De sponsor
verlangt
prestaties
Durven praten over incontinentie
Plas ophouden is voor velen een probleem
ZATERDAG 17 SEPTEMBER 1983
Shirtreclame. In het betaalde voetbal is die nu al niet meer weg te denken.
De sponsors, die dit jaar gezamenlijk 4 tot 5 miljoen gulden afschuiven,
hebben de balans opgemaakt. De meesten zijn tevreden, maar niet
iedereen. AZ'67 botste dit seizoen na vijf wedstrijddagen met zijn
geldschieter. De prestaties van de Alkmaarders zijn te mager. Sony wil
daarom een deel van het sponsor-geld terugvorderen. Roda JC zit in zak en
as. De sponsor heeft zich teruggetrokken. Een nieuwe heeft de Limburgse
club nog niet gevonden. Geldschieters praten over hun activiteiten in het
vaderlandse en regionale sportgebeuren.
door Jan Westerlaken
Wat Sony betreft is het
menens. Een bedrag met 'vijf
nullen' vordert het bedrijf
terug van AZ'67. De magere
dertiende plaats op de ranglijst
vindt de sponsor niet in de
haak. AZ zou, zo was de
Japanse geldschieter
voorgehouden, in de top vijf
van de eredivisie gaan
meedraaien. Het pakte heel
anders uit. De voetballers uit
Alkmaar incasseerden de ene
na de andere nederlaag. Na het
verlies tegen Volendam was de
maat voor Sony vol.
Woordvoerder Jan van Grondelle
zegt: "De resultaten van AZ staan
niet in verhouding tot het vele geld
dat wij aan de club hebben betaald.
Er waren topprestaties in het
vooruitzicht gesteld, maar daar is
niets van terecht gekomen. De
vorige competitie was voor ons
ook al niet zo best, maar nu lijkt
het nóg slechter te worden."
Die tegenvallende prestaties
komen voor Sony op een
ongewenst moment. "We zijn net
een nieuwe reclamecampagne
gestart: 'Vergelijk en Sony wint'.
AZ verliest keer op keer met onze
naam op de borst."
Van definitief weglopen en de
Alkmaarders verbieden nog langer
de naam op het shirt te dragen, wiï
Van Grondelle nog niet weten. Een
kritisch geluid zal er in elk geval
wel aan het adres van AZ worden
geuit. "AZ en Roda hebben van
trainer geruild. Die club staat op de
derde plaats. Waarmee ik
natuurlijk niet wil zeggen", haast
Jan van Grondelle zich, "dat we
aan een overstap denken.
Opmerkelijk is het wel."
Gelaten
Bijna gelaten heeft Klaas
Molenaar, de sterke man van AZ,
de kritiek van de sponsor over zich
heen laten komen. Dat de
prestaties niet al te best zijn is ook
hem niet ontgaan. Maar dat Sony
gekke dingen zou gaan doen,
gelooft hij niet. Zijn credo: de soep
wordt niet zo heet gegetén als zij
wordt opgediend. Met andere
woorden: het zal wel met een sisser
aflopen.
"Ik kan me best voorstellen dat de
sponsor op dit moment over geld
wil praten. Wij hebben ook niet
kunnen voorzien dat er een
leegloop van spelers zou komen.
Kist, Metgod, Peters, Nygaard en
Hovenkamp zijn weggegaan. Stuk
voor stuk toppers die bij een
andere club méér konden
verdienen. Dan mis je een hoop
routine. En dat wreekt zich."
Geen zorgen dus voor AZ, zoals
Molenaar wil doen geloven.
Zorgen die huizenhoog zijn
voor Roda JC. Vlak voor de start
van de competitie liet sponsor
Belco (Clark Jeans) weten geen
geld meer in de Limburgse
voetballers te kunnen investeren.
Voorlopig zit er geen vervanger op
de reservebank. "Onbegrijpelijk",
zegt een woordvoerder van Roda.
"Nu draai je bij de beste drie van
Nederland mee en nog is er geen
sponsor bereid toe te happen. Erg
jammer hoor."
Waarom Belco afhaakte, vertelt
directeur J. Hament: "We moesten
bezuinigen, we konden dat geld
niet meer missen. Om ons bedrijf
draaiende te houden konden we
niets anders doen dan Roda van
ons lijstje te schrappen. Hoe zeer
ons dat ook speet. Ik heb wel tegen
het bestuur gezegd; als we meer
armslag hebben komen we terug.
Ook al heeft Roda daar nu niets
aan. Wat ik wel kwijt wil is dat
Roda ervoor heeft gezorgd dat
Clark Jeans in heel Nederland
bekend is geworden."
Optimistisch
Heel wat optimistischer zijn de
geluiden uit Amsterdam en
Rotterdam. Zowel van de clubs als
van de sponsors. Ajax (TDK) en
Feyenoord (Gouden Gids) dus.
Luister naar
Feyenoord-woordvoerder
Havestein: "Het levert goed geld
op. Hoeveel zeg ik niet. We kunnen
dat bedrag best gebruiken. In
principe praatje met de hoogste
bieder. In het achterhoofd speelt
wel mee dat de reclame op de
shirts esthetisch verantwoord
moet zijn."
Als tegenprestatie biedt
Feyenoord de geldschieter een
aantal plaatsen in het stadion aan,
verschijnen spelers op activiteiten
van de sponsor, prijken hun
portretten op posters en wordt er
in de Kuip reclame voor de
Gouden Gids gemaakt.
Negentig procent van de
Nederlanders kent de Gouden
Gids. Huis-aan-huis wordt het
boekwerkje vol bedrijven die hun
diensten aanbieden bezorgd.
Waarom pompt de uitgever dan
nog geld in reclame-doeleinden?
"Om die bekendheid eens extra te
onderstrepen", reageert
Publi-Media-woordvoerder Albers.
"Je moet constant de aandacht op
je produkten vestigen. Doe je dat
niet, dan vergeten de mensen je.
Bekend zijn we inmiddels wel
geworden, daar hebben de
shirtreclame en de overstap van
Cruijflf mede voor gezorgd."
Publi-Media, een van oorsprong
Amsterdams bedrijf met een
kantoor in Amstelveen, steunt een
Rotterdamse club. Geeft dat geen
fricties bij het personeel of de
adverteerders in de hoofdstad?
Albers: "Wat dat betreft heb ik
geen enkele wanklank gehoord.
Zeker niet uit de hoek van de
bedrijven. Onze medewerkers
hebben wel een paar kritische
kanttekeningen bij de sponsoring
geplaatst."
Miljoenen
Ajax-penningmeester Bartels doet
niet geheimzinnig: TDK heeft
ongeveer drie miljoen gulden voor
een periode van driejaren
beschikbaar gesteld. Alleen voor
reclame van TDK op de tricoofjes
en in de media. Plus wat morele
verplichtingen die niet op papier
zijn vastgelegd.
Bartels weet dat het elftal van Ajax
van onschatbare waarde voor TDK
is geweest. Van praktisch elke
wedstrijd zijn er tot nu toe
televisiebeelden gemaakt. "Als
TDK die tijd had moeten kopen,
was het veel duurder uit geweest
dan nu."
Leiden (Elmex)
en Den Bosch
(Nashua) zijn al
sinds jaar en dag
de
toonaangevende
basketbalclubs in
Nederland.
Dankzij onder
Hoewel TDK niet het achterste van
zijn tong laat zien, wil
woordvoerder Denneboom wel
kwijt 'uitermate tevreden' te zijn.
De bekendheid van de bandjes is
binnen een jaar van 34 naar 51
procent gestegen.
De rivaliteit tussen de club uit
Amsterdam en Feyenoord is groot.
Heeft zoiets nu ook effect op de
verkoop van TDK-bandjes in de
Maasstad? "Wij merken daar niets
van. De verkoop in Rotterdam
blijft niet achter bij die in andere
plaatsen. Het is onmogelijk om dat
precies uit te zoeken. Maar als er
grote verschillen zijn heb je die
gauw genoeg in de gaten.
Misschien dat er een paar fanatici
rondlopen die pertinent weigeren
onze bandjes te kopen. Je moet
dan wel heel emotioneel bij het
voetbalgebeuren betrokken zijn.
Anders geloof ik niet datje op
zulke dingen gaat letten."
Extra
Twee keer is PSV ingegaan op een
uitnodiging om in Korea te komen
voetballen. Met Philips-reclame op
de shirts. Twee keer ook zoemden
de tv-camera's volop. Resultaat?
"Onze managers meldden dat de
verkoop van televisies daarna met
sprongen omhoog ging. In
Nederland kent iedereen Philips",
vertelt PSV-manager en
Philips-werknemer Ploegsma.
"Wij richten ons nu meer op de
activiteiten in het buitenland. De
voetbalclub is een van de
mogelijkheden om die te
promoten."
Gegroeid
In het rijtje van het betaalde
voetbal neemt het Rotterdamse
Excelsior een bescheiden plaats in.
Maar de geldschieter - Akai
(Fodor) - liegt er niet om.
Eigenlijk zou de sponsor een club
van kaliber onder zijn hoede
moeten nemen. Waarom dit niet
gebeurt vertelt woordvoerder De
Borst: "Al heel vroeger steunde de
vader van de huidige directeur
Excelsior. De zoon heeft dat
gewoon voortgezet, alleen wat
professioneler. Het is historisch
gegroeid: Fodor en Excelsior zijn
rasechte Rotterdammers. Nee, wij
hoeven niet zo nodig een grote
club te steunen. Wanneer je dat
doet moetje heel je reclamebudget
erin stoppen. Fodor heeft ook nog
andere belangen en die houden we
goed in de gaten. Of de reclame op
de shirts van de club ons in het
afgelopen jaar voordeel heeft
opgeleverd? Ik weet het niet. De
omzet is gestegen. Best mogelijk
dus dat Excelsior daaraan wat
heeft bijgedragen. Dat Akai op de
tricots aanslaat, is duidelijk.
Dagelijks krijgen we aanvragen
waar die shirtjes te koop zijn."
Eigenlijk is het sprookjesbos De
Efteling een vreemde eend in de
voetballerij. In veel gevallen
hebben de spelers reclame op hun
borst van dure
gebruiksvoorwerpen. Sparta in
Rotterdam is een uitzondering. De
Efteling heeft Sparta gekozen om
de naam vooral onder de aandacht
van de Randstadbewoners te
brengen.
Aanvankelijk had De Efteling Ajax
of Feyenoord op de korrel. Maar
beide clubs waren al bezet. Dus
werd het Sparta. "En ik denk",
zegt Mark Tamineau, directeur van
het park, "dat we goed gekozen
hebben. Sparta is niet alleen een
serieuze en hardwerkende club,
het speelt bovendien Europees
voetbal. Wat kun je je als Efteling
nog meer wensen? Bovendien
hebben we nu het hele jaar
reclame. Ook als we in de
wintermaanden gesloten zijn. Je
naam blijft circuleren."
Elmex
Sportsponsoring of shirtreclame.
Het speelt zich niet alleen af in het
voetbalwereldje. Ook op regionaal
niveau is er best het een en ander
te beleven. De basketballers van
Elmex-Leiden hebben van sponsor
Gaba dit jaar twee ton gekregen.
Die sponsor hoopt dat de club een
plaats bij de beste vier van
Nederland kan veroveren. Dat
betekent extra reclame door de
play-offs (beslissingswedstrijden
na de competitie).
Twee ton is niet zo'n groot bedrag.
Toch zit er, denkt Onne Gerritsen
van Gaba. vooralsnog niet meer in.
"Als je niet verstandig te werk gaat
en maar geld blyft stoppen in een
vereniging, kun je het bestaan van
je bedrijf en de werkgelegenheid in
gevaar brengen. Bij ons werken
zeventig mensen. Ik moet er voor
waken dat ze hun boterham
behouden."
Gerritsen zegt het gevoel te
hebben dat er in Leiden en
omgeving meer Elmex-tandpasta
wordt verkocht dan in
vergelijkbare gebieden. Met cyfers
kan hij dat niet hard maken. Maar
de vertegenwoordigers in en om de
Sleutelstad scoren hoog.
"Wat je niet mag vergeten", stelt
Gerritsen, "als er bijvoorbeeld
eens ergens een dorpsfeest wordt
gehouden en ik heb daar een klant
zitten, dan kan ik hem een aardige
attractie aanbieden in de vorm van
een partijtje basketball. Zo kweek
je behoorlijk wat goodwill.
Daarom moetje een flink aantal
jaren achtereen als geldschieter
fungeren. Dan pas werpt het
vruchten af."
Met jaloerse blikken kijken de
amateurclubs naar hun grote
broers in het betaalde voetbal.
Ontvangen zij van hun sponsors
tonnen tot zelfs miljoenen, de
amateurs moeten met beduidend
minder tevreden zijn.
Rijnsburgse Boys
Rijnsburgse Boys, bijvoorbeeld.
Het automobielbedrijf Liam heeft
dit jaar vijftienduizend gulden
gefourneerd waarvan de Boys voor
een deel hun onkosten kunnen
betalen. De reclame is maar
beperkt, vertelt directeur
Kempeniers. "Alleen in de directe
omgeving gaan ze je kennen. Maar
als Rijnsburg in Friesland moet
voetballen is er niemand die denkt,
kom, laat ik eens naar Liam gaan
om een auto te kopen. Wat wel
prettig is? Iedere Rijnsburger weet
zo langzamerhand welk merk we
verkopen."
Twee andere voetbalclubs uit de
Leidse regio - UVS en RCL -
krijgen steun van het Leiderdorpse
bouwbedrijf Noorlander. Een band
die in het verleden is gesmeed
wordt nog altijd in ere gehouden.
De gebroeders Noorlander volgen
de verrichtingen van de clubs met
meer dan gewone belangstelling.
De clubs krijgen samen rond de
25.000 gulden en eens in de drie
jaar nieuwe trainingspakken en
tassen. "Nee, aan het neerzetten
van een tribune of een ander
verbouwinkje beginnen we niet",
stelt woordvoerder Kapaan. "Als je
dat doet ben je straks meer aan het
klussen dan datje met je eigenlijke
werk bezig bent".
Ruim een half miljoen Nederlanders kunnen hun plas
niet ophouden. Zouden we daar niet eens over praten?
Onder dat motto is deze maand een landelijke
voorlichtingscampagne begonnen over het probleem
van de zogenaamde incontinentie.
Mensen die moeite hebben met het ophouden en controleren van
hun plas (en/of ontlasting) noemt men incontinent. Onderzoe
kingen hebben aangetoond dat zeker zo'n half miljoen Neder
landers met het probleem kampen.
"Maar dat aantal zou nog wel eens
veel hoger kunnen liggen, want
incontinentie is een zaak die in
de taboesfeer zit, mensen praten
er niet makkelijk over", zeggen
Heieen Peltenburg en Dicky
Weerheim uit Leiden. Beiden
hebben gisteren in Utrecht na
mens de ANIB (Bond voor ge
handicapten en arbeidsonge
schikten) de oprichtingsvergade
ring bijgewoond van de stichting
Nederland Incontinentie.
Jong en oud
AZ'67 moet van sponsor Sony beter z'n best doen, anders kunnen de
Alkmaarders hun Japanse geldschieters wellicht afschrijven.
Bij die vergadering waren o.a. ook
aanwezig: vertegenwoordigers
van het ministerie van WVC, de
ziekenfondsen, wijkverpleeg
kundigen, urologen, de bond van
motorisch gehandicapten, direc
ties van bejaardentehuizen. Uit
die opsomming zou men kunnen
afleiden dat incontinentie voor
namelijk speelt bij ouderen en
gehandicapten, maar dat is vol
gens Heieen Peltenburg en Dic
ky Weerheim een misverstand.
Inkontinentie komt voor bij jong
en oud, man en vrouw, ziek of ge
handicapt, maar ook bij verder
volkomen gezonde mensen.
Heieen Peltenburg: "Veel mensen
kijken ervan op dat ook de cate
gorie tussen de jongste jeugd en
de ouderen er last van kan heb
ben. Incontinentie wordt gezien
als iets dat onvermijdelijk met
het ouder worden samenvalt.
Maar dat iemand van pakweg 18
jaar er ook mee kan kampen,
nee, dat verwacht men niet. Des
te moeilijker zal het voor zo ie
mand zijn om erover te praten.
Soms gaan er jaren overheen
voor men de stap naar de huis
arts of wijkverpleegkundige
durft te maken".
Waarbij men dan soms ook nog op
onbegrip of gebrek aan kennis
van het probleem stuit. Vandaar
dat de stichting Nederland In
continentie de voorlichting ook
richt op hulpverleners die werk
zaam zijn in de gezondheidszorg.
Dicky Weerheim: "Daarnaast
streven we naar de ontwikkeling
van praktische hulpmiddelen en
willen we de mensen attenderen
op de bruikbare middelen die nu
al op de markt zijn".
Stress
Die middelen moeten het mogelijk
maken om met alle bewegings
vrijheid als volwaardig mens in
de maatschappij te kunnen func
tioneren. Trouwens, soms zijn er
helemaal geen middelen nodig
want incontinentie kan in be
paalde gevallen ook worden ver
holpen. Dat hangt samen met de
oorzaak. De incontinentie kan
een gevolg zijn van een operatie,
infektie, veranderingen aan de
urineblaas of andere daarbij in
de buurt liggende organen, ver
slapping en uitrekking van de
spieren die de blaas op z'n plaats
houden, maar ook van stress.
Vooral de stress-incontinentie is
via bepaalde oefeningen meestal
makkelijk te verhelpen. Vrou
wen die pas bevallei* zijn, heb
ben er nogal eens last van. Trou
wens, incontinentie komt meer
voor bij vrouwen dan bij man
nen. Hoewel het probleem op ta
melijk grote schaal voorkomt
blijft praten erover een moeilijke
zaak.
Heieen Peltenburg en Dicky Weer
heim: "Ontlasting en urine zijn
niet onmiddellijk voor de hand
liggende gespreksonderwerpen.
En vooral niet als je daar proble
men mee hebt. Als kind wordt je
geleerd datje op de po moet plas-
Heieen Peltenburg (links) en Dicky
praten".
sen en niet in je broek. Zindelijk
heid wordt beloond met compli
mentjes of snoepjes en iedereen
vindt je flink. Van jongsaf aan
worden problemen met ontlas
ting of urinelozing in onze maat
schappij in een taboesfeer ge
trokken. Als je dan bij het ouder
worden nog altijd in je broek
plast, dan leidt dat tot schaamte
gevoelens".
Isolatie
En niet alleen tot schaamtegevoe
lens. Incontinentie leidt niet zel
den tot isolatie en eenzaamheid.
Heieen Peltenburg en Dicky
Weerheim kennen genoeg geval
len van mensen die nauwelyks
nog de deur uitkomen. "Vrou
wen die geen boodschappen dur
ven doen, niet bij vrienden of
kennissen op bezoek durven of
die in de bioscoop of theater al
tijd dicht een plaatsje bij de uit
gang of de toiletten opzoeken".
Dicky Weerheim verhaalt van
een 16-iarig meisje dat niet met
haar vriendje durfde kampe
ren, bang dat hij 'het' zou ont
dekken.
Heieen Peltenburg: "Belangrijk is
in de eerste plaats dat je de in
continentie niet voor jezelf ont
kent. Dat wil niet zeggen dat je
dan maar gelaten moet accepte
ren dat je met dat probleem zit,
maar erkenning is nodig om de
drempelvrees te overwinnen en
er met anderen over te praten".
Dicky Weerheim: "Sommige men
sen durven er zelfs niet met hun
partner over te praten, uit
schaamte en uit angst anderen
overlast te bezorgen. Daarom is
de voorlichtingscampagne be
langrijk en daarom is de oprich
ting van de stiching zinvol. In
continentie moet uit de taboe
sfeer worden gehaald".
BERT PAAUW
Verdere informatie over de stichting
Nederland Incontinentie of over de
voorlichtingscampagne is verkrijg
baar bij de ANIB, Afdeling Leiden,
Seringenstraat 16-18, Leiden, tel.
ia" 1900
