LEIDSCH
DAGBLAD
Weer dode
in kruit
fabriek
Reagan zet Russen
onder zware druk
Snelle opsporing kankercellen
Morris
Cabaretier
Wim Kan
overleden
Twee explosies in Muiden binnen half jaar
KMAN sommeert minister
Voor verf. behang
engoederaad.
Dc Pelikaan
"Meer reclame op tv-
gevaar voor kranten"
SPLITSEN
sS Helft aanvaardt kruisraket
NISSAN MICRA
|~nü extra voordelig
VS beschieten stellingen
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1983
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37186
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB leiden
Voor tet.nrs. zie coloton
Leidse hoogleraar prof. Schaberg verwacht binnen vijf jaar:
NIJMEGEN/AMSTERDAM
(ANP/GPD) - Wim Kan is
overleden. De Nederlandse
cabaretier stierf gisteravond
op 72-jarige leeftijd in het
Radboudziekenhuis in Nij
megen. Hij zal in alle stilte
worden gecremeerd.
Wim Kan was, sinds 1933, ge
trouwd mefde tien jaar oude
re Corry Vonk. Met haar
richtte hij voor de oorlog het
befaamde ABC-cabaret op.
Wim Kan vormde met zijn
Corry een legendarische
twee-eenheid, die door de
oorlog in Nederlands-Indië
tijdelijk werd verstoord. Te
gen het bezoek van keizer Hi-
rohito van Japan aan ons
land in het begin van de jaren
zeventig heeft hij heftig ge
protesteerd. Wim Kan ver
kreeg grote faam als politiek"
conferencier. In 1973 hield hij
zyn eerste oudejaarsavond-
conference op de televisie.
De door Wim Kan veelvuldig
geimiteerde politicus Joop
den Uyl heeft in een reactie
op Kans dood gezegd, dat de
politiek veel aan de cabare
tier te danken heeft. 'In zijn
oudejaarsavondconferences
nam Kan de politiek ernsti
ger dan welke andere gebeur
tenis ook', aldus Den Uyl.
Simon Carmiggelt, die als
tekstschrijver veel aan Kans
succes heeft bijgedragen,
verklaarde bedroefd te zijn
om het verlies van een goede
vriend. 'Niemand kon als hij
de Nederlanders laten lachen
om zichzelf en om de politici,
die ons volk moesten rege
ren', aldus Carmiggelt.
De VARA-televisie zal van
avond in een programma van
negentig minuten de overle
den cabaretier herdenkeii.
De aan Wim Kan gewijde uit
zending begint om half negen
op Nederland 1. (zie ook pagi
na 17).
LEIDEN - Binnen vijf jaar is het
mogelijk om door weefselonder-
zoek eventuele kankercellen aan
te tonen. Op deze manier kunnen
kwaadaardige veranderingen in
cellen al in een zeer vroeg sta
dium worden opgespoord.
Dit maakt het mogelijk processen
nauwkeurig te volgen en eventu
eel therapeutisch te beinvloeden.
Van nagenoeg elk orgaan kan
zonder een operatie en op een
voor de patiënt weinig ingrijpen
de wijze, weefsel worden verkre
gen.
Dat zei prof. dr. A. Schaberg, hoog
leraar in de algemene en bijzon
dere ziektekundige ontleedkun
de aan de Rijksuniversiteit Lei
den, vandaag in zijn afscheids
college. "Deze nieuwe ontwikke
ling is vooral gebaseerd op het
ontdekken van die vroegste ver
andering, die op een weinig in
grijpende wijze kunnen worden
behandeld".
De komende jaren zal het onder
zoek in Nederland, waar de afde
ling medische biochemie van de
Rijksuniversiteit Leiden onder
leiding van prof. dr. A.J. Van der
Eb zeer nauw bij is betrokken,
vooral gericht zijn op hoe en
waarom goedaardige cellen kun
nen veranderen tot kwaadaardi
ge cellen. En er zal precies
kanker aan de baarmoederhals
voorafgegaan wordt door de aan
wezigheid van cellen die aanvan
kelijk nog niet de karaktiristieke
eigenschappen van kankercellen
(binnendringen in het omliggen
de weefsel) bezitten. Na soms ve
le jaren kan dit wel het geval zijn.
den nagegaan welke eigenschap- De scheidende hoogleraar meende
pen kankercellen onder bepaal- dat deze ontwikkeling zich niet
de omstandigheden hebben, bij alleen zal beperken tot het kan-
voorbeeld invloeden uit het mi- kerprobleem maar eveneens van
lieu. belang kan zijn voor andere ziek-
Zo weten de wetenschappers al dat teprocessen.
MUIDEN (ANP/GPD) - Voor de tweede maal dit jaar
heeft zich vanmorgen een explosie voorgedaan in de
kruitfabriek De Krijgsman in Muiden. Daarbij is één
werknemer, de 25-jarige C.van Hees uit Muiden, om het
leven gekomen. Van zijn collega's liep de 22-jarige K.
Dob een shock op en raakte de 54-jarige D. Sorgant
licht gewond.
Stroomlijning van
steun bedrijven
PAGINA 7
Doden en gewonden
bij protest Chili
PAGINA 9
Duel van de Boys
wordt klapstuk
PAGINA 13
Een luchtfoto van de vernielde hal op het fabriekscomplex van De
Krijgsman in Muiden. De fabriek werd hermetisch afgesloten na de ont
ploffing. AUeen politie en eerste hulp kreeg toegang. (Foto anp)
AMSTERDAM (ANP) - Het Komi-
tee Marokkaanse Arbeiders in
Nederland heeft minister Schoo
(ontwikkelingssamenwerking)
gedreigd met een kort geding.
Dat geding zal worden aange
spannen al:s zij niet binnen drie
maal 24 uur terugkomt op de in
houd van een brief aan het NCO.
Daarin schreef minister Schoo dat
het KMAN geen subsidie moet
krijgen omdat men zich nogal
eens van ongeoorloofde metho
den bedient in het verzet tegen
Amicales. Vanochtend was de
sommatie van het KMAN nog
niet op het ministerie gearri
veerd.
WASHINGTON, TOKIO, NEW
YORK (GPD/AP) - De Ameri
kaanse president Reagan heeft
besloten de druk op de Sowjet-
Unie verder op te voeren door al
le handelscontacten tussen Ame
rikaanse luchtvaartmaatschap
pijen en de Russische Aeroflot te
verbieden. Eerder had hij al op
dracht gegeven de sinds de Rus
sische inval in Afghanistan 'sla
pende' kantoren van Aeroflot of
ficieel te sluiten en de drie aan
wezige employees het land uit te
zetten. Commerciële contacten
met Aeroflot blijven echter be
staan.
De NAVO-landen, met uitzonde
ring van Frankrijk en Grieken
land, zijn vanmorgen op het
hoofdkwartier in Brussel over
eengekomen vanaf 15 septem
ber alle vluchten op Moskou
voor 14 dagen op te schorten. De
Duitse regeringswoordvoerder
benadrukte dat het hierbij gaat
om een 'politiek jsignaal' ter on
derstreping van het westerse
standpunt over het vliegtuig-in
cident. De landingsrechten van
Aeroflot in West-Europa zullen
eveneens 14 dagen worden op
geschort. Nog onduidelijk is of
Denemarken en Turkije ten vol-
Japan heeft vandaag aangekon
digd chartervluchten van Aero
flot voorlopig te weren uit pro
test tegen het neerschieten van
het Zuidkoreaanse vliegtuig. De
Japanse regering zal al haar amb
tenaren adviseren bij i
wakkeren van de 'anti-Sowjet-
psychose'. De Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken
Shultz heeft vandaag in Madrid
felle kritiek geleverd op de Sow-
jet-Unie. De kritiek gold vooral
het punt van de mensenrechten,
maar ook de Russische bewape
ning moest het by Shultz ontgel
den.
het buitenland geen gebruik te Nederland heeft gisteravond in de
maken van de diensten van Ae
roflot.
De Britse luchtvaartmaatschappij
British Airways heeft vandaag
haar vluchten naar Moskou voor
twee maanden opgeschort.
Het officiële Russische persbureau
Tass heeft vanochtend op de
maatregelen van de Amerikaan
se president gereageerd met de
beschuldiging dat de regering-
Reagan doorgaat met het aan-
Veiligheidsraad van de VN een
ontwerp-resolutie voorgelegd
die oproept tot een onderzoek
door de secretaris-generaal van
de VN naar het incident. In de
reeds door negen van de vijftien
leden van de Veiligheidsraad ge
steunde tekst wordt 'de vernieti
ging van de Boeing 747 door
Russische gevechtsviegtuigen
en het tragisch verlies van men
senlevens diep betreurd'.
De explosie vond plaats in de sor-
teerderij. Deze fabriekshal werd
zwaar beschadigd. Over de oor
zaak is nog niets bekend. De In
dustriebond CNV wil dat de pro-
duktie by de kruitfabriek blijft
stil ligggen, totdat de oorzaak
van de ontploffing is gevonden.
Het is de tweede explosie in een
jaar tijd by de kruitfabriek. Op 30
mei vloog de produktiehal in de
lucht, waarbij 3 werknemers om
het leven kwamen. De schade
bedroeg toen 1 miljoen gulden.
Naar aanleiding van het ongeval
is in de Kamer gediscussieerd
over de vraag of de fabriek moest
worden verplaatst of gesloten.
Minister De Ruiter (defensie)
vond echter de veiligheidsmaat
regelen rond de fabricage van
springstof voldoende.
Bij De Krygsman, waar ongeveer
250 mensen werken, worden on
der meer half-fabrikaten voor de
munitie-industrie geproduceerd.
Al jarenlang wordt door de be
volking van Muiden actie ge
voerd tegen de fabriek, die zo
langzamerhand berucht is ge
worden door een reeks van onge
vallen. Sinds de opening van de
fabriek, 100 jaar geleden, zijn er
12 ontploffingen geweest. Daar
bij zijn in totaal 39 doden geval
len.
De ernstigste ontploffing deed zien
voor in 1947 toen 17 mensen om
het leven kwamen. In juni 1966
explodeerde het trotylhuis
(springstof) van de fabriek. Nie
mand raakte daarbij gewond
Pelikaanstraat 27, Leiden. Tel.: 071-125813.
DEN HAAG (GPD) - Het bestuur
van de Nederlandse Dagblad
Pers (NDP) is ernstig verontrust
over de medianota van het kabi
net, waarin reclame in lokale en
regionale omroep en abonnee-tv
niet duidelijk wordt uitgesloten.
De dagbladuitgevers menen dat
dit soort reclame grote gevaren
inhoudt voor de positie van de
kranten.
In een brief aan de vaste Tweede-
Kamercommissie voor welzijn,
cultuur en volksgezondheid, die
de medianota over enige tijd zal
behandelen, dringt de NDP aan
op een uitspraak van het parle
ment, die de reclame in lokale en
regionale omroep en abonnee-tv
definitief uitsluit
haar advertentie-inkomsten,
waardoor de dagbladen worden
gedwongen om hun abonne
mentsprijzen te verhogen, aldus
de NDP.
Boot omgeslagen
VLISSINGEN (ANP) - Op de
Westerschelde is vanmorgen om
ongeveer tien uur de Nederland
se baggerboot Sliedrecht 23 ter
hoogte van het plaatsje Paal om
geslagen. Volgens de eerste be
richten is de bemanning opge
pikt door een toegesneld sleep
bootje
Met duizenden woning-
zoekenden in de kaar-
tenbakken is het ver-
35®lTen toewijzen van de weinige
betaalbare huurwoningen het ver
delen van de armoede. Een goed
en billijk volkshuisvestingsbeleid is
niet alleen gebaat bij voldoende
nieuwbouw en het opknappen van
bestaande woningen, ook een
greep op de bestaande woning
voorraad is daarbij onmisbaar.
Het D'66-Kamerlid Nypels, die ook
nog een blauwe maandag minister
van volkshuisvesting is geweest,1
heeft een lofwaardig initiatief-wets
ontwerp in de Tweede Kamer ver
dedigd dat een dam moet opwer
pen tegen het splitsen van wonin
gen. Deze juridische kunstgreep
maakte het mogelijk goede en be
taalbare huurwoningen om te zet
ten in koopwoningen, die daarna
op de markt werden 'uitgepond' on
der de slachtoffers van de woning
nood. Woningzoekenden die geen
vertrouwen meer hadden in het ge
duldige papier van de officiële
wachtlijsten, kochten zich een uit
weg uit hun woningnood via een in
vele gevallen veel te duur koopap
partement.
Deze praktijk heeft grote, nadelige
gevolgen: voor de gemeenten die
steeds minder betaalbare huurwo
ningen kunnen verdelen en voor de
individuele kopers die op te hoge
lasten zitten en geen geld meer
overhebben voor het noodzakelijke
onderhoud van hun woning. Op ter
mijn is dit achterblijven van het on
derhoud ook voor de gemeen
schap, de belastingbetaler, een du
re zaak, want de verkrotting van het
woningbestand vergt ingrijpen van
de overheid tegen enorme kosten.
De praktijk van het splitsen van wo
ningen doet zich immers vooral
voor in oudere buurten, die in aan
merking komen voor stadsvernieu
wing en de bevordering van dit ei
gen woningbezit op een wrakke fi
nanciële basis is in strijd met het
belang van de volkshuisvesting.
Mei uitzondering van de WD steunt
de hele Tweede Kamer het initiatief
van Nypels om de gemeenten
meer armslag te geven het splitsen
van woningen te bemoeilijken. De
WD kan zich blijkbaar nog niet los
maken van een dogmatisch geloof
in de grote waarde van het eigen
woningbezit in alle tijden en onder
alle omstandigheden. Ook wan
neer de nadelen overduidelijk zijn,
blijft de WD dit stokpaardje berij
den.
Overigens kan het splitsen van wo
ningen heel nuttig zijn, bijvoorbeeld
in verband met het afnemen van de
gezinsgrootte, maar daarom is het
juist een goede zaak als de ge
meenten zelf de mogelijkheid krij
gen om een en ander af te wegen
'in het belang van de volkshuisves
ting'.
Staatssecretaris Brokx heeft zijn oor
deel over het ontwerp van het Ka
merlid Nypels nog opgeschort,
maar het kabinet zal in deze zaak
toch de wens van een royale Ka-
mermeerdheid moeten volgen.
Brokx heeft zelf bovendien boter op
het hoofd, want samen met de
toenmalige minister Wiegel (bin
nenlandse zaken) heeft hij in sep
tember 1980 nog een streep ge
haald door een maatregel die Am
sterdam had ontworpen om het
splitsen tegen te gaan. Brokx en
Wiegel hadden toen gelijk met hun
juridische bezwaren, een politieke
oplossing lieten zij helaas achter
wege.
Omdat de koopwoningenmarkt thans
nogal slap is, lijkt het probleem van
het splitsen minder urgent. Nypels
erkent zelf dat de maatregelen 'ei
genlijk te laaf komen. Dat neemt
niet weg dat iedere omzetting van
huur- in koopwoning de spoeling
dunner maakt, en het verdelen van
de armoede derhalve nog moeilij
ker en pijnlijker. En zodra de markt
weer aantrekt, zouden de kwalijke
praktijken van weleer opnieuw de
kop op kunnen steken. Daarom,
beter laat dan nooit.
de schadezowe( op het fa^ De m^ejsorgsuusaüe isookte-
brieksterrein als in Muiden zelf
Üep in de miljoenen. In decem
ber 1972 kwamen 2 arbeiders om
het leven en raakten 18 mensen
gewond door een ontploffing in
de droogkamer van de fabriek.
leurgesteld over de voori
men uitbreiding
reclame. De NDP wijst erop dat
de omroepbijdragen kunstmatig
laag worden gehouden. Door uit
breiding van etherreclame on
dergaat de pers een aderlating in
-NISSAN-
Puur denkwerk.
Buien
Wisselend bewolkt en buien, mini
mumtemperatuur ongeveer 12 gra
den middagtemperatuur ongeveer
17 graden.
In het binnenland matige zuidwesten
wind en aan de kust vrij krachtig.
10 SEPTEMBER 1983.
Zon op: 07.05 uur, zon onder: 20.19 uur.
Maan op: 11.15 «ur, maan onder: 21.52
Waterstanden te Katwijk: hoogwater
om 06.09 en 18.34 uur, laagwater om
02.13 en 14.21 uur.
BIJ UW NISSAN/DATSUN DEALER:
AUTO HEEMSKERK B.V.
LEIDEN Horengracht 79 ROElOFARENDSVEEN Alkemadelaan 1
071-133861-120967 01713-2866-2073
before you buy
LAMSVACHT
SUEDE EN
DEN HAAG (GPD) - Iets meer
dan de helft van de Nederlanders
(52 procent) vindt plaatsing van
kruisraketten in ons land aan
vaardbaar, als in Genève tussen
de Verenigde Staten en de Sow-
jet-Unie overeenstemming
wordt bereikt over beperkte aan
tallen nieuwe kernwapens. Dit
blijkt uit een opinieonderzoek
van het NIPO, in opdracht van
de Nederlandse Atlantische
Commissie.
Van de ondervraagden is 82 pro
cent vóór de onderhandelingen
over beperking van de middel-
lange-afstandswapens in Genè
ve. Voor 60 procent is een resul
taat aanvaardbaar waarbij de
NAVO een deel van de voorgeno
men 572 raketten plaatst in ruil
voor de ontmanteling van een
deel van de 350 Russische SS-
20's. By zo'n resultaat wil 52 pro
cent van de ondervraagden een
aantal wapens in Nederland
(Woensdrecht) toelaten.
damespump met prima pasvorm en makkelijk I
in de kleuren zwart, bruin, grijs en blauw,
winkelprijs 49.95 Bristolprijs 35.-
alieén morgen
BEIROET (Reuter) - De Verenigde Staten hebben gisteren voor het eerst
geschoten op stellingen bij Beiroet, die Amerikaanse eenheden in de
multinationale vredesmacht onder vuur hadden geomen.
Mariniers schoten bij de luchthaven van de Libanese hoofdstad zes hou-
witzergranaten van 155 mm af, terwijl het Amerikaanse marineschip
Bowen vier granaten afvuurde.
Posities van de multinationale vredesmacht Libanon zijn gisteren
opnieuw door de Druzen beschoten, ondanks een verklaring van de
Druzenleider Walid Joumblatt dat de multinationale vredesmacht zou
worden ontzien.
Het Libanese leger meldde dat de opmars van de Druzen naar Beiroet tot
staan was gebracht. Libanese troepen rukken volgens een legerbericht
langzaam op in de richting van het Shoufgebergte, ondanks voortdu
rende aanvallen op hun voorposten.
