LEIDSCH
DAGBLAD
Russen blijven zwijgen
Shamir volgt Begin
op als partijleider
2 jaarjang gratis
service-beurten!
Minister roept zaakgelastigde op het matje
Masson schakelde
ABP-afdeling uit
bij grote aankopen
VS willen 'vliegramp' in Veiligheidsraad bespreken
Laatste Nieuws
Akkoord in
coalitie
CM] Het Motorhuis
BARBAARS
VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1983
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
OPGERICHT 1 MAART 1860
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Voor tel.nrs. zie coloton
DEN HAAG (ANP) Minister Van
den Broek (buitenlandse zaken)
heeft vanochtend de Russische
zaakgelastigde Gnevachew op
het matje geroepen. De bewinds
man deelde hem mee dat de re
gering diep geschokt is over het
neerhalen van het Zuidkoreaan-
se passagiersvliegtuig.
Gnevachew kreeg het verzoek om
nadere uitleg te geven over het
gebeurde omdat de regering de
versie die het Russische persbu
reau Tass heeft gegeven vol
strekt onvoldoende vindt. Na de
mededeling dat het verzoek aan
de Russische regering zal wor
den overgebacht vertrok Gneva
chew.
Vandaag beslist de ministerraad of
het geplande bezoek van minis
ter Braks aan Moskou doorgaat.
Bovendien bestaat de kans dat
dé reis van Nederlandse parle
mentariërs naar Moskou volgen
de week niet doorgaat. Enkele le
den hebben inmiddels meege
deeld niet naar Rusland te gaan
als blijkt dat het neerschieten
van het Koreaanse vliegtuig een
weloverwogen actie van de Rus
sen is.
CDA-fractieleider De Vries zei van
ochtend voor de KRO-radio dat
de reis moet worden geschrapt
als blijkt dat de Russische lei
ders 'een soort arrogant gebruik
van hun militaire macht hebben
gemaakt'. 'Ik kan mij niet voor
stellen dat men op het hoogste
niveau politieke verantwoorde
lijkheid heeft genomen voor de
ze daad', aldus De Vries.
De leider van de delegatie PvdA'er
Rëlus ter Beek zei eerst meer te
willen weten over de toedracht
en vervolgens rustig te zullen
overleggen. Volgens Ter Beek
zal meespelen of de Amerikaan
se minister Schultz aan het inci
dent gevolgen verbindt voor zijn
geplande ontmoeting met zijn
Russische collega Shultz.
WD-fractieleider Nijpels zei even
als zijn PvdA-collega Den Uyl
diep geschokt te zijn door het ge
beurde. "Als blijkt dat het vlieg
tuig bewust is neergehaald, ga ik
niet naar Moskou", aldus Nij
pels.
24 PAGINA'S
SEOEL Een
jonge
Zuidkoreaanse
vrouw huilt
smartelijk in de
armen van haar
zuster
Haar man
vertrok kort na
hun huwelijk
vijftien maanden
geleden, naar het
buitenland.
Met het
neergeschoten
passagiersvliegt
uig was hij op
weg naar huis.
(Foto AP)
JERUZALEM (GPD) - Mi
nister van buitenlandse
zaken Jitzhak Shamir (68)
wordt de opvolger van
premier Begin als leider
van de regerende Likoed-
partij.
Hij kreeg gisteravond 60 procent
van de stemmen van het Che-
roet-congres en versloeg de veel
jongere David Levi. Om half
twee vannacht werd de uitslag
bekend: 436 stemmen voor Sha
mir en 302 voor Levi; een toch
nog onverwacht grote meerder
heid voor Shamir.
Het is nog lang niet zeker of Sha
mir ock de volgende premier van
Israël wordt. Niet alle coalitie
partners zijn bereid automatisch
de coalitie met de Likoed voort
te zetten. Met name de kleine Ta-
mi-partij sluit een coalitie met de
Arbeiderspartij niet uit.
Shamir begon vandaag al met de
vorming van een kabinet. Hij wil
de besprekingen snel afronden,
om te voorkomen dat president
Af en toe regen
Half tot zwaarbewolkt met nu en dan
regen. Minimumtemperatuur om
streeks 14 graden, middagtempera-
tuur ongeveer 18 graden. Krachtige
tot stormachtige zuidwestenwind.
ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1983
Zon op: 06.54 uur, zon onder: 20.25 uur.
Maan op: 01.25 uur, maan onder: 18.49
Herzog een formatieopdracht
geeft aan Shimon Peres, de lei
der van de Arbeiderspartij. Aan
genomen wordt dat premier Be
gin zondag officieel zijn ontslag
zal indienen.
Direct na het bekend worden van
de uitslag legde Shamir een ver
klaring af, waarin hij beloofde de
politiek van Begin voort te zullen
zetten. Vice-premier Levi zegde
hem alle steun toe. Echte politie
ke verschillen tussen Levi en
Shamir zijn er niet. Beiden staan
een harde politiek voor, een
voortzetting van de nederzettin
genpolitiek en annexatie van de
bezette gebieden.
Dat Shamir uiteindelijk heeft ge
wonnen, is te danken aan de
JERUZALEM (AFP) - De verte
genwoordigers van de rege
ringscoalitie in Israël hebben
vanmiddag een akkoord geslo
ten ter voortzetting van hun sa
menwerking onder leiding van
Yitzhak Shamir.
Shamir, die het ruimschoots won
van David Levy, is er in ge
slaagd de kleine fracties die ge
dreigd hadden de coalitie na het
vertrek van Menachem Begin te
verlaten, achter zich te scharen.
Het ministerie van buitenlandse
zaken bespreekt mogelijke sanc
ties tegen de Russen, maar bij
voorbaat wordt al gezegd, dat er
niet getornd zal worden aan het
nieuwe akkoord voor graanle-
veranties. (Zie ook pagina 17)
MÓSKOU/WASHINGTON/SEOEL (GPD,AFP/UPI/Reu-
ter) - De Verenigde Staten en Zuid-Korea hebben om
een spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad gevraagd
met als enige agendapunt 'het neerschieten van een
Zuidkoreaans vliegtuig met 269 inzittenden'. President
Reagan sprak van een 'daad van barbaarsheid van de
Russen'. Zuid-Korea heeft vandaag een officiële verkla
ring van Rusland en openlijke bestraffing van de be
trokkenen geëist.
De Sowjet-Unie zwijgt tot dusver
over de toedracht van de ramp
bij het eiland Sachalin. Het Rus
sische persbureau Tass beperkte
zich tot een korte melding over
een niet geidentificeerd vliegtuig
dat tot tweemaal toe het Russi
sche luchtruim schond. Het luk
te volgens Tass niet contact met
de bemanning te krijgen. Na
waarschuwingen van gevechts
vliegtuigen zette het vliegtuig
zijn vlucht voort in de richting
van de Japanse Zee, zo meldt
Tass.
Lijnrecht daarmee in tegenspraak
is de verklaring die de Ameri
kaanse minister Shultz gister
avond aflegde. Volgens Shultz
werd het passagiersvliegtuig
door tenminste acht Russische
vliegtuigen in de gaten gehou
den. 'Een van de Russische pilo
ten die het Zuidkoreaanse vlieg
tuig in het vizier had stond in
voortdurend contact met de
vluchtleiding op het eiland Sa
chalin. Om 20.26 uur meldde de
piloot dat hij een raket had afge
vuurd en zijn doel had vernie
tigd', aldus Shultz.
De lezing wordt bevestigd door
een gesprek dat de Japanse in
lichtingendienst heeft vastge
legd en waarin het commando
'vuur' duidelijk te horen was. In
toaal werden door de Russische
Mig drie raketten afgevuurd. De
Zuidkoreaanse minister van bui
tenlandse zaken Lee zei vanoch
tend dat de Russische piloten
geen pogingen hebben gedaan
om radiocontact met het vlieg
tuig te krijgen.
Een uur later gaven de Russen op
dracht voor een zoek- en red
dingsoperatie. Ook Japanse
schepen begaven zich naar de
plek waar het toestel in zee zou
zijn gestort.
Japan besloot vanochtend de
vliegroute tussen Anchorage en
Japan die ook het ramp vliegtuig
nam voor alle verkeer te sluiten.
In Washington werd vanochtend
druk gespeculeerd over de gevol
gen van het incident voor de ver
houding tussen Amerika en de
Sowjet-Unie. De verklaring van
de Russische minister van bui
tenlandse zaken Gromiko, iden
tiek aan die van Tass, is door
Washington als volstrekt ontoe
reikend van de hand gewezen
'Rusland is de wereld een duide
lijke verklaring schuldig', aldus
Reagan.
De Amerikaanse president keert
morgen voortijdig van vakantie
terug en zal de vliegtuigkwestie
direct bespreken met zijn advi
seurs op het gebied van de natio
nale veiligheid.
Lakeman: bankroet
Tilburgsche dubieus
Sobi strijdt voor
pandbriefhouders
Kort geding over
Achter het Nieuws
Markerwaard: een
kostbare zaak
Isabel Peron:
.tijdbom' onder partij
Weer anoniem rapport personeel
HEERLEN (GPD) - De tijdelijk ge
schorste directeur Masson van
het Algemeen Burgerlijk Pen
sioenfonds heeft met opzet de af
deling onroerend goed, waar 120
man werkzaam zijn, buiten om
vangrijke onroerend-goedtrans-
acties gehouden. In plaats daar
van heeft Masson deskundigen
van buiten af tegen een onge
woon hoge vergoeding inge
huurd.
De directie van het ABP heeft hoge
courtages betaald voor de aan
koop van onder meer het Hoog
Catharijne-complex in Utrecht
en het Rotterdamse Weena-kan-
toorgebouw. Bovendien was de
directie er van op de hoogte dat
er bij sommige aankopen eerst
prijsverhogende transacties met
anderen hadden plaatsgevon
den, voordat het ABP zelf aan
bod kwam.
Dit staat in een vertrouwelijke,
anonieme reactie van de subtop
van het ABP op de antwoorden
van minister Rietkerk (binnen-
Jitzhak Shamir
steun van de ministers. Shamir
werd gesteund door de oude gar
de, terwijl Levi meer steun had
van de gewone man.
Shamir wordt als een tijdelijke op
volger van Begin gezien. De kans
wordt heel groot geacht dat Levi
na een overgangsperiode het
roer van Shamir zal overnemen.
Shamir kan bij het vormen van een
nieuw kabinet moeilijkheden uit
twee richtingen verwachten. De
Tami-partij heeft met name be
zwaar tegen de sociaal-economi
sche politiek van de Likoed, ter
wijl een aantal leden van de libe
rale partij uitsluitend een natio
naal kabinet steunt. Vandaag of
morgen zal al blijken hoezeer de
huidige coalitiepartners
werkelijk bereid zijn met de Li
koed verder te gaan. (zie voor
profiel Shamir pagina 9).
^150 gebruikte auto's van alle merken^
inklusief materiaal- en arbeidskosten.
Vondellaan 80, Leiden, iel. 071-769313.
YÏÏÜ met 20,- voordeel
I soepele suèdine nullijner met sterke
rubber zool. Kleuren blauw en beige.
I V~9M Lange Gracht 5 - Lelden
j!£
landse zaken) op de ingediende
kamervragen over het pensioen
fonds. Het is de tweede keer dat
werknemers van het ABP ano
niem een boekje open doen ove
de gang van zaken bij het fonds
De werknemers hebben hun
schriftelijke reactie vertrouwe
lijk overgebracht aan onder mee
de commissie die gang van zaken
bij het ABP onderzoekt.
In het document wordt de ABP-di-
rectie er dit keer rechtstreeks
van beschuldigd de afdeling on
roerend goed totaal te hebben
uitgesloten bij een aanzienlijke
uitbreiding van de onroerend-
goëdportefeuille. De personeels
leden doelen op de serie transac
ties van totaal meer dan 700 mil
joen gulden.
'Zeer ongebruikelijk' noemen de
werknemers de aankoop door
het ABP van het Rotterdamse
Weena-kantoorpand, voormalig
eigendom van het Philips Pen
sioenfonds, dat het had doorver
kocht aan het Rotterdamse ma
kelaarskantoor Niels Hemmes
Groep. Het ABP betaalde Hem
mes hiervoor 65 miljoen.
Volgens de personeelsleden was
de ABP-directie op de hoogte
van alle tussenstappen en tus
senpersonen bij diverse transac
ties.
Rijk eist dat
Duphar betaalt
voor vervuiling
AMSTERDAM-BROEK IN WA
TERLAND (GPD)- Landsadvo
caat mr. E. Korthals Altes gaat
het chemische bedrijf Duphar
in Amsterdam dagvaarden we
gens het storten van chemisch
afval, waaronder vaten met dio
xine, in de Volgermeerpolder
bij Broek in Waterland. Volgens
een woordvoerder van het mi
nisterie van milieuhygiëne wil
men de reeds gemaakte en de
nog te maken saneringskosten
voor de vuilnisbelt bij het be
drijf terugvorderen. De totale
kosten van de sanering worden
geschat op 1,2 miljard. De dag
vaarding volgt op een brief van
Duphar, waarin alle aansprake
lijkheid voor het storten wordt
afgewezen.
De verklaring die Mos
kou tot dusver heeft
r - gegeven voor de af
grijselijke ramp met het Zuidkore
aanse passagiersvliegtuig boven
de Japans-Russische wateren is
vaag en ontwijkend. Volgens Tass
is een niet-geïdentificeerd toestel
het Russische luchtruim binnenge
drongen zonder te reageren op
aanwijzingen van de Sowjet-ge-
vechtsvliegtuigen. Over de afloop
wordt niets gemeld.
Al staat de juiste toedracht niet voor
de volle honderd procent vast, ge
zien de vele details waarover de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Shultz, beschikte
(afkomstig van Amerikaanse bases
ter plekke of van satellietwaarne
ming) moet men wel aannemen dat
de Russen het Zuidkoreaanse
vliegtuig, met 269 personen aan
boord, in koelen bloede hebben
neergeschoten.
Daar is dan maar één woord voor:
barbaars.
De Russen hadden stellig reden voor
enige ongerustheid, want in het
desbetreffende gebied heerst nog
al wat militaire bedrijvigheid. Zij'
hebben er een met de modernste
apparatuur uitgeruste basis en van
het eiland Sachalin wordt vermoed
dat daar grote militaire voorraden
liggen. De Amerikanen patrouille
ren er druk. Maar dat alles wettigt
toch niet het neerschieten van een
ongewapend passagiersvliegtuig,
al gedroeg zich dat wellicht ook
vreemd.
Voorlopig zijn er dij dit incident meer
vragen dan antwoorden. Om maar
eens iets te noemen: had de in
greep de instemming van het
Kremlin (volgens Shultz hebben
Russische gevechtsvliegtuigen 21/2
uur lang het passagiersvliegtuig
gevolgd, dus het neerhalen kan
nauwelijks het gevolg zijn van een
paniekreactie) of heeft een militaire
commandant hier op eigen houtje
gehandeld?
Hoe het antwoord ook luidt, het kan
alleen huiver opwekken. Want óf
het Kremlin heeft zich van zijn
meest meedogenloze kant laten
zien óf het blijkt de militaire machi
nerie niet volledig in de hand te
hebben.
Afgewacht moet worden hoe de poli
tieke uitwaaiering van deze ramp
zalige gebeurtenis zal zijn. In de
Amerikaanse hoofdstad heerste
gisteravond grote opwinding en
president Reagan heeft al laten we
ten met de kwestie naar de Veilig
heidsraad te willen.
Voorvallen als deze plegen koren op
de molen te zijn van de aanhangers
van de koude oorlog die zowel in
Washington als in Moskou te vin
den zijn. Als sterkste voorbeeld in
dit verband geldt het incident, ten
tijde van Eisenhower en Chroesjts-
jow, met het Amerikaanse spiona-
gevliegtuig U-2, waardoor de groot
machten zich weer lange tijd van
elkaar afkeerden.
Hoe betreurenswaardig en schok
kend de zaak met het Zuidkoreaan
se passagiersvliegtuig ook is, het is
toch te hopen dat de reacties van
beide kanten dusdanig zullen zijn
dat het overleg op tal van gebieden
gaande blijft. Er staat te veel op het
spel.
VARA-journalisten
verliezen geding
AMSTERDAM (GPD) - De mede
werkers van de VARA-actuali-
teitenrubriek Achter het
Nieuws hebben het kort geding
tegen de VARA-directie, waarin
werd geëist dat de rubriek met
ingang van vanavond weer op
de tv zou verschijnen, verloren.
ALS U NU EEN
ABONNEMENT
NEEMT!
het Leidsch Dagblad
Daarna betaal ik:
per maand 20,59
met autom. betaling
Stuur de bon near het Leidsch
Dagblad. Antwoordnummer
10050. 2300 VB Le,den (Zonder
postzegel). In plaats van ons de
bon te sturen kunt u ook even