c Schoolgeld van twaalf jaar af KM PTT-tarieven niet omhoog Forse bezuiniging op huursubsidies BedIen vernlinderii ïg in zes jaar doorgevoerd Geen kwartje meer voor bellen in openbare cel? 'Uitkering' van Beatrix ook omlaag Eigen bijdrage voor plaatsing jeugdtehuis Harde aanpak van fraude en milieumisdaad Inkomen boeren is verbeterd DE MILJOENENNOTA Ontwikkelings hulp krijgt 35 miljoen minder Gemeenten: ruimte eigen werkbeleid Defensie: fors geschrapt Binnenland DINSDAG 20 SEPTEMBER 1983 DEN HAAG (GPD) - Een nieuw- bouwprogramma dat wordt vast gelegd voor meerdere jaren (tot en met 1988), versterking van het eigen woningbezit en scherpe bezuinigingen op de individuele huursubsidies. Dat zijn enkele hoofdpunten uit de begroting van volkshuisvesting voor het komende jaar. Het jaarlijkse woningbouwpro gramma tot en met 1988 omvat ten minste 102.000 woningen, waarbij het aantal huurwonin gen in '84 net iets meer dan de helft bedraagt, 52.000. In de jaren daarna verschuift het accent licht ten gunste van koopwonin gen. Met dit bouwprogramma hoopt het kabinet het bestaande woningtekort langzaam, met en kele duizenden per jaar, te kun nen inlopen. De officieel ge raamde behoefte aan woningen wordt nu gesteld op 130.000. Eer der is dit geschat op 98.000 wo ningen. De bevordering van het eigen wo ningbezit is neergelegd in een aparte nota die tegelijk met de begroting is gepubliceerd. Een nieuw systeem van premievast stelling bij premiekoopwonin gen, het beperken van financiële risico's bij de aankoop van een woning, en eenmalige premies van 6.500 gulden voor vrije sec torwoningen moeten de terugval van het eigen woningbezit hel pen voorkomen. Van de totale woningvoorraad is 44 procent een eigen woning. Staatssecretaris Brokx wil verder de verkoop van woningwetwo ningent goedkopere huurwonin gen in de sociale sector) aan de zittende bewoners vergemakke lijken. Deze woningen zullen dan verkocht kunnen worden voor de waarde in bewoonde staat. Ook op die manier wil het kabi net het eigen woningbezit bevor deren. Alleenstaanden van dertig jaar en ouder moeten er rekening mee houden dat zij vanaf 1 juli vol gend jaar wanneer de huren weer met vier procent omhoog gaan. tot 160 gulden minder per maand aan individuele huursub- Minister Winsemius (milieubeheer) wil komen tot strengere normen voor de kwaliteit van het milieu. Deze nieuwe normen moeten wor den gehaald met behulp van meerjarenprogamma's. Milieu-organisa ties die de burgers op de hoogte brengen van aard en oorzaken van milieuproblemen kunnen op extra steun van de minister rekenen. Er zal een nota komen over de gevolgen van de zure regen in ons land. Een waarschuwing wordt gegeven tegen het stoken van hout, kolen en huishoudelijk afval. Hierdoor kunnen 'milieutechnische knelpunten' ontstaan. Het kabinet denkt nog niet aan verbodsbepalingen, maar houdt een warm pleidooi om thuis met aardgas te stoken. sidie zullen ontvangen. Vanaf die datum geldt voor allen boven de achttien jaar een nieuwe manier om de huursubsidie te bereke- Overigens stijgen de totale uitga ven voor huursubsidies van 1,8 miljard tot 2 miljard gulden, maar omdat er steeds meer men sen tengevolge van de individue le inkomensdaling in deze rege ling vallen, gaan de uit te keren bedragen per individu in vele ge vallen scherp omlaag. Dit jaar ontvangen 760.000 mensen deze subsidie. Het kabinet constateert een ver slechtering in het betalingsge drag van de huurders en spoort woningbouwverenigingen en ge meenten aan geen huurachter standen te dulden. Om te kunnen bezuinigen op de rijksgebouwen zullen ambtena ren in de toekomst met minder kantoorruimte genoegen moeten De r de DEN HAAG (GPD) - Het gemiddelde Nederlandse gezin met kinderen in de laagste klassen van het voortgezet onderwijs zal vanaf volgend jaar fors schoolgeld moeten gaan betalen. De hoogte van het te betalen schoolgeld wordt afhankelijk van het inko men van de ouders. Uitgaande van de huidige bedragen zal het schoolgeld gaan varië ren van een gering bedrag voor de laagste inkomens tot maximaal 746 gulden per leerling per jaar. Alle geruchten over schoolgeldheffing die de afgelopen maanden de ronde deden, bleken bij de presentatie van de onderwijsbegroting voor 1984 juist te zijn. Minister Deelman In één klap is de groep schoolgeld- plichtigen van 490.000 uitgebreid tot bijna 1,4 miljoen. Bijna de helft van de 356,4 miljoen gulden die minister Deetman (onderwijs en wetenschappen) dit jaar moet bezuinigen op de begroting van ruim 26 miljard gulden, haalt hij door deze maatregel binnen. Behalve de introductie van school geld voor de leerlingen van het voortgezet onderwijs stelt Deet man ook nog een verhoging voor van cursusgeld (avondscholen e.d.) met 15 procent en van het examengeld. Voor de staatsexa mens komt dat bijvoorbeeld neer op een verhoging van 30 procent. Ook het collegegeld voor het we tenschappelijk onderwijs en ho ger beroepsonderwijs wordt weer verhoogd. Vorig jaar stelde Deetman al voor om het college geld te verhogen van 888 tot 1026 gulden voor het wetenschappe lijk onderwijs en van 770 tot 890 gulden voor het hoger beroeps onderwijs. Via een motie eisten CDA en WD toen een halvering van de verhoging. Omdat volgens Deetman voor de verminderde inkomsten door die motie geen voldoende dekking was aangegeven, wil de minister nu toch het collegegeld verhogen tot de oorspronkelijk bedoelde bedragen. Bovendien doet hij een aantal voorstellen om de stu diefinanciering te beperken. Er wordt op liet ministerie gewerkt aan een stelsel dat moet worden betaald met wat er nu wordt uit gegeven aan de studiefinancie ring, vermeerderd met de 1,5 mil jard gulden kinderbijslag die momenteel wordt uitgegeven aan studerende kinderen. Salariskorting De begroting draagt, in tegenstel ling tot die van vorig jaar waarin vooral de onderwijsgevenden en de werkgelegenheid gevoelige klappen kregen, sterk het stem pel van het verhogen van de in komsten van het ministerie en het beperken van de uitgaven voor diensten en materiaal. Dat wil overigens niet zeggen dat de onderwijsgevenden dit jaar niets te vrezen hebben. De vorig jaar, onder veel onrust geïntroduceer de 1,85 procent korting op de on derwij ssalarissen, wordt dit jaar gehandhaafd, met dien verstan de dat de korting verlaagd wordt tot 1,81 procent. De voorgestelde maatregelen leve ren voor een deel arbeidsplaat sen op, maar gaan ook weer ten koste van de werkgelegenheid. Per saldo kosten de maatregelen in 1984 545 arbeidsplaatsen, in 1985 178 arbeidsplaatsen en in 1986,1987 en 1988 respectievelijk 1383, 2293 en 2458 arbeidsplaat sen. Het- aantal arbeidsplaatsen dat vervalt als gevolg van de ver mindering van het teruglopend aantal leerlingen nog buiten be schouwing gelaten. Die ontwik keling kost in het schooljaar 1984-1985 alleen al 2100 full-time arbeidsplaatsen. Minister Deetman zal vier on derwijsgebieden bij de be zuinigingen ontzien: - het onderwijsbeleid om kleu ters en lagere schoolkinde ren met een onderwijsach terstand betere kansen te ge ven krijgt alle voorrang. - ook de educatie van volwas senen zal worden gestimu leerd. Daartoe zal in het na jaar bij de Kamer een jaar plan worden ingediend. - het emancipatiebeleid in het onderwijs, bedoeld om meis je voldoende 'bagage' mee te geven teneinde hun kansen op de arbeidsmarkt te ver groten, zal beter gestalte krijgen. - het werken met computers op scholen zal worden gesti muleerd, opdat ons land de concurrentie met andere in- 'dustrielanden zal aankun nen. Verkeer en Waterstaat DEN HAAG (GPD) - De begroting van Verkeer en Waterstaat, inclu sief de PTT, vermeldt voor 1984 een bedrag van ruim tien miljard gulden. Hiervan wordt bijna 3,3 miljard besteed om de tekorten op het openbaar vervoer af te dekken, 220 miljoen meer dan dit jaar. De tarieven van de verschillende sectoren van de PTT gaan vol gend jaar niet omhoog. De PTT zal de komende jaren geheel di gitale centrales op de markt brengen waarmee binnen een be drijf zowel het gesproken woord als tekst kan worden overge bracht. De bestaande elektro- mechanische telefooncentrales zullen worden vervangen door digitale, een karwei dat tegen het jaar 2005 geklaard kan zijn. Om de kosten bij de Spoorwegen te drukken, worden er in 1984 geen nieuwe stations geopend. Pas in later jaren denkt het kabi net aan nieuwe stations, waaron der Leiden De Vink op de lijn naar Den Haag. Een beslissing wordt voorbereid om de Schip- hollijn door te trekken over de Amstel en deze aan te sluiten op de lijn naar Utrecht. Via de be staande goederenlijnen ontstaat dan ook een aantal verbindingen via Amsterdam maar wel buiten het Centraal Station om. Dat is een verbetering voor het verkeer tussen zuidelijk Flevoland en de Randstad. De bestrijders van de muskusrat lijken enig terrein te a 1982 zijn er 178.000 gevangen te gen 141.000 in het jaar daarvoor. De grootste stijging in de vang sten deed zich voor in het Gel derse en Zuidhollandse rivieren gebied, waar de muskusrat nog niet zo lang voorkomt. De mus kusrat vormt met zijn geknaag en gegraaf een ernstige bedrei ging voor de dijken. DEN HAAG (GPD) Bij de PTT wordt onderzocht of er een soort strippenkaart kan komen voor het betalen van telefoongesprek ken vanuit openbare telefooncellen. Ook wordt bekeken of hier voor een credit card kan worden gebruikt. Technisch is een en ander al mogelijk, de vraag is alleen of het economisch verant woord is, en of het voor de gebruiker wel een goede oplossing is. Op de exploitatie van telefooncellen wordt een verlies geleden van twaalf miljoen gulden per jaar, een post die in het hand wordt gewerkt door diefstal en vandalisme. Proeven met een ander type telefooncel van een betere constructie worden voort gezet. WVC DEN HAAG (GPD) - Een aantal ziekenhuizen zal toch de deuren moeten sluiten. Dat valt op te maken uit toelichting van staats secretaris Van der Reijden (volksgezondheid) bij de begro ting van het ministerie van wel zijn, volksgezondheid en cul tuur. De bewindsman wil de 'beddenvermindering' in 6 jaar tijd doorvoeren: van 1984 tot 1990. Ex-minister Gardeniers wilde dit jaar al beginnen met verminde ring van bedden en sluiten van instellingen. Het huidige kabinet stelde de operatie een jaar uit, maar legde de ziekenhuizen wel een bepaald budget op, zodat ze per jaar niet meer dan een vast gesteld maximaal bedrag mogen uitgeven. De zogenaamde dagverpleging en de toenemende daling van de ge- middelde verpleegduur zullen leiden tot een verlaging van de planningsnorm voor 'behandel- bedden', aldus de staatssecreta ris. Dit wil zeggen dat ziekenhui zen op die manier minder 'erken de bedden' zullen hebben, zodat de kans bestaat dat het toege deelde geld daardoor wordt ver minderd. Nieuwbouw en verbouwingen van ziekenhuizen zullen dalen als ge volg van nieuwe maatstaven. Oorzaak is de zogenaamde her overweging - in feite een bouw- stop - die sedert dit voorjaar wordt uitgevoerd. De eisen voor een project (er ligt voor miljar den aan plannen) zijn strenger geworden. Een aantal kostbare specialismen wordt aan vergunningen gebon den: neurochirurgie, hartchirur- gie, nucleaire geneeskunde, hart- catheterisatie (onderzoek voor operatie) en intensieve zorg voor pasgeborenen. De financiële situatie staat niet toe dat meer verpleeghuizen worden gebouwd dan nu de bedoeling is. Wel zullen er nog enkele duizen den bedden speciaal voor psy- cho-geriatrische patiënten (zoals demente bejaarden) moeten ko men. Adviezen zijn gevraagd over de realisering van het plan om bejaardenoorden, verpleeg huizen, maatschappelijke dienst verlening en wijkgezondheids- zorg ten behoeve van bejaarden beter te laten samenwerken. De zogenaamde eerste lijnshulp (huisarts, wijkverpleging, gezins verzorging, maatschappelijk werk) zal worden versterkt. Daartoe worden gelden vrijge maakt ten koste van de tweede- lijnszorg (ziekenhuizen en ande re instellingen). Een nieuwe fi nancieringsregeling voor de eer ste lijnszorg staat in een volgen de maand te verwachten nota. Interne verschuivingen hebben de voorgenomen bezuinigingen voor drugshulpverlening (die in het regeerakkoord stonden) on gedaan gemaakt. Het aantal ge subsidieerde 'Blijf van m'n Lijf huizen' wordt met drie tot 18 uit gebreid. Algemene Zaken DEN HAAG (GPD/ANP) - Ko- ningin Beatrix gaat volgend jaar 32.000 gulden in inkomen achteruit en houdt dan nog 870.000 gulden over. Ook de overige leden van het konink lijk huis moeten volgend jaar een veer laten. Het bruto-sala- ris van de ministers en staats secretarissen gaat voor het eerst in drie jaar weer iets om hoog, maar netto gaan ze er, net als alle andere ambtelijke topinkomens, wel op achteruit. De "uitkering" voor de koningin bedraagt volgend jaar bijna 5,65 miljoen, dat is 35.000 minder dan dit jaar. In dat be drag zit ook haar persoonlijke inkomen. De rest is bedoeld voor het hofpersoneel 2,25 miljoen) en voor de overige kosten van haar hofhouding 2,52 miljoen). De personeels kosten zijn iets lager, die van de hofhouding iets hoger dan in 1983. Prins Claus krijgt volgend jaar een persoonlijk inkomen van 339.000 12.000 minder dan dit jaar), prinses Juliana 492.000 19.000 minder) en prins Bernhard 237.000 9.000 minder). Daar bovenóp krijgen ze nog een bedrag ter bestrijding van algemene kos ten, waardoor hun totale uitke ring uitkomt op bedragen van zo'n 900.000 tot bijna ander half miljoen gulden. Een minister krijgt volgend jaar een bruto-salaris van 171.390 per jaar 14.282 per maand) tegen 166.770 dit jaar 13.780 per maand). De minister-presi dent krijgt daar bovenop nog eens een representatievergoe ding van 12.000 per jaar. Staatssecretarissen gaan er zo'n 4.500 (bruto) op vooruit. Zij krijgen volgend jaar ruim 157.000 13.100 per maand). Justitie DEN HAAG (GPD) - Ouders van wie de kinderen buitenshuis worden geplaatst of in een dag verblijf worden opgenomen, moeten daarvoor vanaf volgend jaar een eigen bijdrage gaan be talen. Over de hoogte van het be drag wordt nog gesproken met de belanghebbende organisaties. Minister Korthals Altes (justitie) kondigt dit aan in de toelichting op zijn begroting. De maatregel is een onderdeel van de bezuinigingen op het gebied van de jeugdhulpverlening en de kinderbescherming. Een van de gevolgen van deze ombuigingen is dat het aantal plaatsen in in richtingen wordt verminderd. Hierdoor zullen zowel rijks- als particuliere jeugdtehuizen moe ten inkrimpen of zelfs de deuren moeten sluiten, aldus de be windsman. Ook andere onderdelen van Justi tie staan onder druk van de be zuinigingen. Volgens Korthals Altes komt hierdoor de rechts handhaving in de knel. Dat geldt vooral voor de kleine vermo gensdelicten, het vandalisme en de verkeersovertredingen. De bewindsman heeft al eerder 350 extra mensen toegezegd voor een versterking van de rechterlij ke macht, maar dat zal nog niet voldoende zijn. Wat de politie betreft stelt de mi nister voor surveillance-agenten meer bij het recherchewerk in te schakelen, omdat daar steeds meer tijd moet worden gestoken in de bestrijding van de georga niseerde misdaad, zoals drugs handel en fraudezaken. Een ver dere uitbreiding van de rijkspoli tie zit er niet in, zo blijkt uit de begroting, er is van deze post zelfs 20 miljoen afgehaald. De procureurs-generaal doen in het jaarverslag van het Openbaar Ministerie de suggestie om het tekort aan gevangeniscellen (ge deeltelijk) te ondervangen door twee gedetineerden in één cel te plaatsen. Zij constateren dat het cellentekort nog steeds niet is opgelost en dat het aantal men sen die hun voorlopige hechtenis uitzitten in een politiecel - zeer tot hun ongenoegen - wederom is toegenomen. De Tweede Kamer heeft al eerder via een motie uit gesproken dat twee gedetineer den op één cel nooit mag worden toegestaan. De criminaliteit is, blijkens het ver slag van de procureurs-generaal, vorig jaar opnieuw toegenomen, maar minder dan in voorgaande jaren: de toename was 13,7 pro cent tegen vijftien procent in 1981. Het ghat hier vooral om de kleine criminaliteit (diefstallen, vernielingen, exhibitionisme en doorrijden na een aanrijding). Misdrijven als mishandeling en aanranding op straat kwamen minder voor dan in 1981. DEN HAAG (GPD) - De bestrij ding van fraude en milieuveront reiniging zal op diverse fronten worden verscherpt, zo blijkt uit de begrotingen van een aantal departementen. Zo zullen er mo gelijk sociale rechercheurs wor den aangesteld en zal de verja ringstermijn voor milieudelicten worden verlengd. Minister Korthals Altes (justitie) en zijn ambtgenoot Winsemius (mi lieu) praten nog over de straffen voor milieudelicten. De verja ringstermijn voor ernstige vor men van milieuverontreiniging zal, via twee wetswijzigingen, op twaalf jaar worden gebracht (is nu zes jaar). Om de belastingfraude tegen te gaan, zullen op 1 januari 265 nieuw opgeleide controleurs worden aangesteld. Verder zal de controlesector tot '87 met zo'n 1400 mensen worden uitgebreid. In het beleid past ook de invoe ring van een fiscaal nummer per 1 januari'86. De "sociale recher cheurs" zullen waarschijnlijk worden ingezet bij controle op de naleving van sociale wetten. Bij de rijkspolitie zullen elf boek houdkundige specialisten wor den aangesteld die zich gaan be zighouden met omvangrijke fraudes. Overigens lijkt de strengere aanpak van de belastingfraude de eerste vruchten af te werpen. In 1982 verrichtte de belasting dienst bijna 23.000 boekenonder zoeken bij particulieren, die leid den tot een correctie van de op gegeven inkomens van in totaal ruim 500 miljoen gulden. Dit be tekent dat gemiddeld 22.000 gul den aan inkomen te weinig werd opgegeven. Het onderzoek lever de uiteindelijk 265 miljoen gul den aan extra belastingen op. Bij een onderzoek onder bedrijven werd er voor een bedrag van maar liefst 1,5 miljard gulden ge corrigeerd. DEN HAAG (GPD) Het inkomen van ondernemers in de land bouw en glastuinbouw is vorig jaar sterk verbeterd. Landbou wers verdienden in '82 gemid deld ruim 42.000 gulden tegen ruim 22.000 het jaar daarvoor. Het gemiddelde'inkomen van de glastuinbouwers steeg van 38.000 naar 49.000 gulden. Dit blijkt uit de toelichting op de be groting van Landbouw en Visse rij. Het aantal geregistreerde bedrij ven bleef nagenoeg gelijk. De da ling met 1,4 procent is de laagste van de afgelopen tien jaar. De werkgelegenheid daalde met hetzelfde percentage. Het minis- Visserij De Nederlandse visserij gaat op nieuw een sombere tijd tege moet. De resultaten over 1982 waren een stuk slechter dan die over 1981. Tengevolge van de vangstbeperkingen op last van de Europese Gemeenschap zal de rentabiliteit nog verder terug lopen. Dat schrijft minister Braks (landbouw en visserij) in zijn begroting voor volgend jaar. Vooral de kleine zeevisserij (de kottervloot) krijgt het moeilijk. Toch zal het mogelijk zijn met een aantal maatregelen de kust visserij te laten opereren op het huidige niveau. Ontwikkelings samenwerking terie verwacht dat de glastuin bouw volgend jaar ongeveer 2 miljard kubieke meter aardgas zal verstoken, een besparing van veertig procent ten opzichte van 1979. Een verder daling van het aardgas is volgens het departe ment mogelijk. Ook de zuivelsec tor zou nog twintig procent op het aardgasverbruik kunnen be sparen. Voor het opruimen van restanten bestrijdingsmiddelen in de land bouw, nu nog vaak een zorg van de gemeenten, wordt een aparte organisatie opgericht. DEN HAAG (GPD/ANP) - Voor ontwikkelingssamenwerking is voor het eerst minder geld uitge trokken dan in voorgaande jaren. Ten opzichte van 1983 gaat de be groting met 35 miljoen gulden achteruit tot 4365,4 miljoen. Dat komt, aldus minister Schoo in de toelichting op haar begro ting, door de tegenvallende groei van het nationaal inkomen. De norm is nog steeds dat voor ont wikkelingssamenwerking 1,5 procent van het nationaal inko men beschikbaar wordt gesteld. De bezuiniging wordt voorname lijk gevonden door het schrap pen in de vrijwillige bijdragen voor een aantal fondsen van de Verenigde Naties. Deze worden met twintig procent verlaagd. Al leen het VN-fonds voor bevol kingsactiviteiten wordt hiervan uitgezonderd. De verlaging van de hulpbedragen voor de dertien armste landen (concentratielan- den) met twintig procent, waar toe al in 1983 werd besloten, wordt ook in 1984 gehandhaafd. Minister Schoo zal volgend jaar een grotere nadruk leggen op de rol van particuliere organisaties en van het bedrijfsleven bij de ontwikkelingssamenwerking. Dit past in wat zij noemt de "ver maatschappelijking" van het be leid. In gewoon Nederlands bete kent dit dat zowel hier te lande als in de huiplanden de rol van de overheid bij het ontwikke lingsbeleid moet worden terug gedrongen. De minister waarschuwt overigens tegen het scheppen van kunst matige tegenstellingen tussen bedrijfsleven en ontwikkelings samenwerking. Zij vindt dat een en ander goed kan samengaan en heeft het bedrag voor "ontwikke- lingsrelevante exporttransac ties" dan ook verhoogd met 19,5 miljoen tot 119,5 miljoen. De hulp aan Suriname, die na de gebeurtenissen van december vorig jaar werd opgeschort, wordt in 1984 verminderd met 50 miljoen tot 200 miljoen per jaar, maar voorlopig niet hervat. Suriname moet eerst voldoen aan de oude eis dat het "concrete stappen zet in de richting van de democratie en tot herstel van de rechtsstaat, met respect voor de grondrechten en met structuren die een herhaling van de gebeur tenissen van december 1982 kun nen voorkomen". Er is een be drag voor de hulp vrijgemaakt om er elk moment mee aan de slag te kunnen, aldus Schoo. DEN HAAG (GPD) De gemeen ten krijgen van de minister van binnenlandse zaken meer ruimte voor een eigen werkgelegen heidsbeleid, in het kader van de decentralisatie.- Gemeenten mo gen in de toekomst kleine bedrij ven financiële steun en andere faciliteiten verstrekken op voor waarde dat de gemeenten zich hiermee niet in de financiële nes ten werken. Dit blijkt uit de be groting van Binnenlandse Za ken. De eerstkomende gemeenteraads verkiezingen worden gehouden in 1986. De provinciale verkiezin gen wil minister Rietkerk één jaar uitstellen, tot 1987, omdat er anders binnen zeer korte tijd drie verkiezingen (Kamer, provin cies, gemeenten) gehouden zou den moeten worden. DEN HAAG (GPD) - Minister De Ruiter (defensie) heeft flink in zijn begroting voor volgend jaar moeten schrappen als gevolg van de ontmanteling van het RSV- concern. De komende 3 jaar is defensie f 620 miljoen gulden meer kwijt aan marine-orders om de werven RDM en De Schel de aan het werk te houden. Tegen het eind van het jaar komt de Defensienota uit, waarin de regering haar beleid voor de ko mende 10 jaar nader zal uitstip pelen. Daarom heeft de bewinds man zijn toelichting op de begro ting zeer kort gehouden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 8