Politieke keuze schokt kerk
DINSDAG 20 SEPTEMBER 1983
Zondag om half twee sloot ik
achteraan bij de file, die met een
hort en een stoot toegang verleend
werd tot het parkeerterrein rond
het Olympisch Stadion. Voor me
stond een auto waarvan de be
stuurder, ook als hij stil stondaf en
toe een dot gasgaf De uitdruk
king „dot gas" moet uit de begin
tijd van de automobiel stammen,
toen de benzine nog van Oosteuro-
pese kwaliteit was en de uitlaat
steeds een „bolletje" zwarte rook
uitademde. De man voor me tankte
blijkbaar ook geen super, want één
van de agenten die groepsgewijs
links van defile op actie rechts van
defile stonden te wachten, riep dat
hij eens op moest houden met al
door gas te geven, want dat hij
blijkbaar schaamhaar stookte!
Die agenten, met andere woorden,
waren in een puikbeste en ook wat
baldadige stemming. Even later
liepen ze, zonder te hollen, in ge
strekte pas tussen de file auto's
door naar de overkant, waar ze
even snel op een opstandige groep
supporters inmepten. De reden kon
ik niet zien, de file schoof weer een
eindje op, en vijf minuten later had
ik mijn auto in de parkeerrij gema
noeuvreerd. Het is natuurlijk een
privilege als je je auto binnen de
stadionhekken mag parkeren,
maar zonder risico is het niet. Bar
ricaden zijn er om bestormd en ge
sloopt te worden, en niets lijkt zo
zeer op een barricade als een lange
rij auto's waar het publiek aan
twee kanten voorbij moet lopen. Ik
heb wel eens een antenne in het
Olympisch Stadion verspeeld.
Gelukkig rijd ik in een onopvallen
de Peugeot 104en bovendien ben
ik ook weer niet zo geprivilegieerd
dat ik pal voor de eretribune mag
parkeren, waar altijd de Mercedes-
sen, de Rolls-Royces en de Volvo's
staan. Toen ik, lopend, bij de eretri
bune arriveerde, zag ik net hoe
mijn favoriete Ajax-supporter
daar aan het inparkeren was. Hij
zal net zo oud zijn als ik, maar
sprong bij Volendam-Ajax ongege
neerd juichend omhoog toen Ajax
tegen de verhouding in scoorde. Ik
vond dat doelpunt toen tamelijk
gênant, hij vond het verheugend,
de ware supporter dus, die niet
maalt om gerechtigheid!
Ik gunde hem dus van harte dat hij
in de beperkte draairuimte kans
.zou zien zijn slagschipachtige Mer
cedes feilloos naast de auto van
overeenkomstige klasse te parke
ren, maar hij boorde zijn brede
bumper in diens deur. Geschatte
schade: een klein autootje. De eige
naar van de ongeluksauto kwam al
pisnijdig aanstappen, maar de
suppoost die nog bezig was het
slagschip te helpen inparkeren, zei
sussend: „Wacht even tot hij inge
parkeerd is!" Een wijze raad. „Ik
geef u zo mijn kaartje", zei de
schuldige door zijn omlaaggezoef-
de portierraam sussend tegen zijn
slachtoffer.
Ik voelde dus aan mijn water dat
Ajax-Feyenoord geen wedstrijd
zou worden die onopgemerkt voor
bij zou gaan. Op de perstribune zat
ik tussen Frits Barend en Henk van
Dorp van Vrij Nederland in. Frits
vertelde dat de politie er buiten het
stadion behoorlijk op los gemept
had, nadat een jongen een Ajax-
sjaal van een supporter van mid
delbare leeftijd had afgepakt. Ik
vertelde hem van die deuk die die
andere middelbare Ajax-supporter
waarschijnlijk het equivalent van
twee jaarabonnementen op de VIP-
tribune zou kosten, en wij waren
het erover eens dat je je op onze
leeftijd beter niet in een stadion
kunt wagen met zulke opvallende
attributen als een Mercedes of. een
Ajax-das. Henk vertelde vervol
gens dat de Ajax-das van zijn
dochtertje eens was weggegrist. Hij
was er meteen-achteraan gegaan,
maar werd even later ingesloten
door een dertigtal kameraadjes
van de dief, die hem aanrieden lie
ver op te rotten als hij geen mes tus
sen zijn ribben wilde riskeren. Bij
zo'n overmacht leek het hem wijse-
lijker te retireren.
Daarna vertelde ik over die twee
jongens, die na afloop van Ajax-
Helmond Sport te midden van het
huiswaarts kerende publiek als
kemphanen tegenover elkaar ston
den, met elkaar verbonden door
een Ajax-das waarvan ze allebei
een eind om hun pols gewikkeld
hadden. De jongste van 14 jaar
keek boos en agstig, de oudste van
18 keek heel ernstig, met gefronst
voorhoofd, zei niets, rukte alleen
maar aan die das. „Laat los, die
das is van mij!", riep de jongste,
die vergeefs de hulp inriep van een
geüniformeerde H.B.-bewaker
(„Help meneer, het is mijn das!",
maar de man deed net alsof hij
niets hoorde). Ook geen van de toe
schouwers die hen rakelings pas
seerden gaf enige sjoege.
Ik keek even toe, mij afvragend of
het misschien toch niet twee kame
raadjes waren die met elkaar lie
pen te dollen, maar daarvoor keek
de jongste toch te angstig. Wat te
doen? Ik besloot dat ik er niet mee
kon volstaan het volk zo nu en dan
te kapitteleii, omdat het dit soort
geweld zo vaak zonder in te grijpen
laat passeren, en zei tegen die
grootste jongen: „Wat sta je daar
nou met een verbeten en doodern
stig gezicht aan die das te trekken!
Je zou jezelf eens in de spiegel moe
ten zien!"
„Bemoei je d'r niet mee, klootzak!",
zei hij, maar hij liet de das toch los,
ietwat gegeneerd misschien. Hij
maakte nog een sla-beweging vlak
voor mijn neus langs, en holde toen
weg. Een hele opluchting, dat wel.
Maar misschien moeten we ons, als
toevallig passêrende burgers, toch
wat vaker tegen dit soort „kleine
geweld" teweerstellen, en niet alles
aan de politie overlaten, die meest
al niet eens in de buurt is.
Centrale figuur in parlementair Den Haag is deze week minister
van financiën dr. H. O. C. R. (Onno) Ruding, oud-directeur van de
Amro-bank, nu de „boekhouder" van de Staat der Nederlanden.
Hij bood de Tweede Kamer op deze Prinsjesdag de Miljoenennota
aan, waarin het financiële reilen en zeilen van het land wordt
beschreven.
In zijn kamer in het ministerie van financiën hadden onze Haagse
redacteuren Hans de Bruijn, Louis Burgers en Jan Harren een
gesprek met de bewindsman.
DEN HAAG - „Ik sta ook niet te juichen dat het nu allemaal
zo goed gaat met ons land. Maar degenen die nu beweren
dat wij Nederland met ons beleid in een neerwaartse spiraal
duwen, laten blijken dat zij het niet begrijpen". Geen spoor
van twijfel bij minister van financiën dr. H. O. C. R. (Onno)
Ruding bij de presentatie van zijn eerste 'eigen' Miljoenen
nota.
Ruding is een man die een harde
aanpak nastreeft. „Geen zachte
medicijnen; daarmee kom je er
niet". En de problemen aan
pakken, waar ze worden ver
oorzaakt. „Niet de symptomen
bestrijden, maar doortasten tot
in de kern". Niet de rook weg-
wapperen, maar het vuur do-
Na Andriessen en Van der Stee
probeert nu Ruding steun te
krijgen voor forse bezuini
gingsvoorstellen. Andriessen
mislukte en stapte op, Van der
Stee boekte nauwelijks resul
taat. Ruding is vastberaden de
geschiedenis in te gaan als de
minister van financiën die wèl
Ambtenaren en uitkeringstrek
kers krijgen het daarbij stevig
voor de kiezen: verlaging van
de salarissen bij de overheid,
verlaging van uitkeringen.
Maar toch: „De mensen begrij
pen naar mijn indruk best dat
we boven onze stand leven. En
trouwens, zelfs na de voorge
stelde verlaging van de uitke
ringspercentages per 1 juli vol
gend jaar, zijn de uitkeringen
nog duidelijk hoger dan in de
ons omringende landen".
Hoofdprobleem voor het kabinet
is het grote tekort op de staats
financiën, het verschil tussen
wat de staat ontvangt en uit
geeft. „Wij móeten dat verbete
ren. Daar is weinig verschil
van mening over, maar als je
het op een andere manier zou
doen dan die waarvoor wij nu
hebben gekozen, kom je er niet
uit. Het is op zich helemaal
geen gekke gedachte om min
der weg te halen bij de ambte
naren (en de trendvolgers) en
meer bij het bedrijfsleven,
maar er kleven enorme bezwa-
„Wij kijken naar de totale salaris-
som die we betalen. Natuurlijk
kan het probleem ook worden
opgelost door het met minder
ambtenaren te doen. Ten dele
doen we dat ook; we hebben
immers de afspraak dat op een
groot aantal departementen de
personeelssterkte met twee
procent terug moet".
„Er zit natuurlijk bij de ministe
ries her en der wel wat overtol
lig vet, maar je kunt niet ieder
jaar met snijden doorgaan. Stel
dat we niet twee procent zou
den hebben gezegd maar tien
procent, dan zouden té veel
overheidstaken de nek worden
omgedraaid".
Een dergelijke maatregel zou
volgens Ruding 'te veel gedon
der' in de samenleving veroor
zaken. „Nu zeg ik niet dat alles
wat de overheid doet heilig en
onmisbaar is, maar de mensen
verwachten nu eenmaal dat de
overheid bepaalde taken, van
onderwijs tot de burgerlijke
stand, vervult".
Volgens Ruding zijn de zekerhe
den voor ambtenaren - hoezeer
ze op het ogenblik ook te lijden
hebben - bovendien nog steeds
groter dan die van de werkne
mers in het bedrijfsleven. „De
mensen in het bedrijfsleven
zullen in 1984 veel minder ge
pakt worden. Maar dat geldt al-
Ruding: "Incidenteel
„Dat zou een loonmaatregel heb
ben betekend. Nu hebben we
die niet tot het jaar 3000 uitge
sloten, maar 't is écht niet onze
bedoeling om dat wat vorig
jaar aan vrije loononderhande
lingen op het spoor is gezet, al
in het eerste jaar de nek om te
draaien". Ruding wil overigens
óók niet zeggen dat elke tegen
valler in de komende jaren dus
opgevangen zal worden door
opnieuw uitsluitend te korten
op de ambtenarensalarissen en
de uitkeringen.
„Veel belangrijker is echter dat
ik er niet uit kom met mijn
rijksbegroting. Meer doen el
ders - via een loonmaatregel -
betekent gewoon dat ik uit het
bedrijfsleven minder belas
tinggeld ontvang en minder
premie-inkomsten heb".
Homburg
Waarom heeft het kabinet niet
net zo gedaan als de vleeswa-
renfabriek Homburg, waar de
werknemers voor de keus wer
den gesteld: zeven procent
loon inleveren of het bedrijf
dicht? Wat in het geval van de
staat een sterke verkleining
van het ambtenarenapparaat
zou betekenen.
leen als ze nog werk hebben.
En omdat in het bedrijfsleven
meer mensen eruit vliegen dan
bij de overheid, is de kans ook
groter dat je terugzakt tot het
uitkeringsniveau. Ik meen ook
dat in het bedrijfsleven al veel
meer is ingeleverd dan uit de
inkomensplaatjes (waar Ru
ding overigens zo snel moge
lijk vanaf wil) blijkt".
Tweedeling?
Ruding is niet bang dat in de sa
menleving een twee-deling zal
ontstaan: aan de ene kant de
mensen in het bedrijfsleven
die het komende jaar relatief
gering gepakt zullen worden,
aan de andere kant de ambte
naren die moeten inleveren en
de uitkeringstrekkers, de
zwakken in de samenleving,
die de klappen krijgen.
„Vergeet niet dat het bij de over
heid uit de hand is gelopen,
niet bij het bedrijfsleven. Dat
is alleen maar achteruit ge
gaan. Je trekt de Nederlandse
kar alleen maar in het spoor
trekt door de collectieve sector
te verminderen".
„Dat is het gevolg van de ontwik
keling van de afgelopen tien
jaar. We zitten nu eenmaal met
een krankzinnig hoog financie
ringtekort. Dat kunnen we niet
oplossen door de collectieve
lasten nog verder te verzwaren.
Dus de uitgaven moeten om
laag. Dat is ook structureel-
economisch nodig. Je moet
meer ruimte geven aan het be
drijfsleven".
Keerpunt
Nederland heeft de economische
verslechtering jarenlang kun
nen opvangen dankzij het
aardgas. Maar dat loopt nu ook
terug. „Nu zitten we klem.
Voor het blok", zegt Ruding.
Maar niet zonder uitzicht. Ru
ding spreekt zelf nadrukkelijk
van een „keerpunt".
„Het nemen van de wending is
het moeilijkste. Maar ik geloof
wel degelijk dat de Nederlan
der begrijpt dat we maatrege
len moeten nemen. Anders
verschuiven we de ellende
naar de toekomst. En de toe
komst, dat zijn niet onze kinde
ren, dat zijn wijzelf. Ik wil later
niet met een schuldgevoel
rondlopen dat ik de Neder
landse samenleving heb inge
zeept met enorme problemen
van rente en aflossing. Dat
vind ik slecht rentmeester
schap".
Ruding wijst de vergelijking dat
de wal nu definitief het schip
gekeerd heeft, van de hand.
Dat is hem te passief. Het be
leid van het kabinet is het ge
volg van een bewuste keuze.
Wel stelt hij dat het kabinet -
die keuze eenmaal gemaakt
hebbend - weinig alternatieven
had om het anders te doen.
Het „keerpunt" is op een aantal
punten merkbaar: het financie
ringstekort gaat eindelijk iets
(0,3 procent) naar beneden, de
inflatie is lager dan ooit. Toch
stijgt de werkloosheid volgend
jaar met 100.000 en leveren mil
joenen Nederlanders procen
ten van hun inkomen in. Be
grijpt Ruding dat veel mensen
het „keerpunt" zo helemaal
niet als een succes zien?
„Nederland kampt, in tegenstel
ling tot de ons omringende lan
den, met een zeer forse jaarlijk
se toename van het arbeids
aanbod: meer jeugdigen en ge
huwde vrouwen die werk wil
len. Dat zijn er alleen al 70.000
per jaar. Daar valt gewoon niet
tegenop te roeien. Gelukkig
stijgt de werkloosheid inmid
dels minder snel dan we vijf
maanden geleden nog dachten.
We hebben de ramingen voor
1984 met zo'n 30 procent naar
beneden kunnen bijstellen".
„En wat het loon betreft denkt
de Nederlander veel meer te
hebben ingeleverd dan in
werkelijkheid. Volgend jaar
moeten de mensen indèrdaad
wat achteruit, maar modaal en
het minimum zullen qua koop
kracht ook in 1984 stukken be
ter af zijn dan in 1973".
Maar volgens Ruding zullen de
mensen over niet al te lange
tijd zelf de positieve kanten
van het beleid gaan merken.
Zo gaat de collectieve lasten
druk (het totaal van belastin
gen en sociale premies) vol
gend jaar - voor het eerst in ja
ren - bijna één procent omlaag.
„Als de mensen helemaal geen
resultaten zien zeggen ze na
tuurlijk ook na een paar jaar:
barst maar".
„Er is ook geen sprake van een
geforceerde terugbrenging van
het financieringstekort. Wat
erg belangrijk is, is dat wij
door dit beleid ruimte creëren
via die vermindering van de
collectieve lastendruk, zonder
dat - en daar is veel misver
stand over - de totale belasting
druk omhoog gaat. Sommige
belastingen stijgen wel, maar
daar staat tegenover dan ande
re omlaag gaan".
Tekort
Van die resultaten zal het succes
van de Ruding-aanpak afhan
gen. Maar hij zou niet de eerste
minister van financiën zijn, die
zich verkeek op de politieke en
economische mogelijkheden.
Vaker zijn voorspellingen ge
daan over het financieringste
kort die door de feiten achterg-
haald werden. Waar haalt Ru
ding het optimisme vandaan
dat hij niet in dezelfde kuil valt
als al die anderen?
Ruding recht de rug, schuift de
stoel aan. „Dat zal ik nu eens
precies vertellen. Ten eerste
pretenderen wij dat wij realis
tisch ramen. Dat past bij het
karakter van dit kabinet en van
ondergetekende. Ik ben niet
gehuurd om praatjes te verko
pen die ik niet kan waarma
ken. Dat is struisvogelpolitiek.
Ik hoop hier nog een paar jaar
te zitten en dan zou ik het het
volgend jaar op mijn eigen
brood krijgen".
Als voorbeeld noemt Ruding de
aardgasinkomsten. Twee jaar
geleden nog werden die voor
1984 op 31 miljard geraamd. De
werkelijkheid is anders: 18,3
miljard. Volgens Ruding is het
kabinet Van Agt-Den Uyl toen
„op hol gebracht" door de 'des
kundigen'. Men dacht toen nog
dat het niet op kon met de olie
prijs. „Wij hebben de aardgas
raming in één klap omlaag ge
bracht".
„Ten tweede: wanneer wij een
bedrag x aan ombuigingen
voorstellen, dan is dat - en dat
is een groot verschil met het
verleden - helemaal gespecifi
ceerd, inclusief de doorwer
king. Want incidenteel gedoe,
daar hebben we niets aan. Dat
zijn eendagsvliegen".
„Bovendien hebben wij ge
streefd naar dat soort van om
buigingen waarmee je ook de
oorzaak van de overschrijdin
gen aanpakt. Neem de indivi
duele huursubsidie: als je ziet
hoe dat geëxplodeerd is, dan is
het volkomen redelijk en ook
in hèt belang van de rest van
de samenleving dat je daar in
gaat snijden. En als je dat niet
daar doet maar ergens anders,
dan blijft het doorgroeien".
Ambitieus
Het financieringstekort loopt in
1984 terug, maar minder
(slechts 0,3 procent) dan de re
gering bij haar aantreden voor
ogen stond. Toch blijft Ruding
ervan uitgaan dat het voorlopi
ge einddoel van dit kabinet,
een tekort van 7,5 procent in
1986, haalbaar is.
„Ik heb daar méér dan hoop op.
We zijn voor een belangrijk
deel afhankelijk van de buiten
landse conjunctuur. Als die
aantrekt heeft dat gunstige ef
fecten voor het financierings
tekort. Meevallende werkloos
heid, meevallende belasting
ontvangsten, maar ook meer
groei. Hef werkt dan van beide
kanten. Natuurlijk is de taak
stelling ambitieus. Maar als het
eenmaal loopt dan kan het
hard gaan".
Met hun openlijke verklaring te
gen de plaatsing van kruisraket
ten hebben zestien christelijke
gereformeerde predikanten wel
de knuppel in het hoenderhok
gegooid. Deze kerk - voortgeko
men uit de Afscheiding van 1834
heeft namelijk geen enkele er
varing met politiek getinte uit
spraken, en als die uitspraken
dan ook nog van dominees ko
men en een duidelijk standpunt
vertolken in een zo omstreden
zaak als de kernwapenkwestie,
dan is het met de rust wel ge
daan. Vele kerkleden zijn diep
geschokt, zei ds. J. H. Velema uit
Nunspeet zaterdagavond voor de
EO-radio.
Professor Velema uit Apeldoorn
liet er na de verschijning van de
oproep tegen de kernwapens
geen dag overheen gaan om te
verklaren, dat de predikanten
door deze oproep te onderteke
nen onjuist hadden gehandeld.
Hij verweet hun zelfs een eenzij
dige uitlegging van de bijbel op
dit punt. Tot de ondertekenaars
behoort de jonge Goudse predi
kant A. W. Velema, zoon van de
professor. Ook de Leidse predi
kant Den Hertog gaf zijn naam
aan de brief.
Opvallend is, dat wat ds. Velema
uit Nunspeet voor de EO—radio
zei minstens even politiek is als
de publikatie van de zestien pre
dikanten, waarmee de indruk
wel wordt versterkt, dat uitspra
ken van kerkelijke zijde die een
politieke zaak betreffen vaak te
genstand oproepen louter omdat
men het er niet mee eens is. Want
wat zei deze ds. Velema?
"Door je zo te profileren, speel je
de vijand, namelijk het commu
nisme, in de kaart. De verklarin
gen van de zestien zouden ge
loofwaardiger zijn geweest als
ook aandacht was geschonken
aan het grote gevaar van het
communisme. Deze predikanten
gaan op de stoelen van de politici
zitten en slaan de onderhande
laars in Genève alle wapenen uit
handen. De zestien hadden veel
beter moeten nadenken alvorens
met een eenzijdige politieke ver
klaring naar buiten te komen. Op
deze wijze hebben de broeders
het ambt in het geding ge
bracht".
De Rijswijkse predikant W. Steen
bergen, een van de onderteke
naars, bracht daar in hetzelfde
EO-programma tegenin, dat het
voor vele christelijke gerefor
meerden een bevrijding zal zijn
om te merken, dat ook christelij
ke gerefoimeerde predikanten
bereid zijn politieke uitspraken
tegen de kruisraketten te doen.
Hij gaf toe, dat deze uitspraken
zijn gebaseerd op politieke en
militaire standpunten van des
kundigen, maar dat is ook het ge
val met mensen die pleiten vóór
de kruisraketten.
Volgens Steenbergen moet het mo
gelijk zijn om te spreken over po
litieke standpunten, zónder dat
dit polarisatie tot gevolg heeft en
zonder dat men eikaars christen-
zijn in twijfel trekt. Van ambts
misbruik is geen sprake, omdat
de zestien hun mening niet van
de kansel zullen verkondigen of
zullen gelijkstellen met het 'zo
spreekt de Heere'.
Dat ook in christelijke gerefor
meerde kring heel verschillend
over deze zaak wordt gedacht,
wordt nog duidelijker als men
weet, dat verscheidene predikan
ten, al behoren ze niet tot de on
dertekenaars, hun adhesie heb
ben betuigd aan de zestien.
De commissie voor de behande
ling van bezwaren en geschillen
van de Nederlandse Hervormde
Kerk heeft het besluit van de
hervormde synode van novem
ber 1982 om te blijven streven
naar contacten met bevrijdings
bewegingen, in het bijzonder het
African National Congress in
Zuid-Afrika, nietig verklaard.
Dit besluit kan namelijk worden
uitgelegd als een erkenning van
de gedachte dat het gebruik van
geweld legitiem is. Een synode
uitspraak die geen duidelijke
grenzen stelt aan het uit te oefe
nen geweld is, volgens de com
missie, in strijd met de kerkorde.
Drie leden van de Hervormde Kerk
hadden een bezwaarschrift tegen
het synodebesluit ingediend.
Ook het synodebesluit dat de be
werking door 'Euratom' van ura
nium uit Namibië afkeurde werd
nietig verklaard, omdat de kerk
van dat land niet om beperking
van de levering van uranium had
verzocht. Onder die omstandig
heden had de synode niet de vrij
heid dit besluit te nemen, zo
meent de commissie.
Het besluit van de synode om bij
de regering opnieuw aan te drin
gen op een olieboycot tegen
Zuid-Afrika kon niet nietig wor
den verklaard, omdat dit een her
haling was van een eerder be
sluit, waartegen nooit een be
zwaarschrift is ingediend.
Tegen uitspraken van de geschil
lencommissie is geen beroep mo
gelijk.
De predikanten J. E. van Veen
(hervormd) en W. Bleij (luthers)
hebben geen visum van de Zuid-
afrikaanse regering gekregen om
namens de Raad van Kerken in
Nederland Namibië te bezoeken.
De oud-katholieke bisschop G.
A. van Kleef gaat daar nu alleen
naartoe.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Delft A. de Reuver Capelle aan
de IJssel, te Benschop B. Schro
ten Bunschoten, te Nieuwleusen
W. Schaap Leersum, te Suameer
kandidaat B. J. van Haarlem
Groningen, te Katwijk aan Zee
S. van den Oever Dordrecht; aan
genomen naar Terheijde aan Zee
B. Dijkstra Hoogkerk (Gr.); be->
dankt voor Zevenbergen J. L.
Ravesloot Heemse.
Gereformeerde Kerken: beroepen
te Dokkum R. de Pee Kollum;
aangenomen naar Amsterdam
kandidaat J. F. Mos aldaar, naar
Giessen-Rijswijk kandidaat L.
van de Berg aldaar, naar Soest H.
van Heijst Parijs. Gereformeer
de Kerken Vrijgemaakt: beroe
pen te Bunschoten J. Slotman
Enschede; bedankt voor Hauler-
wijk T. Wendt Urk. Christelijke
Gereformeerde Kerken: beroe
pen te Veenendaal B. de Graaf
Zierikzee, te Aalsmeer B. Witzier
Den Haag-West. Gereformeerde
Gemeenten: bedankt voor Wage-
ningen A. Moerkerken Nieuw-
Beijerland.
im, die in dienst van de gere
formeerde zending docent wordt
aan de theologische hogeschool
van Abepura, West-Irian. In de
cember vorig jaar was de aan
vraag nog afgewezen. Het visum
beleid van de regering is de laat
ste tijd duidelijk versoepeld.
De Vereniging van Pastoraal
Werkenden in het bisdom Rot
terdam heeft de priesterraad ge
vraagd, door de onafhankelijk in
stituut een onderzoek te laten in
stellen naar de ontwikkeling van
de Rooms-Katholieke Kerk in
het bisdom onder het episcopaat
van bisschop Simonis. "Dat kan
van belang zijn aan het begin van
een nieuwe periode met zijn op
volger".
Uit Amerikaanse statistieken
blijkt, dat 80 procent van de
rooms-katholieke vrouwen daar
voorbehoedmiddelen gebruikt.
Toch heeft de paus zaterdag in
alle duidelijkheid opnieuw het
gebruik van de pil en andere
middelen veroordeeld. "Het kan
op geen enkele wijze worden ge
rechtvaardigd", zei hij in een toe
spraak tot vijftig priesters.
Nog geen 30 procent van de Ameri
kaanse priesters is het op dit
punt met de paus eens. Ook dat
vertellen de statistieken.
