiek verantwoordelijke, geko
zen volksvertegenwoordigers
om actief mee te denken én te
beslissen over de politieke
keuzen die zich aandienen.
De beslissingen van minister
Winsemius ten aanzien van de
PKB-procedures lijken in eer
ste instantie vooral van tech
nisch procedurele aard, de po
litieke winst kan echter aan
zienlijk zijn. Het is aan de ver
schillende politieke organen
die zich moeten bemoeien met
de ruimtelijke ordening, om
eerder verloren terrein nu te
rug te
ADVERTENTIE
ALPHEN
Opening zaterdag!
24 sept. a.s.
Een goed adres voor:
bontmantels
moderniseren
op maat maken
bont hoeden
imitatie bont
lun lure
Schuberthof 34
(Ridderveld 1)
01720-20997
