Steeds Optocht 3 oktober: slinger van muziek Laatste grote krachtmeting om verkeersbeleid crt? Nieuwe universiteitsbibliotheek geopend Van Al Jolson tot discowagen Twee maal per week school zwemmen Sen met ko/emi btadbheeid ACHTERGROND! VRIJDAG 16 SEPTEMBER 1983 LEIDEN - 'Een slinger van muziek' is dit jaar het motto van de grote optocht op 3 oktober. Verdeeld over tien groepen maken de deelnemers letterlijk een rondgang langs de muziek die in de loop van de geschiedenis in met name Noord- en Zuid- Amerika is gecomponeerd. Harmony, brass, soul, samba, dixieland, punk, pop, reggae, enz. tober-Vereeniging heeft samen gesteld is een weerspiegeling daarvan. Bovendien wordt een gewoonte uit de jaren 1967-1972 in ere hersteld: er komt weer een bridge drive in de Stadsgehoor zaal, op zondag 2 oktober. De deelnemende paren strijden om de 3 October-wisseltrofee. Zo zal het gebeuren dat op 3 okto ber de reïncarnaties van Al Jol son en Louis Armstrong door de Leidse binnenstad wandelen. De Charleston wordt gedanst, de blues van de Missisippi-staten zal klinken, de country wes- ternmuziek uit de tijd van het Wilde Westen en de Blue Carri- bean uit Midden-Amerika. Het Carnaval van Rio wordt uitge beeld, evenals de dansmuziek uit de tijd van Fred Astaire en de films uit die periode (Mariene Dietrich, Greta Garbo, Clark Ga ble, Charlie Chapling, Laurel Hardy). De eerste groep is er voor de Hollandse muziek, varië rend van een draaiorgel tot een discowagen. Een ouderwertse grammofoon vormt het symbool van de optocht en zal worden ge bruikt als groepsaankondiging. Volgens voorzitter A. Rörsch speelde het bestuur van de 97 jaar oude 3 October-Vereeniging al een paar jaar met de gedachte om een keer een échte muziek- optocht samen te stellen. "Maar dat stuitte altijd op verzet van de Leidse muziekkorpsen die bang waren door korpsen van buiten de stad te worden verdrongen. Dit jaar hebben we het er maar eens gewoon doorgedrukt". Wie 3 oktober zegt, denkt aan tradi ties; het programma dat de 3 Oc- Zoals gewoonlijk begint '3 okto ber' al een paar dagen eerder. Het feest ter herdenking van Lei- dens ontzet, nu 409 jaar geleden, 'opent' 30 september met het aanbieden van feestelijke attrac ties in de rust- en verpleeghui- Die dag meert ook het patrouille vaartuig Hr. Ms. Bulgia van de Koninklijke Marine ter bezichti ging bij de Rembrandtbrug in het Galgewater af, om daar tot 4 oktober te blijven. Het schip zal in tegenstelling tot de rondvaart boot van de rederij Avifauna het obstakel Rembrandtbrug nooit kunnen nemen en daarom nood gedwongen aan de zuidkant van de brug blijven liggen. Over de mogelijke, kritiek op de aanwezigheid van een militair vaartuig in de Leidse wateren zegt Rörsch: "Het is echt niet on ze bedoeling om propaganda te maken voor de marine of zo. We zien de aanwezigheid van de ma rine meer als een symbool voor Vlootschouw Op zaterdag 1 oktober is er een feest voor de geestelijk gehandi capte jeugd in de Stadsgehoor zaal. Tot de optredende artiesten behoren het komiekenduo Gerry en Ferry en zangeres Ciska Pe ters, alsmede de carnavalsvereni ging De Hutspotten en de boe- renblaaskapel De Bierkauwers. De Landelijke Vereniging tot Be houd van het Zeilend Bedrijfs- vaartuig draagt zorg voor een vlootschouw in het Galgewater, te beginnen op 1 oktober. Rörsch verwacht dat meer dan drie kwart van de geïnviteerde vaar tuigen wèl de Rembrandtrug kan Op 1 oktober begint ook de kermis rond molen De Valk en de feeste lijke warenmarkt, ditmaal op de 2e Binnenvestgracht en de Nieu we Mare. 's Avonds is er de Grote Taptoe, de optocht naar het Van der Werfpark (bij het beeld van Van der Werf wordt een krans gelegd) en een muzikale taptoe op het Stadhuisplein. De zondag is een rustige dag: brid gedrive en vlootschouw. Maandag 3 oktober kent vele vaste programmapunten: het reveil door het Leidsch Politie Muziek gezelschap in alle vroegte op het bordes van het stadhuis, de uit reiking van haring en wittebrood in het Waaggebouw aan een re cord-aantal Leidenaars (bijna 20.000), koraalmuziek in het Van der Werfpark, het carillon in de stadhuistoren wordt bespeeld, feestelijke warenmarkt, kermis, poppenkast bij de Hartebrug- kerk en op het Gangetje. Straatvoetbal Het Leidsch Dagblad organiseert op de Garenmarkt touwtrekwed strijden om het kampioenschap van Leiden. Presentator: Theo Koomen. Ook op de Garen- markt: de finale van de Leidse kampioenschappen straatvoet bal (Zeeheldenbuurt tegen Transvaalbuurt), een 'VlP'-wed- strijd en een wedstrijd tusen RCL en VTL. Op het kaalgeslagen Sanderster- rein aan het Levendaal wordt, nu er toch nog geen parkeergarage staat, een cross-fietswedstrijd ge houden, met medewerking van de Leiderdorpse Rakkers. Nog meer spektakel 's middags op dit terrein: parachutespringen. Op (Foto Holvast» de Doezastraat zijn er zeepkarra- ces. Op het Stadhuisplein klinkt de hele dag levende muziek, met name jazz- en dixielandklanken. Op het Driessenplein begint 's ochtends al een optocht, met me dewerking van majorettekorp sen, het Amerikaanse legerkorps uit Bad Kreuznach en enkele voertuigen van Heineken; ter hoogte van het stadhuis geven de deelnemers een muzikale show. In de Pieterskerk wordt een her denkingsdienst gehouden, waar in dr. J.M. Vlijm voorgaat en waaraan de Koninklijke Militaire Kapel, het Rijnlands Christelijk Mannenkoor en organist Joop Brons medewerking verlenen. De optocht 's middags voert over de route die de laatste jaren ge bruikelijk is. Als zal het hier en daar wat krap zijn: zowel Kort Rapenburg als de Schipholweg (nu opgebroken) is in het schema opgenomen. De kermis gaat tot twaalf uur 's nachts door. Wie nog meer la waai wenst: op het Schuttersveld knallen om half elf honderd ster- renbommen en kanonslagen, het begin van het vuurwerk. LEIDEN - De universiteitsbiblio theek aan de Witte Singel is sinds maandag geopend. De ver huizing van het oude onderko men aan het Rapenburg naar het nieuwe complex is praktisch achter de rug. Alleen de bedrijfs afdelingen moeten nog verhui zen. Begin november wordt de hele operatie afgesloten. Eind januari werd er begonnen met de verhuizing, die geruime tijd daarvoor tot in de puntjes was voorbereid door een speciale commissie. Volgens de gemaak te planning zou de verhuizing duren tot begin november. En die planning klopt, zo vertelt de bibliotheekdirecteur mr. J.R. de Groot. "Waar ik wel content mee ben is het feit dat we maar twee weken dicht zijn geweest. In die tijd konden de studenten dus ner gens terecht: niet aan het Rapen burg en niet aan de Witte Singel. Maar wat zijn twee weken nou?", aldus De Groot. Ongeveer twee miljoen boeken moesten er worden verhuisd. Zijn er nog bijzondere boeken te voorschijn gekomen; boeken die al eeuwen zoek waren? "Nee", antwoordt De Groot en secreta resse J. de Vries vervolgt: "Je vindt natuurlijk wel eens een boek dat achter een kast is geval len, maar dat is niets bijzonders, lijkt mij". Echte tegenvallers hebben de bi bliotheekmensen niet gehad. De Groot: "Er was wel eens een dag dat het allemaal niet ging zoals het moest, dat een lift het niet deed bijvoorbeeld, maar vaak kwam dat niet voor. Het feit dat we nu een tikkie op ons schema voorlopen bewijst dat ook". Er is wel geklaagd door studenten, herinnert De Groot zich, maar hij voegt daar snel aan toe dat het zijns inziens geen wezenlijke klachten betreft. Het uitleensysteem in de nieuwe bibliotheek is geautomatiseerd. "We hadden al een geautomati seerd systeem voor het catalogi seren. Een geautomatiseerd uit leensysteem komt simpelweg hier op neer: je koppelt de gege vens van het boek aan de gege vens van de lezer. Samen met an dere bibliotheken denken we overigens na over moderne auto matiseringstechnieken die inge voerd kunnen worden. Op dat gebied staat wel wat te gebeu- Een domper op de vreugde is er overigens ook: "We zijn met min der personeel begonnen. Je zou kunnen stellen dat we op een dieet moeten leven. Maar ja, denk ik dan maar, het is niet an ders". LEIDEN - Leerlingen van de twee de klas van het lager onderwijs mogen voortaan tweemaal in de week schoolzwemmen. De raadscommissie onderwijs heeft gisteravond met dit experiment ingestemd. De nu gebruikelijke eenwekelijkse les geeft volgens J. Duivesteijn van de directie Sport en Recreactie, te weinig re sultaat. Aan dit experiment zijn.overigens geen extra kosten verbonden, omdat de kinderen binnen het jaar het vereiste A-diploma kun nen halen. Nu doen ze daar ge middeld twee jaar over. De 'natte gymles' wordt volledige gesubsi dieerd door de gemeente. Jaar lijks is daar een bedrag van een half miljoen mee gemoeid. Aan het begin van het schooljaar heeft ruim 60 procent van de leerlingen van de tweede klas geen zwemdiploma. Van de leer lingen van de derde klas, die één jaar (33 weken) schoolzwemmen hebben gehad, heeft meer dan de helft nog geen zwemdiploma. Het schoolzwemmen houdt in principe op als het A-diploma is behaald. (Er zijn er bij die in die tijd ook voor het B-diploma op gaan). Wethouder Peters (onderwijs) was van mening dat bij schoolzwem men doelmatigheid moet wor den nagestreefd. Niet alleen met het oog op de bezuinigingen, maar ook vond hij het belangrijk dat kinderen op jonge leeftijd het hoofd boven water kunnen hou den. Even speelden de raadsleden nog met de gedachte om het school zwemmen al te laten beginnen in de eerste klas. Duivesteijn toon de zich van dit plan geen groot voorstander. Uit ervaring kon hij vertellen dat het aan- en uitkle den voor deze leerlingen een tijd rovend en moeilijk karwei is. "Het personeel kan beslist geen hulp bieden", zei hij. Het idee van raadslid Kranenburg (CDA) om aankleedmoeders aan te stellen, vond niet genoeg bij val. Ook de suggestie van H. van Dongen (PvdA) om de kinderen die dag in makkelijke kledij te hullen sloeg niet aan. Volgend jaar zal het schoolzwem men opnieuw onder de loep wor den genomen en zal Duivesteijn verslag doen van de resultaten van het tweemaal in de week zwemmen. Redactie; Bart Jungmann Jaap Visser Haringrace (1) Vraag eens aan iemand van bui ten de stadspoorten wat hij of zij er voor voelt om op een don derdagmiddag een paar uur in de rij te gaan staan voor het af halen van een bonnetje dat recht geeft om op 3 oktober in alle vroegte wéér eens in de rij te gaan staan voor een half wit tebrood en een paar haringen. De 'buitenlander' zou onmid dellijk naar z'n voorhoofd wij zen en vragen of je niet een paar onderdelen in je bovenka mer mist. Een kleine 20.000 Leidenaars denken daar dus anders over. Gisteren trokken zij weer mas saal naar de Stadsgehoorzaal om er zorg voor te dragen dat een bijna twee eeuwen oude traditie blijft gehandhaafd: het uitreiken van haring en witte brood in de vroege ochtend van 3 oktober. Waarom? "Om de traditie hè en omdat het hartstikke gezellig is", antwoordden de meesten van de haringklanten die we gisteren vroegen wat hen be zield om zoveel moeite te doen voor een 'sneetje brood en een happie vis'. Terwijl de rij wachtenden voor de Stadsgehoorzaal al ruim schoots voorbij Peek en Clop- penburg reikt, heerst binnen in de koffiekamer een gezellige drukte. Voorzitter Har Meijer van de Commissie Haring en Wittebrood van de 3 October- Vereeniging stuurt de meer dan dertig inschrijvers naar hun posten. "De werkers zo dicht mogelijk bij de deur en de 'griebers' er zo ver mogelijk vandaan", fluistert hij ons la chend toe. Met de griebers bedoelt de 'op- peruitreiker' de keuvelaars, de gezelligheids-inschrijvers. 'Ge- griebt' wordt er deze keer nau welijks zodat de traditionele rij wachtenden binnen een uur is weggewerkt. Een lichte paniek maakt zich van de 3 October- bestuurders meester: "Het is wel érg rustig". Maar Har Meij er blijft lachen: "Nou en? dan verdienen we dit jaar eens een paar centen". Maar tegen het aanbreken van de koopavond loopt het opeens weer storm. De storm houdt dit keer tot bij negenen aan. Wanneer een goed half uur la ter de 'turibloeg' letterlijk en De werkers con troleren nauwge zet de trouwboek jes, al zien ook zij wel eens wat door de vingers: "Zo lang het niet echt uit de hand loopt, maken die paar harinkies extra toch ook weinig uit". (Foto Holvast) bijna figuurlijk is uitgeteld, blijkt het record weer eens ge broken. Als ware het een ver kiezingsuitslag bazuint dokter Meijer rond: "Er hebben zich 19.500 mensen laten inschrij ven en die zijn gezamenlijk goed voor 5262 broden en 37.000 haringen. Dit is een ab soluut record. De verwachting is dat we met de na-inschrijvin- gen in de buurt van de 20.000 komen". "Bravo!", klinkt het van alle kan ten en of de buffetjuffrouw nog eens rond wil gaan. Haringrace (2) Onder alcoholisch genot wisse len de inschrijvers vervolgens hun ervaringen uit. Verhaald wordt er van meneer Van der Burg die altijd als eerste bin- nenstaat. 75 jaar is hij nu "en als de oorlog er niet was tus sengekomen dan was ik hier nu voor de 55ste keer". Veer tien trouwboekjes deponeerde hij deze keer op tafel: "Van me eige, van me kindere en van de bure", had hij er aan toege voegd terwijl hij aan z'n pet tikte. Har Meijer had hem gevraagd of hij nou eindelijk al eens lid was geworden van de 3 October- Vereeniging. "Nee jongetje, dat vergeet ik steeds maar ik geef wel elk jaar iets voor de 3 October hoor. Maar vertel eens effe. Hoe laat begint dat op 3 oktober feitelijk. O ja, half acht. Nou, dan ben ik de eerste hoor". Verhaald wordt er van het vrouwtje dat, toen haar gezegd werd dat er toch echt in het trouwboekje stond dat haar man was overleden, uit de grond van haar hart opmerkte: "Ja, maar daar is iemand an ders voor in de plaats gekomen hoor". Verhaald wordt er van de 81-jari- ge die écht niet meer weet hoe lang ze al aan de uitreiking van haring en wittebrood meedoet. "Zolang ik me kan herinne ren". Ze is slecht ter been en komt zelden de deur meer uit. "Maar wel voor haring en wit tebrood. Dat is zo'n mooie tra ditie. Na de uitreiking ga ik meteen naar huis hoor. Want dan ben ik het al weer zat". En terwijl ze zich voorover boog naar inschrijver André de Jong, de directeur van de Stadsgehoorzaal, had ze ge fluisterd: "Als ik ergens kan binnenzitten ga ik misschien dit jaar wel weer eens naar de optocht kijken. Zul je dan naar me zwaaien jongen?" Terwijl hij tevreden aan zijn pijp lurkt, verhaalt 3 October-voor- zitter professor Rörsch tenslot te over de gewoonten rond het drie oktober-feest. "Je hebt goeie maar ook slechte ge woonten. De beste gewoonte is dat het feest altijd doorgaat. Ook al regent het pijpestelen". En de slechtste? "Ehh, dat er zoveel wordt ge dronken door de heren in de koets. Officieel zijn er maar twee plaatsen waar tijdens de optocht aan de heren in de koets iets te drinken mag wor den aangeboden Dat is voor de sociëteiten Minerva en Amacitia. Maar tegenwoordig krijgen ze bij elk studenten huis wat aangeboden". "Nou en of', beaamt Har Meijer. "Maar je kunt niet weigeren want dan worden ze boos hè. Ik heb het regelmatig meege maakt dat ik het gewoon niet meer kon bijbenen. En dan gooide je je glas maar weer leeg op de bodem van de koets". Professor Rörsch: "En daarom hebben we het aantal koetsen in de optocht dus drastisch te ruggebracht". Har Meijer, die dus dit jaar niet mee mag. "En dat vind ik niet erg hoor wantje krijgt ook heel wat tomaten, eieren en scheld woorden naar je hoofd geslin gerd". J.V. De semi-noodtoestand die is af geroepen door de Stichting Leidse Binnenstad en een woe dende ondernemersvereniging dreigt uit te lopen op een krachtmeting tussen de coali tiepartners PvdA en WD. Een botsing tussen de beide raads fracties lijkt nauwelijks te ver mijden nu de Leidse onderne mers de liberale bestuurders het vuur na aan de schenen leggen. Oorzaak van de problemen is de verkeerscirculatie in en rond de Stationsweg die met ingang van februari j.l. ingrijpend is gewijzigd. De veranderde si tuatie hangt samen met het openstellen van de Valkbrug voor tweerichtingverkeer. Een miljoenenproject dat is uitge voerd om de verkeerstromen in de stad te bundelen en in be tere banen te leiden. Richtinggevend voor alle wijzi gingen op verkeersgebied is het verkeerscirculatieplan (VCP)'van de gemeente. Met de opstelling van dat plan werd in 1976 begonnen en werd uitdrukking gegeven aan hoe de knelpunten in de stad voor de verschillende ver voersstromen kunnen worden opgelost. De plannen en fase ring zijn de afgelopen jaren verder uitgewerkt en gevat in concrete voorstellen en maat regelen die tezamen het Eerste Actieplan VCP en het Parkeer- plan vormen. Beide plannen zijn in juni j.l. door de raad vastgesteld. De wethouder van ruimtelijke ordening en verkeer heeft daarmee een belangrijk werk tuig in handen gekregen en het mag geen verbazing wekken dat hij daarmee zijn tegenvoe ters regelmatig om de oren slaat. Verkeersmaatregelen ko men nooit uit de lucht vallen maar zijn een gevolg van het verkeerscirculatieplan. En dat heeft de raad toch zelf vastge steld, zo houdt de wethouder zijn gehoor met de regelmaat van de klok voor. Het zwakke punt in de argumentatie van Waal is dat de procedure, vol gens welke de hoofdlijnen van het plan zijn vastgelegd, voor de Leidse bevolking en zelfs voor een deel van de raad niet altijd even doorzichtig is verlo pen. Voor velen zijn /de ver keerswegen van Waal ondoor grondelijk. Laat Tot die laatste groep mag zich ook rekenen de Stichting Leid se Binnenstad, het Leidse City Centrum en last but not least de Ondernemersvereniging Actiecomité Stationsweg- Steenstraat en omgeving. Het is bijna kenmerkend voor de ondernemersorganisaties dat men moord en brand begint te roepen als besluiten en maatre gelen al lang zijn genomen. Niet alleen als het gaat om ver keersmaatregelen maar ook bij de totstandkoming van be stemmingsplannen hebben de Leidse ondernemers steeds achteraan gelopen. Het besluit over de verkeersaf wikkeling rond de Stations weg werd vorig jaar genomen in de verkeerscommissie. Na de bezwaren die men toen te gen de voorgenomen maatre gel liet horen bleef het een hele tijd stil. Dat de ondernemers nu beginnen te piepen is niet geheel onterecht maar wel weer aan de late kant. Er is in middels een miljoenenproject uitgevoerd die tot bedoeling heeft de verkeersstroom stad- in aanzienlijk te verbeteren. Het mag dus geen verbazing wekken dat de gemeente er niet licht over zal denken om de oude situatie te herstellen. De conclusie is gerechtvaardigd dat de Leidse ondernemers en hun organisaties de afgelopen jaren in tal van opzichten de boot hebben gemist en hun kracht vooral in het negatieve hebben gezocht. Geen middel is onbenut gelaten om Leiden af te tekenen als een onher bergzaam oord waar je geen kant op kunt. In hoeverre de jarenlange anti-reclame heeft bijgedragen aan de klappen die de Leidse middenstand heeft moeten incasseren laat zich alleen maar raden. De parkeernota die de Stichting Leidse Binnenstad vorige week het licht deed zien is het meest recente voorbeeld van hoe men achter het beleid aan loopt. Na een discussie die ze ven jaar heeft geduurd en het vaststellen door de gemeente raad van het verkeerscircula tieplan en actieplan komt de Stichting met een nota over de verkeersproblemen en het dreigement dat de stad nog eens door de middenstand wordt afgezet. Als men zulke gespierde taal ge bruikt mogen ook de nodige oplossingen worden verwacht door Jan Rijsdam voor de gesignaleerde proble men. De Stichting Leidse Bin nenstad komt echter niet ver- der dan het aangeven van een voudige en niet grootschalige ingrepen die nauwelijks zoden aan de dijk zetten. Dit kan twee dingen betekenen: dat men het verkeercirculatieplan van de gemeente in grote lij nen heeft geaccepteerd ofwel dat men er van uitgaat dat de verkeersproblemen van Lei den werkelijk onoplosbaar zijn. C en A Het meest belangwekkende tij dens de presentatie van de no ta was eigenlijk de beschuldi- ginging dat het mislukken van de bouw van een parkeergara ge door Du Prie de schuld is van de gemeente. Een conclu sie die door het aannemersbe drijf niet wordt gedeeld getui ge de verklaring van Du Prie dat "de gemeente tot het uiter ste is gegaan". Volgens de wet houder van ruimtelijke orde ning is de aanval van de secre taris van de Stichting Leidse Binnenstad te verklaren uit het feit dat de nieuwbouw van C A in de Breestraat definitief van de baan is. De filiaalchef van C A zou met zijn aanval op de gemeente de aftocht wil len dekken. "Er wordt een sfeer geschapen dat niets deugd en alles de schuld is van de gemeente", meent Waal. Duidelijk is dat het klimaat tus sen de Leidse ondernemers en de socialistische stadsbestuur ders al lange tijd is vertroe beld. Alles wijst er op dat men zich opmaakt voor de laatste grote krachtmeting: de situatie rond de Stationsweg en de de finitieve inrichting van de Breestraat en Marktenroute. Beide situaties hebben inmid dels voor de nodige politieke spanning gezorgd tussen de coalitiepartners PvdA en WD. De liberalen verklaarden zich vorig jaar tegen de afsluiting van de Stationsweg en kunnen niet veel anders dan deze ge dachte opnieuw uit dragen nu de druk van de ondernemers organisaties zich flink laat voe len. De nood van de Stations- weg- en Steenstraatwinkeliers wordt door de WD ernstig op genomen. Waal lijkt de noodkreten van de ondernemers daarentegen te beschouwen als niet veel meer dan ketelmuziek die in het niet valt bij de grote werken die in de binnenstad worden uitge voerd en die ten stadhuize van historisch belang wordt geacht. De wethouder laat dan ook niet na te wijzen op de po litieke gevolgen als de WD in haar standpunt volhard. Kort Rapenburg Politieke spanningen zijn intus sen ook gerezen over de defini tieve inrichting van het Kort Rapenburg en omgeving. De Stichting Leidse Binnenstad heeft zich uitgesproken voor éénrichtingverkeer op het Noordeinde en in de Bree straat, daarmee opnieuw de li beralen in een moeilijk pakket brengend. Waal en de PvdA lij ken vast te zullen houden aan tweerichtingverkeer in de Breestraat. De voorzitter van de Kamer van Koophandel, Koningsveld, zou intussen het nodige olie op het vuur hebben gegooit door WD-fractievoorzitter Kuijers in het oor te fluisteren dat op het stadsbouwhuis (het terrein van de PvdA-wethouders Waal en Tesselaarj al een voorstel voor de herinrichting van Kort Rapenburg en omgeving is voorgekookt. Eén en ander heeft afgelopen week voor e conflictueuze situatie hebben gezorgd tussen de coalitiepart ners. Het ziet er naar uit dat beide raadsfracties, en de onderne mersorganisaties, zich de ko mende weken van hun onver- zettelykste kant zullen tonen. Dat is jammer want als twee touwtrekkers even hard trek ken veranderd er niemand meer van plaats.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 3