Veel Franse muziek in
Meesterserie van K&O
R.O.
graag in Leiden
-c
J
Boeiend en veelzijdig concertseizoen
„Akoestiek Stadsgehoorzaal schitterend"
Extra
ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1983
Ondanks bezuinigingen aller
wegen, die ook de Leidse
volksuniversiteit K&O niet
ongemerkt voorbijgaan, staat
Leiden en omstreken weer
een boeiend en veelzijdig
concertseizoen te wachten,
K&O-directeur Tjitte Weber,
trots op het feit dat Leiden
tot de weinige steden be
hoort waar het concertbe
zoek niet terugloopt, heeft
het veel kopzorg gekost om
een programma samen te
stellen, dat kwantitatief maar
vooral ook kwalitatief niet
onderdoet voor dat van vori
ge jaren.
"Een hele opluchting, want nu ligt
alles vast, onvoorziene omstan
digheden daargelaten natuurlijk.
We hebben het hoe dan ook dit
seizoen weer kunnen redden.
Voor een belangrijk deel komt
dat ook doordat we in het geluk
kige bezit zijn van de Kapelzaal,
een zaal die ons niets kost en ui
termate geschikt is voor kamer
muziek". Inderdaad leert een
blik in het jaaroverzicht dat er 52
kamermuziekconcerten in de
Kapelzaal geprogrammeerd zijn
tegen 6 concerten in de Foyer
van de Stadsgehoorzaal (de kof
fieconcerten) en 10 orkestconcer
ten in de Stadsgehoorzaal.
Meesterserie
De opzet van het K&O-programma
is in grote lijnen dezelfde geble
ven. De Meesterserie in de Stads
gehoorzaal omvat vier concerten
door het Rotterdams Philharmo-
nisch Orkest, één door het Resi
dentie Orkest en één door het
Amsterdams Philharmonisch
Orkest, en drie te geven door een
kamerorkest, het Caecilia Con
sort. Het traditionele kerstcon
cert, dat als steeds door het Ge
westelijk Orkest Zuid-Holland
onder leiding van David Porce-
lijn en het koor Ex Animo onder
leiding van Wim de Ru verzorgd
wordt, behoort eveneens tot deze
serie. Het weinig uitgevoerde
Tripelconcert voor piano, viool,
cello en orkest Op. 56 van Beet
hoven vormt een interessant pro
gramma-onderdeel hiervan. So
listen zijn Jean Jacques Kanto-
rov, Herre Jan Stegenga en Ale
xander Warenberg.
Opvallend is dat dit jaar in de
Meesterserie meer Franse mu
ziek dan andere jaren te beluiste
ren zal zijn. Het Amsterdams
Philharmonisch Orkest geeft on
der leiding van Jan Cober een
uitvoering van Ravels 'Ma mère
l'Oye', vijf sprookjes van Moeder
de Gans door Ravel voor piano
geschreven en later door hemzelf
op meesterlijke wijze voor orkest
bewerkt. In hetzelfde program
ma is Jean-Philippe Gollard so
list in de Ballade voor piano en
orkest van Fauré, en in het 1ste
pianoconcert van Liszt; Wagners
Tannhauser ouverture en Venus-
berg-muziek besluit dit merk
waardige programma.
Onder leiding van James Conlon
voert het Rotterdams Philhar
monisch Orkest eveneens een
programma uit dat, op de Ouver
ture Candide van Leonard Bern
stein na, geheel Frans georiën
teerd is: Debussy's symfonische
gedicht Prélude a l'après-midi
d'un faune was het eerste echt
impressionistische werk dat ge
schreven werd, in al haar subtili
teit revolutionaire muziek, waar
in met alles waar de Duitse
romantiek voor stond werd afge
rekend. Daniel Wayenberg speelt
het Pianoconcert in G van Ravel,
het concert dat met een zweep
slag begint, en samen met Louis
van Dijk het Concert voor twee
piano's van Poulenc. Ravels
Rhapsodie Espagnole besluit dit
concert.
Residentie Orkest
Het Residentie-Orkest, dat de
Meesterserie opent onder leiding
van Heinz Wallberg, voert de 9e
Symfonie van Dvorak uit. De
pianist Arnaldo Cohen speelt de
Paganini Variaties van Rachma
ninoff, en de Dance symphonetta
van Gould besluit dit concert.
De pianiste Christina Ortiz is met
het Rotterdams Philharmonisch
Orkest onder leiding van Kasper
de Roo te horen in Mendelssohns
lste Pianoconcert. Het symfo
nisch gedicht Feste Romane
(1929) van de Italiaanse impres-
Het Caecilia Consort: drie kamerconcerten in de Meesterserie met o.a. James Galway.
sionistische componist Ottorino
Respighi besluit dit concert
waarop verder nog werken van
Suppé, Handel en Grieg worden
uitgevoerd. Eveneens met dit or
kest, met dirigent Heinz Friesen.
speelt de Japanse violiste Kaoru
Kakudo het Vioolconcert in A
K.V. 219 van Mozart. Geflan
keerd wordt dit werk door Wag
ner (ouverture Rienzi), Massenet,
Ponchielli (Urendans) en Les
Préludes van Liszt, dat een be
langrijk moment in de muziekge
schiedenis vertegenwoordigt.
Geschreven naar een gedicht van
Alphonse dr Lamartine schiep
Liszt met dit werk het genre van
het symfonisch gedicht, een één
delig orkestwerk waaraan een li
terair programma (d.w.z. een ver
haal of gedicht) ten grondslag
ligt dat de vorm van het werk be
paalt.
De Rrogramma's van de concerten
door het Caecilia Consort zijn
nog niet volledig bekend. Vast
staat dat Rami Koch Schuberts
Rondo voor viool en orkest zal
vertolken; Jenny Zacharieva, zo
langzamerhand een vertrouwde
verschijning op het Leidse con
certpodium, speelt het Piano
concert in Es K.V. 271 van
zart, één van de weinige concer
ten die Mozart niet voor eigen ge
bruik schreef. Op het laatste con
cert van dit ensemble brengt de
vermaarde fluitist James Galway
concerten van Vivaldi en Mozart.
De koffieconcerten op zondagmor
gen in de Foyer van de Stadsge
hoorzaal brengen een paar grote
namen: de pianisten Jenny Za
charieva, Daniel Wayenberg en
George van Renesse, die na an
derhalf jaar niet te zijn opgetre
den een Schubertprogramma
zullen verzorgen; de cellist Ja
mes Kreger wordt begeleid door
Steven Mayer, het Ludwig Trio
bestaande uit Jean Jacques Kan-
torov, Vladimir Mendelssohn en
Herre Jan Stegenga, en het Delos
Strijkkwartet uit Amerika, dat
tot de topensembles gerekend
wordt, nemen deze concerten
voor hun rekening.
Kamermuziek
Kapelconcerten zijn er weer op de
woensdagavond bijna elke week
is er kamermuziek te beluiste
ren, door meer of minder beken
de musici en ensembles ge
bracht. Om er enkele te noemen:
het duo Peter de Bree- Paul Ko
men (hobo-piano), de gitaarduo's
Peter Hendriks-Frits Kuin en
Joop Koek-Edith Leerkens, het
duo Henk Vos-Saar Strumphler
(fluit-harp) die hun programma's
vaak met een praatje toelichten,
de Nederlandse pianisten Elisa
beth Nijenhuis en Bernard van
den Boogaard, en het duo Paul
Peter Spiering-Hans Broekman
(viool-piano). Vier concerten zul
len gegeven worden door Griek
se, pianisten. De contacten hier
voor kwamen tot stand tijdens
een interpretatie-cursus die Tjit
te Weber in Athene gaf op het
Griekse Conservatorium. O.a.
Aleka Simeonicou, die door de
voorronden van het Concours
Elisabeth wist te komen, en Ma
ria Kanatsouli zullen te horen
zijn.
Bescheidener van opzet is de serie
Kamermuziek door leden van
het Residentie Orkest geworden.
Door de gevarieerde samenstel
ling van dit ensemble zijn deze
programma's altijd zeer afwisse
lend, flexibel en verrassend. In
het oog springen een Trio voor
piano, viool en cello, van Fanny
Hensel-Mendelssohn, de begaaf
de zuster van Felix; het schitte
rende Introduction et Allegro
voor harp, met begeleiding van
strijkkwartet, fluit en klarinet
van Ravel, het Trio voor fluit, alt
viool en cello van Albert Rous-
sel, en vooral de Suite voor klari
net, viool en piano van Strawins-
ky naar diens Histoire du soldat,
een werk uit 1918 voor zes instru
menten slagwerk spreekstem en
mimespeler.
De Kamermuziekserie op vrijdag
avond brengt gerenommeerde
namen als Koos Verheul-Jan van
der Meer (fluit-piano), het Men
delssohn Trio (Alwin Bar piano,
Elias Arizcuren cello en Lex
Korff de Gidts viool), het Pemos
Trio (Else Krieg viool, Jan Gruit-
huijsen piano, Herman Braune
klarinet), het gitaarduo Bert
Maas-Erik Otte, de gitariste Ma
rijke Rodriguez met een Spaans
programma, wederom de pianis
te Jenny Zacharieva, en als pri
meur de Joegoslavische cellist
Valter Despalj, die een komeet
achtige carrière maakt, begeleid
door Ronald Brautigam.
Maandagen
De maandagavond-serie heeft een
andere opzet gekregen: projects-
gewijs wordt steeds een aantal
avonden gegroepeerd rond een
bepaald thema. Drie avonden
zijn gewijd aan 'De vioolsonates
door de eeuwen heen". Uitvoe
renden zijn Robert Szreder en
Peter Zimmerman met sonates
van o.a. Tartini, Handel, Mozart,
Brahms, Franck en Sjostako-
vitsj.
De pianist Michael Cave, die in
Amerika bekendheid verwierf
door de uitvoering van Mozarts
concerten in authentieke stijl
Bij pianist Steven Mayer op de koffie.
met eigen cadensen, wijdt vier
avonden aan Schumann, een
zware opgave. De Nederlandse
pianiste Toos Onderdenwijn
gaard, die zich in Liszt gespecia
liseerd heeft, zal twee concerten
met werken van deze componist
geven, waarbij zij tevens een toe
lichting verzorgt. Een Brahms-
cyclus van twee avonden wordt
verzorgd door Jenny Zacharieva,
de cello-sonates van Beethoven
door Herre Jan Stegenga en Al-
win Bar vullen twee avonden, en
een Chopin-project wordt ver
zorgd door Alwin Bar. De sona
tes voor viool en piano van Beet
hoven worden integraal uitge
voerd door Wiktor Liberman en
Alexander Warenberg.
De samenwerking met de Stich
ting Vrienden van het Lied resul
teert in drie avonden waarop
Meinhard Kraak met Joke Boon
aan de vleugel de cyclus Die
schóne Müllerin uitvoert; Elisa
beth Cooymans verzorgt met me
dewerking van de harpiste Erika
Waardenburg, de fluitiste Dieks
Visser, en de alvioliste Henk Se-
kreve de tweede avond; en de
laatste avond is gewijd aan liede
ren met dezelfde teksten van ver
schillende componisten. De ge
bruikelijke bemiddeling van
K&O voor de uitvoeringen van
de Nederlandse Operastichting
in het Circustheater in Scheve-
ningen en bij voldoende belang
stelling zelfs het vervoer daar
heen, completeert deze lijst.
Afdelingen
Ook de afdelingen bieden op mu
ziekgebied gevarieerde concer
ten. In Leiderdorp worden in de
Muzenhof en de Dorpskerk con
certen gegeven door o.a. het
Blokfluitensemble Praetorium
onder leiding van Piet Kunst en
het Leiderdorps Kamerkoor.
In de*Katwijkse Dorpskerk concer
teert het Toonkunstorkest Lei
den m.m.v. de harpiste Saar
Strumphler en de pianisten Ste
ven Mayer en Tjitte Weber;
laatstgenoemden zullen het Con
cert in c kl. van Bach voor twee
piano's uitvoeren, dat een bewer
king is van het bekende concert
voor twee violen in d kl. t.
Ter gelegenheid van het vijfjarig
bestaan van K&O Katwijk zal
hetzelfde concert, dat bij de op
richting door het pianoduo Tjitte
Weber en Marinus Flipse gege
ven werd, herhaald worden. Be
langwekkend is ook het optre
den van Herre Jan Stegenga, cel
lo, Rosaline Piveteau viool met
pianobegeleiding en het Neder
lands Gitaartrio bestaande uit
Wim Spruijt, Dick Hoogeveen en
Henk Westhiner dat vorig sei
zoen met een koffieconcert in
Leiden grote indruk maakte.
De afdeling Oegstgeest van K&O
brengt in het Groene Kerkje
weer een aantal bijzondere pro
gramma's voor fijnproevers; het
Loeki Stardust Kwartet, een pia
norecital door Steven Mayer, het
Ludwig Trio, een vioolrecital
door Emmy Verhey, het harpduo
Edward Witsenburg en Emily
'Heyens, en het barokensemble
Intermezzo o.l.v. Stance Bakker.
Het kerstconcert in de Willi-
brordkerk wordt verzorgd door
het English Festival Chorus o.l.v.
Julian Williamson.
MIES ALBARDA.
"De Leidse muziekliefhebbers
mogen van geluk spreken:
hun stad heeft een uitsteken
de concertzaal met een schit
terende akoestiek". Met deze
woorden opent het prospec
tus waarin het Residentie Or
kest de programma's van de
twee Leidse concertseries
voor het komende seizoen
bekendmaakt.
Lof voor de Leidse Stadsgehoor
zaal dus, die gezien moet worden
tegen de achtergrond van de za-
lenellende waar het Residentie
Orkest mee te kampen heeft in
Den Haag. Het R.O. is vorig jaar
begonnen met een op het eerste
gezicht vermetele actie: het bij
eenbrengen van geld om zelf een
muziekzaal in Den Haag te bou
wen, zodat er een einde komt aan
het zwerven van de ene zaal naar
de andere. Hoewel de Leidse mu
ziekliefhebbers niet direct be
trokken zullen worden bij deze
Bouw-Mee-actie, waarin op een
zo breed mogelijk muzikaal ge
bied geld wordt verzameld, kun
nen zij die het R.O. goed gezind
zijn toch hun bouwsteentje bij
dragen door bijvoorbeeld lid te
worden van de vereniging Vrien
den van het Residentie Orkest.
Ook de grammofoonplaten, die
het R.O. in eigen beheer zal laten
verschijnen, vormen een belang-
rijk aspect in de fondswerving.
Twee series
Wat heeft het Residentie Orkest
Leiden dit jaar te bieden? Zoals
gebruikelijk worden er twee se
ries gegeven, één van vijf concer
ten op één vrijdag- en vier zater
dagavonden, en de bekende serie
van drie familieconcerten op
vrijdagavond met een vervroegd
aanvangsuur. Dirigenten van de
eerste serie zijn in de eerste
plaats Hans Vonk (twee concer
ten), Heinz Wallberg, en Peter
Eötvös. Ook dit jaar laten de pro
gramma's een gelukkige ver
menging van goede bekenden
uit het 'ijzeren' repertoire met
minder vaak gehoorde werken
zien. Mozarts Vioolconcert in D
K.V.218 gespeeld door Thomas
Zehetmair, en het schitterende
Pianoconcert in d kl K.V. 466
componist teruggreep op de
klassieke indeling en vormen, en
de tonaliteit nog niet had losgela
ten ten gunste van de dodekafo-
nie. 'Mijn mee§t diatonische
werk", zei Strawinsky er zelf
van. Bartoks lste Pianoconcert
dat gespeeld wordt door de Chi
nese pianist Pi-hsien Chen werd
in 1926 gecomponeerd en valt op
door zijn ritmische complexiteit,
maatwisselingen en het grote
aandeel van het slagwerk.
De serie wordt besloten met twee
weinig in de concertzaal gehoor
de werken van W^gner, een com
ponist die Hans Vonk na aan het
hart ligt: Siegfried's Rheinfahrt
en Siegfried's Tod und Trauer-
marsch, twee zelfstandige instru
mentale delen uit de opera Göt-
terdammerung.
Ongehoord
Hans Vonk
met Wolfgang Manz als solist,
van Beethoven Leonore 3, de
Pastorale Symfonie en het 4e
Pianoconcert met Jean-Yves
Thibaudet als solist, en de Sym
fonie Pathétique van Tschai-
- kowski behoren tot de eerste ca
tegorie. Eén concert wordt door
het Utrechts Symfonie Orkest
verzorgd onder leiding van Hi-
royuki Iwaki.
Emmy Verhey speelt met dit or
kest de Romance voor viool in F
van Dvorak en een Fantasie naar
Bizets opera Carmen van De Sa-
rasate. Op hetzelfde programma,
dat een wat luchtig karakter
heeft, staat behalve de ouverture
Cyrano de Bergerac van Johan
Wagenaar een bewerking van de
Carmensuite van Bizet door de
Russische componist Schtsche-
drin. Van Gabriel Fauré wordt
dit seizoen de Suite Pelleas et
Mélisande uitgevoerd. In deze
muziek, die Fauré schreef bij het
toneelstuk van Maeterlinck, dat
later door Debussy verwerkt
werd tot de opera met dezelfde
naam, is de brug die Fauré naar
Spanje
Debussy is met Iberia, een onder
deel van de Trois images pour or-
chestre (1906-1912), vertegen
woordigd. Zoals de titel al aan
geeft roept het werk de sfeer op
van Spanje, een land dat Debus
sy overigens niet uit eigen erva
ring maar alleen uit de schilder
kunst, de literatuur en muziek en
dans kende. Op onnavolgbare
wijze verwerkte Debussy deze
indrukken tot een klankbeeld
waarin de sfeer van Spanje in
zijn essentie wordt verbeeld. De
overgang van het tweede deel
met de dichterlijke titel Parfums
de la nuit naar het derde deel Le
matin d'un jour de fète behoort
tot een van de indringendste uit
de muziekliteratuur.
Ook de klassieken uit de 20ste
eeuw, Strawinsky en Bartok ont
breken niet in deze serie. Van
Strawinsky wordt door Hans
Vonk de Symfonie in C uit 1940
uitgevoerd, een werk uit de zg.
neo-klassieke periode
De Familieconcerten brengen veel
nieuws en 'ongehoords': in het
eerste concert onder leiding van
de jonge Belgische dirigent Ro
nald Zollman klinkt de Symfo
nie op. 46 van Johannes Verhulst
(1816-1891), geschreven in de
Duits-romantische traditie en de
balletmuziek Le boeuf sur le toit
van Milhaud, die in 1917 als se
cretaris van de Franse ambassa
deur in Brazilië kennismaakte
met de Zuidamerikaanse volks
muziek, en in dit ballet populaire
Braziliaanse melodieën verwerk
te. Toos Onderdenwijngaard is
de soliste in het Pianoconcert
van Grieg.
Merkwaardig is het tweede concert
onder leiding van Jan Cober dat
met uitzondering van het ope
ningsstuk, de orkestsuite Der
Bürger als Edelmann van Ri
chard Strauss, geheel gewijd is
aan Spaanse muziek van Turina,
De Falla, Granados en Jimenez,
en werken in Spaanse sfeer van
Glinka en Stephenson. De bij
zondere soliste in de Toccata van
laatstgenoemde componist is de
Australische Deanna Blacher,
met castagnetten en dans.
Het derde concert onder leiding
van de Zwitserse dirigent Ro
land Bader is geheel aan Beetho
ven gewijd: ouverture Egmont,
de Vierde Symfonie en het Vijf
de pianoconcert met Jeffrey
Swann als solist.
MIES ALBARDA.
