c
Udink eens met
sectie op Ogem
Renteverhoging wekt verbazing
Kort zakelijk
Marktberichten
Inventum wil helft
van personeel kwijt
Tinbergen: sturing
alle inkomens nodig
Computer-thermostaat
bespaart stookkosten
Topman wil officieel onderzoek
Prijscompensatie bij
Shell gaat uit cao
Personeel NS
actie-bereid
Derde Wereld armer
Meer winst Wessanen
Beurs Amsterdam
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1983
Heerema
De Heerema-Groep heeft opdracht
gekregen voor het op hun plaats
brengen van de installaties op
het Clyde-olieveld in het Britse
deel van de Noordzee. Het Clyde-
veld, ongeveer 180 mijl ten zuid
oosten van Aberdeen gelegen,
wordt geexploiteerd door een
consortium van Britoil, Esso en
Shell. De werkzaamheden voor
de installaties zullen in de zomer
van 1986 worden uitgevoerd
door een van Heerema's halfdrij-
vende kraanschepen.
HAL
De Holland Amerika Lyn heeft uit
kostenoverwegingen besloten de
gehele organisatie in de VS te
concentreren aan de westkust.
Daartoe zullen het hoofdkantoor
in Stamford (Connecticut) en het
New Yorkse kantoor worden
overgebracht naar Seattle in de
staat Washington, waar zij wor
den gehuisvest in het kantoor
van het touroperatingbedrijf
Westours. Verwacht wordt dat
de samenvoeging van de kanto
ren zal leiden tot een verminde
ring van het aantal personeelsle
den in de VS met ruim 100. Vesti
ging aan de westkust sluit aan bij
het zwaartepunt van de cruise-
en touractiviteiten. Holland
America Cruises heeft besloten
een aantal cruiseprogramma's
aan de oostkust te beëindigen.
Olieveld BP te koop
De oliemaatschappij British Petro
leum (BP) wil een deel van het
olieveld Forties, een van de
grootste velden in de Noordzee,
verkopen. Ze wil er ongeveer 250
miljoen pond sterling (ongeveer
1,13 miljard gulden) voor heb
ben. BP bezit bijna 95 procent
van het veld Forties. Via inschrij
vingen wil zij ongeveer twaalf
procent ervan verkopen. De olie-
produktie in het veld is in 1975
begonnen en heeft het hoogte
punt van 500.000 vaten (van 159
liter) olie per dag al gepasseerd.
Volgens BP zit er olie in tot 1994.
In kringen van de olie-industrie
wordt het besluit van BP verbon
den aan de plannen van de Britse
regering haar aandeel van 39 pro
cent in BP te verkleinen. Onder
druk van de regering zou BP de
plannen voor de verkoop hebben
moeten bekendmaken voordat
een deel van het overheidsbe
lang aan de particuliere sector
wordt verkocht.
Visserij
De visserij in de Europese Ge
meenschap krijgt uit de kas in
Brussel 36,4 miljoen ecu (onge
veer 93 miljoen gulden) voor een
groot aantal projecten, variërend
van de bouw van vissersschepen
in Griekenland tot het kweken
van oesters in Ierland, zo is don
derdag in Brussel meegedeeld.
Bijna de helft van het bedrag is
bestemd voor de modernisering
van vissersvloten. Griekenland,
Italië en Engeland krijgen elk
ruim zes miljoen ecu (15,3 mil
joen gulden), de andere kustlan
den bedragen variërend van
137.000 ecu (350.000 gulden) tot
5,5 miljoen ecu (14 miljoen gul
den).
Veiling Leiden: aardappelen 26-70, An
dijvie 80-115, Pronkbonen 2.00, Snij
bonen 2.05 - 2.85, Stambonen 1.25-
2.00, Kroten 31-59, Spitskool 32-70,
Postelein 174-184, prei 60-1.22, spina
zie 124-161, broccoli 3.25-3.45, venkel
2.15-3.00, spruiten A 162-187, spruiten
B 2.00-2.18, Spruiten C 177, spruiten
D 1.20-2.35, uien 32-75, Waspeen 39-
43, Meloenen 139-310, Bloemkool 6
per bak 210-285, bloemkool 8 per bak
1.95-225, bloemkool 10 per bak 2.00,
sla 50-69, bleekselderij 71-92. bospeen
1.55-165, peterselie .28-56, selderij 29-
43, paprika st. 13-30.
Groenteveiling Katwijk aan
den Rijn: Andijvie per kg: 0,92,
Boerekool 1,30, Sperziebonen
1,40, Spitskool 0,42-0,43, Bos
peen II 1,46-1,56, Waspeen AI per
kist 7,-10,40, All 3,80-7,70, BI 12-
16,40. Aanvoer 184 ton. Breek-
peen BI 4,70-4,80, Cl 12,30-13,40,
Sla I 0,30-0,37, Uien per kg, 0,35-
0,59, Selderij 0,32-0,34, Bloem
kool 6 per bak I 2,83-2,95, 81 2,18-
2,44, 101 1,63-1,64, 121 1,19-1,51.
Aanvoer 4562.
Economie
BILTHOVEN (ANP) - De Konink
lijke Fabrieken Inventum NV
(280 werknemers, vestigingen in
Bilthoven, Wolvega en Meppel)
moet voor het eind van dit jaar
140 tot 160 arbeidsplaatsen kwijt
om op een gezonde basis te kun
nen werken en weer winst te
kunnen maken. Dit heeft direc
teur ing. J.V. Gielen gisteren des
gevraagd meegedeeld. De voort
gang van Inventum als zodanig
is niet in gevaar.
Inventum heeft de resultaten de af
gelopen drie jaar zien teruglo
pen. Het marktaandeel in de
elektrische dekens zakte van 60
naar 44 procent en ook het aantal
verkochte boilers liep vanwege
de hogere elektriciteitsprijzen te
rug. Ook de resultaten van Iven-
tair, een onderdeel dat zich be
zighoudt met ue piuduküe van
onder meer keukenapparatuur
voor vliegtuigen, zijn bij de ver
wachtingen achtergebleven, al
dus Gielen. Gekoppeld aan hoge
kosten en verouderde produktie-
middelen levert dat de noodzaak
om op korte termijn 140 tot 160
arbeidsplaatsen te schrappen, zo
yis uit een onderzoek van het ad
viesbureau Van der Torn en Bu-
ningh gebleken.
De ontslagen zullen vooral vallen
onder het personeel dat niet di
rect bij de produktie betrokken
is, aldus Gielen, omdat het indi
recte personeel zwaar oververte
genwoordigd is. De drie vestigin
gen zullen volgens Gielen zo mo
gelijk tot één vestiging worden
teruggebracht. Het emailleerbe
drijf in Meppel (negen werkne
mers) zal zeker worden gesloten.
TILBURG (ANP) - Er is behoefte aan directe stimulering van de
werkgelegenheid. Er is geen bezwaar om ter financiering daar
van meer geld in omloop te brengen. Om te voorkomen dat de
inflatie daardoor weer gaat stijgen is een duidelijke inkomens
politiek noodzakelijk. Tot die conclusie kwam prof. dr. J. Tin
bergen gisteren op een studiemiddag van de Katholieke Hoge
school in Tilburg.
Inkomenspolitiek is volgens Tinbergen ook nodig omdat vrijwel
elke groep, tot en met hoogstbetaalden, georganiseerd is en voor
haar belangen opkomt. Zo'n politiek moet dan ook niet alleen de
lonen, maar alle inkomens omvatten. Overigens is Tinbergen
van mening dat het op nationaal niveau maar beperkt mogelijk
is onze regering niet veel meer dan een college van burgemees
ter en wethouders. Wij moeten ons heil vooral verwachten van
een internationale aanpak, zo luidde Tinbergens boodschap.
De Tilburgse hoogleraar Schouten ziet evenals Tinbergen wel wat
in geld pompen in de economie. Dat moet gepaard gaan met een
strakke loonpolitiek om de inflatie in de hand te houden. Dat,
aldus de Tilburgse hoogleraar, is theoretisch de beste oplossing,
maar het is praktisch niet uitvoerbaar omdat deze regering dat
niet wil.
DEN HAAG (ANP) - TNO heeft
een programmeerbare kamer
thermostaat ontwikkeld waar
mee 10 15 procent energie kan
worden bespaard. De lliermo-
staat is bedoeld als alternatief
voor de thermostaten die op gro
te schaal in gebruik zijn in wo
ningen met centrale verwar
ming. Deze thermostaten zyn
niet in de eerste plaats gericht op
energiebesparing, aldus een
TNO-woordvoerder.
TNO heeft de nieuwe vinding gis
teren bekendgemaakt. De ther
mostaat wordt over een week of
vier op de markt gebracht door
het bedrijf Werner Electronics in
Wassenaar onder de naam Data-
term-optimizer. De prijs van het
apparaat komt op ongeveer vier
honderd gulden. Volgens TNO
maken de eenvoudige installatie
en bediening van het apparaat
grootschallige toepassing moge
lijk.
Het geheim van deze nieuwe ther
mostaat berust, aldus een TNO-
woordvoerder, op de mocropro-
cessor en met name op het ge
heugen waarmee het nieuwe ap
paraat is uitgerust. Daarmee is
de thermostaat in staat om te
onthouden hoe het opwarmen en
afkoelen verloopt. Aan die ken
nis past het apparaat zich aan.
Zo kan de thermostaat bepalen
binnen een door de bewoner ge
kozen temperatuurverloop wan
neer de verwarmingsinstallatie
ochtends, 's middags en 's
avonds het meest voordelig kan
worden ingeschakeld.
AMSTERDAM (ANP) - De voormalige bestuursvoorzitter van Ogem, drs. B.J. Udink, is
een voorstander van een enqueteprocedure door de Ondernemingskamer van het Am
sterdamse Gerechtshof, waarbij de oorzaken van de ondergang van het eens grote con
cern worden onderzocht. „Ik ben voor openbaarheid en een onderzoek met juridische
garanties", aldus de heer Udink.
De oud-topman zei dit gisteren
voorafgaand aan de zitting ach
ter gesloten deuren van de On-
dernémingskamer. In deze zit
ting werden de verzoekschriften
tot het houden van een enquete
procedure behandeld. Tégen een
dergelijke procedure zijn o.m. de
voorganger van Udink bij Ogem,
de heer Fibbe en voormalige
commissarissen onder wie de he
ren Blaisse en Sanders.
Als reden voor het feit, dat hij
zich pas de laatste tijd gaat we
ren in het steekspelrond zijn per
soon noemde de heer Udink zijn
aanvankelijke verwachting, dat
het rumoer rond Ogem wel zou
verstommen. Na een open brief
aan een krant eind juni was dit
donderdag het eerste optreden
van de heer Udink, waarbij hij
zich verweerde en weer liet zien.
Hij werd vergezeld door zijn juri
disch raadsman mr. Schaberg.
Op de bijeenkomst wemelde het
overigens van de advocaten en
juridische adviseurs. Het steek
spel rond de Ogem-belangheb-
benden staat dan ook bol van ju
ridische scherpslijperij. Onder
de aanwezigen ontbraken de he
ren Fibbe en de commissarissen,
die tegen de procedure zijn. Zij
lieten zich vertegenwoordigen
door mr. Maris.
De enqueteprocedure werd aange
vraagd door de Stichting Onder
zoek Bedrijfsinformatie SOBI
ROTTERDAM (ANP) - De leden
van de Industriebond FNV bij
Shell Raffinaderij in Pernis en
Shell Chemie in Moerdijk (totaal
6.000 werknemers) zijn op vier
vergaderingen die woensdag en
donderdag werden gehouden in
meerderheid akkoord gegaan
met het laatste aanbod van de
AMSTERDAM (ANP) - De Ver-
voersbond FNV heeft van zijn le
den bij de Nederlandse Spoor
wegen de ópdracht gekregen ac
ties te gaan voorbereiden tegen
de aangekondigde korting van
3,5 procent op de salarissen van
ambtenaren en trandvolgers en
op de uitkering met ingang van
volgend jaar. Dat hebben de
NS'ers gisteren besloten op een
vergadering in Amsterdam.
De bedrijfsgroep Spoorwegen van
de Vervoersbond wil zich samen
met andere ambtenaren en
trendvolgers gaan beraden op
mogelijkheden zich tegen het
voornemen van de regering te
verzetten. Een voorstel van die
strekking werd met algemene
stemmen aangenomen.
Shell-directie voor een nieuwe
eenjarige cao (1 april 1983-1 april
1984).
Daarmee hebben de FNV-leden, zij
het zeer aarzelend, ook inge
stemd met de wens van Shell dat
het systeem van automatische
prijscompensatie uit de cao
moet. Er is afgesproken dat in de
toekomst bij de cao-onderhande
lingen wel het stijgingspercenta
ge van de prijsindexcijfers zal
worden betrokken, maar dat niet
bij voorbaat vast staat hoe en tot
welke hoogte dit stijgingsper
centage wordt aangewend.
Volgens districtsbestuurder Piet
Scheel van de Industriebond
FNV vond de meerderheid van
de op de vergadering aanwezige
leden dat de cao wat hen betreft
toch kan worden ondertekend,
omdat over vijf maanden bij de
nieuwe onderhandelingen al zal
blijken hoe Shell de nieuwe for
mulering over de prijscompensa
tie in de praktijk wil toepassen.
Volgens Scheelemoet overigens
de periode tot het aflopen van
het contract worden gebruikt om
van vakbondszijde iets te doen
aan de geringe betrokkenheid
van het Shell-personeel bij zaken
die hun arbeidsvoorwaarden be
treffen. De vier vergaderingen
waarop over de cao-voorstellen
van Shell werd gesproken, wer
den door slechts tweehonderd le
den bezocht.
namens een aantal aandeelhou
ders. Verschillende partijen ijve
ren er voor om klaarheid rond
het Ogem-verleden te brengen.
Dit zijn de aandeelhouders rond
SOBI, de Vereniging Effectenbe
scherming (VEB) en de onder
zoekscommissie Ogem.
Het zittende bestuur van de in sur
séance verkerende Ogem, met
voorzitter Van Berkel en com
missarisvoorzitter Pluygers, pro
beerde SOBI c.s. de wind uit de
zeilen te nemen door zelf een on
derzoekscommissie in te stellen.
Deze commissie onder leiding
van prof. Slagter is inmiddels
met haar onderzoek begonnen.
Het verschil met een enquete
procedure is echter, dat de door
de Ondernemingskamer be
noemde onderzoekers met de
wet in de hand gerechtigd zijn
om alle boeken en bescheiden in
te zien en de betrokkenen onder
ede te verhoren. Als uit een even
tueel onderzoek wanbeleid zou
blijken, dan, zo heeft SOBI-voor-
zitter Lakeman herhaaldelijk la
ten weten, kunnen de verant
woordelijke bestuurders
hoofdelijk aansprakelijk worden
gesteld.
De Ondernemingskamer heeft de
zaak aangehouden tot 10 novem
ber, maar het is onzeker of er dan
een uitspraak komt, zo zei desge
vraagd SOBI-voorzitter Lake
man na de zitting. SOBI werd tij
dens de bijeenkomst door het
huidige Ogem-bestuur verweten
niet over de vereiste 50.000 stem
men te beschikken om een en
queteprocedure te mogen aan
vragen. Op 7 oktober zal SOBI
moeten aantonen wel het vereis
te aandelenkapitaal achter zich
te hebben.
Eén op de vijf
gezinnen eet
uit eigen tuin
BIDDINGHUIZEN (ANP) -
Particuliere moestuinen pro
duceren per jaar 200.000 ton
groenten. Dat is veertien kilo
per bevolkingslid of twintig
procent van het totale bin
nenlandse verbruik. Deze ge
gevens heeft de directeur ak
kerbouw en tuinbouw van
het ministerie van landbouw
en visserij, ir. W.F.S. Duff-
hues (rechts op de foto) giste
ren opgesomd bij de opening
van de nationale volkstuinda
gen op de Flevohof.
In diezelfde particuliere tuinen
wordt jaarlijks nog eens
90.000 ton aardappels
geoogst: tien procent van de
totale consumptie. De ambte
naar zei verder dat het onder
zoek aan het licht heeft ge
bracht dat ruim zestig pro
cent van de Nederlandse ge
zinnen een eigen tuin heeft.
De Flevohof herbergt 5000
vierkante meter model-volks
tuin.
WASHINGTON (UPI) - De buitenlandse handel van de ontwikkelings
landen is in het eerste kwartaal van dit jaar sterk verminderd, zo meldt
het Internationale Monetaire Fonds (IMF). Ontwikkelingslanden die
geen olie produceren hebben in de eerste drie maanden van dit jaar
voor 85,4 miljard dollar ingevoerd, 11,7 procent minder dan in het kwar
taal ervoor en 13,4 procent minder dan in het eerste kwartaal van vorig
jaar.
De uitvoer van de landen van de Derde Wereld zonder olie had een waar
de van 73,6 miljard dollar, 10,9 procent minder dan in de laatste drie
maanden van het afgelopen jaar en 1,6 procent minder dan in de eerste
drie maanden van vorig jaar. Schuldproblemen veel landen dwingen
tot verkleining van de invoer, terwijl de recessie de uitvoer naar de
industrielanden bemoeilijkt.
Een gunstige ontwikkeling vertoont het tekort op de gezamenlijke han
delsbalans van de ontwikkelingslanden die geen olie produceren. In
het eerste kwartaal bedroeg dat tekort 11,8 miljard dollar tegen 23,8
miljard dollar in het eerste kwartaal van vorig jaar.
AMSTELVEEN (ANP) - Wessanen (voedings- en genotmiddelen) heeft in
het eerste halfjaar van 1983 een nettowinst behaald van 13,9 miljoen
gulden tegen 11,5 miljoen over dezelfde periode van 1982, een stijging
van circa 21 pet. Deze winst is berekend op basis van vervangingswaar
de. Berekent men de nettowinst op basis van de historische kostprijs
na belasting, dan komt deze uit op f 17,7 tegen f 13,7 min, aldus het
concern.
De concernomzet steeg met circa 15 procent tot 1688 miljoen. De omzet
cijfers hebben betrekking op een grote verscheidenheid van artikelen
en produkten en worden in belangrijke mate mede beinvloed door de
prijzen van de verwerkte grondstoffen.
Voor geheel 1983 wordt overeenkomstig de verwachtingen een hoger
resultaat voorzien dan over 1982 (28,1 miljoen netto;.
AMSTERDAM (ANP) - De Nederlandsche
Bank heeft vandaag de officiële rentetarie
ven over de hele linie met een half procent
verhoogd in reactie op de renteverhoging in
West-Duitsland.
Het promessedisconto, van groot belang voor
de handelsbanken omdat zij hun voornaam
ste tarieven voor kortlopende kredieten en
leningen voor het bedrijfsleven hieraan kop
pelen, staat nu op 5 procent. Wijziging van
dit tarief werkt in het algemeen door op de
kapitaalmarkt en kan daarmee tevens van
invloed zijn op de hypotheektarieven. De
voorschotrente, het tarief waartegen banken
bij de centrale bank kunnen lenen, staat nu
op 5,5 procent.
In de obligatiemarkt werd woensdag en ook
aanvankelijk gisteren geen rekening gehou
den met een discontoverhoging. Nadat
Duitsland besloot de lombardrente met een
half procent te verhogen ging men in Am
sterdam hier en daar twijfelen, hoewel men
met de aangekondigde 9 procent staatsle
ning in het achterhoofd toch geloofde dat
Nederland zich voorlopig afzijdig zou hou
den. Men denkt nu dat de kansen op een suc
cesvolle staatslening zullen afnemen.
De Bundesbank in West-Duitsland besloot gis
teren het lombardtarief (de beleningsrente
op waardepapieren van handelsbanken) 5,5
procent te verhogen, omdat de hoeveelheid
geld in omloop te sterk is gegroeid en omdat
de afstand tot de Amerikaanse rentetarieven
te groot wordt geacht. Het disconto bleef
vier procent. De beleningsrente geldt wan
neer geldinstellingen bij de Bundesbank
verhandelbare waardepapieren voor korte
tijd onderbrengen.
De kans dat de tarieven voor consumptief kre
diet en voor hypotheken in de bondsrepu
bliek snel omhoog gaan wordt klein geacht
omdat de vraag daarnaar betrekkelijk klein
is en de concurrentie van de banken groot.
Het bestuur van de Bundesbank hoopt dat de
vermindering van het verschil tussen de
Westduitse en buitenlands rentetarieven de
koers van de mark (en dus de prijzen) zal
stabiliseren.
AANDELEN binnenland doorlopend
bannedam
Noteringen van vrijdag 9
september 1983 (tot 12:31 uur)
14850 150.80
begemann
WytMOOOc
bols c
brederoc
buhrmtetc
379.00
1770.00
geldelllc
167.00+ 170.00+
270 00 273,00
57500 552 00
72100 00 71800 00
330.00 340.00B
105.00 108.00
82 00 82 00
9550 93 00+
187 00 189 00
7600 1 73 00
700.00
65 00
405 00
205.00
3180
240 00
burroughs
westingh 46.80 4
beleggingsinst.
tokyo pac. 112 50 11
wereldhave 15100 15
OBLIGATIES
staatsleningen
bng
bg 118
bg 10+4 0
101.20 101 ZO
*i*o 9'/4 834)3 99 20
SiO'/ü 82-87 120.80
nmb 7*4 83-92
nmb s 8*4 78
Igh 7*4 77-85
rabh 11 80-88
rabh8*4 83
wuh 8*4 78-87 99 40 9
parallelmarkt
officieel toegelaten
75.00+ 75.00
indices e.d.
indices (a.n.p.-c.b.s)
Bankleningen
goud en zilver
Goud: 39740 - 40240
Zilver: 1140 - 1210
buitenlands geld
Amerikaanse dolar 2.94 3.06
Engelse pond 4,32 4.62
Belg franc (100) 5.40 5,70
k (100)
109.75 113.75
Hal. lire (10000) 17,95 1 9.75
Spaanse peseta (100)
e (100) 3.00 3.80
VERKLARING DER TEKENS
NG otioéle nol geschorst
achtergestelde lenmg
Beursoverzicht
Volgende week emissie KLM?
Op de Amsterdamse Eflecten-
beurs wordt verwacht dat KLM vol
gende week mededelingen zal
doen over de plannen voor een
emissie van 1.3 min aandelen in
Amerika.
De koers van KLM steeg vanmor
gen op een nogal verdeelde beurs
ruim 13. Ook Unilever ging het voor
de wind. mei een stijging van om
n nabij I 3,50, hetgeen volgens de
Elsevier-NDU moest, na dagen
lang flink Ie zijn gestegen, plotse
ling fors inleveren Rond het mid
daguur beliep het verlies zon f 8.
Dat werd vooral geweien aan de
geringe omzetten in dit tonds.
De beurs keek vanmorgen al be
langstellend uit naar nieuws rond
de plannen van Ermia en Amev,
dat in de loop van de dag bekend
gemaakt zou worden. In afwach
ting daarvan schommelde Ennia
rond het middaguur op een gulden
koerswinst.
Ook zou er nieuws van enkele be
leggingsfondsen (samenwerkin-
gen) te verwachten zijn, zo wist
men vanmorgen op de beurs. De
internationals waren nogal ver
deeld. evenals de banken ABN
moest 13 inleveren. Akzo won 11
en Koninkli|ke Olie schommelde
rond een winst van f 0.50.
