C
Sierknippen weer inde belangstelling
Muur waterdicht
maken hele klus
Overweldigende keuze in camera's
Gipskartonplaat
kun je omzetten
BETONROT
Vernieuwd
Textiel ABC
Garagedeur
isoleren
"Eerste hulp" bij insektensteken
Regenwater
filteren
Fotowedstrijd
Zo doe je dat
Huisldimaat zeven dagen vooruit programmeren
Extra
Veel doe-het-zelvers die in de afge
lopen weken gelezen hebben
over het verschijnsel van „beton
rot", is de schrik om het hart ge-
slagen.Beton „rot" niet, maar is
niet goed samengesteld. Er is ge
rommeld met de mengverhou-
dingen, de bestanddelen zijn niet
goed gemixed, het is verwerkt
bij ongunstige temperaturen, be
tonijzer zit te dicht bij het opper
vlak of steekt er zelfs buiten. Een
van deze fouten, of zelfs een
combinatie daarvan vormen de
oorzaak van wat gemakshalve
„betonrot" wordt genoemd.
Menige argeloze doe-het-zelver
vraagt zich nu af of de betonvloer
of de fundering voor de tuin
muur die hij zelf gestort heeft
misschien ook wel langzaam aan
het wegrotten is.
Ter (gedeeltelijke) geruststelling:
goed aangemaakt beton kan niet
„rotten"; het is absoluut bestand
tegen vocht. Laat u daarom niet
te gauw afschrikken als u een be-
tonkarwei wilt uitvoeren. Houd
u aan de voor elke toepassing
aangegeven mengverhoudingen.
En vooral: meng de bestandde
len heel grondig door elkaar.
Eerst droog, daarna het water in
kleine hoeveelheden stelselma
tig toevoegen. Voor het aanma
ken van vrij grote hoeveelheden
is een betonmolen (te huur) ei
genlijk onmisbaar.
Als u beton „wapent", let er dan op
dat het ijzer met minstens enkele
centimeters omsloten wordt
door de mortel. Maak u niet druk
over het feit dat het betonijzer
roestbruin is; volledig ingesloten
door het uitgeharde beton kan
het niet verder roesten. Stamp de
betonmortel stevig aan zodat
geen „luchtwegen" open blijven.
Bij warm weer: waak tegen te
snelle uitharding door regelma
tig bevochtigen en-of afdekken
met natte jute zakken.
Als u deze simpele regels in acht
neemt, levert u beter betonwerk
dan de revolutiebouwers uit de
voorbije gouden jaren, aan wie
we nu het kwalijke euvel met de
onjuiste benaming „betonrot" te
danken hebben
Een hobby die de laatste tijd
meer en meer in de belangstel
ling komt, is het zogenaamde
sier- of silhouetknippen. De
versierende kunst van het
sierknippen is al heel oud; al
zo'n 2000 jaar terug werd het in
het oude China beoefend. Be
kend uit onze tijd zijn de knip
sels uit Zwitserland en Polen.
Met name in Polen wordt deze
volkskunst veel beoefend, zo
wel door mannen als vrouwen.
De motieven en voorstellingen
zijn daar voor het grootste deel
folkloristisch en worden zelfs
in kleur uitgevoerd.
Tot enkele jaren terug ging voor
'de meesten in Nederland de
bekendheid met het sierknip
pen niet veel verder dan uitge
knipte (kinder)-kopjes in sil
houet-vorm. Dit portretknip
pen is eigenlijk een apart on
derdeel van het sierknippen.
In de 18e eeuw werd het een
ware rage en verspreidde zich
vanuit Engeland over heel Eu
ropa. De term „silhouet-knip-
De Vereniging Tetieletikettering
voor Was- en Strijkbehande-
ling heeft een geheel herziene
druk uitgegeven van het 'Tex
tiel ABC'.
Deze brochure van 120 pagina's,
die voornamelijk handelt over
textiel en textielonderhoud, is
nu aangevuld met o.m. gege
vens, over Alcantara, vloeibare
wasmiddelen en spaarpro
gramma's.
De brochure is te bestellen door
overmaking van 7,30 5,-
2,30 porto) op postgiro 666402
ten name van VTWS, Delft, on
der vermelding van "Textiel
ABC".
Het is nu de tijd om aan isolatie
te denken. Een vaak vergeten
warmtelek is de deur van een
(verwarmde garage). In veel
moderne huizen staat ook in
die ruimte een cv-radiator.
De deur, ook als hij dicht is,
laat veel van de kostbare
warmte verloren gaan.
Isolatie met zware materialen
belemmert de werking van
de deur; 't is vaak toch al een
hele hijs om hem open te krij
gen. Automatisch bediende
deuren worden door slechts
enkele kilos isolatiemateriaal
nèt te zwaar voor de motor
van de bedieningsautomaat.
De oplossing is: radiatorfolie
aan de binnenkant van de
deur plakken. Dit weegt bij
na niks en isoleert goed. De
aluminiumkant naar binnen
toe gericht. Zet straks, als het
stookseizoen weer begint, de
knop van de radiator in de ga
rage hoogstens op half. Zorg
wel voor enige ventilatie, an
ders gaat de auto, nat of be
sneeuwd gestald, toch nog le
lijk roesten!
pen" stamt uit die tijd en was
afgeleid van de naam van een
Franse minister, die zelf knipte
en op deze manier leden van de
hoogste adelijke families por
tretteerde.
Portretten
Portretknippen is niet iets dat je
zomaar even doet. Er is veel er
varing voor nodig en ontzet
tend belangrijk is, dat de
„knipper" goed kan kijken. En
dan bedoelen we „kijken" met
een grote „K". Veel makkelij
ker is het fantasie-knippen, dat
we allemaal wel eens hebben
gedaan, toen we het bekende
„papieren kleedje met gaatjes"
knipten. Je zou dit het begin
(zij het dan ietwat primitief)
van het sierknippen kunnen
noemen. Naarmate de ervaring
groeit, worden de motieven
kleiner, gedetailleerder en
meer ingewikkeld. Er komt
een moment dat u niet meer
„op gevoel" knipt, maar dat be
wust bepaalde vormen en
voorstellingen uitgeknipt wor
den. En dan is het nog slechts
een kwestie van oefenen en oe
fenen, totdat u datgene uit het
zwarte papier knipt, wat u wilt:
bloemen, letters, levensbo
men, dieren, mensen, kortom,
alles wat zwart-wit (gestileerd)
te tekenen is.
De toepassingen van de knipsels
zijn legio: in de eerste plaats
natuurlijk gewoon opgeplakt
op wit papier en ingelijst in een
(ontspiegelde) wissellijst als
wandversiering. Maar ook
„ruimtelijke" dingen zijn erg
mooi met deze glanzende knip
sels van zwart Sitspapier te be
plakken. Wat dacht u bijvoor
beeld van grote of kleine
spaandozen, houten kistjes of
blikken trommels, dienbladen,
krukjes enz. Eigenlijk komen
al die voorwerpen in aanmer
king, welke ook bij het volks
schilderen gebruikt worden.
Een aparte plaats in dit verhaal
verdienen paaseieren en zelf
gemaakte feest-, wens-, ge
boorte- en jubileumkaarten,
die extra mooi en waardevol
worden, wanneer er een knip
sel in verwerkt wordt.
Opplakken
Het opplakken van (vooral grote)
knipsels is een kunst op zich,
maar ook hier zijn de nodige
„truukjes" voor. Om de tere
knipafbeeldingen tegen stoten
of wrijven te beschermen, is
het verstandig ze enige malen
met kleurloze lak te behande-
u len. Met name als het om een
houten ondergrond gaat, werkt
dit principe uitstekend.
Wanneer u meer wilt weten over
het sierknippen, breng dan
eens een bezoekje aan een
plaatselijke tentoonstelling, of
ga de collectie knipkunst in
het Openluchtmuseum te Arn
hem bekijken. Tot 1 november
is daarin het hoekhuis uit
Krommenie (in de Zaanse
buurt van het museum) een
grote collectie oude en nieuwe
knipsels te bewonderen. En als
u het knippen zelf wilt gaan
doen, schaf dan het boekje
„Leer knippende zien" van uit
geverij Cantecleer aan. Het
kost 17 gulden en staat vol met
ideeèn, voorbeelden, instruc
tie-oefeningen en knip-infor-
matie. Het is verkrijgbaar bij
boek- en handenarbeidwin-
Na gebruik van de
Epipen-injector hebben mensen
die allergisch zijn voor b.v. wes-
pensteken tijd genoeg om naar
hun huisarts te gaan. (foto gpd>
Voor sommige mensen kan een
(herhaalde) insektensteek fa
taal zijn. In extreme gevallen
kan zelfs binnen enkele secon
den tot een uur de dood intre
den. In die periode is het vaak
onmogelijk deskundige hulp
te krijgen. Tot dusver bestond
dan geen oplossing. Nu zou dat
wel het geval zijn met een zo
genoemde injector, die men bij
zich kan dragen om zichzelf te
behandelen. Daarna is er ruim
schoots de tijd om hulp van
een arts of ziekenhuis in te roe
pen.
Iedereen komt elke dag met stof
fen in aanraking die overge
voeligheid kunnen veroorza
ken. Dat gebeurt niet altijd,
want ons afweermechanisme
is van nature zo, dat er geen of
nauwelijks gevolgen zijn waar
te nemen.
Bij sommige mensen kan het mis
gaan. Ze worden bijvoorbeeld
allergisch voor huisstof, stuif
meel (hooikoorts), schimmels,
gistsoorten, mijten en dergelij
ke. Belangrijk is de allergie
voor bijen- en wespensteken.
De meerderheid heeft er geen
hinder van, ten hoogste een
beetje pijn. Er is een categorie
voor wie dit euvel noodlottig
kan zijn. Niet de eerste keer,
maar de tweede. Dan volgen
heftige reacties die zelfs, de
dood tot gevolg kunnen heb
ben als er niet meteen wordt
ingegrepen.
Betrokkenen zouden zichzelf
van een injector kunnen voor
zien, overigens wel op voor
schrift van hun arts. Deze in
jector bevat adrenaline, in een
doelmatige verpakking; het is
in feite een eenmalige injec
tiespuit. Hiermee is gegrepen
naar de'oplossing die al voor
meer kwalen werd bedacht:
behandeling met het gif zelf.
Het is gelukt het zuivere insek-
tengif te isoleren, onder andere
door bijen zo te prikkelen dat
zij steken, waardoor iedere
keer een kleine hoeveelheid gif
wordt gewonnen. Patiënten
worden met het extract geïm
muniseerd. In de meeste geval
len procent wordt opgegeven)
blijkt dit afdoende te werken.
(Inlichtingen: Pharmacia, Ohm-
weg 12, 3442 AA Woerden, tel.
03480-16464).
MAANDAG 12 SEPTEMBER 1983
Mensen die hart hebben voor
hun kamerplanten en de snij
bloemen zweren bij regenwa
ter omdat dit niet die kwalijke
stoffen bevat die worden aan
getroffen in leidingwater, al
thans in de meeste gebieden
van Nederland. Het hemelwa
ter staat tegenwoordig echter
ook in een kwalijke reuk. Het
zuurgehalte is in de laatste tijd
verontrustend toegenomen.
Een veilige maatregel die vo<
standers van zacht regenwater
voor het begieten van de plan
tjes zouden kunnen nemer
het te filteren. Er zijn koolfil
ters verkrijgbaar die verreweg
het grootste deel van de chemi
sche ongerechtigheden uit het
water halen.
Stichting Europhot organiseert
dit jaar een internationale fo
towedstrijd met grote prij
zen. De sluitingstermijn is 15
december. De uitslag zal be
kend worden gemaakt op een
fotografenfestival van maart
1984 in Darmstad. Hoofdprijs
is een BMW uit de grotere en
duurdere klasse. Verder valt
een hele Hasselblad camera-
uitrusting te verdienen.
•Het thema van de fotowed
strijd, die in het kader van de
Europese gedachte wordt ge
houden, is: „Fotografeer uw
partnerstad om die beter te
leren kennen. Veel Neder
landse gemeenten zijn een ju-
melage met een zusterstad in
het buitenland aangegaan.
Zulke contacten leidden nog
al eens tot reizen van ge
meentebestuurders over de
grens, maar ook tot weder
zijdse bezoeken van de inwo
ners van twee zustersteden.
Wie daarbij zijn fototoestel
meeneemt en een onderwerp
schiet dat met de Europese
gedachten van doen heeft,
maakt kans op de niet gerin
ge prijzen.
De Stichting Europhot ook
de organisator van de Euro
pese Maand van de Fotogra
fie zetelt in België. Het
adres is postbus 366, B-2000
Antwerpen. De fotos mogen
geen commerciële bijbedoe
lingen hebben. Deelame staat
open voor kinderen tot 18
jaar, studenten van fotoscho-
len en Academies van Beel
dende kunsten en beroepsfo
tografen. Een deelnamefor
mulier kan ook in Antwerpen
worden aangevraagd.
1. Om vanuit de grond in het on
der het maaiveld gelegen deel
van de muur doordringend
vocht te keren moet eerst dit
gedeelte worden behandeld.
Graaf een ongeveer 30 cm bre
de sleuf langs de muur uit, tot
aan de onderkant van de fun
dering. Een heel karwei, maar
het bevordert de „gezondheid"
van de muur in hoge mate.
2. Maak het blootgelegde „onder
aardse" deel van de muur goed
schoon. Verwijder met een
staalborstel resten aarde, aan
slag enz. Inspecteer meteen de
toestand van de voegen. Krab
losse specie uit en vul, als dit
nodig is, voegen waar te weinig
specie in zit met een kunst
hars-reparatiemortel of snel
drogende specie.
3. Strijk het muurgedeelte tot
aan het maaiveld af met een
vochtafsluitend middel. Kel-
dercoating is daarvoor uitste
kend geschikt. Breng dit pro-
dukt (op kunststofbasis) met
de bijgeleverde speciale bor
stel aan, in een lijvige laag.
Laat deze 24 uur drogen en
breng dan een tweede laag aan.
Ook die moet een dag drogen.
4. De keldercoating vormt een
waterkerende laag, die een halt
toeroept aan het doordringen
van in de grond opgehoopt
vocht. Om de „waterhuishou
ding" aan de voet van de muur
nog te versterken kunt u de
sleuf daarna vullen met grind.
Daarin opgezameld vocht kan
snel verdampen. Nog beter
werken gebakken kleikorrels,
maar dat wordt wel erg duur.
5. Vochtdoorslag in het boven
grondse deel van de muur (een
euvel waaraan vooral muren
zonder spouw zoals van gara
ges, schuurtjes en dergelijke
mank gaan) kunt u bestrijden
door muurcoating (op silico-
nenbasis) aan te brengen.
Maak het muuroppervlak eerst
vrij van aanslag: stevig schrob
ben met water en een harde
borstel...géén staalborstel!
6. Laat de muur goed drogen en
breng dan de muurcoating aan.
Dit is een waterdunne, kleurlo
ze vloeistof die met een grote
kwast of blokwitter aange
bracht kan worden. Werk in
horizontale, ongeveer 60 cm
hoge „banen". De stenen blij
ven na de behandeling wel
„ademen", maar stoten regen
water af. Herhaal die muurcoa-
ting-behandeling om de één tot
twee jaar.
Misschien hebben uw foto-erva
ringen van de afgelopen
(vakantie) maanden u op het
idee gebracht om een nieuwe
camera te kopen. Eén met
meer mogelijkheden, of een
handig-kleine. Er is een over
weldigende keuze. Dit over
zicht kan u een beetje wegwijs
maken in de doolhof.
Minicamera's
Klein en handig. Dat zijn de twee
belangrijkste kenmerken van
de mjnicamera's, beter bekend
als pocket-, instamatic-, en dis
ccamera. Al deze typen zijn ge
maakt om in jas- of broekzak
meegenomen te worden. De
modernste uitvoeringen zijn
voorzien van een ingebouwde
flitser die automatisch afgaat
wanneer dat nodig is.
Voor deze camera's zijn drie
aparte films ontwikkeld. Voor
de pocketcamera is dat de 110-
cassette, voor de instamatic is
er de 126 cassette en voor de
disccamera is er de disc. De
disccamera is het nieuwste
snufje op cameragebied; de
film zit in een rond, plat schijf
je (disc). De meeste disccame
ra's hebben een automatisch
filmtransport; u bent dan altijd
klaar voor een volgende opna
me. En ze zijn voorzien van een
zelfdenkende flitser. Dat wil
zeggen: als het te donker is,
ontsteekt de flitser automa
tisch.
Direct-klaar camera
Al vele jaren bestaat de direct-
klaar camera. Dit kleine tech
nische wonder wordt echter
voortdurend geperfectioneerd.
Het opkomen van het beeld
bijvoorbeeld duurt nu nog
maar één minuut. Vroeger
moest de foto gescheiden wor
den van een andere laag, nu ge
beurt alles in de foto zelf.
Met deze camera kunt u direct
het resultaat bekijken. Uw
vakantieserie groeit met de
dag. U kunt bij wijze van spre
ken met een kant-en-klaar fo
to-album thuiskomen. De di
rect-klaar foto's lenen zich
trouwens ook uitstekend voor
een leuke collage; de foto's zijn
reeds voorzien van een klein
passe-partout en kunnen zo
opgehangen of ingelijst wor
den.
Compactcamera
genaamde kleinbeeldcamera.
Deze term is ontstaan toen de
ze camera vele jaren geleden
werd ontwikkeld. Vóór die tijd
waren er alleen grootbeeldca
mera's. U kent ze nog wel, die
grote 'bakken' met de opval
lende zwarte doek waaronder
de fotograaf zich verborg. In de
compactcamera van nu zit een
grote hoeveelheid elektronika
die ervoor zorgt dat u vrijwel
automatisch kunt fotografe
ren. De belichting, het instel
len van de flitser, het scherp-
stellen en het transport kun
nen allemaal automatisch uit
gevoerd worden. Het grote
voordeel hiervan is dat u alle
aandacht op het onderwerp ge
richt kunt houden. Zo hoeft u
geen enkele fotokans te mis-
DeG spiegelreflexcamera is het
neusje van de zalm op camera-
gebied. Het is een echte 'sys
teemcamera'. Er zijn talloze
toebehoren verkrijgbaar die
uw mogelijkheden vergroten.
Het belangrijkste kenmerk van
dit type is wel dat de lenzen
verwisselbaar zijn. De gewone
of standaardlens kan vervan
gen worden door bijvoorbeeld
de telelens. Deze lens heeft de
eigenschap alles dichterbij te
halen, net zoals een verrekijker
dat doet. Zo'n lens is ideaal
voor het maken van mooie por
tretfoto's. U hoeft namelijk
niet zo dicht op uw model te
gaan om het gezicht beeldvul-
lend te kunnen fotograferen.
Een andere, even populaire lens
is de groothoeklens. Met deze
lens ziet u meer dan met de
standaardlens, de beeldhoek is
dus groter. De groothoeklens
wordt daarom vaak gebruikt
voor het maken van land
schapsopnamen of voor het in
zijn geheel fotograferen van
grote bouwwerken.
Gipskartonplaat is een ook door
'doe-het-zelvers veel gebruikt
materiaal, vooral voor het vlak
en direct „afwerk-klaar" be
handelen van wanden en pla
fonds. Een groot voordeel is de
gemakkelijke verwerkbaar
heid (snijden, spijkeren, nie
ten, schroeven, lijmen, uitspa
ringen maken enz.). Naden tus
sen de naast elkaar aange
brachte platen behoeven niet
in alle gevallen afgedicht te
worden; wél als het oppervlak
geverfd, gepleisterd of behan
gen wordt.
Met één probleem zitten doe-het-
zelvers wel eens: als je „om een
hoek heen moet", waarbij dan
meestal twee gesneden kanten
tegen elkaar komen. Dit geeft
een hoekovergang die gewoon
lijk nabewerking nodig maakt.
Een weinig bekende, maar uit
stekende manier om een haak
se hoek uit één stuk gipskar
tonplaat te maken is de volgen
de. Meet en schrijf op een stuk
plaat van de vereiste afmeting
de hoeklijn op de achterkant
af. Zet aan beide kanten van
die lijn nog een afschrijflijn,
zodat een strook wordt afgete-'
kend die even breed is als de
plaat dik is (meestal ongeveer
10 mm). Snijd met een scherp
stanleymes langs beide lijnen
het materiaal onder een hoek
van 45 graden in tot op de kar-
tonlaag van de voorkant. Zo
ontstaat een V-vormige groef.
Verwijder het gips daaruit.
Werk voorzichtig, zodat het
karton van de voorzijde niet in
gesneden of anderszins be
schadigd wordt.
De plaat kan dan haaks omgezet
worden, waarbij als het ware
een yórstekverbinding wordt
gevormd. Aan de zichtzijde is
de hoekovergang dan door het
karton afgedekt en heeft geen
verdere afwerking nodig.
Vlekkenzout
Ondanks alle mooie beloften
komt het voor dat een wasmid
del vlekken van wijn, gras of
koffie niet totaal wegwast.
Er blijft soms 'n lelijke kring
achter. Het Citin Vlekkenzout,
dat binnenkort in de handel
komt doet een aanval op de
kringen die een wasmiddel la
ten zitten. Bij hoge teperaturen
werkt het vlekkenzout beter
dan bij lage. Dat wil- zeggen,
hoe hoger de temperatuur, hoe
minder zout toegevoegd hoeft
te worden. Het vlekkenzout zit
verpakt in hardplastic-doosjes
met een inhoud van 200 gram
en kost 5,95.
Een nieuwe elektronische klok-
thermostaat die Philips op de
markt brengt, heeft naast de
standaardprogramma's voor
door-de-weekse dagen en het
weekeinde ook een mogelijk
heid om zeven dagen vooruit
verschillende „temperatuur-
programma's" in te stellen. Het
energieverbruik van de centra
le verwarming kan daardoor
volledig worden beheerst.
Op zichzelf is een elektronische
klokthermostaat niet energie
besparend. Indirect wel, aan
gezien de verwarming in huis
kan worden aangepast op het
persoonlijk dagprogramma.
De klokthermostaat is voorge
programmeerd waarbij een ge
middeld leefpatroon het uit
gangspunt is. Om 06.00 uur
schakelt de thermostaat de cv-
ketel van 16 graden naar een
temperatuur van 21 graden,
om 08.30 uur daalt deze tot 18
graden en om 12.00 uur wordt
weer een hogere temperatuur
ingeschakeld. Dit herhaalt zich
zesmaal per dag. Tevens is er
een speciaal „vrije-tijdspro-
gramma" met aangepaste
schakeltijden.
Zijn deze programma's niet in
overeenstemming met de ei
gen gewoonten en voorkeuren
dan kan men de thermostaat
eenvoudig anders programme
ren. De standaardprogramma's
blijven in het geheugen. Er
kunnen twee eigen program
ma's worden ingebracht met
drie verschillende temperatu
ren en negen scnaxeltijden per
etmaal. Afwijken van een ge
kozen programma is mogelijk;
met een druk op de knop kan
men het weekprogramma ver
wisselen voor het vrije-tijds-
programma, of andersom.
De nieuwe klokthermostaat-met-
geheugen kost, afhankelijk
van de uitvoering 355 gulden
of 405 gulden.
